TBMM Tutanak Müdürlüðü

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

TUTANAK DERGİSİ

86’ncı Birleşim

7 Mayıs 2014 Çarşamba

(TBMM Tutanak Hizmetleri Başkanlığı tarafından hazırlanan bu Tutanak Dergisi’nde yer alan ve kâtip üyeler tarafından okunmuş bulunan her tür belge ile konuşmacılar tarafından ifade edilmiş ve tırnak içinde belirtilmiş alıntı sözler aslına uygun olarak yazılmıştır.)

İÇİNDEKİLER

I.- GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

II.- GELEN KÂĞITLAR

III.- YOKLAMALAR

IV.- GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR

A) Milletvekillerinin Gündem Dışı Konuşmaları

1.- Eskişehir Milletvekili Ülker Can’ın, Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası’na ilişkin gündem dışı konuşması

2.- Şırnak Milletvekili Selma Irmak’ın, HES, termik santraller ve yapımı devam eden barajlara ilişkin gündem dışı konuşması

3.- Kayseri Milletvekili Yusuf Halaçoğlu’nun, Vakıflar Haftası’na ilişkin gündem dışı konuşması

V.- AÇIKLAMALAR

1.- Kütahya Milletvekili Alim Işık’ın, POMEM müdürlüklerinde eğitim görerek polis olmayı bekleyen 13’üncü dönem yedeklerinin haklarının ellerinden alınması nedeniyle yaşadıkları mağduriyetin giderilmesi gerektiğine ilişkin açıklaması

2.- Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı’nın, Bingöl’ün sorunlarına ilişkin açıklaması

3.- Kocaeli Milletvekili Mehmet Hilal Kaplan’ın, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu ifadeye çağıran savcının davranışı ve disiplini konusunda HSYK yetkililerini göreve davet ettiğine ilişkin açıklaması

4.- Osmaniye Milletvekili Hasan Hüseyin Türkoğlu’nun, doğal afetler nedeniyle zor durumda olan çiftçilerin borçlarının ertelenmesi gerektiğine ilişkin açıklaması

5.- Manisa Milletvekili Sakine Öz’ün, son zamanlarda artan kadın cinayetlerine ilişkin açıklaması

6.- Ankara Milletvekili Levent Gök’ün, özgür medyanın önemine ve Cumhuriyet gazetesinin kuruluş yıl dönümünü kutladığına ilişkin açıklaması

7.- İzmir Milletvekili Musa Çam’ın, İzmir ve çevresinin, rüzgâr enerjisinden yararlanmak için kurulan rüzgârgülleriyle ilgili sorunlarına ilişkin açıklaması

8.- Tunceli Milletvekili Kamer Genç’in, 17 ve 25 Aralık soruşturmalarıyla ilgili takipsizlik kararı veren savcı hakkında soruşturma açılması ve takipsizlik kararının kaldırılması gerektiğine ilişkin açıklaması

9.- Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ın, Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı’nın yaptığı açıklamasındaki bazı ifadelere ilişkin açıklaması

10.- Balıkesir Milletvekili Namık Havutça’nın, İstanbul Milletvekili Erol Kaya’nın CHP grup önerisi üzerinde yaptığı konuşmasındaki bazı ifadelerine ilişkin açıklaması

11.- Erzincan Milletvekili Sebahattin Karakelle’nin, Erzincan Milletvekili Muharrem Işık’ın 538 sıra sayılı Kanun Tasarısı üzerinde şahsı adına yaptığı konuşmasındaki bazı ifadelerine ilişkin açıklaması

VI.- BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) Meclis Araştırması Önergeleri

1.- Mardin Milletvekili Erol Dora ve 22 milletvekilinin, Aliağa’da yapılması planlanan termik santrallerin yol açacağı sorunların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/925)

2.- Bursa Milletvekili Bedrettin Yıldırım ve 20 milletvekilinin, zeytin ve zeytinyağı üretimiyle ilgili sorunların araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/926)

3.- Isparta Milletvekili S. Nevzat Korkmaz ve 20 milletvekilinin, Roman vatandaşlarımızın barınma sorunlarının araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/927)

B) Duyurular

1.- Başkanlıkça, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunda siyasi parti grubu mensubu olmayan milletvekillerine düşen 1 üyelik için aday olmak isteyen siyasi parti grubu mensubu olmayan milletvekillerinin yazılı olarak müracaat etmelerine ilişkin duyuru

VII.- ÖNERİLER

A) Siyasi Parti Grubu Önerileri

1.- CHP Grubunun, Türkiye Büyük Millet Meclisi gündeminin “Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler” kısmında yer alan, Balıkesir Milletvekili Namık Havutça ve 21 milletvekili tarafından Marmara Denizi’nde kirlilikten kaynaklanan sorunların ve kirliliğin çevre ve insan sağlığına etkilerinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla verilmiş olan (10/71) esas numaralı Meclis Araştırması Önergesi’nin görüşmelerinin Genel Kurulun 7 Mayıs 2014 Çarşamba günkü birleşiminde yapılmasına ilişkin önerisi

VIII.- SEÇİMLER

A) Komisyonlarda Açık Bulunan Üyeliklere Seçim

1.- Anayasa; Adalet; Millî Savunma; İçişleri; Dışişleri; Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor; Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm; Çevre; Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler; Tarım, Orman ve Köyişleri; Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji; Dilekçe; Plan ve Bütçe; Kamu İktisadi Teşebbüsleri; İnsan Haklarını İnceleme; Avrupa Birliği Uyum; Kadın Erkek Fırsat Eşitliği komisyonlarında açık bulunan üyeliklere seçim

IX.- KANUN TASARI VE TEKLİFLERİ İLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER

A) Kanun Tasarı ve Teklifleri

1.- Adalet ve Kalkınma Partisi Grup Başkanvekilleri İstanbul Milletvekili Ayşe Nur Bahçekapılı, Kayseri Milletvekili Mustafa Elitaş, Giresun Milletvekili Nurettin Canikli, Kahramanmaraş Milletvekili Mahir Ünal ve Adıyaman Milletvekili Ahmet Aydın’ın; Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünde Değişiklik Yapılmasına Dair İçtüzük Teklifi ile Tunceli Milletvekili Kamer Genç’in; Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında İçtüzük Teklifi ve Anayasa Komisyonu Raporu (2/242, 2/80) (S. Sayısı: 156)

2.- Devlet Sırrı Kanunu Tasarısı ve Avrupa Birliği Uyum Komisyonu ile Adalet Komisyonu Raporları (1/484) (S. Sayısı: 287)

3.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Somali Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanlarında İşbirliğine Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/862) (S. Sayısı: 531)

4.- Türkiye Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği Arasında İzinsiz İkamet Eden Kişilerin Geri Kabulüne İlişkin Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ile Avrupa Birliği Uyum Komisyonu, İçişleri Komisyonu ve Dışişleri Komisyonu Raporları (1/876) (S. Sayısı: 554)

5.- Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesine Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/733) (S. Sayısı: 423)

6.- Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu (1/865) (S. Sayısı: 521)

7.- Türk Kültür ve Mirası Vakfı Şartının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/866) (S. Sayısı 538)

8.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Polis Eğitiminde İşbirliği Üzerine Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/671) (S. Sayısı 359)

9.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ormancılık Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ile Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu ile Dışişleri Komisyonu Raporları (1/703) (S. Sayısı: 399)

10.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Basın ve Enformasyon Alanlarında İşbirliği Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ile Dışişleri Komisyonu Raporu (1/714) (S. Sayısı: 379)

11.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kosova Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Kültür Merkezlerinin Kuruluşu, İşleyişi ve Faaliyetleri Hakkında Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/737) (S. Sayısı: 432)

12.- Vişegrad’daki Sokullu Mehmet Paşa Köprüsünün Yapısal Unsurlarının Durumunun Tespit Edilmesi, Restorasyon Projesinin Hazırlanması ve Projenin Uygulanması Konusundaki İşbirliği Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ile Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu ile Dışişleri Komisyonu Raporları (1/333) (S. Sayısı: 104)

13.- Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kırgız Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Turizm İşbirliği Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/802) (S. Sayısı: 495)

X.- SATAŞMALARA İLİŞKİN KONUŞMALAR

1.- İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın 423 sıra sayılı Kanun Tasarısı üzerinde Hükûmet adına yaptığı konuşması sırasında şahsına sataşması nedeniyle konuşması

2.- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın, İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun sataşma nedeniyle yaptığı konuşması sırasında şahsına sataşması nedeniyle konuşması

3.- Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan’ın, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın 423 sıra sayılı Kanun Tasarısı üzerinde Hükûmet adına yaptığı konuşması sırasında Halkların Demokratik Partisine sataşması nedeniyle konuşması

4.- İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın sataşma nedeniyle yaptığı konuşması sırasında şahsına sataşması nedeniyle konuşması

5.- Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın, Manisa Milletvekili Özgür Özel’in 104 sıra sayılı Kanun Tasarısı üzerinde şahsı adına yaptığı konuşması sırasında şahsına sataşması nedeniyle konuşması

6.- İstanbul Milletvekili Aykut Erdoğdu’nun, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın sataşma nedeniyle yaptığı konuşması sırasında tekraren şahsına sataşması nedeniyle konuşması

XI.- OYLAMALAR

1.- (S. Sayısı: 531) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Somali Federal Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sağlık ve Tıp Bilimleri Alanlarında İşbirliğine Dair Anlaşmanın Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’nın oylaması

2.- (S. Sayısı: 423) Yolsuzluğa Karşı Ceza Hukuku Sözleşmesine Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’nın oylaması

3.- (S. Sayısı 538) Türk Kültür ve Mirası Vakfı Şartının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’nın oylaması

4.- (S. Sayısı 359) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Polis Eğitiminde İşbirliği Üzerine Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’nın oylaması

5.- (S. Sayısı: 399) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Ormancılık Alanında İşbirliğine İlişkin Mutabakat Zaptının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’nın oylaması

6.- (S. Sayısı: 379) Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Basın ve Enformasyon Alanlarında İşbirliği Protokolünün Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı’nın oylaması

XII.- YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1.- İstanbul Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu'nun, Gezi Parkı eylemlerine destek verdiği ve 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonu hakkında sosyal medyada paylaşımda bulunduğu için aleyhinde soruşturma açılan personel olup olmadığına ilişkin sorusu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın cevabı (7/41345)

2.- Yozgat Milletvekili Sadir Durmaz'ın, ulusal ve uluslararası standartlara uygun üretim yapılmamasının Yozgat'ta madenlerin işletilerek ekonomiye kazandırılmasını olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara ilişkin sorusu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın cevabı (7/41349)

3.- Yozgat Milletvekili Sadir Durmaz'ın, cevherin ürüne dönüştürülmesine yönelik tesislerin eksikliğinin Yozgat'ta madenlerin işletilerek ekonomiye kazandırılmasını olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara ilişkin sorusu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın cevabı (7/41350)

4.- Yozgat Milletvekili Sadir Durmaz'ın, cevher zenginleştirme tesislerinin olmamasının Yozgat'ta madenlerin işletilerek ekonomiye kazandırılmasını olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara ilişkin sorusu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız’ın cevabı (7/41351)

5.- İstanbul Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu'nun, 2009-2014 yılları arasında broşür, kitap, kitapçık, reklam ve tanıtım işleri için açılan ihalelere ve bu kapsamda yapılan harcamalara,

Gezi Parkı eylemlerine destek verdiği ve 17 Aralık yolsuzluk ve rüşvet operasyonu hakkında sosyal medyada paylaşımda bulunduğu için aleyhinde soruşturma açılan personel olup olmadığına,

- Yozgat Milletvekili Sadir Durmaz'ın, üretici örgütlerinin yetersizliğinin Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

Tarım üretim deseninde sebze ve meyveciliğin yeterince yer almamasının Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

Çiftçilerin bilinçsiz ve geleneksel metotlarla üretim yapmasının Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

Tarım ve hayvancılıkta eğitimli işgücünün yetersiz olmasının Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

Tarımsal üretimde girdi maliyetlerinin yüksek olmasının Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

Tarımsal ürünler ve artıkların değerlendirilmemesinin Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

Arz ve talep durumuna göre tarımsal üretim planlaması yapılmamasının Yozgat'ta tarımın gelişmesini olumsuz etkilemesi sorununun giderilmesine yönelik Bakanlık tarafından yapılan çalışmalara,

- İstanbul Milletvekili Celal Dinçer'in, yolsuzluklara yönelik Bakanlık tarafından gerçekleştirilen denetimlere ve düzenlenen teftiş ve denetim raporlarına,

İlişkin Soruları ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker’in cevabı (7/41357), (7/41358), (7/41359), (7/41360), (7/41361), (7/41362), (7/41363), (7/41364), (7/41365), (7/41366)

6.- Diyarbakır Milletvekili Altan Tan'ın, barajların doluluk oranlarına ve kuraklık tehlikesine karşı alınan önlemlere ilişkin sorusu ve Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun cevabı (7/41492)

7.- İstanbul Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu'nun, 2002-2014 yılları arasında şahsının ve ailesinin mal varlığındaki değişime,

İstanbul'da Bakanlığa ait olan arsa ve araziler ile bunların satış ve kiralama işlemlerine,

Ankara ilinde Bakanlığa ait gayrimenkullere ve bunların satış ve kiralama işlemlerine,

İstanbul Milletvekili Mustafa Sezgin Tanrıkulu'nun, Ankara ilinde Bakanlığa ait arsa ve arazilere,

- Malatya Milletvekili Veli Ağbaba'nın, Malatya'da borçları ertelenen çiftçilere ve kredi taleplerinin reddedilmesine,

- Ankara Milletvekili Aylin Nazlıaka'nın, Bakanlar Kurulunun tarımsal sulamayla ilgili elektrik borcu bulunan çiftçilere bu borçlarını ödeyinceye kadar tarımsal destek ödemesi yapılmaması yönündeki kararına,

İlişkin soruları ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehmet Mehdi Eker’in cevabı (7/41695), (7/41696), (7/41697), (7/41698), (7/41699), (7/41700)

8.- Sakarya Milletvekili Engin Özkoç'un, Sapanca Gölü'ndeki su seviyesine ilişkin sorusu ve Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu’nun cevabı (7/41812)

9.- İstanbul Milletvekili Umut Oran'ın, TBMM'de Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanına yönelik gerçekleşen saldırıya ilişkin sorusu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili Sadık Yakut’un cevabı (7/41930)

10.- İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal'ın, aşçıbaşılık ve şef garsonluk kadrolarının kullanımına ilişkin sorusu ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkan Vekili Sadık Yakut’un cevabı (7/42182)

7 Mayıs 2014 Çarşamba

BİRİNCİ OTURUM

Açılma Saati: 14.01

BAŞKAN: Başkan Vekili Meral AKŞENER

KÂTİP ÜYELER: İsmail KAŞDEMİR (Çanakkale), Bayram ÖZÇELİK (Burdur)

----- 0 -----

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 86’ncı Birleşimini açıyorum.

III.- Y O K L A M A

BAŞKAN – Elektronik cihazla yoklama yapacağız.

Yoklama için üç dakika süre vereceğim. Sayın milletvekillerinin oy düğmelerine basarak salonda hazır bulunduklarını bildirmelerini, bu süre içerisinde elektronik sisteme giremeyen milletvekillerinin salonda hazır bulunan teknik personelden yardım istemelerini, buna rağmen sisteme giremeyen üyelerin ise yoklama pusulalarını görevli personel aracılığıyla üç dakikalık süre içerisinde Başkanlığa ulaştırmalarını rica ediyorum.

Yoklama işlemini başlatıyorum.

(Elektronik cihazla yoklama yapıldı)

BAŞKAN - Toplantı yeter sayısı yoktur.

Birleşime on dakika ara veriyorum.

Kapanma Saati: 14.05

İKİNCİ OTURUM

Açılma Saati: 14.18

BAŞKAN: Başkan Vekili Meral AKŞENER

KÂTİP ÜYELER: İsmail KAŞDEMİR (Çanakkale), Bayram ÖZÇELİK (Burdur)

----- 0 -----

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 86’ncı Birleşiminin İkinci Oturumunu açıyorum.

III.- Y O K L A M A

BAŞKAN – Açılışta yapılan ilk yoklamada toplantı yeter sayısı bulunamamıştı.

Şimdi yeniden elektronik cihazla yoklama yapacağız.

Yoklama için üç dakika süre veriyorum.

Yoklama işlemini başlatıyorum.

(Elektronik cihazla yoklama yapıldı)

BAŞKAN – Toplantı yeter sayısı vardır, görüşmelere başlayacağız.

Gündeme geçmeden önce üç sayın milletvekiline gündem dışı söz vereceğim.

Gündem dışı ilk söz, Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası münasebetiyle söz isteyen Eskişehir Milletvekili Sayın Ülker Can’a aittir.

Buyurun Sayın Can. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

IV.- GÜNDEM DIŞI KONUŞMALAR

A) Milletvekillerinin Gündem Dışı Konuşmaları

1.- Eskişehir Milletvekili Ülker Can’ın, Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası’na ilişkin gündem dışı konuşması

ÜLKER CAN (Eskişehir) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 6-10 Mayıs Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası münasebetiyle gündem dışı söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle sizleri ve ekran başında bizleri izleyen aziz milletimizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; asırlar önce bu topraklara sevgi ve hoşgörü tohumlarını eken, milletimizin bugünkü kardeşliğinin mayasını asırlar önce çalan Yunus Emre’yi rahmetle anıyoruz. Yaratılanı Yaradan’dan ötürü seven, sevgiyi sevdirenden bilen bir anlayışla bu toprakları birlik ve beraberliğe yuva yapan Yunus’u minnet ve şükranla anıyoruz.

“Ben gelmedim dava için,

Benim işim sevi için

Dostun evi gönüllerdir,

Gönüller yapmağa geldim.” diyerek gönüllere ışık tutan, Sayın Başbakanımızın ifadesiyle gönüller fatihi Yunus Emre’yi gönül diliyle, fethettiği gönüllerle anıyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası kapsamında yapılan etkinlikler, başta Eskişehir olmak üzere ülkemizin dört bir köşesinde Yunus’un aşkını milletimize anlatıyor. Bilindiği üzere, 2013 Türk dünyası kültür başkentliği yapan Eskişehir’imiz geçtiğimiz yıl içinde ve bugünlerde Hükûmetimizin büyük desteğiyle önemli etkinliklere ev sahipliği yaptı, çok değerli, kalıcı eserler kazandırıldı. İsmail Gaspıralı’nın “Dilde, fikirde, işte birlik” ilkesiyle tüm Türk dünyasına kucak açan Eskişehir, Yunus Emre’nin “Gelin tanış olalım/İşi kolay kılalım.” düsturuyla da tüm Türk dünyasına gönlünü açmıştır.

Bilim ve sanat alanında yapılan faaliyetlerle de Türk dünyası başkenti olarak dünyanın ilgisi Eskişehir’de oldu. Türkvizyon Şarkı Yarışması’yla gönüllerden notalara dökülen ortak duygular, bu alanda yeni bir vizyon çizerken Türk dünyası Nevruz’da Eskişehir’de buluştu. 30 ülkeden 300 milyonluk Türk dünyası ailesi, baharı Yunus Emre’nin şehri Eskişehir’de karşıladı. Türk dünyasının sayılı Taksim ve Konak meydanlarından daha büyük bir meydan bu kapsamda Eskişehir’de bir buluşma, birlik olma noktası olacak. Türk dünyasından gelen misafirleri ağırlayan Eskişehir, bu kapsamda 10 bini aşkın yavrumuzu da Türk cumhuriyetlerine ve birçok Balkan ülkesine göndermiştir. Yunus Emre’nin asırlar önce anlattığı kardeşlik iklimini tesis etmenin gayretiyle yaptığımız bu çalışmalar inanıyorum ki geleceğimiz için yapılan en değerli kalıcı eserler olacaktır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün ülkemizin istikrarı ve itibarı soydaşlarımızın yaşadığı topraklarda gururla anlatılırken milletimizin eli Hükûmetimizin sayesinde Kırım’dan Moğolistan’a, Kazakistan’dan Tataristan’a kadar uzanıyor ve oradaki soydaşlarımız da sahipsiz bırakılmıyor. Bizler de biliyoruz ki Yunus’un ayak bastığı bu topraklarda aynı dili konuşan insanlar olarak değil, aynı tarihi, aynı medeniyeti, aynı maziyi ve istikbali paylaşanlar olarak da kader ortaklarıyız. Ecdadımızın emaneti olan kardeşlerimiz de biliyor ki kim ne derse desin Türkiye bu emaneti asla kaderine terketmeyecek, asla boynu bükük bırakmayacaktır. Yunus Emre’nin, Mevlâna’nın, Hacı Bektaş Veli’nin ektiği hoşgörü, sevgi ve kardeşlik tohumları sayesinde bugün görülüyor ki atılmak istenen fitne tohumları bu topraklarda bir daha asla yeşermeyecek. Bizler bu birlik ve beraberliğe ülkemizin dört bir köşesinden sahip çıktıkça milletimizin bu kardeşliğe sahip çıktığını göstermesiyle ülkemiz yarınlara artık daha umutla bakıyor.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Yunus’u anlamak, Yunus’un diliyle gönüllere girmek, kardeşliğimize sahip çıkarak bu kardeşlik için her türlü fedakârlığı yapmaya hazır olmakla mümkün olabilir:

“Adımız miskindir bizim

Düşmanımız kindir bizim

Biz kimseye kin tutmayız

Kamu âlem birdir bize.”

diyen Yunus gibi kini, nefreti bir kenara bırakıp bu toprakların ruhuna ihanet etmeden, Yunus’un gönlünü kırmadan bir olarak, iri olarak, diri olarak kardeşliği yaşatmak dileğiyle diyor, Yunus Emre’yi rahmet ve minnetle bir kere daha anıyor, saygılar sunuyorum.

Son olarak da bu akşamki final maçında Eskişehirspor’umuza da başarılar diliyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Can.

Gündem dışı ikinci söz, HES, termik santraller ve yapımı devam eden barajlar hakkında söz isteyen Şırnak Milletvekili Sayın Selma Irmak’a aittir.

Buyurun Sayın Irmak. (HDP sıralarından alkışlar)

2.- Şırnak Milletvekili Selma Irmak’ın, HES, termik santraller ve yapımı devam eden barajlara ilişkin gündem dışı konuşması

SELMA IRMAK (Şırnak) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün gündem dışı olarak termik santral, HES ve barajlarla ilgili konuşma hakkı istedim çünkü 1 Mayıs günü Beytüşşebap-Şırnak kara yolunda yine baraj yapımı için yapılan yolda bir trafik kazası yaşandı ve biri 8, biri 18 yaşında olmak üzere 2 çocuk hayatını kaybetti. O nedenle, defalarca vurgusu yapılan HES’lere ilişkin bir kez daha konuşma gereği hissettik.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; doğada büyük tahribatlarla birlikte doğal döngünün kıyımına neden olan termik santral yapımları ve HES’lerin yapımı tüm ortaya konan mücadelelere karşın antidemokratik bir mantıkla devam ettirilmektedir. Yapılan veya yapımı istenen bu barajlar, termik santraller köylüyü ve doğalında köylünün geçim kaynağı olan tarım, hayvancılık gibi geçim kapısını tamamen tahribata uğratarak halkımıza çok ağır faturalar çıkarmaktadır. Ayrıca, küresel ısınmanın da büyük etkeni olan termik santraller ve HES, inşaat barajlarının insanı ve doğayı tahrip eden etkilerindendir. Toplumsal yapı ve ekosistem üzerinde tahrip edici etkisi olan nükleer enerji, termik enerji ve HES projeleri ve benzeri uygulamalar yerine yenilenebilir alternatif enerji kaynağı arayışına gidilmelidir. Doğa ve çevre dostu güneş enerjisi, rüzgâr ve jeotermal enerji türleriyle ilgili somut çalışmalar veya projeler hayata geçirilmeli ve kullanımlarını teşvik edecek politikalar geliştirilmelidir.

Değerli milletvekilleri, barajlar, kimyasal silahlar, karakollar ve kalekol yapımı, yakılan ormanlar; tüm bunlar insan doğasının ve doğal döngünün yok olmasına sebep olan etkenlerdir.

Son yıllarda AKP Hükûmeti tarafından uygulanan enerji ve su politikalarında ekolojik dengeyi hiçe sayan, insanlığın ortak mirası niteliğindeki tarihî ve kültür mirası pek çok değeri tahrip eden, yereldeki halkın gelecek nesillere yönelik sağlıklı yaşam üzerinde ciddi kaygılar yaşamasına sebep olan uygulamalarına tanıklık etmekteyiz.

AKP Hükûmeti Türkiye ve Kürdistan coğrafyasını katletmeye devam ediyor. Kürdistan’daki baraj yapımlarına çözüm sürecinde hız verilirken Hükûmet bunu bir savaş planı çerçevesinde yaptığını da gizlemiyor. Kürtlere yönelik inkâr ve imha siyasetinin bir parçası olarak doğa katliamı sürüyor. Türkiye dünyada en çok baraj inşa eden ülkeler arasında yer alıyor. Baraj sayısı AKP Hükûmeti döneminde 6’ya katlanarak 500’ü geçmiştir. Bunun yanı sıra, yapılması planlanan 2 binin üzerinde HES projesi bulunmaktadır. Binlerce yıllık tarihî miras sular altında kalmıştır. Hasankeyf ve Allianoi antik kentlerinin sular altında kalması, Munzur ve Peri Suyu Vadisi doğal dokusunun talanı, Karadeniz doğasını tahrip eden HES barajları bu politikaların ortaya koyduğu çevre ve doğa talanının yarattığı sadece birkaç örnek olarak karşımıza çıkmaktadır.

Hakkâri ve Şırnak illerinde sınır güvenliği gerekçesiyle yapılan güvenlik barajları ise insanı ve doğayı hiçe sayan politikalarla ilgili kaygıları her geçen gün artırmaktadır. Halfeti, Samsat ve Zeugma’da olduğu gibi, bu yıl Ilısu Barajı’nın da tamamlanmasıyla Heskif’te binlerce yıllık tarih sulara gömülecektir. Yine, Amed’in akciğerleri Hevsel Bahçeleri, HES’ler ve ağaç kıyımıyla yok olmayla karşı karşıyadır.

Değerli milletvekilleri, doğası tahrip edilen diğer bir yer ise Dersim’dir. Dersim’de 2009 yılında Devlet Planlama Teşkilatının hidroelektrik potansiyeli olan tüm akarsuların üzerinde HES yapımı kararı ile Munzur Vadisi üzerinde 4 baraj ve 6 HES yapılması planlanıyor.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tüm dünya alternatif enerji kaynakları arayışına girip HES projelerinden vazgeçerken, özellikle de Şırnak bölgesi HES projelerinin mekânı hâline gelmiştir. İnşaatı devam eden barajlar da tamamlandığında, Siirt’te 19 hidroelektrik santrali olacaktır. Bu barajların tümünün Şırnak ve Hakkâri'de planlanmış olması ve 2013 yılında demokratik çözüm sürecinin başlamasıyla barajların yapımına hız verilmesi dikkat çekicidir.

Güvenlik barajları olarak adlandırılan bu yapıların bizim için kalekol yapımlarından hiç farkı yoktur. Barış barajlarla inşa edilemez, barış süreci ancak suların özgür akmasıyla ilerleyebilir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

SELMA IRMAK (Devamla) – HDP olarak önerimiz, ekolojik yıkımı yavaşlatmak adına öncelikle yenilenebilir enerji kaynaklarına yoğunlaşan politikalara öncelik verilmesidir. Nihayetinde de enerjiye bağımlı, tüketen bir toplumun devamlılığını esas almaktansa tüketimi azalmış, kendine yetecek kadar enerji üreten bir toplum hedeflenmelidir.

Çocuklarımıza yaşanılır bir dünya bırakmak insanlık borcumuzdur. (HDP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Irmak.

Gündem dışı üçüncü söz, Vakıflar Haftası münasebetiyle söz isteyen Kayseri Milletvekili Sayın Yusuf Halaçoğlu’na aittir.

Buyurun Sayın Halaçoğlu. (MHP sıralarından alkışlar)

3.- Kayseri Milletvekili Yusuf Halaçoğlu’nun, Vakıflar Haftası’na ilişkin gündem dışı konuşması

YUSUF HALAÇOĞLU (Kayseri) – Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Değerli milletvekilleri, sözlerime başlamadan önce, öncelikle Hakkâri Şemdinli’de askerî aracın yaptığı kaza sonrasında şehit olan Uzman Çavuş Soner Akbulut, Kayseri Pınarbaşı’ndan; yine, Uzman Çavuş Halil Karataş, Çanakkale Bayramiç’ten; Sözleşmeli Er Ahmet Demirhan Çorum Sungurlu’dan, Allah’tan rahmet diliyorum. Yaralılara da acil şifalar diliyorum.

Yine, Gaziantep İslahiye’deki askerî araç kazası sonrasında bir astsubay ve 5 askerimiz yaralanmıştır. Onlara da Cenab-ı Allah’tan acil şifalar diliyorum.

Vakıf müesseseleri asırlarca İslam devletlerinde büyük önem kazanmış, sosyal ve iktisadi hayat üzerinde de derin tesirler bırakmış dinî, hukuki bir müessesedir. Bütün Türk-İslam devletlerinde âdeta yarış hâlinde gelişen vakıflar bilhassa Osmanlı Devleti’nde tekâmülünün zirvesine ulaşmış ve İslam hukukunun en zengin ve etkili müesseselerinden birisi, hatta birincisi hâline gelmiştir. Zira dinî ve sosyal hizmetlerin görülmesinin yanı sıra fethedilen ülkelerde Türk kültürünün yerleşmesi, ordunun teçhiz edilmesi, donanmaya yardım, öğrenci yurtları tesisi, Orta Asya’daki Türklerle münasebet sağlanması gibi hususlarda da önemli yer kazanmıştır. Vakıflar aynıyla intifa olunan yani bizzat kendisinden yararlanılan vakıflar, ki bunların içerisine camiler, mescitler, medreseler, mektepler, imaretler, kervansaraylar, zaviyeler, hastaneler, kütüphaneler, sebiller ve mezarlıklar girmektedir.

İkinci olarak da aynıyla intifa olunmayan fakat birincilerin sürekli ve düzenli bir şekilde işlemesini temin eden bina, arazi, nakit para vesair gelir kaynaklarının teşkil ettiği vakıflardır ki, bunlara Osmanlılarda “aslı vakf” denir.

Bu tür bina ve kuruluşların devamlı işleyebilmesi için düzenli gelir kaynaklarına ihtiyaç duyulmuştur. Bu sebeple vakıfların umumi masraflarının karşılanabilmesi ve bilhassa çalışanların ücretlerinin ödenebilmesi için vakfa kurucusu tarafından yani vâkıf tarafından taşınır ve taşınmaz mallar vakfedilmiştir. Bunlar arasında araziler, ki bazı köylerin tamamı, her türlü ziraat işlemleri, çiftlikler, tarlalar, bağlar ve bahçeler, bütünüyle bir cemaat ve aşiretten alınan vergiler, mesken olarak kullanılan binalar, dükkânlar veya iktisadi gaye için yapılmış yapılar ile deri, gemi, nakit para gibi menkuller yer almaktadır.

Değerli milletvekilleri, kısaca özetlediğim ve sosyal alanda büyük hizmetler yerine getiren vakıfların bugünkü durumu içler acısı. Özellikle Hükûmet tarafından son dönemde çıkarılan Vakıf Yasası çerçevesinde gayrimüslim vakıflara, onların vakıf arazileri ve vakıf gayrimenkulleri tahsis edilmiştir ama bunlar yapılırken İslam ve Müslüman vakıflarına maalesef aynı yakınlık gösterilmemiştir, maalesef gösterilmemiştir. Bugün hepinizin bildiği bu vakıflarla ilgili birkaç örnek vermek istiyorum: Bunlardan bir tanesi, İstanbul Sirkeci’deki Yeni Cami’dir. Yeni Cami’nin Mısır Çarşısı dediğimiz kapalı çarşısı tamamen vakfıdır ama bugün hepsi tamamen özel mülkiyetin ellerindedir; bunlardan kurtarılması gerekir. Keza, buna bağlı olmak üzere, yine Kayseri’de öncelikle ilk Türk beylikleri döneminde, Danişmendliler döneminde yapılan ve Selçuklular döneminde de devam ettirilen Hunat Camisi vardır, meşhur Hunat Camisi. Hunat Camisi’nin 17.516 metrekarelik bugün Kayseri’nin en önemli yerinde bulunan arazisi öncelikle kamu yararına adıyla belediye tarafından alınmış ve stadyum yapılmıştır, daha sonra stadyum ortadan kaldırılmış. Bu, normalde mazbut vakıf olduğu için geri asli hüviyetine döndürülmesi gerekirken, Multi Turkmall şirketine kamu yararı gözetilmeksizin satılmıştır ve bugün bunun yerinde Kayseri Forum bulunmaktadır. Kayseri Forumun da Hollanda Kraliçesine satıldığı söylentileri söz konusu edilmektedir. Yani, Selçuklu döneminden önce yapılmış bir caminin 17,5 dönümlük arazisi maalesef birilerinin yararına kullanılmaktadır ve buna benzer olmak üzere, Türkiye’de daha pek çok vakıf arazisi bulunmaktadır.

Yine, Kıbrıs’ta buna benzer olmak üzere Kıbrıs Adası’nın üçte 2’si vakıf malıdır. Bugün Rumlara peşkeş çekilmiş birçok arazisi Kıbrıs’ın bu vakıf arazisi içindedir, bunlardan Abdullah Paşa Vakfı ve Lala Mustafa Paşa Vakfı en önemlileridir.

Hepinize saygılar sunuyorum ve bu işin düzeltilmesi konusunda herkesin iş birliği yapmasını diliyorum. (MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Halaçoğlu.

Gündeme geçmeden evvel, 60’ıncı maddeye göre pek kısa söz taleplerine cevap vereceğim.

Sayın Işık…

V.- AÇIKLAMALAR

ALİM IŞIK (Kütahya) – Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Polis Meslek Eğitim Merkezi yani POMEM müdürlükleri bünyesinde eğitim görerek polis olmayı bekleyen, 13’üncü dönem yedekleri olarak bugüne kadar bu fırsatı yakalamak için sabırsızlıkla çalışmalarını devam ettiren, 14’üncü dönem adayı konumundaki yaklaşık 3.300 gencimiz maalesef Emniyet Genel Müdürlüğü Eğitim Dairesi Başkanlığının 29/04/2014 tarihinde kendi resmî sitelerinden yaptıkları duyuruyla hayal kırıklığına uğramışlardır. Bugüne kadar polis olmayı bekleyen bu gençlerimizin herhangi bir gerekçe belirtilmeden bu haklarının ellerinden alındığını öğrenmiş olmalarının ardından birkaç gündür tüm milletvekillerine ulaşmak için uğraştıklarını hepimiz bilmekteyiz. Gençlerimizin bugüne kadar bekletilerek birçok mağduriyete yol açan bu konuda mağduriyetin giderilmesine…

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Atıcı…

2.- Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı’nın, Bingöl’ün sorunlarına ilişkin açıklaması

AYTUĞ ATICI (Mersin) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, salonda Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ı da görmüşken Bingöl’le ilgili bazı sorunları dile getirmek istiyorum.

Sayın Bakan, siz Bingöl’ün milletvekilisiniz ama Bingöl’le ilgili benim size ilettiğim hiçbir konuya el atmıyorsunuz. Size Bingöl’ün yol sorunlarını anlattım, hiç el atmadınız. Size “Bingöl’de köprüler yıkılıyor, yeni köprüler yapalım.” diye rica ettim, bakın, sataşmadan, olumlu bir şekilde, yine cevap vermediniz ve el atmadınız.

Şimdi, Sayın Bakan, Bingöl’deki Karayollarının eski yerini TOKİ’ye verdiniz, bu Karayollarının eski yerini ve burada otuz kırk yıllık yaklaşık 100 tane ağacı kestiriyorsunuz. Niçin bunu yapıyorsunuz yani Bingöl’e hakikaten bir kastınız mı var? Ev yapın, TOKİ yapın, kentsel dönüşüm yapın, bir itirazım yok ama ne olur Bingöl’ü koruyun. Ben sizden daha çok Bingöl’ü savunuyorum ve daha çok bu konuda söz alıyorum.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Sayın Kaplan…

MEHMET HİLAL KAPLAN (Kocaeli) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, Sayın Genel Başkanımız Kemal Kılıçdaroğlu’nu ifadeye çağıran savcı dün bir televizyon programına canlı yayına bağlandı, özür dilemesi gerekirken, Genel Başkanımıza, Ana Muhalefet Partisinin Genel Başkanına bir siyasetçi gibi cevap verdi, hakaret etti, sanki Adalet ve Kalkınma Partisinin bir temsilcisiymiş gibi. Hangi cesaretle bu davranışlarda bulunuyor, kimden güç alıyor böyle davranıyor? Yoksa bunun arkasında güç odakları mı var? Merak ettiğim, benzer bir davranışı Adalet ve Kalkınma Partisinin yetkililerine veya Sayın Başbakana yapmış olsa şimdi açığa çoktan alınırdı. Adalet Bakanını ve HSYK yetkililerini göreve davet ediyorum. Bu bürokrata, davranma konusunda, davranış konusunda, disiplin konusunda lütfen hatırlatın, susturun.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN - Sayın Türkoğlu…

4.- Osmaniye Milletvekili Hasan Hüseyin Türkoğlu’nun, doğal afetler nedeniyle zor durumda olan çiftçilerin borçlarının ertelenmesi gerektiğine ilişkin açıklaması

HASAN HÜSEYİN TÜRKOĞLU (Osmaniye) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

AKP hükûmetlerinin kötü tarım politikaları yüzünden tarlasından takımından olan çiftçilerimiz bugünlerde doğal afetlerin etkisiyle boğuşmaktadır. Mevsim normallerinin üstünde sıcak geçen ocak, şubat ayları meyve ağaçlarının erken çiçeklenmesine, hububatın ise erken başaklanmasına sebep olmuştur. Seçim bölgem Osmaniye’de ve özellikle Düziçi ilçesinde 29-31 Mart günlerinde meydana gelen don olayı bazı arazilerde yüzde 100 olmak üzere zarara sebep olmuştur. Tarım ve Kredi Kooperatiflerine, Ziraat Bankasına ve başta tüccar olmak üzere birçok kesime borcu yüzünden krizde olan Osmaniye çiftçisi, Düziçi çiftçisi büyük sıkıntıdadır. Öncelikle borçlarının ertelenmesi olmak üzere Hükûmeti Osmaniye ve Düziçi’ndeki çiftçilerin sorunlarına acilen eğilmeye davet ediyorum.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Sayın Öz…

5.- Manisa Milletvekili Sakine Öz’ün, son zamanlarda artan kadın cinayetlerine ilişkin açıklaması

SAKİNE ÖZ (Manisa) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Kadın cinayetleri yasımız sürüyor. Son bir ayda Manisa’da, Muğla’da, Konya’da, İstanbul’da, Amasya’da, Adana’da, Bursa’da, Balıkesir’de ve Yozgat’ta kadınlar katledilmiştir. Koruma sorunları, yasal ve idari boşluklar devam etmekte, Sayın Ayşenur İslam’ın yaraları daha fazla sızlatan gafları sürmektedir. Bu sabah bir televizyon kanalından ekranlara yansıyanlar kadın cinayetlerinin nasıl da rahatlıkla anlatıldığını göstermiştir. İki eşini de öldürdüğünü canlı yayında itiraf eden bir erkek ön araştırmaya tabi tutulmadan evlendirme programına çıkarılmış, üçüncü evliliğini yapmak istediğini hiç sıkılmadan anlatmıştır. “Her zaman nasıl dövüyorsam yine öyle dövdüm ama öldü.” diyen erkekler rahatça gezinirken, RTÜK ve Bakanlık, kadına şiddet bu kadar açıkça ortalıkta dolaşırken…

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Gök…

6.- Ankara Milletvekili Levent Gök’ün, özgür medyanın önemine ve Cumhuriyet gazetesinin kuruluş yıl dönümünü kutladığına ilişkin açıklaması

LEVENT GÖK (Ankara) – Sayın Başkan, bir demokrasinin kökleşmesi ve gelişmesi açısından yargı, yasama, yürütme yani kuvvetler ayrılığı prensibinin en köklü bir biçimde uygulanmasının gerektiği tartışmasızken, bir de bunun yanında medyanın da halkı doğru bilgilendirme ve özgür olma şartı gelmektedir. Ne yazık ki ülkemiz özgür olmayan basın yönünden sınıfta kalmış ve ligden düşmüştür. Bu anlamda Türkiye’de özgür medya alanında doksan yıl önce kurulan ve bugüne değin yaptığı çalışmalarla hiçbir iktidara yaranmadan yayın yapan Cumhuriyet gazetesinin kuruluş yıldönümünü kutluyor, çalışanlarına başarılar diliyorum.

BAŞKAN – Sayın Çam…

7.- İzmir Milletvekili Musa Çam’ın, İzmir ve çevresinin, rüzgâr enerjisinden yararlanmak için kurulan rüzgârgülleriyle ilgili sorunlarına ilişkin açıklaması

MUSA ÇAM (İzmir) – Teşekkürler Sayın Başkan.

Türkiye'nin enerjiyle ilgili ciddi bir sorunu var ve enerjiyle ilgili birtakım yatırımlara da ihtiyacı var, bunlardan bir tanesi de rüzgâr enerjisi. İzmir yarımadasına, Çeşme, Urla, Seferihisar, Karaburun Yarımadası’na rüzgâr enerjisi gülleri takılıyor. Bunlar doğru projelendirildiği takdirde, doğru yerlere konulduğu takdirde hiçbir itirazım yok, fakat şimdi, Çeşme’nin içerisine, Urla’ya ve Karaburun Yarımadası’na rüzgârgülleri adı altında, yerleşim alanlarına ciddi anlamda rüzgârgülleri yerleştirilmeye çalışılıyor. Son çıkan kararnameyle, Bakanlar Kurulundan çıkan ve 30 Nisanda Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre Yaylaköy’de 8 parsel, Barbaros köyünde 6 parsel, Nohutalan köyünde 1 parsel ve Eğlenhoca köyünde de 3 parsel sahiplerinden habersiz bir şekilde kamulaştırılarak buralara rüzgârgülleri konulmak istenmektedir.

Biz rüzgârgüllerine karşı değiliz ama vatandaştan habersiz, vatandaşın…

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Genç…

KAMER GENÇ (Tunceli) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, 17-25 Aralığa darbe demek için birilerinin insanlık vasıflarının olmaması lazım. Bu bir hırsızlık, yolsuzluk ve talanın, bu Hükûmetin açığa çıkarılmasıdır. Bunun hakkında takipsizlik kararı veren savcı da özel olarak bu iktidarın bulduğu kişidir. Bu savcı o kadar keyfî bir karar vermiş ki hâkimin hukuka uygun olarak verdiği dinleme kararını yok saymış. Diyor ki savcı: “Ben bu hâkimin telefon dinlemeleri yolunda verdiği kararı tanımıyorum. Dolayısıyla, bu usulüne uygun olarak dinlenilen kişiler değildir. Hukuka aykırı olarak elde edilmiş delillerdir. Bunlara itibar etmiyorum ve bundan dolayı takipsizlik kararı veriyorum.” Eğer bu memlekette adalet varsa, hak varsa bu savcının derhâl hakkında soruşturma açılması ve bu takipsizlik kararının da kaldırılması lazım çünkü…

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Yılmaz…

9.- Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ın, Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı’nın yaptığı açıklamasındaki bazı ifadelere ilişkin açıklaması

KALKINMA BAKANI CEVDET YILMAZ (Bingöl) – Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Sayın Aytuğ Atıcı Milletvekilimizin Bingöl’le ilgili ifade ettiği hususlara kısaca bir cevap vermek için söz istedim.

Öncelikle teşekkür ediyorum ilgisine. Ben büyük bir memnuniyet duyuyorum doğrusu, Cumhuriyet Halk Partisinden keşke daha fazla sayıda milletvekilimiz gelse, gitse, yörenin sorunlarıyla daha yakından ilgilenseler, bu ancak bize memnuniyet verir, onu özellikle ifade edeyim. Ama kendisinden daha az ilgilendiğim konusundaki sözlerine elbette ki katılmıyorum. Bu, geçen on-on iki yıl zarfınca Bingöl’de 5 kilometreden -duble yollarımız- 155 kilometreye ulaştı. Türkiye genelinde 3 kat, 4 kat artarken Bingöl’de 30 kata yakın bir artış oldu. Ama geçmişte o kadar ihmal edilmiş ki ne kadar yaparsak yapalım ihtiyaçlar elbette devam ediyor.

Köprüler konusunda, zannediyorum bu baraj altında kalacak yerle ilgili ifade ediyorsunuz. O konuyla ben de ilgileniyorum. ÇED raporlarındaki ihtiyaç doğrultusunda…

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Evet, gündeme geçiyoruz.

Başkanlığın Genel Kurula sunuşları vardır.

Meclis araştırması açılmasına ilişkin üç önerge vardır, okutuyorum:

VI.- BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) Meclis Araştırması Önergeleri

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aliağa ve yöresi, denizi, doğası, verimli toprakları, havasıyla yaşanılası bir yerken toplam 7 adet termik santralin yapılması planlanmış, bunlardan 2’sine lisans verilmiştir. Aliağa'da yapılması planlanan termik santrallerin insana ve çevreye vereceği sorunlarının araştırılması ve gerekli tedbirlerin alınması amacıyla Anayasa'nın 98’inci, TBMM İçtüzük'ünün 104 ve 105'inci maddeleri uyarınca Meclis araştırması açılmasını arz ederim.

1) Erol Dora (Mardin)

2) Pervin Buldan (Iğdır)

3) Hasip Kaplan (Şırnak)

4) Sırrı Sakık ( Muş)

5) Murat Bozlak (Adana)

6) Halil Aksoy (Ağrı)

7) Ayla Akat Ata (Batman)

8) İdris Baluken (Bingöl)

9) Hüsamettin Zenderlioğlu (Bitlis)

10) Emine Ayna (Diyarbakır)

11) Nursel Aydoğan (Diyarbakır)

12) Altan Tan (Diyarbakır)

13) Adil Zozani (Hakkâri)

14) Esat Canan (Hakkâri)

15) Sırrı Süreyya Önder (İstanbul)

16) Sebahat Tuncel (İstanbul)

17) Mülkiye Birtane (Kars)

18) Ertuğrul Kürkcü (Mersin)

19) Demir Çelik (Muş)

20) İbrahim Binici (Şanlıurfa)

21) Nazmi Gür (Van)

22) Özdal Üçer (Van)

23) Leyla Zana (Diyarbakır)

Gerekçe:

Termik santraller insanları, tabiat ve tüm canlıları etkileyen ve bulunduğu bölgeyi yaşanmaz hâle getiren enerji üretim merkezleridir. Aliağa ve yöresi denizi, doğası, verimli toprakları, havasıyla yaşanılası bir yerken, demir çelik fabrikaları, haddehaneleri, petrokimya ve gemi söküm gibi tesisleriyle ağır kirlilik altında boğulan bir bölge hâlini almıştır. Aliağa ve yöresinin gözden çıkartıldığı duygusunu uyandıran son hamle, 7 adet kömür yakıtlı termik santral yapımının planlanmış olmasıdır.

Yirmi iki yıl önce başlayan Aliağa Termik Santrali’ne karşı İzmirliler Konak'tan Aliağa'ya kadar el ele oluşturdukları insan zinciriyle direnme kararı almış ve başarılı olmuşlardır.

O dönemde termik santrale karşı açılan davada, Danıştay kararının dayanağını oluşturan 13/12/1991 tarihli raporda özetle şöyle denmiştir: "... kirli hava içerisindeki kükürt dioksit, azot oksitleri, foto oksidanlar, flor, klor, hidrokarbonlar ve toz halindeki ağır metallerin bir kısımlarının ağaçlar ve öteki bitkiler üzerinde birikerek yağışlarla asitlere dönüştüğü, bir kısmının da havada yağış ve sis etkisiyle asitli yağmurlar halinde bitkiler üzerine ulaştığı, Aliağa Körfezi’nden 10 kilometre uzaklıktaki yerlerin de kirliliğin etkisi altında kaldığı, özellikle kimya endüstrisinin atık sular yanında havayı kirleteceğinin kesin olduğu, mevcut kirlilik durumunun doğal bitki örtüsü ve tarımsal ürünler üzerinde olumsuz etkiler yarattığı ..." denilmiştir.

Türkiye; güneş, rüzgâr, jeotermal, biyokütle gibi yenilenebilir kaynaklar açısından zengin olmasına karşın, Türkiye'de yenilenebilir enerjiler için resmî hedefler yoktur. Tam aksine, Aliağa'da planlandığı gibi fosil yakıt bağımlılığını daha da arttıracak, yüzde 100'ü çevre kirliliği yaratan ve küresel ısınmaya yol açan fosil yakıtların kullanılacağı termik santraller gündeme gelmektedir.

Üstelik iddia edildiği termik santrallerde üretilen enerjinin tamamını kullanmak mümkün değildir. Termik santrallerde üretilen enerjinin sadece yüzde 30-40 oranındaki bir bölümü elektrik enerjisine dönüştürülebilmekte, kalan kısmı ise "kaçak enerji" olarak adlandırılmakta ve santral kazanından radyasyon ile çıkmakta ya da baca gazıyla birlikte bacadan atılmaktadır.

Termik santrallerin sadece çevreye değil insan sağlığına yönelik olarak da ciddi riskler barındırmaktadır. Anayasa’mızın 98, İç Tüzük’ümüzün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince araştırma komisyonu kurularak araştırılmasını talep ediyoruz.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Ülkemiz, zeytin ve zeytinyağı üretimi ile üreticisinin korunmasına yönelik olarak mevcut problemlerin tespiti ile çözüm yollarının hayata geçirilmesi, zeytin ağaçlarının ıslahı ve verimliliklerinin arttırılması, zeytin ve zeytinyağı ihracatının geliştirilmesi için gerekli tedbirlerin alınması amacıyla, Anayasa'nın 98’inci, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğü’nün 104 ve 105’inci maddeleri gereğince Meclis araştırması açılmasını arz ederim.

1) Bedrettin Yıldırım (Bursa)

2) Ali Gültekin Kılınç (Aydın)

3) Mehmet Erdem (Aydın)

4) Ali Aydınlıoğlu (Balıkesir)

5) Tülay Babuşcu (Balıkesir)

6) Canan Candemir Çelik (Bursa)

7) Hakan Çavuşoğlu (Bursa)

8) Hüseyin Şahin (Bursa)

9) İsmail Aydın (Bursa)

10) İsmet Su (Bursa)

11) Mustafa Kemal Şerbetçioğlu (Bursa)

12) Mustafa Öztürk (Bursa)

13) Önder Matlı (Bursa)

14) Tülin Erkal Kara (Bursa)

15) Orhan Karasayar (Hatay)

16) Ali Aşlık (İzmir)

17) Mehmet S. Tekelioğlu (İzmir)

18) Recai Berber (Manisa)

19) Nebi Bozkurt (Mersin)

20) Ali Boğa (Muğla)

21) Hüseyin Tanrıverdi (Manisa)

Gerekçe:

Dünyada 9,5 milyon hektar alan üzerinde 20,6 milyon ton zeytin üretimi yapılmakta olup, üretim alanlarının yüzde 95'i Akdeniz'e kıyı olan ülkeler bölgesinde yer almaktadır. Üretimin yaklaşık yüzde 65'i AB ülkelerince karşılanmakta, AB dışında önemli üretici ülkelerin başında Türkiye, Suriye, Tunus ve Fas gelmektedir.

Ülkemizde zeytin dikim alanları 826 bin hektara ulaşmış, toplam 24,4 milyon hektar işlenen tarım alanı içinde yüzde 3,4, meyvecilik yapılan alanlar içerisinde ise yüzde 27,5’lik bir paya sahip olmuştur.

Zeytin, dünyada olduğu gibi ülkemizde de; ticaret, sanayi, toprak muhafazası, işgücü istihdamı, insan sağlığı ve beslenmesi açısından çok önemli bir yere sahiptir.

Ülkemiz, sofralık zeytin üretiminde 2’nci, zeytinyağı üretiminde ise 6’ncı sıradadır.

Özellikle son yıllarda ülkemiz, zeytin üretiminin yaklaşık yüzde 56,6'sını tüketmektedir.

Zeytinyağı tüketimi konusunda da ülkemiz, dünyada 7’nci sırada yer almaktadır.

Ülkemizde zeytinyağı üretiminde son yıllarda görülen artışlara rağmen zeytinyağı fiyatının diğer bitkisel yağlara nazaran daha pahalı oluşu ve beslenme alışkanlıkları yüzünden tüketimde istenilen seviyeye ulaşılamamıştır. İspanya ve İtalya'da kişi başına düşen tüketim miktarı 10-12 kg, Yunanistan'da 21 kg iken ülkemizde 1,5 kg seviyesine yaklaşmıştır.

Türkiye, siyah sofralık ağırlıklı olmak üzere son 10 yıllık ortalamalara göre yaklaşık 60 bin ton olan ihracatını genellikle Irak, Almanya, Bulgaristan, Romanya, ABD ve İngiltere gibi ülkelere yapmakta, zeytinyağı ihracatında da 4’üncü sırada yer almaktadır.

Türkiye'nin az miktarlarda da zeytin ithalatı mevcut olup ithalat daha çok üretimin yetersiz olduğu yıllarda yapılmaktadır.

Ülkemizde gıda kapsamında ithalatı yapılmamakla birlikte, gıda dışı ve istisna (sergi, fuar, bilimsel çalışma vb.) olarak zeytinyağı ithalatı da yapılmaktadır.

Zeytin ağaçlarında verimin düşük ve periyodisite nedeniyle büyük bir değişkenlik görülmesi, zeytin alanlarımızın küçük ölçekli ve genelde aile işletmesi olması, yeterli ve standart kalitede hammadde temininde sorunlar yaşanması, tüm sektörü kapsayacak şekilde veri tabanı oluşturulamamış, istatistiksel verilerin karışık ve yetersiz olması, bazı bölgelerimizde zeytin ağaçlarının ekolojik istekleri dikkate alınmadan plantasyonlar oluşturulması, özellikle son dönemlerde Gemlik çeşidinin taşındığı bölgeye adaptasyonu yapılmaksızın çok geniş alanlarda dikilmiş olması ve ilerleyen dönemlerde çıkabilecek hastalık ve zararlılarla ilgili mücadelelerde zorlukların yaşanmasına neden olabileceği, arazi incelemelerinde bazı bahçelerde kara hastalık ve gövde kurdu gibi sorunların başladığı ve ağaçlarda kurumaların görüldüğü, ekstansif zeytinlik tesislerinde kültürel işlemlerin yeterince uygulanmaması, zeytin alanlarımızın yüzde 75'inin meyilli alanlarda olması nedeniyle ancak yüzde 8'inin sulanabilmesi, zeytin hasadında mekanizasyonun yeterince uygulanamaması, ülkemiz zeytinciliği konusunda sayabileceğimiz olumsuzlukların başında gelmektedir.

Sektörün en büyük sorunlarından biri de, mevcut alt yapının kaliteli zeytin işleyecek bir yapıda olmayışı ve küçük kapasiteli ünitelerden oluşmasıdır.

Zeytini kısa zamanda paraya çevirmek için bilinçsizce yeni işleme teknikleri uygulanmakta, kaliteli ve standart ham madde ve mamul madde teminindeki güçlükler yaşanmakta, kaliteli ve standart mamul temini için işlevsellik kazanamamış stok müesseseleri henüz bulunmamaktadır.

Ham zeytin ve girdi masraflarının yüksek oluşu da dış ülkelere ihracatta rekabet edilememesine sebep olmaktadır.

Zeytin ağaçlarının ıslahı ve verimliliği konusunda yapılan uygulamalar gözden geçirilmeli, konuya dair alınması gereken tedbirler belirlenerek en kısa sürede uygulamaya koyulmalıdır.

Bu nedenle, konunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde kurulacak Meclis araştırma komisyonu tarafından tüm yönleri ile ele alınması, sektörün problemlerine çözüm olacak tedbirlerin değerlendirilmesi ve uygulamaya geçirilecek projeler vasıtasıyla diğer zeytin üreticisi ülkeler ile rekabet edilebilir bir ortam hazırlanması büyük önem arz etmektedir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Roman vatandaşlarımız şehirlerimizin belirli bölgelerine yerleşmişler, kendi kültürlerini yaşatmak ve başkalarını rahatsız etmemek için bir arada yaşamayı tercih etmişlerdir. Bu mahalleler "Roman mahallesi" olarak bulunduğu şehrin sosyokültürel hayatına yerleşmiştir. Kentsel dönüşüm projeleri ile birlikte Roman vatandaşlarımızın barınma konusu büyük bir sorun haline dönüşmüştür. Roman kardeşlerimizi konut sahibi yapma girişimi maalesef hükûmet tarafından rant dağıtma projesine dönüştürülmüştür. Özellikle büyük kentlerde, şehrin içinde kalmış, rantı son derece yüksek Roman mahalleleri boşaltılmaya, Roman vatandaşlarımız şehrin dışında sayılabilecek yerlerden konut sahibi yapılmaya çalışılmaktadır. Gerekçesini ekte sunduğumuz, Roman vatandaşlarımızın barınma sorunlarının araştırılması ve bunun için yapılacak yasal düzenlemeler de dâhil olmak üzere alınacak tedbirlerin tespiti için Anayasa'nın 98'inci, İç Tüzük’ün 104-105'inci maddeleri gereğince Meclis araştırması açılmasını arz ederim.

1) S. Nevzat Korkmaz (Isparta)

2) Mesut Dedeoğlu (Kahramanmaraş)

3) Mehmet Şandır (Mersin)

4) Bülent Belen (Tekirdağ)

5) Ali Öz (Mersin)

6) Seyfettin Yılmaz (Adana)

7) Emin Çınar (Kastamonu)

8) Kemalettin Yılmaz (Afyonkarahisar)

9) Lütfü Türkkan (Kocaeli)

10) Enver Erdem (Elâzığ)

11) Muharrem Varlı (Adana)

12) Reşat Doğru (Tokat)

13) Özcan Yeniçeri (Ankara)

14) Atila Kaya (İstanbul)

15) Sadir Durmaz (Yozgat)

16) Mustafa Erdem (Ankara)

17) Erkan Akçay (Manisa)

18) Mehmet Erdoğan (Muğla)

19) Necati Özensoy (Bursa)

20) Bahattin Şeker (Bilecik)

21) D. Ali Torlak (İstanbul)

Genel Gerekçe:

Kendi kültürlerini yaşatmayı ve başkalarını rahatsız etmemek için kendi kabulleri ile bir arada yaşamayı seçmiş Roman kardeşlerimiz, bugün daha çağdaş ve daha sağlıklı konutlarda yaşamayı talep etmektedirler. Kentsel dönüşüm ve TOKİ'nin çeşitli uygulamaları sebebiyle Roman vatandaşlarımızın barınma konusu büyük bir probleme dönüşmüştür.

AKP hükûmeti "Roman Buluşması", "Roman açılımı yapıyoruz.” diyerek Roman vatandaşlarımızı sadece siyasi istismar konusu yapmıştır. AKP hükûmeti tarafından Roman vatandaşlarımıza özgü sözler propaganda aracı hâline getirilmiştir. Romanların sorunlarına çözüm bulma meselesi sadece lafta kalmıştır. Hükûmet Romanların sorunlarını görmezden gelmiş hatta barınma konusundan kentsel dönüşüm adı altında sorunu daha da büyütmüştür.

Roman vatandaşlarımızın onlarca yıldır yaşadığı mahalleler, şehirlerin merkezinde kalmış ve maddi değer olarak çok kıymetli yerleşim yerleri hâline dönüşmüştür. AKP hükûmeti, Roman vatandaşlarımızın sorunlarını çözmek yerine ikamet ettikleri yerlerdeki ranta göz dikmiştir. Bu amaçla AKP hükûmeti çeşitli projelerle onları yerlerinden, yurtlarından çıkartıp şehrin daha az kıymetli yerlerine yerleşmeye zorlamaktadır. Barınma konusunda Romanlarla ilgili yapılan çalışmalar dikkatle incelenmeli ve sosyal ve kültürlü yaşamdan uzak öneriler reddedilmelidir. Barınma konusunda getirilecek alternatif öneriler Roman vatandaşlarımızın istekleri dikkate alınarak hazırlanmalıdır.

Yukarıda belirtilen sebeplerden dolayı, Roman vatandaşlarımızın karşı karşıya olduğu barınma sorununun araştırılması amacı ile bir Meclis araştırması açılması gerekmektedir.

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Önergeler gündemdeki yerlerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki görüşmeler sırası geldiğinde yapılacaktır.

B) Duyurular

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği ve Kamu İktisadi Teşebbüsleri komisyonlarında siyasi parti grubu mensubu olmayan milletvekillerine de birer üyelik düşmektedir. Bu komisyonlara aday olmak isteyen siyasi parti grubu mensubu olmayan milletvekillerinin, 12 Mayıs 2014 Pazartesi günü saat 18.00’e kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yazılı olarak müracaat etmelerini rica ediyorum.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun İç Tüzük’ün 19’uncu maddesine göre verilmiş bir önerisi vardır, okutup işleme alacağım ve oylarınıza sunacağım.

VII.- ÖNERİLER

A) Siyasi Parti Grubu Önerileri

Sayı: 939 07/05/2014

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Danışma Kurulu 07/05/2014 Çarşamba günü (bugün) toplanamadığından, grubumuzun aşağıdaki önerisinin İç Tüzük’ün 19’uncu maddesi gereğince Genel Kurulun onayına sunulmasını saygılarımla arz ederim.

Engin Altay

Sinop

Grup Başkan Vekili

Öneri:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Gündeminin, “Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler” kısmında yer alan, Balıkesir Milletvekili Namık Havutça ve 21 Milletvekilinin, Marmara Denizi’nde kirlilikten kaynaklanan sorunların ve kirliliğin çevre ve insan sağlığına etkilerinin araştırılarak alınması gereken önlemlerin belirlenmesi amacıyla verilmiş olan (10/71) Esas Numaralı Meclis Araştırma Önergesi’nin görüşmesinin, Genel Kurulun 07/05/2014 Çarşamba günlü (bugün) birleşiminde yapılması önerilmiştir.

BAŞKAN – Cumhuriyet Halk Partisi Grubu önerisinin lehinde ilk söz Balıkesir Milletvekili Sayın Namık Havutça’ya aittir.

Buyurunuz. (CHP sıralarından alkışlar)

NAMIK HAVUTÇA (Balıkesir) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; öncelikle, buradan, kırk yıl sonra Süper Lig’e çıkan Balıkesirspor’umuzu yürekten tebrik ediyorum. (CHP sıralarından alkışlar) Balıkesirspor Başkanını, yöneticilerini, teknik direktörümüzü, futbolcularımızı ve Balıkesirli tüm hemşehrilerimi buradan yürekten kutluyorum. Süper Lig’de Kuvayımilliye fırtına gibi esecek Balıkesir olarak. Buradan Süper Lig’de diğer rakiplerimize de başarılar diliyorum.

Sayın Başkan, Marmara Denizi’nin kirliliği üzerine 9/9/2011 tarihinde verdiğim araştırma önergesi üzerinde grubum adına söz aldım. Bakın, 9/9/2011 tarihinde, daha o gün, Bandırmalı, Erdekli balıkçıların Marmara Denizi’nin SOS vermeye başladığını ve artık, balıkların ölmeye başladığını, denizde çok ciddi kirlilikler olduğunu bana ifade etmeleri üzerine bu durumun araştırılmasıyla ilgili bir araştırma önergesi verdim. Bakın, Marmara Denizi’yle ilgili burada kısa bir bilgi notunu, izin verirseniz, bilgilerinize sunmak istiyorum.

Değerli milletvekilleri, dünyada iç denize sahip tek ülke Türkiye Cumhuriyeti. Yani Marmara Denizi, dünyada, tamamen topraklarımızın arasında kalan ender iç denizlerimizden bir tanesi yani Türkiye’de; dünyanın önemli bir coğrafi mirası. Marmara Denizi’nin etrafında 7 tane il bulunuyor; İstanbul, İzmit, Bursa, Yalova, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve bu şekilde, Türkiye sanayisinin yatırımlarının yüzde 60’ı bu bölgede, Türkiye nüfusunun 21 milyonu bu bölgede yaşıyor. Ama, gelin görün ki etrafındaki böylesine önemli sanayi bölgesi, turizm bölgesi, böylesine Türkiye’ye damgasını vuran, sanayisiyle, turizmiyle, kültürel dokusuyla bu bölge giderek artık, kirlilik sebebiyle SOS vermeye başladı.

Bu konu neden gündeme geldi ve neler yapılması gerekir konusunda Türkiye Büyük Millet Meclisinin -bu konuya el koyarak- ciddi bir durum sergilemesi gerekiyor.

Bakın, değerli milletvekilleri, İzmit Körfezi kirlendi. Bir ara, biliyorsunuz, İstanbul’da Haliç’te, Haliç’in kenarında insanlar gezemiyordu, burnunu tutarak geziyordu. Şu anda, Kocaeli’den tutun Tekirdağ’a kadar, kuzey Marmara’da sanayileşmeyen tek toprak kalmadı. Yani, o bölgenin tamamen sanayileşmesi dinginliğe geldi, doygunluğa geldi. İzmit Körfezi can çekişir hâle geldi. Burada, Kocaeli milletvekillerimiz de mutlaka bununla ilgili söyleyecektir. Şimdi, sıra Mudanya Körfezi’ne, Gemlik Körfezi’ne, Bandırma Körfezi’ne ve Erdek Körfezi’ne geldi.

Bakın, bugün, eğer gerekli önlemler alınmazsa, Erdek Karşıyaka’daki balıkçılarımız, Bandırma bölgesindeki, Edincik’teki balıkçılarımız, Erdek’teki balıkçılarımız, Mudanya’daki balıkçılarımız ve Çanakkale Gelibolu’daki balıkçılarımız sürekli, bize “Bunu dile getirin: Marmara Bölgesi’yle ilgili gerekli önlemler alınmazsa, yakında, burada bu sanayileşmeyi çevreye duyarlı bir şekilde planlamazsa Türkiye Büyük Millet Meclisi, Marmara Denizi’nde oksijen zehirlenmesiyle tüm canlıların yaşamı tehdit altında.” diyor.

Duydunuz mu, bilmiyorum; ilk defa balıkçılardan ben de duydum: Deniz salyası diye bir şey üremiş Erdek Körfezi’nde. Yani, oksijen eksikliği sebebiyle canlıların, balıkların ölümüne yol açan bir salya ve zehirli denizanaları kirlilik sebebiyle oluşmaya başlamış. Şimdi, balıkçılar eskiden o güzelim mavi sularda, Erdek Körfezi’nde, Bandırma’da balık tutarken şimdi deniz salyası tutmaya başlamışlar. Şimdi, eğer bu manzara daha fazla görmezden gelinirse, eğer bu kirlilik noktaları belirlenmezse, kirliliğe yol açan şeylerde tedbir alınmazsa ciddi anlamda, sadece balıkçıların değil, sadece Marmara Denizi’nin değil, Türkiye'nin önemli bir mirası yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.

Bakın, güney Marmara’da sanayileşme hızla devam ediyor. İzmit-İstanbul hattındaki sanayileşme doydu, doldu; şimdi sıra bizim bakir olan Balıkesir’imize geldi. Balıkesir bölgesinde değerli milletvekilleri, Erdek Körfezi’nde bir tane doğal termik santral yapıldı ve bu doğal termik santralin körfezin suyunu 2 derece ısıttığı ifade ediliyor teknik adamlar tarafından. Yani, Erdek Körfezi’nin suyu 2 derece ısınıyor o soğutma suyu sebebiyle. Şimdi, ikincisinin yapılması planlanıyor bölgeye. Eğer biz engel olmasaydık sizlerle birlikte, oraya, Şirinçavuş’a dışarıdan kömür getirerek bir termik santral yapılacaktı, şu anda durduruldu seçimler sebebiyle, AKP’li milletvekili arkadaşlar da devreye girdiler, o termik santralin yapılması durduruldu ama henüz vazgeçilmedi. Bakın, orada 1/100.000’lik plan henüz onaylanmadı. Yani, Bandırma’dan Çanakkale sınırına kadar olan, şu anda bakir olan ve giderek sanayileşen ve sanayileşmenin birtakım şeyleri yapılan o bölgede ciddi bir önlem, ciddi bir planlama yapılmazsa Marmara Denizi’ne buradan Fatiha okumamız gerekecek.

Bakın, ciddi bir şekilde uyarıyorum. Güney Marmara’da Bandırma Körfezi’ni zaten bir fabrikayla şu anda -BAGFAŞ gübre fabrikası var- artık sanayiye tahsis ettik yani orayı turizmden çıkardık. Erdek Körfezi’nde bir termik santral var -doğal gaz termik santrali- ikincisinin yapılmasıyla ilgili izin verilmiş ve o da yetmedi, bir de Şirinçavuş’a termik santral, hem de dışarıdan kömür getirilerek yapılacak bir termik santral yapılırsa, aynen nasıl İzmit’ten İstanbul’a kadar bittiyse Marmara, güney Marmara da bitti sayılır. O nedenle, biz ciddi bir şekilde… Buradan bunu bir siyasal argüman olarak söylemiyorum. Bugün Çanakkale’den, Yalova’dan, Balıkesir’den, Bursa’dan tüm çiftçilerimiz, balıkçılarımız “Evet, biz bölgemize sanayinin gelmesini istiyoruz. Biz bölgemize iş ve istihdam sağlayacak, insana zarar vermeyen, çevreye zarar vermeyen sanayileşmenin… Gidelim o sanayicilerimiz için bakanlıkların kapısında yatalım, onlara izin verilmesiyle ilgili ama orada bizim çevremizi, insanımızın sağlığını tehdit edecek, oradaki, Körfez’deki canlı yaşamını bitirecek, balıkçımızı bitirecek, zeytinciliğimizi bitirecek sanayi planlamasına da hep birlikte dur dememiz gerekiyor.”

O nedenle, bakın, Balıkesir’de 1/100.000’lik sanayi planlaması henüz yapılmadı. Bunu biz defalarca dile getirdik. Bayındırlık Bakanlığı, Sanayi Bakanlığı, siz… Bugün, Bandırma Körfezi’nden Gönen Çayı’na kadar bütün bölgede, sanayileşmeyle ilgili, büyük sanayi şirketlerinin yerler aldığı, binlerce dönüm arazilerin büyük şirketler tarafından alındığını ben biliyorum. Nereden biliyorum? O arazilerin içerisinde benim köyüm de var. Gönen Çayı’nın denizle buluştuğu, güney Marmara’yla buluştuğu Misakça köyüne kadar araziler satın alındı. Bizim köylülerimiz tarımı terk etti. Şirinçavuş köyünde arazinin dönümü 50 bin liradan 100 bin liraya kadar çıktı ve köylüler tarlalarını satıyor. Eğer orada, o yatırımlarda insana ve çevreye duyarlı, dediğimiz hassasiyetleri koruyacak, insan sağlığını, çevre sağlığını, doğa sağlığını koruyacak tedbirler alınmazsa aynen geçmişte Haliç Körfezi’nde olduğu gibi, Gemlik Körfezi’nde olduğu gibi, Bandırma Körfezi’nde ve Gönen’de de benzer şeyler yaşanacaktır.

Değerli milletvekilleri, burada, Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak, biz bürokratların insafına ve sanayicilerin kâr hırsına bölgeyi terk edemeyiz. (CHP sıralarından alkışlar) Biz bölgemizi sanayicilerin kâr hırsına ve çevreyi onların talanına terk edemeyiz. Türkiye Büyük Millet Meclisi geleceğin Türkiye’sinde yaşanabilir Türkiye’yi, temiz enerjiyi, temiz sanayiyi desteklemek adına bu araştırma komisyonunu kurarak, partilerden temsilcilerle bölgemiz insanının, çevresinin sağlığının, balıkçımızın, burada dile getirilemeyen, ölen balıklarımızın sesi olmalıyız, o zehirli salyaları, Marmara Denizi’ndeki kirliliği burada dile getirmeliyiz.

Bakın, az önce söyledim, sadece Balıkesir değil, İstanbul’la birlikte Türkiye nüfusunun 21 milyonu bu bölgede yaşıyor; 21 milyon insan, Türkiye sanayisinin yüzde 60’ı. O nedenle diyoruz ki biz:

“Bir yanda Anadolu, bir yanda Rumeli’dir.

Hepsi bizden, yolcusu olsun, hancısı olsun.

Efkâr ettiğimiz şey memleketin hâlidir.

Sanmam hemşehrim, sanmam bundan acısı olsun.”

O nedenle, verdiğimiz önergeyi parti gruplarımızın bu perspektifle değerlendirerek, o denizdeki balıkların, ağzı dili olmayan zeytinlerin sesi olarak, bu araştırma önergemizin kabul edilerek partilerimizin ve Marmara Denizi’nin çığlığını burada tespit edelim ve gerekli önlemleri alalım, bölgemize, çevremize, insanımıza sağlıklı bir Türkiye teslim edelim, Marmara Denizi teslim edelim diyorum.

Hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubu önerisinin aleyhinde Van Milletvekili Sayın Nazmi Gür.

Buyurunuz. (HDP sıralarından alkışlar)

NAZMİ GÜR (Van) – Çok teşekkürler Sayın Başkan.

Değerli arkadaşlar, Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Bugün, Cumhuriyet Halk Partisinin Marmara Denizi’ndeki kirlenmeyle ilgili verdiği araştırma önergesi üzerinde grubum adına söz almış bulunuyorum. Bu konudaki görüşlerimizi kısaca Genel Kurulla paylaşmak istiyorum.

Değerli arkadaşlar, aslında, gelişmekte olan, kalkınmakta olan ülkelerin üç temel problemi var: Hava kirliliği, su kirliliği yani sahip olduğu denizler, ırmaklar ve yer altı suları olmak üzere bu suların kirliliği ve nihayetinde de toprak kirliliği. Kalkınmakta olan, sanayileşmekte olan ülkelerin ödediği en ağır bedellerden birisi de bu üç farklı kaynağın, asla geri dönmeyecek kaynağın hızla kirletilmesidir. Bu sorunu sadece Türkiye yaşamıyor tabii ki; gelişmekte olan, kalkınmakta olan, sanayileşmekte olan bütün ülkelerde aşağı yukarı bu sorunlar yaşanıyor. Fakat, bizim gibi az kalkınan ülkelerde, belli bölgelerde göçün de büyük etkisiyle hızla yoğunlaşan nüfus ve o nüfusa binaen de yoğunlaşan sanayi -söylediğimiz gibi- toprağı, suyu ve havamızı hızla kirletiyor. Marmara Denizi de dünyada, eğer bir örnek gösterilecekse, hızla kirletilen, insan tarafından kirletilen ve sanayileşme uğruna kurban verilen ender bölgelerden, iç denizlerden birisidir. Maalesef, Marmara Denizi, bizim ulusal varlığımız olarak sanayileşmeye kurban verilmiş ve nihayetinde de ölü bir deniz hâline gelmiştir, dünya literatürüne de esasında böyle geçmiştir. Şimdi yapılan birtakım temizleme çalışmalarıyla, çok ağır bedelleri olan bir temizleme girişimiyle her ne kadar küçük başarılar sağlanmışsa da özünde, Marmara Denizi’ndeki kirlilik olduğu gibi duruyor.

Bir zamanlar Marmara masmavi bir denizdi ve burada, araştırmacıların verdiği bilgilere göre 140-150’ye yakın balık türü yaşardı ve oradaki balıkçılık, neredeyse o bölgenin bütün insanlarının ihtiyaçlarını karşılayacak düzeydeydi. Gelin görün ki bugün, oltayla bile Marmara Denizi’nde balık avlayamıyorsunuz. Özellikle sanayi atıklarının doğrudan aktığı bu denizimizdeki çok ağır metaller, maalesef, orada yaşayan bütün canlılara, avladığınız balığa da sirayet etmektedir.

Değerli arkadaşlar, Marmara Denizi’nin kirlenmesinin elbette ki bizim sanayileşme tarihimizle de çok yakından ilgisi var. Çarpık kentleşme ve düzensiz bir sanayileşme, Marmara Denizi’nin etrafında, özellikle İstanbul, İzmit, Sakarya, Bursa gibi illerin etrafındaki bir sanayileşme, dengesiz bir sanayileşme, buradaki, Marmara Denizi’ndeki kirliliği de yarattı. Oysa durum çok açıktır: Türkiye, zamanında, beş yıllık kalkınma planlarıyla eğer kalkınmasını ülke sathına yayabilseydi, İç Anadolu’ya ve bütün bölgelerine eşit düzeyde yayılmış olsaydı, hem başta Marmara Bölgesi olmak üzere, İstanbul bu kadar yoğun bir göçün altında ezilmeyecek, çarpık kentleşmeler olmayacak, havamız, suyumuz, toprağımız kirlenmeyecek hem de Marmara Denizi gibi bir deniz, bugün belki de eskisi gibi masmavi ve balıkların, yüzlerce balık türünün olduğu, balıkçılık alanında da belki sanayiden çok daha fazla, çok daha büyük katkı sağlayacak bir iç denizimiz olurdu.

Maalesef, bu konuda geçmiş hükûmetler döneminde de, bu dönemde de Marmara Denizi’nin ve sahip olduğumuz suların, toprağın, havanın az kirletilmesi konusunda yeterince çaba yok. Oysa ekolojimizle barışık değilsek, üzerinde yaşadığımız topraklarla barışık değilsek, suyu, havayı ve toprağımızı korumazsak, biz -emin olun- geleceğe çöl bir ülke bırakırız, suları tümüyle kirletilmiş bir ülke bırakırız; belki de torunlarımız gidecek başka ülkeler arar. Onun için, bugünden tezi yok, bizim, sadece Marmara Denizi değil, ülkemizin sahip olduğu bütün yer altı suları dâhil olmak üzere, ırmaklarımız dâhil olmak üzere, şimdi HES’lere kurban verdiğimiz derelerimiz dâhil olmak üzere, bütün bu çevremizi ekolojik bir yaklaşımla geleceğe taşıyacak, koruyacak önlemleri almamız gerekiyor. Sadece yasal önlemler elbette ki yetmiyor. Biliyorsunuz, bu Genel Kurul, tarım topraklarının korunmasına ilişkin bir yasayı geçen hafta kabul etti. Önemli olan, çıkarılan yasaların yani bu Meclisin yasama faaliyetleri sonucu ortaya çıkan yasaların uygulanması, dürüstçe uygulanmasıdır. Bu da hepimize tabii ki büyük sorumluluklar ve görevler veriyor.

Değerli arkadaşlar, İzmit Körfezi dâhil olmak üzere, sanayinin çok yoğun olduğu bölgelerde neredeyse ölü deniz bölgeleri oluşmuş durumda. Bunun yükünü de yani sanayicinin yükünü de maalesef, bugün halkımız çekiyor. Onların kirlettiği denizlerimizi, onların kirlettiği toprağımızı, onların tümden yok ettiği güzelim derelerimizi yeniden doğaya kazandırmak için harcadığımız milyonlar, belki de milyarlar, trilyonlar bizim cebimizden, halkın cebinden çıkıyor. Bu yönüyle de bundan sonra sanayileşme programımız eğer devam edecekse ve sürecekse bunun yükünü çevreyi kirleten sanayiciye de aktarmamız gerekiyor, bu yükü halkın sırtından kaldırmak gerekiyor. Toprağı kirleten, suyu kirleten, havayı kirleten sanayici bunun bedelini ödemek zorundadır, ödemelidir, kirlettiği gibi de temizlemek zorundadır. Bu sorumlulukla biz hareket edersek, sanırım, bir taraftan temiz bir kalkınmayı, sanayileşmeyi, ekolojiye ve doğaya saygılı bir kalkınmayı sürdürürken, sürdürülebilir bir çevre için de bu çevre kirliliğini yaratan sanayicinin bu yüke ortak olması, bu yükü çekmesi elbette hepimizin beklediği bir durumdur.

Tabii ki Marmara Denizi’ndeki kirliliği sadece Türkiye’nin Marmara Bölgesi’ndeki sanayileşmeye bağlamak doğru değil, dış faktörler de kuşkusuz bunda ciddi rol oynuyor. Örneğin, Tuna Irmağı’nın Karadeniz’e akışı ve onun taşıdığı ağır kirliliğin Marmara’ya gelişi ve nihayetinde orada birikmesi konusunda da ciddi bulgular var. Bilim adamlarının bu konuda yaptığı çalışmalar Marmara Denizi’nin önemli kirlilik kaynaklarından birisini de Tuna Irmağı olarak göstermektedir. Bu yönüyle de Marmara Bölgesi’ndeki kirliliği önlemeye, engellemeye çalışırken, öbür yandan da sınıraşan sular konusunda da uluslararası iş birlikleri geliştirmek gerekiyor. Marmara Denizi’ndeki kirliliğin önlenebilmesi için de özellikle, başta Avrupa Birliği olmak üzere, bu kirliliği taşıyan Tuna Irmağı’nın temizliği ve nihayetinde de Karadeniz’i ve Marmara’yı daha az kirleten bir hâle gelmesi konusunda da Türkiye’nin komşu ülkeleriyle ve Tuna Irmağı’nın geçişini sağlayan bütün diğer ülkelerle iş birliği yapması kaçınılmazdır.

Değerli arkadaşlar, tabii ki bu kirlilik sadece Marmara’ya özgü bir kirlilik değil. Benim, geldiğim il itibarıyla, Marmara’yla belki çok fazla bir ilgim olmayabilir, ülkenin başka bir ucundan buraya gelmiş durumdayız ama Van Gölü de, bizim “deniz” dediğimiz Van Gölü’müz de Marmara’yla aynı kaderi, maalesef, paylaşmaktadır. Sanayimiz yok, Van Gölü’nün etrafında onu kirleten bir sanayi yok, biz buna duacıyız ama emin olun, başta Van olmak üzere, Erciş ve Tatvan gibi çok büyük ilçelerimizin ve diğer köylerimizin atıkları olduğu gibi Van Gölü’ne arıtılmadan dökülüyor. Hele hele, depremden sonra yapılan TOKİ konutlarının -özellikle Van’da yapılan TOKİ konutlarının- kanalizasyonunun da doğrudan Van Gölü’ne şarj edildiğini de bu kürsüde defalarca dile getirdim, bir kere daha dile getirmekte fayda var. Marmara Denizi’ni kurtarmaya çalışırken; derelerimizi HES’lerle boğmayalım, iç denizlerimizi, iç sularımızı sanayiyle kirletmeyelim çünkü bugün belki bizim ihtiyacımız olmayabilir ama bu ülkeyi bırakacağımız çocuklarımızın bunlara ihtiyacı vardır.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (HDP ve CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Gür.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubu önerisinin lehinde son söz İstanbul Milletvekili Sayın Durmuş Ali Torlak’a aittir.

Buyurunuz.

D. ALİ TORLAK (İstanbul) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisi grup önerisi olarak görüşülmekte olan, Marmara Denizi’nde yaşanan ve boyutları gittikçe büyüyen kirlenmenin yarattığı çevresel tehdidin çevre ve insan sağlığına etkilerinin, yarattığı ekonomik zararların ve bu tehdidin nasıl giderileceğinin kapsamlı olarak araştırılmasına dair Meclis araştırması önergesi hakkında Milliyetçi Hareket Partisi adına söz aldım. Bu vesileyle yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, deniz kirlenmesi, deniz ekosistemine zarar veren, insan sağlığını bozan, balıkçılık dâhil olmak üzere denizlerdeki faaliyetleri engelleyen, deniz kullanım kalitesini etkileyen ve değerini azaltan madde ve enerjinin insanlar tarafından deniz ortamına doğrudan veya dolaylı olarak bırakılmasıdır.

Denizlerimizde canlı yaşamının sayıca ve türce giderek azalması, deniz araçlarının neden olduğu kirlilik ile özellikle kentsel, endüstriyel ve tarımsal atıklardan kaynaklanan deniz kirliliğinin artmasının, kıyısal yapılaşmanın büyümesinin ve aşırı avlanmanın önemli sonucudur.

Çeşitli yollardan meydana gelen deniz kirliliği, doğal kaynakların sürdürülebilirliği ve insanların geleceği bakımından büyük tehlike arz etmektedir. Sanayi kuruluşlarının kıyı şeridine yığılması, deniz taşımacılığı, şehirleşme, turizm ve atıkların boşaltılmasının yanı sıra, oluşan deniz kazalarıyla denizlerimiz her geçen gün daha da hızlı kirlenmektedir. Tehlike boyutu gün geçtikçe artan kirlenmenin en yoğun yaşandığı yer ise Marmara Denizi’dir. Marmara Denizi’ndeki kirlenme, özellikle kara kökenli kirlenmedir. Denize kıyı veren illerin atık suları genellikle arıtılmadan denize verilmekte, bu da yüzme suyu standartlarını düşürerek halk sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir. Yapılan araştırmalarda Bursa, Balıkesir, İzmit ve İstanbul kıyılarında birçok alanın yüzülmeyecek kadar kirli olduğu belirtilmiştir. Bir başka deyişle, Marmara Denizi hâlen lağım çukuru olarak görülmektedir. Bu derece kötü yönetilen bir denizin korunması için uluslararası ortamda verilen mücadelenin de inandırıcılığı olmamaktadır.

Değerli milletvekilleri, petrol kirliliği önemli bir sorun olup karasal ve gemi kökenli kirlenmenin oranı, yıllık olarak miktarı tam olarak bilinmemektedir ancak ilgili birimler ve kuruluşlar bunu bazen yüzde 10, bazen yüzde 5 olarak açıklamaktadırlar.

Diğer yandan, yoğun gemi trafiği nedeniyle olası kazalara karşı eylem planları ve kıyı ve deniz alanlarının kirlenmeden önlenmesine yönelik çabalar maalesef yeterli düzeyde değildir. Bu konuyla ilgili yasal mevzuatların yetersizliğinin yanında kanuni müeyyidelerin tam olarak uygulanmaması, kurumlar arası yetki karmaşası, bu konuda yetişmiş elemanların azlığı, kaynak sorunları gibi nedenler Marmara Denizi’nin korunması konusundaki çabaları zayıflatmaktadır.

Milliyetçi Hareket Partisinin de iktidar olduğu 57’nci Hükûmet döneminde, 2000 yılında, Milliyetçi Hareket Partili Denizcilik İdaresinin katkılarıyla hazırlanan Marmara Denizi Eylem Planı’nın da tam ve eksiksiz, güncellenerek uygulanması Marmara Denizi’nin ekolojik hayatı için büyük önem arz etmektedir.

Diğer bir husus da denizlerin korunması konusunda eğitime öncelik verilmesidir yani kirlenmenin baştan önlenmesidir. Kirlendikten sonra korumak, temizlemeye çalışmak zaman alıcı, pahalı ve zahmetlidir. Bu nedenle, geniş kitlelere denizlerin kirletilmemesi için eğitim verilmesi, özellikle denizde çalışanların bu eğitimleri tam olarak almaları mutlaka sağlanmalıdır.

Değerli milletvekilleri, Uluslararası MARPOL Sözleşmesi’ne göre, başta Marmara Denizi hassas denizler arasındadır, korunması ülkemizin öncelikli yükümlülükleri arasındadır. Marmara Denizi ülkenin yegâne iç denizidir ve bu denizin kirletilmemesi için daha duyarlı, sorumlu ve kıskanç olma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu nedenle, bu denize kıyısı bulunan yerleşim yerlerinde biyolojik arıtma, derin deniz deşarjı, atık yönetimi gibi konulara öncelik verilmesi şarttır. Marmara Denizi’ndeki kirlenmeyi azaltmak için, ilgili kurumların iş birliğinin yanında gönüllü kuruluşların ve özel sektörün iş birliği şarttır, buna mutlaka önem verilmelidir. Çünkü, kirleten öder prensibinin uygulanması birçok sorunu çözmeye yetecektir. Özellikle kara kökenli kirlenmenin -sintine ve liman kabul tesisleri- çöp ve mikrobiyal kirlenmenin önlenmesi için ortak çaba şarttır.

Diğer taraftan, balıkçılık kaynaklarının aşırı yıpratılması, kaçak avcılık, yabancı deniz canlılarının bu denize de girmesi gibi nedenlerle, bu denizde 52 tür canlının koruma altına alınması önerilmektedir. Sorumlu balıkçılık konusunda ciddi eğitim çalışmalarının yapılması, yasa dışı avcılığın azaltılması için denetimlerin artırılması gerekmektedir. Çünkü, Marmara Denizi, deniz canlıları için, Akdeniz ve Karadeniz için biyolojik, ekolojik bir koridor görevi yapmaktadır. Bu koridorun açık tutulması görevi ülkemize aittir; bunun kapanması hâlinde, çevre ve denizlerde ekolojik felaketlerin yaşanması kaçınılmaz olacaktır. O nedenle, petrol ve diğer zararlı maddeler, sanayi atıkları ile diğer kirletici unsurların denize dökülmesinden oluşacak kirlenmeye karşı mücadele büyük önemdedir. Onun için, acil müdahale merkezleri yeterli imkân, kabiliyet ve personelle donatılarak optimum sayı ve yerlerde konuşlandırılmalıdır.

Sonuç olarak, Marmara Denizi kirlenmiştir. Son on yılda sadece palyatif tedbirler alınarak uzun yılların ihmali Marmara Denizi’ni bu hâle getirmiştir. Bu nedenle, son otuz yılın yöneticileri asla masum değildir ve tarih, o dönemde bizleri yönetenleri bu ihmalle anacaktır. Tabii ki bu ihmaller, başta denize uzak olmaktan, denizle iç içe olmamaktan kaynaklanmaktadır. Bizler eline olta alan, yelken yapan, su altı fotoğrafı çeken, gemi maketi yapan, deniz müzeleri gezen, deniz aşığı insanlar yetiştirseydik, eğer, bugün denizleri ve onların nimetlerini anlayan insanlar bizlere daha temiz denizler bırakabilirlerdi.

SEYFETTİN YILMAZ (Adana) – Denizde balık kalmadı Ali Ağabey.

D. ALİ TORLAK (Devamla) – Sonuç olarak, denizlerin gelecekteki potansiyeli devamlı yitirilmektedir. Bunların sonucu, yaşam kaynakları zarar görmekte, insan sağlığı tehdit edilmekte, balıkçılık gibi deniz faaliyetleri etkilenmekte, kullanılan deniz suyunun kalitesi bozulmakta ve deniz canlı türleri maalesef azalmaktadır. Ülkemizin denizlerle çevrili üç tarafı, bir iç denizimiz olan Marmara Denizi ve eşi benzeri bulunmayan özellikleri haiz Türk boğazları bu kirlenmeler nedeniyle büyük risk altındadır.

Değerli milletvekilleri, deniz kirliliğinin bir diğer sebebi de yurt dışında olan, özellikle yaşlı gemilerin “double bottom” aldıkları suların kendi iç sularımızda bırakılmasından kaynaklanmaktadır. Yabancı, denize zarar veren deniz canlılarının burada yetişmesine sebebiyet veren bu tutumun da Bakanlık tarafından mutlaka takibinin olması lazım diye düşünüyorum.

Aslında, Adalet ve Kalkınma Partisi Hükûmetinin bu kadar kirli siyasetinin olduğu bir dönemde denizlerimizin bu kadar kirlenmesinin de kaçınılmaz olduğunu kabul etmek lazım değerli dostlar. Ama, şunu da söylemek lazım: Çok geç kalmadan -Marmara Denizi, mutlaka- Sayın Hükûmetin yetkilileri tarafından, Milliyetçi Hareket Partisi ve gruplarla birlikte, Cumhuriyet Halk Partisi ve gruplarla birlikte hareket etmek suretiyle bu işin önüne geçilebilir. Bunun kısa bir zaman içerisinde olmasının doğru olduğunu kabul ediyoruz.

Bu şekilde, Cumhuriyet Halk Partisi grup önerisine tam manasıyla destek verdiğimizi bildiriyor, yüce heyetinizi saygılarımla selamlıyorum. (MHP, AK PARTİ ve CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Torlak.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubu önerisinin aleyhinde son söz İstanbul Milletvekili Sayın Erol Kaya’ya aittir.

Buyurunuz Sayın Kaya. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

EROL KAYA (İstanbul) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Marmara Denizi’nde yaşanan kirlilikle ilgili verilen Meclis araştırması önergesinin aleyhinde söz almış bulunuyorum. Yüce heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar -az evvel Namık Bey de ifade etti- öncelikle, Marmara Denizi hakkında ben de birkaç bilgiyi sizlerle paylaşmak istiyorum: Bir iç deniz olan Marmara, 11.500 kilometre yüz ölçüme, 240 kilometre uzunluğa, 70 kilometre genişliğe ve yaklaşık 1.300 metre derinliğe sahip olan bir denizdir. Bilim adamlarınca ifade edilen bir başka özelliği ise okyanus ve normal denizlerde olan dairesel tip akıntı Marmara’da doğu ve batı yönündedir. Karadeniz’den gelen yüzey suyu İstanbul Boğazı yoluyla Marmara’ya akarken Marmara’dan da dip akıntılarla Karadeniz’e ulaşmaktadır. Böylece, Marmara yüzey suları dört beş ayda bir yenilenirken alttaki sular ancak altı yedi yılda bir yenilenebilmektedir.

Marmara Denizi’mizi kirleten unsurlara baktığımızda en önemli problemin -az önce de ifade edildi- Tuna Nehri üzerinden geldiğini görmekteyiz. Tuna Nehri havzası Avrupa’nın en büyük sanayi havzalarından birisidir. Tuna’dan gelen kirlilik sadece Karadeniz’e değil, Boğazlar yoluyla Marmara’ya da ulaşabilmektedir.

Marmara Denizi, İstanbul, Kocaeli, Bursa, Tekirdağ, Yalova gibi hem ticaret hem sanayi hem de turizmde önceliği olan şehirlerimizle de çevrelenmektedir. Dolayısıyla, ülkemiz açısından büyük bir öneme sahiptir.

Değerli milletvekilleri, yaşanan yoğun nüfus ve üretim kapasitesi dikkate alındığında, Marmara’nın hassas bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Önergeye konu olan Marmara’nın iç deniz olması hasebiyle, kısa verileri değil uzun dönem verileri ve etki eden evsel ve endüstriyel atıklarla ilgili gerek uluslararası gelişmeleri gerek Hükûmetin ve gerekse belediyelerin yaptıklarını irdelemekte fayda mülahaza ediyorum.

Uluslararası taraf olduğumuz Bükreş ve Barselona Sözleşmelerine göre, insan sağlığı, gerek deniz canlıları ve gerekse ekosistemin korunması için Hükûmetin bazı önemli tedbirler aldığını görmekteyiz. Ege ve Akdeniz’de 1987 yılından beri, Karadeniz’de 2004 yılından beri, Marmara Denizi ve Boğazlarda ise 2009 yılından beri düzenli takipler yapılmaktadır. Bu takipler sonucunda denetimler yapılmakta ve kirletici unsurlara cezalar yazılarak caydırıcılık sağlanmaktadır.

Hükûmetin kendi icraatları dışında yerel yönetimlere etki eden en büyük projesini ise yerel yönetimler reformunun yapılmasında görmekteyiz. Büyükşehir belediyelerinin kurulması reformuyla birlikte, mali açıdan güçsüz, idari olarak yetersiz, kalifiye personel istihdamında zayıf belediyeler yerine, güçlü ve personel donanımı yüksek olan büyükşehir belediyeleri kurulmuştur. Bunun sonucu olarak, 2004 yılından itibaren -Kocaeli ve İstanbul Belediyesi- mülki sınırlardaki sorumlu 30 büyükşehir belediyemiz de bugün Türkiye'mizin nüfusunun yaklaşık yüzde 75’ini kuşatacak şekilde şekil almıştır.

Değerli milletvekilleri, Marmara’da yapılan iyileştirmelerle ilgili olarak en olumsuz şehrimizden örnek vermek istiyorum: Kocaeli, bünyesinde 15 organize sanayi bölgesi, 2.220 sanayi kuruluşu, 2 serbest bölge, 4 teknopark ve AR-GE merkezli 2 üniversiteyi barındıran ülkemizin en büyük 2’nci sanayi kentidir. Bu kentimizin yani Kocaeli’nin bulunduğu İzmit Körfezi on yıl önce bir atık su denizine dönüşmüştü. Büyükşehir Belediyesinin kurulmasıyla birlikte yapılan çalışmalarla, 18 arıtma tesisi faaliyete geçirilmiş, yüzde 20 olan atık su arıtma tesisi oranı yüzde 90’lara çıkarılmış, deniz sıkı bir denetime tabi tutulmuş, 2013 yılı verilerine göre 3.471 gemiden 11 bin metreküp atık toplanmıştır. Bunun sonucu olarak, İzmit Körfezi’nde 2’si mavi bayraklı olmak üzere 28 halk plajı hizmet verir olmuştur.

İzmit Körfezi’nde uluslararası yüzme yarışmalarının yapılmaya başlanmış olması ise dikkate alınması gereken bir başka husustur. Otuz beş yıl sonra, ilk defa, İzmit Körfezi’nde yüzmeye başlanılmış olması bir şehrin hayat hikâyesi açısından bence dikkate alınması gereken önemli bir göstergedir.

Kıyı alanlarındaki önemli gelişme ise yeşil alan düzenlemesidir. 60 kilometrelik sahil bandı oluşturulmuş, 42 derenin tamamı ıslah edilmiş, bugün İzmit Körfezi’nde 72 canlı türü yaşadığı tespit edilmiştir.

Şimdi, İzmit Körfezi’nin dışında bir başka büyük metropolden -yine geçmişten bugüne- örnek vermek istiyorum: İstanbul, 1994 yılı öncesinde çöp dağlarının patladığı, Haliç kıyısında kokudan yürünemediği bir şehirdi. Ben orada, Halıcıoğlu’nda askerlik yaptım ve hakikaten, 1980’li yıllarda, 1990’lı yıllarda orada burnumuzu tutarak gezerdik. Bugün, İSKİ veya İstanbul Büyükşehir Belediyesi Marmara’dan, denizden, boğazdan su getirerek Haliç’i kuzeyden itibaren temizlemeye başlamış ve Haliç’te bugün balık tutulur noktaya gelinmiştir. 431 kilometrelik İstanbul’da oluşturulan sahil şeridi de denize girilebilen bir noktaya dönüştürülmüştür. Koli basilini artık unuttuğumuz bir İstanbul var. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin İstanbul’da bugün 81 halk plajı oluşturduğunu da ifade etmekte fayda görüyorum.

Bu veriler bize göstermektedir ki gerek Hükûmetimizin ve gerekse Büyükşehir Belediyemizin aldığı tedbirlerde Marmara, her gün bir önceki günden daha temiz ve daha fazla canlının yaşadığı bir denize dönüşmüştür.

Hükûmetin dev projelerinden Marmaray’ın ulaşım sorununu çözerek büyük ölçüde denizi kirlilikten kurtarmış olması ve Kanal İstanbul’un hayata geçirilmesi sadece gemilerden oluşan kirlilik, kazalar, ulaşım yoğunluğu değil, aynı zamanda sekiz bin beş yüz yıllık bu tarihî şehrin tüm olumsuzluklardan korunmasını sağlayacaktır. Gönül isterdi ki İzmir-Körfez otoyolu gibi Marmaray’ı olumsuz etkileyen unsurlardan birisi, üçüncü havalimanı gibi, üçüncü boğaz köprüsü gibi, Marmaray ve Kanal İstanbul gibi dev projelerin engelleyicisi değil, hep birlikte hayata geçirilişiyle ilgili çaba gösterelim ve geleceğimizden daha emin, daha güvenli ve daha temiz şehirlerimiz ve denizlerimiz olsun.

MUSA ÇAM (İzmir) – Hangilerini engelledik Sayın Başkan? Hangileri engellendi?

EROL KAYA (Devamla) - 2014 seçim beyannamesinde İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayınızın açıklamasına baktığınızda bunları görmeniz mümkündür.

MUSA ÇAM (İzmir) – O burada olsa o zaman söyleyin.

EROL KAYA (Devamla) – Peki.

Haliç’i temizlediğimiz gibi… Şunu istirham ediyorum… Bugün Haliç’te burun tutularak gezilmiyor arkadaşlar. Haliç, bugün, balıkların yüzdüğü, tutulduğu, oltalarla insanların dolaştığı bir yer. Haliç’te burun tutulmuyor, Haliç pırıl pırıl hâle geldi.

İzmit Körfezi de temizlendi, elhamdülillah. Tabii ki, bunların çok daha ileri noktaya taşınması hem Hükûmetin hem büyükşehir belediyelerimizin birinci derecede görevi olmalıdır. Bizler, artık kirletmeye müsaade etmeyeceğimiz gibi… Ama kalkınma ile çevre hassasiyeti dengesini de korumamız gerektiğinin altını çizmek istiyorum.

MUSA ÇAM (İzmir) – Balık çiftliklerine verdiğiniz ruhsatlar…

EROL KAYA (Devamla) - Bu düşüncelerle, araştırma önergesine karşı olduğumuzu ifade ediyor, Genel Kurulu bir kez daha saygıyla selamlıyorum.

Teşekkür ediyorum. (AK PARTİ sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Kaya.

NAMIK HAVUTÇA (Balıkesir) – Sayın Başkanım, sayın konuşmacı İstanbul’un bugün temiz olduğunu, Marmara Denizi’ne temiz sular aktığını ifade etti. Ben rakamların öyle olmadığını burada düzeltmek istiyorum.

BAŞKAN – Şimdi, zaten o iddiayla konuştunuz siz ama hadi buyurun, gelin.

NAMIK HAVUTÇA (Balıkesir) – Sataşma yok.

BAŞKAN – Hayır, bir şey demiyorum da zaten siz bunları iddia ettiniz, beyefendi başka şey iddia etti, konu zaten böyle bir şey ama her iddiayı…

Buyurun.

V.- AÇIKLAMALAR (Devam)

10.- Balıkesir Milletvekili Namık Havutça’nın, İstanbul Milletvekili Erol Kaya’nın CHP grup önerisi üzerinde yaptığı konuşmasındaki bazı ifadelerine ilişkin açıklaması

NAMIK HAVUTÇA (Balıkesir) – Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Değerli arkadaşlarım…

ÜNAL KACIR (İstanbul) – Sataşma mı oldu şimdi?

NAMIK HAVUTÇA (Devamla) – Sataşma yok, sadece bir bilgi notu vermek açısından söyledim.

Değerli grup başkan vekilim az önce ifade ettiler, gerçekten de Marmara Denizi’yle ilgili bir araştırma komisyonu kurulmadı.

Bakın, Marmara çevresinde yaklaşık 10 bin fabrika var, yaklaşık 25 milyon nüfus var. Sadece İstanbul çevresinde 4.500 sanayi kuruluşu, bunların yüzde 50’si arıtılmıyor İstanbul’a akıtılırken. Bakın, 2002’de avlanan balık 71 bin ton, 2011’de 40 bin ton; bugün 37 bin tona düşmüş İstanbul’da, Marmara’da avlanan balık sayısı. Ve oksijen olarak da baktığımızda, 70’li yıllarda oksijen içeren su kütlesi 70 metre, 2006’da 7 metreye düşmüş. Yani İstanbul ve Marmara Denizi SOS veriyor.

Şimdi, bu ortadayken kalkıp da işte, buradan “İstanbul’u biz yönetiyoruz. Haliç şöyle oldu, böyle oldu.” demek, gerçekten bugünkü tabloyu görmemektir.

O yüzden, biz sorumlu aramıyoruz, var olan bir sorunun çözümüyle ilgili bir tespitte bulunuyoruz ve bununla ilgili sorumluluk alarak gelin, bu konuyu tespit edelim diyoruz. Bugün Marmara Denizi’ni kirleten Gönen Çayı, Biga Çayı, Kara Dere, Tuna Nehri, neresi kirletiyorsa tedbirler alalım; fabrikaların atıklarını, mutlaka atık suları arıtarak Marmara Denizi’ne salmalarını sağlayalım, bu tedbirleri alalım diyoruz. “Sorumlu şudur.” demek yerine, sorunu çözmek için somut tedbirler almamız ve üzerine gitmemiz gerekiyor.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Teşekkür ederim.

VII.- ÖNERİLER (Devam)

A) Siyasi Parti Grubu Önerileri (Devam)

BAŞKAN – Cumhuriyet Halk Partisi Grubu önerisini oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler… Kabul etmeyenler… Kabul edilmemiştir.

Gündemin “Seçim” kısmına geçiyoruz.

VIII.- SEÇİMLER

A) Komisyonlarda Açık Bulunan Üyeliklere Seçim

BAŞKAN – Şimdi, komisyonlarda bulunan ve Halkların Demokratik Partisi Grubuna düşen üyelikler için seçim yapacağız.

Adayları okuyorum:

Anayasa Komisyonunda boş bulunan üyelik için Batman Milletvekili Sayın Bengi Yıldız.