AGİTPA STATÜSÜ
İÇİNDEKİLER
I. BÖLÜM
Yapısı, Amaçları, Üyelik ve
Asamble Görevlileri
Madde 1 : Asamblenin yapısı
Madde 2 : Asamblenin amaçları
ve sorumlulukları
Madde 3 : Üyelik
Madde 4 : Asamble görevlileri
Madde 5 : Asamble
görevlilerinin seçimleri
Madde 6 : Başkanlık Divanı
II. BÖLÜM
Asamble Başkanı'nın
Görevleri, Disiplin ve Düzen
Madde 7 : Başkan
Madde 8 : Başkan yardımcıları
Madde 9 : Düzenin sağlanması
Madde 10 : Toplantı
Salonlarında ve Galerilerde kamu düzeni
III. BÖLÜM
Toplantılar ve Oturumlar
Madde 11 : Toplantılar
Madde 12 : Olağanüstü
toplantılar
Madde 13 : Gündem
Madde 14 : Toplantı
tutanakları
Madde 15 : Toplantı raporları
Madde 16 : Devamlılık
kayıtları
IV. BÖLÜM
Sorular, Müzakere Kuralları
ve Oylama
Madde 17 : Sorular
Madde 18 : Ek Maddeler
Madde 19 : Değişiklik
önerileri
Madde 20 : Usüle ilişkin
öneriler
Madde 21 : Acil durum
Madde 22 : Konuşma hakkı
Madde 23 : Asamble lisanları
Madde 24 : Tercüme
Madde 25 : Müzakerelerin
düzenlenmesi
Madde 26 : Oy hakkı
Madde 27 : Oylama metodları
Madde 28 : Çoğunluk
Madde 29 : Yeter çoğunluk
V. BÖLÜM
Komiteler
Madde 30 : Daimi Komite
Madde 31 : Genel Komiteler
Madde 32 : Komitelerin
görevleri ve yetkileri
Madde 33 : Genel Komitelerde
takip edilecek usul
Madde 34 : Genel Komitelerin
raporları
VI. BÖLÜM
Asamblenin Yapısı
Madde 35 : Sekreterya
Madde 36 : Bütçe ve Finansman
VII. BÖLÜM
Diğer Organlar ve
Kuruluşlarla İlişkiler
Madde 37 : Bakanlar Konseyi ve
Asamble arasındaki ilişkiler
Madde 38 : Ulusal
Parlamentolar ve Asamble arasındaki ilişkiler
Madde 39 : Gözlemciler
VIII. BÖLÜM
Statü
Madde 40 : Statüdeki
değişiklikler
EK
Asamble'nin oluşumu
ASAMBLE STATÜSÜ
I. BÖLÜM
Yapısı, Amaçları, Üyelik ve Asamble Görevlileri
Madde 1
Asamble'nin Yapısı
1. Asamble, 1975 tarihli Helsinki Nihai Senedi ve 1990 tarihli Paris ?artı'nı imzalamış olan ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'na üye ülkelerin (parlamentolarının temsilcilerinden) milletvekillerinden oluşur.
2. Madrid Konferansı Nihai Belgesinin AGİT Parlamenter Asamblesinin kurulması ile ilgili 1. ve 13. maddelerine göre Asamble Ek'te yer alan sayıda parlamenterden oluşur.
3. Asamble'nin yapısı, Daimi Komite'nin önerisi üzerine Asamble kararı ile değiştirilir.
Madde 2
Asamble'nin Amaçları ve Sorumlulukları
AGİT Parlamenter Asamblesi :
(a) AGİT amaçlarının
uygulanmasını değerlendirir;
(b) AGİT Devlet ve Hükümet
Başkanları Zirvesi ve Bakanlar Konseyi
toplantıları sırasında ele alınan konuları müzakere
eder;
(c) çatışmaların önlenmesi ve
çözülmesi için mekanizmaları geliştirir ve
ilerletir;
(d) AGİT 'e üye devletlerdeki
demokratik kurumların pekiştirilmesi ve
güçlendirilmesini destekler;
(e) AGİT'in kurumsal
yapısının geliştirilmesine ve mevcut AGİT
kuruluşları arasındaki işbirliği ve ilişkilerin
artırılmasına katkıda bulunur.
Madde 3
Üyelik
1. Asamble üyeleri ulusal parlamentolarının üyeleridirler. Ulusal parlamentolarındaki üyeliklerinin sona ermesi durumunda yerine biri atanana kadar yada bu mümkün değilse 6 ay Asamble üyeliği devam eder.
2. Asamble üyeleri ulusal parlamentoları tarafından atanırlar. Parlamentolar, madde 1'de belirtilen üyelerine ilave olarak, sayıları asil üyelerinin sayılarını geçmeyen yedek üyeleri de atarlar. Yedek üye, Delegasyon başkanlarının
1
konu ile ilgili olarak
Sekreteryaya resmen bilgi verdikleri durumlarda
Asamble toplantılarına ve oturumlarına katılamayan
asil üyenin yerini alırlar.
3. Üyelerin güven belgeleri ulusal parlamentolar tarafından sağlanan haberleşme ve resmi dökümanlarla incelenir.
4. Güven belgeleri konusunda bir şüphe oluştuğunda, başkan konu ile ilgili bir komite tayin eder. Komite karar için Büro ya da Daimi Komiteye konu ile ilgili tavsiyelerini rapor eder.
Madde 4
Asamble görevlileri
1. Asamble görevlileri Başkan, 9 başkan yardımcısı ve 1 saymandan oluşur ve Başkanlık Divanı adını alır.
2. Bir sonraki yılın başkanı genel kurul toplantısının son gününde Asamble tarafından seçilir.
3. Önceki başkan sonraki halefi seçilene kadar görevine devam eder. Başkan yardımcıları başkanlık seçimlerini takiben Asamble tarafından seçilir.
4. Sayman da aynı şekilde seçilir
5. Başkan, Başkan yardımcıları ve saymanlık için adaylar 25 üye tarafından yazılı olarak önerilirler. Adaylar Asamble'ye arz edilmeden önce Başkanlık Divanı'nda ele alınır.
6. Başkan, seçildiği genel kurul toplantısının sona ermesinden itbaren bir sonraki genel kurul toplantısı sona erene kadar görevine devam eder.
7. Başkan yardımcıları seçildikleri genel kurul toplantısının sona ermesinden itibaren, görev süresi dolmayan birinin yerine seçilmedikleri takdirde, 3. genel kurul toplantısının sona ermesine kadar görevlerine devam ederler.
8. Sayman seçildiği genel kurul toplantısının sona ermesinden itibaren 2. genel kurul toplantısının sona ermesine kadar görevlerine devam eder.
9. Başkan, başkan yardımcılıkları ve saymanlık görevlerine önerilen adayların ele alınmasında Asamble, ulusal kompozisyonları dikkate alır.
Madde 5
Görevlilerin seçimi
1. Başkan gizli oyla
seçilir ve her üyenin bir oy hakkı vardır. 2 tur
seçimden sonra başkanlık için hiç bir aday oyların
mutlak çoğunluğunu alamamışsa, en çok oy alan iki
aday arasında 3. tur oylama yapılır. 3. turda en
fazla oyu alan aday başkan olarak seçilir. Oyların
eşit olması durumunda kura çekilir.
2
2. Başkan yardımcıları gizli
oyla seçilirler. Her üyenin boş olan başkan
yardımcılığı kadar oy hakkı bulunur. En çok oy alan
3 aday 3 yıllık süre için seçilir. Görev süresi
dolmadan Asamble üyelikleri sona ermesinden dolayı
boşalan başkan yardımcılıkları için en çok oy alan
diğer adaylar seçilirler. Oyların eşit olması
durumunda kura çekilir.
3. Sayman 1. paragrafta belirtilen usule uygun olarak gizli oyla seçilir.
4. Aday sayısı boş olan pozisyonlarla aynı sayıda ya da daha az ise adayların seçildiği bildirilir.
5. Görevliler, toplantıda mevcut bulunan ve 26.ve 28. maddelere göre oy hakkına sahip olan üyeler tarafından seçilirler. Aday olarak resmen gösterilen kişilerin adlarını taşıyan oy pusulalarının tümü oy sayısının hesaplanması amacı için dikkate alınmalıdır.
6. Başkan aynı görev için sadece bir kez daha yeniden seçilebilir. Başkan yardımcıları aynı göreve bir kez daha yeniden seçilebilir. (Her yıl 3 başkan yardımcısı seçilir.) Sayman aynı göreve iki kez yeniden seçilebilir .
7. Başkan yardımcıları arasında en uzun görev süresine sahip ve en fazla oyu almış bulunan başkan yardımcısı ve oyların eşitliği durumunda içlerinden en yaşlısı, Başkanın görevlerini yerine getirememesi durumunda Asamble yeni bir başkan seçene kadar başkanlık görevini yürütür.
8. Bir başkan yardımcısının üyeliği sona erdiği zaman Asamble bir sonraki toplantısında üyeliği sona eren başkan yardımcısının kalan görev süresi için bir başka üyeyi seçer.
9. Saymanın herhangi bir nedenle görev süresi öncesinde ya da sırasında görevlerini yerine getirememesi durumunda Başkan bir sonraki asamble toplantısında yenisi seçilene kadar Saymanın görevlerini yürütür ve yeni sayman söz konusu görev süresi sona erene kadar görevi yerine getirir.
Madde 6
Başkanlık Divanı
1. Başkanlık Divanı, Asamble Başkanı, Asamble başkan yadımcıları ve saymandan oluşur. Bir önceki başkan Başkanlık Divanı'nın oy hakkı olmayan üyesidir.
2. Başkan aynı zamanda
Başkanlık Divanı’nın da başkanıdır ve herhangi bir
konuda oyların eşit olması durumunda başkanın oyu
iki sayılır. Başkanın olmaması durumunda Başkan
tarafından atanan bir başkan yardımcısı başkanlık
yapar ve aynı hakları kullanır. Bir başkan
yardımcısının başkan olarak atanması durumunda
başkanlık 5. maddenin 7. paragrafında belirtilen
şekilde başkan yardımcısı tarafından yürütülür.
3
3. Başkanlık Divanı Daimi
Komite kararlarının yürütülmesinden ve Daimi Komite
toplantıları arasında Asamble’nin etkin işlemesini
sağlamakla sorumludur.
4. Başkanlık Divanı oy çokluğu ile karar alır.
5. Büro aksine bir karar
almadıkça toplantıları kamuya kapalıdır.
II. BÖLÜM
Asamble Başkanın Görevleri, Disiplin ve Düzen
Madde 7
Başkan
1. Başkanın görevleri Asamble toplantılarını yönetmek, Asamble tartışmalarına rehberlik etmek, Statüye uyulmasını sağlamak, düzeni sağlamak, konuşmacıları çağırmak, müzakereleri kapatmak, gerekli sayının olup olmadığını incelemek, soruları oylamaya koymak, oylama sonuçlarını açıklamak, Daimi Komitede ve Başkanlık Divanı’nda benzer görevleri yerine getirmek, meseleleri uygun komitelere göndermek ve Asamblenin en yüksek temsilcisi olarak hareket etmektir.
2. Başkan Asambleyi yönetirken müzakerelerde konuşamaz. Toplantıda özel bir konuda konuşursa Başkan toplantı sona erene kadar başkanlık yapamaz. Başkan bizzat Başkanlık yapmazsa yeniden başkanlık yapana kadar bir başkan yardımcısını oturumu yönetmesi için atar.
Madde 8
Başkan Yardımcıları
Asamble başkanlığı sırasında başkan yardımcısı Başkan gibi aynı görevleri yerine getirir. 7. maddenin 2. paragrafındaki sınırlamalar başkan yardımcısı için de geçerlidir.
Madde 9
Düzenin Sağlanması
1. Başkan toplantılar sırasında kargaşalığa neden olan Asamble üyesini düzene uymaya çağırır.
2. Saldırı tekrarlanırsa Başkan üyeyi bir kez daha düzene uymaya çağırır ve tutanaklara geçirilmesini sağlar.
3. Saldırı olayının daha
ileri gitmesi durumunda Başkan üyeyi ismen hitap
ederek toplantının kalan kısmına katılmasını
engeller.
4
4. Ciddi durumlarda Başkan
Asamble’ye, ismen hitap ettiği üyenin oturumun geri
kalan kısmına katılmasını men edecek bir kınama
kararı alınmasını önerebilir. Hakkında kınama
oylaması istenen üyenin dinlenmeyi isteme hakkı
vardır.
5. Kınama oylaması müzakere edilmeksizin el kaldırma yoluyla yapılır.
6. Anlamları insan onuru
ile bağdaşmayan ifadeler ve sözcükler kullanan ve
müzakerelerin iyi şekilde yürütülmesi ile
bağdaşmayan ya da Asamble üyelerinin saygıdeğer
davranışlarına iftirada bulunan ifadeler ve sözler
usule ugun değildir.
Madde 10
Toplantı Salonlarında ve Galerilerde Kamu Düzeni
1. Üyeler, Bakanlar Konseyi üyeleri, görevleri gereği orada bulunmaları gereken personel ve Başkan tarafından onaylanmış davetliler haricinde toplantı salonlarında kimse bulunamaz.
2. Asamble ya da Başkan tarafından davet edilen kişiler toplantı salonlarına kabul edilirler.
3. Toplantı salonlarına kabul edilen kamu mensupları sessiz oturmak zorundadırlar. Bu kurala karşı davranışta bulunan kişiler Başkan tarafından dışarı çıkarılır.
III. BÖLÜM
Toplantılar ve Oturumlar
Madde 11
Toplantılar
1. Asamble, Temmuz’un ilk 10 günü içinde 5 günden fazla olmamak üzere yılda bir kez olağan olarak toplanır.
2. Toplantıların süresi, tarihi ve yeri Daimi Komite tarafından kararlaştırılır ve normal olarak Sekreterya tarafından 6 ay önceden ve 4 aydan daha önce olmamak şartıyla Asamble üyelerinin dikkatine sunulur.
3. Toplantı Genel Komiteler ve Asamblenin genel kurul toplantılarından oluşur.
4. Asamble toplantıları aksine karar verilmedikçe kamuya açıktır.
Madde 12
Olağanüstü Toplantılar
Asamble, Daimi Komite’nin
isteği ile Başkan tarafından olağanüstü toplantıya
çağırır.
5
Madde 13
Gündem
1. Başkanlık Divanı’nın önerisi üzerine Daimi Komite tarafından onaylanan Asamble gündemi vardır. Asamble, gündemini değiştirebilir. Gündemin son hali Asamble tarafından kabul edilir.
2. AGİT Parlamenter Asamble'sinin yıllık toplantısının gündemi 3 genel komitenin raporlarını ve taslak karar tasarılarının onaylanmasını içerir.
3. Gündemin her bir maddesi AGİT süreci ile ile ilgili meselelerle ilişkilidir.
4. Her genel komitenin raportörü genel kurul toplantısından 6 hafta önce ele alınan konuda karar tasarıları ile birlikte raporlarını sunarlar. Uluslararası sekreterya rapor ve karar tasarılarını 6 resmi dile çevirdikten sonra, bunları tüm delegasyonlara, üyelerine dağıtılmak üzere gönderir.
Madde 14
Toplantı Tutanakları
Asamble, Daimi Komite, Büro ve Genel Komitelerin tutanakları, devamlılık kayıtları ve alınan kararlar sekreterya tarafından saklanır. Tamamlandıktan sonra ulusal delegasyonlar bu tutanakların bir kopyasını alırlar.
Madde 15
Toplantıların raporları
Genel Kuruldaki müzakerelerin ele alınan konuların ve üye katılımlarının kaydedildiği özet raporları Sekreterya tarafından saklanır ve yayınlanır.
Madde 16
Devamlılık Kayıtları
Her oturumda her üye
oturmadan önce devamlılık kaydını imzalar. Her
delegasyon resmi üye listelerini Sekreteryaya her
genel kurul öncesinde sunulmalıdır.
IV. BÖLÜM
Sorular, Müzakere Kuralları ve Oylama
Madde 17
Sorular
1. Asamble üyeleri AGİT
Bakanlar Konseyine ya da Asambleye hitap eden
herhangi başka bir bakana soru sorabilir.
6
2. Sorular bir üye tarafından
imzalanmalıdır, ve konuşma yapılmadan önce Başkana
bilgi verilmelidir, ya da Başkanın takdir hakkı ile
konuşma sonrasında sözlü olarak sorulabilir.
3. Asamble başkanı soruların düzenine karar verir. Başkan ayrıca soruların sırasını tespit eder.
4. Sorunun sorulması ve cevaplanması için 5 dakikalık zaman sınırlaması vardır.
5. Soru cevap oturumunda
bir soru cevaplanamazsa, sekreterya yazılı cevabın
alınabilmesi için çaba gösterir. Başkan ulusal
delegasyonlara cevabın dağıtılmasına karar
verebilir.
Madde 18
Ek Maddeler
Asamblenin gündemine 3 komite genel raportörlerinin önerdiği konularla doğrudan bağlantılı olmayan ya da AGİT yetki alanına giren herhangi bir öneri ya da bir madde ilave edilebilir.Bu ilave madde Genel Kurulun başlamasından 10 gün önce sunulur. Bu madde karar tasarısı şeklinde olur ve 3 farklı ülkeden 15 üye tarafından imzalanır.Daimi Komite ilave maddenin Asambleye sunulmasına ya da ilgili komiteye gönderilmesine mutlak çoğunluk(2/3) ile karar verir.
Madde 19
Değişiklik Önerileri
1. Genel Raportörler tarafından sunulan karar tasarılarına ve ilave maddelere yapılacak değişiklik önerileri ilk genel kurulun başlamasından önce yazılı olarak ve en az iki ülkeden 5 üyenin imzası ile yapılabilir.
2. Değişiklik önerileri, ilgili oldukları karar tasarıları ya da ilave maddelerin ele alındığı komitede görüşülür. Genel komite başkanı değişiklik önerisinin usule uygun olup olmadığına kara verir. Eğer Başkan değişikliğin Komitenin yetki alanına giren konularla ilgili olmadığı için usule uygun olmadığını karar verirse değişikliği sunanlar meseleyi Asamble Başkanına götürebilirler. Asamble Başkanı bu değişikliğin hangi komitenin yetki alanına girdiğine karar verir.
3. Her değişiklik önerisi sadece bir paragrafla ilgili olabilir.
4. Değişiklik önerileri ilgili oldukları metinden ve anılan metnin takip eden paragraflardan önce oya konulur.
5. Aynı paragrafa 2 ya da daha çok değişiklik önerisi varsa oylamaya önce paragrafın ortadan kaldırılmasını isteyen öneri ile başlanır daha sonra sırasıyla kısmen ortadan kaldırılmasını isteyen öneri, değişiklik yapılmasını isteyen öneri ve ilave yapılmasını isteyen öneri oylanır.
6. Bir sponsor bir
değişiklik önerisi verebilir.
7
7. Komite Başkanı değişiklik
önerilerini, üzerinde müzakere edilmek üzere 4. ve
5. paragraf doğrultusunda belirlenen sıraya göre
gruplayabilir. Bu değişiklik önerilerini verenler
sıra ile önerilerini sunmak üzere davet edilirler.
(8. Değişikliklere değişiklik önerileri, değişiklikle çatışmıyorsa, ele alınabilir ; bunlar değiştirilemezler. Bunlar ilgili değişiklikten sonra müzakere edilir ve ilgili değişiklikten önce oylamaya konulur.) ..... kaldırıldı.
8. Değişiklik önerileri ele alındığı zaman, komite başkanı aksine bir karar vermediği takdirde, sadece değişiklik önerisini veren ya da bu değişiklikten yana olan bir diğer üye, değişikliğe karşı olan üye ve komitenin raportörü ya da başkanı konuşabilir. Üyeler 5 dakikadan fazla konuşamaz.
9. Genel komitelerde değişiklik önerilerinin ele alınması prosedürü,doğrudan olarak Asambleye sunulan ilave madde önerilerine değişiklik önerilerinde olduğu gibi Asamble için de geçerlidir.
Madde 20
Usule İlişkin Önergeleri
1. Komite başkanı bu tip bir öneriyi kabul etme arzusu gösterirse, aşağıdaki önergeleri veren üyenin öncelikli konuşma hakkı vardır:
a. müzakere edilen konunun gündemden çıkarılması ile sonuçlanacak sorunun bir tarafa bırakılması önergesi
b. oturumun askıya alınması ya da müzakerelerin ertelenmesi önergesi;
c. müzakerelerin kapatılması önergesi
d. komiteye geri gönderilmesi.
Bu usule ilişkin önergelerin hiçbirisi müzakere sırasında birden fazla verilemez.
2. Eğer komite başkanı kabul ederse yukarıdaki önergeler ana meseleden önce ele alınır. Bu önergelerin ele alınması sırasında diğer meseleler bir süre askıya alınır.
3. Yukarıdaki meselelerdeki müzakerede sadece şunlar dinlenir: önergeyi veren, önergeye karşı olan bir konuşmacı ve ilgili komite başkanı ya da genel raportörü.
4. Bu madde uyarınca
önergenin kabulü için toplantıda mevcut üyelerin
2/3ünün olumlu oy kullanması gereklidir.
8
5. İlave olarak, usul hakkında
söz almak isteyen üyenin öncelikli konuşma hakkı
vardır. Usul hakkında söz alma Başkanlığın yönetimi
konusundaki usul meseleleri ile sınırlıdır.
Madde 21
Acil Durum
1. Bir acil duruma ilişkin meseleler Daimi Komite’nin, Daimi Komite toplanmadığı zamanda, Başkanlık Divanı’nın önerisi ile her zaman gündeme konulabilir.
2. En az 10 ülkeden 25 ya da daha fazla Asamble üyesi tarafından imzalanan, yazılı formda ve Daimi Komite tarafından ele alınan bu tip öneriler, Daimi Komiteninde uygun görüşü ile Asambleye sunulabilirler. Daimi Komitenin gündeme bu tip bir maddenin konulmasına tavsiye etmeme kararı alması durumunda, öneride bulunanların, üyelerinin 2/3 oy çokluğu ile görüşülecek konular sıralaması önerilerine konulmasına karar verecek olan Asamble’ye başvurma hakkına sahiptir.
Madde 22
Konuşma Hakkı
1. Başkan tarafından konuşmak üzere davet edilmeyen hiç bir üye konuşma yapamaz. Üyeler bulundukları yerden konuşurlar ve Başkana hitap ederler; başkan konuşma yapmak isteyenleri kürsüye davet edebilir.
2. Başkan ve Genel komitelerin raportörleri dışında, genel müzakerelerde konuşmak isteyen üyeler en geç (müzakereden önceki oturum kapanmadan) her toplantı başlamadan önce isimlerini kaydettirirler. (İlk oturum sırasında konuşma istekleri oturum başlamadan önce Sekreterya tarafından dağıtılır. Tüm durumlarda başkan üyelerin hangi sıra ile konuşacaklarına karar verir.) Komite başkanı konuşmak isteyen üyelerin konuşma sırasına karar verir. Komite Başkanı konuşma sayısı toplantı için ayrılan süreyi aşarsa listeyi kapatabilir. Komite başkanı daha çok üyeye müzakerelere katılma imkanı verebilmek için her konuşmacıya 5 dakikalık konuşma süresini azaltabilir.
3. Bir konuşmacının sözlerine müdahale edilmez. Bununla beraber başkanın izin vermesi ile konuşması sırasında bir başka üyeye konuşmasındaki özel bir noktada bir soru sormasına izin verebilir. Bu usulde müdahale kısa olmalıdır. Her usulden söz hakkı konuşmanın sonunda yapılır.
4. Konuşmacı şayet konudan uzaklaşırsa Başkan kendisinden konuya dönmesini ister. ?ayet bir konuşmacı iki kez konuya dönmek konusunda uyarılırsa başkan 3. seferde aynı konuda konuşmacının oturumun geri kalan kısmında konuşmasını men edebilir.
5. Bakanlar Konseyi üyeleri
Başkanın izni ile müzakerelerde konuşabilir.
Müzakerelerdeki sorularda Genel raportörler
istedikleri zaman konuşurlar. Ulusal delegasyonların
sekreterya görevlileri ya da yardımcı personelleri
Asamblenin resmi toplantılarında Delegasyonları ya
da üyeleri adına konuşamazlar.
6. Başkan bir üyeye kişisel
bir açıklama yapma izni verebilir. Bu açıklamada
müzakere yapılmaz.
7. Başkan ek zaman vermeye karar vermedikçe hiç bir üye 5 dakikadan fazla , usulden söz hakkı için de 1 dakikadan fazla konuşamaz.
Madde 23
Asamble Dilleri
1. Asamblenin resmi dilleri İngilizce, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Rusça ve İspanyolcadır.
Madde 24
Tercüme
1. Resmi dillerden birinde yapılan konuşma aynı anda tercüme edilir.
2. Konuşmalar bir resmi dil dışında bir dilden de yapılabilir. Bu durumda konuşmacının kendisi resmi dillerden birine aynı anda tercüme edilmesinin düzenlenmesinden sorumludur.
3. Bu madde Daimi Komite ve Genel Komiteler için de geçerlidir.
Madde 25
Müzakerelerin Düzenlenmesi
1. Başkan Asambleye bir
program ve özel müzekerelerde zamanlama ya da
konuşmaların zaman
sınırlamalarını önerebilir.
2. Asamble’ de bu öneriler müzakere etmeden oylanır.
Madde 26
Oy Hakkı
1. Her üyenin bir oy hakkı vardır.
2. Üyeler vekaleten oy kullanamazlar.
Madde 27
Oylama Metodları
1. Asamble, isim okunarak ya da gizli oy için istekte bulunulmadığı takdirde, el kaldırarak oy kullanır. Sadece olumlu ve olumsuz oylar oy hesaplanmasında sayılır. Çekimser oylar kaydedilir.
2. Asamble’de 1/3 üyenin
isteği ile isim okunarak oylama yapılır.
10
3. Asamble’de ülke isimleri
Fransız alfabesine göre okunur. Başkan oyların
sayılmasından sorumludur ve sonuçları açıklar. Her
delegasyonun başkanı ya da onun tayin ettiği
milletvekili delegasyonun oyunu açıklar. ?ayet
delegasyon oyu açık değilse başkan acilen açıklanan
oyun geçerliliğinine karar verecek, o delegasyonda
yer almayan 2 sözcü tayin eder.
4. Görevlilerin seçimi oylamasında, oylama yukarıda yer alan madde 4 uyarınca yapılır. Başkan, Asamble’nin onayı ile 3 sözcü atar.Sadece aday olarak gösterilen kişilerin adlarının yer aldığı oy pusulaları oyların sayımında dikkate alınır. Başkan oylama sonuçlarını ilan eder.
Madde 28
Çoğunluklar
Aksi belirlenmediği takdirde gerekli olan çoğunluklar aşağıdaki gibidir:
a. Oy çokluğu
b. görevlilerin seçiminde yukarıda yer alan madde 5’deki ilkeler geçerlidir.
Madde 29
Yeter çoğunluk
1. Asamble, Daimi Komite, Genel Komite ve Başkanlık Divanı’nda kararlar sadece mevcut üyelerin çoğunluğu ile alınır. Başkanlık yeter çoğunluğun olup olmadığına karar verir.
2. Yeterli çoğunluk mevcut değilse oylama ertelenir. Daimi Komite yeterli çoğunluk olmaması nedeni ile görüşülemeyen konuların Asamble’nin bir sonraki oturumunda oylamaya konulup konulmamasına karar verir.
V. BÖLÜM
Komiteler
Madde 30
Daimi Komite
1. Daimi Komite Asamble başkanı, başkan yardımcıları, sayman, genel komite başkanları ve ulusal delegasyonların başkanlarından oluşur. Başkanlık Divanı üyeleri ve Genel Komite başkanları, delegasyon başkanı olarak orada bulunmuyorlarsa oy hakkına sahip değillerdir.
2. Yıllık toplantılar
arasında delegasyon başkanları değişirse yeni atana
üyeler ulusal parlamentoları tarafından bunun yazılı
olarak belirtilmesi ile ya da resmi dökümanlarca
doğrulanmışsa komite toplantılarına katılabilirler.
11
3. Ulusal delegasyon
başkanlarının bulunmaması durumunda, kendisinin
yerini aynı delegasyondan bir başka üye bir daimi
komite üyesinin sahip olduğu tüm yetkilere sahip
olarak atanabilir.
4. Daimi Komite, genel kurul oturumları arasında toplanma hakkına sahip olduğundan, 2 genel kurul toplantısı arasında toplanarak Asamble çalışmaları konusunda hazılık yapar.Asamble oturumları sırasında ele alınacak Asamble faaliyetleri için gerekli addederse böyle bir eylemde bulunabilir.Siyasi aciliyet arz eden durumlarda Daimi Komite AGİT Bakanlar Konseyine götürülmek üzere kararlar kabul edebilir.
5. Daimi Komite belirli amaçlarla görev süresini, yapısını belirleyeceği Geçici “ad hoc” Komiteler atayabilir.
6. Daimi Komite'de kararlar AGİT Bakanlar Konseyi consensus-2 ile karar alınması yönünde bir görüş birliğine varmamamışsa consensus-1 ile karar alır.
Madde 31
Daimi Komite
1. Asamble aşağıdaki komitelerin yer aldığı en az 3 genel komite atayabilir :
1) Siyasi İşler
ve Güvenlik Genel Komitesi
2) Ekonomik İşler,
Bilim, Teknoloji ve Çevre Genel Komitesi
3) Demokrasi, İnsani
Meseleler ve İnsan Hakları Genel Komitesi
2. Genel komitelerin üyeleri Daimi Komite ya da Büro tarafından onaylanmalıdır. Genel komitelerin tüm üyeleri, genel komitelerin yapısında denge sağlayacak şekilde ulusal delegasyon tarafından aday gösterilirler. Asamble üyelerinin her biri en az bir genel komitenin üyesidirler.
3. Her genel komitenin başkanlık divanı başkan, başkan yardımcısı ve genel raportörden oluşur. Genel komite, başkanlık divanı, asamble oturumları arasında toplanabilir.
4. Genel komiteler üyelikleri için delegasyon başkanları tarafından bildirilen adaylar Asamble başkanına bildirilirler ve ( Asamble başkanı, asamble yada daimi komiteye, komitelerin yapısı için önerilerini sunar. Daimi komite bir genel komitedeki bir yada daha fazla üyelik için ortaya çıkan tartışmalı adaylarda yapılacak gizli oylama ile çoğunlukla karar verir.) adaylar Genel komiteler arasında mümkün olduğunca eşit sayıda bölünürler.
5. Genel komiteler bir
sonraki yıl için her genel toplantılarının
kapanışında başkan, başkan yardımcısı ve genel
raportörünü seçer. Adaylar komitenin son
toplantısının açılışından önce yazılı olarak
önerilmelidir. Genel komite görevlileri gizli oyla
ve oy çokluğuyla seçilirler. Hiç bir aday çoğunluk
oylarını lamazsa ilk turda en fazla oyu alan iki
aday arasında ikinci tur oylama yapılır. Eşitlik
durumunda kura çekilir. Sadece görev için bir aday
varsa aday alkışlarla seçilmiş olarak ilan edilir.
Seçildikleri yıl sırasında herhangi bir nedenle
görevlerinden ayrılmaları durumunda daimi komite
yedek bir üye atayabilir.
12
6. Asamble üyeliğinin sona ermesinden dolayı genel komitede üyeliğin düşmesi söz konusu olduğunda aynı delegasyon başkanı tarafından atanacak diğer bir üye geçici olarak bu boşluğu doldurur.
Madde 32
Komitelerin Görev ve Yetkileri
1. Komiteler, yetki alanına giren konulardaki AGİT meselerini ele alırlar.
2. Komiteler, 13. madde uyarınca kendilerine gönderilen tüm (dökümanları) meseleleri ve Başkanın, Büro, daimi komite ve asamblede alınan karar uyarınca kendilerine gönderilen önerileri ve soruları ele alır.
3. Komiteler, genel raportörler tarafından hazırlanan raporları ele alır ve karar tasarıları üzerinde çalışır.
(4. Komiteye gönderilen bir konunun komitenin görev alanı dışında olduğu görüldüğü takdirde, komite konuyu Asambleye ya da daimi komiteye geri gönderir.)...... kaldırıldı.
Madde 33
Genel Komitelerde Takip Edilecek Usul
1. Genel komite Asamble oturumları sırasında toplanır.
2. Genel komite yapısına ve görev alanına karar verdiği alt komiteler atayabilir. Alt komitenin üye sayısı tüm komitenin üye sayısının üçte birini aşamaz.
3. İki ya da daha çok genel komite ya da alt komite yetki alanlarına giren konuların incelenmesi için ortak toplantılar yapabilirler. Fakat ortak bir karar alamazlar.
4. Asamblede uygulanan statü aşağıdaki değişikliklerle genel komitelerde de uygulanır :
a) Genel komitelerde oylama el kaldırarak olur. On üyenin başvurusu durumunda oylama yoklama usulu ile yapılır. Yoklama Fransızca alfabetik sıra ile yapılır.
b) Genel komite, üyelerinin üçte birinin mevcut olması durumunda görüşmelere başlar. Fakat seçimler yada raporun tamamı üzerindeki oylama komite üyelerinin çoğunluğu mevcut olmadığı takdirde geçerli değildir.
5. Genel komite başkanı
müzakerelerde ve oylamalarda bulunabilir fakat oy
kullanma hakkı yoktur.
13
6. Genel komite toplantıları,
genel komite aksine karar almadığı sürece açılır.
Genel komite toplantılarına üye olmayan Asamble
üyeleri de katılabilir fakat komite başkanı mevcut
olmayan bir komite üyesinin yerini anılan üyenin
aldığını resmen açıklamadığı takdirde müzakerelere
ya da oylamalara katılamaz.
7. Komite üyesi olmayan bir kişinin genel komitede konuşup konuşmayacağına genel komite karar verir. Eğer genel komite olumlu yönde karar verirse başkanın takdiri ile söz konusu kişi müzakerelerde yer alabilir.
8. Genel komitenin her toplantısının tutanakları saklanır.
Madde 34
Genel Komitelerin Raporları
1. Genel komiteler, komite raporlarının hazırlanması ve rapora dayalı bir karar tasarısı sunulmasından sorumlu olacak bir genel raportör seçerler. Komite raporu ele alır ve asamblenin onayına sunulması için bir karar verir. Komitenin nihai raporu konunun özünü içerir.
(2. Genel raportör raporun tamamı üzerinde genel komitede yapılan oylamanın sonucunu açıklar ve genel komitede oluşan görüşün, üyelerin en az üçte ikisi tarafından desteklenmediği durumlarda, ayrıca azınlık görüşlerini açıklar.)..... kaldırıldı.
2. Yalnız metnin özü asamblede oylanır. Bu, genel komitelerde kabul edilen kararlara uygun şekilde hazırlanacak bir bildiri taslağı şeklinde sunulmalıdır.
3. Asamble nihai metni ele almadan önce komite başkanları ve Asamble başkanı tarafından atanan temsilcilerden oluşan yazım komitesi tarafından ele alınır. Asamble başkanı yazım komitesi başkanını atar. Yazım komitesi metne yapılan önerileri gereksiz, tekrar edilmiş yada metinle uyuşmaz bulursa bu gereksizlikleri, tekrarları ve uyuşmazlıkları metinden çıkarır.
VI. BÖLÜM
Asamblenin Yapısı
Madde 35
Sekreterya
1. Genel sekreter başkanlık divanının önerisi ile Daimi Komite tarafından atanır. Bu atama, bu maddenin kabulünden itibaren beş yıl için geçerlidir ve Daimi Komitede yapılacak oylamada çoğunluğun kabulü ile bu süre yenilenir. Daimi Komite genel sekreterin görevlerine, maaşına ve çalışma koşullarına yıllık bütçeye uygun olarak karar verir.
2. Genel sekreter görevini
yürütürken Asamble başkanına ve Asambleye karşı
sorumludur.
14
3. Daimi Komite, bir tanesi mali görevli olarak atanmak üzere genel sekreter tarafından yapılacak iki genel sekreter yardımcısı atamasını onaylar.
4. Genel sekreter ve sekreterya üyeleri uluslararası memur konumları ile bağdaşmayacak eylemlerde bulunamazlar.
5. Sekreterya Kopenhag’ da
faaliyet gösterir.
Madde 36
Bütçe ve Finansman
1. Bir sonraki mali yıl için
bütçe taslağını Daimi Komiteye sunmak, genel
sekreterin yardım etmesi koşulu ile saymanın
görevidir. Asamble mali yılı
1 Ekim’den başlar ve takip
eden yılın 30 Ekim’ inde sona erer.
2. Daimi Komite Asamble genel kurul toplantısında yapılan yıllık taslak bütçeyi onaylar.
3. Asamblenin bir önceki yıla ait denetlenmiş hesapları, söz konusu senenin sona ermesinden sonraki altı ay içerisinde sayman tarafından Daimi Komiteye sunulur.
4. Madrid Bildirisinin 10ncu maddesine uygun olarak 13 Ocak 1992 tarihinde yapılan Delegasyon Başkanları Komite Toplantısında değiştirildiği şekilde Asamble bütçesine ulusal katkı payları AGİT hükümetlerarası toplantıların maliyetlerinin üye sayısına bölünmesiyle elde edilen formüle uygun olarak pay edilir.
5. Asamble hesapları, üye bir ülkenin dokuz ay süresince katkı payını ödemediğini gösterdiği takdirde, katkı payı ödenene kadar söz konusu delegasyonun üyeleri oy kullanamazlar.
6. Sayman ve genel sekreter
Asamblenin mali yönetiminden sorumludurlar. Sayman
ve genel sekreter tüm mali meselelerde Asamble adına
imza atma yetkisine sahiptirler.
VII. BÖLÜM
Diğer Örgütler ve Bireylerle
İlişkiler
Madde 37
Bakanlar Konseyi ve Asamble Arasındaki İlişkiler
1. Asamble kararları ve komite raporları Bakanlar Konseyinin dikkatine sunulur.
2. AGİT Bakanlar Konseyi’
nin herhangi bir üyesi, Asamble ve komite
tolantılarına katılma hakkına sahiptir.
15
3. Bakanlar Konseyi raporları ya da talepleri Asamble gündeminde yer alabilir.
Madde 38
Asamble ve Ulusal
Parlamentolar Arasındaki İlişkiler
Asamble kararları ve
komitelerin raporları sekreterya tarafından üye
ülkelerin ulusal parlamentolarına gönderilir.
Madde 39
Gözlemciler
1. Sekreterya’ ya bildirimde bulunulmak koşulu ile aşağıda yer alan örgüt temsilcileri gözlemci olarak kabul edilirler: Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi; Batı Avrupa Birliği Asamblesi; Kuzey Atlantik Asamblesi; Parlamentolar Arası Birlik; Avrupa Parlamentosu üyeleri ve Bağımsız Devletler Topluluğu’ nun Parlamentolar Arası Asamblesi.
2. Birinci paragrafda yer alan gözlemcilerin temsilcileri, yer aldıkları parlamento organları tarafından sekreteryaya bildirmelidir.
3. Diğer kişilerin, gözlemci olarak kabul edilmeleri Daimi Komitenin yada Asamble başkanın takdirine bağlıdır.
4. Gözlemciler, Asamble başkanı tarafından aksi yönde bir davet almadıkları takdirde konuşma hakkına sahip olmaksızın Asamble oturumlarına katılabilirler.
VIII. BÖLÜM
Statü
Madde 40
Statüde Yapılacak Değişiklikler
1. Statüde yapılacak değişiklik teklifleri en az üç ülkeden olmak üzere en az 11 üye tarafından önerilmelidir.
2. Asamble Başkanı bu önerileri incelemek üzere bir alt komite atayabilir ve Daimi Komiteye tavsiyelerde bulunur.
3. Daimi Komite statüde
değişiklik (yapmaya karar verdiği) yaptığı zaman, bu
kararı Asambleye rapor halinde sunar. Ulusal
delegasyonlar en kısa sürede Genel Sekreter
tarafından bu konuda bilgilendirilirler.
16
EK
Asamblenin Oluşumu
Her ülkeden temsilci sayısı aşağıdaki gibidir:
Ülkenin Toplam
üye sayısı
A. Amerika Birleşik Devletleri 17 17
B. Rusya 15 15
C. Almanya, Fransa, İtalya, Birleşik Krallık 13 52
D. Kanada, İspanya 10 20
E. Ukrayna, Belçika,
Hollanda,Polonya
İsveç, Türkiye 8 48
F. Romanya 7 7
G. Avusturya, Danimarka,
Finlandiya
Yunanistan, Macaristan,
İrlanda, Norveç
Portekiz, Çek Cumhuriyeti,
İsviçre
Beyaz Rusya, Özbekistan,
Kazakistan 6 78
H. Bulgaristan, Lüksemburg 5 10
I. Slovak Cumhuriyeti ve Yugoslavya 4 8
J. Kıbrıs, İzlanda, Malta,
Estonya, Letonya
Litvanya, Arnavutluk,
Slovenya, Hırvatistan
Moldova, Tacikistan,
Türkmenistan, Gürcistan
Kırgızistan,
Ermenistan,Azerbaycan
Bosna Hersek 3 51
K. Andorra, Liechtenstein,
Monako, San Marino 2 6