1. – Edirne Milletvekili Ali Ahmet Ertürk’ün, Beyaz Baston Dünya Körler Günü münasebetiyle gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı Şuayip Üşenmez’in cevabı

2. – Aksaray Milletvekili Murat Akın’ın, çiftçilerin yaşadığı sıkıntılara ilişkin gündemdışı konuşması

3. – Kocaeli Milletvekili Osman Pepe’nin, deprem bölgesinde yaşayan vatandaşların sıkıntılarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı Hasan Gemici’nin cevabı

1. – İsrail Parlamentosu Savunma ve Dışişleri Komisyonu Başkanının vaki davetine icabet edecek altı kişilik Parlamento heyetinde yer alacak milletvekillerine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/364)

2. – Yozgat Milletvekili İlyas Arslan’ın, Çevre Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/36)

3. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, KİT Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/37)

5. – Başbakan Bülent Ecevit’in, 26 Eylül-2 Ekim 1999 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletlerine yaptığı resmî ziyarete iştirak etmeleri uygun görülen milletvekillerine ilişkin Başbakanlık tezkeresi (3/365)

6. – Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un, Olağanüstü Hâl Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 2 nci Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında (2/196) kanun teklifinin doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi (4/39)

2. – Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük ve 28 arkadaşının, esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/85)

1. – Kamu İktisadî Teşebbüsleri Komisyonunda boş bulunan üyeliğe seçim

1. – Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa 2 nci Organize Sanayi Bölgesi projesine ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/113)

2. – Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa İlinde yapımı tamamlanan hipodromun ne zaman hizmete açılacağına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/114)

3. – Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa Devlet Hastanesi için ayrılan ödeneğe ilişkin Sağlık Bakanından sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/115)

5. – Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa İlinde yaşanan kuraklık nedeniyle çiftçilerin faiz borçlarının ertelenmesine ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/118)

6. – Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa İlinde Merkez Bankası şubesi açılıp açılmayacağına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/120)

7. – Şanlıurfa Milletvekili Mehmet Yalçınkaya’nın, Akçakale Gümrük Kapısına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/121)

8. – Siirt Milletvekili Takiddin Yarayan’ın, Siirt Merkez Küçük Sanayi Sitesi inşaatına ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi (6/122)

9. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Konya ve çevresinin yeşil kuşak projesine alınmasına ve bölgesel tarım teşviklerine ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/124)

11. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Konya İlinin A tipi sivil havaalanı ihtiyacına ve Konya-Ankara arası hızlı tren projesine ilişlkin Ulaştırma Bakanından sözlü soru önergesi (6/126)

13. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Konya’da serbest bölge kurulması çalışmalarına ve KOBİ’lerin desteklenmesine ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi (6/129)

14. – Erzincan Milletvekili TevhitKarakaya’nın, Erzincan Millî Piyango Anadolu Lisesi Lojman inşaatına ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi (6/130)

16. – Aksaray Milletvekili Murat Akın’ın, Ankara-Aksaray arasındaki karayoluna ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/132)

17. – Ankara Milletvekili Mehmet Arslan’ın, Ankara’nın Merkez ve bazı ilçelerinin cami imamı kadrosuna ilişkin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısından (H. Hüsamettin Özkan) sözlü soru önergesi ve Orman Bakanı Nami Çağan’ın cevabı (6/133)

18. – Çankırı Milletvekil Hüseyin Karagöz’ün, Çankırı İline bağlı bazı köylerin içme suyu sorununa ilişkin Devlet Bakanından (Mustafa Yılmaz) sözlü soru önergesi (6/134)

19. – Hakkâri Milletvekili Evliya Parlak’ın, olağanüstü hal uygulamasının ne zaman kaldırılacağına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/136)

20. – Hakkâri Milletvekili Evliya Parlak’ın, Hakkâri İli Durankaya Beldesi ve Geçitli Köyü ile Şemdinli İlçesi Derecik Beldesi Grup Köy yollarının standartlaştırılması ve asfaltlanmasına ilişkin Devlet Bakanından (Mustafa Yılmaz) sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/137)

21. – Hakkâri Milletvekili Evliya Parlak’ın, Hakkâri-Elazığ karayolunda yapılan araç ve insan aramalarına ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi ve yazılı soruya çevrilmesi nedeniyle konuşması (6/138)

22. – Şanlıurfa Milletvekili Ahmet Karavar’ın, Güneydoğu Anadolu Projesi çerçevesinde yürütülen çalışmalara ilişkin Turizm Bakanından sözlü soru önergesi ve Turizm Bakanı Erkan Mumcu’nun cevabı (6/141)

1. – İstanbul Milletvekili Azmi Ateş’in, Kızılay tarafından deprem bölgelerinde yapılan hizmetlere ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Saddettin Tantan’ın yazılı cevabı (7/481)

2. – İstanbul Milletvekili Azmi Ateş’in, Kızılay’da yolsuzluk olduğu yolundaki haberlere ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Sadettin Tantan’ın yazılı cevabı (7/482)

3. – İçel Milletvekili Turhan Güven’in, Kızılay’ın elindeki çadırlara ilişkin Başbakandan sorusu ve İçişleri Bakanı Sadettin Tantan’ın yazılı cevabı (7/484)

4. – Kırıkkale Milletvekili Kemal Albayrak’ın, Kızılay’ın gelir kaynaklarına, personel sayısına ve Kocaeli depremine katkısına ilişkin Başbakandan sorusu ve İçişleri Bakanı Sadettin Tantan’ın yazılı cevabı (7/491)

5. – Şanlıurfa Milletvekili Ahmet Karavar’ın, 1999 bütçesinden Şanlıurfa Köy Hizmetlerine ayrılan ödenek miktarına ve bazı köylerinin yol ihtiyacına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz’ın yazılı cevabı (7/567)

6. – Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün’ün, Balıkesir İline bağlı köy yollarından kaçının asfaltlandığına ve asfaltlanmayan yollara ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz’ın yazılı cevabı (7/571)

1. – Yozgat Milletvekili İlyas Arslan ve 20 arkadaşının, Yozgat İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesinin oylanması (10/1)

1. – Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün ve 23 arkadaşının, esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/2)

2. – Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük ve 28 arkadaşının, esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/85)

TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açılarak iki oturum yaptı.

Kütahya Milletvekili Seydi Karakuş, Ankara’da yapılan 34 üncü Serbest Güreş Dünya Şampiyonası sonuçları ve Türk Millî Takımının durumuna,

Tekirdağ Milletvekili Nihan İlgün, ayçiçeği üreticilerinin sorunlarına,

Kilis Milletvekili Mehmet Nacar da, üzüm üreticilerinin sorunlarına,

İlişkin gündemdışı birer konuşma yaptılar.

Batman Milletvekili Burhan İsen ve 27 arkadaşının, POAŞ’ın özelleştirilme ihalesiyle ilgili olarak ortaya atılan iddiaların araştırılarak alınması gereken tedbirlerin (10/82),

Erzurum Milletvekili Zeki Ertugay ve 28 arkadaşının, tarım sektörünün ve çiftçilerin içinde bulunduğu sorunların araştırılarak alınması gereken önlemlerin (10/83),

Belirlenmesi amacıyla, birer Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergeleri Genel Kurulun bilgisine sunuldu; önergelerin gündemdeki yerlerini alacağı ve öngörüşmelerinin, sırası geldiğinde yapılacağı açıklandı.

Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün’ün, (6/162) esas numaralı sözlü sorusunu geri aldığına ilişkin önergesi okundu; sözlü sorunun geri verildiği bildirildi.

Bazı milletvekillerinin izinli sayılmalarına ilişkin Başkanlık tezkeresi kabul edildi.

Gündemin “Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler” kısmının :

1 inci sırasında bulunan, Türkiye Kalkınma Bankası Anonim Şirketinin Kuruluşu Hakkında Kanun Tasarısının (1/21, 1/48, 1/115, 1/155, 1/515) (S. Sayısı :155) görüşmeleri tamamlandı; yapılan açık oylama sonucu kabul edilip kanunlaştığı açıklandı;

2 nci sırasında bulunan, Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli ile Hayati Korkmaz’ın Türkiye Akreditasyon Konseyi Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun Teklifi ve Plan ve Bütçe ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji komisyonları raporlarının (2/91) (S. Sayısı :123) tümü ve 1 inci maddesi üzerindeki görüşmeler tamamlandı; 1 inci madde için yapılan oylama sonucunda Genel Kurulda karar yetersayısı bulunmadığı anlaşıldığından ve çalışma süresi de dolmak üzere olduğundan,

19 Ekim 1999 Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşime 18.46’da son verildi.

Hüseyin Çelik Mehmet Ay Van Gaziantep Kâtip Üye Kâtip Üye

1. – Kütahya Milletvekili Emin Karaa’nın; 1136 Sayılı Avukatlık Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesine Dair Kanun Teklifi (2/317) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 11.10.1999)

1. – Genel Bütçeli Dairelerin 1998 Bütçe Yılı Kesinhesap Kanun Tasarısına ait Genel Uygunluk Bildiriminin Sunulduğuna İlişkin Sayıştay Başkanlığı Tezkeresi (3/362) (Plan ve Bütçe Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 12.10.1999)

1. – İstanbul Milletvekili Ahmet Güzel’in depremzedeler için İstanbul Valiliğince başlatılan yardım kampanyasında toplanan paraya ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/193)(Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

3. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Bakanlık Teftiş Kurulu Başkanı hakkındaki bazı iddialara ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi (6/195) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

4. – Balıkesir Milletvekili Tamer Kanber’in, Edremit’e zeytinyağı borsası kurulup kurulmayacağına ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi (6/196) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

5. – Konya Milletvekili Özkan Öksüz’ün, şeker pancarı alımı ve satışına ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi (6/197) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

6. – Ankara Milletvekili M. Zeki Çelik’in, YAY-SAT A.Ş. ve Birleşik Basın Dağıtım A.Ş.’nin dağıtım tekeli oluşturdukları iddiasına ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/198) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

7. – İstanbul Milletvekili Osman Yumakoğulları’nın, ilköğretim okullarında idareciler tarafından velilerden para talep edildiği iddiasına ve dergi ücretlerine ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/199) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

8. – İstanbul Milletvekili Osman Yumakoğulları’nın, 57. Hükümet döneminde bütçeden İstanbul Büyükşehir, ilçe ve belde belediyelerine aktarılan para miktarına ilişkin Maliye Bakanından sözlü soru önergesi (6/200) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

9. – Şanlıurfa Milletvekili Zülfükar İzol’un, Güneydoğu Anadolu Bölgesinin kalkınmasını sağlamaya yönelik önlemlere ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/201) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

10. – Şanlıurfa Milletvekili Zülfükar İzol’un, Siverek SSK Dispanserinin doktor ve sağlık personeli ihtiyacına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından sözlü soru önergesi (6/202) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

11. – Şanlıurfa Milletvekili Zülfükar İzol’un, Hilvan İlçesine bir merkezî trafo kurulup kurulmayacağına ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı ve Başbakan Yardımcısından sözlü soru önergesi (6/203) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

1. – Kocaeli Milletvekili Osman Pepe’nin, Marmara depreminde zarar görenlere yapılan yardım miktarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/681) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

2. – Kocaeli Milletvekili Osman Pepe’nin, Marmara depreminde meydana gelen enkazın kaldırılması için açılan ihaleye ve Gölcük enkazının kaldırılması ihalesini alan bir firmaya ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından yazılı soru önergesi (7/682) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

4. – Erzurum Milletvekili Fahrettin Kukaracı’nın, Erzurum Organize Sanayi Bölgesi’nin sağlık ocağı ihtiyacına ilişkin Sağlık Bakanından yazılı soru önergesi (7/684) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

5. – Erzurum Milletvekili Fahrettin Kukaracı’nın, Erzurum Organize Sanayi Bölgesine yükleme-boşaltma amaçlı rampa yapılıp yapılmayacağına ilişkin Ulaştırma Bakanından yazılı soru önergesi (7/685) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

8. – Erzurum Milletvekili Fahrettin Kukaracı’nın, Erzurum Organize Sanayi Bölgesi’nin Halk Bankası şubesi ihtiyacına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/688) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

10. – Sıvas Milletvekili Abdüllatif Şener’in, Sıvas SSK Hastanesine ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/690) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

11. – Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük’ün, özelleştirme kapsamına alınan ETAĞ A.Ş. ve Sıvas Demir ve Çelik İşletmeleri A.Ş.’de çalışan işçilere ilişkin Devlet Bakanından (Recep Önal) yazılı soru önergesi (7/691) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

12. – Bursa Milletvekili Ali Arabacı’nın, Adana-Yüreğir-Akıncılar Mahallesinde bir operasyon sonucu öldürülen kişilere ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/692) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

14. – Bursa Milletvekili Ali Arabacı’nın, TBMM Milletvekili lojmanlarında işlenen bir cinayete ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/694) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

15. – Bursa Milletvekili Ali Arabacı’nın, ruhsatlı silah sayısına ve bununla ilgili toplanan bağışlara ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/695) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

16. – Amasya Milletvekili Ahmet İyimaya’nın, Amasya bölgesindeki geçici Tekel işçilerine ilişkin Devlet Bakanından (Rüştü Kâzım Yücelen) yazılı soru önergesi (7/696) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

17. – Adıyaman Milletvekili Mahmut Göksu’nun, Atatürk Barajına ilişkin Çevre Bakanından yazılı soru önergesi (7/697) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

18. – Hatay Milletvekili Metin Kalkan’ın, İskenderun Demir Çelik Fabrikasında üretimin durdurulup durdurulmadığına ilişkin Devlet Bakanından (Yüksel Yalova) yazılı soru önergesi (7/698) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

20. – Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, Merve Safa Kavakçı’ya ilişkin Adalet Bakanından yazılı soru önergesi (7/700) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

21. – Ankara Milletvekili M. Zeki Çelik’in, Ankara İli Sincan İlçesi Yenikent Beldesinin afete maruz bölge ilan edilip edilmediğine ve bu beldeye İller Bankası tarafından ödenek ayrılıp ayrılmadığına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/701) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

22. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, TBMM kreşine ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanından yazılı soru önergesi (7/702) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

23. – Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, bütçe görüşmelerinde Plan Bütçe Komisyon üyelerinin konuşmalarının TRT-1’den verilmemesinin nedenine ilişkin Devlet Bakanından (Yüksel Yalova) yazılı soru önergesi (7/703) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

24. – Şanlıurfa Milletvekili Zülfükar İzol’un, Hilvan Devlet Hastanesinin sorunlarına ve Hilvan İlçesinin şehir tipi sağlık ocağı ihtiyacına ilişkin Sağlık Bakanından yazılı soru önergesi (7/704) (Başkanlığa geliş tarihi : 14.10.1999)

1. – Umumî Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanuna Geçici Maddeler Eklenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararname (1/552) (Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

1. – Anavatan Partisi Grup Başkanvekili Kastamonu Milletvekili Murat Başesgioğlu’nun; Kıreli, İsmil ve Yeniceoba Adıyla Üç Yeni İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/318) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.10.1999)

2. – Doğru Yol Partisi Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük’ün; Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun Adının ve Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Oniki Madde Eklenmesine Dair Kanun Teklifi (2/319) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.10.1999)

3. – Doğru Yol Partisi Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük’ün; Belediye Kanununa Bazı Maddeler Eklenmesi, Bazı Maddelerin Değiştirilmesi, Bazı Maddelerinin Kaldırılması ve Çeşitli Kanunlarda Mahallî İdarelerle İlgili Değişiklikler Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/320) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.10.1999)

4. – Doğru Yol Partisi Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük’ün; Birinci Basamak Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği Kanun Teklifi (2/321) (Plan ve Bütçe ve Adalet ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.10.1999)

5. – Doğru Yol Partisi Grup Başkanvekili Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük’ün; Sağlık Finansman Kurumu Kuruluş ve İşleyiş Kanun Teklifi (2/322) (Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Adalet ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.10.1999)

8. – İstanbul Milletvekili Ziya Aktaş ve 42 Arkadaşının; Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Bir Maddesinde Değişiklik Yapılması Hakkında İçtüzük Teklifi (2/325) (Anayasa Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.10.1999)

10. – Kocaeli Milletvekili Osman Pepe’nin; Derince Adıyla Bir İlçe Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/327) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

11. – Malatya Milletvekili Yaşar Canbay’ın; Malatya İl Merkezinde Fırat ve Beydağı Adında İki İlçe Kurulması ve Mevcut Yeşilyurt ile Battalgazi İlçe Belediyeleri de Dahil Edilmek Suretiyle Malatya Büyükşehir Belediyesi Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/328) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

1. – Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Gürcistan Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve Dışişleri komisyonları raporları (1/489) (S. Sayısı: 174) (Dağıtma tarihi: 19.10.1999) (GÜNDEME)

3. – Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Bulgaristan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Türkiye-İstanbul’daki Taşınmaz Mallara İlişkin Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri komisyonu raporu (1/498) (S. Sayısı : 176) (Dağıtma tarihi: 19.10.1999) (GÜNDEME)

4. – Elazığ Milletvekili Ahmet Cemil Tunç’un, Elazığ İlinde Büyükşehir Belediyesi Kurulması Hakkında Kanun Teklifi ve İçtüzüğün 37 nci Maddesine Göre Doğrudan Gündeme Alınma Önergesi (2/191) (S. Sayısı: 181) (Dağıtma tarihi: 19.10.1999) (GÜNDEME)

2. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, ÖSS Sınavına giren bazı öğrencilerin itirazlarına ve YÖK Başkanına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/205 ) (Başkanlığa geliş tarihi :15.10.1999)

3. – Gaziantep Milletvekili Mehmet Bedri İncetahtacı’nın, Gaziantep-Şanlıurfa otoyolunun Gaziantep-Dülükbaba ormanından geçirilmesine ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi (6/206) (Başkanlığa geliş tarihi :15.10.1999)

4. – Gaziantep Milletvekili Mehmet Bedri İncetahtacı’nın, Gaziantep-Şanlıurfa otoyolunun Dülükbaba ormanından geçirilmesinin neden olacağı zararlara ilişkin Çevre Bakanından sözlü soru önergesi (6/207) (Başkanlığa geliş tarihi :15.10.1999)

1. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, İstanbul Havalimanı bina ve otopark inşaatına ilişkin Ulaştırma Bakanından yazılı soru önergesi (7/705) (Başkanlığa geliş tarihi :15.10.1999)

2. – Tokat Milletvekili M.Ergün Dağcıoğlu’nun, TŞOF tarafından basılı evrak ve plaka satışından sağlanan gelirin bir bölümünün Trafik Hizmetleri Geliştirme Fonuna aktarıldığı iddiasına ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/706) (Başkanlığa geliş tarihi :15.10.1999)

3. – Tokat Milletvekili M.Ergün Dağcıoğlu’nun, Tokat-Kazova bölgesinde yetiştirilen sırık domatesinin verimden düşmesinin nedenine ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi.(7/707) (Başkanlığa geliş tarihi :15.10.1999)

1. – Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül ve 27 arkadaşının, Türkmenistan doğalgazının Türkiye içi dağıtımıyla ilgili Mavi Akıntı Projesi hakkında ileri sürülen iddiaların araştırılması amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/84) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

2. – Ankara Milletvekili Saffet Arıkan Bedük ve 28 arkadaşının, esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/85) (Başkanlığa geliş tarihi : 13.10.1999)

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 8 inci Birleşimini en iyi dileklerimle açıyor, saygılar sunuyorum.

Toplantı yetersayısı vardır; görüşmelere başlıyoruz.

Görüşmelere geçmeden önce, üç arkadaşıma gündemdışı söz vereceğim.

Gündemdışı ilk söz, Beyaz Baston Dünya Körler Günü hakkında söz isteyen, Edirne Milletvekili Sayın Ahmet Ertürk’e aittir.

Buyurun Sayın Ertürk. (DSP sıralarından alkışlar)

Süreniz 5 dakika.

14 Ekimden sonraki ilk birleşim, bugün; yani, 19 Ekim olduğundan, ancak beş günlük bir gecikmeyle konu hakkında konuşma fırsatı bulabildim.

Hepimizin bildiği gibi, bilimsel anlamda ülkelerin uygarlık düzeyini kıyaslarken, rakamlarla ifade edilen birtakım veriler kullanılır. Günlük yaşamımızda, gözlemlerimize dayanan daha genel tanımlamalar yaparak da, hemen hemen aynı sonuca ulaşırız. Örneğin, tuvaletlerin temizliği, doğayı koruma konusundaki duyarlılık, sokaklardaki başıboş köpeklerin çokluğu, mezarlıkların özensizliği vesaire. Benzer örneklerden biri de -sanıyorum herkesin katılacağı- ülkelerin özürlülerine verdiği değerdir. Evet, özürlülerine verdiği değer, bir ülkenin uygarlık düzeyini belirleyen en önemli ölçütlerden biridir.

Marmara depremiyle -sayı net olmamakla birlikte- yaklaşık 20 bin yeni sakat insanımız aramıza katılacaktır. Konunun dünyadaki önemini hatırlatmak için, Birleşmiş Milletler kararıyla, 15 Ekim Beyaz Baston Dünya Körler Günü olarak kutlanagelmektedir.

Ülkemizde, körlerin, eğitimi, meslekî rehabilitasyon ve istihdam gibi temel sorunları çözülebilmiş değildir. 100 görme özürlü yurttaşımızdan sadece 3’ü eğitilebilmekte, sadece 1’i iş sahibi olabilmektedir. Ulusal gelirin sadece onbinde 4’ü özürlüler için harcanmaktadır. Son yıllarda bazı önemli ilerlemeler kaydedilmişse de, tüm bunlar, sorunu çözmeye yetmemektedir. Özel olarak körler, genel olarak özürlüler arasında çok sayıda işsiz insan bulunmakta; bu insanlar, çoğunlukla yoksul ailelerin sırtında bir kambur gibi yaşamanın kahredici utancını yüreklerinde duymaktadırlar.

Nüfusumuzun yüzde 10’unu oluşturan özürlüler, aileleriyle birlikte düşünüldüğünde, nüfusun yaklaşık yüzde 30’u, bu sorun nedeniyle ıstırap içindedir.

Hepimizin bildiği gibi, Anayasamızın 2 nci maddesinde, Türkiye Cumhuriyetinin, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devleti olduğu yazılıdır. Sosyal devlet, yurttaşlarının sağlık, eğitim istihdam, sosyal güvenlik gibi temel gereksinimlerini karşılamayı anayasal bir yükümlülük olarak kabul eden devlet olup, özürlülerin karşı karşıya bulunduğu sorunlara seyirci kalamaz.

Kanayan bu toplumsal yaraya çare bulmak için anayasal, yasal ve ahlakî dayanaklar mevcut olduğuna göre, çözüm, yeni ve kapsamlı yasal düzenlemeleri gerektirecek kadar da karmaşık olmayacaktır. Halen yürürlükte olan 2022 sayılı Yasada tek cümlenin değiştirilmesi yeterli olacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, değiştirilmesini önerdiğimiz yasa maddesinin eski hali “65 yaşını doldurmuş, kendisine kanunen bakmakla mükellef kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kuruluşlarının herhangi birisinden her ne nam altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan doğruya kanunla bağlanmış herhangi bir devamlı gelire sahip bulunmayan...”

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Ertürk, lütfen, tamamlayınız.

ALİ AHMET ERTÜRK (Devamla) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

İnanıyorum ki, Yüce Heyetinizin oybirliğiyle kabul edeceği bu değişiklik, özürlü insanların karamsar dünyalarını aydınlatacak önemli bir ışık olacaktır.

Hepinizi en içten saygılarımla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Ertürk.

Gündemdışı ikinci söz, çiftçilerin yaşadığı sıkıntılar konusunda söz isteyen, Aksaray Milletvekili Sayın Murat Akın’a ait.

Buyurun Sayın Akın.

Süreniz 5 dakika efendim.

Değerli milletvekilleri, seçim bölgem olan Aksaray İlinde, Toprak Mahsulleri Ofisine hububatın teslimi haziran ayı sonu itibariyle başlamış olup, temmuz ayının 25’ine kadar devam etmiştir.

Seçim bölgem Aksaray İlinin Ankara’ya çok yakın olması hasebiyle, sık sık seçim bölgemde bulunmaktayım. Bu vesileyle de vatandaşlarımızın, bilhassa, Türk çiftçisinin, Aksaray çiftçisinin zor durumda olduğunu müşahede ediyorum ve tespit ediyorum. Bu tespit ve müşahedelerimi, bilhassa seçim bölgemdeki vatandaşlarım, bu Genel Kurulda gündeme getirmemi istiyorlar.

Biliyorsunuz ki, hububat bedellerinin geç ödenmesiyle ve ödenmeyen hububat bedelleriyle ilgili olarak, muhtelif milletvekili arkadaşlarımız, bu kürsüden, sık sık gündemi işgal etmektedirler. Belki, benim söyleyeceğim hususlar, sizin açınızdan, siz milletvekili arkadaşlarımız açısından fazlalık olabilir; ancak, çiftçilerimiz, bu fazlalığı görmedikleri gibi, kendi dertleriyle Türkiye Büyük Millet Meclisinin ilgilenmediğini, hep, bize, sitem babında anlatıyorlar.

Yine, pancara alternatif olarak ekimi yapılan ayçiçeği de, geçen sene kilosu 250 000 lira olmasına rağmen, halen 200 000 liranın altında müşteri beklemektedir. Dolayısıyla, Türk çiftçisi çok zor durumdadır; Büyük Millet Meclisinin, Türk çiftçisinin derdine çare bulması çok mühimdir, çok acildir.

Değerli milletvekilleri, Ukrayna ve Arjantin’den ithal edilen ayçiçeği, işlenip ihraç edilmek üzere ithal edilen ayçiçeği, ne yazık ki, içpiyasada tüketilmektedir. Bu yıl, Aksaray İlinde, ayçiçeği ekimi geniş bir alanı kapsadığı gibi, iyi bir mahsul dönemi de olmuştur; ancak, müşteri bulunamamasından dolayı, ayçiçeği, hasadın kaldırıldığı mahalde müşteri beklemektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Akın, lütfen toparlayınız efendim.

MURAT AKIN (Devamla) – Şimdi, size soruyorum; borsada üç beş kişiyi zengin etmek için, IMF görüşmelerinin borsaya sızdırılması suretiyle üç beş kişiyi trilyonlar sahibi yapan bu hükümetin üyelerinden birisi çıksa da, Kuzey Irak’a patates ihracı için görüşmeler başladı, eğlencelik ayçiçeği ihracatı görüşmeleri başladı diye bir demeç verse ve şu tüccarların, şu müstahsilin malını almaya başlasa, müstahsilin sıkıntısı, acısı, kederi bitmiş olsa, acaba, bundan, Türk hükümeti ne kaybeder, hükümetimiz ne kaybeder?!.

Değerli milletvekilleri, şu an itibariyle, bütçe açıkları 8 katrilyona ulaşmış. 27 katrilyonluk bütçe 12 katrilyon açık verecek. 2000 yılının bütçesinin ise 47 katrilyon olacağı tahmin ediliyor; 20 katrilyon açık verecek. Peki, 12 katrilyonluk bütçe açığıyla çiftçinin meselesi halledilmezse, 20 katrilyonluk bütçe açığıyla bu çiftçinin meselesi nasıl halledilecek?

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Akın, son cümleniz lütfen...

MURAT AKIN (Devamla) – Bunun için, hükümetin, bir an evvel Türk çiftçisinin derdine çare bulması lazım. Aksaray İli Eskil İlçesi, Sultanhanı ve Yenikent İlçelerimizdeki çiftçilerimiz, en kısa zamanda, traktörleriyle Aksaray İlinde yürüyüş yapacaklar. Bu, Türkiye’nin her yöresinde, her bölgesinde olacak ve sosyal bir patlama meydana gelecek. Bunun için, hükümetin acilen çare bulmasını temenni ediyor, hepinizi saygı, sevgi ve hürmetle selamlıyorum. (DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Akın.

Sayın milletvekilleri, biraz evvel, Beyaz Baston Dünya Körler Günü üzerinde konuşan Sayın Ahmet Ertürk’ün beyanlarına, Devlet Bakanımız Sayın Şuayip Üşenmez cevap verecekler.

Buyurun. (MHP ve DSP sıralarından alkışlar)

Sayın Bakanım, süreniz 20 dakika.

DEVLET BAKANI ŞUAYİP ÜŞENMEZ (Yozgat) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sözlerime başlamadan evvel Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Beyaz Baston Dünya Körler Günü nedeniyle benden evvel görüşlerini beyan eden DSP milletvekili Sayın Ahmet Ertürk’e, değerli konuşmasından dolayı, böyle önemli bir konuyu gündeme getirmesinden dolayı, kendilerine, huzurunuzda teşekkür ediyorum.

Müsaadeniz olursa, körlerin beyaz bastonuyla ilgili, zamanınızı israf etmemek kayıt ve şartıyla kısa malumat arz etmeye çalışacağım.

Tarihin ilk günlerinden bugüne kadar, körlerin, çeşitli nitelikte baston kullandığını biliyoruz. Özellikle, bastonların beyaz renkli hale getirilerek standart sembollere dönüştürülmesi, bu bastonların önemini bir kere daha ortaya koymuş oluyor.

Çeşitli ülkeler, özellikle Avrupa ülkeleri, Fransa ve İngiltere bu bastonlar üzerinde, özellikle körler günü üzerinde pek çok çalışma yapmış; ancak, 1963 yılında, zamanın Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John Kennedy tarafından, 15 Ekim günü Ulusal Beyaz Bastonlar Günü olarak ilan edilmiştir. Bunu takip eden 1980’li yıllarda, Dünya Körler Birliği, Avrupa Körler Birliği ve Uluslararası Körler Federasyonu bu geleneği devam ettirmişler, 15 Ekim, Beyaz Baston Dünya Körler Günü olarak hep kutlanagelmiştir. Ülkemizde de, özellikle 1970’li yıllardan sonra, Beyaz Baston Dünya Körler Günü, her 15 Ekimde kutlanır olmuştur.

Gerçekten, 57 nci cumhuriyet hükümeti tarafından mağduriyetleri her zaman dile getirilen ve özürlüler arasında yer alan körlerin, bu güzel günlerine biz de katılıyor ve bu mutlu günlerini kutluyoruz. Bu, her şeyden evvel, bir hak arama ve kendi özgürlüklerini yaşama güvencesini arama niteliğini taşıdığı için, 57 nci hükümet, tabiî, kendilerinin yanında ve kendilerinin meseleleriyle ilgili enine boyuna tartışmakta ve günü geldiğinde, onların meseleleri hakkında, verilecek olan özlük hakları hakkında çok cömert bir şekilde davranacaktır. Buradan, körlerimize, 57 nci cumhuriyet hükümetinin bir bakanı olarak, hele, sorumlu bir bakanı olarak bu müjdeyi veriyorum.

Değerli milletvekilleri, hükümetimiz, imkânları dahilinde, elinden gelen bütün gayreti özürlülerimiz için göstermektedir. Özürlülerle ilgili kurum ve kuruluşların koordinasyonunu sağlayarak, üretilen projelerin hayata geçirilebilmesi için, Bakanlığımızın ve hükümetimizin tüm imkânları seferber edilmektedir.

Bu duygu ve düşüncelerle, tüm özürlü vatandaşlarımıza ve özellikle görme özürlü, görme engelli vatandaşlarımıza, bu gün münasebetiyle, sağlıklı, mutlu bir hayat diliyor, hepinizi en yüce duygularımla selamlıyorum. (MHP, DSP ve ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Devlet Bakanımız Sayın Şuayip Üşenmez’e teşekkür ediyoruz efendim.

Gündemdışı son söz, deprem konusunda söz isteyen, Kocaeli Milletvekili Sayın Osman Pepe’ye aittir.

Buyurun Sayın Pepe. (FP sıralarından alkışlar)

Süreniz 5 dakika efendim.

17 Ağustostaki depremden sonra, seçim bölgemiz olan Kocaeli’ne, mesaimizin önemli bir kısmını harcamak, tabiî, bizim boynumuzun borcudur. Bu hafta sonu da, yine, seçim bölgemiz olan Kocaeli’nde, deprem çadırlarının, çadır kentlerin olduğu yörelerde yapmış olduğum ziyaretlerdeki enterasan gördüğüm tespitlerimi sizlerle paylaşmak istiyorum.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Lütfen, toparlayınız.

OSMAN PEPE (Devamla) – Tabiî, elbette ki, bunu, bu şekilde burada hiç dile getirmek istemezdim; ama, Acısu Beldesi bizim beldelerimizin içerisinde -benim partimden bir belediye değil burası; iktidar ortaklarından birisinin- oraya 1,5 veriyorsun. Peki, Darıca’ya 1,03 veriyorsun. Yahu Allahaşkına, bu nasıl mühendislik, bu nasıl terazi, bu nasıl kantar, bu nasıl insaf, bu nasıl vicdan?! Adama sormazlar mı, 1,03 ne demek diye? Yüzde 3 demektir. Peki, Darıca’ya, 80 milyar lira olan istihkakına 2,5 milyar lira lütfen veriyorsun. 2,5 milyar lirayla Darıcalı ne yapacak, ne yapabilir?! Halbuki, Darıca, bizim bölgemizde en fazla zarara uğrayan, en fazla sıkıntısı olan beldelerden birisidir. Elbette ki, dert, sıkıntı bunlarla sınırlı değil.

BAŞKAN – Osman Bey, son cümleniz lütfen.

OSMAN PEPE (Devamla) – Ben, İstanbul’daki Avcılar’ın unutulduğunu, Küçükçekmece’nin unutularak listede yer almadığını, Adapazarı’nın ihmal edildiğini ve deprem bölgesindeki bu tür adaletsizliklerin giderilmesinin, tarafımızdan, bölge insanı tarafından acilen beklendiğini ifade ederken, son cümle olarak şunu da ifade edeyim ki, tabiî, bizim bölgemizden bir fay hattı geçti; ama, 17 Ağustostan sonra, ne yazık ki, dün akşam ve bugün, Türkiye’de bir siyasî depremi, bir hukuk depremini yaşıyoruz; Türkiye’yi gerek içeride ve gerekse dışarıda zor durumda bırakacak böyle bir harekete vasıta olanları, buna sebep olanları Yüce Meclisin huzurunda, yüce milletimizin huzurunda, burada kınıyorum.

Sayın Başkan ve Meclise de saygılarımı sunuyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Pepe.

Bu konuşmaya, Devlet Bakanımız Sayın Hasan Gemici cevap verecekler.

Buyurun efendim. (DSP, MHP ve ANAP sıralarından alkışlar)

Süreniz 20 dakika.

DEVLET BAKANI HASAN GEMİCİ (Zonguldak) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; Kocaeli Milletvekilimiz Sayın Osman Pepe’ye, dile getirdiği deprem belgesindeki sorunlar ve önerileri için teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Sayın Milletvekilimiz Osman Pepe’nin, geçtiğimiz cuma günü yayınlanan, deprem bölgesindeki belediyelerin ve il özel idarelerinin İller Bankasından aldığı katkı paylarının artırılmasıyla ilgili eleştirilerini hep birlikte dinledik. Bayındırlık Bakanımız da bölgeye pazar günü yaptığı ziyarette, bu tür, belediye başkanlarımızın ve bölgedeki insanların taleplerini, eleştirilerini de dikkate alarak, bu konuda, belediye temsilcilerinden de oluşturulan bir komisyon kurularak, bu katsayıların yeniden değerlendirilmesi konusunda karar almıştır ve bu konudaki çalışmalar başlamış durumdadır.

Esasen, bu konuda kısaca açıklama getirmek istiyorum: İller Bankası katkı paylarının artırılması, yıkılan bina sayısıyla ilgili değildir; yani, bir şehirde, örneğin iki belediyeden birisinin hasarlı, yıkılan bina sayısı diğerinden daha fazlaysa, o belediyenin diğerine göre daha fazla katsayı alacağı sonucuna varmak mümkün değildir. Bu, doğrudan doğruya belediyelerin altyapı hasarlarıyla ilgili ve o belediyelerin bizzat kendilerinin yaptıkları keşiflere, metrajlara ve çıkardıkları zarar tablosuna göre yapılan değerlendirmeler sonucu, teknik çalışmalar sonucu hesaplanan bir...

SALİH KAPUSUZ (Kayseri) – Üstünde çok zarar oluyor da altında daha mı az oluyor?!

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; bölgeyle ilgili hükümetimizin yaptığı çalışmalar yoğun bir şekilde devam etmektedir. Bakanlar Kurulumuz ve tüm kamu kurumlarımız olarak, bölgedeki insanlarımızın yaralarını sarmak üzere yoğun çaba sarf etmekteyiz. Bugüne kadar, geçtiğimiz dönemde meydana gelen doğal afetler sonrası alınan yasal tedbirlerin hemen hemen tamamı alınmıştır; hatta, bazı konularda o yasal tedbirlerin daha da önüne geçilmiştir. En son, geçtiğimiz cuma günü yapılan Bakanlar Kurulu toplantısı sonucunda, Sayın Başbakanımız Bülent Ecevit’in geçtiğimiz cumartesi günü açıklamış olduğu önlemler, bölgedeki insanlarımızı önemli ölçüde rahatlatacaktır diye düşünmekteyiz.

Aynı zamanda, deprem nedeniyle bölgede yaşamlarını kaybeden yurttaşlarımızın yakınlarına, ölüm yardımı olarak 750’şer milyon lira yardım yapılması kararlaştırılmıştır. Bunun yanında, deprem nedeniyle birinci derece özürlü kalan yurttaşlarımıza 400’er milyon lira, ikinci derece özürlü kalan yurttaşlarımıza da 250’şer milyon lira yardım yapılması kararlaştırılmıştır.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; aynı Bakanlar Kurulunda alınan kararın bir önemli maddesi de, deprem bölgesindeki köylerde orta hasarlı konutların onarımı için 1,5 milyar lira, şehirlerdeki orta hasarlı konutlara 2 milyar lira kaynak sağlanacak olması, yine bölgedeki insanlarımızı rahatlatacak önlemlerdendir. Ama, alınan kararların bana göre en önemlisi, belki, daha önceki felaketlerden, daha önceki doğal afetlerden farklı bir uygulama olarak, bölgede hak sahibi yurttaşlarımızdan, yani 7269 sayılı Kanuna göre konut almaya hak sahibi yurttaşlarımızdan kendi evini kendi yapmak isteyenlere köylerde 3,5 milyar lira, şehirlerde 6 milyar lira kaynak sağlanması karar altına alınmıştır. Yine, bu doğrultuda, hak sahibi yurttaşlarımıza, Türkiye’nin neresinde olursa olsun, konut almak istedikleri takdirde, 6 milyar liralık kaynak sağlanması kararı alınmıştır.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; biraz önce sizlere özetlemeye çalıştığım onarım yardımı, kendi evini kendi yapanlara yardım ve konut alım yardımı dışında yapılan sosyal yardımların tutarı 200 trilyon liraya yakındır. Bu, gerçekten önemli bir rakamdır. Bu yardımlar, o bölgedeki insanlarımızı rahatlatacağı gibi, aynı zamanda, bölgenin ekonomik ve ticarî yaşamına büyük katkıda bulunacaktır.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; bölgedeki çalışmalarımız yoğun bir şekilde devam etmektedir. Geçtiğimiz pazar günü Sayın Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel, Sayın Başbakanımız Bülent Ecevit ve ilgili bakan arkadaşlarımızla birlikte, bölgede 2318 prefabrik konutun hak sahiplerine teslimi yapılmıştır. Prefabrik konutların altyapı ve üstyapı çalışmaları yoğun bir şekilde devam etmektedir. Hedefimiz, 30 Kasım 1999 tarihine kadar bu prefabrik konutları yurttaşlarımıza teslim etmek ve onların barınma sorunlarını önemli ölçüde çözmektir.

Onun dışında, yine, mevcut çadır kentlerin -işte, Sayın Pepe’nin de biraz önce ifade ettiği- olumsuz koşullardan kurtarılması için iyileştirme çalışmalarımız, oradaki yaşam standartlarını yükseltme çalışmalarımız devam etmekte; bir taraftan da, çeşitli ülkelerden temin ettiğimiz soğuk iklim çadırlarıyla mevcut çadırların değiştirilmesi işlemi devam etmektedir.

Ayrıca, yine, Bayındırlık Bakanlığımızın, bölgedeki yerel yönetimlerle işbirliği içerisinde, kalıcı konutların yapımı için yer seçimi, seçilen yerlerin jeolojik etütleri ve buraların kentsel anlamda planlamasıyla ilgili çalışmaları devam etmektedir.

Ben, Sayın Osman Pepe’ye, Türkiye’nin şu anda gündemindeki çok önemli bir sorun olan deprem konusunu, Hisareyn ve Gölcüklü yurttaşlarımızın sorunlarını dile getirdikleri için bir kez daha teşekkür ediyorum. Sayın Pepe’nin işaret ettiği konularla bizzat ilgilenip sorunları da çözmeye çalışacağız.

Ben, bu vesileyle, ülkemize, devletimize ve milletimize tekrar geçmiş olsun diyorum. Depremde yaşamını kaybeden yurttaşlarımıza tekrar Allah’tan rahmet diliyorum; umuyorum ve diliyorum, ülke olarak, millet olarak, hatta tüm insanlık olarak, bir daha böyle büyük afetlerle karşılaşmayız.

Hepinize saygılar, sevgiler sunuyorum. (DSP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Devlet Bakanı Sayın Hasan Gemici’ye teşekkür ediyorum.

Sayın milletvekilleri, Başkanlığın Genel Kurula diğer sunuşları vardır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının bir tezkeresi vardır; okutuyorum:

15 Ekim 1999

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna

İsrail Parlamentosu Savunma ve Dışişleri Komisyonu Başkanının vaki davetine istinaden, Türkiye Büyük Millet Meclisini temsile altı kişilik bir Parlamento heyetinin 15-18 Kasım 1999 tarihleri arasında söz konusu davete icabet etmesi hususu, Genel Kurulun 13.08.1999 tarihli 49 uncu Birleşiminde kabul edilmiştir.

Yıldırım Akbulut Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

Mehmet Ali Bilici (Adana)

Ali Tekin (Adana)

Sadık Kırbaş (Çanakkale)

Bekir Aksoy (Çorum)

Hüseyin Kansu (İstanbul)

Mustafa Enöz (Manisa)

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Meclis araştırması önergeleri vardır; okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Özelikle son yıllarda ülkemizde yapılan ihalelerde çeşitli usulsüzlükler ve yolsuzlukların yapıldığı basınımızda ve kamuoyumuzda sık sık yer almıştır.

Bu iddilardan biri de, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığına bağlı BOTAŞ Genel Müdürlüğünce yapılan Türkmenistan doğalgazının Türkiye içindeki dağıtım işi hukuk ve kanunlar çiğnenerek ihaleye çıkılmadan gizlice bir holdinge verilmesi olayıdır.

Bu konuda herhangi bir şirketle bir anlaşma imzalandı mı? İmzalandı ise, hangi usul ve esaslara göre imzalanmıştır? Kamuoyunda ifade edilen yolsuzluklarla ilgili olarak, yetkililerce, müfettişlere, incelemeleri için başvuruda bulunulmuş mudur?

Becthel şirketinin bu işlerle ne derecede bağlantısı bulunmaktadır? Söz konusu şirketin Enerji Bakanlığıyla ilişkisi var mıdır?

Karadeniz altından geçmesi planlanan, ancak bugüne kadar bir arpa boyu kadar yol alınamayan Mavi Akıntı Projesi hakkında bir başka holdinge milyonlarca dolar para verildiği ifade edilmektedir.

Bu iddialar doğru ise, yasalar ihlal edilmek suretiyle, ihalelere çıkmadan, birkaç holdinge milyarlarca dolarlık rant sağlamak amaçlanmıştır.

Yukarıda belirtilen hususların araştırılması ve bu konuda gerekli tedbirlerin alınabilmesi için, Anayasanın 98, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla.

1- Ali Rıza Gönül (Aydın)

2- Ahmet İyimaya (Amasya)

3- Hakkı Töre (Hakkâri)

4- Ayvaz Gökdemir (Erzurum)

5- Saffet Arıkan Bedük (Ankara)

6- Faris Özdemir (Batman)

7- Salih Çelen (Antalya)

8- Mümtaz Yavuz (Muş)

9- Burhan İsen (Batman)

10- Musa Konyar (Ağrı)

11- Nurettin Atik (Diyarbakır)

12- Zeki Ertugay (Erzurum)

13- Necati Yöndar (Bingöl)

14- Yahya Çevik (Bitlis)

15- Fetullah Gültepe (Van)

16- Mehmet Selim Ensarioğlu (Diyarbakır)

17- Veysi Şahin (Mardin)

18- Ali Naci Tuncer (Trabzon)

20- Mehmet Gözlükaya (Denizli)

21- Kemal Çelik (Antalya)

22- İbrahim Konukoğlu (Gaziantep)

23- Mehmet Dönen (Hatay)

24- Doğan Baran (Niğde)

25- Yener Yıldırım (Ordu)

26- Nevzat Ercan (Sakarya)

27- Mehmet Fevzi Şıhanlıoğlu (Şanlıurfa)

28- Turhan Güven (İçel)

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak, Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırası geldiğinde yapılacaktır.

İkinci önergeyi okutuyorum :

Mutfaktaki yangın her geçen gün daha da artmakta, piyasa ve hayat pahalılığı gün geçtikçe içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. Ekonomideki kriz nedeniyle çiftçi perişan, işçi perişan, memur perişan, emekli dul ve yetim perişan, sanayici perişan, esnaf ise can çekişmektedir. Başkent Ankara’da bile piyasa ve esnafın işleri tamamen durmuş, esnaf, vergisini ve borcunu, çeklerini ödeyememiş, iflaslar ve hacizler artmıştır. Ankara’da Ticaret Odasının tespitine göre 16 500 tüccar, ödeyemediği çekten dolayı kanunî takip altındadır.

Ekonomi tahrip edilmiş, piyasalar durmuştur. İşyerleri ve şirket kapanmaları hızla artmış, senet protestoları yüzde 150’yi aşmıştır. Kredi faizleri yükselmiş, âdeta rant ekonomisi özendirilmiş, buna karşılık sanayiciler, yatırımlardaki riskleri göze alamadıkları için ellerindeki nakitleri kamu kâğıtlarına yatırmaya başlamışlardır. Bu sistemle yatırımların ve üretimin artması mümkün değildir. Nitekim, son iki yılda sanayi üretimi düşmüştür.

Esnaf ve sanatkârların, günün ekonomik koşullarına ayak uydurabilmesi için esnaf kredi limitleri artırılmalı ve yeterli finansman sağlanmalıdır. 1998 yılı sonu itibariyle 4 milyon esnafa tahsis edilen kredi miktarı 220 trilyon liradır. 1 milyon esnafın kredi kullandığı dikkate alındığında 1 kişiye 220 milyon lira kredi düşmektedir ve bu miktar çok yetersizdir.

17 Ağustosta vuku bulan Marmara Bölgesi ve bu bölgeyle irtibatlı illerin esnaf ve sanatkârlarının ve KOBİ’lerinin sorunları ile bölge dışında diğer illerimizdeki aynı meslek grubunun sorunları fevkalade artmıştır. Ülkemizin geleceği, ekonomik ve sosyal kalkınmamızın gerçekleşmesi bakımından bunların mutlaka çözümlenmesi gerekmektedir.

Esnaf ve sanatkârlarımızın içinde bulunduğu sorunları araştırmak ve gerekli önlemleri alabilmek için Anayasanın 98, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını arz ve teklif ederiz.

Saygılarımızla.

1 – Saffet Arıkan Bedük (Ankara)

2 – Hakkı Töre (Hakkâri)

3 – Ahmet İyimaya (Amasya)

4 – Yahya Çevik (Bitlis)

5 – Turhan Güven (İçel)

6 – Necati Yöndar (Bingöl)

7 – Mümtaz Yavuz (Muş)

8 – Faris Özdemir (Batman)

9 – Salih Çelen (Antalya)

10 – Burhan İsen (Batman)

11 – Ayvaz Gökdemir (Erzurum)

13 – Musa Konyar (Ağrı)

14 – Ali Rıza Gönül (Aydın)

15 – Mehmet Selim Ensarioğlu (Diyarbakır)

16 – Veysi Şahin (Mardin)

17 – Ali Naci Tuncer (Trabzon)

18 – Mahmut Nedim Bilgiç (Adıyaman)

19 – Mehmet Gözlükaya (Denizli)

20 – Bekir Aksoy (Çorum)

21 – Zeki Ertugay (Erzurum)

22 – Kemal Çelik (Antalya)

23 – Mehmet Dönen (Hatay)

24 – Fetullah Gültepe (Van)

25 – İbrahim Konukoğlu (Gaziantep)

26 – Doğan Baran (Niğde)

27 – Yener Yıldırım (Ordu)

29 – Nevzat Ercan (Sakarya)

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemdeki yerini alacak, Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırası geldiğinde yapılacaktır.

Sayın milletvekilleri, komisyonlardan istifa önergeleri vardır; okutuyorum :

Gereğini saygılarımla arz ederim. 14.10.1999

İlyas Arslan Yozgat

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

İkinci önergeyi okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Üyesi bulunduğum Kamu İktisadî Teşebbüsleri Komisyonundan (KİT) istifa ediyorum.

Gereğini saygılarımla arz ederim. 14.10.1999

Veysel Candan Konya

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Sayın milletvekilleri, sözlü soru önergesinin geri alınmasına dair bir önerge vardır; okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Divan Başkanlığına

30 uncu sırada yer alan sözlü soru önergeme yazılı cevap verilmesi üzere gündemden çıkarılmasını arz ederim. 19.10.1999

Murat Akın Aksaray

BAŞKAN – Sözlü soru önergesi geri verilmiştir.

Sayın milletvekilleri, Başbakanlığın Anayasanın 82 nci maddesine göre verilmiş bir tezkeresi vardır; okutup oylarınıza sunacağım :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Vaki davete icabetle, çalışma ziyaretinde bulunmak üzere bir heyetle birlikte 26 Eylül-2 Ekim 1999 tarihleri arasında Amerika Birleşik Devletlerine yaptığım resmî ziyarete, ekli listede adları yazılı milletvekillerinin de iştirak etmesi uygun görülmüş ve bu konudaki Bakanlar Kurulu kararının sureti ilişikte gönderilmiştir.

Anayasamızın 82 nci maddesine göre gereğini arz ederim. 4.10.1999

Bülent Ecevit Başbakan

Liste:

Tayyibe Gülek (Adana)

Ali Coşkun (İstanbul)

Emre Kocaoğlu (İstanbul)

Murat Sökmenoğlu (İstanbul)

Ahmet Özal (Malatya)

BAŞKAN – Başbakanlık tezkeresini oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Tezkere kabul edilmiştir.

Sayın milletvekilleri, İçtüzüğün 37 nci maddesine göre verilmiş doğrudan gündeme alınma önergeleri vardır; ayrı ayrı okutup işleme koyacağım ve oylarınıza sunacağım.

Birinci önergeyi okutuyorum :

(2/196) esas numaralı kanun teklifimin İçtüzüğün 37 nci maddesi gereğince doğrudan Genel Kurulda görüşülmesi için gereğini arz ederim.

Saygılarımla. 6.10.1999

Ahmet Cemil Tunç

Elazığ

BAŞKAN – Sayın Ahmet Cemil Tunç, teklif sahibi olarak görüşecekler.

Buyurun efendim.

Süreniz 5 dakika.

AHMET CEMİL TUNÇ (Elazığ) – Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlarım, Gaziantep, gelişmiş bir ilimiz; Kahramanmaraş, Kayseri...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Tunç, lütfen tamamlayınız.

AHMET CEMİL TUNÇ (Devamla) – 2 dakika lütfen, Sayın Başkanım.

Elazığ, bütün bunlardan daha çok gelişmiş bir il olarak kabul ediliyor. Kaldı ki, Diyarbakır bu kapsamın içinde; fakat, fert başına düşen millî hâsıla 1 500 doların da üzerinde. Tunceli de, aynı şekilde, 1 500 doların üzerinde. Elazığ da üzerinde... Aynı şartları yaşamışlar. Niye bunlar giriyor da, Elazığ girmiyor?

Dolayısıyla, ben, fazla uzatmadan, bu kanun teklifinin gündeme alınmasını özellikle istirham ediyorum; çünkü, bütün siyasî partiler, bu kanun çıkarken, Elazığ’a haksızlık yapıldığını itiraf etmişler ve Elazığ’a gelen her siyasetçi, kesinlikle, ilk yapılacak iş, Elazığ’ın bu kapsama alınmasıdır demiştir.

Gündeme alınması hususunda, ben, desteklerinizi bekliyorum, istiyorum. Bu hususta, yani, söyleyecek fazla bir şey de bulamıyorum. Sanıyorum, siz de, benim söylediklerimi herhalde makul karşılarsınız diye düşünüyorum.

Elazığ, 1974 yılında, kalkınmış iller arasında 8 inci sıradayken, bugün 36 ncı sıradadır...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Lütfen, son cümleniz efendim.

AHMET CEMİL TUNÇ (Devamla) – Bitiriyorum Sayın Başkan.

Bu kanun değişikliği teklifimizin gündeme alınmasını Yüce Kuruldan istirham ediyor, hepinize saygılar sunuyor, teşekkür ediyorum Sayın Başkanım. (FP ve DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Tunç.

Aynı önerge üzerinde, şahsı adına, Elazığ Milletvekili Sayın Mehmet Ağar.

Sayın Ağar, süreniz 5 dakikadır efendim.

MEHMET KEMAL AĞAR (Elazığ) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Sayın Tunç’un kanun teklifinin doğrudan gündeme alınması konusunda söz almış bulunuyorum.

Ben, konunun teknik ayrıntılarına girmek istemiyorum. Ortadaki gerek millî gelir gerekse millî hâsıla hesaplarının doğru ölçüler içerisinde olmadığı aşikârdır. Bütün Türkiye’nin istifade ettiği ve bütün Türkiye çapında hesaba alınması lazım gelen Keban Elektrik Santralının girdisiyle ilgili hesabın, sadece bu il seviyesinde tutulmasının yanlışlığı ortadadır.

Kaldı ki, geçmiş siyasî tarihimize baktığımız vakit, bu ve benzeri nedenlerden illerin ilçe yapılmasına kadar varan ve hiç uygun olmayan siyasî tavırların sonradan bunları yapanlara zarar verdiği tarihî bir hakikat olarak karşımızda durmaktayken, bugünün Türkiyesinde, Anadolu’nun Selçuklular tarafından fethinin çok kısa bir zaman sonrasından bugüne kadar ulaşan bin senelik bir çizgide Türk tarihinin, Türk kültürünün çok önemli bir merkezi olan Elazığ, bugün, ekonomik bir çöküntüyle karşı karşıyadır.

Ben, umut ve temenni ediyorum ki, bugün Genel Kurulun gündemine doğrudan alınmakla birlikte bu kanun değişikliğine hükümet sahip çıkacaktır ve süratle ön sıralara getirilmek suretiyle de kanunlaşması sağlanacaktır. Olayı bu yönüyle de aldığımız vakit, Genel Kurulun bu yönde bir tasvip göstereceğine olan inancımız sonsuzdur. Gerçekten, hiçbir siyasî ayırım olmaksızın, rahatlıkla söylenebilir ki, bir il ve onun çevresinde, o ilin ekonomik gelişimiyle ilintili olan, ilişkili olan bütün vatandaşlarımızın beklentisi de bu yöndedir. Olayı, siyasî bir amaç ve çerçeve içinde algılamaksızın, doğrudan doğruya, doğru kararın gerektirdiği bu kanunu bir an evvel çıkarmak suretiyle, bu yöremizde, Elazığımızda, bu ilimizde de rahatlamanın temini, sağlanması şart gözükmektedir.

Dolayısıyla, Yüce Meclisimizin, bu teklife olumlu oy vermek suretiyle, milletimizin, vatandaşlarımızın bu beklentisini karşılayacağına olan inancımı ifade ediyor, saygılar sunuyorum. (FP ve DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Ağar.

Sayın milletvekilleri, önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Önerge kabul edilmemiştir.

İçtüzüğün 37 nci maddesine göre verilmiş ikinci bir önerge vardır; okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

(2/58) esas nolu kanun teklifimiz, havale edildiği Plan ve Bütçe Komisyonunda bugüne kadar görüşülememiştir. İçtüzüğün 37 nci maddesine göre doğrudan gündeme alınmasını arz ederim.

Saygılarımla.

Osman Yumakoğulları İstanbul

BAŞKAN – Teklif sahibi konuşacak mı efendim?

OSMAN YUMAKOĞULLARI (İstanbul) – Evet efendim.

BAŞKAN – Buyurun Sayın Yumakoğulları. (FP sıralarından alkışlar)

Süreniz 5 dakikadır.

OSMAN YUMAKOĞULLARI (İstanbul) – Muhterem Başkan, değerli milletvekilleri; 2022 sayılı Yasayla ilgili verdiğimiz kanun teklifimiz uzun süredir ilgili komisyonlarda görüşülemediği için İçtüzüğün 37 nci maddesi gereğince verdiğim önerge dolayısıyla söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle, Yüce Meclisinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın milletvekilleri, 2022 sayılı Yasanın bazı maddelerinde değişiklik yapılması hakkında verdiğimiz kanun teklifimizin amacı nedir; önce bu hususta Yüce Heyetinize bilgi vermek istiyorum.

2022 sayılı Yasa, 65 yaşını doldurmuş muhtaç, güçsüz ve kimsesiz vatandaşlarımıza aylık ödenmesiyle ilgili bir yasadır. Bu yasayla, sadece muhtaç ve kimsesiz vatandaşlarımıza aylık ödenmemektedir; sakat vatandaşlarımıza da sosyal amaçlı aylık ödenmektedir.

Sayın milletvekilleri, devletimizin ödediği bu aylık, 7 milyon civarındadır; komik bir rakamdır. Bu para, muhtaç, güçsüz ve sakat olan insanlarımızın hiçbir sorununu çözememektedir ve ilginç olan, bu aylıkların üç ayda bir ödenmesidir. Kanun teklifimizle, hiç olmazsa, 7 milyon gibi komik rakamın 30 milyona yükseltilmesini ve üç ayda bir değil de aylık olarak ödenmesini getirmekteyiz. Aslında, Yüce Meclisimiz uygun görürse, enflasyonun yüzde 70, yüzde 80’lerde olduğu ülkemizde en makul olan, asgarî ücret seviyesine yükseltilmesidir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ülkemiz kaynaklarının, birçok gereksiz yere harcanması yerine, muhtaç, güçsüz ve sakat insanlara verilmesi daha hayırlı bir hizmet olur. Hükümetin, kaynak sorununu göstererek karşı çıkacağı bu kanun teklifinin, sizlerin destek vermesi halinde çıkacağı kanaatindeyim.

Sayın milletvekilleri, bu ülke, varlık içerisinde yokluk çeken bir ülke; 1 milyona yakın sakatına asgarî ücretten maaş veremeyecek durumda bir ülke değil.

2022 sayılı Yasanın bazı maddelerinin değiştirilmesi hakkındaki kanun teklifimin, gündeme alınmasında, bu muhtaç durumda olan insanlarımızın en azından gönüllerinin alınması için çıkarılmasında desteklerinizi bekliyorum.

Saygılar sunuyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Yumakoğulları.

Başka söz talebi?.. Yok.

Önergeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler...

Önerge kabul edilmemiştir.

Sayın milletvekilleri, gündemin “Seçim” kısmına geçiyoruz.

BAŞKAN – Kamu İktisadî Teşebbüsleri Komisyonunda boş bulunan ve Fazilet Partisi Grubuna düşen bir üyelik için, Yozgat Milletvekili Sayın İlyas Arslan aday gösterilmiştir.

Oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Sayın milletvekilleri gündemin “Sözlü Sorular” kısmına geçeceğiz.

Birinci sırada yer alan, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yalçınkaya...

İLYAS ARSLAN (Yozgat) – Sayın Başkan, sözlü sorulardan önce oylaması yapılacak işler var.

BAŞKAN – Anlayamadım efendim.

İSMAİL KAHRAMAN (İstanbul) – Efendim, Yozgat’la ilgili, 4 üncü bölümdeki oylaması yapılacak olan işler meyanında...

BAŞKAN – Sorulardan sonra...

İSMAİL KAHRAMAN (İstanbul) – Öyle mi olacak efendim?

BAŞKAN – Evet.

İSMAİL KAHRAMAN (İstanbul) – Müddet bir saat mi efendim?

BAŞKAN – Sayın Başkanım, Danışma Kurulunun 15.6.1999’da 15 inci Birleşimde oylarınızla kabul edilmiş bir kararı var; müsaade ederseniz, onu takip edelim efendim.

İSMAİL KAHRAMAN (İstanbul) – Hayır efendim; şöyle arz edeyim: Sayın Başkanlığın bugüne ait düzenlemiş olduğu matbu gündemde, sıralama olarak, sözlü sorulardan önceye, üçüncü sıraya koymuşsunuz da onun için arz ettim efendim. Bir yanlışlık olmasın diye söylüyorum.

BAŞKAN – Aydınlatmak bakımından arz ediyorum. “Genel Kurulun toplantı günlerinden salı gününün denetim konularına -Anayasanın süreye bağladığı konular hariç- çarşamba ve perşembe günlerinin de, kanun tasarı ve teklifleri ile komisyonlardan gelen diğer işlerin görüşülmesine ayrılması; salı ve çarşamba günlerinde, birleşimin başında, 1 saat süreyle sözlü soruların görüşülmesi; sunuşlar ve işaret oyuyla yapılacak seçimlerin, her gün yapılması önerilmiştir” deniliyor ve bu şekilde kabul ediliyor.

İSMAİL KAHRAMAN (İstanbul) – Efendim, ben bundan hareket ettim. Peki... Hay hay...

BAŞKAN – Oldu; teşekkür ederim efendim.

Gündemin “Sözlü Sorular” kısmına geçiyoruz.

Soruyu cevaplandıracak sayın bakan?.. Mevcut değiller.

Sözlü soru sahibi, konuşmayı arzu ediyor musunuz?

BAŞKAN – Buyurun.

Süreniz 5 dakikadır.

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Değerli Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; konuşmama başlamadan önce, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Şanlıurfa, Türkiye’nin en büyük şehri olmaya namzet bir ilimizdir ve bugün, GAP projesinin kalbinde yer alan bir şehrimizdir. Bu sebeple... GAP projesinin toplam bedeli 36 milyar dolar olarak düşünülmektedir. Bugüne kadar bu bölgeye 14 milyar dolar civarında bir para harcamış bulunuyoruz. Sulamaya bağlı olarak, burada, şu anda, Harran Ovasını sulamış bulunuyoruz.

Türkiye’de mevcut pamuk üretimi 1 milyon ton civarındadır ve bu 1 milyon ton üretimin 600 bin tonu Şanlıurfa’da üretilmektedir. Pamuk sanayiine dayalı olarak, 1 inci Organize Sanayi Bölgesi kurulmuş bulunmaktadır. Burada, 87 çırçır prese fabrikası, 7 yağ işletmesi ve 8 iplik fabrikası olmak üzere, toplam, 120 civarında fabrikamızın bacası tütmektedir; ancak, bugünkü şartlarda, 1 inci Organize Sanayi Bölgesi bitmiş durumda olup, burada fabrika yapmak isteyen diğer müteşebbis arkadaşlarımız için 2 inci Organize Sanayi Bölgesinin kurulması zaruret kesp etmiştir. Bu sebeple, 2 nci Organize Sanayi Bölgesinin bir an önce kurulması için mevcut hükümetin gerekli tedbirleri, düzenlemeleri ve şartları oluşturması gerekmektedir; ama, bilindiği üzere, bugün, 2 inci Organize Sanayi Bölgesinin kurulması için, altyapısının ve arsasının müteşebbis tarafından sağlanması istenmektedir. Güneydoğunun şartları göz önüne alındığında, Şanlıurfa müteşebbisinin, bunun hem arsasını hem altyapısını sağlaması mümkün değildir.

Hepinize saygılar sunuyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum.

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Bu sözlü soru önergesi, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevrilecektir.

Önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 2 nci sırada yer alan, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa İlinde yapımı tamamlanan hipodromun ne zaman hizmete açılacağına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Konuşacak mısınız efendim?

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Evet.

BAŞKAN – Soru sahibi Sayın Yalçınkaya, 5 dakikayı geçmemek üzere görüşlerini ifade edecekler.

Buyurun efendim.

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Şanlıurfa hipodromuyla ilgili, Tarım ve Köyişleri Bakanımıza sorduğum soru üzerine söz almış bulunuyorum.

Bilindiği gibi, Şanlıurfa, asil atlar diyarı, Arap atlar diyarıdır ve bu, Şanlıurfa türkülerinde geçer, türkülerimizde de vardır: “Arap atı gibi sallar başını/ Ne dedim de yıktın hilal kaşını.” Uzun süredir hipodrom bitmiş durumdadır. Bu sebeple, bu hipodromun bir an önce faaliyete sokulması lazımdır.

Yüce Meclis kürsüsünden şunu ifade etmek istiyorum: Bugün, hipodromlarımızda, atların yüzde 60’ı -sahipleri- Şanlıurfalılar tarafından koşturulmaktadır. Bu sebeple, Şanlıurfa, atçılık merkezi olmaya namzet bir yerdir. Arap atlarının, orada, mutlaka çoğaltılması, geliştirilmesi ve gerekli çalışmanın Tarım Bakanlığı tarafından yapılması gerekir.

Biten hipodromun, bugüne kadar neden açılmadığını merak ediyorum. Açılmış hipodromun bir an önce faaliyete alınması gerekir. Bu atçılık sektörünün, Şanlıurfa’ya, çok hayırlara hizmet edeceğine inanıyorum.

Hepinize saygılar sunuyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınkaya.

Soruya cevap verecek sayın bakan?.. Yok.

Bu önerge, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevrilecektir.

Önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 3 üncü sırada yer alan, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa Devlet Hastanesi için ayrılan ödeneğe ilişkin Sağlık Bakanından sözlü soru önergesi...

Soru sahibi, konuşmayı arzu ediyor musunuz?

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Evet Sayın Başkan.

BAŞKAN – Buyurun efendim.

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hepinize saygılar sunuyorum.

600 yataklı Şanlıurfa Devlet Hastanesinin yapımıyla ilgili söz almış bulunuyorum. Biraz önce de arz ettiğim gibi, Şanlıurfa, dünyanın sayılı şehri olacaktır. Türkiye’nin değil, dünyanın sayılı şehri olan bu ilin nüfusu, bugün, 1 milyona dayanmıştır. Mevcut hastanenin kapasitesi 200 yatak civarındadır ve Şanlıurfa’nın ihtiyacını karşılamaktan uzaktır.

Ben de, burada, naçizane şunu söylemek istiyorum: Hastanelere hasta yatırmaktan, artık, canım çıktı diyebilirim. Neden diyeceksiniz; çünkü, hastane yok, her gün Şanlıurfa’dan buraya akın akın hasta gelmektedir. Bu sebeple, bu hastane, bugün, fizikî olarak yüzde 75-80 civarında bitmiş durumdadır ve 3 trilyon ödenek verildiği zaman, bu hastanenin üç dört ay gibi bir zaman zarfında bitmesi mümkündür; ama, bugün ayrılan para 300 milyar civarındadır. Bu 300 milyarla, bu hastanenin 5 yıl daha sürmesi gerekir. Şanlıurfa’ya, güneydoğuya, bu, bir yerde eziyet ve işkence demektir. Bu eziyet ve işkencenin bir an önce kaldırılıp Şanlıurfa’nın bu hastaneye bir an önce kavuşması için, hükümetin ve Sağlık Bakanının gerekli hassasiyeti göstermesini rica ediyor, hepinize saygılar sunuyorum.

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınkaya.

Bu önerge, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevrilecektir.

Önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 4 üncü sırada yer alan, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa-Akçakale karayolu için ayrılan ödeneğe ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi Sayın Yalçınkaya, buyurun.

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Şanlıurfa-Akçakale karayoluyla ilgili sözlü sorum hakkında konuşmak üzere burada bulunuyorum.

Bilindiği gibi, Şanlıurfa, GAP sulaması içerisinde çok önemli bir yerdir ve sulamanın cereyan ettiği yer, Harran, Akçakale Ovalarıdır. Bu ovalarda, altyapı, yol ve içmesuyu problemi had safhadadır.

Bu sebeple, Urfa-Akçakale yolunun, mutlaka, o bölgenin trafiğini taşıyacak şekle sokulması ve çalışmalarına bir an önce başlanılması gerekir.

Japon heyetince, Güneydoğu Anadolu’da, barajda incelemeler yapıldı, sulamayla ilgili incelemeler yapıldı. Japonlar bunlara hayran kaldılar; ancak, Urfa-Akçakale yolunu gördükleri zaman bize şu soruları oldu: “GAP çok güzel; ama, bu yollarla bunun olması mümkün değil.”

Yabancıların da, bizlerin de hükümetten aciliyetle isteği, bu yolun, Urfa-Akçakale arasının, bir an önce, çift şerit halinde yapılmasıdır. Bayındırlık Bakanından, hükümetten, acilen bu konuya eğilmesini istiyoruz.

Saygılar sunuyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınkaya.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevirilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 5 inci sırada yer alan, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yançınkaya’nın, Şanlıurfa İlinde yaşanan kuraklık nedeniyle çiftçilerin faiz borçlarının ertelenmesine ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi, buyurun efendim.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, hükümet niye gelmiyor? Hükümet yok mu?!

TURHAN GÜVEN (İçel) – Sayın Başkan, Meclisin bir görevi de denetimdir. Bir yasama yapacaksınız, kanun çıkaracaksınız, bir de denetim görevi yapacaksınız. Ama, calibi dikkattir, üç defadır hükümet gelmiyor, cevap vermiyor ve bugün de, baştan beri, Sayın Yalçınkaya’nın hiçbir sorusuna -değişik bakanlıklar olmasına rağmen- cevap verme gereği görülmüyor. O zaman, demek ki, hükümet görevini yapamıyor.

Zabıtlara geçmesi bakımından arz ediyorum.

BAŞKAN – Zabıtlara geçmiştir efendim.

Buyurun Sayın Yalçınkaya.

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Çiftçilerin faiz borçlarının ertelenmesiyle ilgili sözlü sorum hakkında konuşmak üzere kürsüde bulunuyorum.

Bilindiği gibi, bugün de, daha önce de, gündemdışı konuşan arkadaşlarımız tarafından, bugün Türk çiftçisinin çok büyük sıkıntıda olduğu ifade edildi.

Ben, tabiî, yöremle ilgili bazı şeyler söylemek istiyorum. Türkiye’de pamuk üretimi 1 milyon ton, Urfa’da pamuk üretimi 600 bin ton. Türkiye’deki bütün ihracat gelirlerimizin yüzde 46’sı, pamuk, pamuk ipliği ve konfeksiyona dayalı; yani, bu konuda Türkiye, kaderini pamuğa bağlamıştır.

Yine, pamuk çiftçisinin geçen yılki prim ödemeleriyle ilgili halen bugün Hazinede bekleyen prim paraları vardır ve mart ayından itibaren ödenmesi gereken primler, bugüne kadar ödenmemiştir. Bu, Urfa’da çok büyük bir sıkıntıya sebep olmuştur ve Urfa çiftçisini perişan etmiştir. Bu perişanlığın giderilmesi için, mutlaka bu hükümetin çare üretmesi lazımdır.

Banka faizleri, geçmişte yüzde 30, yüzde 40’lar civarındaydı; ancak, geçen yıldan itibaren banka faizleri, yüzde 60’lar, 70’ler civarındadır. Mürekkep faizle beraber, banka faizleri, piyasa faizlerinden farksızdır. Çiftçi, bugün traktörünü, evini, tarlasını satacak duruma gelmiştir. Çiftçinin, mutlaka bu sıkıntıdan kurtarılması gerekir.

Bugün, önümüzde, yine -Sanayi ve Ticaret Bakanı ile Hazineden sorumlu Devlet Bakanıyla görüştüm- tekrar, pamuğa 10 cent prim ödemesi söz konusudur. Bu prim ödemelerinde geçen seneki sıkıntılı anların yaşanmaması için bugünden tedbir alınması ve Urfa’nın, mutlaka, bu sıkıntıdan kurtarılması gerekir. Aksi takdirde, yine, bu prim ödemeleri bir yıl sürecektir ve Urfa çiftçisi bu şekilde cezalandırılacaktır. Bu sebeple, hassaten, Sanayi ve Ticaret Bakanından ve Hazineden sorumlu Devlet Bakanımızdan rica ediyorum: Bu prim ödemelerine mutlaka bir çare bulmamız gerekir ve bu çare, Urfa’nın kurtuluşu olacaktır, Türk tarımına ve Türk tekstil sanayiine de yön verecektir.

Bu sebeple söz aldım; hepinize saygılar sunuyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınkaya.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 6 ncı sırada, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yalçınkaya’nın, Şanlıurfa İlinde Merkez Bankası şubesi açılıp açılmayacağına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi...

Sayın Başbakan veya yerine cevap verecek sayın bakan?.. Yok.

Soru sahibi, buyurun efendim.

Bilindiği gibi, GAP’ın kalbi Urfa’dır. Bugün 600 bin ton pamuktan bahsettiğim için burada çok büyük bir miktarda para akışı olmaktadır. Bu para akışının burada sağlanması ve düzenli bir şekilde işlerin yürümesi için, Merkez Bankası şubesinin açılmasına şiddetle ihtiyaç vardır. Bugün mevcut bütün bankaların şubeleri Urfa’da perdeypey açılmış bulunmaktadır. Bunların likidite ihtiyaçları nedeniyle akşamleyin çok büyük sıkıntı çekilmektedir ve Merkez Bankası Gaziantep Şubesinden para temin edilerek bu ödemeler yapılmaktadır.

Bunun yanında, Urfa çok büyük bir imkân ele geçirmiştir. Türkiye’deki elektronik malzeme ithalatanın yaklaşık yüzde 64’ü, Urfa’daki müteşebbisler tarafından yapılmaktadır. Urfa’yı gezenler, görenler bilirler, Urfa kapaklı esnafı dediğimiz bir esnaf vardır; bunların hepsi, elektronik malzeme ithalatçısıdır. Bunların, ithalat ve ihracatla ilgili Merkez Bankası işlemleri Antep’te yapılmaktadır ve bu konuda da sıkıntılar mevcuttur. Bu sebeple, bu sıkıntının giderilmesi için, Urfa’ya, Merkez Bankası şubesinin mutlaka açılması gerekir.

Başbakanımızın da Maliye Bakanımızın da bu konuyla ilgilenmesini hassaten rica ediyor, saygılar sunuyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınkaya.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 7 nci soru, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Mehmet Yalçınkaya’nın, Akçakale Gümrük Kapısına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesiyle ilgilidir.

Sayın Başbakan?.. Yoklar.

Önerge sahibi olarak, buyurun efendim.

MEHMET YALÇINKAYA (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Akçakale Gümrük Kapısının açılmasıyla ilgili söz almış bulunuyorum; hepinize saygılar sunuyorum.

Bilindiği gibi, demirperde ülkesi Rusya, bütün kapılarını dünyaya açtı. Rusya kapılarını dünyaya açarken, biz, ülkemizin kapılarını dünyaya kapatamayız. GAP’ın kalbi Urfa’dır; dünyaya açılan penceresi, Akçakale Gümrük Kapısıdır.

Sayın Keçeciler, zaman zaman yaptığımız görüşmelerde, bu kapının birinci sınıf kapı olarak düzenlenmesi için gerekli çalışmaların yapıldığını belirterek, birinci sınıf kapı yapılacağına dair söz verdi.

Bu sebeple, hükümetten, bu kapının, birinci sınıf kapı yapılmasını istiyoruz. Onun yanında, bu kapının altyapısının, gümrük sahasının ve gümrük binalarının da 2000 yılı programına mutlaka alınması gerekir. Çünkü, önümüzdeki yıllar içerisinde, GAP kapsamında ürettiğimiz pamuğun, domatesin ve buna benzer ürünlerin ihracatı, bu kapı vasıtasıyla yapılacaktır.

Bu kapının, bugünden, acilen hazır olması gerekir. Ortadoğu’ya yapılacak ihracatımızın kapısı burası olacağından, Akçakale Gümrük Kapısının, mutlaka ve acilen, 2000 yılı programına dahil edilmesi gerekir. Bu konuda, Sayın Keçeciler’den ve hükümetten acil destek bekliyorum.

Hepinize saygılar sunuyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yalçınkaya.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 8 inci sırada, Siirt Milletvekili Sayın Takiddin Yarayan’ın, Siirt Merkez Küçük Sanayi Sitesi inşaatına ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?.. Mevcut değil.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğün 98 inci maddesinin son fıkrası uyarınca, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Sayın Candan?.. Hazır bulunmuyorlar.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 10 uncu sırada, Konya Milletvekili Sayın Veysel Candan’ın, Konya doğalgaz ve KOP projelerine ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı ve Başbakan Yardımcısından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?..

TURİZM BAKANI ERKAN MUMCU (Isparta) – Ben cevap vereceğim.

BAŞKAN – Zatıâliniz cevap vereceksiniz; peki efendim.

Soruyu okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Sayın Cumhur Ersümer tarafından sözlü olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

29.7.1999

Veysel Candan Konya

1- Halen çalışmaları sürmekte olan Konya doğalgaz projesinin daha önceki hükümet döneminde ihalesi yapıldığı bilinmektedir; ancak, birtakım gecikmeler söz konusudur. İran üzerinden Konya’ya getirilmesi planlanan doğalgaz projesi hangi tarihte tamamlanacaktır?

2 - Konya bölgesinde DSİ tarafından yapılan sulama sondajlarının yapımında ciddî gecikmeler söz konusudur. Bakanlığınızın Konya bölgesiyle ilgili DSİ sulama sondajlarında önümüzdeki günlerde ne tür çalışmalar yapmayı planlıyorsunuz?

3 - Her bölgenin kalkınmasına bazı faktörler tesir etmekte ve kalkınmayı hızlandırmaktadır. Konya için bu belirleyici faktör KOP Projesidir. KOP Projesiyle tarıma elverişli 2,1 milyon hektar arazinin 2 milyon hektarı sulanabilecektir. Projenin, bugün için tamamlanan kesiminde, ancak 250 bin hektarı sulanabilmektedir. Daha önceki hükümetler döneminde ihale edilen KOP Projesinde son durum nedir? Dış kredi ile ilgili olarak hükümetinizin yaptığı çalışmalar nelerdir? İşe başlama tarihi olarak ne düşünüyorsunuz?

BAŞKAN – Sayın Bakanım, buyurun efendim.

TURİZM BAKANI ERKAN MUMCU (Isparta) – Çok teşekkür ediyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Konya Milletvekili Veysel Candan’ın Konya doğalgaz ve Konya Ovaları Sulama Projelerine ilişkin soru önergesini cevaplamak üzere huzurlarınızda bulunuyorum; bu vesileyle, Yüce Heyetinizi saygılarımla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Konya İli, BOTAŞ tarafından 5 bölüm halinde inşa edilmesi planlanan Doğu Anadolu Doğalgaz Ana İletim Hattının V. bölümü olan Kayseri-Konya-Seydişehir doğalgaz boru hattı güzergâhında yer almaktadır. Söz konusu V inci bölümün ihalesine çıkılarak teklifler alınmış ve ihaleyi kazanan konsorsiyumla 21.9.1998 tarihinde sözleşme imzalanmıştır.

Kayseri-Konya-Seydişehir doğalgaz boru hattı projesinin tamamlanmasını müteakip, Konya İline 2001 yılının ilk yarısında doğalgaz arzı sağlanabilecektir.

Konya Ovaları Proje sahası, Konya ve Karaman İllerinin tamamını içine alan ve 4 akarsu havzasına yayılmış 47 720 kilometrekarelik bir alanı kapsamaktadır.

Konya Ovaları Projesi, kısaca KOP, 9 adedi büyük su projesi, 1 adedi içmesuyu projesi, 1 adedi Göksu Havzası enerji projeleri ve diğerleri de çok sayıda müstakil küçük yerüstü ve yeraltı suyu sulamaları olmak üzere, 12 adet proje demetinin genel adı olmaktadır.

Proje isimleri ve karakteristikleri aşağıda verilmiştir:

Birinci proje, Konya-Çumra Projesidir ve 328 426 hektarlık bir alanı kapsamaktadır.

Beyşehir-Damlapınar Projesi 1 000 hektarlık bir alanı kapsamaktadır;

Yunak-Akgöl Projesi 24 520 hektarlık bir alanı,

Sarayönü-Beşgözler Projesi 5 630 hektarlık bir alanı kapsamaktadır;

Ereğli Projesi 42 225 hektar,

Ilgın Projesi 17 639 hektar,

Karaman Projesi 29 000 hektar,

Ayrancı Projesi 5 438 hektar,

Akşehir-Eber Projesi 9 500 hektar,

Konya İçmesuyu Projesi 37,8 hektometreküp/yıl bir kapasite içermektedir.

Küçük Su Projeleri Grubu 123 429 hektarlık bir alanı kapsamaktadır.

Yine, Göksu Havzası Enerji Projeleri, Konya Ovaları Proje demetinin içinde yer almaktadır.

Konya Ovaları Projeleri, yani KOP Projesinde, Konya ve Karaman İlleri içerisinde kalan sulanabilir arazi 1 956 748 hektar olmakla birlikte, KOP bünyesindeki bütün projelerin gerçekleşmesi halinde, yeraltı ve yerüstü sulamaları dahil olmak üzere, 586 807 hektar alan sulanabilecektir.

Bugüne kadar sulanabilecek sahanın 286 016 hektarı fiilen işletmeye açılmıştır.

KOP kapsamında bulunan 10 adet sulama projesiyle, toplam 586 807 hektar sahanın sulanması öngörülmüştür.

KOP Projelerinden olan Konya İçmesuyu Projesi, 1995 yılı sonunda tamamlanarak işletmeye açılmıştır. Ayrıca, KOP Projeleri demetinde yer alan Göksu Havzası enerji projelerinden Yerköprü Hidroelektrik Santralı işletme halinde olup, diğer 4 adet hidroelektrik santralın planlama çalışmaları Elektrik İşleri Etüt İdaresi tarafından yapılmaktadır.

Bu nedenle, genel anlamda “Konya Ovaları Projeleri” olarak isimlendirilen projeler demeti, yatırım programı ve uygulama planlarında kendine özgü bir proje numarasıyla yer alan bağımsız bir proje değildir. Konya ovaları projeler demetinin yeni başlamadığı, bir kısmının işletmede, diğer kısımlarının da farklı aşamalarda olduğu, bir başka vurgulanması gereken husustur.

Bu hususları arz eder, saygılar sunarım. (ANAP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Bakanımız.

Soru cevaplandırılmıştır.

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?.. Mevcut değil.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 12 nci sırada, Konya Milletvekili Sayın Veysel Candan’ın, Konya İline mahallî bir menkul kıymetler borsası kurulmasına ilişkin Devlet Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?.. Mevcut değil.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 13 üncü sırada, Konya Milletvekili Sayın Veysel Candan’ın, Konya’da serbest bölge kurulması çalışmalarına ve KOBİ’lerin desteklenmesine ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?.. Mevcut değil.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 14 üncü sırada, Erzincan Milletvekili Sayın Tevhit Karakaya’nın, Erzincan Millî Piyango Anadolu Lisesi lojman inşaatına ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?.. Mevcut değil.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 15 inci sırada, Konya Milletvekili Sayın Özkan Öksüz’ün mahalle ve köy muhtarlarının maaşlarının iyileştirilmesine ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi....

Sayın Başbakan veya yerine cevap verecek sayın bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?.. Mevcut değil.

Bu önerge de, üç birleşim içerisinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 16 ncı sırada, Aksaray Milletvekili Sayın Murat Akın’ın, Ankara-Aksaray arasındaki karayoluna ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından sözlü soru önergesi....

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi?..

MURAT AKIN (Aksaray) – Konuşacağım efendim.

BAŞKAN – Buyurun Sayın Akın.

Süreniz 5 dakikadır.

MURAT AKIN (Aksaray) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Aksaray’dan geçmekte olan E-90 karayolu, bilindiği üzere, İstanbul’u, Ankara’yı ve nüfusun 25 milyona yakın kesiminin yaşadığı bölgeyi, Güney Anadolu’ya, Güneydoğu Anadolu’ya, hatta Doğu Anadolu’ya bağlayan bir yoldur.

Biraz önce de ifade ettiğim gibi, bu yol, 5-6 şehirde yaşayan 30 milyona yakın insanın, üzerinde karşılıklı olarak gidip geldiği bir yoldur. Ayrıca, bu yol, son iki yıldır da, Kulu kavşağından Konya istikametine, oradan da Akseki üzerinden Antalya’ya bağlanan bir yolun da bağlantı yeridir; yani, Aksaray-Ankara arasındaki 220 kilometrelik yolun, Ankara-Kulu kavşağı olan 100 kilometrelik mesafesinden sonra Konya’ya ayrılan bölümden, Manavgat, Antalya, Alanya’ya da ulaşım yapılmaktadır. Eski Ankara-Antalya yolunun, yeni Akseki yolunun açılmasıyla birlikte, iki veya üç saat gibi bir kısalması söz konusudur.

İşte, belirttiğim bu mühim yolun, duble yol şeklinde yapılmasının çok büyük faydası vardır; şöyle ki: Son depremde de, sanayi bölgesi olarak Aksaray İlinin, deprem bölgesinden, deprem zemininden uzak olması hasebiyle, bilhassa İstanbul, İzmit, Adapazarı’ndaki sanayiinin de Aksaray organize sanayie kaymasıyla birlikte, Aksaray İlinin ehemmiyeti daha da iyi anlaşılacaktır.

Aksaray İli, ayrıca, Doğu Anadolu’nun batıya bağlandığı bir kavşakta bulunmaktadır. Doğu Anadolu, Antalya, İzmir ve Konya’ya geçiş noktası olarak, kısa yol olarak, tamamen, Nevşehir-Aksaray güzergâhını kullanmaktadır. Bu nedenle de, bu yolun tek yol şekliyle çalışması, yıllardır milyarlarca liralık servetin heba olmasına, kaza neticesinde canların yitirilmesine neden olmaktadır.

Otoban olarak yeni ihale edilen ve bilahara da ihalesi durdurulduğu ifade edilen yolun, ne Aksaray’a ne Nevşehir’e ne Kayseri’ye, ekonomik bakımdan hiçbir faydası olmayacaktır; bu yol, sadece Niğde İliyle irtibatı olan, Niğde’ye faydası olan bir yol olacaktır. Biraz önce ifade ettiğim E - 90 yolu, duble yol...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

MUSTAFA GÜVEN KARAHAN (Balıkesir) – Allah razı olsun!..

BAŞKAN – Sayın Akın, lütfen tamamlayınız.

Hepinizi, saygı, sevgi ve hürmetle selamlıyorum.

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Akın.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğümüz gereğince, yazılı soruya çevrilecektir; önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 17 nci sırada, Ankara Milletvekili Sayın Mehmet Arslan’ın, Ankara’nın merkez ve bazı ilçelerinin cami imam kadrolarına ilişkin Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Burada.

Soruyu okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıda bilgilerinize sunmuş olduğum sorumun Diyanet İşleri Başkanlığından sorumlu Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sayın Hüsamettin Özkan tarafından sözlü cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

Mehmet Arslan

Ankara

Bu boş bulunan yerlere ne zaman ve ne suretle imam atanacağının açıklanmasını arz ederim.

Buyurun efendim.

Süreniz 5 dakikadır.

ORMAN BAKANI NAMİ ÇAĞAN (İstanbul) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Ankara Milletvekili Sayın Mehmet Arslan’ın sözlü soru önergesini cevaplandırmak üzere karşınızdayım; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Başbakanlığın 13 Ocak 1999 tarihli ve 1999/9 sayılı genelgesi uyarınca, devlet memurluğu kadrolarına yapılacak atamalar durdurulmuştur; o nedenle de, naklen atama yapma olanağı bugün için mevcut değildir. Başbakanlıkça naklen atamalara izin verildiği takdirde bu kadrolara naklen atama yapılabilecektir. Ayrıca, boş bulunan imam-hatip kadroları, yapılmış olan devlet memurluğu sınavında başarılı olan imam-hatip adaylarından atama yapmak suretiyle doldurulmuş olacaktır. Böylece, Ankara merkez ve ilçe imam kadroları doldurulmuş olacaktır.

Teşekkür ediyorum. (DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Bakanımıza teşekkür ediyorum.

Sayın milletvekilleri, soru cevaplandırılmıştır.

BAŞKAN – 18 inci sırada, Çankırı Milletvekili Sayın Hüseyin Karagöz’ün, Çankırı İline bağlı bazı köylerin içmesuyu sorununa ilişkin Devlet Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi sayın milletvekili?.. Mevcut değil.

Bu önerge de üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince yazılı soruya çevrilecektir. Önerge, gündemden çıkarılmıştır.

Sayın Başbakan?.. Mevcut değil.

Sayın Parlak?.. Buradalar.

Buyurun.

Süreniz 5 dakika.

EVLİYA PARLAK (Hakkâri) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin saygıdeğer üyeleri; sözlerime başlarken hepinizi saygıyla selamlarım.

Olağanüstü halin kaldırılmasına ilişkin sorumu niçin sorduğumu ve bugün huzurunuza bunu açıklamak üzere geldiğimi vurgulayarak sözlerime başlamak istiyorum.

Benim Yüce Meclise arzım şudur: Tahminimce, bir iki hafta sonra Başbakanlığın tezkeresi tekrar Yüce Meclisin huzuruna gelecek; hiçbir açıklayıcı gerekçesi yoktur. Sadece, bu idarenin tekrar sürdürülmesi gerektiği vurgulanacak ve yüce oylarınıza sunulacaktır.

Yüce Meclisin bilgilerine arz ediyorum. Saygılar sunarım, teşekkür ederim. (ANAP ve DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Parlak.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzüğümüz gereğince yazılı soruya çevrilecektir.

Önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 20 nci sırada, Hakkâri Milletvekili Sayın Evliya Parlak’ın, Hakkâri İli Durankaya Beldesi ve Geçitli Köyü ile Şemdinli İlçesi Derecik Beldesi grup köy yollarının standartlaştırılması ve asfaltlanmasına ilişkin Devlet Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Yok.

Soru sahibi Sayın Parlak, buyurun.

Süreniz 5 dakika.

İkincisi, Hakkâri merkez-Geçitli güzergâh yoludur; bir belde var arada Durankaya; bu yıl orası düzenlendi ve son günlerde de standart hale getirildiğini gözlemledik; ama, esas 5 000 nüfusun yaşadığı bir Geçitli mıntıkası var ve -ben, şunu arz edeyim- bu mıntıkadaki insanlar o kadar küskün ki, 1995 ve 1999 milletvekili genel seçimlerinde, 850 seçmeni olan bu köyde, sırf, bu yola bakılmadığı için, yedi ay kış şartları içerisinde mahsur kaldıkları için, oylarını yakarak, iki seçimde de bu yolun yapılmamasını protesto etmişlerdir; ama, maalesef, hiçbir hükümet, bugüne kadar, Geçitli halkı bu iki seçimde niçin bu tavrı ortaya koymuştur, bunu bir araştıralım ve hiç olmazsa, bu insanlarımızı küskünlükten kurtaralım dememişlerdir.

Biz, bu amaçla, özellikle bunu arz ettik Sayın Bakana da. Yani, bu yol, ulaşılmayacak bir ölçüde olmayan bir arazi yapısındadır; ama, ne yazık ki, topu, zaman zaman, yine Karayolları, Köy Hizmetlerine; Köy Hizmetleri, Karayollarına atmakta ve yine, önümüzdeki kasım başından itibaren Geçitli’de kış şartları başlayacaktır; gelecek hazirana kadar ulaşımdan mahrum, dışa kapalı bir köy olmaya devam edecektir. Sayın Bakanımız, bugüne kadar, bu konuda da, bize aydınlatıcı bilgi vermemiştir. Yüce Meclisin bilgisine bunu arz etmek istiyorum.

Saygılarımı sunarım. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Parlak.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince, yazılı soruya çevrilecektir.

BAŞKAN – 21 inci soru, Hakkâri Milletvekili Sayın Evliya Parlak’ın, Hakkâri-Elazığ karayolunda yapılan araç ve insan aramalarına ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi...

Sayın Bakan?.. Mevcut değil.

Soru sahibi olarak, Sayın Parlak, buyurun efendim.

Süreniz 5 dakika.

Ben, bu bilgiyi, Yüce Meclisin gündemine gündemdışı bir konuşmamda getirmiştim. Gerçekten, demin bahsettiğim olağanüstü hal uygulaması ve bunun getirdiği sıkıntılar yetmezmiş gibi, uyuşturucu ve silah arama nedeniyle yıllardan beri karayolunda yolculuk yapmak bizim bölge insanına haram olmuştur. Gerçekten şu Yüce Genel Kurulda ilimizi teşrif eden milletvekilleri vardır; özellikle, geçen sene, Fazilet Partisinde olduğum zaman, altı arkadaşımız teşrif etmişlerdi ve geçen hafta da giden milletvekili arkadaşımız oldu; inanın ki -kendileri de hatırlarlar- bundan utanç duyuyoruz, bu yapılan rezalettir diyerek ayrılmışlardır.

Ben, bu tatil döneminde ilgili valiler, ilgili askerî makamlar ve ilgili kaymakamlarla da görüştüm. Ne arıyorsunuz; uyuşturucu ve silah... Bugüne kadar farklı bir sonuç da alınmamıştır; ama, maalesef, hastası olan insana, hasta, Hakkâri’den Van’a sevk edildiği zaman, eğer hayatî tehlike yoksa aman göndermeyin denilmektedir; sırf, bu yollarda rezil olmasın diye. Yazın dört beş saat güneşin altında, kışın soğuğun altında... Hele yük varsa... Daha önce hayvan ticareti yapılırdı, dört gün, beş gün bekleyen insanlar vardı, kamyonlarda ölen leşler atılırdı devamlı, o hayvanlara da eziyet ediliyordu.

Teşekkür ederim. (DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Parlak.

Bu önerge de, üç birleşim içinde cevaplandırılmadığından, İçtüzük gereğince yazılı soruya çevrilecektir.

Önerge gündemden çıkarılmıştır.

BAŞKAN – 22 nci sırada, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Ahmet Karavar’ın Güneydoğu Anadolu Projesi çerçevesinde yürütülen çalışmalara ilişkin Turizm Bakanından sözlü soru önergesi_

Sayın Bakan?.. Burada.

Soru önergesini okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki soruların Turizm Bakanı Sayın Erkan Mumcu tarafından, aracılığınızla sözlü olarak cevaplandırılmasını arz ederim. 2.8.1999

Ahmet Karavar Şanlıurfa

Sorular :

1- Bakanlık olarak Güneydoğu Anadolu Projesi çerçevesinde ne tür bir çalışmanız var?

3- Bu bağlamda, bakanlık olarak Güneydoğu Anadolu Turistik ve Otelcilik ve İşletmeciler Derneği gibi sivil toplum kuruluşlarıyla birlikte “Güneydoğu Anadolu Turizm Gelişim Projesi” kapsamında bölgede bir sempozyum düzenlemeyi düşünüyor musunuz?

4- Bölgenin ve ülkenin tanıtılması ve oluşan önyargıların bertaraf edilmesi için yerli ve yabancı basın temsilcileriyle birlikte, bölgeye bir gezi düzenlemeyi düşünüyor musunuz?

BAŞKAN – Buyurun Sayın Bakan.

Süreniz 5 dakika efendim.

TURİZM BAKANI ERKAN MUMCU (Isparta) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Şanlıurfa Milletvekili Sayın Ahmet Karavar’ın sözlü soru önergesine cevap vermek üzere huzurlarınızda bulunuyorum; bu vesileyle, Yüce Heyetinizi saygılarımla selamlıyorum.

29 Ekim günü bölgede yapılacak olan el sanatları festivalinin açılışını yapmak ve bölgede gerek yabancı ülkelerden davet ettiğimiz basın mensuplarıyla gerek Türkiye’den davet ettiğimiz basın mensuplarıyla ve tabiî, siz değerli parlamenter arkadaşlarımızın da teşrifleriyle bir gezi tertip edilmiştir. Bu gezinin de amacı, el sanatları festivali dolayısıyla özellikle Urfa, Adıyaman yörelerinin turizm potansiyelini hem iç turizme açmak, duyurmak hem de dünya turizm potansiyeli, turizm envanteri içindeki değerini dünya kamuoyunda göstermektir. Bu vesileyle de, bütün parlamenter arkadaşlarımızı Turizm Bakanlığı adına davet etmekten onur duyuyorum. Eğer, 29 Ekim günü Urfa’da başlayacağımız programa teşrif ederseniz bundan çok büyük bir mutluluk duyarız.

Sayın Karavar’ın sorusuna cevap vermek vesilesiyle sizlere saygılarımı sunmaktan da büyük bahtiyarlık duyuyorum, ilginiz, sabrınız için çok teşekkür ediyorum, saygılar sunuyorum. (ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Turizm Bakanımız Sayın Erkan Mumcu’ya teşekkür ediyoruz.

Soru, cevaplandırılmıştır.

Sayın milletvekilleri, daha önce alınan karar gereğince soruların cevaplandırılması için tahsis edilen 1 saatlik süre ikmal edilmiş bulunmaktadır.

Şimdi, gündemin “Oylaması Yapılacak İşler” kısmına geçiyoruz.

BAŞKAN – Bu kısımda, Yozgat İlinin ekonomik, sosyal, kültürel ve kentsel sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergenin oylamasını yapacağız.

Meclis araştırması açılmasını kabul edenler lütfen işaret etsinler... Kabul etmeyenler... Önerge kabul edilmemiştir.

Sayın milletvekilleri, gündemin “Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler” kısmına geçiyoruz.

BAŞKAN – Şimdi, bu kısmın 1 inci sırasında yer alan, Balıkesir Milletvekili Sayın İsmail Özgün ve 23 arkadaşının, esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesinin öngörüşmelerine başlıyoruz.

TURHAN GÜVEN (İçel) – Sayın Başkan, Doğru Yol Partili milletvekillerinin, buna dair verdiği bir önerge daha var. İki önerge birlikte görüşülürse, zannederim, bu mesele, bir defada çözümlenir. Bu önergeden sonra bizim önergemiz görüşülürse, zaman alması bakımından, bir yanlışlık olmaması bakımından bu iki önergenin birleştirilmesini talep ediyoruz efendim.

Sayın milletvekilleri, Sayın Saffet Arıkan Bedük ve 28 arkadaşının, Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi de aynı mahiyettedir. Her iki önergenin görüşmelerini birlikte yapacağız.

Hükümet?.. Mevcut değil.

Hükümet, aynı önergenin müzakeresi için 6.7.1999 tarihli 29 uncu Birleşimde de temsil edilmediğinden görüşmelere başlıyoruz.

Önerge, daha evvel okunduğu için, tekrar okutmuyorum.

İçtüzüğümüze göre, Meclis araştırması açılıp açılmaması konusunda sırasıyla hükümete, siyasî parti gruplarına ve önergedeki birinci imza sahibine veya onun göstereceği diğer bir imza sahibine söz verilecektir.

Konuşma süreleri, hükümet ve gruplar için 20’şer dakika, önerge sahibi için 10 dakikadır.

İlk söz, Doğru Yol Partisi Grubu adına, Hatay Milletvekili Sayın Mehmet Dönen’in.

Buyurun Sayın Dönen.

Süreniz 20 dakika efendim.

DYP GRUBU ADINA MEHMET DÖNEN (Hatay) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Anayasamızın 98 inci, İçtüzüğümüzün 104 üncü maddesine göre Meclis araştırması istenilen önerge üzerinde Doğru Yol Partisi Grubu adına söz almış bulunuyorum; Grubum ve şahsım adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlarım, sorunları araştırılması istenilen kesim, esnaf ve sanatkârlar, küçük ve orta boy sanayiciler olarak isimlendirilmektedir. Küçük ve orta boy sanayicilerde bu araştırmayı isteyen milletvekili arkadaşlarımız, gerekçelerini çok açık bir biçimde yazmışlardır.

Ben, konuşmamı iki bölümde yapmak istiyorum. Birinci bölüm, esnaf ve sanatkârlarımızın, ikinci bölüm ise “KOBİ” diye adlandırılan küçük ve orta boy sanayicilerimizin sorunlarıyla ilgili olacaktır.

Değerli arkadaşlarım, yine, aynı zamanda, dikkat ederseniz, esnaf ve sanatkârlar kooperatiflerinin özellikle kredi kullanan esnafımıza, kefalet görevleri ortadan kaldırılmıştır. Kısaca, esnaf kefalet kooperatifi diye adlandırılan bu kooperatifler, özellikle çağımıza uygun işlevlerini yerine getirememekte; ancak, Halk Bankası ile esnaf arasında bir aracı halinde durmaktadır. Halk Bankası, kredi vereceği esnafı kendisi istihbarat etmekte, esnaf ve kefalet kooperatiflerinin kefaletini hiç dikkate almamaktadır.

Değerli arkadaşlarım, dünyada, artık, bu esnaf ve kefalet kooperatifleri, tıpkı garanti fonu gibi, kredi garanti fonları gibi, esnafın aldığı krediye garanti verecek, yani, kefil olacak kurumlar haline getirilmiştir. Dünya, bu kurumları yeniden organize etmiş ve esnafın gerçekten güven duyduğu ve esnafa gerçekten kol kanat geren yeni bir kurum haline getirmiştir. Biz, özellikle kredi garanti fonu kurduk; ama, işlemiyor. İşte benim söylediğim, dünyadaki gelişmeler çerçevesinde, bu kredi garanti fonunun esnaf kefalet kooperatifleriyle bir araya getirilerek, Türkiye’de, artık, esnaf kefalet kooperatiflerinin kefalet işlevini yerine getirecek hale getirilmesi gerekir.

Değerli arkadaşlarım, tabiî ki, esnafımızın diğer önemli bir sorunu, kaliteli eleman sorunudur, yani, eğitim sorunudur. Özellikle çıraklık eğitimine bağlı olarak yetiştirilen kaliteli elemanlara esnafımız ne kadar kavuşursa, hizmet ve üretim açısından da dünyadaki rekabet gücünü o ölçüde artırır.

Değerli arkadaşlarım, özellikle, KOBİ’lerle ilgili birkaç söz söylemek istiyorum. KOBİ’ler; yani, küçük ve orta boy sanayiler, konumları gereği, gerçekten, ülkelerin sanayilerinin belkemiğidir. Dünyada gelişmiş ülkeleri de incelediğimizde, bizim ülkemizi de incelediğimizde, sanayilerin yüzde 80’inin üzerindeki... Ki, bizim ülkemizde, Devlet İstatistik Enstitüsünün verilerine göre, 1 ilâ 199 işçi çalıştıran işletmelerin; yani, küçük ve orta boy işletmelerin genel işletmeler içerisindeki oranı yüzde 99’dur; yani, işletmelerimizin yüzde 99’unu küçük ve orta boy işletmeler oluşturmaktadır.

Yine, bu yüzde 99’luk küçük ve orta boy işletmeler istihdamın yüzde 61’ini ve katmadeğerin de yüzde 28’ini oluşturmaktadır; ama, değerli arkadaşlarım, toplam kullanılan kredilerden de, ancak yüzde 3,5 pay alabilmektedir. İşte çarpıklığın temel unsuru buradadır; yani, bir ülkede, işletmelerin yüzde 99’u toplam kullanılan kredilerin ancak yüzde 3,5’ini alacak ve geri kalan yüzde 1’lik bölüm de yüzde 95’ini kullanacak. Dünyanın hiçbir ülkesinde bu tür bir kredi kullanma çarpıklığı yoktur. Bu, özellikle Avrupa Topluluğunda yüzde 30’un üzerinde, Amerika Birleşik Devletlerinde de yüzde 40’lardadır. Eğer küçük ve orta boy işletmelerin sorunu çözülecekse, işte işe buradan başlamak gerekir. Yani, küçük ve orta boy sanayilerin kullandıkları kredileri yükseltmek gerekir.

Değerli arkadaşlarım, küçük ve orta boy işletmelerin önemini hepimiz biliyoruz. Özellikle, küçük oluşu, esnek oluşu; yani, gelişen teknolojiye çabucak ayak uydurabilir oluşu, sanayilerin belkemiğini oluşturan bu kurumların önemini daha da artırmaktadır. O zaman, biz, ülkemizde, küçük ve orta boy işletmelere çok daha fazla önem vermek durumundayız.

Anadolu’nun çeşitli yerlerine yayılmış, birçoklarının “Anadolu kaplanı” olarak nitelendirdikleri bu kurumlar, gerçekten, esnek üretim yapabilen, bölgesel üretim yapabilen; yani, bölgelerin ihtiyaçlarına göre üretim yapabilen, çağın gereklerine göre üretim yapabilen, en yeni teknolojileri kullanabilen; ama, inançlarına bağlı, millî değerlerine bağlı; yani, geleneksel yaşayan kesimlerdir. Türkiye’de, belirli kesimler, özellikle Türkiye’nin tekel haline gelmiş belirli kesimleri, Türkiye’deki bu geleneklerine bağlı olan kesimleri dışlayarak, Türk ekonomisini hiçbir yere götüremezler.

İşte, bütçede az önce söylediğim rakamların çarpıklığı buradan gelmektedir. Türkiye’de, siz, küçük ve orta boy sanayiye gereken önemi vermez, hatta, onu kamplara ayırırsanız, o küçük ve orta boy sanayici, gider, yatırımını yapabileceği bir ülkeye yapar ve getirebileceği paraları da başka bir ülkeye götürür. İşte o zaman, sizin elinizde bu kadar para kalır ve bu kalan parayla da, ancak, içborç ve dışborç faizlerini ödeyebilirsiniz.

Onun için, bir ülkede, temel unsur olan küçük ve orta boy sanayinin gelişebilmesi, o ülkedeki demokrasinin varlığıyla doğru orantılıdır. Bir ülkede, sermayenin gelmesi, çimlenmesi, büyümesi, gelişmesi ve o ülkenin topraklarında işe, aşa dönüşmesi, o ülkedeki demokratik ortamın varlığıyla mümkündür.

Değerli arkadaşlarım, bizim, önce, Türkiye’deki küçük ve orta boy sanayicilerin bir haritasını çıkarmamız lazım. Nerede, ne kadar küçük ve orta boy sanayicimiz var, bunu Sanayi Bakanlığı yapmış ben bile bilmiyorum. Bunu araştıran çeşitli kurumlarımız var; ama, hiçbir kurumda sağlıklı rapor yok. Biz, bunu araştırmak üzere, KOSBİLTOP projesini gündeme getirdik; 100 000 küçük ve orta boy sanayiciye mektup yazdık, ancak 10 000 tanesinden cevap alabildik; yani, her kuruma göre küçük ve orta boy sanayicinin sayısı farklı.

Şimdi, yine Türkiye’de 21 inci Yüzyılda, biz, küçük ve orta boy sanayi işletmelerinin hangilerine öncelik vereceğimizi, 21 inci Yüzyıla bizi hangilerinin taşıyabileceğini çok iyi saptamamız gerekir. Yine, küçük ve orta boy sanayiyi tekrar, yeniden tarif etmemiz gerekir; yani, Türkiye’de küçük ve orta boy işletmelerin tarifine baktığımızda, KOSGEB, işte 50’ye kadar işçi çalıştıranı küçük, 50-150 arasını orta boy, ondan büyüğünü de büyük boy olarak kabul ediyor; ama, Halk Bankasına geçiyorsunuz, bu rakam 200’e kadar çıkıyor veya kullandıkları finansmana göre değerlendiriliyor.

Şimdi, tüm bunları yeni kurumlar çatısı altında toplayıp yeniden organize etmeden, elinizdeki Halk Bankasındaki kredileri seçim zamanı olduğunda açarsınız, seçim geçtiği zaman kapatırsınız. Siyasîlerin elinde olan bir bankayla, esnafı, sanatkârı ve küçük ve orta boy işletmeleri destekleme şansınız yoktur.

Özellikle Halk Bankasını, gün geçmeden, hiç vakit kaybetmeden, küçük ve orta boy sanayilere ve esnaflara devretmek gerekir. Yani, siyasîler olarak, piyasa koşullarını bizim belirlediğimiz bir anlayışla serbest piyasa ekonomisini götüremezsiniz. Eğer serbest piyasa ekonomisini işletmek, işlerlik kazandırmak istiyorsanız, eğer Halk Bankasını esnafa ve küçük ve orta boy işletmelere devrederseniz, onlar, faizini de, kredi limitini de, plasmanı da kendileri belirler, biz bu işin dışında oluruz; ama, şimdi biz belirliyoruz. Biz belirliyorsak, yani, en önemli girdi olan finansmanın faizini ben belirliyorsam, piyasaya narh koymuş oluyorum. Nasıl serbest piyasayı oluşturacaksınız siz?!. Üretimde nasıl rekabet yapacaksınız?!. İşte tüm bunları düzenleyecek yeni kurumlara gereksinim vardır.

Değerli arkadaşlarım, organize sanayi bölgelerinin tekrar ele alınması gerekir. Bugün, Plan ve Bütçe Komisyonunda, organize sanayiin kuruluş yasası görüşülmektedir...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Dönen, lütfen toparlayınız.

Değerli arkadaşlarım, tabiî ki, esnaf ve sanatkârlarımızın, küçük ve orta boy işletmelerimizin sorunları çok büyük. Bunları 21 inci Yüzyıla hazırlamak, bizim temel işlevlerimizinden, en önemli görevlerimizinden birisidir.

İşte, açılması istenilen bu araştırma önergesinin Yüce Heyetiniz tarafından kabul edilmesi ve bu sorunların bundan önceki araştırma önergeleri gibi değil, esnaf ve sanatkârlarımızın, KOBİ’lerimizin 21 inci Yüzyıla hazırlanmasını sağlayacak bir komisyonla araştırılmasını, tespitini ve Türkiyemizin gündemine getirilmesini diliyorum, hepinize sevgiler saygılar sunuyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Dönen.

Gruplar adına ikinci söz, Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına, Bilecik Milletvekili Sayın Hüseyin Arabacı’nın. (MHP ve DSP sıralarından alkışlar)

Süreniz 20 dakika efendim.

MHP GRUBU ADINA HÜSEYİN ARABACI (Bilecik) – Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; esnaf ve sanatkârlarımızın sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önerge üzerinde Milliyetçi Hareket Partisi Grubu adına söz almış bulunuyorum; bu vesileyle, Grubum ve şahsım adına Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. Ayrıca, gelişmiş ve müreffeh bir Türkiye için ekonominin motoru olarak görev yapan esnaf ve sanatkârlarımızı da sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Meslek geleneklerini anayurdumuz Orta Asya’dan Anadolu’ya taşıdıkları, Selçuklu ve Osmanlı döneminde “Ahilik” denilen mükemmel bir sistemle belirli esaslara bağladıkları hepimiz tarafından bilinen esnaf ve sanatkârlarımız, küçük sermayesi, alınteri, göznuru, verdiği vergi, yarattığı istihdamla, ülkemiz ekonomisine katkıda bulunan, mütevazı, çalışkan ve dürüstlüğüyle, ülkemizin temel taşlarından biridir.

Değerli arkadaşlarım, 1997’de Uzakdoğu’da başlayan, daha sonra Rusya ve bütün dünya borsalarında büyük çöküşlere yol açan ve Latin Amerika’ya sıçrayan malî piyasalardaki kriz, dünyayla entegre olmuş Türkiyemizi de bir krizle karşı karşıya bırakmış ve 1998 yılındaki siyasî sorunlarla birlikte 1999 yılına da sirayet etmiştir.

Ekonomimizin iki temel sorunundan biri finansman, diğeri de içtalepteki daralmaya paralel olarak üretimdeki ve satışlardaki büyük düşüşlerdir. Zaten, ekonomimizin finansman sorunu, yeni bir sorun olmayıp, yıllardan beri süregelen bir temel sorundur. Ülkemizin siyasî istikrarı sağladığı bu dönemde, siyaseti bir kavga aracı olmaktan çıkarıp, ülke menfaatlarını, siyasî menfaatlarımızın önünde tutarak, Türkiyemizin bütün sorunlarının üstesinden gelebileceğimizin bilinmesini isterim.

Ülkemizin ekonomik yapısı içinde rakamsal olarak önemli bir potansiyel teşkil eden, kırsal alandan büyük şehirlerimize, imalat sektöründen hizmet sektörüne uzanan, geniş bir yelpazede varlığını sürdüren, bilgi toplumuna geçiş sürecinde KOBİ’ler olarak nitelendirdiğimiz küçük ve orta boy işletmeler, bilgi çağının gözde işletmeleri durumuna gelmişlerdir. Ülkemizde, KOBİ’lerin çok büyük bir bölümü, esnaf ve sanatkârlar statüsündedirler.

Gelecekte rekabet gücü yüksek bir dünya devleti olmak istiyorsak, çok güçlü bir toplumsal dokuya sahip küçük ve orta ölçekli işletmeleri desteklemek ve rekabet gücünü artırmak zorundayız. Ülkemizin kısa ve uzun vadedeki en önemli ve giderek artan problemi olan işsizlik sorununu çözmek ve istihdam yaratmak için, nüfusumuzun büyük bir bölümünü oluşturan gençlerimize tüm kapıları açmak ve onların, gerekli nitelik ve becerilerle donatılmış olarak, kendi işini kurmuş, bağımsız iş yapan, girişimci kişiler olarak iş hayatına atılmalarını sağlamalıyız; bunun için gerekli tüm imkânları seferber etmek zorundayız.

KOSGEB’in verilerine göre, ülkemizin ekonomisinde, esnaf, sanatkâr ve küçük işletmelerin toplam işletmeler içindeki oranı yüzde 93’tür; ancak, mevzuatımızda bu önemli büyüklüğe sahip esnaf ve sanatkârlarımızla ilgili hükümler oldukça dağınık bir durumdadır. Esnaf ve sanatkâr kesimine direkt ve dolaylı atıfta bulunan yasal düzenlemelerde gerek norm gerekse uygulamaya yönelik esaslar bakımından bir bütünlükten söz edilemeyeceği gibi müeyyideler bakımından da çelişkilere rastlanmaktadır.

Avrupa Birliği ve ülkemizde, çeşitli yasal düzenlemelerde çeşitli şekillerde tanımlanan esnaf ve sanatkârlar, norm bakımından bir bütünlüğe sahip olmaması sebebiyle kategorik manada bir karışıklığa mahkûm olmaktadır. Çelişkilere yol açmayacak bir tanımlaya her geçen gün daha fazla ihtiyaç hissedilmektedir.

Esnaf ve sanatkârlar ile küçük işletmelerin, sosyoekonomik yapımız içinde çok önemli bir yeri vardır; çünkü, ülkenin tüm üretim faktörlerinin üretim süreci içine katılarak gayri safî millî hâsılayı artırması, piyasada fiyat istikrarının sağlanması, yani enflasyonist ve deflasyonist dalgalanmaların yaşanmaması, ödemeler dengesinin açık vermemesi, gelir bölüşümünde adalet ve ekonomide istikrarlı büyümenin sağlanabilmesi olarak sayabileceğimiz ekonominin başarı kriterlerine, nüfusumuzun yaklaşık üçte 1’ini oluşturan esnaf, sanatkâr ve aileleri, destekleyici dinamik bir itici güç oluşturmaktadır.

Sanayileşmesini tamamlayamamış ülkelerin ortak özelliği olan küçük üreticilerin yaygınlığı ve iktisaden faal nüfusun yarıya yakın bir kısmını oluşturması, Türkiye için de geçerli bir durumdur. Bu durum, işsizlik sorununa karşı bir emniyet subabı özelliği göstermektedir. İşgücü fazlamızın yüzde 20’lerde olduğu dikkate alınırsa, küçük üreticilik, esnaf ve sanatkârlığın desteklenmesi rasyonel bir davranış olacaktır.

Yine, KOSGEB verilerine göre, ülkemiz ekonomisinde lokomotif görevi yapan esnaf, sanatkâr ve küçük işletmelerimizin toplam istihdam içindeki payı yüzde 68, yatırımlar içindeki payı yüzde 26, toplam üretim içindeki payı yüzde 37 ve ihracatımız içindeki payı yüzde 8 iken, toplam kredi içindeki payı yüzde 4’lerde kalmaktadır.

Dünyanın gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeleriyle kıyasladığımızda, ekonomiye olan katkıları ortalama değerlere yakın iken, kullanılan krediler ve ihracat oranı açısından küçük işletmelerimiz çok düşük düzeydedirler. Küçük işletmelerin kredi payı Amerika Birleşik Devletleri’nde yüzde 42, Japonya’da yüzde 50, İngiltere’de yüzde 27, Güney Kore’de yüzde 46, Hindistan’da yüzde 15’tir; oysa, ülkemizde bu oran yüzde 4 civarındadır. Bu da, küçük işletmelerimiz ile esnaf ve sanatkârlarımızın, ekonominin içindeki büyük önemine rağmen, yeterince desteklenmediğini ortaya koymaktadır.

Hukukî anlamda, 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununun, kesimin ihtiyaçlarına cevap verebilecek durumda olmaması, hem esnaf ve sanatkârımıza hem ülke ekonomisine olumsuz etkiler yapmaktadır. 20 ek ve 2 geçici maddesiyle toplam 150 maddeden oluşan bu Kanunun 83 maddesi için geçen dönemde değişiklik önergeleri verildiği dikkate alınırsa, ne derece yetersiz olduğu kolayca anlaşılacaktır.Bu nedenle, esnaf ve sanatkârlarımızın sosyal, sosyoekonomik potansiyelinin büyüklüğüne uygun bir yasal altyapı oluşturmamız gerekmektedir.

Yine, gıda maddelerinin denetimine ilişkin mevzuat ile kamu ihaleleri mevzuatımız, esnaf ve sanatkârlarımızın ihtiyacına cevap verecek durumda değildir.

Aynı şekilde, 1580 sayılı Belediye Yasasında, özellikle, şoför esnafımızı güç durumda bırakan yük ve yolcu taşımasına ilişkin düzenlemeler mevcuttur.

Vergi sistemimiz yönünden de, esnaf ve sanatkârların yanlarında çalışan bir kişinin asgarî ücret düzeyindeki gelirleri, vergidışı bırakılmalı ve vergi tutma hadleri belirlenirken, esnaf temsilcilerinin de görüşleri alınmalıdır.

Finansman yönünden, 1938 yılından beri faaliyette bulunan Türkiye Halk Bankası, esnaf ve sanatkârlar ile küçük ve orta ölçekli işletmelere finansal destek sağlayan tek banka olma özelliğini korumaktadır.

Halk Bankasının, hizmet götürdüğü kesimin çok geniş, kaynaklarının ise sınırlı oluşu, finansman sorununu sürekli gündemde tutmaktadır. Bu nedenle, ülkemizde de, diğer ülkelerde olduğu gibi, ticarî bankaların bu kesime ucuz faizli krediler vermesi için gerekli yasal düzenlemeleri bir an önce yapmamız gerekmektedir.

Esnaf ve sanatkârın özsermaye yetersizliğinden, mevcut finansal kurumlardan, uygun koşullarla fon sağlama konusunda karşılaştığı güçlüklere çözüm olabilecek risk sermayesi ve kredi garanti fonu gibi kurumların yaygınlaştırılması gerekmektedir. Böylece, hem esnaf ve sanatkârın finansman sorununa çözüm getirilecek hem de ekonomimiz için büyük yararlar sağlanacaktır.

Sayın milletvekilleri, esnaf ve sanatkârlarımız ile ulusal sanayimizin ihtiyaç duyduğu nitelikli insangücü yetiştirilmesini hedefleyen birçok kanunumuz vardır. Örgün meslekî eğitim olarak ağırlık kazanan, bunun yanında çıraklık eğitimi ve yaygın eğitim olarak adlandırılan ve nitelikli insangücü yetiştirmek için kanunlarla kurulmuş bir eğitim sistemimiz mevcuttur. 1977 yılındaki 2089 sayılı Çırak, Kalfa ve Ustalık Kanunuyla, kanunun amacına yönelik bir başarı elde edilememiştir. Bundan sonra çıkarılan 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunuyla, çıraklık eğitimi, bugün yeterli olmasa da, belirli bir ivme kazanmıştır.

Bugün, 80 ilimizde 89 meslek dalında toplam 320 çıraklık eğitim merkezi mevcuttur. Bu 320 çıraklık eğitim merkezinde, 4 500’e ulaşan öğretmenle, yaklaşık 250 bin çırak-öğrenciye, işyeri ortamında meslekî eğitim verilmektedir. Özellikle, 1991 yılında çıkarılan 3741 sayılı Kanunla, 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununa meslekî eğitimle ilgili önemli hükümler eklenmiştir.

Bu düşüncelerle, Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (MHP ve DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Arabacı; aynı zamanda geçmiş olsun.

Efendim, gruplar adına, üçüncü konuşma, Fazilet Partisi Grubu adına Sakarya Milletvekili Sayın Nezir Aydın’a ait. (FP sıralarından alkışlar)

Sayın Aydın, süreniz 20 dakikadır; buyurun.

FP GRUBU ADINA NEZİR AYDIN (Sakarya) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Balıkesir Milletvekili arkadaşımız İsmail Özgün Bey ve diğer arkadaşlarla birlikte verdiğimiz, tabiî, Doğru Yol Partisine mensup arkadaşlarımızla görüşüp, onların önergesiyle birleştirilerek görüştüğümüz, esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak, alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacına ilişkin önerge üzerinde, Fazilet Partisi Grubu adına söz almış bulunuyorum. Bu vesileyle, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlarım, benden önce konuşan diğer grupların sayın milletvekilleri, detaylı bir şekilde, konuyu, esnaflarımızın sorunlarını izah ettiler ve ifade edildi; esnaf ve sanatkâr olarak yaklaşık 4 milyon insanımız vardır; bunlar, nüfusumuzun yüzde 40’ını oluşturmaktadır, bunlar bilinen şeylerdir.

Çok düşük maliyetlerle çalışan kesimdir bu kesim. Özellikle, zaman zaman ülkemizde görülen iktisadî istikrarsızlık dönemlerinden en az etkilen veya diğer bir ifadeyle, istikrarsızlıklara en dayanıklı kesimdir esnaf ve sanatkârlarımız. Nedeni de, bunların, tamamen özkaynağa ve kendi emeklerine dayalı çalışmalarıdır.

Diğer bir doğru daha vardır; esnaf ve sanatkârlarımız, ülkemizde KOBİ’lerin ve büyük sanayilerin altyapısını oluştururlar. Bu kesim, toplumumuzun omurgasıdır ve mutlaka iyi araştırılıp, iyi incelenip, dertlerine derman olunması, onlara mutlaka yardım edilmesi gerekmektedir.

Değerli milletvekilleri, esnaf ve sanatkârlarımız dediğimiz zaman, bunlar küçük işletmelerdir; zaman zaman bir, iki veya en fazla üç kişi, beş kişi istihdamıyla çalışan işletmelerdir; ama, devletimizin vergi toplama noktasında baktığımız zaman, bütün holdinglerden, bütün şirketlerden -ki, bunların hepsi Kurumlar Vergisi öderler- yani, Kurumlar Vergisi ödeyen, Türkiye’deki büyük kuruluşlardan daha fazla vergi ödeyen kesimdir esnaf ve sanatkârlarımız.

Esnaf ve sanatkârlarımızın sıkıntılarını, değerli arkadaşlarım uzun uzun saydılar, onların saydıklarını tekrar tekrar söylemek istemiyorum; ancak, ben, dikkatlerinize bir noktayı arz etmek istiyorum: Özellikle, şu günlerde, Asgarî Ücret Tespit Komisyonunun çalışmaya başladığı ve bir kişinin geçimini mi baz alalım, yoksa dört nüfusun geçimini mi baz alalım tartışmalarının yapıldığı ülkemizde, bu işin, bir de esnaf ve sanatkâr cephesi vardır, bir de o noktadan bakmak gerekiyor hadiseye.

Öyleyse, burada ne yapılması gerekiyor? Kanaatimce, bu kesimde çalışan esnaf ve sanatkârlarımızın arzusu da şudur: İstihdamı fazlalaştıran, bir, iki, üç, dört, beş insan istihdam edebilen, onları sigortalı gösteren ve onlar için sigorta primi ödeyen, muhtasar vergilerin ödenmesine sebep olan bu insanları, istihdam ettikleri ücretli sayısına göre, bir basamak seviyesine göre veya ikiye üçe beşe göre teşvik etmek lazım, desteklemek lazım ve bunlara katkıda bulunmak lazım. Hükümet olarak yapılması gereken şey, daha fazla insan istihdamının özendirilmesi için gerekli katkıları yapmaktır.

Değerli milletvekilleri, konuşmamın başında ifade etmeye çalıştım; bugün, görüşmekte olduğumuz bu önergenin bir hafta evvelinde, Ahîlik Bayramı tabir edilen, esnaf ve sanatkârlarımızın mazideki kökü olan kuruluşun şenlikleri yapıldı; o konuda gerekli söylemler söylendi. Bir diğer olay ki, yaklaşık iki ay önce, 17 Ağustos’ta malum deprem oldu.

Şimdi, ben, Yüce Heyetinizden ve Türkiye’de beni izleyen çok değerli esnaf ve sanatkârlarımızdan müsaade isteyerek, onların ve sizlerin affına sığınarak, biraz da, deprem bölgesindeki esnafımızın ve sanatkârımızın durumuna gelmek istiyorum. Başta da söyledim; birçok insanımızın, esnafımızın dükkânları yerle bir oldu, birçoğunun evleri yerle bir oldu, birçoğunun hem evleri hem işyerleri yerle bir oldu. Sakarya Milletvekili olmam hasebiyle, Sakarya için söylüyorum; ama, tüm deprem bölgemiz için zannediyorum, söylenen şeyler geçerlidir.

Şimdi, Adapazarımızda, Ticaret ve Sanayi Odamız, Esnaf Odaları Birliğimiz, Malî Müşavir ve Muhasebeciler Odamız, Ticaret Borsamız ve Ziraat Odamızın yetkilileri bir araya geldiler ve Sakaryamızda -ki, bu formül, aynı zamanda, zannediyorum, deprem bölgemizin her yerinde geçerlidir- zarar gören esnaf ve sanatkârlarımız, zarar gören tüccarlarımız için; velhasıl Marmara Bölgesi ekonomisini ve Sakaryamızın ekonomisini tamamen felç eden 17 Ağustos depreminden sonra neler yapılması gerekir; bunları kısaca huzurunuzda arz etmek istiyorum.

Değerli arkadaşlar, Sakaryalı, mutlaka, en kısa zamanda, yeni bir Sakarya’yı meydana getirmek inancı ve potansiyeline sahip; tüm deprem bölgesinde bu inanç vardır. Yalovamızda, Gölcüğümüzde, Kocaelimizde, Derincemizde, ta Tekirdağ’a kadar uzanan bu hinterlantta, insanlarımız güzellikleri birlikte yaşadılar, birlikte yaşadık, bu sıkıntıları da, inşallah, birlikte atlatacağız ve yörelerimizi yine birlikte inşa edeceğiz.

Ancak, şunu ifade etmem gerekiyor ki, şu anda nüfusumuzun büyük bir çoğunluğu çadırda, prefabrik konutlarda veya kendi imkânlarıyla sağladığı değişik mekanlarda bulunmakta ve depremin şokunu hâlâ tam olarak üzerinden atamamış, bizlerden, devletimizden, hükümetimizden ilgi beklemektedir. Bu insanla,r çalışmayı ve üretmeyi hasretle beklemektedirler. Bu imkânlar verilirse, inanıyoruz ki, o şehirlerimiz, Adapazarı ve diğer şehirlerimiz yeniden güzel bir şekilde kurulacaktır.

İşte, bu deprem neticesinde, özellikle, şehrim Adapazarı için söylüyorum, binalarımızın yüzde 80’i hasar görmüş 31 343 konut ve 7 625 işyeri tamamen yıkılmıştır.

Değerli milletvekilleri, 7 625 işyeri, genellikle, küçük esnafın ve sanatkârın işyerleridir. Bu insanların Türk aile yapısına göre ortalama beşer nüfustan oluştuğunu, beşer nüfusa ekmek götürdüğünü ve yanında, ortalama üçer kişi çalıştırdıklarını, o üçer kişinin de beşer nüfusa ekmek taşıdığını, ekmek götürme imkânı bulduğunu düşünürseniz, kaç kişinin, yalnız işyeri yıkımından mağdur olduğunu çok net bir şekilde görürüz.

Değerli arkadaşlar, iş hayatı, deprem bölgesinde ve Sakarya’da tamamen durmuştur; alışveriş ve ticaret tamamen durmuştur. Ülkemizin en büyük ekonomik potansiyeline sahip olan bölgemizde, ifade etmeye çalıştığım gibi, maalesef, ticarî hayat, tamamen duracak şekilde diye ifade edilebilir. Öyleyse ne yapmamız gerekiyor?..

Ben, bunları anlatırken, maalesef, hükümet sıralarında, şu an, hiç kimseyi göremiyorum; ama, bunlar zabıtlarda olacaktır. Zannediyorum ki, hükümet mensubu veya iktidarı oluşturan partili arkadaşlarımız buradadır, bunların gerekli tedbirleri mutlaka alınmalıdır ve alınacaktır. İfade ettiğim gibi, bunca insanımızın o güzel günlerinin geri gelmesi -mutlaka gelecektir o güzel günler de- biz gerekli tedbirleri, gerekli yardımları yapmazsak gecikebilir. Öyleyse ne yapılması gerekiyor?

Değerli arkadaşlar, özellikle, deprem bölgesi olarak söylüyorum, Sakaryamız da dahil, bu yöre, mutlaka ve mutlaka acil destek kapsamına alınmalıdır, bu yörede Afet Kanununun gerekleri uygulanmalıdır. Özellikle, altını çizerek söylüyorum. 3838 sayılı Erzincan Yasasındaki destekler, mutlaka ve mutlaka, deprem bölgesinde özel kalkınma modeli olarak oluşturulmalıdır.

1.1.2000 tarihi, bir milat olarak kabul edilmeli ve deprem bölgesinde geriye yönelik defter inceleme olayından vazgeçilmelidir. Defterlerin geriye dönük olarak sorulmaması gerekmektedir. Bunu, neye istinaden söylüyorum? Adapazarı için söylüyorum; 3 tane vergi dairemiz vardı, defterdarlığımız vardı. 3 devlet dairemizin 2’si tamamen yerle bir olmuştur ve içlerinden hiçbir şey kurtarılamamıştır; defterdarlığımız yıkılmıştır. Vergi dairelerimiz, Türkiye’de, maalesef, belki bilgisayara geçmeyen veya geçemeyen nadir kuruluşlarımızdandır. Herhangi bir bilgisayar kaydı olsaydı belki o da yıkılacaktı. Onun için, 1.1.2000 tarihi, milat olarak kabul edilmeli; defter kayıtları, kesinlikle geriye dönük araştırılmamalı; Gelir ve Kurumlar Vergisi, bu bölgede üç yıl ertelenmelidir.

SSK ve Bağ-Kur primlerinin bir yıl istisnası sağlanmalıdır. İşçi ücret vergileri kaldırılmalı; ücretler, çalışanlara brüt olarak verilmelidir. İşçi-işveren payları da kaldırılmalıdır.

Banka sigorta muamelelerinde Gelir ve Damga Vergileri, işlemlerde vergi, resim ve harç alınmamalıdır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununa göre alınan vergi, resim ve harçlara istisnalar getirilmelidir.

Taşıt Alım Vergisi ve Ek Taşıt Alım Vergisi kaldırılmalıdır; çünkü, ben, deprem bölgesinde tam olarak kaç aracın, kaç binek taksinin veya kaç ticarî aracın hasar gördüğünü tam olarak bilemiyorum; ama, Sakarya için vereceğim rakam, zannediyorum, bize bir bilgi verecektir.

Değerli milletvekilleri, yalnız Sakarya’da, 4 000 araç tamamen enkaz altında kalmış ve hepsi kullanılamaz hale gelmiştir; ne yazık ki, hiçbirinin de deprem sigortası yoktu. Bu insanlar, bir şekilde, ticarî veya normal binek aracını. ihtiyacı vardı da almıştı; şimid yine edinmeye çalışacaktır. Depremden gelen zarar varken, bir de biz, şimdi, ona tekrar Taşıt Alım Vergisi ödeyeceksin, ek vergi ödeyeceksin, bütün bunları ödeyeceksin dersek, bu, herhalde biraz düşünülmesi gereken bir olaydır. Onun için, diyoruz ki, mutlaka Taşıt Alım Vergisi ve Ek Taşıt Alım Vergisi, bu bölge için bir müddet kaldırılmalıdır.

Ölmüş olanların, mutlaka borçları silinmelidir. Eğer kalmışsa, geride kalanlarının, bir de ödeyemeyecekleri o parayı düşünmekle, o insanlarımıza eziyet etmeyelim. Ya da ölmemiştir; ama, her şeyi yıkımda kalmıştır, hiçbir şeyi yoktur... Değerli arkadaşlarım, takdir edersiniz ki, bunları söylemek çok kolaydır; ama, yaşamak çok zordur, çok zor bir hadisedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Aydın, lütfen toparlayınız; konuya sadık kalarak, lütfen toparlayınız.

NEZİR AYDIN (Devamla) – Sayın Başkan, teşekkür ediyorum.

Bu insanlarımız borçlarını ödeyememe durumundadır. Bir uygulama yaparak, ödeyemedikleri borçlarını, alacaklı olan tarafın defterine zarar yazılma şekliyle izale yoluna gidilmelidir.

Sayın Başkanım, çok kısa olarak birkaç şey daha ifade etmek istiyorum. Mutlaka, bu bölgede yatırım indirimi, Gümrük Vergisi istisnası, makine alımında KDV istisnası, fondan kredi tahsisi, enerji desteği, arsa tahsisi, teşvik sürelerinin uzatılması, yerli imalat makineleri alımında, mutlaka Merkez Bankası desteği belirli bir oranda sağlanmalıdır. KOBİ kredileri artırılmalıdır.

Ben, geçen hafta sonu Adapazarı’na vardığımda, burada, bir milletvekili olarak, deprem bölgesinde dükkânı yıkılan, zarar gören esnaflara 5’er milyar lira, Halk Bankası aracılığıyla KOBİ kredisi verildiğini zannediyordum. Heyhat, hiç de öyle değil değerli milletvekilleri. Halk Bankasıyla görüştüğümde “nerede o imkân” dediler, Adapazarı Halk Bankası için söylüyorum “zaten bize gelen tüm para 600 milyar, müracaat eden 10 bin kişi, nasıl vereceğiz? Duruma göre 500 milyon veya en fazla 1 milyar verebiliyoruz şu anda” ifadeleri vardır.

Yine, esnaf odaları aracılığıyla verilen yüzde 52 faizli kredi de 2,5 milyardan 5 milyara çıkmıştır; ama, isteyene, anında verilememektedir. Biz, özellikle, yüzde 52 faizli olan bu kredinin faizinin yüzde 50 düşürülmesini talep ediyoruz. Bunu, deprem bölgesindeki esnaflar adına söylüyorum.

Değerli milletvekilleri, sözlerimi burada bitirirken -Sayın Başkanın müsamahasını daha fazla istismar etmek istemiyorum- şunu ifade etmek istiyorum:

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

NEZİR AYDIN (Devamla) – Özellikle, 17 Ağustos depreminden sonra -belki bu konu görüşülseydi, bunu söylemeyebilirdim, arkadaşlarıma hak verebilirdim- binlerce esnafımız çok geniş bir şekilde mağdur olmuştur. Ticarî hayatı, Adapazarı’nda, Yalova’da, Gölcük’te, Kocaeli’nde, Derince’de, Gebze’de, İstanbul’un bir kesiminde mağdur olan bu esnafların yalnız kendileri değil, Türkiye’nin her tarafında ticaret yaptıkları, bağlantılı oldukları firmalar, da zarar görmektedirler, onlar da değişik şekilde etkilemektedirler.

Onun için, bu önergemizin, Yüce Meclis tarafından kabul edilmesi ve bu konudaki gerekli araştırmaların sağlıklı bir şekilde komisyonda yapılmasını, sonra Genel Kurula gelerek gerekli görüşmelerin yapılmasını, Fazilet Partisi adına arzu ediyor, temenni ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Aydın.

ANAP Grubu adına, İstanbul Milletvekili Sayın Emre Kocaoğlu; buyurun efendim. (ANAP sıralarından alkışlar)

Süreniz 20 dakika.

ANAP GRUBU ADINA A. EMRE KOCAOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; esnaf sorunları konusunda, Anavatan Partisinin görüşlerini açıklamak üzere huzurunuzdayım, hepinizi şahsım ve partim adına saygıyla selamlıyorum.

Türkiye’de 5 milyon esnafımız, işletmelerin yüzde 98’ini oluşturuyor, üretimin yüzde 38’ini yapıyor, istihdamın yüzde 46’sını sağlıyor, yatırımın yüzde 27’sini yapıyor. Esnafı temsil eden TESK’in (Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu) ülke genelinde 3 500 alt örgütü, 50 000 kadar yöneticisi var. İstihdamın yarısını esnafımız sağladığına göre, eğer, onlar olmasaydı, demek ki, şimdi, ülkede tam 1 misli daha fazla işsiz olacaktı. Demek ki, Türkiye için asıl işsizlik sigortası esnafımızdır. Esnafımız, yani, ortadireğimiz güçlü olmalıdır ki, ekonominin çarkları dönsün ve insanlarımız iş bulsun. Nitekim, Türkiye’de orta sınıfların canlandığı ve ekonomiye katıldığı en başarılı dönemler olan Anavatan iktidarlarında ekonomimiz büyümüş, buna parelel olarak, esnafımızın yüzü gülmüş ve insanlarımız iş bulmuştur.

Değerli arkadaşlarım, Türk siyaset literatürüne başka bir dilde bulunmayan “ortadirek” kavramını -”orta sınıf” kavramı vardır; ama “ortadirek” kavramı, son derece bize özgü bir kavramdır- Anavatan Partisinin Kurucu Genel Başkanı ve 8 inci Cumhurbaşkanımız rahmetli Turgut Özal’ın kazandırdığını unutmayalım.

Türkiye’yi ekonomik devletçiliğin dar kalıplarından kurtarıp, piyasa ekonomisinin canlı dinamizmine kavuşturan parti de, hiç kuşkusuz, Anavatan Partisidir. Rahmetli Özal’la başlayan ve Sayın Mesut Yılmaz’la devam eden piyasa ekonomisi politikaları, ülkede büyük bir zihniyet devrimi yaratmıştır. Bu sayede, artık, ülkemizde de özel girişim, ekonominin itici gücüdür. Ancak, ne yazık ki, Anavatan Partisinden sonra gelen iktidarlar, rahmetli Özal’ın başlattığı zihniyet devrimini dondurmuşlar ve halkımızı, yine, devletçi ekonominin narkotik uyuşukluğuna mahkûm etmeye çalışmışlardır.

Çağdaş dünyada geçerli tek ekonomik modelin piyasa ekonomisi olduğunu bilmeyen veya bildikleri halde bunun gereğini yapmaya cesaret edemeyen iktidarlar, şimdi, esnafımızın çektiği sıkıntıların da aslî müsebbibidirler. 5 Nisan kararları gibi yanlış politikalarla ülkeyi altüst eden iktidarların yüzünden esnafımızın işi bozulmuştur. Türkiye’nin bir seçim öncesinde, hazırlıksız bir şekilde gümrük birliğine sürüklenmesi de, esnafımızın aleyhine olmuştur. Esnafımızın bugün çektiği sıkıntının sebebi, dün; yani, eski iktidarlarca alınan yanlış kararlardır.

Yangından mal kaçırır gibi alelacele, hazırlıksız, plansız bir şekilde gümrük birliğine girildiği tarihlerde, Anavatan Partisinin Genel Başkanı Sayın Mesut Yılmaz, bu maceranın esnafımızın belini bükeceğini bu kürsüden açıklamıştı. Ne yazık ki, Sayın Yılmaz’ın sözleri doğru çıkmıştır ve gümrük birliğine hazırlıksız girilmesi, öncelikle, esnafımızın belini bükmüştür.

Yatırım, üretim, işletme, finansman, pazarlama ve ihracat konularında eğitilmiş olan Avrupa esnafı karşısında, bizim esnafımıza kendisini hazırlama zamanı verilmemiştir. Böyle, sahipsiz bırakılan esnafımızın, her konuda son derece hazırlıklı olan Avrupa’yla rekabet etmesi istenilmiştir ve tabiî, bu haksız yarışta bizim esnafımız zarar görmüştür ve şimdi, sonuç olarak, hem esnafımız sıkıntı çekmekte hem de gümrük birliği içerisindeki alışveriş ülkemizin aleyhine işlemektedir.

Esnafın bugünkü sıkıntısı için daha pek çok sebep gösterilebilir; ama, 5 Nisan ve gümrük birliği darbelerinden sonra, diğer sebeplerin tümü artık birer ayrıntıdır; ama, şimdiki 57 nci hükümetimiz, doğru politikalarla, Türkiye’ye zarar veren dengesiz bir gümrük birliğinin zararlarını telafi edecek şekilde, Avrupa Birliğinin, eşit, dengeli ve onurlu bir üyesi olmamızı sağlayacak adımları atmaktadır.

Bilindiği gibi, muhtelif zeminlerde Türkiye’nin hakkını tanıyarak ve onuruna saygı göstererek Avrupa kapısı aralanmıştır. 11 Aralıktaki Helsinki zirvesinde de, Türkiye’nin onurlu üyeliğine giden adaylık kapısının tam olarak açılmasını bekliyoruz. Bu şekilde, Türkiye, gümrük birliğinin adaletsiz boyunduruğundan kurtulacak ve Avrupa esnafı karşısında kendi esnafını ezdirmeyecektir.

Bu vesileyle, 57 nci hükümeti, Türkiye’yi ve Türk esnafını koruyan doğru politikalarından ötürü kutluyorum ve tabiatıyla, bu yolu açan 55 inci hükümete ayrıca teşekkür ediyorum.

Değerli milletvekilleri, seçim bildirgemizde de açıkça belirtildiği gibi, Anavatan Partisi, bu talebinde ısrarlıdır ve ekonomik şartların uygun düştüğü ilk fırsatta, bunu, siyaset gündemine getirecektir. İşletmelerin yüzde 98’ini oluşturan esnaf, eğer, kredilerin sadece yüzde 3,5’ini alıyorsa ve bundan yakınıyorsak, bunun çözümü olarak, esnafın, kendi finansmanını kendi bankasından sağlayabileceği bu devri gerçekleştirmemiz gerekir.

Hepinize sonsuz saygılarımı sunarım. (ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Kocaoğlu.

MEHMET DÖNEN (Hatay) – Sayın Başkanım, yerimden, bir şeyi düzeltmek istiyorum, eğer müsaade ederseniz.

BAŞKAN – Buyurun.

MEHMET DÖNEN (Hatay) – Sayın Başkanım, az önce Anavatan Partisi Grubu adına konuşan sözcü arkadaşımız, her kürsüye çıktığında, bir önceki, kürsüde konuşan arkadaşımızı eleştirir mahiyette konuşuyordu. “Burada esnaf ve sanatkârlarla KOBİ’leri arkadaşlar karıştırıyor” dedi. Biz, burada, esnaf ve sanatkârların sorunlarını araştırmak için bir komisyon kurulmasını istiyoruz; halbuki, arkadaşlarımız, KOBİ...

Arkadaşımız öyle bir enteresan ki, verilen önergenin gerekçesini okumamış! Verilen önergenin gerekçesini okursa, gerekçede, esnaf ve sanatkârlar, küçük ve orta boy işletmelerin sorunlarını tartışmak, konuşmak, onlara çözüm bulmak için bir araştırma önergesi deniliyor; biz de, onun için, ikisi üzerinde... Bilmediğimiz için değil; konuşan arkadaşlarımızın hepsi, en az, esnaf ve sanatkârları ve KOBİ’yi, az önce konuşan ANAP sözcüsü arkadaş kadar biliyor.

Bunun düzeltilmesini istirham ediyorum.

BAŞKAN – Efendim, teşekkür ederim.

Yalnız, müsaade ederseniz... Müzakerelerin sonuna geldik; ben, ifadelerinize teşekkür ediyorum. Belki bir yanlış anlama olmuştur, onu düzeltmiş oldunuz; çünkü, önerge sahibi parti sizsiniz.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Saffet Bey, siz de önerge sahibisiniz; yalnız, çok kısa, lütfen...

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, biraz evvel, değerli Anavatan Partisi sözcüsü, özellikle, biraz evvel ifade edildiği şekliyle, esnaf ve sanatkârlar ile küçük ve orta büyüklükteki işletmeleri karıştırdığımızı ifade etti; ona gerekli cevap verildi. Keşke, gerekçeyi okusaydı da, bizim ne demek istediğimizi bilseydi. Kaldı ki, sayın sözcü, kendi konuşmasının başında, Türkiye’de esnaf ve sanatkârın büyük bir sıkıntı içerisinde olduğunu kabul ediyor, küçük ve orta boy işletmelerin de desteklenmesi gerektiğini ifade ediyor. Demek ki, çok büyük bir sıkıntı var, önemli bir olay var. Esnaf, artık, gerçekten sıkıntı içerisinde ve ortadireğin en önemli unsuru olan esnaf ve sanatkâr bel vermiş.

BAŞKAN – Saffet Bey, lütfen efendim...

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Bir kısmını reddetmek; bir taraftan DA, bir kısmını kabul etmek gibi bir anlayış doğru değil; çünkü, gümrük birliğine ve Avrupa Birliğine müracaatı rahmetli Sayın Özal yapmıştı. Demek ki, onun o mirasına sahip çıkmadıkları da anlaşılıyor.

Sayın Başkan, huzurunuzda, büyük milletimize ve Yüce Meclisimize seslenmek istiyorum. Biz, çok iyi niyetle bir önerge verdik. Bu önergemiz fevkalade önemli bir önergeydi. Hükümet sıralarında bir hükümet üyesinin bulunmamasını yadırgıyorum. Türkiye Büyük Millet Meclisine karşı saygı derecesini de en güzel şekilde ifade etmekte ve ayrıca, esnaf ve sanatkârlara, küçük ve orta boy işletmelere ne kadar büyük bir önem verdiklerini, hükümet, şu boş sıraları özellikle doldurmamakla göstermektedir. Bundan büyük üzüntü duyduğumu bilhassa belirtiyorum. Ümit ediyorum ki, bundan sonra, esnaf ve sanatkârların, küçük ve orta boy işletmelerin meseleleri tartışıldığında, gelip, buradan takip etsinler ve böylece, Meclisteki bütün milletvekillerimize saygı göstersinler.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Teşekkür ederim Saffet Bey.

A. EMRE KOCAOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Sayın Kocaoğlu, yerinizden lütfen... Herhalde, sataşma oldu, 69 uncu maddeyi kullanmak istiyorsunuz?

Buyurun.

A. EMRE KOCAOĞLU (İstanbul) – Sayın Başkanım, bendeniz, konuşmamda, iki kavramın, esnaf kavramı ile KOBİ kavramının karıştırıldığından bahsetmiştim.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Biz karıştırmadık diyoruz.

A. EMRE KOCAOĞLU (İstanbul) – Kimin karıştırdığını bu konuşmalarla anlamış bulunuyoruz; teşekkür ederim bu açıklamayı yaptıkları için. Aynı karıştırmanın, gümrük birliği ve Avrupa Birliği arasında yapıldığını görüyoruz. Burada, bunların neden karıştırıldığını, nasıl olması gerektiğini çok fazla izah edecek vaktimiz olsa, memnuniyetle izah ederiz. Uygun bulunursa, başka bir zaman bu yanlışlığı düzeltmek isteriz.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Kocaoğlu.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Karıştıranlar belli oluyor, kendi geçmişlerine itiraz edenler belli oluyor...

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, görüşmekte olduğumuz (10/2) numaralı Meclis araştırma önergesiyle ilgili bir tek konuşmacımız kaldı; DSP adına Sayın Eyüp Doğanlar.

Sayın Doğanlar, affedersiniz, müsaade eder misiniz... 20 dakikalık konuşma hakkınız var; 15 dakikamız kaldı ve bir de oylama yapacağız.

Uygun görür müsünüz, 55 inci madde gereğince, oylama bitinceye kadar çalışma süremizi uzatalım: Uygun görenler lütfen işaret etsinler... Uygun görmeyenler... Uygun görülmüştür.

Teşekkür ederim.

AYDIN TÜMEN (Ankara) – Sayın Başkanım...

BAŞKAN – Buyurun efendim.

AYDIN TÜMEN (Ankara) – Sayın Başkanım, Doğru Yol Partisinin değerli grup başkanvekili arkadaşımız, bu konudaki araştırma önergesiyle ilgili sözlerinde hükümetin burada olmadığını ve hükümet temsilcisinin olmadığını ifade ettiler. Bu, tamamen, bir araştırma önergesinin öngörüşmesi ve şu anda, bu görüşmeyle ilgili olarak önerge sahiplerinden biri de Doğru Yol Partisidir ve o kadar sahip çıktılar ki, şu an, Doğru Yol Partisinin Grubu tamamen buradadır ve kendilerine teşekkür ederiz! (DSP, MHP ve ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Efendim, İçtüzüğümüzün verdiği imkânla, ikinci görüşme olduğu için, hükümeti aramadan görüşmüş oluyoruz.

Grupları adına son konuşmacı, Sayın Doğanlar.

Buyurun efendim.

Süreniz 20 dakikadır.

DSP GRUBU ADINA EYÜP DOĞANLAR (Niğde) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; esnaf ve sanatkârların sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önerge üzerinde DSP Grubu adına söz almış bulunmaktayım.

Konuşmama, öncelikle, esnafın tanımını yaparak başlamak istiyorum: Bilindiği gibi, Ticaret Kanunumuz, ister gezici olsun ister bir dükkânda veya sokağın muayyen yerlerinde sabit bulunsunlar, iktisadî faaliyeti, nakdî sermayesinden ziyade, bedenî çalışmasına dayanan ve kazancı geçimini sağlamaya yetecek derecede olan sanat ve ticaret sahiplerini esnaf olarak tanımlamaktadır. Hiç şüphesiz, bugün, esnaf ve sanatkârlarımız, bu tanımlamada kendilerine biçilen kalıba sığmamaktadır; yarattıkları istihdam ve katmadeğerle bu sınırları zorlamaktadırlar.

Tüm dünya ülkelerinde olduğu gibi, ülkemiz ekonomisinin de en önemli ve en dinamik unsurlarından olan esnaf ve sanakârlarımız, bir yandan, toplumun tüm kesimlerine yönelik üretimleriyle ekonomik büyümeyi sağlarken, diğer yandan, önemli bir istihdam kaynağı yaratarak ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınmasında ve istikrarın sağlanmasında önemli rol oynamaktadır.

Esnaf, sanatkâr ve KOBİ’ler, ülkemiz ekonomisindeki önemine ve vazgeçilmezliğine karşın, birçok sorunu da bünyesinde taşımaktadır. Bu kesimin, başta finansman olmak üzere, mevzuattan kaynaklanan sorunlarla bilgi noksanlığı, pazar daralması, haksız rekabet ve buna benzer konularla da mücadele ettiği bilinen bir gerçektir. Tüm gelişmiş ülkelerde, bu gerçeğin bilincinde olan hükümetler, programlarında, esnaf ve sanatkârların sorunlarının çözümüne ve bu kesimin, ülke üretim, yatırım ve istihdam hacmine yaptığı katkıyı artırmaya, böylece, bu kesimin ekonomide hak ettiği yeri almalarını sağlamaya yönelik hedeflere yer vermektedirler. Özellikle KOBİ’ler, tüm dünyada sanayileşmenin kaynağı olup, ülkemizde de bir yan sanayi olarak çalışmakta ve büyük sanayi işletmelerini tamamlamaktadırlar.

Nitekim, 57 nci koalisyon hükümetimizin programında da “esnaf ve sanatkârlar ile küçük ve orta boy işletmelerin geliştirilmesi için daha fazla kaynak tahsisine çalışılacaktır” ifadesine yer verilmiş, böylece, esnaf ve sanatkârlarımızın özellikle finansman sorunlarının hafifletilmesi için bir kararlılık ortaya konulmuştur.

Bundan hareketle, hükümetimiz, esnaf ve sanatkârlar ile küçük ve orta boy işletmeleri her türlü finansman ve finansman dışı bilgilendirme, proje ve teknik danışmanlık hizmetleriyle destekleme misyonunu taşıyan Türk Halk Bankasının faaliyetlerinde etkinlik sağlayıcı tedbirleri süratle uygulamaya koymaktadır. Bu kapsamda, Türkiye Halk Bankasının 15 trilyon lira olan sermayesini, Ekim 1997 tarihinde 75 trilyon liraya, Şubat 1999 tarihinde de 250 trilyon liraya yükseltmiş ve 84 trilyon lirası ödenmiş hale getirilmiştir.

Banka özkaynaklarının artırılması yönünde alınan kararlar doğrultusunda, bankanın yurtiçi ve yurtdışı sağladığı fonlarla kredi hacminde önemli bir gelişme olduğu gözlenmektedir. Türkiye Halk Bankasından esnaf ve sanatkârlara açılan krediler, Haziran 1997 itibariyle 125 trilyon lira iken, 1998 yılında 220 trilyon liraya, Haziran 1999 itibariyle de, 80 trilyon lira dolayında artırılarak, 297 trilyon liraya ulaştırılmıştır.

Bütçe kanununda, Halk Bankasının esnaf ve sanatkârları desteklemekten kaynaklanan görev zararına mahsuben yüzde 15 oranında özel tertip devlet tahvili verilmesi öngörülmüştür. Ayrıca, kredilerden yararlandırılan esnaf sayısı ise, üç yıl öncesine kadar 300 000 iken, bugün 1 milyona yükselmiştir. 1999 yılı içinde esnafa 400 trilyon plasman öngörülmektedir.

Hükümetlerimiz, artık, esnafın zor günlerinde de yanında olmakta ve tabiî afetlerden zarar gören ekonomik işletmeleri yalnız bırakmamaktadırlar. Nitekim, Batı Karadeniz Bölgesinde meydana gelen sel felaketi ve Adana’daki deprem sonucu zarar görenlerin kredilerinin ertelenmesi ve ilk defa yeni kredi ihtiyaçlarının karşılanarak yeniden çalışır hale getirilmesi için Haziran 98 itibariyle, 98/11295 ve 98/11301 sayılı Kararnameler çıkarılmış, Geliştirme ve Destekleme Fonundan da bu amaçla 15 trilyon lira bir kaynak ayrılmıştır. Bugüne kadar 11 trilyon lirası aktarılan kaynakla, Batı Karadeniz Bölgesinde ve Adana’da işyerleri zarar gören esnafın, KOBİ’lerin ve sanayicinin yaraları sarılmış ve duran ekonomik faaliyetleri, kısa zamanda çalışır hale getirilmiştir. 17 Ağustos 1999 tarihinde yaşanan Marmara Bölgesi depreminde mağdur olan esnaf ve sanatkârların yaraları da aynı anlayışla sarılacaktır.

Diğer taraftan, Türkiye Halk Bankası, ilk defa, Girişimci Bilgilendirme Merkezi adı altında bir danışma ve bilgilendirme faaliyeti başlatarak, esnafa, KOBİ’lere ve girişimcilere proje ve bilgi sunmaya başlamıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ekonomimizin ve toplumsal yaşantımızın temel taşı olan esnaf ve sanatkâr, demokrasimizin de teminatıdır. Esnafın olmadığı yerde sanayinin ve ticaretin de olmayacağı açıktır; ancak, esnafın daha yeterli kredilerle desteklenerek, işlerinin gelişmesi, artan fiyatlar ve ekonomik konjonktür karşısında ezilmemesi, daha verimli işletmeler haline dönüşerek daha fazla istihdama katılması ve ülkemiz gelirlerinin artmasına daha çok destek sağlaması beklenmektedir. Bunun için, bugün genel piyasa faiz oranları karşısında bile yüksek kalan esnaf kredi faizlerini düşürmek, kredi limitlerini artırmak ve bunun için, banka kaynaklarını daha çok geliştirmek, öncelikli politikalar olmalıdır.

Diğer bir konu da, Türkiye’deki KOBİ’lerin durumudur. Bir kısmı hâlâ esnaf ve sanatkârlar niteliği taşıyan bu işletmeler, son yıllara kadar ne kredilerden önemli bir pay almışlar ne de sorunlarına çözüm yolu bulmuşlardır. Oysa, bu işletmelerin, tüm dünyada, ekonomilerin esas sürükleyicisi ve sanayinin gücü olarak kabul edilerek, özellikle devlet bütçelerinden ya da kalkınma fonlarında bir kısmı hibe edilen çok düşük faizli, uzun vadeli kredilerle desteklendiği görülmektedir.

Bugün, Türkiye sanayiinin temelinde de, KOBİ’ler, özel sektör anlayışının güzel birer örneği olarak bulunmaktadır. Devletimizin, ticaretten ve sanayiden çekilmesinin gerektiği, özelleştirme bilincinin toplumca oluştuğu bugünlerde, KOBİ’ler, ihracat ve döviz kazandırıcı işletmeler olarak da, artık, varlıklarını herkese kabul ettirmişlerdir. KOBİ’lerin desteklenmesi, ucuz kredilerle çalışmalarına yardımcı olunması ve Avrupa’daki rakipleriyle rekabet edebilecek bir güce gelmeleri için, bu işletmelere mutlaka daha fazla önem verilmelidir.

KOBİ’lere son yıllarda bütçe kaynaklı teşvik fonuyla çok önemli bir imkân getirilmiş ve 1997-1998 yıllarında kararname yenilikleriyle, açılan kredi limitleri artırılmış, taleplerin esnaf odaları tarafından onaylanmasına yetki verilmiş, doğu ve güneydoğudaki KOBİ’lere daha fazla önem verilerek, teminat şartlarında kolaylıklar getirilmiştir.

Ancak, içinde bulunulan en önemli sorun, finansman maliyetlerinin çok yüksek olmasıdır. Faiz oranlarını düşürmek, işletmelere tüm bankalardan uygun vadeli krediler açılmasını sağlamak için gerekli tedbirler alınmalıdır. Bunun için, Türkiye Halk Bankasının kaynaklarının ucuzlatılması, kamu fonlarıyla desteklenmesi esnaf ve sanatkârlar açısından hayatî bir önem taşımaktadır.

Hiç şüphesiz, esnafımıza ve KOBİ’lere yapacağımız en büyük iyilik, ülkemizde artık kronikleşen yüksek faiz olgusunun değiştirilmesi ve kaynakların çoğaltılarak maliyetinin düşürülmesi olacaktır. Hükümetimiz, enflasyonun paralelinde yüksek faizlerin ekonomimizde yarattığı deformasyonun da giderilmesi için, bugünlerde yeni önlemler alma ve olumsuzlukları giderme kararlılığındadır.

Sayın milletvekilleri, bu konuda, Meclisimiz, hükümete yardımcı olacak gerekli iradeyi göstermelidir.

Sayın milletvekilleri, 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi Kanunu, çok taraflı bir katılımla yeniden ele alınmalı; eğer ihtiyaca cevap verecekse, kanun değişikliğine gidilmeli; sorunların çözümü kanun değişikliğiyle mümkün olmuyorsa, yeni bir meslek eğitim kanunu hazırlanmalı ve en kısa zamanda Türkiye Büyük Millet Meclisinden çıkarılarak yürürlüğe konulmalıdır.

Yine, 3308 sayılı Kanunun 30 uncu maddesine işlerlik kazandırarak, işyeri açmaya izin veren makamların -yani, Maliye Bakanlığı, valilikler, belediyeler ve bunun gibi kurumların- bu izni verirken mutlaka ustalık belgesini aramaları sağlanmalıdır.

İş kolları itibariyle, şehir merkezinde yer alması gereken ve şehir dışına çıkmaları halinde iş potansiyellerinde önemli ölçüde azalma meydana gelecek olan elektrik tamirciliği, ayakkabıcılık, terzilik gibi meslek kolları için, şehir merkezinde çok katlı toplu işyerleri veya ihtisas sanayi çarşıları kurulmalıdır.

Sayın milletvekilleri, hükümetimiz, bölgelerarası kalkınmışlık farklılığını gidermek, hayat standardını yükselterek, ülke barışına, huzuruna ve birliğine katkı sağlamak için, öncelikli politikalar uygulamaktadır. Bu konuda yapılan çalışmalar, önümüzdeki aylarda hızla hayatiyete geçirilecek, toplumumuzun teminatı olan esnaf ve sanatkârlarımızın, her zaman olduğu gibi, bu dönemde de daha fazla destekçisi olacaktır; çünkü, biz, biliyoruz ki, bundan altmış yıl önce, Büyük Atatürk “küçük esnaf ve sanatkârın büyük işletmeler haline geldiğini gördüğüm gün, mutluluğum çok yüksek olacaktır” demiştir. (DSP ve ANAP sıralarından alkışlar)

Yüce Heyetinizi saygılarımla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Doğanlar.

Önerge sahibi olarak görüşecek misiniz?

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Eğer, söz hakkı verecekseniz, söz hakkımı kullanmak istiyorum; yok, eğer, önümüzdeki haftaya bırakacaksanız...

BAŞKAN – Hayır, demin yaptığımız oylamaya göre, netice alıp oylama yapıncaya kadar müzakerelere devam ediyoruz.

Buyurun, söz hakkınızı kullanın.

İSMAİL ÖZGÜN (Balıkesir) – Sayın Başkan, bize de söz vereceksiniz değil mi?

BAŞKAN – Siz de kullanacaksınız... Tabiî efendim.

A. EMRE KOCAOĞLU (İstanbul) – Çok memnun oldum efendim.

Bizim iktidarımızda esnaf ve sanatkârlar bugünkü gibi plasman sıkıntısı çekmiyorlardı -bunu herkes söylüyor; esnaf ve sanatkâr söylüyor; sorarsanız, öğrenirsiniz- çünkü, ekonomi büyüyordu, esnaf ucuz kredi bulabiliyordu, millet böylesine fakirleşmemişti. Bugün, gayri safî millî hâsıla, 1999 yılı sonu itibariyle, eksi 2 küçülmüştür. Bunun anlamı, ekonominin daralması, esnafın da sıkıntıya düşmesidir. Ekonomiyi en basit şekilde bilen dahi bunu çok iyi değerlendirebilecektir. Ekonomi, çıkmaz sokağa sokulmuştur. Millet, inim inim, gerçekten inlemektedir. Esnafı da milleti de rahatlatacak çözüm, bu hatalı ve yanlış rotalı makro ekonomik politikalardan ve acemi iktidardan mutlaka kurtulmaktır.

Başka ne istiyorlar? 507 sayılı Kanunun; yani, kendi kanunlarının 2000’li yıllara uygun hale getirilmesini istiyorlar.

Başka ne istiyorlar? Faiz oranları yükseltildi. Bizim zamanımızda faiz oranları yüzde 20 ile 40 arasındaydı, şu anda yüzde 65-70’lere çıktı. Bunun indirilmesini istiyorlar. Bunların hepsi, esnafın, sanatkârın, küçük ve orta boy işletmelerin en önemli sorunlarıydı.

Başka ne istiyorlar? Özellikle, gıdayla ilgili olan tüzüğün değiştirilmesini istiyorlar.

Başka ne istiyorlar? Bir taraftan Tarım Bakanlığı, bir taraftan Sağlık Bakanlığı, her taraf esnafın üzerine gidiyor; “bunu tek elden yönetin” diyorlar. “Eğer, yoklama yapacaksanız, sağlık bakımından, hijyenik bakımdan denetleme yapacaksanız, bunu, tek çatı altında birleştirin, onun gereğini yapın” diyorlar.

Başka ne istiyorlar? Çıraklık eğitiminin günün şartlarına uygun hale getirilmesini istiyorlar.

Değerli milletvekilleri, 1999 malî yılı bütçesinde, özellikle...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Bedük, lütfen toparlayınız.

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Devamla) – Toparlayayım Sayın Başkan.

1999 malî yılı bütçesine konulacak ödeneğin en az 2 trilyon, 2000 yılında ise 10 trilyon olarak gerçekleşmesini istiyor. Çünkü, esnafı, sanatkârı, özellikle küçük ve orta boy işletmeleri desteklemediğiniz takdirde, Avrupa Birliğine girdiğimizde çok büyük sıkıntı çekeceğimiz gibi, sanayileşmemizi de baltalamış olacaksınız. İşte bunları istiyor.

Esnaf ve sanatkârlar, yanlarında istihdam edilen hizmet erbabının asgarî ücret seviyesindeki ücretinin Gelir Vergisinden istisna edilmesini istiyor.

Çok basit şeyler; ama, bunlar, özellikle esnafın, sanatkârın, küçük ve orta boy işletmelerin ve onların sivil toplum örgütleri diye değerlendirdiğimiz TESK, TOBB ve Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliğinin taleplerinin bir bölümü. Bunları size ifade etmeye çalıştım. Zamanım olsaydı, size, bunların hepsini anlatacaktım; ama, zaman yok. Görüyorsunuz ki, milletvekillerimiz, bütün siyasal partiler ittifak da ettik; gerçekten çok önemli bir kesim; hepimizin ittifak ettiği nokta...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Bedük, son cümleniz...

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Devamla) – Hepimizin ittifak ettiği nokta, özellikle bu kesimin desteklenmesi gerektiği noktasıdır; ama, bunu, sadece hükümete bırakmak olmaz; milletvekilleri olarak, hakkınıza, görevinize ve sorumluluğunuza sahip çıkın. O sebeple de, eğer sahip çıkarsanız, sizler -hatta iktidar partileri yine çoğunlukta olacaktır- bu komisyonda görev alacak ve böylece, uygulamyı görüp, esnaf ve sanatkârdan da bilgi almak suretiyle çözümler bulunacak, tespitler yapılacak, Türkiye’nin geleceği, demokrasisi garanti altına alınacak; ama, bu kesimin, mutlak surette, ekonomik ve sosyal meseleleri çözümlenmiş olacaktır.

Bu sebeple, verdiğimiz önergenin destekleneceği inancını taşıyor ve şahsım ve Grubum adına sizleri saygılarımla selamlıyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Bedük.

Son söz, diğer önerge sahibi, Balıkesir Milletvekili Sayın İsmail Özgün’e aittir.

Süreniz 10 dakikadır.

İSMAİL ÖZGÜN (Balıkesir) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri, 23 arkadaşımızla birlikte vermiş olduğumuz esnaf ve sanatkârlarımızın sorunlarının araştırılmasıyla ilgili araştırma önergemize, Doğru Yol Partili arkadaşlarımız da bugün verdikleri önergeyle katıldılar; bu bakımdan, kendilerine teşekkür ediyorum.

Değerli arkadaşlar, gerçekten, esnaf ve sanatkârlarımız açısından, KOBİ’lerimiz açısından...

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, bir yanlış anlama var galiba; katılmadık, iki önerge birleştirildi.

İSMAİL ÖZGÜN (Devamla) – Ben de onu arz etmek üzere söylemiştim. Bizim verdiğimiz önerge ve bugün Sayın Saffet Arıkan Bedük ve arkadaşlarının verdikleri önerge birleştirilerek burada görüşülüyor. Ben, teşekkürlerimi arz etmek için söylemiştim. Tabiî, bu vesileyle, Yüce Heyetinizi de saygıyla selamlıyorum.

MHP Grubu adına konuşan arkadaşımız, konuşmasında, “20 nci Dönemde bu konuyla ilgili bir araştırma önergesinin verildiği ve bunun da Mecliste görüşüldüğü, bu vesileyle de, bir daha, yeniden böyle bir araştırma komisyonunun kurulmasına gerek olmadığı” şeklinde bir beyanda bulundular. 20 nci Dönemle ilgili, kurulmuş olan komisyonlar ve Meclise intikal etmiş olan önergeler liste halinde önümdedir; böyle bir komisyon kurulmamış ve böyle bir görüşme de 20 nci Dönemde burada yapılmamıştır; bunu da, sözümün başında arz etmeyi bir görev biliyorum.

Değerli arkadaşlar, gerçekten, esnaf ve sanatkârlarımız, bugün, çok büyük sıkıntı içerisindedirler. Esnaf ve sanatkârlarla ilgili olarak çeşitli platformlarda yapılan toplantıları izliyoruz ve duyuyoruz; gerçekten, bugünkü ekonomik şartlar altında esnaf ve sanatkârımız ezilmektedir.

Esnaf ve sanatkârımız Meclisimizden, hükümetlerden ne istemektedir diye baktığımız zaman -öncelikle, finansman konusunda bugün çok büyük sıkıntı içerisindedirler- öncelikli olarak, finansmanla ilgili sorunlarının çözülmesini arzu etmektedirler.

Bugün için, aşağı yukarı yüzde 52’yle verilmekte olan krediler -daha önce yüzde 47’ydi, yüzde 57’ye çıkarıldı, tekrar 5 puan indirildi, yüzde 52 olarak veriliyor- 2,5 milyar lira limitle veriliyor; hem limitin artırılması isteniliyor hem de bu kredi faiz oranının çok yüksek olduğu söyleniliyor ve bu kredi faiz oranının aşağıya, yüzde 40’lar, hatta yüzde 30’lar mertebesine doğru çekilmesi isteniliyor.

Diğer arzu edilen, istenilen bir husus; teşvik sisteminde, esnaf ve sanatkârlarımız, maalesef, yerini alamamış durumdadır. Özellikle, küçük esnaf ve sanatkârımız, teşvik belgesine dayanmadan yatırım yapan orta boy işletmelerimiz, maalesef, teşvik sisteminden yeterince yararlanamamaktadırlar. Bunların da, yeni düzenlemelerle, teşvik sistemi içerisinde hak ettikleri yere getirilmesi lazım gelir. Esnaf ve sanatkârımızın bizden istediği ve önemli hususlardan birisi de budur değerli kardeşlerim.

Diğer taraftan, esnaf ve sanatkârımızın vergiyle ilgili olan problemleri hâlâ devam etmektedir. Esnaf ve sanatkârımız bizden adil bir vergi istemektedir, az kazanandan az, çok kazanandan çok alınacak bir vergi sistemini istemektedir. Oysa, bugünkü uygulamadaki vergi sistemimize göre, maalesef, bütün yük, küçük esnaf ve sanatkârımızın sırtına yıkılmaktadır. Son yapılan değişiklikle de, daha önce yüzde 15’e çekilmiş olan alt vergi dilimi, ne yazık ki, 5 puan daha yukarıya çıkarılmış, uygulamaya bile girmeden yüzde 20’ye tekrar getirilmiştir. Aynı düzenleme yapılırken, repoyu, faizi ve birtakım gelirleri beyanname verme mükellefiyeti dışına iterken, esnaf ve sanatkârımıza bir 5 puan daha vergi yükünün getirilmesini hakkaniyet ölçüleriyle bağdaştırmak, kanımca mümkün değildir.

Yine, aynı şekilde, esnaf ve sanatkârımızın peşin vergiyle ilgili problemleri devam etmektedir. Geçen yıl burada düzenlenen vergi kanunlarının içerisinde en çok itiraz ettiğimiz husus “geçici vergi” dediğimiz peşin verginin yanlış düzenlenmesiydi. Bir yıl sonra, burada, belli bir yere kadar düzeltildi; ancak, bu konudaki sıkıntı da, halen devam etmektedir.

Değerli arkadaşlar, 60 yaş sınırı konusunda da esnaf ve sanatkârımız sıkıntı içerisindedir. Bugün, demircilik, kaynakçılık, marangozluk, kaportacılık, mobilyacılık veya kamyonculuk yapan bir esnafı, sanatkârı düşünün; bunların 60 yaşına kadar bu mesleği yapmaları ve ondan sonra emekli olmaları diye bir şey, belki de söz konusu olmayacak, hayalden öteye gitmeyecektir. Bu mesleklerin 60 yaşına kadar yapılması, elbette ki mümkün görülmemektedir. O bakımdan, bunların, mutlaka yeniden düzeltilmesi ve gündeme getirilmesi lazım gelir.

Bağ–Kur’dan söz etmişken; Balıkesir İlimizde Bağ–Kur’la ilgili bir binaya ihtiyaç var. Şu andaki hizmet binası, hizmetlerin götürülmesine imkân vermeyecek bir yapıda. O bakımdan, süratle, yeni bir Bağ–Kur hizmet binasının bulunması ve taşınması gerekiyor.

Öbür taraftan, eğitimle ilgili sorunlar var, çıraklık okullarıyla ilgili sorunlar var. Sekiz Yıllık Kesintisiz Temel Eğitim Kanunu, çıraklık okullarına fevkalade olumsuz etki yapmıştır ve bugün, sanayicimiz, ara eleman diyebileceğimiz çırak bulmada sıkıntı çekiyor; yarın, çok daha büyük sıkıntılarla karşılaşacak ve belki de çırak bulamayacak noktalara doğru gidiyoruz. Bunun da, tabiî, düzeltilmesi lazım gelir.

Öbür taraftan, önemli hususlardan birisi de, promosyona son verilmesi lazımdır. Esnaf ve sanatkârın en çok şikâyet ettiği konulardan birisi, promosyondur. Bunun mutlaka önüne geçilmesi lazım.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Özgün, lütfen toparlayınız efendim.

Değerli miletvekilleri, sonuç olarak; ülke nüfusunun 1/3’ünü teşkil eden, küçük sermayesi ve alınteriyle çalışan, üreten, devletine yük olmadan yaşam mücadelesi veren, ülke ekonomisinde yaşanan olumsuzluklardan kaynaklanan yüksek enflasyonun, küçücük sermayesini her geçen gün bitirip tükettiği, raflarını boşalttığı esnaf ve sanatkârımızın sorunlarına kulak tıkanmamalıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İSMAİL ÖZGÜN (Devamla) – Bir cümleyle bitiriyorum Sayın Başkan...

BAŞKAN – Peki, son cümleniz efendim.

İSMAİL ÖZGÜN (Devamla) – Aksi halde, 20 milyon insanın, bu şartlar altında, böyle giderse, sonu olacaktır. O bakımdan, araştırma komisyonunun kurulması ve günün ekonomik şartları da göz önüne alınarak, esnaf ve sanatkârlarımızın sorunlarının, derli toplu bir şekilde Meclisimizde daha detaylı görüşülmesi lazım gelir diye düşünüyorum.

Bu vesileyle, Muhterem Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (FP ve DYP sıralarından alkışlar)

Sayın milletvekilleri, böylece, Meclis araştırması önergeleri üzerindeki görüşmeler tamamlanmıştır.

Şimdi, Meclis araştırması açılıp açılmaması hususunu oylarınıza sunacağım: Araştırma açılmasını kabul edenler lütfen işaret etsinler... Kabul etmeyenler...

MEHMET DÖNEN (Hatay) – Demek ki, bunlar esnafı istemiyorlar...

SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Esnafı desteklemiyor musunuz?!

BAŞKAN – Araştırma önergeleri kabul edilmemiştir.

Sayın milletvekilleri, sözlü sorular ile kanun tasarı ve tekliflerinin sırasıyla görüşülmesi için, 20 Ekim 1999 Çarşamba günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Aşağıdaki sorularımın İçişleri Bakanı Sayın Sadettin Tantan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi arz ederim.

Saygılarımla 23.8.1999

Dr. Azmi Ateş İstanbul

Sorular :

Bilindiği gibi, Ülkemizde 17 Ağustos 1999 tarihinde Adapazarı ve İzmit merkezli olarak İstanbul, Bursa , Bolu, Zonguldak, Eskişehir ve Tekirdağ illerini içine alacak ve Marmara bölgesini de kuşatacak şekilde elim bir deprem vuku bulmuştur.

Bu büyük afetin neticesinde binlerce insanımız hayatını kaybetmiş, on binlercesi yaralanmış ve evsiz barksız kalmış, çok büyük hasarlar meydana gelmiş, Adapazarı, Gölcük ve Yalova yerle bir olmuştur. Bütün bunların sonucunda ülkemiz on miyarlarca dolar zarara uğramıştır. Kadirşinas ve hamiyetperver vatandaşlarımızın maddî ve manevî imkânlarını seferber ederek depremzedelerin yardımına koşmaları; depremzedeler ve insanımızın yüreğine az da olsa su serpmiştir.

Buna karşılık, Milletimizi yasa boğan bu elim olay karşısında Devletimiz; ilk günlerde aktif bir şekilde vatandaşlarımızın yardımına yeterince koşamadığı için ölü ve yaralı sayısının arttığı kamuoyunda yaygın bir kanaat haline gelmiştir.

Ayrıca, bu büyük olay karşısında halkımız; kendisi için sığınak, dayanak ve barınak olarak gördüğü, bu neviden afetlere anında müdahale etmeye hazırlıklı bulunması gereken ve devletimizin önemli bir kurumu olan Türkiye Kızılay Derneği’ni de ilk günden beri hasretle ve ümitle beklemiştir.

Bu vesileyle bu Kurumla ilgili olarak aşağıdaki sorularımın cevaplandırılmasına ihtiyaç vardır.

1. Kızılay bugüne kadar günler itibariyle deprem bölgelerine;

b. Kaç adet küçük, orta ve büyük boy çadır göndermiştir? Toplam bedeli ne kadardır?

c. Kaç adet tek ve çift kişilik battaniye göndermiştir? Toplam bedeli ne kadardır?

d. Ne kadar ilaç yardımı yapmıştır? Kalemler olarak ve toplam bedeli ne kadardır?

e. Kaç ünite kan ve kaç şişe (1000 cc ve 500 cc’lik) serum yardımı yapmıştır? Toplam bedeli ne kadardır?

f. Ne kadar giyecek, yiyecek ve içecek yardımını hangi kalemler olarak yapmıştır? Toplam bedeli ne kadardır?

g. Seyyar hastaneler kurmuş mudur? Kurmuşsa kaç tane kurmuştur? Bunlarda kaç doktor, kaç hemşire ve kaç yardımcı personel çalışmaktadır?

h. Başka yaptığı hizmetler var mıdır? Var ise, dökümü nasıldır ve bu hizmetlerin kuruma maliyeti nedir?

i. Bütün bu hizmetler hangi il ve ilçelere, deprem olduktan ne kadar zaman sonra yapılmıştır? Ve bu hizmetlerin ulaşım dahil, toplam değeri ne kadardır?

2. Birinci sorudaki sorularımın aynen;

a. 1998 yılında Adana-Ceyhan’daki deprem,

b. 1995 yılında Dinar’daki deprem,

c. 1998 yılında Beşköy/Köprübaşı, Sürmene’deki sel felaketi,

d. 1997 yılında Kırıkkale’deki yangın başta olmak üzere,

e. 1979 yılından itibaren ülkemizin muhtelif yerlerinde meydana gelmiş olan tüm deprem sel yangın ve diğer tabiî afetler için sormaktayım.

3. 11 Haziran 1868’de kurulan, ulusal ve uluslararası bir yardım kuruluşu olan Kızılay;

a. Bosna Savaşı’nda,

b. Kosova Savaşı’nda,

c. Başta Çeçenistan, Azerbaycan ve Filistin olmak üzere diğer savaşlarda, birinci sorumdaki maddeler açısından ne kadar yardımda bulunmuştur?

5. Kurumun (şubeler dahil) bugün ekonomik varlığı; malî (yurt içi ve yurt dışı)), nakdî, aynî ve haklar olarak ne kadardır?

6. Kurumun (şubeler dahil) 1979 yılından itibaren, yıllar olarak geliri ne kadardır?

7. Kurumun (şubeler dahil) 1979 yılından itibaren, yıllar olarak harcamaları kalemler halinde ve toplam olarak ne kadardır?

8. Kurumun (şubeler dahil) 1979 yılından itibaren, yıllar olarak genel harcamalar içerisinde temsili masrafları,

a. Yurt içi ve yurt dışı olarak ne kadardır?

b. Kimler tarafından ne zaman ve hangi amaçla yapılmıştır?

9. Kuruma (şubeler dahil) 1979 yılından itibaren, yıllar olarak;

a. Yapılan kan bağışı ne kadardır?

b. Bundan elde edilen gelir ne kadardır?

TC İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Sayı : B.05.1.EGM.0.12.01.01/229333 11.10.1999

Konu : Yazılı Soru Önergesi

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

İlgi : TBMM Başkanlığının 31.8.1999 gün ve A.01. GNS .0.10.00.02-7/481-1666/4357 sayılı yazısı.

İstanbul Miletvekili Azmi Ateş tarafından TBMM Başkanlığına sunulan ve tarafımdan yazılı olarak cevaplandırılması istenilen soru önergesi ile ilgili olarak “Türkiye Kızılay Derneği” hakkında bir Başbakanlık Başmüfettişi’nin koordinatörlüğünde, Bakanlığıma bağlı teftiş birimlerinin (Mülkiye Müfettişi, Dernek Deneticileri) katılımı ile inceleme başlatılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Sadettin Tantan İçişleri Bakanı

Aşağıdaki sorularımın İçişleri Bakanı Sayın Sadettin Tantan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi arz ederim.

Saygılarımla 23.8.1999

Dr. Azmi Ateş İstanbul

Sorular :

6 Mart 1997 tarihli Milliyet Gazetesi’nde “Kızılay’ı Dolandırdılar” başlığıyla yer alan haberde;

Kızılay tarafından Eylül 95’te yapılan ihale sonrasında “Japonya Mitsui and Co. Ltd firmasından 240 bin kutu özel (x) ışınlı röntgen filmi alımı yapıldı... Bu röntgen filmlerinin ithalatı Mersin, İzmit, Gebze ve Atatürk Havalimanı’ndaki gümrük birimleri üzerinden yapıldığı belirlenirken, teslimler sırasında gümrük giriş müsaadelerine dernek tarafından verilen beyannamelerle dernek kayıtlarında yer alan beyanname suretleri arasında bildirim farklılıklarının bulunduğu ortaya çıktı.Denetim yapan uzmanları hayrete düşüren yolsuzluk sırasında dernek kayıtlarıyla gümrük müdürlükleri ve saymanlıklardaki belgelerin karşılaştırılmasında gümrük saymanlıklarına yatırılması gereken Ek Vergi ve Katma Değer Vergisinin farklı olduğu saptandı...” denilmektedir.

1. Adı geçen bu yolsuzluğun yapıldığı doğru mudur?

2. Doğru ise, bu yolsuzluğun kuruma maliyeti haberde yer aldığı miktar olan 650 bin dolar mı, yoksa daha mı fazladır?

3. Kurumun uğratıldığı zarar suçlulardan tazmin edilmiş midir?

4. Bu yolsuzluğun müsebbipleri sadece haberde yer alan Mehmet Şahin, Hayati Kalkanoğlu, Hüseyin Çatana, Yıldırım Yalçın ve Ahmet Çil isimli şahıslar mıdır?

5. a. Bu yolsuzlukla ilgili soruşturma sonuçlanmış mıdır?

b. Sonuçlanmış ise, başka kimler suçlu bulunmuştur? Ve ne kadar hüküm giymişlerdir?

c. Yolsuzlukla suçlanan kişilerden hâlâ kurumda çalışanlar var mıdır? Var ise; bunlar kimlerdir? Çalışmalarına halen neden müsaade edilmektedir?

6. Kurumda bu yolsuzluk gibi; yargıya intikal etmiş başka yolsuzluklar;

a. Var mıdır?

c. Bunlardan hangileri; ne zaman ve nasıl neticelenmiştir?

TC İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Sayı : B.05.1.EGM.0.12.01.01/229334 11.10.1999

Konu : Yazılı Soru Önergesi

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

İlgi : TBMM Başkanlığının 31.8.1999 gün ve A.01. GNS .0.10.00.02-7/482-1667/4358 sayılı yazısı.

İstanbul Miletvekili Azmi Ateş tarafından TBMM Başkanlığına sunulan ve tarafımdan yazılı olarak cevaplandırılması istenilen soru önergesi ile ilgili olarak “Türkiye Kızılay Derneği” hakkında bir Başbakanlık Başmüfettişi’nin koordinatörlüğünde, Bakanlığıma bağlı teftiş birimlerinin (Mülkiye Müfettişi, Dernek Deneticileri) katılımı ile inceleme başlatılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Sadettin Tantan İçişleri Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Başbakan Sayın Bülent Ecevit tarafından yazılı olarak cevaplandırılması hususunda gereğini arz ederim.

Saygılarımla

Turhan Güven İçel

1. Her ne kadar özel bir durumu var ise de, Kızılay Genel Başkanlığının emrinde kaç adet çadır bulunmaktadır? Bu sayı yeterli midir?

2. Çadırlar günün sağlık şartlarına uygun mudur?

3. Dünya’da bugün afet bölgelerinde ısıtma ve havalandırma sistemleri mevcut olan çadırlar kullanılırken, Kızılay’ın tabanı bulunmayan, yağmurlardan etkilenen ve hastalıklara davetiye çıkaran bez çadırlar hakkında ne düşünüyorsunuz? Kızılay’ın modern yardım malzemesine kavuşması için herhangi bir çalışma var mıdır?

TC İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Sayı : B.05.1.EGM.0.12.01.01/229331 11.10.1999

Konu : Yazılı Soru Önergesi

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

İlgi : a)TBMM Başkanlığının 31.8.1999 tarih ve A.01.O. GNS .0.10.00.02-7/484-1670/4362 sayılı yazısı

b) Başbakanlığın 6.9.1999 tarih ve B.02.0.KKG.0.12/106-66-3/4286 sayılı yazısı.

İçel Miletvekili Turhan Güven tarafından TBMM Başkanlığına sunulan ve Sayın Başbakanımıza yöneltilen ve Başbakanımızca da kendileri adına tarafımdan cevaplandırılması istenilen yazılı soru önergesi ile ilgili olarak “Türkiye Kızılay Derneği” hakkında bir Başbakanlık Müfettişi’nin koordinatörlüğünde, Bakanlığıma bağlı teftiş birimlerinin (Mülkiye Müfettişi, Dernek Deneticileri) katılımı ile inceleme başlatılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Sadettin Tantan İçişleri Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Başbakan Sayın Bülent Ecevit tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. 25.8.1999

Kemal Albayrak Kırıkkale

1. Kızılay Derneğinin görev ve gelir kaynakları nelerdir?

2. Kızılay Derneğinde kaç personel görev yapmaktadır?

TC İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü Sayı : B.05.1.EGM.0.12.01.01/229332 11.10.1999

Konu : Yazılı Soru Önergesi

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

İlgi : a) TBMM Başkanlığının 31.8.1999 gün ve A.01.O. GNS .0.10.00.02-7/491-1681/4420 sayılı yazısı

b) Başbakanlığın 6.9.1999 tarih ve B.02.0.KKG.0.12/106-66-10/4284 sayılı yazısı.

Kırıkkale Miletvekili Kemal Albayrak tarafından TBMM Başkanlığına sunulan ve Sayın Başbakanımıza yöneltilen ve Başbakanımızca da kendileri adına tarafımdan cevaplandırılması istenilen yazılı soru önergesi ile ilgili olarak “Türkiye Kızılay Derneği” hakkında bir Başbakanlık Başmüfettişi’nin koordinatörlüğünde, Bakanlığıma bağlı teftiş birimlerinin (Mülkiye Müfettişi, Dernek Deneticileri) katılımı ile inceleme başlatılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Sadettin Tantan İçişleri Bakanı

Aşağıdaki soruların Devlet Bakanı Sayın Mustafa Yılmaz tarafından aracılığınızla sözlü olarak cevaplandırılmasını arz ederim. 26.6.1999

Ahmet Karavar Şanlıurfa

Sorular :

1. Araç parkının yenilenmesi amacıyla ihalesi yapılan iş makinalarından hangi kalemlerden ne kadarını Şanlıurfa’ya göndereceksiniz?

2. 1999 yılı bütçesinden Şanlıurfa Köy Hizmetlerine gönderilecek ödenek miktarı ne kadardır?

3. 1995-1996 yıllarında programa alınmasına rağmen bir kısım köy yollarının stabilizesi yapılmamıştır. Programda olmamasına rağmen bazı köylerin yollarının yapılması programları tartışılır hale getirmektedir. Adaletsizliği önleyecek şekilde bir çalışmanız var mıdır veya olacak mıdır?

TC Devlet Bakanlığı Sayı : B.02.0.010/031-4704 15.10.1999

Konu : Yazılı Soru Önergesi

Türkiye BüyükMilletMeclisi Başkanlığına

İlgi : a) TBMM Başkanlığı Genel Sekreterliğinin 7.7.1999 gün ve A.01.0. GNS .0.10.00.02-6/20-524/1929 sayılı yazısı

b) 12.10.1999 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-2107 sayılı yazınız

Şanlıurfa Milletvekili Ahmet Karavar’ın soru önergesi incelenmiştir.

Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğünün makine yenileme ve dengeleme projesi kapsamında ihaleler yapılmıştır.

İş makinelerinin teslim alınmasını müteakip illerimizin köy yolu ağları dikkate alınmak suretiyle makinaların adil bir şekilde dağıtımı yapılacaktır.

1999 yılı bütçesinden Şanlıurfa İline gönderilmesi planlanan ödenek miktarı şöyledir : Tarla İçi Geliştirme Hizmetleri (15607 Hektar) için 2 Trilyon 536 Milyar TL. Sulama Suyu Temin Hizmetleri (9 adet proje 328 Hektar) için 175 Milyar 192 Milyon TL. İçme Suyu Hizmetleri (36 ünite) için 519 Milyar 624 Milyon TL. Ulaştırma Hizmetleri için 246 Milyar TL. İskân ve Köy Sosyal Tesisleri için 353 Milyar 284 Milyon TL. ve Makine ve Yedek parça Giderleri için 663 Milyar lira olmak üzere toplam 4 Trilyon 493 Milyar 100 Milyon TL. dir.

Yıllık yatırım programlarında yer alan tüm yolların stabilize ve asfalt kaplamaları belli bir plan dahilinde yapılmakta olup, bazı yolların yapılıp bazılarının yapılmaması söz konusu değildir.

Bilgilerinize arz ederim.

Mustafa Yılmaz Devlet Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın ilgili Devlet Bakanı tarafından sözlü olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi saygılarımla arz ederim.

İsmail Özgün Balıkesir

1. Balıkesir İline bağlı köy yollarından ne kadarı asfaltlanmıştır?

2. Bu köy yollarının tamamının asfaltlanması halinde ne kadar kaynağa ihtiyaç duyulacaktır?

3. 30.10.1997 tarihli soru önergeme Sayın Devlet Bakanının 2.12.1997 tarih ve B.02.0-014/1-03-0920 sayılı yazı ile verdiği cevapta, programda bulunan Balıkesir/Köteyli-Kutludüğün-Meryemdere-Karakaya-Kamçıllı-Kocaavşar, Dursunbey/Sağırlar, Kepsut/Mestanlar-Şeremetler, Sındırgı/Sinandare-Devletlibaba-Alayaka-İzzettin,Bigadiç Balatlı-Çaldere, Savaştepe/Esenköy-Dikmeler, Havran/Sarnıç, Bandırma/Orhaniye-Bereketli, Burhaniye/Kurucaoluk, İvrindi/Gümeli köylerinin yollarının asfaltlanması için çalışmaların devam ettiğini ve 1998 yılı özel idare programında tamamlanacağı ifade edilmektedir. Bu gerçekleşmiş midir? Gerçekleşmemişse bahsedilen köy yolları ne zaman asfaltlanacaktır?

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : a) TBMM Başkanlığı Genel Sekreterliğinin 7.7.1999 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-6/30-568/02009 sayılı yazısı.

b) 12.10.1999 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-2107 sayılı yazınız.

Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün’e ait soru önergesi incelenmiştir.

İlin toplam köy yolu ağı 5 636 km.’dir. 1809 km.’sinin asfalt sathı kaplaması yapılmış ve 3 827 km.’si ise stabilize kaplamalı durumdadır.

Stabilize kaplamalı köy yollarının tamamının asfalt sathı kaplama yapılabilmesi için 420 trilyon TL. ödeneğe ihtiyaç bulunmaktadır.

1997 yılında Balıkesir İlinde 60 km., Genel İdare 213 km. Özel İdareden olmak üzere toplam 273 km. yolun asfalt kaplamasının yapılması planlanmıştır. İl Müdürlüğümüzün yapım kapasitesinin üzerinde bir program olmasına rağmen ek programa alınan 57 km.’lik yolun uygulamasında hava şartları nedeniyle gecikme olmuş, yolun 19 km.’lik kısmı 1997 yılında 29 km.’si ise 1998-1999 yıllarında asfalt kaplaması yapılabilmiştir. Ek ödeneklerle programa alınan Bandırma, Orhaniye, Karakaya, Bigadiç, Polatlı, Savaştepe-Esenköy, Burhaniye-Kuruca Oluk köy yollarının asfalt kaplaması yapılmıştır. Yapılamayan köy yolları ise ileriki yıllarda ödenek, öncelik durumuna göre yapım programında değerlendirilecektir.

Bilgilerinize arz ederim.

Mustafa Yılmaz Devlet Bakanı