TBMM
DIŞ İLİŞKİLER VE PROTOKOL
MÜDÜRLÜĞÜ

NO: 1

20 Eylül 2006

Hazırlayan : Mesut Arslanbek
Akdeniz Parlamenter Asamblesi Türk Delegasyonu Sekreteri

Konu                          :          Akdeniz Parlamenter Asamblesi’nin 10-11 Eylül 2006
                                              tarihinde Ürdün’ün başkenti Amman’da gerçekleştirilen
                                              Kuruluş Toplantısı

Akdeniz Parlamenter Asamblesi’nin daha önce 2005 yılı Kasım ayında yapılması planlanan “Kuruluş Toplantısı” 10-11 Eylül 2006 tarihinde Ürün Parlamentosunun ev sahipliğinde Ürdün’ün başkenti Amman’da Hotel Le Royal Amman’da gerçekleştirilmiştir.

Söz konusu toplantıya TBMM’ni temsilen APA Türk Delegasyonu üyeleri Ankara Milletvekili Eşref ERDEM, Bursa Milletvekili Mustafa DÜNDAR, Çorum Milletvekili Murat YILDIRIM ve delegasyon sekreteri Mesut Arslanbek katılmıştır.

Toplantının ilk günü olan 10 Eylül 2006, Pazar günü öğleden sonra daha önceki Parlamentolararası Birlik Toplantılarında belirlenmiş olan üç raportör; Yunan Milletvekili Elsa PAPADIMITRIU, Fransız Milletvekili Rudy SALLES ve Fas Meclis Başkanı Abdelwahed RADI Geçici Büro olarak kapalı bir toplantı yapmıştır.

Akdeniz Parlamenter Asamblesi’nin kuruluşuna ilişkin daha önceki Malta (Valetta), İtalya (Roma) ve Yunanistan’da (Napflion) yapılan toplantılarda kabul edilen İçtüzük ve Kuruluş Belgesi niteliğindeki Statü üzerinde Heyetimizin yaptığı toplantıda bazı hususlara ilişkin Dışişleri Bakanlığı’nın görüşleri doğrultusunda öneri, değişiklik önergesi ve rezerv konulması üzerinde mutabakata varılmış ve bu konularda gerekli girişimlerin yapılması kararlaştırılmıştır.

Toplantıya katılan Türk Delegasyonu üyeleri Amman Büyükelçisi Hüseyin DİRİÖZ’ün de katılımıyla özellikle Dışişleri Bakanlığı’nın önerileri doğrultusunda toplantıda yapılabilecek itiraz ve görüşleri belirlemek üzere toplanmıştır.

Heyetimiz;

1. Statü’nün 15.Maddesinde Asamble kararlarının oybirliği ile alınacağı ve oybirliği sağlanamadığı takdirde 4/5 çoğunlukla alınacağına ilişkin hükme “Akdenizin, ülkelerin özel hassasiyetleri ve coğrafi özellikleri nedeniyle kararların oybirliği ile alınmasını gerekçe göstererek”, “Asamble kararları oybirliği ile alınır” şeklinde bir ibare eklenmesi için öneride bulunulmasını,

2. Statü’nün 5.Maddesine Kıbrıs’ta iki farklı halk ve demokratik yasa organının bulunması, AKPM tarafından alınan 29 Nisan 2006 tarih ve 1376 sayılı karara ve BM Genel Sekreterinin Kıbrıs Türklerinin izolasyonuna son verilmesi çabalarına atıfta bulunarak “Kıbrıs Türklerinin APA toplantılarına ortak üye sıfatıyla katılması” ibaresinin eklenmesini,

3. Statü’de Kıbrıs Cumhuriyeti ibaresinin Türklerin 1960 anlaşmaları hükümlerinden doğan haklarını dikkate almaması nedeniyle Türkiye’nin Kıbrıslı Rumları güney kesiminde yetki, denetim ve yargıda bulunan taraf olarak kabul edeceği hususunun kayıtlara geçirilmesi için itirazda bulunduğunu,

4. İçtüzüğün 20.Maddesinin 5. Fıkrasında “Sekretarya Asamble önerilerinin ulusal parlamentolarda uygulanması takip eder” ibaresinde uygulama sözcüğünün yerine “sonuçlarını” sözcüğünün getirilmesi,

5. Nihai Deklarasyonun 4.paragrafına “hukukun üstünlüğü” ibaresinin eklenmesi,

6. Nihai Deklarasyonun ikinci paragrafına “BM Genel Sekreterinin himayesinde Türkiye ve İspanya tarafından desteklenen Medeniyetler İttifakı’na katılımcıların parlamenter düzeyde işbirliğini sağlamak üzere talepte bulunan “ ibarenin eklenmesini,

kararlaştırarak önergeler hazırlamış ve Büro Toplantısında görüşmek üzere Sekreteryaya teslim etmiştir.

Kuzey Ülkeleri Jeopolitik Gurubu ve Güney Ülkeleri Jeopolitik Gurubu olmak üzere iki ayrı gurup halinde 10 Eylül 2006 Pazar günü saat 16.30’da yapılan toplantıya heyetimiz Kuzey Ülkeleri Jeopolitik Gurubu’nda katılmıştır.

Geçici Büro Toplantısının hemen ardından gerçekleştirilen Kuzey Gurubu toplantısında Geçici Büro toplantısında görüşülmek üzere takdim ettiğimiz öneri, değişiklik önergesi ve rezerv konulması hususları da ele alınmıştır. Toplantıyı yöneten raportörlerden Yunan Parlamenter Elsa DIMITRIOU ve Fransız Parlamenter Rudy SALLES öncelikle Akdeniz Parlamenter Asamblesi girişiminin geçtiğimiz yıllarda Şili’nin başkenti Santiago kentinde yapılan toplantı ile filizlendiğini ve daha sonraki toplantılarla son şeklini aldığı ve Malta’nın katkısının büyük olduğunu vurgulayarak, Avrupa-Akdeniz Parlamenter Asamblesi (EUROMED) ile Akdeniz Parlamenter Asamblesi (APA) arasında herhangi bir rekabetin söz konusu olmadığını ifade etti.

Ülkemizin önerilerinden; Kıbrıs’ın temsiline ilişkin kayıtlara geçmek üzere rezerv konusu ile İçtüzüğe “hukukun üstünlüğü” ibaresinin eklenmesi ve Sekreteryanın Asamble kararlarının uygulaması yerine sonuçlarının takip edilmesi benimsenmiştir.

Kıbrıs’ın temsili ve Kıbrıs Türklerinin ortak üye statüsü ile temsili konuları üzerinde oldukça yoğun tartışmalar yaşanmış, ancak önerilerimiz kabul edilmemiştir.

Asamble başkanlığına Kuzey Gurubu adayı olarak Fransız parlamenter Rudy SALLES önerilmiştir.

Gurup toplantısında;

- Belirlenecek İcra Sekreteryasının bulunacağı ülkede ilk genel kurul toplantısının 2007 yılı Kasım ayında yapılması,

- Fransa’nın 2008 yılı genel toplantısını ülkesinde düzenlenmesi için aday olduğu,

- Diğer delegasyonların değişiklik önergeleri,

- Kuzey Gurubuna düşen iki Başkan Yardımcılığı,

konuları görüşülmüştür.

AKDENİZ PARLAMENTER ASAMBLESİ

AÇILIŞ TOPLANTISI

11 Eylül 2006, 11,30

Genel Kurul Toplantısına 20 üye ülke (Arnavutluk, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Kıbrıs Rum Kesimi, Mısır, Fransa, Yunanistan, İsrail, İtalya, Ürdün, Libya, Malta, Monako, Fas, Filistin, Portekiz, Slovenya, Suriye, Makedonya, Tunus, Türkiye) ile komşu dört uluslararası örgüt (Arap Parlamentolararası Birliği, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi, Batı Avrupa Birliği Asamblesi, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi) katılmıştır. İspanya Avrupa-Akdeniz Parlamenter Asamblesi yanında böyle bir örgüt kurulmasına karşı olduğu için ve Cezayir ülkedeki seçimler nedeniyle katılmamıştır.

Oturum başkanlığını başkan seçilinceye kadar Ürdün Temsilciler Meclisi Başkanı Abdülhadi Al-Majali yapmıştır.

Güney Gurubu tarafından aday gösterilen Fas Meclis Başkanı Abdelwahed RADI her iki gurubun benimsemesiyle, 5 yıl süreyle APA Başkanı seçilmiştir.

Kuzey ve Güney Guruplarının gösterdiği ayrı ayrı iki parlamenter (Filistin, Mısır, Fransa, Yunanistan) Başkan Yardımcılığı görevine seçilmiştir.

İcra Sekreteryası mekanı için aday olan iki ülke Hırvatistan ve Malta kendilerini ve sağlayacakları imkanlar ile tahmini bütçelerini gösteren bir sunuş yapmıştır. Yunan parlamenter Elsa PAPADIMITRIOU yaptığı konuşmada bugüne kadar yaptığı katkılar nedeniyle Malta’yı övmüş ve çok güzel bir sunuş yapmasına rağmen Malta’nın desteklenmesini talep etmiştir. Fransa ve diğer bazı ülkeler de Malta’ya desteklerini ifade edince Hırvatistan adaylıktan çekilmiş ve İcra Sekretaryası mekanı olarak Malta alkışlarla seçilmiştir.

Gelecek genel kurul toplantısının kesin tarihi daha sonra belirlenmek üzere İcra Sekreteryasının bulunduğu ülkede 2007 yılının Kasım ayında yapılması kararlaştırılmıştır.

Asamblenin üç Daimi Komitesi;

1. Siyasi ve Güvenlikle İlgili İşbirliği Komitesi (Birinci Komite)

2. Ekonomik, Sosyal ve Çevre İşbirliği Komitesi (İkinci Komite)

3. Medeniyetler Arası Diyalog ve İnsan Hakları Komitesi (Üçüncü Komite)

başkanlıkları üzerine yapılan tartışmalardan sonra Birinci Komite başkanlığının Ürdün’e, İkinci Komite başkanlığının İtalya’ya ve Üçüncü Komite başkanlığının Hırvatistan’a verilmesi benimsenmiştir.

Anılan komite üyeliklerine heyetimiz tarafından belirlenen üyeler daha sonra yapılacak duyuru üzerine gerçekleştirilecektir.

Her iki tarafından verilen önergeler ve değişiklik önergeleri görüşülerek benimsenmiş ya da reddedilmiştir.

Bütçe ile ilgili konular ele alınmış ve önerilen hususlar görüşülerek kabul edilmiştir.

Son olarak Nihai Deklarasyon’a ilişkin yapılan öneriler görüşülerek kabul edilmiştir.

MA/ 20.9.2006