T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S�

D�NEM: 23�� C�LT: 23�� YASAMA YILI: 2

T�RK�YE B�Y�K M�LLET MECL�S�

TUTANAK DERG�S�

122�nci Birle�im

25 Haziran 2008 �ar�amba

� � � N D E K � L E R

�� I. - GE�EN TUTANAK �ZET�

� II. - GELEN K��ITLAR

III. - G�NDEM DI�I KONU�MALAR

A) M�LLETVEK�LLER�N�N G�NDEM DI�I KONU�MALARI

1.- �ank�r� Milletvekili Nurettin Akman��n, Kore Sava��n�n ba�lamas�n�n 48�inci y�l d�n�m�ne ili�kin g�ndem d�� konu�mas�

2.- Mersin Milletvekili Vahap Se�er�in, �lkemizde tar�msal �retimde ve tar�msal �r�n pazarlamas�nda ya�anan sorunlara ili�kin g�ndem d�� konu�mas� ve Tar�m ve K�yi�leri Bakan� Mehmet Mehdi Eker�in cevab�

3.- Konya Milletvekili Faruk Bal��n, Ak�ehir G�l��n�n k�y� kenar �izgisi nedeniyle g�l �evresindeki vatanda�lar�n ya�ad�� sorunlara ili�kin g�ndem d�� konu�mas�

IV.- BA�KANLI�IN GENEL KURULA SUNU�LARI

�A ) �NERGELER

1.- K�tahya Milletvekili Alim I��k��n (6/736) esas numaral� s�zl� sorusunu geri ald��na ili�kin �nergesi (4/65)

2.- K�tahya Milletvekili Alim I��k��n (6/738) esas numaral� s�zl� sorusunu geri ald��na ili�kin �nergesi (4/66)

B) MECL�S ARA�TIRMASI �NERGELER�

1.- Adana Milletvekili Y�lmaz Tankut ve 22 milletvekilinin, Adana ilinin sorunlar�n�n ara�t�r�larak al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergesi (10/227)

2.- Edirne Milletvekili Cemaleddin Uslu ve 20 milletvekilinin, Saros K�rfezi�nin do�al yap�s�n� tehdit eden sorunlar�n ara�t�r�larak korunmas� ve de�erlendirilmesi i�in al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergesi (10/228)

3.- Bal�kesir Milletvekili Erg�n Aydo�an ve 20 milletvekilinin, mermercilik sekt�r�ndeki sorunlar�n ara�t�r�larak al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergesi (10/229)

V.- KANUN TASARI VE TEKL�FLER�YLE KOM�SYONLARDAN GELEN D��ER ��LER

A) KANUN TASARI VE TEKL�FLER�

1.- Tapu Kanununda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Tasar�s� ve Adalet Komisyonu Raporu (1/568) (S. Say�s�: 223)

2.- T�rkiye Atom Enerjisi Kurumu ile Ukrayna Devlet N�kleer D�zenleme Komitesi Aras�nda N�kleer D�zenleme Konular�nda Teknik ��birli�i ve Bilgi De�i�imi Mutabakat Zapt�n�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve D��i�leri Komisyonu Raporu (1/356) (S. Say�s�: 233)

3.- Adalet ve Kalk�nma Partisi Grup Ba�kanvekili Kocaeli Milletvekili Nihat Erg�n ve 16 Milletvekilinin, �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi ve Plan ve B�t�e Komisyonu Raporu (2/241) (S.Say�s�: 248)

4.- Avrupa Yat�r�m Bankas�n�n T�rkiyede Temsilcilikler A�mas�na Dair T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile Avrupa Yat�r�m Bankas� Aras�ndaki Anla�man�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve D��i�leri Komisyonu Raporu (1/592) (S.Say�s�: 247)

5.- T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile �in Halk Cumhuriyeti H�k�meti Aras�nda Hayvan Sa�l�� ve Karantina Konusunda ��birli�i Anla�mas�n�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve Tar�m, Orman ve K�yi�leri Komisyonu ile D��i�leri Komisyonu Raporlar� (1/366) (S. Say�s�: 241)

VI.- YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1.- �zmir Milletvekili Ahmet Ersin�in, Dan��tay��n g�r�� al�nan kanun tasar�lar�na ili�kin Ba�bakandan sorusu ve Devlet Bakan� ve Ba�bakan Yard�mc�s� Hayati Yaz�c��n�n� cevab� (7/3393)

2.- Adana Milletvekili Hulusi G�vel�in, �zelle�tirmeye ba�l� i� kayb� tazminat�na ili�kin sorusu ve �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakan�� Faruk �elik�in cevab� (7/3420)

3.- Konya Milletvekili Atilla Kart��n, Seydi�ehir Eti Al�minyum�un �zelle�tirilmesi s�recindeki baz� i�lemlere ili�kin sorusu� ve ��i�leri� Bakan� Be�ir Atalay��n cevab� (7/3433)

4.- �zmir Milletvekili Ahmet Ersin�in, bir k�yde i�letme ruhsat� verilen tesislere ili�kin sorusu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan� Mehmet Hilmi G�ler�in cevab� (7/3465)

5.- Kayseri Milletvekili Mehmet �evki Kulkulo�lu�nun, Kayseri�deki �ocuk i��ili�ine ili�kin sorusu ve �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakan�� Faruk �elik�in cevab� (7/3481)

6.- Afyonkarahisar Milletvekili Halil �nl�tepe�nin, bir sigortal�l�k bildirimine ili�kin sorusu ve �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakan�� Faruk �elik�in cevab� (7/3482)

7.- Konya Milletvekili Atilla Kart��n, �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakanl��n�n bir y�netmelik d�zenlemesine ili�kin Ba�bakandan sorusu ve �al��ma ve Sosyal G�venlik Bakan�� Faruk �elik�in cevab� (7/3540)

8.- Hatay Milletvekili S�leyman Turan �irkin�in, Hatay�daki baz� yat�r�m projelerine ili�kin sorusu ve Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakan� Mehmet Hilmi G�ler�in cevab�� (7/3725)

9.- �stanbul Milletvekili S�leyman Ya��z��n, ba�� ve promosyon kabul�ne ili�kin sorusu ve Devlet Bakan� K�r�ad T�zmen�in cevab� (7/3819)

I.- GE�EN TUTANAK �ZET�

TBMM Genel Kurulu saat 15.04�te a��larak d�rt oturum yapt�.

Oturum Ba�kan� ve TBMM Ba�kan Vekili Nevzat Pakdil, A Mill� Futbol Tak�m��m�z�n 2008 Avrupa Futbol �ampiyonas��nda g�sterdi�i ba�ar�n�n devam�n� dileyen bir konu�ma yapt�.

Antalya Milletvekili Abdurrahman Ar�c��n�n, A Mill� Futbol Tak�m��m�z�n 2008 Avrupa Futbol �ampiyonas��nda g�sterdi�i ba�ar�ya,

Ayd�n Milletvekili Ali Uzun�rmak��n, A Mill� Futbol Tak�m��m�z�n 2008 Avrupa Futbol �ampiyonas��nda g�sterdi�i ba�ar�ya ve ma� sonras� meydana gelen �z�c� olaylara,

�li�kin g�ndem d�� konu�malar�na Devlet Bakan� Murat Ba�esgio�lu,

�orum Milletvekili Cahit Ba�c��n�n, organize sanayi b�lgelerindeki do�al gaz iskontosunun iptal edilmesine ili�kin g�ndem d�� konu�mas�na Enerji ve Tabi� Kaynaklar Bakan� Mehmet Hilmi G�ler,

Cevap verdi.

Adana Milletvekili Mustafa Vural, A Mill� Futbol Tak�m��m�z�n 2008 Avrupa Futbol �ampiyonas��nda g�sterdi�i ba�ar�ya ili�kin bir konu�ma yapt�.

Adana Milletvekili K�r�at At�lgan ve 19 milletvekilinin, ATAK Helikopter Tedarik �halesi ile ilgili iddialar�n ara�t�r�larak s�rd�r�lebilir koruma i�in (10/224),

Osmaniye Milletvekili Hakan Co�kun ve 23 milletvekilinin, ya� sebze ve meyve ba�ta olmak �zere tar�m �r�nlerindeki g�da g�venli�i konusunun ara�t�r�larak (10/225),

Kahramanmara� Milletvekili Mehmet Akif Paksoy ve 34 milletvekilinin, Kahramanmara� ilinin sorunlar�n�n ara�t�r�larak (10/226),

Al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergeleri Genel Kurulun bilgisine sunuldu; �nergelerin g�ndemdeki yerlerini alaca�� ve �n g�r��melerinin s�ras� geldi�inde yap�laca�� a��kland�.

Genel Kurulun 24/6/2008 Sal� g�nk� birle�iminde bir saat s�zl� sorulardan sonra di�er denetim konular�n�n g�r��lmeyerek g�ndemin "Kanun Tasar� ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Di�er ��ler" k�sm�nda yer alan i�lerin g�r��lmesine; 25/6/2008 ve 2/7/2008 �ar�amba g�nlerindeki birle�imlerinde s�zl� sorular�n g�r��lmemesine; g�ndemin "Kanun Tasar� ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Di�er ��ler" k�sm�nda yer alan 254, 27, 81, 85, 113, 233, 256 ve 232 s�ra say�l� Kanun Teklifi ve Tasar�lar�n�n bu k�sm�n 2, 3, 4, 5, 6, 7, 12 ve 14��nc� s�ralar�na al�nmas�na; gelen k��tlar listesinde yay�mlanan ve bast�r�larak da��t�lan 255 s�ra say�l� Kanun Tasar�s��n�n k�rk sekiz saat ge�meden bu k�sm�n 15�inci s�ras�na al�nmas�na ve di�er i�lerin s�ras�n�n buna g�re tesels�l ettirilmesine; 9/2 esas numaral� Meclis soru�turmas� �nergesinin g�ndemin ��zel G�ndemde Yer Alacak ��ler" k�sm�na al�narak g�r��melerinin 1/7/2008 Sal� g�nk� birle�iminde yap�lmas�na; bu birle�imde s�zl� sorular ve di�er denetim konular�n�n g�r��lmemesine; Meclis soru�turmas� �nergesinin g�r��melerinin bitiminden sonra g�ndemin �Kanun Tasar� ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Di�er ��ler" k�sm�nda yer alan i�lerin g�r��lmesine; 255 s�ra say�l� Elektronik Haberle�me Kanunu Tasar�s��n�n, �� T�z�k��n 91�inci maddesine g�re temel kanun olarak g�r��lmesine ve b�l�mlerinin ekte yer alan cetveldeki �ekliyle olmas�na; TBMM'nin 1 Temmuz 2008 tarihinde tatile girmeyerek yeni bir karar al�n�ncaya kadar �al��malara devam etmesine; TBMM�nin 24/6/2008 Sal� g�n� 233 s�ra say�l� Kanun Tasar�s��n�n g�r��melerinin bitimine kadar, 25/6/2008 �ar�amba g�n� 13.00-20.00, 26/6/2008 Per�embe g�n� 13.00-20.00, 1/7/2008 Sal� g�n� 15.00-21.00, 2/7/2008 �ar�amba g�n� 13.00-20.00, 3/7/2008 Per�embe g�n� 15.00-20.00 saatleri aras�nda �al��malar�n� s�rd�rmesine ili�kin AK Parti Grubu �nerisi, yap�lan g�r��melerden sonra, kabul edildi.

�zmir Milletvekili Canan Ar�tman��n, 5237 Say�l� T�rk Ceza Kanununun 103. Maddesine Bir F�kra Eklenmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin (2/1) �� T�z�k��n 37�nci maddesine g�re do�rudan g�ndeme al�nmas�na ili�kin �nergesini geri �ekti�i a��kland�.

G�ndemin �S�zl� Sorular� k�sm�n�n:

1, 12 ve 28�inci s�ralar�nda bulunan Tunceli Milletvekili Kamer Gen�in (6/239), (6/295), (6/339),

2 ve 3��nc� s�ralar�nda bulunan Antalya Milletvekili H�sn� ��ll��n�n (6/246), (6/247),

6�nc� s�ras�nda bulunan �stanbul Milletvekili Sebahat Tuncel�in (6/271),

9, 10, 30, 32, 39 ve 40��nc� s�ralar�nda bulunan Karaman Milletvekili Hasan �al��n (6/277), (6/279), (6/347), (6/352), (6/377), (6/378),

34 ve 45�inci s�ralar�nda bulunan Kastamonu Milletvekili Mehmet Serdaro�lu�nun (6/364), (6/384),

46�nc� s�ras�nda bulunan Gaziantep Milletvekili Ya�ar A�y�z��n (6/385),

51 ve 52�nci s�ralar�nda bulunan Malatya Milletvekili Ferit Mevl�t Aslano�lu�nun (6/392), (6/393),

Esas numaral� sorular�na Devlet Bakan� ve Ba�bakan Yard�mc�s� Naz�m Ekren cevap verdi;�� Antalya Milletvekili H�sn� ��ll�, Malatya Milletvekili Ferit Mevl�t Aslano�lu, Tunceli Milletvekili� Kamer Gen�, Karaman Milletvekili Hasan �al�� ve Kastamonu Milletvekili Mehmet Serdaro�lu da cevaplara kar�� g�r��lerini a��klad�lar.

G�ndemin �Kanun Tasar� ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Di�er ��ler� k�sm�n�n:

1�inci s�ras�nda bulunan Tapu Kanununda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Tasar�s��n�n (1/568) (S. Say�s�: 223) g�r��meleri, daha �nce geri al�nan maddeye ili�kin komisyon raporu hen�z gelmedi�inden;

7�nci s�ras�na al�nan T�rkiye Atom Enerjisi Kurumu ile Ukrayna Devlet N�kleer D�zenleme Komitesi Aras�nda N�kleer D�zenleme Konular�nda Teknik ��birli�i ve Bilgi De�i�imi Mutabakat Zapt�n�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� (1/356) (S. Say�s�: 233) komisyon yetkilileri Genel Kurulda haz�r bulunmad��ndan,

Ertelendi.

2�nci s�ras�na al�nan Sivas Milletvekili Hamza Yerlikaya�n�n, Ba�ar�l� Sporculara Ayl�k Ba�lanmas� ve Devlet Sporcusu Unvan� Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin (2/68) (S. Say�s�: 254) g�r��melerini m�teakiben;

3��nc� s�ras�na al�nan T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile Ukrayna Bakanlar Kurulu Aras�nda Demiryolu Ta��mac�l�� Alan�nda ��birli�i Anla�mas�n�n (1/312) (S. Say�s�: 27),

4��nc� s�ras�na al�nan T�rkiye Cumhuriyeti Jandarma Genel Komutanl�� ile Ukrayna ��i�leri Bakanl�� Birlikler Ana Departman� Aras�nda G�venlik Alan�nda Personel E�itimi ve ��retimi ��birli�i Protokol�n�n (1/306) (S. Say�s�: 81),

5�inci s�ras�na al�nan T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile Ukrayna Bakanlar Kurulu Aras�nda Savunma Sanayi �� Birli�i Anla�mas�n�n (1/447) (S. Say�s�: 85),

6�nc� s�ras�na al�nan T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile Ukrayna Bakanlar Kurulu Aras�nda Ki�ilerin Geri Kabul�ne �li�kin Anla�man�n (1/321) (S. Say�s�: 113),

Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�lar�n�n;

Yap�lan a��k oylamalardan sonra kabul edilip kanunla�t�� a��kland�.

Hatay Milletvekili Sadullah Ergin, Tunceli Milletvekili Kamer Gen�in, konu�mas�nda partisine sata�t�� iddias�yla bir konu�ma yapt�.

25 Haziran 2008 �ar�amba g�n�, al�nan karar gere�ince saat 13.00�te toplanmak �zere birle�ime 21.35�te son verildi.

	Nevzat PAKD�L
	Ba�kan Vekili

Ya�ar T�Z�N		Fatma SALMAN KOTAN
Bilecik		A�r�
K�tip �ye		K�tip �ye
	Canan CANDEM�R �EL�K
	Bursa
	K�tip �ye

No.: 175

II.- GELEN K��ITLAR

25 Haziran 2008 �ar�amba

Raporlar

1.- T�rkiye Cumhuriyeti ile G�rcistan Aras�ndaki Serbest Ticaret Anla�mas�n�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve D��i�leri Komisyonu Raporu (1/557) (S. Say�s�: 259) (Da��tma tarihi: 25.6.2008) (G�NDEME)

2.- �l �daresi Kanunu ile Bakanl�klar ve Ba�l� Kurulu�larda Atama Usul�ne �li�kin Kanunda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Tasar�s� ve ��i�leri Komisyonu Raporu (1/477) (S. Say�s�: 260) (Da��tma tarihi: 25.6.2008) (G�NDEME)

3.- �stanbul Milletvekili Hasan Kemal Yard�mc� ve 4 Milletvekili ile Antalya Milletvekili H�sn� ��ll� ve 24 Milletvekilinin; Denizde Can ve Mal Koruma Hakk�nda Kanun ve Limanlar Kanununda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun Teklifleri ile Bay�nd�rl�k, �mar, Ula�t�rma ve Turizm Komisyonu Raporu (2/275, 2/264) (S. Say�s�: 261) (Da��tma tarihi: 25.6.2008) (G�NDEME)

4.- Sivas Milletvekili Hamza Yerlikaya ve 2 Milletvekilinin; Gen�lik ve Spor Genel M�d�rl��n�n Te�kilat ve G�revleri Hakk�nda Kanunda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Teklifi ve Kars Milletvekili Zeki Karabay�r ve 2 Milletvekilinin; �e�itli Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Teklifi ile Mill� E�itim, K�lt�r, Gen�lik ve Spor Komisyonu Raporu (2/274, 2/272) (S. Say�s�: 262) (Da��tma tarihi: 25.6.2008) (G�NDEME)

Meclis Ara�t�rmas� �nergeleri

1.- Adana Milletvekili Y�lmaz Tankut ve 22 Milletvekilinin, Adana ilinin sorunlar�n�n ara�t�r�larak al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Anayasan�n 98 inci, ��t�z��n 104 ve 105 inci maddeleri uyar�nca bir Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergesi (10/227) (Ba�kanl��a geli� tarihi:19.06.2008)

2.- Edirne Milletvekili Cemaleddin Uslu ve 20 Milletvekilinin, Saros K�rfezi�nin do�al yap�s�n� tehdit eden sorunlar�n ara�t�r�larak korunmas� ve de�erlendirilmesi i�in al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Anayasan�n 98 inci, ��t�z��n 104 ve 105 inci maddeleri uyar�nca bir Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergesi (10/228) (Ba�kanl��a geli� tarihi:19.06.2008)

3.- Bal�kesir Milletvekili Erg�n Aydo�an ve 19 Milletvekilinin, mermercilik sekt�r�ndeki sorunlar�n ara�t�r�larak al�nmas� gereken �nlemlerin belirlenmesi amac�yla Anayasan�n 98 inci, ��t�z��n 104 ve 105 inci maddeleri uyar�nca bir Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �nergesi (10/229) (Ba�kanl��a geli� tarihi:19.06.2008)

25 Haziran 2008 �ar�amba

B�R�NC� OTURUM

A��lma Saati: 13.00

BA�KAN: Ba�kan Vekili Nevzat PAKD�L

K�T�P �YELER: Ya�ar T�Z�N (Bilecik), Fatma SALMAN KOTAN (A�r�)

BA�KAN � Sayg�de�er milletvekilleri, T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin 122�nci Birle�imini a��yorum.

Toplant� yeter say�s� vard�r, g�r��melere ba�l�yoruz.

G�ndeme ge�meden �nce �� say�n milletvekiline g�ndem d�� s�z verece�im.

Konu�ma s�releri be�er dakikad�r. H�k�met konu�malara cevap verebilir, s�resi yirmi dakikad�r.

G�ndem d�� ilk s�z, 25 Haziran Kore Sava��n�n ba�lamas�n�n y�ld�n�m� m�nasebetiyle s�z isteyen �ank�r� Milletvekili Nurettin Akman�a aittir.

Say�n Akman, buyurun efendim. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

III.- G�NDEM DI�I KONU�MALAR

A) M�LLETVEK�LLER�N�N G�NDEM DI�I KONU�MALARI

1.- �ank�r� Milletvekili Nurettin Akman��n, Kore Sava��n�n ba�lamas�n�n 48�inci y�l d�n�m�ne ili�kin g�ndem d�� konu�mas�

NURETT�N AKMAN (�ank�r�) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; asker� ve siyasi tarihimizde �nemli bir yeri olan Kore Sava��n�n ba�lamas�n�n 48�inci y�l d�n�m� m�nasebetiyle �ahs�m ad�na s�z alm�� bulunuyorum. Y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum.

Kore �sabah �lkesi� anlam�na gelmektedir. Kore Yar�madas�, jeopolitik durumu nedeniyle as�rlardan beri �at��ma ve sava� alan� olmaktan kurtulamam��, bu sava�lar�n her birinde yabanc� kuvvetler �arp��m��, her defas�nda yenilen, ezilen Kore halk� olmu�tur. Kore topraklar� �in�in, Japonya�n�n ve Rusya�n�n tarih boyunca ilgi alan� olmaktan kurtulamam��t�r.

Kore Harbi, istilaya u�ram�� bir �lkenin �zg�rl�� u�runda Birle�mi� Milletlerin ilk m��terek silahl� kar�� koymas�d�r.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; sava� �ncesi Kore�deki durumu ��yle �zetleyebilirim: 1945 y�l�nda, Amerika ile Sovyetler Birli�i aras�nda yap�lan bir anla�maya g�re �kinci D�nya Sava�� sonras�nda Kore, Amerika Birle�ik Devletleri, Sovyetler Birli�i, �ngiltere ve �in�in ortak vesayeti alt�na girecekti. Potsdam Konferans��nda Sovyetler Birli�i, Uzak Do�u�daki sava�a kat�lmaya karar verince asker� harek�t bak�m�ndan Kore topraklar� 38�inci enlem �izgisi ile ikiye ayr�ld�. Bu �izginin kuzeyi Sovyetler Birli�i�nin, g�neyi de Amerikan asker� harek�t sahas� olarak kabul edildi. Sava� sonras� Kore, kuzeyi Sovyetler Birli�i, g�neyi de Amerika�n�n i�gali alt�nda olmak �zere fiilen ikiye b�l�nm�� oldu.

Birle�mi� Milletlerin �abalar� bu iki Kore�nin birle�mesine imk�n sa�lamad�. 48 y�l�nda her iki Kore�de yap�lan se�imler sonucu, kuzey ve g�ney olmak �zere ikiye b�l�nd�.

G�ney Kore�deki ve Japonya�daki Amerika Birle�ik Devletleri�nin varl��, Sovyetler Birli�i ve kom�nist �in�i rahats�z ediyordu. Bu iki devletten destek alan Kuzey Kore 25 Haziran 1950 tarihinde aniden sald�r�ya ge�erek G�ney Kore�yi i�gale ba�lad�. Bunun �zerine Birle�mi� Milletler G�venlik Konseyi Kuzey Kore�ye kar�� asker� m�dahalelerde bulunma karar� ald�.

Sava� �a�r�s�na olumlu cevap veren T�rkiye, i�inde bulunulan durumu da dikkate alarak T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin 30 Haziran 1950 tarihli oturumunda G�ney Kore�ye asker g�nderme karar� ald� ve 1950 25 Temmuzunda Genelkurmay Ba�kanl��m�z bir tugay ve 241�inci Alay� Kore�ye g�nderdi. �skenderun�da toplanan asker� birliklerimiz Kore�ye ula�t�lar ve burada, Kore Sava��nda� destan denilebilecek kahramanl�k �rne�i verdi. Bu sava� T�rkiye�nin 1952 y�l�nda NATO�ya al�nmas�nda da �ok �nemli bir rol oynam��t�r. On alt� �lke asker� birlik, alt� �lke ise t�bbi yard�m g�ndermi�tir.

Tu�general Tahsin Yaz�c��n�n emir komuta etti�i, 5.083 ki�iden olu�an T�rk Tugay� Pusan Liman��na ula�m�� ve Taegu �ehrine intikal etmi�tir.

De�erli milletvekilleri, 38�inci paraleli a�arak G�ney Kore�ye sald�ran Kuzey Kore kuvvetleri G�ney Kore�nin b�y�k bir k�sm�n� ele ge�irmi�, G�ney Kore�nin elinde sadece Pusan K�pr�ba�� kalm��t�. Bu sald�r� kar��s�nda Amerika birlikleri ve di�er Birle�mi� Milletler kuvvetleri sava�a m�dahale etmi�ler, durumu tersine �evirmi�ler. Kuzey Kore ordusu bozguna u�rayarak geri �ekilmi�tir.

27 Kas�m 1950 tarihinde d��manla ilk temas� sa�layan T�rk tugay�, sava��n sona erdi�i 27 Temmuz tarihine kadar sava� azim ve iradesini koruyarak, Kore Sava��n�n her safhas�nda her t�rl� muharebe harek�t�na kat�lm��, �zerine d��en g�revi en g�zel �ekilde yerine getirmi�tir ve bu sava�ta d�rt kez sava��n kaderini de�i�tirmi�tir. Kunuri ve Kumyangjang muhabereleri ile yenilmez denilen Kuzey �in ordular�n� yenerek Birle�mi� Milletler kuvvetlerine b�y�k destek sa�lam��, Kore�yi terk etme d��ncesinden vazge�irmi�tir.

Bunun sonucu olarak �Kore Cumhurba�kanl�� Birlik Ni�an��, Amerika Birle�ik Devletleri Kongresinde �M�mtaz Birlik Madalyas� ve Berat�� yine Amerika Birle�ik Devletleri Cumhurba�kanl��nca da �Legien of Merit� ni�an� verilmi�tir.

741 askerimiz �ehit olmu�, 2.147�si yaralanm��, 234 askerimiz esir d��m��, 175�i de kaybolmu�tur. Gazi olan askerlerimize, �lkeye d�nen askerlerimize Meclisimiz 25 Eyl�l 1950-53 tarihleri aras�nda hizmet edenlere �gazi� unvan�n� vermi�tir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Akman, konu�man�z� tamamlay�n�z l�tfen.

NURETT�N AKMAN (Devamla) � De�erli arkada�lar�m, T�rk askeri �anakkale�de, Sakarya�da, Dumlup�nar�da ya�att�� destan� Kore�de de g�stermi�, emir-komuta gere�ini uygulayarak en zorlu d�nemlerde ba�ar�y� sa�lam��t�r.

Bug�n�n vesilesiyle Kore�de �ehit olan askerlerimizi minnetle an�yor, Allah�tan rahmet diliyorum. Ya�ayan gazilerimize ��kran duygular�m�z� belirtiyor, sa�l�k ve mutluluk dileklerimizi iletiyoruz.

Kore Sava��, T�rk ve G�ney Kore halklar� aras�nda sars�lmaz bir karde�lik ba�� olu�turmu�tur. Bug�n G�ney Kore�nin �nde gelen �irketleri �lkemizde yat�r�m yapmaktad�r. Bu vesileyle, Kore Sava��yla birlikte temelleri at�lan �lkemizle G�ney Kore aras�ndaki bu dostlu�un daha da y�celmesini diliyor, y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Akman.

G�ndem d�� ikinci s�z, �lkemizde tar�msal �retim ve tar�msal �r�n pazarlamas�nda ya�anan sorunlar hakk�nda s�z isteyen Mersin Milletvekili Vahap Se�er�e aittir.

Say�n Se�er, buyurun efendim. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

VAHAP SE�ER (Mersin) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �lkemizde tar�msal �retimde ve tar�msal �r�n pazarlamas�nda ya�anan sorunlar hakk�nda g�ndem d�� s�z alm�� bulunmaktay�m. Hepinizi sayg�yla selaml�yorum.

De�erli arkada�lar�m, tar�mda �zellikle 2007 y�l�nda ba�layan olumsuzluklar 2008 y�l�nda da devam etmekte. O g�nden bug�ne �zellikle kurakl��n yaratt�� olumsuzluklar, bunun yan�nda uygulanan politikalar, tar�m politikalar�, yetersiz desteklemeler, girdi fiyatlar�ndaki ak�l almaz art��lar bug�n 2008�de yine tar�m� T�rkiye�de ve d�nyada g�ndemin ba� s�ras�na oturtuyor.

De�erli arkada�lar�m, b�t�n bu olumsuzluklar ya�an�rken bundan birka� g�n �nce Rusya Federasyonu ile bir sorun ya�and� biliyorsunuz. Rusya Federasyonu ihracat�m�z� durdurdu. Bunun gerek�esi, ihra� etti�imiz ya� sebze meyvede pestisit kal�nt� limit oran�n�n y�ksek olmas�yd�. Bu sorun daha �nce de ya�and� Rusya Federasyonu�yla. Bug�n, yine ayn� sorunla kar�� kar��yay�z.

Rusya, bizim i�in �nemli bir pazar, 152 milyon n�fusuyla �nemli bir �lke, kom�u �lkemiz, refah d�zeyi y�kselen bir �lke. Buradan da, tabii ki ileriki g�nlerde hem kalite a��s�ndan hem kantite a��s�ndan ya� sebze ve meyvede talebin bu �lkeden artaca�� g�zlemini yap�yorum ben. Bu sebeple, bu �lkeyle ili�kilerimizin �nemsenmesi gerekti�ini d��n�yorum. Her ne kadar H�k�met yetkililerinin yapt�� a��klamada Rusya�n�n ithalat�n� durdurmas�n�n T�rkiye�deki ya� sebze ve meyve ihracat�n� veya piyasalar�n� olumsuz etkilemeyece�i s�ylense de ben buna kat�lam�yorum. Nihayetinde bizim 1,5 milyar dolar ya� sebze meyve ihracat�m�z var ve bunun ��te 1�ini, yakla��k 500 milyon dolarl�k k�sm�n� biz bu �lkeye ihra� etmek durumunday�z.

Tabii ki ihracat�m�z�n sadece Rusya ile de�il, di�er �lkeler ile de artmas� i�in mutlaka ikili ili�kilerimizi iyi s�rd�rmemiz gerekiyor. Bu konuda H�k�met yetersiz kald�. Bu konu i� piyasalar� da etkiledi, en az�ndan psikolojik olarak etkiledi. Kimyasal kal�nt� meseleleri bas�nda yer ald�ktan sonra, i� piyasada t�keticiler maalesef t�ketimlerini k�smak zorunda kald�. Bu da tabii ki �reticileri peri�an etti. Ger�ekten �reticiler �ok peri�an durumda. Telefonlar al�yoruz, �zellikle se�im b�lgem olan Mersin�den, Antalya�dan. �reticiler, piyasalar�n bu geli�melerden etkilenmesinden dolay� ger�ekten �ok b�y�k ma�duriyetler ya��yorlar. Diliyorum k�sa s�rede bu sorunlar� ��zmemiz konusunda ad�mlar at�l�r.

De�erli arkada�lar�m, T�rkiye�de hububat hasad� yakla��k olarak yirmi g�n �nce, haziran ay� ba��nda ba�lad�. Akdeniz, G�neydo�u Anadolu B�lgesi, Ege B�lgesi hasad� tamamlad�. �u anda Trakya yo�un �ekilde hasada devam ediyor. �n�m�zdeki hafta da Orta Anadolu ve daha sonra da Do�u Anadolu b�lgelerinde hasat devam edecek ve �u ana kadar H�k�met m�dahale fiyatlar�n� a��klamad�. Tabii, Say�n Bakan�n gerek�esi ��u anda piyasalar gayet iyi seviyelerde, y�ksek fiyatlarda hububat al�n�p sat�l�yor. Dolay�s�yla bizim m�dahale fiyat�n� a��klamam�z do�ru de�il.� yakla��m� i�erisindeydi. Ben buna ki�isel olarak kat�l�yorum ama bug�n gelinen noktada �u anda 550-600 bin lira seviyelerinde, yani 55-60 yeni kuru� seviyelerinde ba�layan hasat, Akdeniz�de ba�layan hasat bug�n 45 yeni kuru� seviyelerinde Trakya�da h�zla gerilemi� durumda. �imdi, m�dahale fiyat�n� a��klama gerek�esi, esprisi, fiyatlar�n d��t�� noktada devletin buna m�dahale etmesi. �imdi yumurta kap�ya gelmeyi beklemeden H�k�metin m�dahale fiyat�n� a��klamas� gerekiyor. Bu konuda ge� kal�n�rsa yar�n Toprak Mahsulleri Ofisi �n�nde kuyruklar olu�uyor ve �retici tabii ki lojistik olarak da hasat etti�i �r�n� depolama �artlar�na sahip de�il. �retici o mal� o anda satmak durumunda ve piyasalar al a�a�� olur, yine bir sezonu ka��r�r�z, �retici ma�dur olur.

De�erli arkada�lar�m, H�k�met, tah�l al�m politikalar�nda bir karar vermek zorunda�

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Buyurun Say�n Se�er, konu�man�z� tamamlay�n�z.�

VAHAP SE�ER (Devamla) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

E�er �Ben piyasalara m�dahale etmem. �retim, arz, talep, d�nya piyasalar�� Bu ko�ullar i� piyasay� belirlesin, ben bu konuya m�dahale etmeyeyim.� diyorsa o zaman �reticinin maliyetini hesap edecek, �reticinin satt�� r�n�n bedelini hesap edecek, aradaki fark� �reticiye verme durumunda olmal�d�r. Bu zorunludur. E�er piyasalar� kendi h�line b�rak�rsak bunda �retici kesinlikle ma�dur olacakt�r. ��te, g�r�yoruz, son aylarda hatta son bir y�l i�erisinde inan�lmaz, ak�l almaz seviyelerinde artan girdi fiyatlar� �retimi yap�lamaz h�le, rantabl, rasyonel yap�lamaz h�le getirdi. E�er burada devlet yetersiz kal�rsa, desteklemeler konusunda cimri kal�rsa �reticinin yapt�� i� hi�bir i�e yaramaz, bu i�ten de para kazanamaz, bu i�ten �olu�unu �ocu�unu okutamaz, evine ekmek g�t�remez.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

VAHAP SE�ER (Devamla) � Te�ekk�r edeyim Say�n Ba�kan�m, de�erli arkada�lar�ma.

De�erli arkada�lar�m, beni dinledi�iniz i�in te�ekk�r ediyor, hepinize sayg�lar sunuyorum. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Se�er.

G�ndem d�� konu�maya Tar�m ve K�yi�leri Bakan� Say�n Mehmet Mehdi Eker cevap vereceklerdir.

Say�n Bakan, buyurun. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

TARIM VE K�Y��LER� BAKANI MEHMET MEHD� EKER (Diyarbak�r) � Say�n Ba�kan, y�ce Meclisin de�erli �yeleri; hepinizi sayg�yla selaml�yorum. Say�n Se�er�in yapt�� g�ndem d�� konu�maya cevap vermek �zere huzurlar�n�zday�m.

De�erli milletvekilleri, H�k�metimiz d�neminde ya� sebze meyve �retimi T�rkiye�de �nemli art�� g�stermi�tir. �rne�in 2002 y�l�nda 12 milyon ton olan meyve �retimi 2007 y�l�nda 15 milyon tona ��km��t�r. Yine, 2002�de 20 milyon ton olan sebze �retimi 2007 y�l�nda 26 milyon tona ��km��t�r. Toplamda sebze meyve �retiminde bug�n 2007 y�l�nda bizim �retimimiz 41 milyon tona bali� olmu�tur.

Tabiat�yla bu sebze meyvenin bir k�sm� T�rkiye�de t�ketiliyor, bir k�sm� ise ihra� ediliyor. �hracata bakt��m�z zaman ge�en zaman i�erisinde T�rkiye'nin ya� meyve sebze ihracat� 1,5 milyon tondan 2,2 milyon tona ��km��, de�er olarak da 620 milyon dolardan 1,5 milyar dolara ��km��t�r H�k�metimiz d�neminde. Bu tabii �nemli bir geli�me.

2002-2007 d�neminde ya� meyve sebze miktar itibar�yla y�zde 45, de�er itibar�yla da y�zde 350 oran�nda artm��t�r, son iki y�l i�erisinde de yine bu art�� devam etmi�tir. �rne�in taze sebze ihracat�m�z 2006�da 694 bin ton, 2007 y�l�nda 1 milyon tona ��km��t�r. Taze meyve ihracat�m�z da 2006 y�l�nda 359 bin ton ve de�er itibar�yla 356 milyon dolar iken, 2007 y�l�nda bu 403 milyon dolara ��km��t�r.

Tabii, �r�nler ve gruplar itibar�yla, �rne�in domates, mandalina, kiraz, vi�ne, �z�m, greyfurt, patates, so�an, �ilek, nar, daha bir�ok meyve sebzede, ba�l�ca, ihra� etti�imiz ilk 15 �r�n�n tamam�nda ciddi art��lar meydana gelmi�, hem �retimde hem ihracatta.

T�rkiye'nin ya� meyve sebze ihracat�n�, hem miktar hem kalite itibar�yla art�rmak hem pazarlamas�n�n �n�ndeki engelleri kald�rmak amac�yla da H�k�metimiz, iddialar�n aksine hem destekleri �nemli miktarda art�rm��t�r hem de bu konudaki geli�meler asl�nda �ok ama �ok olumludur, geli�melerin sonu�lar�n� da biraz �nce arz etti�im rakamlarda zaten okumak, g�rmek m�mk�nd�r.

Bak�n, T�rkiye'de ilk defa bizim H�k�metimiz d�neminde sertifikal� fidan deste�i yoluyla Meyve Bah�elerinin Yenilenmesi Projesi ba�lad� 2006 y�l�nda ve iki y�l i�erisinde, sadece 2006, 2007 y�llar�nda 654 bin dekar alanda yeni meyve bah�esi yap�ld� ve bunlarda, biz, meyve t�rlerine g�re de�i�mekle birlikte, kullan�lan sertifikal� fidanlara, biz, dekar ba��na 200 YTL civar�nda hibe destek sa�lad�k. Yetmiyor. Biz, meyvesinin fidan�na, bah�enin tesisine bu �ekilde verdi�imiz y�ksek destek yan�nda, bu sene yeni bir uygulama ba�latt�k, bu meyve bah�elerinin �zerine a� gerdi�iniz zaman -ki, bu dolu ve di�er afetlere kar��, ku� hasar�na kar��, vesaireye kar�� al�nan bir tedbirdir- ald��m�z tedbirlerle, a� gerenlere y�zde 50 hibe destek veriyoruz. Dona kar�� elektrikli r�zg�r pervanesi tesis edene, yine y�zde 50 hibe destek veriyoruz. Sigorta yapt�r�yorsa -don, dolu, vesaire, bu t�r hasarlara kar��- sigorta prim bedelinin y�zde 50�sini veriyoruz. Meyvelerini, sebzelerini muhafaza edecekleri so�uk hava deposunu in�a ediyorlarsa, burada da yine belirli bir limite kadar olmak �art�yla, y�zde 50 hibe destek veriyoruz. E�er meyve bah�esinin sahibi veya �reticisi, ambalajlama, paketleme tesisi kuruyorsa, i�leme tesisi kuruyorsa, bir �retim tesisi kuruyorsa, ona da yine belirli bir limite kadar, k�rsal kalk�nma destekleri kapsam�nda y�zde 50 hibe destek veriyoruz. Yani, meyvecilikte, biraz �nce s�yledi�im, sadece iki y�lda bu desteklerden istifade etmek suretiyle tesis edilen meyve bah�esi alan� 654 bin dekar alan.

T�rkiye'de, ayn� �ekilde, biz, zeytinde de zeytine verdi�imiz desteklerle bu �ekilde zeytin dikimini de �ok �nemli bir noktaya getirdik. T�rkiye�de yakla��k 100 milyon civar�nda olan zeytin fidan�, bug�n 140 milyona ��km��t�r. Yani, biz, sadece H�k�metimiz d�neminde �� d�rt y�ll�k s�re i�erisinde zeytin fidan� say�s�nda, zeytin a�ac� say�s�nda y�zde 40�l�k bir art�� sa�lad�k ki bu, d�nyada bu kadar k�sa s�re i�erisinde bu kadar �ok plantasyon yapan ba�ka bir �lke yok. Tabii ki bunlar�n hem �retiminde, karantina etmenleriyle m�cadelede, ila� kullan�m�nda, pazarlanmas�nda, sevkiyat�nda elbette ki �artlar gere�i b�t�n d�nyada oldu�u gibi bizde de zaman zaman baz� sorunlar oluyor, olacak.

Rusya Federasyonu ile bu ay�n 7�sinde ba�layan sorun, �ok ��k�r, giderildi. D�n itibar�yla Rusya Federasyonu Tar�m Bakanl�� ile bizim, T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ad�na m�ste�ar�m�z aras�nda bir anla�ma, mutabakat zapt� parafe edildi ve Rusya�ya d�n�k ihracatla ilgili bu s�k�nt�lar in�allah ortadan kalkm�� olacak 1 Temmuz tarihi itibar�yla.

�imdi, burada tabii biz� Daha �nce de yine de�i�ik vesilelerle y�ce Meclisi ben bilgilendirmi�tim, bu konuda T�rkiye'nin ald�� tedbirler, asl�nda ge�en zaman i�erisinde yapt��m�z uygulamalarla ilgili bilgi sunmu�tum. Bunlar�n tabii, bir boyutu ticaridir. �lkeler bazen ticaret politikalar�nda bu t�r tedbirler alabiliyorlar. Bizim �unu kabul etmemiz m�mk�n de�il: Bir, T�rkiye�den gidip de Rusya Federasyonu�ndan geri gelen bir sebze meyve s�z konusu de�il, asla b�yle bir �ey olmad�.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Alm�yorlar ki!

TARIM VE K�Y��LER� BAKANI MEHMET MEHD� EKER (Devamla) � Sadece bildirimde bulunuldu be� �r�nle ilgili. O be� �r�nde haziran ay�ndaki bu s�re i�erisinde zaten ihracat�m�z�� minimum d�zeydeydi. �rne�in limon, limonun sezonu bitti, bunu en iyi Akdeniz�deki de�erli milletvekillerimiz bilirler. �rne�in �z�m, sezonu a��lmad�. Yani, bu ikisiydi. Patates ve domates, bunlarda da� Zaten domatesin sezonu bitmesi hasebiyle� �rne�in ge�en y�l b�t�n haziran ay�nda Rusya Federasyonu�na ihra� edilen domatesin b�t�n miktar� 34 bin ton. Dolay�s�yla, bu �nemli bir �ey de�ildi. Zaten 7 Hazirana kadar g�nderdik ve 1 Temmuzda da bu kalk�yor; biz bu tedbirleri ald�k. H�k�met de burada �zerine d��en b�t�n �abay� g�sterdi, b�t�n gayreti g�sterdi ve Avrupa Birli�iyle de Rusya Federasyonu sorun ya��yor, bizimle de�il sadece. Onun i�in, tabii, bizim g�revimiz de sorunlar� ��zmektir, biz de sorunu ��zd�k ve �ok ��k�r bu noktaya T�rkiye geldi. 1 Temmuz tarihi itibar�yla da in�allah bu yasak ortadan kalkacak.

Tabii, almam�z gereken tedbirler var. Niye? �unun i�in: Biz Avrupa Birli�ine sorunsuz olarak mal g�nderiyoruz. Hatta, Avrupa Birli�ine g�nderdi�imiz mal�n miktar�, de�er olarak da miktar olarak da Avrupa Birli�ine satt�klar�m�z Rusya�ya satt��m�z�n 2 kat� yani oradan bir sorun gelmiyor. Yurt i�indeki t�keticiler, ki bizim kendi vatanda�lar�m�z�n sa�l��na d�n�k olarak ald��m�z tedbirler var. Avrupa Birli�i Komisyonunun tavsiye karar�, 100 bin n�fus ba��na y�lda 12 bin denetim yapmakt�r. T�rkiye'nin n�fusu dikkate al�nd��nda 9 bin denetim yeterliyken T�rkiye, Tar�m Bakanl�� vas�tas�yla ge�en y�l tam 16 bin denetim yapt� yurt i�inde yani T�rk t�keticisinin sa�l��n� korumaya d�n�k olarak. Tabii, bundan sonraki s�re�te de yine, hem �retim a�amas�nda hem pazarlama a�amas�nda hem ihracat a�amas�nda bizim yine alaca��m�z ilave tedbirler var ��nk� bizim amac�m�z, d��ar�ya, m��terinin arzu etti�i standartlarda, arzu etti�i kalitede, arzu etti�i �l��de ona mal satmakt�r; biz buna gayret ediyoruz. Yoksa, Rusya Federasyonu�nun de�erleri Avrupa Birli�inin kabul etti�i de�erlerin 20 kat, 40 kat, 100 kat daha alt�nda, baz� ila�larla ilgili olarak kabul etti�i de�erler.

�imdi, onun i�in, Rusya Federasyonuyla ilgili d�n paraf edilen mutabakat zapt�yla birlikte bu sorun ��z�ld�, onun i�in biz buna, bundan sonra uygulamalar�m�zda bunu s�rd�rece�iz.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; tar�mda, tabii, bug�nlerde hububat �retimi yap�l�yor. ��nk� art�k hasat zaman�. �ukurova, Hatay b�lgesinde, G�neydo�u�da bitti, genel olarak Akdeniz�de de �bitti� denilebilir. ��te, �� Anadolu yeni ba�layacak, Trakya�da �u anda yap�l�yor. �u ana kadar, tabii, bizim bir fiyat a��klamamam�z�n sebebi �reticiyi korumaya d�n�kt�r. ��nk� �u anda �retici a��s�ndan fiyatlar tatmink�r d�zeydedir, onu o �ekilde s�yleyebilirim, b�lgeler itibar�yla. Biz s�rekli fiyatlar� �ift�i ad�na, �ift�i lehine takip ediyoruz. M�dahale etmemiz gerekti�i noktada o an itibar�yla b�t�n haz�rl�klar�m�z var. O noktada da zaten m�dahale ederiz.

Burada bir hususu daha a��klamam gerekiyor, o da �udur: Biz bug�n itibar�yla yakla��k 40 bin ton emanet al�m yapt�k. Yani �u anda biz al�m yapm�yor de�iliz Toprak Mahsulleri Ofisi olarak. Al�m yap�yoruz, emaneten al�yoruz. Zaten bizim �ift�iden de� Ge�en sene de ondan �nceki sene de yapt��m�z uygulama daha �ok bu �ekildedir. Yani �ift�iye gerekti�inde avans veriyoruz, mal� �cretsiz olarak emanete al�yoruz ve daha sonra olu�acak piyasa fiyatlar�yla e�er �retici arzu ederse bize satar, arzu etmedi�i takdirde al�p g�t�r�p istedi�i �ekilde �r�n�n� de�erlendirme imk�n�na sahiptir. Biz bu kolayl�� da, bu uygulamay� da yine �retici lehine yap�yoruz. Orada da herhangi bir, �u anda bir s�k�nt� yok.

Bu sene kurakl�k, tabii, T�rkiye'nin baz� b�lgelerinde etkili oldu. Biz de, ki G�neydo�u Anadolu B�lgesi ba�ta, ama bat� ge�it b�lgesinde, Do�u Anadolu ge�it b�lgesi ve k�smen Orta Anadolu�nun baz� il�elerinde, baz� vilayetlerinde de yine kurakl�ktan zarar g�r�ld��n� tespit ettik. Yapt��m�z tespitlerde, �u ana kadar otuz alt� vilayetin iki y�z yirmi iki il�esine ait muhtelif d�zeylerde kurakl�ktan zarar g�ren �reticiler oldu�unu tespit ettik. Bunlarla ilgili olarak da bir kararname haz�rlad�k ve o kurakl�ktan zarar g�ren �reticilerimizin ma�duriyetini azaltmak i�in, en az�ndan �n�m�zdeki y�l i�erisinde tekrar ekim d�neminde tarlaya gidip ekim yapabilecekleri �ekilde onlara bir maddi yard�m, ge�en sene yapt��m�z gibi bir maddi yard�m yapaca��z. Onun haz�rl�klar� yap�l�yor. Bir de yine bundan ma�dur olan �reticilerimizin de bor�lar�n� erteleme prensip karar�m�z var. Bunun da �n�m�zdeki g�nlerde zaten uygulamas� yap�lacak.

Genel olarak, �u an itibar�yla T�rkiye genelinde, G�neydo�u Anadolu B�lgesi d��ndaki di�er hasat yap�lan yerlerde rekolte iyi durumda. Bizim temennimiz, bunun, bundan sonra hasat yap�lacak olan b�t�n iller ve b�lgeler itibar�yla da iyi olmas�d�r.

Ben �reticilerimize bereketli bir hasat d�nemi diliyorum. Hem H�k�met olarak hem Tar�m Bakanl�� ve Toprak Mahsulleri Ofisi Genel M�d�rl�� olarak hububat �reticilerimizin sorunlar�n� izledi�imizin, onlarla ilgili olarak her t�rl� tedbiri ald��m�z�n, keza t�keticiler a��s�ndan da -d�nyadaki geli�meler dikkate al�nd��nda- herhangi bir arz a�� ya�anmamas� i�in birtak�m tedbirler al�nd��n�n, al�nmakta oldu�unun b�t�n milletimiz a��s�ndan bilinmesini istiyorum ve te�ekk�r ediyorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Bakan�m.

G�ndem d�� nc� s�z, Ak�ehir G�l��n�n k�y� kenar �izgisiyle ilgili s�z isteyen Konya Milletvekili Faruk Bal�a aittir.

Say�n Bal, buyurun. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

FARUK BAL (Konya) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekili arkada�lar�m; hepinizi sayg�yla selaml�yorum.

Evliya �elebi d�nyay� gezerken benim memleketime de u�ram�� ve Sultan Da�lar��n�n eteklerindeki o serin hava i�erisinde beyaz evleri g�r�nce Seyahatname�sinde ��ehri beyza� diye tan�mlad�� ehir Ak�ehir�dir. Yine Seyahatname�sinde, g�le, �mitleri ye�ertmek i�in, iyimserli�i gelecek nesillere ta��mak i�in maya �alan Nasrettin Hoca�ya da �Hacei d�n�� demi� ve Hacei d�n�n�n maya �ald�� Ak�ehir G�l�, o tarihten bu yana �mitlerimizi, geleneklerimizi gelecek nesillere ta��yan bir k�lt�r miras� olmas�na ra�men �al�nan mayalar�n hi�birisi tutmad�.

Ak�ehir G�l� kuruma riskiyle kar�� kar��yad�r. Bu kuruma riski 1879 y�l�nda tamamen ger�ekle�mi� ve g�l, i�inde hi� su kalmayacak bir �orak alana d�n��m��t�r. Bu, ikinci defa da 1937 y�l�ndaki kurakl�kta Ak�ehir G�l� tamamen kurumu�tur. �klimin periyoduna g�re zaman zaman ya��lar�n fazla oldu�u d�nemlerde de Ak�ehir G�l� ta�maktad�r. Nitekim, 1969 y�l�nda b�yle bir ta�k�n ya�anm��t�r. ��te o ta�k�n, �imdi Ak�ehirlilerin �ekti�i ya da g�l kenar�nda bulunan vatanda�lar�m�z�n �ekti�i bir s�k�nt�n�n da kayna�� olmu�tur.

De�erli milletvekilleri, 1969 y�l�nda Ak�ehir G�l��n�n ta�t�� d�nemdeki su seviyesi 959 metre �eklindedir ve g�l�n alan� da 300 kilometre karedir. Bu b�y�kl�kteki bir g�l, �imdi 7 metre 23 santim y�ksekli�inden kaybetmi�tir ve alan� da 300 kilometre kareden 40 kilometre kareye d��m��t�r. ��te, 1969 y�l�ndaki ta�k�na ve o tarihteki g�l�n alan�na g�re �izilen g�l k�y� kenar �izgisi 1.200 civar�nda vatanda��m�z�n tapuda kay�tl� ta��nmaz�n�, tarlas�n� g�l�n i�ine hukuken alm�� ve daha sonra da bunun adil bir sonu� do�urmad��, g�ldeki geri �ekilme ortaya ��kt�k�a vatanda�lar�n ekip bi�mek istedi�i tarlalar�yla ilgili sorunlar ortaya ��km��t�r.

Bu sorunun giderilebilmesi i�in 1999 y�l�nda -o tarihte- bir �al��ma y�r�t�lm��t�r. 1.200 ki�i aleyhine tapu iptal ve tescil davas� a��lmas� �zerine Konya Milletvekili olarak bizim gayretlerimizle ve yarg�sal m�dahalelerle g�l k�y� kenar �izgisi yeniden �izilmi�tir. Bu yeni �izgiye g�re de 800 vatanda��m�z�n gayrimenkul� yine g�l s�n�rlar� i�erisinde kalmaktad�r. Dolay�s�yla, burada bir tarafta g�l�n kurakl�� ve 40 kilometre daha i�eri �ekilmesi beklenen, tamamen kuruma riski kar��s�nda ekilemeyen, bi�ilemeyen alanlar, di�er tarafta hukukun ya da yasalar�n ortaya koymu� oldu�u kurallar bulunmaktad�r. H�k�metlerin g�revi buna �aredir. Buna �areyi, biz pozitif, olumlu muhalefet yapan bir parti olarak -Milliyet�i Hareket Partisi olarak- sizlere, Ak�ehir G�l� �evresindeki vatanda�lar�m�z�n �ekti�i bu s�k�nt�y� ve Ak�ehir G�l��n�n kuruma riskiyle kar�� kar��ya kald�� duruma �nerilerimizi sunmak istiyorum.

De�erli arkada�lar�m, birinci g�revimiz, ta�k�n nedeniyle vatanda�lar�m�z�n can ve mal g�venli�ini mutlaka korumakt�r. Bununla ilgili H�k�metin alaca�� t�m idari ve kanuni tedbirlere Milliyet�i Hareket Partisi mutlaka tam destek verecektir. Ancak bunun anlam�, H�k�metin alaca�� kararlar ile vatanda��n tapuda kay�tl� olan ta��nmaz�n�n m�lkiyet hakk�ndan yoksun b�rak�lmamas�d�r. Dolay�s�yla, bu kararlar al�n�rken vatanda��m�z�n m�lkiyet hakk�n�n gere�inin yerine getirilmesi, ondan yararlan�lmas�n�n �n�ne ge�ilmemesi gerekmektedir. Bunun da anlam� �udur: Vatanda��n tapu ile malik oldu�u tarlalar�n�n ekilmesine, buradan yararlanmas�na izin verilmesi gerekmektedir. ��te bunun i�in, bir �neri olarak bu gayrimenkullerin ekilebilmesi ve ta�k�na kar��

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

FARUK BAL (Devamla) � Bitiriyorum Say�n Ba�kan�m.

BA�KAN � Buyurun Say�n Bal, konu�man�z� tamamlay�n�z.

FARUK BAL (Devamla) - �ekilecek alanlar�n sigorta ettirilmesiyle m�mk�nd�r.

Yine, Nasrettin Hoca�n�n mayalad�� g�l belki yo�urt tutmaz diyerek bizim Devlet Bakanl�� d�nemimizde, 505 milyon dolarl�k �spanyol kredisinden 72 milyon dolar�, Tuz G�l�, Ak�ehir G�l�, �avu��u G�l�, Bey�ehir G�l� ve D�den G�llerinin �slah edilmesi ve oralardaki �retimin art�r�lmas�, oradaki g�lden istifade eden vatanda�lar�m�z�n ekonomik durumlar�n�n iyile�tirilmesi ve �evre d�zenlemelerinin yap�lmas� i�in ayr�lm��t�. Ancak, d�n yapt��m�z ara�t�rmada, bu 72 milyon dolardan sadece 27 milyon dolar�n�n Konya B�y�k�ehir Belediyesine aktar�ld��, geriye kalan k�sm�n�n aktar�lmad��n� tespit etmi� bulunmaktay�z. Geriye kalan k�sm�n nerede oldu�unu da bulamad�m. �evre Bakanl��ndan ara�t�rd�m, Konya Valili�inden ara�t�rd�m, Konya B�y�k�ehir Belediyesinden ara�t�rd�m, bulamad�m.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

FARUK BAL (Devamla) � Say�n Ba�kan�m, toparl�yorum.

BA�KAN � Say�n Bal, l�tfen tamamlay�n�z efendim. L�tfen�

FARUK BAL (Devamla) � O b�lgede yap�lacak olan �retim, hem g�l �r�nlerinin �retimi hem tar�msal �retim hem de iklimin �l�manla�t�r�lmas� a��s�ndan �ok �nemlidir. Bu 505 milyon dolarl�k �spanyol kredisinden Konya�daki �avu��u, Ak�ehir, Bey�ehir, D�den ve Tuz G�llerine ayr�lan 72 milyon dolarl�k k�sm�n nerede oldu�unun H�k�met taraf�ndan bulunmas� ve bunlarla ilgili olmak �zere de �zellikle su kullan�m�n�n azalt�lmas�, Ak�ehir G�l� �er�evesi i�erisinde kilometrelerce yap�lm�� hi�bir i�e yaramayan betonarme kanallar�n kald�r�lmas�, damlama suretiyle sulamaya imk�n verebilecek bir sistemin bu b�lgede geli�tirilmesi, i�te bu krediden sa�lanmak suretiyle d�zeltilebilir. Ayn�� zamanda da g�l k�y� kenar� i�erisinde kalm�� olan vatanda�lar�m�z�n elbette ki ta�k�na kar�� risklerinin bertaraf edilmesi laz�m. Onlar�n tarlalar�n� ekip bi�erken sigorta �irketlerine �deyecekleri primlerin� bu kaynaklardan kar��lanmas� m�mk�n olabilecektir diyorum.

Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan, sa� olun.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n milletvekilleri, g�ndeme ge�iyoruz.

Ba�kanl��n Genel Kurula sunu�lar� vard�r.

S�zl� soru �nergelerinin geri al�nmas�na dair iki �nerge vard�r, okutuyorum:

IV.- BA�KANLI�IN GENEL KURULA SUNU�LARI

�A ) �NERGELER

1.- K�tahya Milletvekili Alim I��k��n (6/736) esas numaral� s�zl� sorusunu geri ald��na ili�kin �nergesi (4/65)

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�ndemin s�zl� sorular k�sm�n�n 324 �nc� s�ras�nda yer alan (6/736) esas numaral� s�zl� soru �nergemi geri al�yorum.

Gere�ini sayg�lar�mla arz ederim.

	Alim I��k
	K�tahya

2.- K�tahya Milletvekili Alim I��k��n (6/738) esas numaral� s�zl� sorusunu geri ald��na ili�kin �nergesi (4/66)

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�ndemin s�zl� sorular k�sm�n�n 326 nc� s�ras�nda yer alan (6/738) esas numaral� s�zl� soru �nergemi geri al�yorum.

Gere�ini sayg�lar�mla arz ederim.

	Alim I��k
	K�tahya

BA�KAN � S�zl� soru �nergeleri geri verilmi�tir.

Meclis ara�t�rmas� a��lmas�na ili�kin �� nerge vard�r, �nergeleri okutuyorum:

B) MECL�S ARA�TIRMASI �NERGELER�

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

Adana�n�n i�inde bulundu�u sorunlar�n tespiti ve ��z�m� konusunda� gerekli ara�t�rmalar�n yap�lmas�, buna g�re al�nacak �nlemlerin ve ger�ekle�tirilmesi gereken uygulamalar�n yerine getirilmesi hususunda Anayasan�n 98. T�rkiye B�y�k Millet Meclisi ��t�z��n�n 104. ve 105. maddeleri gere�ince Meclis Ara�t�rmas� a��lmas�n� arz ederiz.

1) Y�lmaz Tankut�� (Adana)

2) K�r�at At�lgan�� (Adana)

3) Oktay Vural�� (�zmir)

4) Osman Durmu�� (K�r�kkale)

5) Recai Y�ld�r�m�� (Adana)

6) Cemaleddin Uslu�� (Edirne)

7) Ahmet Duran Bulut�� (Bal�kesir)

8) Akif Akku�� (Mersin)

9) Bekir Aksoy�� (Ankara)

10) G�rcan Da�da�� (Kars)

11) Beytullah Asil�� (Eski�ehir)

12) Behi� �elik�� (Mersin)

13) Alim I��k�� (K�tahya)

14) Mehmet Serdaro�lu�� (Kastamonu)

15) Mithat Melen�� (�stanbul)

16) �zzettin Y�lmaz�� (Hatay)

17) Hakan Co�kun�� (Osmaniye)

18) Mustafa En�z�� (Manisa)

19) Necati �zensoy�� (Bursa)

20) Ahmet Kenan Tanr�kulu�� (�zmir)

21) Emin Haluk Ayhan�� (Denizli)

22) Ahmet Deniz B�l�kba�� (Ankara)

23) Metin Ergun�� (Mu�la)

Gerek�e:

2 milyona yakla�an n�fusu ile �ukurova'n�n metropol� say�lan Adana, kara yolu, deniz yolu, hava ve demir yolu ula��m�nda hem �lkemizin de�i�ik b�lgelerini birbirine ba�lama noktas�nda, hem de Ortado�u'ya a��lan bir kap� olma �zelliklerinden dolay� �ok �nemli bir konumdad�r. Yakla��k yar�m as�r �ncesine dayanan tekstil ve tar�msal sanayisi ile �lkemize birikim sa�lam��, modern sanayi at�l�m�na temel olmu�, y�n vermi� g�neyin bu g�zide kenti, son y�llarda pek �ok sorunla i� i�e olman�n ac�s�n�, s�k�nt�s�n� ya�amaktad�r.

Gerek ger�ekle�tirdi�i �retim de�erleri ile gerekse var olan ve at�l potansiyeli ile tar�msal �retimde vazge�ilmezli�ini s�rd�ren Adana, bu alanda sanc�l� g�nler ya�amaktad�r. Uyum sorunu nedeniyle kentin sosyok�lt�rel dokusunu olumsuz etkileyen yo�un i� g��, kentin iktisadi hayat�na da ayn� derecede tesir etmektedir.

Kerk�k-Yumurtal�k petrol boru hatt�, BOTA�, Bak�-Tiflis-Ceyhan (BTC) projesi, Yumurtal�k Serbest B�lgesi gibi iktisadi proje ve uygulamalar Adana'n�n gelece�i ad�na umut verse de, istihdam ba�ta olmak �zere bunlardan yararlanma imk�nlar� Adana'n�n beklentilerinden �ok uzak kalmaktad�r.

�reticilerimizin hasretle bekledi�i ve binlerce insan�m�za yeni istihdam alan� olu�turacak, sulu tar�m potansiyeli ile �lkemizin tar�msal �retimine �nemli katk� sa�layacak olan A�a�� Seyhan Ovas� sulama projesi y�lan hik�yesine d�nm��t�r.

Adana maalesef s�rekli geriye gitmektedir. Ticaretten sanayiye, tar�mdan e�itime katmerle�en sorunlar alt�nda ezilmektedir.

��sizlik her ge�en g�n artmakta, hemen her g�n istenmeyen sosyal olaylara �ahit olunmaktad�r. 2001 y�l�nda bile y�zde 8,4 olan i�sizlik ge�en y�l T�rkiye ortalamas�n�n �ok �ok �zerinde y�zde 16,2'ye y�kselmi�tir. Tekel'in sat�ld��, Aksanta�'�n kapand��, SASA'n�n birka� kez el de�i�tirmek zorunda kald��, Bossa'n�n k��ld��, Mensa'n�n s�rekli krizlerle an�ld�� Adana'da ne yaz�k ki kamu yat�r�mlar� da s�rekli gerilemi�tir. 1996 y�l�nda T�rkiye'nin ilk 500 firmas� aras�na 13 firma sokan Adana; 2006 y�l�nda ise sadece 7 firmay� ayn� listeye d�hil edebilmi�tir.

Narenciyeden pamu�a, bu�daydan yer f�st��na var�ncaya dek tar�msal �retimde T�rkiye'nin deposu olarak bilinen ve bu manada hakl� olarak takdir edilmesi gereken ancak destek yerine k�stek olunan �ukurova'da �ift�ilerimiz peri�and�r. Son 4-5 y�lda g�bresinin fiyatlar�na y�zde 700'lere varan oranda zam g�ren �ift�imiz, s�rekli t�rmanan ve 1 tonu 1 d�n�m tarladan daha pahal� h�le gelen mazot fiyatlar� kar��s�nda �a�k�nd�r. Girdilerdeki bu denli art��a ra�men hasat etti�i baz� �r�nlerde ancak iki kat� sat�� fiyat� bulabilen �reticimiz �aresizdir.

Netice olarak;

Adana'da ya�anan ve devletin ilgili b�t�n kurumlar�nca �ok iyi bilindi�ine inand��m�z sorunlar kar��s�nda vatanda��m�z bunal�m i�indedir. T��K verilerine g�re 2000 y�l�nda 20 ki�i intihar ederken 2006 y�l�nda bu say�n�n 4 kat artarak 86'ya ��km�� olmas�, bunal�m s�zc��n� yetersiz k�lmaktad�r. �are elbette, vatanda��n can�na k�ymas� yolu de�ildir. �are vard�r ve o �are de h�k�metin Adana'ya daha ger�ek�i, daha adil, daha e�it bakabilmesinde yatmaktad�r. Bu nedenle, yukar�da bir k�sm� anlat�lmaya �al��lan ve giderek derinle�en, yar�n da tamiri daha zor ya da imk�ns�z h�le gelmesinden endi�e etti�imiz Adana'n�n sorunlar�n�n tespiti, al�nacak tedbirlerin, ��z�m yollar�n�n belirlenmesi ve �aresi ne ise bir an evvel uygulanmas� amac�yla Meclis Ara�t�rma Komisyonu kurulmas�n� arz ederiz.

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

Saros K�rfezi hem turizm hem de bal�k��l�k sekt�r� a��s�ndan son derece �nemli bir de�erimizdir. Konumu itibariyle Ege denizinin kuzey do�usunda yer alan k�rfez yurt i�i ve yurtd��ndan �ok kolay ula��labilecek durumdad�r. Tertemiz kumsallarla kapl� k�y� �eridine sahip olan k�rfezin kendi kendini temizleme �zelli�i ve �ok yo�un yerle�imlerin bulunmamas� ayr�ca dikkat �ekicidir.

Bu kadar �nemli olan bu do�al g�zelli�in son zamanlarda her ge�en g�n katledildi�i, bal�k��l��n her ge�en g�n stoklar� bitirdi�i, pek �ok bal�k t�r�n�n t�kenme noktas�na geldi�i bas�nda ve di�er platformlarda giderek daha y�ksek sesle dile getirilmektedir.

Gerek�esini ekte arz etti�imiz �Saros K�rfezinin koruma alt�na al�nmas�, ticari bal�k��l��n yasaklanarak amat�r bal�k��l��a d�n��t�r�lmesi, deniz milli park yap�lmas�� amac�yla Anayasan�n 98 inci T�rkiye B�y�k Millet Meclisi ��t�z��n�n 104 ve 105�inci maddeleri uyar�nca bir meclis ara�t�rmas� a��lmas�n� sayg�lar�m�zla arz ederiz. 20.06.2008

1) Cemaleddin Uslu�� (Edirne)

2) Oktay Vural�� (�zmir)

3) Mehmet Serdaro�lu�� (Kastamonu)

4) M�nir Kutluata�� (Sakarya)

5) Ahmet Deniz B�l�kba�� (Ankara)

6) Necati �zensoy�� (Bursa)

7) �smet B�y�kataman�� (Bursa)

8) Y�ld�r�m Tu�rul T�rke�� (Ankara)

9)� Ertu�rul Kumcuo�lu�� (Ayd�n)��

10) Ali Uzun�rmak�� (Ayd�n)

11) Y�lmaz Tankut�� (Adana)

12) Behi� �elik�� (Mersin)

13) Alim I��k�� (K�tahya)

14) Ahmet Duran Bulut�� (Bal�kesir)

15) Bekir Aksoy�� (Ankara)

16) Recep Taner�� (Ayd�n)

17) G�rcan Da�da�� (Kars)�

18) Beytullah� Asil�� (Eski�ehir)

19) Akif Akku�� (Mersin)

20) Mustafa En�z�� (Manisa)

21) Re�at Do�ru�� (Tokat)

Gerek�e:

Trakya topraklar�n�n Ege Denizindeki k�y�s� Saros K�rfezi, tertemiz kumsallarla kapl� bir k�y� �erididir. Saros K�rfezi su sirk�lasyonunun y�ksek olmas� ve sanayile�memi� olmas�ndan dolay� Ege'nin belki de en temiz denizine sahiptir. Saros K�rfezi d�nya �zerinde kendi kendini temizleyen 3 denizden birisidir. Saroz K�rfezi, bir k�rfez olmas�na ra�men kendi kendini temizlemesi ve etraf�nda yo�un yerle�imlerin bulunmamas� ile uzun y�llar belki de hi�bir zaman kirlenmeyecek nadir denizlerden birisi. Y�lda �� defa ve ayn� zamanda olmak �zere, �ubat, nisan ve temmuz aylar�n�n 15 veya 18. g�n� ba�lay�p, 25 veya 28. g�n� sona eren k�rfezin kendi kendini temizlemesi i�leminde tabanda so�uk su ve y�zeyde s�cak suyun yaratt�� ak�nt�lar k�rfezi i�ine at�lan t�m art�k ve at�k maddelerden kurtarmaktad�r.

Bu sularda mevsimine g�re hem tuzlu Ege sular�n�n, hem daha az tuzlu Marmara'n�n b�t�n bal�klar�n� burada bulmak m�mk�nd�r. Bu sularda mevsimine g�re �ipura, l�fer, barbunya, mercan, karag�z, levrek, kefal, ahtapot ve �lkemizde sadece bu y�rede bulunan y�lan bal�� bol miktarda mevcuttur. 144 �e�it bal�k yeti�tiriliyor. Dolay�s�yla buran�n bu �zelliklerinin ya�at�lmas� laz�m. Ama bilin�siz avc�l�k, �zellikle bal�k��l�k y�n�yle bir g�n bitecek. Ticari �l�ekte, b�y�k �l�ekte bal�k��l�k ve avc�l�k yasaklanarak sadece olta bal�k��l�� ve amat�r bal�k��l�k olarak geli�tirilebilirse, inan�n bir cazibe merkezi olarak �ok dikkat �ekecektir ve bekli de d�nyan�n d�rt bir taraf�ndan insanlar buraya gelecektir. Bu spor y�n�yle de mutlaka buradaki ticari imk�nlar da geli�ecektir. O anlamda belki de Saros K�rfezini T�rkiye'de ve d�nya �zerinde de bir �nemli merkez olmas�n� sa�lam�� olaca��z.

Di�er taraftan, Saros K�rfezine s�n�r� olan yerlere, k��k bal�k�� ve bal�k��l�k kooperatifleri �yelerine s�n�rl� izin verilerek sahan�n korunmas� ve g�zetilmesi i�in do�al ortak ve kontrol mekanizmas� sa�lanm�� olacakt�r.

Ege Denizi'nin kuzey do�usunda yer alan Saros K�rfezini g�ney ve do�usundan �anakkale ilinin Gelibolu ve Ecebat il�eleri, kuzeyini ise Edirne ilinin Ke�an ve Enez il�eleri �evreler. K�rfezin Gelibolu yar�madas� taraf�ndan olan g�ney b�lgeleri yerle�ime olanak vermez. �o�unlukla yerle�im do�u ve kuzey b�lgelerinde yer almaktad�r. Saros K�rfezi �stanbul'a g�re, bakt��n�zda 250 km. mesafede yakla��k iki iki bu�uk saatte var�labilecek bir yer ama Avrupa'ya a��lan Kap�kule'ye 200 km mesafede. Yani yurtd��ndan �lkemize gelen turistlere varabilece�i, gidebilece�i bir yer. Kara yoluyla gelen turistler de �ok uygun bir yer.

Saros K�rfezi 2006 y�l�nda k�lt�r ve turizm geli�im b�lgesi olarak ilan edildi ama o g�nden bug�ne herhangi bir �al��ma hen�z yap�lmad�. Dolay�s�yla buraya bir el at�lmas� laz�m. Yeterince ilgilenildi�ini s�ylemek m�mk�n de�ildir.

K�sa d�nemde bitmesi beklenen K�nal�-Tekirda�-Ke�an duble yol �al��malar� sonucu �stanbul'dan Saros K�rfezine ula��m 2,5 saate inmi� olacak. Ke�an �zerinden ula��m Saros K�rfezi yerle�im b�lgeleri i�inde en �ok konaklanan b�lgeler ise Enez, Erikli ve Yayla olarak g�ze �arpmakta. Enez sadece sahili ile de�il, binlerce y�ll�k yerle�im b�lgesi olmas�ndan dolay� antik b�lgeleri ve arkeolojik kaz� alanlar� ve ayr�ca Manyas G�l�nden sonra T�rkiye'nin en geni� ku� bar�nma alan� olan Gala G�l� ile ilgi �ekmektedir.

Yukar�da sunulan ve ara�t�rma s�ras�nda belirlenecek nedenlerle Anayasan�n 98 ve T�rkiye B�y�k Millet Meclisi i�t�z��n�n 104 ve 105 nci maddeleri uyar�nca "Saros K�rfezinin koruma alt�na al�nmas�, ticari bal�k��l��n yasaklanarak amat�r bal�k��l��a d�n��t�r�lmesi, deniz milli park yap�lmas�" i�in bir Meclis ara�t�rmas� a��lmas�n� sayg�lar�m�zla arz ederiz. 19/06/2008

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

Bilindi�i �zere �lkemizde 290'� a�an �e�itlili�i, 1,5 milyar tonu a�an rezervleri ile �lkemiz mermercili�i d�nya mermercilik sekt�r� i�erisinde �nemli bir yer almaktad�r. �lkemiz, d�nya mermer rezervinin %40'�na sahip olmas�na kar��l�k bu potansiyelin ancak %1�i kullan�lmaktad�r.

Bal�kesir ilimiz de T�rkiye �l�e�inde mermercilik alan�nda yads�namaz bir konumda olup her ge�en g�n b�y�k bir geli�me g�stermektedir.

Bal�kesir'de toplam mermer rezervimiz yakla��k 1.256.307.400 metrek�pt�r. �limizde 142 mermer i�letme ruhsat�ndan 2007 y�l� i�erisinde 720.000 metrek�p �retim yap�lm��t�r.

Dolay�s�yla Bal�kesir'de en fazla katma de�er sa�layan sekt�rler aras�nda mermercilik gelmi�tir. Ancak ilimizin 5084 say�l� Kanun kapsam�nda te�vik alan iller aras�nda yer almamas�ndan dolay� ayn� mermeri te�vik alan illere k�yasla 3 kat fazla bir maliyetle �retilebilmektedir. Yani 1 metrekare mermerin i�lenebilmesi i�in 15-20 % maliyet gerekmektedir.

Yine ilimizin te�vik kapsam�nda olmamas�ndan dolay� % 10-12 daha fazla bir vergi �denmektedir. Ayr�ca enerji yo�un bir sekt�r olan mermercilik sekt�r�nde ayn� nedenlerle ucuz elektrik ve akaryak�t sa�lanmamas� nedeniyle �retim maliyeti artmaktad�r. ��letmeler gerekli destek ve te�viklerinden yararlanamamakta ve finansman s�k�nt�s� �ekmektedirler. Bu nedenlerle giri�imciler bu olumsuzluklardan dolay� Bal�kesir'de yat�r�m yapmaktan ka��nmaktad�rlar.

Mermercilik sekt�r�ndeki en b�y�k s�k�nt�lardan birisi de mevzuatta ya�anan sorunlard�r. Sekt�rde faaliyet g�stermek isteyen bir firman�n 7 Bakanl�k ve 22 Genel M�d�rl�kten izin almas� gerekmektedir. Yine mermercilik i�letmelerinin �nemli boyutlarda alt yap� sorunlar� (yol, su, elektrik) bulunmaktad�r.

Nakliye ise mermercilik sekt�r�n�n �n�nde b�y�k bir sorun te�kil etmektedir. Karayollar�ndaki tonaj problemi, demiryollar�ndaki alt yap� yetersizli�i, limanlardaki kapasite yetersizli�i sekt�r�n geli�imini sekteye u�ratmaktad�r. Bu konuda Bal�kesir ilimizde �retilen mermerin nakliyesinde de �nemli s�k�nt�lar ya�anmaktad�r.�

Mermercilik sekt�r�n�n ileri teknolojilerle rekabet edebilmesi i�in d��k faizli kredilere ihtiya� vard�r. Al�nan ekonomik tedbirler nedeniyle kapat�lan madencilik fonunun yerini alabilecek ve �zellikle bu sekt�r� destekleyen bir finans kurulu�u veya y�resel �r�n borsalar�na gerek duyulmaktad�r. Uzun vadeli kredi s�zle�melerinde ruhsatlar teminat olarak kabul g�rmemektedir. Ancak mermercilerin en b�y�k teminat� ellerindeki maden arama sahalar�d�r. Bu sahalar�n kredilendirmede teminat olarak kabul edilmemesi mermercilik sekt�r�n�n finans temininde kolayl�k sa�layacakt�r. Ayr�ca mermercilik sekt�r�nde �TV kald�r�lmal�d�r.

�retimde d�nyada yedinci, ihracatta sekizinci s�rada bulunan mermercilik sekt�r�m�z�n sorunlar�n�n ve ��z�m yollar�n�n belirlenmesi ve eksikliklerinin giderilmesi, geli�tirilmesi, ulusal ve y�resel d�zeyde koordinasyonun sa�lanmas�, destekleme yollar�n�n ara�t�r�lmas�, idari ve kurumsal yasal d�zenlemelerin yap�lmas�, teknik bilgi ve alt yap� eksikliklerinin giderilmesi amac�yla Anayasan�n 98. TBMM �� T�z��n�n 104. ve 105. maddeleri gere�ince bir Meclis ara�t�r�lmas� a��lmas�n� arz ve teklif ederiz.

1) Erg�n Aydo�an�� (Bal�kesir)

�2) Hulusi G�vel �� (Adana)

�3) Tekin Bing�l�� (Ankara)

�4) �etin Soysal�� (�stanbul)

�5) G�khan Durgun�� (Hatay)

�6) Ya�ar T�z�n�� (Bilecik)

�7) Birgen Kele�� (�stanbul)

�8) Akif Ekici�� (Gaziantep)

�9) �evket K�se �� (Ad�yaman)

10) Abdullah �zer�� (Bursa)

11) M. Akif Hamza�ebi�� (Trabzon)

12) Nesrin Baytok�� (Ankara)

13) Canan Ar�tman�� (�zmir)

14) Ramazan Kerim �zkan�� (Burdur)

15) Turgut Dibek �� (K�rklareli)

16) G�rol Ergin�� (Mu�la)

17) Muhammet R�za Yal��nkaya�� (Bart�n)

18) Halil �nl�tepe�� (Afyonkarahisar)

19) Mevl�t Co�kuner�� (Isparta)

20) Ali R�za Ertem�r�� (Denizli)

21) Mehmet Ali �zpolat�� (�stanbul)

BA�KAN � Bilgilerinize sunulmu�tur.

�nergeler g�ndemdeki yerlerini alacak ve Meclis ara�t�rmas� a��l�p a��lmamas� konusundaki g�r��meler s�ras� geldi�inde yap�lacakt�r.

Say�n milletvekilleri, al�nan karar gere�ince s�zl� soru �nergelerini g�r��m�yor ve g�ndemin �Kanun Tasar� ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Di�er ��ler� k�sm�na ge�iyoruz.

V.- KANUN TASARI VE TEKL�FLER�YLE KOM�SYONLARDAN

GELEN D��ER ��LER

A) KANUN TASARI VE TEKL�FLER�

1.- Tapu Kanununda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Tasar�s� ve Adalet Komisyonu Raporu (1/568) (S. Say�s�: 223)

BA�KAN � 1�inci s�rada yer alan, Tapu Kanununda De�i�iklik Yap�lmas�na Dair Kanun Tasar�s��n�n Adalet Komisyonuna geri verilen maddesiyle ilgili komisyon raporu Ba�kanl��m�za hen�z verilmedi�inden tasar�n�n g�r��meleri ertelenmi�tir.

2�nci s�rada yer alan, T�rkiye Atom Enerjisi Kurumu ile Ukrayna Devlet N�kleer D�zenleme Komitesi Aras�nda N�kleer D�zenleme Konular�nda Teknik ��birli�i ve Bilgi De�i�imi Mutabakat Zapt�n�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve D��i�leri Komisyonu Raporu�nun g�r��melerine ba�layaca��z.

BA�KAN � Komisyon? Yok.

Ertelenmi�tir.

Say�n Milletvekilleri, 3��nc� s�rada yer alan, Adalet ve Kalk�nma Partisi Grup Ba�kanvekili Kocaeli Milletvekili Nihat Erg�n ve 16 milletvekilinin; �l �zel �darelerine ve Belediyeler Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi ile Plan ve B�t�e Komisyonu Raporu�nun g�r��melerine ba�layaca��z.

3.- Adalet ve Kalk�nma Partisi Grup Ba�kanvekili Kocaeli Milletvekili Nihat Erg�n ve 16 Milletvekilinin; �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi ile Plan ve B�t�e Komisyonu Raporu (2/241) (S.Say�s�: 248) (x)

BA�KAN � Komisyon? Burada.

H�k�met? Burada.

Komisyon Raporu 248 s�ra say�s�yla bast�r�l�p da��t�lm��t�r.

Tasar�n�n t�m� �zerinde, Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na Trabzon Milletvekili Mehmet Akif Hamza�ebi�nin; �ah�slar� ad�na, �stanbul Milletvekili Nusret Bayraktar, Trabzon Milletvekili As�m Aykan, ��nc� s�rada �zmir Milletvekili Harun �zt�rk, d�rd�nc� s�rada Tunceli Milletvekili Kamer Gen�in s�z talepleri vard�r.

�lk s�z Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na Trabzon Milletvekili Mehmet Akif Hamza�ebi�ye aittir.

�� 

(x) 248 S. Say�l� Basmayaz� tutana�a eklidir.

Say�n Hamza�ebi, buyurun efendim. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

CHP GRUBU ADINA MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Trabzon) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; teklifin t�m� �zerinde Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun g�r��lerini a��klamak �zere s�z ald�m. S�zlerime ba�larken hepinizi sayg�yla selaml�yorum.

Yine s�zlerime ba�lamadan �nce, bu ak�am oynanacak olan mill� ma�ta mill� tak�m�m�za g�n�lden ba�ar�lar diliyorum. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

De�erli milletvekilleri, g�r��mekte oldu�umuz teklif, genel b�t�e vergi gelirlerinden belediyelere ve il �zel idarelerine pay aktar�lmas�n� d�zenlemektedir. Konu bu teklif ile ilk defa d�zenleniyor de�ildir. Yerel y�netimlere genel b�t�e vergi gelirlerinden pay aktar�lmas�n�n �lkemizde yakla��k altm�� y�ll�k bir ge�mi�i vard�r. Bu� konuda h�len y�r�rl�kte olan 1980 tarihli, 2380 say�l� Belediyelere ve �l �zel �darelerine Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun vard�r ve b�t�n pay aktar�m i�lemleri bu Kanun�a g�re y�r�mektedir. 1980 y�l�na gelene kadar da 1948 y�l�nda kabul edilmi� olan 5237 say�l� Belediye Gelirleri Kanunu�nun ilgili h�k�mleri uygulanmaktayd�. 5237 say�l� Belediye Gelirleri Kanunu�yla da belirli vergi gelirlerinden yerel y�netimlere pay aktar�lmaktayd�. Merkez� y�netim gelirlerinden yerel y�netimlere pay aktar�lmas� sadece �lkemize mahsus bir uygulama de�ildir. �ster �niter yap�ya sahip olsun isterse federal yap�ya sahip olsun, hemen hemen b�t�n �lkelerde, merkez� y�netimin gelirlerinden yerel y�netimlere pay aktar�lmas� vard�r. Yerel y�netimler de bir kamu hizmeti g�rd��ne g�re, do�al olarak bu idarelerin, bu y�netimlerin, bu hizmetleri kar��layacak d�zeyde gelirlerinin olmas� gerekir. Bizim Anayasa�m�z�n 127�nci maddesinde, yerel y�netimlere g�revleriyle orant�l� olarak gelir kaynaklar�n�n sa�lanaca�� h�km� vard�r. ��te bu noktada, gelir kaynaklar�n�n, bir �lkenin gelir kapasitesinin yerel y�netimlerle merkez� y�netimler aras�nda payla�t�r�lmas� sorunu ortaya ��kar. Bu sorun sadece T�rkiye�de de�il, di�er �lkelerde de kamu maliyesinin ilgi alanlar�ndan birisidir. E�er yerel y�netimlere merkez� y�netim b�t�esinden aktar�lacak paylar �lke ger�eklerine uygun olarak tespit edilmezse, paylar�n da��t�m�na ili�kin esas ve usuller �lkenin ger�eklerine, vatanda�lar�n ihtiya�lar�na ve b�lgeleraras� geli�mi�lik farklar�na uygun olarak tespit edilmemi�se, sorun s�rekli olarak �lke g�ndeminde kal�r, s�rekli olarak bunu tart��r�z. Konunun 1948 y�l�ndan bu yana T�rkiye�nin g�ndeminde oldu�unu hat�rlarsak, bu konuda ideal bir payla��m sistemini kuramam�� oldu�umuz ortaya ��kar.

Yerel y�netimlerle merkez� y�netim aras�nda gelir kaynaklar�n�n payla��lmas� konusu, 1950�li y�llarda T�rkiye�de �mal� tevzin� kavram� alt�nda tart��lm��t�r. Tevzin, kelime anlam� itibar�yla, denkle�tirme, dengeleme anlam�na gelir. Yani, merkez� y�netimden yerel y�netimlere aktar�lacak paylar ile b�lgeleraras� geli�mi�lik farklar�n� veya bu b�lgelerde ya�ayan vatanda�lar�n, bireylerin kamu hizmetlerinde sa�layaca�� faydalar aras�ndaki farklar� dengelemek -e�itlemek demiyorum, e�itlemek son derece zor bir i�tir- gerekir. Payla��m sisteminin mant��n�n bu olmas� gerekir. Dolay�s�yla, gerek T�rkiye�de h�len var olan sistemi gerekse bu teklifle getirilmek istenen sistemi bu esaslar ��nda de�erlendirmek gerekir.

De�erli arkada�lar, bizim vergi gelirlerinin yerel y�netimlerle merkez� y�netim aras�ndaki payla��m esaslar�nda ikili bir usul vard�r. B�y�k�ehir belediyelerine vergi gelirlerinin belirli bir k�sm�n�n verilmesi ki bu ��yle i�lemektedir: B�y�k�ehirlere b�y�k�ehir belediye s�n�rlar� i�erisinde tahsil edilen vergi gelirlerinin y�zde 5�i aktar�lmaktad�r. Bu y�zde 5�lik k�sm�n y�zde 75�i do�rudan b�y�k�ehir belediyesine aktar�l�r, kalan y�zde 25�lik k�s�m ise on alt� b�y�k�ehir belediyesi aras�nda bir havuz olu�turulmak suretiyle n�fus esas�na g�re da��t�l�r. B�y�k�ehir d��nda kalan di�er belediyeler, b�y�k�ehir s�n�rlar� i�erisindeki il�e belediyeleri d�hil bu belediyelere ise genel b�t�e vergi gelirlerinin y�zde 6�s� �ller Bankas� arac�l��yla n�fus esas�na g�re da��t�l�r.

�lk bak��ta kula�a ho� gelen, objektif izlenimi veren bir sistem s�z konusu ancak biraz ayr�nt�ya girdi�imizde sistemin ger�ekte ideal olmad��, b�nyesinde bir�ok sorunun oldu�unu g�r�r�z. Nedir bu sorunlar diye bakt��m�zda �unlar� g�r�yoruz: Yerel y�netimlerle merkez� y�netimler aras�ndaki gelir payla��m�n�n arkas�nda ger�ekte bir hizmet payla��m� vard�r. Yani bir �lkede vatanda�lara sunulacak olan hizmetlerin hangilerini merkez� y�netim �stlenecektir, hangilerini belediyeler �stlenecektir, �ncelikle bu payla��m yap�l�r, bu payla��ma uygun olarak da gelirler payla��l�r. Yoksa merkez� y�netim b�t�esinden gelirlerin belirli bir k�sm�n�n, belirli bir y�zdesinin basit bir i�lemle belediyelere aktar�lmas� olarak konuyu almamak gerekir; b�yle al�rsak ger�e�i g�zden ka��rm�� oluruz. Yani gelir payla��m�n�n arkas�nda bir hizmet payla��m�, hizmet b�l��m� vard�r, dolay�s�yla gelir b�l��m�n�� de�erlendirirken bu hizmet b�l��m�n� de de�erlendirmek gerekir. Hizmet b�l��m� a��s�ndan belediyelerimize bakt��m�zda belediyelerin g�revlerinin hi� de hafif olmad��, kendilerine verilen paylar�n bu hizmetleri yerine getirmekte yetersiz oldu�u g�r�l�r.

Biraz �nce genel b�t�e vergi gelirlerinin y�zde 6�s�n�n belediyelere aktar�ld��n� ifade etmi�tim. Ger�ekte bu y�zde 6�l�k rakam yan�lt�c�d�r ��nk� t�m vergi gelirlerinin tamam� �zerinden belediyelere y�zde 6 oran�nda pay verilmesi s�z konusu de�ildir. Belirli vergilerden belediyelere pay verilmemektedir. �rne�in, �zel ileti�im vergisi ve akaryak�t �r�nleri �zerinden al�nan �zel t�ketim vergisinden yerel y�netimlere pay verilmesi s�z konusu de�ildir. Ayn� �ekilde motorlu ta��tlar�n sat��ndan al�nan �zel t�ketim vergisinin y�zde 28�lik k�sm�ndan pay verilmemektedir. Alkoll� i�kiler ve t�t�n mamullerinin sat��ndan elde edilen �zel t�ketim vergisinin y�zde 60��ndan belediyelere pay verilmemektedir. Bunu ��yle bir rakamla size toplam olarak ifade edebilirim:

2008 y�l� b�t�esinin vergi geliri tahmini 158 milyar YTL�dir. Bunun yakla��k 34 milyar YTL�lik k�sm�ndan yerel y�netimlere pay verilmemektedir. Bu da toplam b�t�e gelirlerinin y�zde 22,5�udur. Yani bir kere �Vergi gelirlerinden y�zde 6 oran�nda pay verilir.� diye bir ilkeyi koyduktan sonra bu ilkeye bir s�r� istisna getirmi� durumday�z. Bu, do�ru de�il. Sistemin, var olan sistemin birinci sorunu budur.

�kincisi, yasa sadece -var olan sistem- n�fus esas�na dayal� bir da��t�m� �ng�rmektedir. N�fus ilk bak��ta objektif bir kriter gibi g�z�kmekteyse de ger�ekte objektif de�ildir. N�fusla b�t�n da��t�mlar e�itlenir. Oysa bu politikan�n, yerel y�netimlere merkez� b�t�eden yard�m yap�lmas� politikas�n�n bir ba�ka amac� daha vard�r. O da b�lgeleraras� geli�mi�lik farklar�n� azaltmak, onlar� belli bir dengeye kavu�turmakt�r. Bu konuda h�k�metlerin elinde vergi politikas� vard�r, b�t�e politikas� vard�r ama bunlar yeterli de�ildir. Belediyelere yap�lan yard�mlar da b�lgeleraras� geli�mi�lik farklar�n� gidermede bir ara� olarak, bir politika arac� olarak kullan�labilir.

Yine n�fus kriteri bug�n turizm kapasitesi y�ksek olan bir�ok beldemizin sorununu ��zmemektedir. Bodrum, Didim, Marmaris, Antalya, Alanya gibi turistik �zelli�i y�ksek, yaz n�fusu ile k�� n�fusu aras�nda ola�an�st� farklar bulunan belediyelerimizin sorunlar�n� mevcut n�fus esas�na dayal� sistem ��zmemektedir. Bodrum, Didim, Marmaris�in k�� n�fusu 30 bin d�zeylerinde, yaz n�fusu 300 bin, belki 300 bini a�k�n d�zeylerdedir. Yaz ve k�� n�fusu aras�nda 10 kata yak�n fark olan bu belediyelerimizin, k��l�k n�fus esas al�narak kurgulanm�� bir pay da��t�m sistemiyle yaz�n 300 bin n�fusa hizmet vermeleri m�mk�n de�ildir.

De�erli arkada�lar, sayd��m hususlar, belirtti�im hususlar mevcut sistemin sorunlar�d�r. Bu sorunlar� gidermek gerekir. Teklife bakt��m�zda, bu konuda neler yap�yor diye teklifi de�erlendirdi�imizde, baz� olumlu d�zenlemeleri g�rd��m� s�ylemeliyim. Nedir bunlar? Birincisi, vergi gelirlerinden yerel y�netimlere aktar�lan pay�n miktar� art�r�lmaktad�r.

�kinci olarak, sadece n�fus esas�na dayal� sistemin getirmi� oldu�u olumsuzluklar�, yani b�lgeleraras� dengesizlikleri giderme y�n�ndeki mevcut sistemin eksikli�ini gidermek amac�yla geli�mi�lik endeksinin de sisteme belli bir �l��de de olsa kat�ld��n� g�r�yoruz. Bu da olumlu bir geli�medir.

Yine, bir di�er �nemli olumlu d�zenleme, n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyelerin gelirlerinde n�fus da��t�m sisteminin yarataca�� azalmay� dengelemek amac�yla bir mali denkle�tirme mekanizmas�n�n getirilmi� olmas�. Bunlar� olumlu buldu�umu ifade etmeliyim ancak bu olumlu ad�mlar�na ra�men teklifin �nemli eksiklikleri vard�r. Var olan bir k�s�m adaletsizlikler bu teklifle de giderilmi� olmayacakt�r. Nedir bunlar? B�y�k�ehir belediyelerine bakt��m�zda, mevcut n�fusumuzun, pay da��t�m�na esas n�fusun toplam y�zde 54��n�n b�y�k�ehir belediye s�n�rlar� i�erisinde ya�ad��n� g�r�yoruz. B�y�k�ehir d��ndaki di�er il ve il�e belediyelerinde ya�ayan n�fus, toplam pay da��t�m�na esas n�fusun y�zde 46�s�d�r. Y�zde 54�l�k b�y�k�ehir belediye s�n�rlar� i�erisindeki n�fus, mevcut sistemde toplam transferlerin, toplam merkez� b�t�eden yerel y�netimlere aktar�lan paylar�n y�zde 69,5�ini al�rken, di�er belediyeler y�zde 30,5�ini al�yor. Yani n�fusun y�zde 54�� toplam transferin y�zde 69,5�ini, n�fusun y�zde 46�s� toplam transferin y�zde 30,5�ini al�yor.

Tabii ki b�y�k�ehirlerde hizmetin maliyeti y�ksektir. Bu anlamda, mevcut oranlar� bu a��dan bir olumsuz de�erlendirmeye tabi tutuyor de�ilim. Ancak teklif, b�y�k�ehirlerin ald�� pay� y�zde 69,5�ten y�zde 70,7�ye ��kar�rken, di�er belediyelerin ald�� pay� y�zde 30,5�ten y�zde 29,3�e indirmektedir. Yani toplam y�zde 1,2�lik bir azal�� vard�r b�y�k�ehir d��ndaki belediyelerin alaca�� paylar�n oran�nda. Bunun da tutar� 180 milyon YTL�dir. Bunu, teklifin olumsuz bir d�zenlemesi olarak g�r�yorum.

�kinci olumsuz d�zenleme de�erli milletvekilleri: Turistik �zelli�e sahip belediyelerin sorunlar�n� ��zen bir yakla��m� yok teklifin. Bu konuda, Cumhuriyet Halk Partisi olarak, ilgili madde geldi�inde sizlerin takdirine sunulacak olan bir �nergemiz vard�r. Bu belediyelerimizin yaz ve k�� n�fusu aras�ndaki dengesizlikten kaynaklanan sorunlar�n� ��zebilmek amac�yla, n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyelerde oldu�u gibi bir mali denkle�tirme mekanizmas�n�n sisteme d�hil edilmesini �neriyoruz. Bu konuda Bakanlar Kurulu yetkili olabilir. Bakanlar Kurulu, bina say�s�, ba��ms�z b�l�m say�s�, emlak vergisi kay�tlar�, otel yata�� say�s� gibi unsurlar� da dikkate almak suretiyle turistik �zelli�e sahip belediyeler aras�nda bu mali denkle�tirmenin ikinci b�l�m� olan �dene�i da��tmaya yetkili olabilir, bunu biz �neriyoruz.

��nc� �nemli eksiklik �udur: Di�er belediyeler aras�nda pay da��t�m sistemine geli�mi�lik endeksinin ilave edilmesinin olumlu oldu�unu ifade etmi�tim. Ancak burada oran y�zde 20�dir, yani da��t�m�n y�zde 80�i n�fusa dayal� olarak, y�zde 20�si geli�mi�lik endeksine dayal� olarak yap�lacakt�r. Y�zde 20�lik oran�n y�kseltilmesini �neriyoruz; y�zde 30 olabilir veya belki daha yukar� bir oran olabilir. �nerimiz y�zde 30�dur, tart��r�z, g�r��r�z, farkl� bir oran� belirlemenin m�mk�n oldu�unu d��n�yorum. Ama, di�er b�y�k�ehir d��ndaki belediyelere pay da��t�m�nda geli�mi�lik endeksini sisteme dahil ederken b�y�k�ehirlerde bu endeksi sisteme d�hil etmemi� olmay� yine bir eksiklik olarak g�r�yorum. B�y�k�ehirler, belediye s�n�rlar� i�erisindeki vergi gelirlerinin y�zde 5�ini alacakt�r ama bu y�zde 5�in y�zde 70�lik k�sm� do�rudan, y�zde 30�luk k�sm� havuz kanal�yla b�y�k�ehirlere da��t�lacakt�r; teklif oranlar� b�yle d�zenliyor. Y�zde 30�luk k�sm�n yani havuzda olu�an k�sm�n on alt� b�y�k�ehir belediyesine da��t�m� n�fus esas�na g�re yap�lacakt�r. ��te bu n�fus esas�na g�re yap�lacak da��t�mda geli�mi�lik endeksini de sisteme d�hil edebiliriz diye d��n�yorum, yani b�ylece Diyarbak�r B�y�k�ehir Belediyesi, Erzurum B�y�k�ehir Belediyesi gibi di�er b�y�k�ehir belediyelerine k�yasla geli�mi�lik endeksi a��s�ndan geli�mi�lik d�zeyi d��k olan belediyelerimize biraz daha fazla pay verme imk�n� olur.

Sistemdeki, teklifteki bir di�er eksikli�i de ��yle g�r�yorum: Denkle�tirme �dene�i olumlu bir d�zenleme, n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyelere seyyanen da��t�lmak �zere vergi gelirlerinin binde 1�i oran�nda bir �denek Maliye Bakanl�� b�t�esine konulacak ve Maliye Bakanl�� bu �dene�in y�zde 60��n� n�fusu 1 ila 5 bin aras�nda olan belediyelere, y�zde 40��n� da n�fusu 5.001 ila 10 bin aras�nda olan belediyelere da��tacakt�r.

�imdi bu olumlu bir d�zenleme ancak bir �rnek vermek suretiyle bunun yarataca�� bir sorunu dikkatinize sunmak istiyorum. �anl�urfa�dan iki belediye ald�m, birisi �anl�urfa�n�n Harran Belediyesi, di�eri de �anl�urfa�n�n Halfeti Belediyesi. �anl�urfa�n�n Harran Belediyesi �u anda mevcut pay da��t�m�na g�re 2,4 milyon YTL pay almaktad�r, mali denkle�tirme mekanizmas� sisteme girdi�inde onun alaca�� pay 155 bin YTL�lik denkle�tirme �dene�iyle 2 milyon 560 bin YTL�ye ��kacakt�r. �anl�urfa Harran��n n�fusu 9.866. Halfeti Belediyesi 10 binin biraz �st�nde bir n�fusa sahip: 10.238. Bu belediyenin n�fusu 10 binin �zerinde oldu�u i�in denkle�tirme �dene�inden yararlanmas� m�mk�n de�il. Bu belediyenin alaca�� pay 2 milyon 495 bin YTL. Yani, Harran 2 milyon 405 bin al�rken denkle�tirme �dene�i �ncesi, Halfeti ondan biraz daha fazla al�yor, 2 milyon 495 bin YTL, ancak Harran�a denkle�tirme �dene�inin katk�s�yla Harran, Halfeti�yi ge�iyor. Halfeti�nin n�fusu daha fazla, ald�� pay biraz daha az. Bunun ��z�m� var. Bunun ��z�m� n�fusu 10 binin �zerinde olan -15 bin diyebiliriz- bir grup daha tespit edebiliriz veya 13-14 bin diyebiliriz, o bir �al��mayla yap�labilir. Bu arada daha d��k bir oranda y�zde 60-40 yerine, o oranlar� biraz daha de�i�tirerek, o ��nc� dilime biraz daha az bir oran vermek suretiyle bu sayd��m dengesizli�i de giderebiliriz.

De�erli arkada�lar, bunlar� �nemli eksiklikler olarak g�r�yorum. Teklifin g�r��lmesi s�ras�nda bu konulara y�nelik �nergelerimiz sizlerin de�erlendirmelerine, takdirlerine sunulacakt�r.

De�erli arkada�lar, b�y�k�ehir belediyeleri konusunda yeni bir yakla��ma ihtiya� oldu�unu d��n�yorum. Mevcut B�y�k�ehir Belediye Kanunu�muz n�fusu 750 binin �zerinde olan belediyelerin, b�y�k�ehir belediyesine d�n��ebilece�ini d�zenlemektedir. On alt� b�y�k�ehir belediyesi en son 1990�l� y�llar�n ba��nda yap�lan d�zenlemelerle �ekillenmi�tir. 1999 y�l�nda meydana gelen deprem sonucunda Adapazar�, b�y�k�ehir belediyesi olarak �rg�tlenmi�ti, �yle bir istisnai bir durumun yaratt�� bir b�y�k�ehir uygulamas� da olmu�tu. Daha sonra b�y�k�ehir belediye gelirlerinden �yle bir pay aktar�lmas� s�z konusuydu Adapazar� i�in de. �imdi, bu n�fusu esas alarak biz t�m belediyelerimizi de�erlendirirsek, �lkedeki imar sisteminden yerle�im sistemine kadar bir�ok belediyemizi sorunlarla kar�� kar��ya b�rakm�� oluruz. �rnek vermek istiyorum: Trabzon Belediyesinin merkez n�fusu 228 bindir. Trabzon Belediyesinin do�usunda, bat�s�nda, g�neyinde irili ufakl� bir�ok belediyemiz vard�r. Bu belediyeleri e�er tek bir �emsiye alt�nda toplamazsak, imar otoritesinin �ok farkl� ellerde, farkl� belediyelerde olmas� nedeniyle �ok k�t� bir yap�la�maya, kent insan�n�n, b�lge insan�n�n ihtiya� duydu�unun �tesinde onu refaha, mutlulu�a ta��yacak, onu refah ve mutluluk i�erisinde ya�ayacak bir ortama kavu�maya imk�n vermeyecek bir yap�la�maya g�t�rm�� oluruz.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Hamza�ebi, l�tfen konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � Toparl�yorum Say�n Ba�kan.

Dolay�s�yla, n�fus konusundaki bu �srardan vazge�ip, daha farkl� esaslar� belirlemek suretiyle b�y�k�ehirler konusunda yeni bir yakla��m getirebiliriz diye d��n�yorum. Oturulup bunun esaslar� tespit edilebilir. Hep beraber bunu �ekillendirebiliriz.

Mali denkle�tirme �dene�iyle ilgili olarak ilave edece�im son bir husus var. Bizim 10 binin alt�ndaki belediyeler i�in getirilmi� olan bu sistem, bu belediyelerimizin son n�fus say�m�nda n�fuslar�nda meydana gelen azalmay� telafi eder nitelikte de�ildir. Adrese dayal� n�fus kay�t sistemiyle yap�lan n�fus say�m�nda yakla��k 2.500 belde belediyesinin -n�fusu 10 binin alt�nda olan bu belediyelerimizin- n�fusu y�zde 29 oran�nda azalm�� g�z�kmektedir. Yerel se�ime kadar bunun ��z�m� yasalar�m�zda vard�r. Ancak, yerel se�im sonras�nda bunun ��z�m� yoktur. Bunu da ��zmeliyiz diye d��n�yorum.

S�zlerimi burada bitirirken hepinizi sayg�yla selaml�yorum. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Hamza�ebi.

Gruplar ad�na ikinci konu�mac�, Milliyet�i Hareket Partisi Grubu ad�na Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan.

Say�n Ayhan, buyurun. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

MHP GRUBU ADINA EM�N HALUK AYHAN (Denizli) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Ba�kan, say�n milletvekilleri; 248 s�ra say�l� �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin geneli �zerinde MHP Grubunun g�r��lerini belirtmek �zere s�z alm�� bulunuyorum. Bu vesileyle y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum.

Sayg�de�er milletvekilleri, il �zel idarelerine ve belediyelere genel b�t�e vergi gelirlerinden pay verilmesini ihtiva eden kanun tasar�s� k�sa bir s�re �nce komisyonda g�r��lmeye ba�lanm��t�r. Tasar�yla ilgili alt komisyon olu�turularak alt komisyon �yeleri belirlenmi�tir. Alt komisyon �al��malara ba�lamadan konuya ili�kin tasar� geri �ekilmi�tir. Tasar�ya ili�kin g�r��meler s�ras�nda, tasar�ya �nem verildi�i, bu nedenle acilen yasala�mas�n�n istenmesi dolay�s�yla, vatanda�lardan do�rudan al�nacak vergilerden vazge�ilmesi ve sadece genel b�t�eden ayr�lacak paylara ili�kin d�zenlemelerin ger�ekle�tirilmesi hususunun uygun oldu�u ifade edilmi�tir. Daha sonra tasar� H�k�met taraf�ndan geri �ekilmi�tir. Bu geli�melerden sonra, �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi iktidar mensubu milletvekilleri taraf�ndan sunulmu� ve Plan ve B�t�e Komisyonunda g�r��meler tamamlanm��t�r.

Teklifin genel gerek�esi incelendi�inde, yap�lan rakamsal de�erlendirmelerin en son 2000 y�l�na ait oldu�u g�r�lmektedir. Ayr�ca, mahalli idarelerin bor�lar�na ili�kin de�erlendirmelere yer verilmemesi de dikkat �ekicidir. Ayn� hususlar�n, daha �nce H�k�met taraf�ndan getirilen tasar�da benzer �ekilde, hatta ayn� �ekilde yer almas�, iktidar partisi taraf�ndan konuya verilen �nemin de�erlendirilmesi a��s�ndan dikkat �ekicidir.

Di�er taraftan, komisyon g�r��meleri esnas�nda defalarca talep edilmesine ra�men, 2007 y�l�na ait verilerin, y�r�rl�kteki ger�ekle�en mevzuat ve yeni teklifteki �ekliyle mukayese edilebilmesini sa�layacak veriler maalesef h�len komisyon �yelerine ula�t�r�lmam��t�r. Bu husus, H�k�metin konuya verdi�i �nemin ciddiyetini g�stermesi a��s�ndan son derece �nemlidir. H�k�met ve iktidar partisinin teklif sahibi milletvekilleri, kendi parti mensubu belediye ba�kanl�klar�n�n haks�zl�klar kar��s�nda uyar�lar�n� da dikkate almamakta direnmi�lerdir. Teklifin mevcut h�liyle kanunla�mas� h�linde, Anayasa ve hukukun �e�itlik�, �adalet� ilkelerine, Anayasa�n�n 127�nci maddesindeki �Mahall� idarelere, g�revleri ile orant�l� gelir kaynaklar� sa�lan�r.� h�km�ne ayk�r� olacakt�r. Bu teklif h�len var olan e�itsizli�i gidermek yerine daha da art�racakt�r. ��i�leri Bakanl��n�n verilerinden, Komisyon �yelerine da��tt�klar� tablolardan anla��ld�� kadar�yla teklif y�r�rl��e girdi�i takdirde 2008 y�l�nda Kocaeli B�y�k�ehir Belediyesine ki�i ba��na 562 YTL pay verilirken, Denizli Belediyesine ki�i ba��na 168 YTL pay ayr�lmaktad�r. �l�e belediyeleri eklendi�inde fark daha da b�y�mektedir.

Di�er taraftan, 2008 y�l� program� Bakanlar Kurulu karar� ek olarak yay�mlanm�� ve 2008 y�l� ba��nda y�r�rl��e girmi�tir. Kamu kesimi genel dengesi kapsam�ndaki merkez� y�netim b�t�e dengesi ve mahall� idareler dengesi bu karar ekine g�re �ekillenmi�tir. Aradan k�sa bir s�re ge�mesine ra�men, H�k�met yeni bir tasar� sevk etmi� ancak Komisyonda g�r��meler ba�lam�� olmas�na ra�men H�k�met tasar�y� geri �ekmi� ve yeni teklif iktidar partisi milletvekillerince T�rkiye B�y�k Millet Meclisine sunulmu�tur. Bunun tekrar ifade edilmesindeki ama�, H�k�metin kendi program�na inanmad��n� vurgulamakt�r, aksi takdirde 2008 y�l� program�n�n uygulanmaya konmas�ndan k�sa bir s�re sonra uygulamadan vazge�ilmemesi gerekirdi. Kald� ki, merkez� y�netim b�t�esinden kesilecek kayna��n hangi harcamalardan tasarruf edilece�ine, makroekonomik a��dan da mahall� idarelerin hangi harcama kalemlerine tahsis edilece�ine dair bir i�aret de g�z�kmemektedir. Ku�kusuz kanun teklifi vermek milletvekillerinin hakk�d�r, ancak esas itibar�yla iktidar partisi milletvekilleri H�k�metin getirece�i tasar�lar� destekler. Teklif vermek, �o�unlukla muhalefet taraf�ndan kullan�lan bir hak olarak de�erlendirilmelidir. Bunun g�stergesi ise istatistiklerdir. H�k�metin tasar�y� geri �ekmesinin ve benzer bir metnin ayn� gerek�elerle teklif olarak getirilmesinin de anla��lmas� son derece g��t�r.

Son y�llarda, mahall� idarelerin toplam kamu harcamalar� i�indeki pay� �ok h�zl� bir art�� g�stermi� ve toplam kamu harcamalar�n�n y�zde 17�sine ula�m��t�r, toplam kamu yat�r�mlar� i�indeki pay� ise y�zde 50�lere yakla�m��t�r. Mahall� idare harcamalar�n�n pay� gayrisafi yurt i�i has�la i�inde y�zde 4�ler seviyesindedir. Bu g�stergeler mahall� idarelerin �neminin maliye politikas� a��s�ndan daha da artmas�na neden olmu�tur. Y�ll�k program metinlerinde -gayrisafi yurt i�i has�laya oran olarak- 2002 y�l�nda y�zde 2,9 olan mahall� idare harcamalar�n�n 2007 y�l�nda 3,9�a y�kselece�i tahmin edilmektedir ancak bu art�� kamu hizmetlerinde kalite ve hizmet art��n� beraberinde getirmemi�tir. Artan kaynaklar, y�ksek kentle�me h�z�yla birlikte h�zla artan kentsel altyap� ihtiyac�ndan ziyade cari harcamalar�n finansman�nda ve bor� �demelerinde kullan�lm��t�r. Yap�sal nitelikteki sorunlar k�t� mali y�netim ve kaynaklar�n verimsiz kullan�m�yla birle�tirildi�inde belediyelerin bor� stokundaki art�� ka��n�lmaz h�le gelmi�tir. Kaynak art�� metro, �evre ve su gibi temel altyap� yat�r�mlar�na de�il, festivallere, profesyonel spor kul�plerine, yap�ld�ktan bir hafta sonra ��ken asfaltlara, lale ve ithal s�s bitkilerine d�n��m��t�r.

Nitekim, 2006 y�l�nda bitirilen uzla�ma sonu�lar�na g�re, uzla�maya kat�lan belediyelerin bor�lar� 16 milyar YTL�ye, uzla�maya gelmeyenlerle beraber 20 milyar YTL�ye ula�maktad�r; kanun teklifinin yasala�mas� h�linde kamu finansman� �zerindeki y�k� 2009 y�l�nda yakla��k 4,5 milyar YTL�ye ula�acakt�r. 2008 y�l�nda ise yakla��k olarak 2 milyar YTL olacakt�r. 2008 y�l� program�nda, kamu kesimi genel dengesi kapsam�nda �ng�r�lmeyen bu gider, b�t�e ba�ta olmak �zere mali hedeflerde ciddi sapmaya neden olacakt�r. Harcamalardaki bu art��n nereden finanse edilece�i de a��k de�ildir.

2000 y�l�ndan bu yana uygulanan istikrar programlar�nda kamu kesiminin di�er unsurlar� genel b�t�e, K�T, sosyal g�venlik �zerinde mali disiplini sa�lamak amac�yla bir�ok tedbir ve politika uygulanmas�na ra�men, mahall� idarelerin mali disipline katk�s�n� sa�layacak neredeyse hi�bir �nlem al�nmam��t�r. Bu durumda dahi hi�bir mali kural getirmeden ve �nlem almadan belediyelere yeni kaynaklar�n aktar�lmas� sadece mali disiplinin azalmas�na neden olmayacak, ayn� zamanda 5018 say�l� Kanun�la getirilmeye �al��lan kamu harcamalar�nda etkinli�in art�r�lmas� �abalar�n� da baltalayacakt�r. Bu durum, genel b�t�e a��n�n artmas�na neden olmas�n�n yan� s�ra belediyelerde mali disiplinin daha da bozulmas�na neden olacakt�r.

Dikkat edilmesi gereken bir ba�ka husus ise: Yerel y�netimlere -iddia edildi�i gibi- merkez� idareden bir g�rev devri yap�lmamas�na ra�men, kaynak devrinin yap�lmas�d�r. K�y Hizmetleri Genel M�d�rl��n�n tasfiyesi hari� -ki bu d�zenleme sonras� olu�an maliyet i�in her y�l il �zel idarelerine merkez� b�t�eden kaynak aktar�lmaktad�r- hi�bir kamusal hizmet mahall� idarelere devredilmedi�i h�lde kaynak aktar�lmas�, merkez� idarenin sundu�u e�itim ve sa�l�k gibi temel hizmetlerin kalitesinin azalmas�na neden olacakt�r. Toplumumuzun �iddetle ihtiya� duydu�u bu temel kamusal hizmetlerin nitelik ve niceli�ini art�racak kaynaklar�n bu �ekilde yerele aktar�lmas� son derece yanl�� bir tercihtir ve kalk�nma plan�nda belirlenen hedeflere ula��lmas�n� engelleyecektir. Bir�ok ilde derslik ve sa�l�k birimlerine ihtiya� duyulurken b�y�k�ehir alanlar�nda belediyelerin birbirine nispet h�linde hi�bir standard� olmayan ve ad�na �meslek edindirme kurslar�� dedikleri kurslar� a�t�klar� g�r�lmektedir.

Daha �nce ifade etti�im gibi, teklifin mevcut h�liyle kanunla�mas� h�linde, Anayasa ve hukukun e�itlik, adalet ilkelerine, Anayasa�n�n 127�nci maddesindeki �Mahall� idarelere g�revleriyle orant�l� gelir kaynaklar� sa�lan�r.� h�km�ne ayk�r� olacakt�r. Mevcut sistemde Denizli, Malatya gibi h�zla b�y�yen �ehirlerde var olan problem bu �ehirlerde artmaya devam edecektir.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Hakk�n� iste, hakk�n�!

EM�N HALUK AYHAN (Devamla) - B�y�k�ehir pay da��t�m sisteminde, Say�n Ba�bakan�n �Her hak etti�ini verdik.� dedi�i Denizli�de, �Hak etti�ini bu d�nemde al�yoruz.� dedi�i Denizli�de, maalesef bu teklifle -yasala�mas� h�linde- Denizli�ye hak etti�ini vermek de�il, hak etti�inden almak olacakt�r, adaletsizlik ortaya ��kacakt�r. B�y�k�ehir pay da��t�m sisteminde mevcut yanl�� uygulama yeni tasar�yla devam ettirilmi�tir. Mevcut b�y�k�ehir pay da��t�m sistemi alan tahsilat� esas�na dayanmaktad�r. Ancak, �zellikle Ankara ve �stanbul�un K�T�lerin ve b�y�k vergi m�kelleflerinin merkezi olmas�, pay da��t�m�nda adaletsizli�i ortaya ��karmaktad�r. �rne�in, kurumlar vergisinin yakla��k y�zde 35�ini �deyen mali sekt�r�n merkezleri �stanbul�da bulunmaktad�r, kamu bankalar� Ankara�dad�r. Oysa, bu bankalar t�m �lke �ap�nda faaliyet g�stermektedirler. Baz� fabrikalar�n �e�itli illerde �retimi bulunmas�na ra�men verginin �dendi�i merkez de genelde �stanbul�da olmaktad�r. Bu sistemin yeni tasar�da korunmas�n�n yan� s�ra genel b�t�e vergi pay�na konu olan baz�nda geni�lemesi adaletsizli�i daha da art�racakt�r.

Komisyonda kabul edilen tasar� b�y�k �ehirler i�erisinde adaletsizli�i art�rman�n yan� s�ra b�y�k�ehir belediyeleriyle di�er il belediyeleri aras�ndaki makas�n a��lmas�na neden olacakt�r. B�y�k�ehir belediyeleri petrol �r�nleri �zerinden al�nan �TV, t�t�n ve alkoll� �r�nler �zerinden al�nan �TV ve �zel ileti�im vergilerinin matraha d�hil edilmesi nedeniyle tasla��n genelinde hedeflenen art��tan daha fazla bir pay art��na kavu�acaklard�r.

Gerek il �zel idareleri gerekse belediyeler i�in geli�mi�lik endeksi, pay da��t�m�nda esas olacak kriterler aras�nda yer almaktad�r. 5�inci maddenin ikinci f�kras�nda yer alan oranlar eski tasar�larda yer ald�� h�liyle korunmu�tur. Oysa adrese dayal� n�fus kay�t sistemi sonu�lar�, 2007 y�l� sonu itibar�yla, 2000 y�l� n�fus say�m�na g�re, 2.213 belediyenin n�fusunun azald��n� g�stermektedir.

DPT taraf�ndan yap�lan �al��ma incelendi�inde s�n�fland�rman�n e�it b�lme olarak de�il, istatistiki metotla yap�ld�� g�r�lmektedir. E�it b�lme, asl�nda geli�mi�lik seviyesi hi� de y�ksek olmayan bir�ok b�lgenin geli�mi� belediyeler s�n�f�nda de�erlendirilmesine neden olacakt�r. Tasar�da yer alan y�ntem ve katsay�lar, pay da��t�m�nda belediyeler aras�nda �nemli ve telafi edilemez d�zeyde e�itsizlikler ortaya ��karacakt�r. �zellikle belde belediyelerinin de il�e belediyelerine ba�land�� dikkate al�nd��nda, bu e�itsizlik g�receli olarak daha da artacakt�r. Unutulmamal�d�r ki, �geli�mi�� olarak tabir edilen y�reler h�zla g�� almakta ve altyap� yat�r�mlar� i�in �ok daha fazla kayna�a ihtiya� duymaktad�r.

B�y�k�ehir pay da��t�m sisteminde mevcut yanl�� uygulama yeni tasar�yla devam ettirilmi�tir. �ncelikle belirtmek gerekir ki, b�y�k�ehir belediyeleri pay da��t�m sistemine konu olan ve b�y�k�ehir alanlar�ndaki tahsilat�n belirlendi�i vergi idaresi s�n�rlar�na ili�kin bilgi yoktur. S�re� �effaf�� de�ildir. Bu teklifin yasala�mas� h�linde, mahall� idarelerin harcamalar� ile gelirlerini e�it bir �ekilde kar��layamayacakt�r. Bu payla��mdan elde edilecek ilave gelirleri hangi belediyenin nereye harcayaca��n� da bilmemektedir. Sadece �Se�im �ncesi bir miktar kaynak daha g�nderebilir miyiz?� tela�� i�inde haz�rlanan bir tekliftir. Teklifin amac� bu olunca sistemin d�zg�n bir mant�� oldu�unu s�yleyebilmek de imk�ns�zd�r.

Belediyelerin �z gelirlerinin art�r�lmas�na y�nelik k�sm�n�n teklifte yer almamas�n�n, daha �nce T�rkiye B�y�k Millet Meclisinden geri �ekilen tasar�dan bu k�sm�n ��kar�lmak istenmesinin amac� da vatanda�� se�im �ncesi zorlamama d��ncesidir. ��nk�, AKP se�imde b�yle bir yap�y� se�mene izah edemeyecektir. Hatta, AKP vatanda�lar�n do�rudan mahall� idarelere �deyecekleri vergilerden vazge�meden y�r�rl�k tarihini mahall� idareler se�iminden sonraya koymaya bile cesaret edememi�tir.

Uygulanmakta olan tar�m politikalar� nedeniyle b�y�k �ehirlere olan g�� h�zlanm��t�r. �stihdam problemlidir. Uygulanmakta olan konut politikalar� ise �� b�y�k �ehirde yerle�imi te�vik eder nitelikte olmu�tur. Bu politikalar daha fazla altyap� ihtiyac�n� da beraberinde getirmi�tir. Ancak bu konuda makro bir bak�� a��s�n�n gerektirdi�i �al��malar maalesef ortaya konulamam��t�r.

�l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi, mahalli idarelere ilave kaynak sa�lamas� a��s�ndan olumlu m�talaa edilmektedir. Bununla birlikte, mahall� idareler aras�nda h�len var olan adaletsizli�in daha da art�r�lmas�na ilave olarak, hedeflenen 2008 y�l� program� uygulamas�ndan bir sapma meydana getirilmesinin ka��n�lmaz olmas�, merkez� y�netim b�t�esi gelirlerinden al�nan kayna��n nas�l telafi edilece�ine ve mahall� idare harcamalar�n�n da makro ekonomik a��dan hangi etkiler yarataca��na dair yeterli a��klamalar�n yap�lmas� gerekmektedir.

Sayg�de�er milletvekilleri, ger�ekten h�k�metin ve iktidar grubunun milletvekillerinin g�r�� alan� dard�r, bulan�kt�r. Defalarca gelen tasar� bu sefer y�lba��nda getirilmesine ra�men, g�r��lmeye ba�lanmas�na, alt komisyon olu�turulmas�na ra�men maalesef geri �ekilmi�tir. Burada �nemli olan hadise vatanda�lardan do�rudan al�nacak mahalli idare vergilerinden vazge�ilmesidir. Vatanda�tan korkuldu�u i�in se�im �ncesi bu yap�lm��t�r. �imdi getirdi�iniz sistem adil de�ildir. Teklifin gerek�esi ile daha �nce geri �ekilen tasar�n�n gerek�elerine bakt��m�zda harfiyen ayn� oldu�unu g�rmekteyiz. Bu nedenle i�in daha ciddi tutulmas� gerekti�ini d��n�yoruz.

Bu belirtti�im mahzurlar�n dikkate al�narak gerekli de�i�ikliklerin yap�lmas� h�linde teklifin daha faydal� olaca��n� d��n�yorum. Bu vesileyle, y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Ayhan.

AK Parti Grubu ad�na Manisa Milletvekili Say�n H�seyin Tanr�verdi.

Say�n Tanr�verdi, buyurun efendim. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

AK PART� GRUBU ADINA H�SEY�N TANRIVERD� (Manisa) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekili arkada�lar�m; �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi �zerinde AK Parti Grubumuz ad�na s�z alm�� bulunuyorum. Y�ce heyetinizi sayg�yla ve sevgiyle selaml�yorum.

S�zlerimin ba��nda, bu ak�am sahada, Avrupa�da y�reklerini ve oyunlar�n� ortaya koyacak olan, 70 milyonun ve t�m g�n�l co�rafyam�zdaki dostlar�m�z�n kalbiyle ve dualar�yla destekleyece�i T�rk mill� tak�m�m�za ba�ar�lar diliyoruz.

De�erli arkada�lar�m, mahall� idareler, insanlar�m�z�n devletle, kamu kurumu niteli�indeki kurulu�larla ilk olarak kar��la�t�� kurumlard�r. Devlet hizmetlerinin ilk olarak sunuldu�u, altyap�dan do�al gaza, sudan mezarl�k hizmetlerine kadar �ok geni� bir yelpazede verildi�i kurumlar olan mahall� idarelerimiz, ne yaz�k ki y�llard�r hep ihmal edilmi�tir. �zellikle b�y�k kentlerde ya�anan g�� ve n�fus art�� sonucu hizmetlerin aksamas� ve gecikmesi, bu alanda ya�anan sorunlar�n yerinde ��z�m� i�in yeni bir perspektif gerekti�ini ortaya koymu�tur. ��nk� yeni sorunlar� klasik y�ntemlerle de�il, yeni sorunlara yeni ��z�mler getirecek teknikleri geli�tirip uygulayarak a�mak m�mk�nd�r. Bunun bilincinde olan partimiz, en k��k biriminden b�y�k�ehir belediye ba�kanl�klar�na kadar t�m yerel y�netim birimlerine �nem vermektedir. Parti program�m�zda yer alan �Kat�l�mc� ve temsil g�c� y�ksek bir demokrasinin temelinde yerel y�netimler yatar.� anlay�� temel ilkemizdir.

AK Parti H�k�metleriyle birlikte ya�anan d�n��m s�reci, ��phesiz ki, T�rkiye'nin tarih�, yap�sal pek �ok meselesinin ��z�m� i�in ciddi bir dinamik olu�turmaktad�r. T�rkiye'nin ��z�m bekleyen pratik, hayati meseleleri var. Bunu hepimiz biliyoruz ve hi�bir zaman �� bitti.� demedik, �Yolun ba��nday�z.� dedik ve sorunlar� tek tek ��ze ��ze geli�mi� ve m�reffeh bir T�rkiye hedefine do�ru ko�uyoruz. Aslolan, siyasetin ��z�m zemini olarak varl��n� g��l� bir �ekilde korumas� ve �lkeyi sahiplenmesidir. ��te biz bunu yap�yoruz. Zira, demokratik siyaset ��z�mlerin tek ve ger�ek zeminidir, bunu biliyoruz.

Hepimizin malumudur ki, ��kar siyasetinden nemalanarak g�� kazanm�� olan belli gruplar, toplumsal taleplere dayanan demokratik siyasetin sonu�lar�ndan rahats�zd�rlar. Bu rahats�zl�klar�ndan dolay� T�rkiye'nin demokratik s�re�ler i�inde toplumsal m�zakereye dayal� olarak ��z�lebilecek baz� meselelerini siyaseti g�d�kle�tirmenin bir arac�, vesilesi h�line getirmek istemektedirler.

Say�n Ba�kan, de�erli arkada�lar�m; vatanda�larla y�netim aras�nda g�nl�k hayattaki ba��n kuvvetli olmas�, devlet-millet kayna�mas�n� peki�tirecek ve demokrasimizin geli�mesine katk� yapacakt�r. O y�zden yerel y�netimler demokrasinin be�i�idir, ana damarlar�ndand�r. ��nk� demokrasilerin en �nemli ve en temel prensibi halka dayanmas�d�r. Genel Ba�kan�m�z ve Ba�bakan�m�z Say�n Recep Tayyip Erdo�an��n s�yledi�i gibi, �Siyaset yerelde ba�lar.�

Sizlerin de yak�ndan takip etti�i gibi �lkemizde son yirmi be� y�l i�inde b�t�n siyaset�iler, b�t�n iktidarlar, koalisyonlar, yerel y�netimlerin g��lendirilmesinden, yerel demokrasinin yerle�tirilmesinden, yerindelik ilkesinden bahsettiler. Ancak, ne yaz�k ki, bu, s�zden �teye gidemedi. AK Parti yerel y�netimlere verdi�i �nemi a��k�a g�stermi�, merkez� y�netimde olan bir�ok imk�n ve kaynak yerel y�netimlere, yerel birimlere devredilmi�tir. Bir �ehrin sorunlar�n� merkezden planlay�p ��zme d�nemi tamamlanm��t�r. Ge�mi� d�nemlerde dile getirilen, se�im beyannamelerinde, h�k�met� programlar�nda s�z edilen ifadeler hep k��t �zerinde kalm��t�r.

Anayasa�n�n 127�nci maddesinde ifadesini bulan ��g�revleri ile orant�l� gelir kaynaklar� sa�lan�r.� h�km� bile g�z ard� edilmi�tir. AK Parti ise bunu k��ttan icraata, s�zden kanuna ge�irmi�tir.

Yerel y�netimlerle ilgili olarak, de�erli arkada�lar�m, 22�nci ve 23��nc� D�nem �al��malar�nda, yerel y�netimler reformu �er�evesinde 5216 say�l� B�y�k�ehir Belediyesi Kanunu, 5302 say�l� �l �zel �daresi Kanunu, 5355 say�l� Mahall� �dare Birlikleri Kanunu, 5393 say�l� Belediye Kanunu ve 5747 say�l� B�y�k�ehir S�n�rlar� ��erisinde �l�e Kurulmas� ve Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun d�zenlenmi�, y�r�rl��e girmi� bulunmaktad�r.

Yerel y�netimler reformu s�reci, bug�n g�r��mekte oldu�umuz �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi ve h�len, Say�n Bakan�m�z�n da ifade etti�i gibi, haz�rl�klar� s�rd�r�len K�y Kanunu ile devam etmektedir. Yerel y�netimler reformu tamamlanana kadar s�re� devam edecektir.

Bu �er�evede, K�y Hizmetlerinin il �zel idarelerine devredilmesi mahall� demokrasinin ger�ekle�mesi ve ihtiya�lar�n yerinde tespiti bak�m�ndan da �ok �nemlidir. �l genel meclislerinin halk taraf�ndan se�ilmi� �yelerinin kendi y�relerinin ihtiya�lar�n� tespit edebilmesi ve k�ye y�nelik hizmetlerin etkin bir �eklide yap�lmas�na imk�n tan�nmas� sa�lanm��t�r.

Say�n Ba�kan, de�erli arkada�lar�m; AK Parti H�k�metlerince ger�ekle�tirilen yerel y�netimler reformunun kent y�netimine sa�lad�� temel katk�lar ��yle s�ralanabilir:

Kent y�netiminde kat�l�mc�l�k art�r�lm��t�r.

Sivil toplumun y�netimine etkin bir �ekilde kat�l�m� sa�lanm��, stratejik y�netim ve planlama s�reci ba�lat�lm��t�r.

Yerel y�netimlerin idari ve mali kapasiteleri g��lendirilmi�tir.

Norm kadro uygulamas�na ge�ilmi�tir.

Belediye kurulmas� i�in 5 bin n�fus kriteri �ng�r�lm��, birle�me ve kat�lmaya ili�kin h�k�mler basitle�tirilmi�tir.

B�t�n bu yap�lan yasal d�zenlemeler ile de�erli arkada�lar�m, yeni bir y�netim zihniyetinin ve felsefesinin yerel y�netimlerde geli�tirilmesi hedeflenmektedir.

De�i�im sadece yerel y�netim ile s�n�rl� de�ildir. Yerel y�netimlerle i� birli�i yapan di�er kamu kurumlar�, kamu kurumu niteli�indeki meslek �rg�tleri, sivil toplum kurulu�lar� ve �zel sekt�r temsilcileri de yerel demokrasi, �zerk yerel y�netim ve yeni kamu y�netimi yakla��m�na uygun bir y�netim yap�s�n� kurmak ve geli�tirmek zorundad�r.

Biz her zaman �unu s�yledik: AK Parti, de�i�im ve d�n��m� takip eden de�il, bizzat de�i�im ve d�n��m� ger�ekle�tiren bir anlay��n partisidir. Bu a��dan milletimiz i�in ne gerekliyse �lkemiz i�in hangisi yararl� ise onu yapmaya gayret g�stermekteyiz.

Mahall� idarelerin gelirlerinin gayrisafi yurt i�i mill� has�la i�indeki pay� 1980 y�l�nda y�zde 1,63 iken bu oran 2006 y�l�nda y�zde 4,18�e ��km��t�r. Bu durum mahall� idarelerin �lke ekonomisi i�inde giderek artan bir �nem kazand��n� g�stermektedir.

Say�n Ba�kan, de�erli arkada�lar�m; g�r��mekte oldu�umuz kanun teklifi ile belediyelerin genel b�t�e vergi gelirlerinden ald�� paylar�n matrah� y�zde 30 dolay�nda artmaktad�r. Petrol ve do�al gaz �r�nlerinden al�nan �TV�nin tamam�, motorlu ta��tlardan al�nan �TV�nin tamam�, alkoll� ve gazl� i�ecekler ile b�t�n t�t�n mamulleri �zerinden al�nan �TV�nin tamam�, �zel ileti�im vergisinin tamam� teklif ile matraha d�hil edilmektedir.

Kanun teklifimizden sonra, matrah�n geni�letilmesiyle toplam, yakla��k olarak, de�erli arkada�lar�m, 34 milyar 312 milyon YTL, yani 34 katrilyon 312 trilyon TL kaynak mahall� idarelere aktar�lm�� olacakt�r.

Toplamda ise mahall� idarelere aktar�lan pay miktar�, de�erli arkada�lar�m, 2007�ye bakt��m�zda 2007�de 12 milyar 765 milyon 287 bin 531 YTL�dir, yani 12 katrilyon 765 trilyon 287 milyar 531 milyon TL�dir.

�imdi bu kanun teklifimizle ve bu d�zenlemeyle de�erli arkada�lar�m, 2008�e geldi�imizde yakla��k olarak 18 milyar YTL�ye y�kselmi�tir, yani 18 katrilyona ula�maktad�r.

De�erli arkada�lar�m, g�r�l�yor ki, 12 milyar, 18 milyar; aradaki k�suratlar� dikkate al�rsak yakla��k 5 katrilyon civar�nda, 5 k�sur katrilyon civar�nda, yani 5 milyar YTL civar�nda bir art�� s�z� konusu olmaktad�r. 2380 say�l� Kanun gere�ince, il �zel idarelerine genel b�t�e vergi gelirleri �zerinden ayr�lan pay�n sadece n�fus esas�na g�re da��t�lmas� ciddi ele�tirilere neden olmaktayd�. Bug�n, de�erli arkada�lar�m�z, bu k�rs�den bunu yine ifade ettiler. Sadece n�fus kriterinin esas al�nmas� iller aras�ndaki geli�mi�lik farklar�n�n ortadan kald�r�lmas�na yetmemekte. N�fusu fazla olan iller daha �ok pay al�rken, ekonomik ve sosyal bak�mdan geri kalm�� iller n�fuslar� az oldu�u i�in daha az pay almakta ve geli�mi� illerle aras�ndaki makas a��lmaktayd�.

Yap�lan d�zenlemeyle, bu kanun teklifimizde, de�erli arkada�lar�m, n�fus kriterinin yan�nda di�er baz� kriterlerin de da��t�mda esas al�nmas� �ng�r�lm��t�r. Bu d�zenlemeyle, pay da��t�m�nda belediyelerde sadece n�fus kriteri dikkate al�nmayacak, ayn� zamanda o illerin geli�mi�lik endeksi dikkate al�nacakt�r. N�fus y�zde 80 oran�nda, geli�mi�lik endeksi de y�zde 20 oran�nda dikkate al�narak hesaplanacakt�r. �l �zel idarelerinin paylar�n�n da��t�m�na geldi�iniz zaman, de�erli arkada�lar�m, n�fus y�zde 50 oran�nda, illerin y�z�l��m� kriteri dikkate al�nacak, bu da y�zde 10 oran�nda; k�rsal alan n�fusu dikkate al�nacak, bu y�zde 15 oran�nda; geli�mi�lik endeksi dikkate al�nacak, bu y�zde 15 oran�nda ve ayr�ca k�y say�lar� dikkate al�nacak, bu da y�zde 10 oran�nda olacakt�r.

Genel b�t�e vergi gelirlerinden mahall� idarelere aktar�lan paylardan bor�lara kar��l�k yap�lan kesintilerin miktar� da bu teklifle, bu d�zenlemeyle, de�erli arkada�lar�m, y�zde 40 ile s�n�rland�r�lmaktad�r, y�zde 40�� hi�bir surette ge�meyecektir. S�z y�zde 40�tan a��lm��ken, bildi�iniz gibi, AK Parti �ktidar� d�neminde bor�lu belediyelerin bor�lar�na mahsuben �ller Bankas�ndan y�zde 40�l�k kesinti yap�lmaktad�r ve partilimiz, partili olmayan belediyelerin hepsine ayn� oran uygulanmaktad�r. AK Parti b�ylesi adaletli bir uygulamay� ger�ekle�tirmi�tir.

RAS�M �AKIR (Edirne) � Biliyoruz, biz biliyoruz ne kadar adaletli oldu�unu!

H�SEY�N TANRIVERD� (Devamla) � Dolay�s�yla, de�erli arkada�lar�m, buradan ifade ediyorum. Bizi izleyen ekran� ba��nda belediye ba�kan� arkada�lar�m�z var, merak ediyorlar: �Bu d�nem, yaz d�nemi, ge�ti�imiz d�nemlerde yapt��n�z gibi kesintileri durduracak m�s�n�z?� Evet, ge�ti�imiz hafta Say�n Genel Ba�kan�m�z, Ba�bakan�m�z Bakanlar Kurulunda bir karar alm��t�r. Bu karar �er�evesinde temmuz, a�ustos, eyl�l, ekim aylar� olmak �zere d�rt ayl�k bir s�re bor�lar�na mahsuben kesinti yap�lmayacakt�r. Bu arkada�lar�m�z, bu kesinti kald�r�ld�� zaman elbette halk�m�za daha iyi hizmeti sunabilecekler ve noksanlar�n� giderebileceklerdir.

KEMAL KILI�DARO�LU (�stanbul) � Faiz �al��acak!

AK�F AKKU� (Mersin) � Sonra �demeyecekler mi?

H�SEY�N TANRIVERD� (Devamla) � Bu konuda, de�erli arkada�lar�m, H�k�metimizin i�ba��na geldi�i g�nden bu yana ne kadar adaletli ve ne kadar e�it davrand��n� biliyorsunuz.

RAS�M �AKIR (Edirne) � Sana sevdan�n yollar�, bana kur�unlar! Ne adalet, biz biliyoruz!

H�SEY�N TANRIVERD� (Devamla) � De�erli arkada�lar�m, kesinti yap�lmas� gerekiyorsa AK Partili belediyelerden de kesinti yap�lm��, yap�lmas� durdurulmu�sa AK Partili belediyelerden de durdurulmu�tur.

Daha �nceki d�nemleri burada uzun uzun konu�acak de�iliz. Daha �nceki d�nemlerde, Marmara depreminden dolay�, Karadeniz B�lgesi�ndeki afetten dolay� hak etmedi�i h�lde bir�ok belediyelere partizanca �denekler verildi�ini, �deta �ehrin bir caddesine bir kova su d�k�l�p de afet yard�m� takviye edildi�ini, �ok de�erli belediye ba�kan� arkada�lar�m�z onlar� ya�ad�lar, g�rd�ler. Bu haks�zl�klar� Adalet ve Kalk�nma Partisi ortadan kald�rm��t�r. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

Diyarbak�r B�y�k�ehir Belediyesine ne veriliyorsa, nas�l davran�l�yorsa, �zmir B�y�k�ehir Belediyesine nas�l davran�l�yorsa, Ankara B�y�k�ehir Belediyesine de, Konya B�y�k�ehir Belediyesine de, �stanbul B�y�k�ehir Belediyesine de ayn� davran�lmaktad�r.

De�erli arkada�lar�m, yeni d�zenlemeyle, ge�mi�ten g�n�m�ze kadar gelen, bir�ok kez sorun olan belediyelerin sosyal g�venlik primleri ve emekli keseneklerinin kaynaktan kesilmesi imk�n� getirilmektedir.

Yeni d�zenlemeyle, mahall� idarelerin 2007 y�l�nda ald�klar� paylara ortalama y�zde 44 oran�nda bir art�� getirilmektedir.

Baz� bakanl�k ve kurulu� b�t�elerine konulan �deneklerin da��t�m�nda ya�anan s�k�nt�lar daha �nceki d�nemde had safhadayd�, bunlar� da bu H�k�metimiz idari olarak ortadan kald�rd�, �imdi bu teklifimizle yasal h�le getiriyoruz. Da��t�lan kaynaklar�n zikredilen, d��n�len, daha �nce ya�an�lan sak�ncalar�n� ortadan kald�rmak amac�yla, mahall� idarelere yard�m yap�lmak �zere �e�itli bakanl�k ve kurulu� b�t�elerine konulan �denekler kald�r�lmakta, bunun yerine Maliye Bakanl�� b�t�esine �denkle�tirme �dene�i� ad� alt�nda �denek konulmas� ve bu �dene�in �ller Bankas� arac�l��yla, her y�l mart ve temmuz aylar�nda iki e�it taksit h�linde da��t�lmas� �ng�r�lmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Tanr�verdi, konu�man�z� tamamlay�n�z l�tfen.

Buyurun.

H�SEY�N TANRIVERD� (Devamla) - �llerimizin demografik farkl�l�klar�ndan dolay� a��lan makas, g�r��t��m�z teklifte yer alan denkle�tirme �dene�i ile daralt�lmaktad�r.

De�erli arkada�lar�m, bizi ekranlar� ba��nda izleyen milyonlarca vatanda��m�z bas�nda ��kan haberlere asla kulak asmas�n. Mahall� idarelere yap�lan bu art��lar ile kesinlikle vatanda�lar�m�z�n s�rt�na herhangi bir y�k getirilmemektedir. Bunu, alt�n� �izerek ifade ediyorum. Bu yasa teklifimiz, sadece merkez� H�k�metin kendisinin yapmas� gereken harcamalar� yerel y�netimlere devretmesidir, yerindelik ilkesi do�rultusunda hareket etmesidir. Dolay�s�yla, kesinlikle halk�m�z�n s�rt�na bir y�k gelmemekte; hani, konu�ulan otopark �cretleri, emlak vergilerinin art�r�l�� gibi �eyler bu kanun teklifimizde, bu d�zenlememizde s�z konusu de�ildir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

AK�F AKKU� (Mersin) � Elektri�e y�zde 23 zam yap�ld�. Niye?

RECEP KORAL (�stanbul) � Be� y�l yap�lmad�.

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Y�zde 23 zam de�il mi?

BA�KAN � Say�n Tanr�verdi, l�tfen tamamlay�n konu�man�z�.

H�SEY�N TANRIVERD� (Devamla) � Biz bunlar� yaparken de�erli arkada�lar�m, olaya asla parti ��karlar� a��s�ndan yakla�mad�k, kat�l�mc�l�� bi�ime indirgemedik. Biz, insan�m�za daha iyi hizmeti sunman�n derdindeyiz. Biz, milletimizin ve devletimizin lehine olan d�zenlemeleri, siyasi olarak ne getirir ne g�t�r�r hesab�yla de�il yar�nlar i�in, yar�n�n ayd�nl�k ve kalk�nm�� T�rkiye'si i�in yap�yoruz, yapmaya da devam edece�iz.

D�zenlemenin yerel y�netimlerimize, �lkemize ve milletimize hay�rl� olmas�n� diliyorum.

Kanun teklifimize verece�iniz destek i�in �imdiden te�ekk�r ediyor, hepinizi tekrar en kalbi duygular�mla selaml�yorum.

Te�ekk�r ederim. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Tanr�verdi.

Teklifin t�m� �zerinde �ahs� ad�na �stanbul Milletvekili �nal Kac�r.

Say�n Kac�r, buyurun. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

�NAL KACIR (�stanbul) � Say�n Ba�kan, say�n milletvekilleri; Adalet ve Kalk�nma Partisi Grup Ba�kanvekili Kocaeli Milletvekili Nihat Erg�n ve 16 Milletvekilinin; il �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin geneli �zerinde �ahs�m ad�na s�z alm�� bulunuyorum. Y�ce Heyetinizi sayg�yla selaml�yorum.

De�erli milletvekilleri, bildi�iniz gibi Meclisimiz, 5393 say�l� Belediye Kanunu�nu, 5216 say�l� B�y�k�ehir Belediye Kanunu�nu, 5302 say�l� �l �zel �daresi Kanunu�nu ve 5355 say�l� Mahalli �dare Birlikleri Kanunu�nu ��kartm��t� ve i�te bu kanunlarda yap�lan de�i�ikliklerle yerel y�netimlerde g�rev, yetki ve sorumluluklar da yeniden belirlenmi�ti. Bunlar�n gere�i olarak g�revleriyle orant�l� gelir kaynaklar� sa�lanmas� amac�yla bu kanun teklifi verilmi�tir ve bu d�zenlemeler yap�lmaktad�r.

Bildi�iniz gibi mevcut durumda, 2380 say�l� Kanun�a g�re belediyelere y�zde 6, il �zel idarelerine y�zde 1,12 pay verilmekte. 5216 say�l� Kanun�a g�re de b�y�k�ehir belediye pay� olarak b�y�k�ehir s�n�r� i�inde toplanan genel b�t�e vergi gelirleri �zerinden y�zde 5 olarak b�y�k�ehir pay� ayr�lmakta idi. B�y�k�ehir il�e belediyelerine yine genel b�t�e vergi gelirlerinden kesilen paylar�n y�zde 35�lik k�sm� b�y�k�ehir belediyesine ve y�zde 10�luk k�sm� da su ve kanalizasyon idaresi pay� olarak ayr�lmakta idi. B�y�k�ehir belediye s�n�rlar�nda toplanan genel b�t�e vergi gelirlerinin y�zde 5�i hesab�nda, bu pay�n y�zde 75�i do�rudan verginin topland�� b�y�k�ehir belediyesinden al�nan paya, y�zde 25�i ise havuzda toplanarak b�y�k�ehir belediyeleri n�fus esas�na g�re da��t�lmakta idi.

Ancak, yine bildi�iniz gibi genel b�t�e vergi gelirlerinin bir k�sm� mahall� idarelere ayr�lan pay matrah�na d�hil edilmemekte idi. Bunlar: Petrol ve do�al gaz �r�nlerinden al�nan �TV�nin tamam� verilmemekte idi, motorlu ta��tlardan al�nan �TV�nin y�zde 28�i matraha d�hil edilmemekte idi, alkoll� ve gazl� i�ecekler ile t�t�n mamulleri �zerinden al�nan �TV�nin de y�zde 60�� bu matraha d�hil edilmemekte idi; yine, �zel ileti�im vergisinden de bu matraha ilave yap�lmamakta idi.

�imdi, getirilen bu teklifle, petrol �r�nlerinden al�nan �TV�nin tamam�, motorlu ta��tlardan al�nan �TV�nin tamam�, alkoll� ve gazl� i�eceklerden al�nan �TV�nin tamam�, �zel ileti�im vergisi ve �ans oyunlar� vergisinden gelen paylar�n tamam� matraha ilave edilmekte, vergi iadeleri de d��lmektedir.

Petrol ve do�al gaz �r�nlerine ili�kin �TV, bildi�iniz gibi, 22 katrilyon tutmakta. Yine motorlu ta��tlardan gelen vergi 4,2 katrilyon tutmakta, bunun 1,2 katrilyonu verilmemekte; �imdi o da d�hil edilmi�tir. Alkoll� ve gazl� i�ecekler ile t�t�n mamulleri �zerinden al�nan �TV�nin y�zde 60�� ise 7 katrilyon tutmakta, �zel ileti�im vergisi de 4 katrilyon tutmakta. Dolay�s�yla, toplam olarak 34 katrilyon matraha ilave edilmekte, tabii bu arada vergi iadeleri de d��mekte ve bu �ekilde matrah belirlenmekte, yeni belirlenen oranlar do�rultusunda da bu matrah �zerinden pay verilmektedir bu teklife g�re.

Yine, bilindi�i gibi mevcut uygulamada sadece n�fus kriteri var iken bu teklifte art�k sadece n�fus kriteri olmayacak, farkl� kriterler de getiriliyor. Nedir bunlar? Belediyeler i�in, bu paylar�n y�zde 80�i n�fus kriterine g�re, y�zde 20�lik k�sm� da geli�mi�lik kriterine g�re hesap edilerek verilecek. �l �zel idarelerinin paylar� da sadece n�fus oranlar�na g�re de�il, bu gelirlerin y�zde 50�si n�fus oran�na g�re, y�zde 10�u ilin y�z �l��m�ne g�re, y�zde 15�i k�rsal alan n�fusuna g�re, y�zde 15�i geli�mi�lik endeksine g�re, y�zde 10�u da k�y say�s�na g�re belirlenecektir.

Pay oranlar�na gelince, il �zel idarelerinin pay oran� y�zde 1,15 olarak, b�y�k�ehir il�e belediyeleri 2,5, b�y�k�ehir belediyesi y�zde 5 olarak, di�er belediyeler de y�zde 2,85 olarak belirlenmektedir. B�y�k�ehir belediyesi s�n�rlar�nda toplanan vergilerin y�zde 5�i b�y�k�ehir pay� olarak ayr�lmakta, bu pay�n y�zde 70�i do�rudan verginin topland�� b�y�k�ehir belediyesine, y�zde 30�u ise havuzda toplanarak b�y�k�ehir belediyelerine n�fus oranlar�na g�re da��t�lmaktad�r. B�y�k�ehir il�e ve ilk kademe belediyelerine ayr�lan paydan ise y�zde 30�u b�y�k�ehir pay� olarak, y�zde 10�u da su ve kanalizasyon idaresi pay� olarak ayr�lmakta ve ilgili b�y�k�ehir belediyesine aktar�lmaktad�r. B�y�k�ehir paylar�n�n hesab�nda, bir �nceki y�l ayl�k olarak tahakkuk eden tutar�n y�zde 20�sinden fazla pay verilmemesi de, yine bu teklifle �ng�r�lmekte, y�zde 20�sinden fazla olan miktar�n, y�zde 20�den daha az artan di�er b�y�k�ehir belediyelerine n�fus esas�na g�re da��t�lmas� �ng�r�lmektedir. B�t�n bunlara g�re, de�erli milletvekilleri, il �zel idarelerinin gelirleri y�zde 56 oran�nda artmaktad�r. Belediyelerin, di�er belediyelerin gelirleri y�zde 42 oran�nda artmakta, b�y�k �ehirlerdeki il�e belediyelerinin gelirleri de yine y�zde 42 oran�nda artmaktad�r. Verilecek olan bir �nerge ile -kabul edilirse, ki kabul edilece�ini umuyorum- b�y�k�ehir belediyelerinin pay� da y�zde 36 oran�nda artm�� olacakt�r. B�ylelikle yerel y�netimlerine aktar�lan pay 12,7 katrilyondan 17,9 katrilyona� Yani y�zde 44 olarak art�r�lm�� olacakt�r.

De�erli milletvekilleri, genel b�t�e vergi gelirleri tahsilat� toplam�n�n binde 1�i belediyeler denkle�tirme �dene�i olarak ayr�ca ayr�lacak, ayr�lan �dene�in mart ve temmuz aylar�nda iki e�it taksit h�linde �ller Bankas� taraf�ndan da��t�lmas� sa�lanacak. Bu �dene�in y�zde 60�� n�fusu 5 binden az olan belediyelere, y�zde 40�� ise n�fusu 5 bin ila 10 bin aras�nda olan belediyelere e�it olarak da��t�lacakt�r. B�ylelikle, n�fusu 5 bin ila 10 bin aras�nda olan belediyelerin y�lda yakla��k 155 bin YTL, n�fusu 5 binden az olan belediyelerin de 41.500 YTL paylar� artm�� olacakt�r. �rnek olarak verilecek olursa, U�ak Yayalar Belediyesinin 2007 y�l� pay� 268.930 YTL iken, denkle�tirme �dene�inden de 41.586 YTL gelir elde etmi� olacak, ki gelirini y�zde 25 olarak sadece bu denkle�tirme �dene�inden art�rm�� olacakt�r.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Tabii �stanbul Belediyesine 4 katrilyon verirsiniz, �b�r belediyelere daha az para verirsiniz.

�NAL KACIR (Devamla) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �imdi bir de Say�n Akif Hamza�ebi�nin belirtmi� oldu�u bir husus var, ki o da b�y�k�ehir belediyelerinin paylar� y�zde 69,5�tan y�zde 70,7�ye ��k�yor �eklinde�

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Kac�r, konu�man�z� tamamlay�n�z l�tfen.

Buyurun.

�NAL KACIR (Devamla) � Te�ekk�r ediyorum De�erli Ba�kan�m, bitiriyorum konu�mam�.

Bu teklif ile -ne �ekilde hesap yapt��n� ben pek anlayamad�m ama- b�y�k�ehirlerin y�zde 62 olan pay� 63�e ��k�yor �eklinde g�r�lmekte. Ancak verilecek olan �nergeyle bu oran y�zde 61, di�er belediyelerin pay� y�zde 27�den y�zde 28�e ��km�� olacak, �zel idarelerin pay� da y�zde 10�dan y�zde 11�e ��km�� olacakt�r.

Ben, �imdiden, teklifin yasala�aca��n� bekliyorum ve hay�rl� olmas�n� diliyorum. Y�ce heyetinize sevgilerimi, sayg�lar�m� sunuyorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Kac�r.

�ahs� ad�na teklifin t�m� �zerinde ikinci konu�mac� Trabzon Milletvekili Say�n As�m Aykan. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

Say�n Aykan, buyurun efendim.

ASIM AYKAN (Trabzon) � Say�n Ba�kan, de�erli arkada�lar; g�r��mekte oldu�umuz 248 s�ra say�l� Kanun Teklifi �zerinde g�r��lerimi arz etmek �zere huzurlar�n�zday�m. Bu vesileyle hepinizi sayg�yla selaml�yorum.

De�erli arkada�lar, ben iki konu �zerinde m�talaa yapmak istiyorum: Bir tanesi yerel y�netimlerin tarihsel geli�imi, ikincisi de kaynak problemleri. Biraz �nce De�erli H�seyin Bey de ifade ettiler, cumhuriyetten yakla��k altm�� y�l �nce, 1860�l� y�llarda, �stanbul H�k�meti zaman�nda �ademimerkeziyet� diye tabir etmi� oldu�umuz, yetkiler �stanbul�da m� kullan�ls�n yoksa Anadolu�ya m� verelim noktas�ndaki tart��malar� hep biliyoruz. Bu s�re� yakla��k altm�� y�ll�k bir s�re�le, zaman dilimi i�erisinde tart��ld� ve 1921 Anayasas��yla beraber hizmete taalluk eden, hizmetle ilgili yetkilerin Anadolu�ya b�rak�lmas�n�n daha do�ru olaca�� istikametinde bir g�r�� ortaya ��kt�. Rahmetli Recep Yaz�c�o�lu �biliyorsunuz, valimiz- �Ben 1921 y�l�n�n �zel idaresi �artlar�n�, yetkilerini, imk�nlar�n� istiyorum, onu verin ba�ka bir �ey istemiyorum.� diye bu konuyu �ok zaman T�rkiye'nin g�ndemine ta��d�. Zannediyorum yava� yava� -rahmetlinin kemikleri s�zlamayacak- ad�m ad�m, hizmete taalluk eden -tekrar alt�n� �iziyorum- yetkileri Anadolu�ya vermek istikametinde H�k�metimiz taraf�ndan ciddi ad�mlar at�l�yor.

35 y�l�nda Mustafa Kemal Atat�rk��n zaman�nda ��kart�lm�� olan Belediye Yasas�, yani 1580 say�l� Yasa, 21�deki espriye ba�l� bir yasad�r. Bunu �zellikle belediye ba�kanl�� yapm�� bir insan olarak vurgulamak istiyorum. Yani, Anadolu�ya yetkilerin verilmesi istikametinde bir yasad�r. Ama daha sonra ad�m ad�m, de�i�ik zamanlarda, de�i�ik genelgelerle belediyelerdeki bu yetkiler Ankara�ya �ekilmi�tir. Biz, bunun ac�s�n� �ok ya�ad�k. Bu s�re�, daha do�rusu belediyelerle ilgili d�zenlemeyle ilgili s�re�, Rahmetli �zal��n 3030 say�l� b�y�k�ehirlerle ilgili Yasa�y� ��kartt�� d�neme kadar �ok fazla bir hareketlenme g�stermiyor. 3030�la beraber, b�y�k�ehirlerle ilgili d�zenlemeyle yerel y�netimlerde ciddi bir yeni yakla��m tarz� ortaya ��km��t�r. Daha sonra, Ba�bakanl��a, yerel y�netimlerden gelmi� bir insan olarak De�erli Ba�bakan�m�z�n ba�kanl��nda, biraz �nce arkada�lar�m�z�n ifade etmi� oldu�u Belediye Yasas�, B�y�k�ehir Belediyesi Yasas�, �l �zel �daresi Yasas�, Mahall� �dare Birlikleri Yasas�, baz� belediyelerin t�zel ki�iliklerinin de�i�tirilmesiyle ilgili yasa ��kart�ld�. Kamu Y�netimi Temel Yasas� Say�n Cumhurba�kan�m�zdan geri d�nd�, duruyor ve bahsetmi� oldu�um bu s�re� h�zl� bi�imde geli�mi�tir. �imdi g�r��t��m�z yasa, belediyelerimizin ve �zel idarelerimizin kaynaklar�n� art�r�yor.

De�erli arkada�lar, neden b�yle bir yasaya ihtiya� duyulmu�tu; onun �zerine ikinci k�s�mda de�inmek istiyorum. 90�l� y�llarda rahmetli �n�n� ile beraber Demirel H�k�metinin kuruldu�u zamanlarda b�t�emizin 2,3��n� -yani bug�nk� kar��l��n� s�yl�yorum, 4 katrilyon TL- �zel idarelere ay�rd��m�z, �imdi ilave yapt��m�z kayna��n 2 kat� para belediyeler pay� 2,3 olarak b�t�eden belediyelere aktar�l�yordu. Belediyelerin de altyap�, su, kanalizasyon, de�arjlar ve di�erleri ba�ta olmak �zere harita �al��malar� bu kaynaktan yap�l�yordu; y�zde 80�i buradan veriliyordu, y�zde 20�sini ise belediyeler kar��l�yordu. Demirel H�k�meti zaman�nda bunun bir k�sm� merkez� b�t�eye aktar�ld�. �iller H�k�meti zaman�nda ise, daha sonraki birka� y�l i�erisinde, t�m� b�t�eye aktar�ld� ve belediyeler, daha �nceden meclis karar�yla vermi� olduklar� yat�r�m kararlar�n� bile tamamen kendileri, hem de geciken faizleriyle beraber kar��lama durumunda kald�lar. Bu, belediyelerin en b�y�k s�k�nt� ya�ad�� d�nemdir. O imk�nlar al�nmam�� olsa idi, �imdi, belediyelerin kullanacak olduklar� alt yap�daki kaynak miktar�, ifade etti�im gibi, 4 katrilyon civar�nda idi.

De�erli arkada�lar, T�rkiye bir de�i�im s�reci ya��yor, k�rsaldan kentlere do�ru yo�un bir g�� var. Dolay�s�yla, belediyeler, �zellikle altyap�ya y�nelik olarak �ok ciddi yat�r�mlar yapmak zorundad�rlar. Bunlar� ��yle k�saca arz etmek istiyorum:

Su, hepimizin her g�n kullanm�� oldu�u b�y�k bir nimet. Kullanamad��m�z zaman veya temiz midir de�il midir diye kamuoyunun g�ndemini nas�l i�gal etmi� oldu�unu hep beraber g�r�yoruz.

Kanalizasyon hizmetleri, ya�mur suyuyla kanalizasyonun birbirinden ayr�lmas�; bu, kentlerin altyap�s� i�in �ok �nemli bir durumdur. Su hatlar�n�n yenilenmesi, ka�aklar�n�n engellenmesi, de�arjlar, ar�tma tesisleri; kat� at�k, yani ��p� diye ifade etti�imiz konular ile maalesef kentlerimizde bir kangren h�line d�n��m�� olan �arp�k yap�la�ma, imar durumlar�; belediyelerin kentsel d�n��me para aktarmas�, son d�nemlerde artan maliyetler, ge�ici i��ilerimize kadro vermi� olmam�z ve on iki ay �al��maya ba�lam�� olmalar�; petrol fiyatlar�, benzer �r�nlerin art�� belediyelerimizi ger�ekten ilave kaynak kullanmaya itmi�tir. Bu anlamda, ald��m�z bu tedbirlerle -arkada�lar�m�z�n da ifade etti�i gibi- belediyelerimize ciddi bir kaynak aktar�lmaktad�r.

Burada bir hususun alt�n� �izmekte fayda g�r�yorum.

De�erli arkada�lar, k��k belediyelerimiz, yani n�fusu 5 bin civar�nda olan belediyelerimiz kurulu� a�amas�nda -ki, bunlar nas�l kuruldular, ne zaman kuruldular, bunlar� biliyorsunuz- istihdama y�nelik fazla eleman bulundurduklar�d�r. Yani 3 ki�inin �al��acak oldu�u baz� yerlere 10 ki�i, 15 ki�i eleman ald�klar� i�in, g�nderdi�imiz kaynaklar�n b�y�k bir k�sm�n� maalesef i��ilerine veriyorlar. E�er biz, bu art��a ra�men, yani fazla para g�ndermemize ra�men, ilave kaynak g�ndermemize ra�men bu konular�n ��z�lece�ini d��n�yorsak, zannediyorsam, yeterli ad�mlar� atamayaca��z. Burada bir d�zenleme yapmam�z gerekir. Devletin di�er kurumlar�nda eleman istihdam�na ihtiya� var, ama belediyelerde fazla eleman var, hem memur a�s�ndan hem i��i a��s�ndan s�yl�yorum. Valilerimizin tasarrufuyla bu elemanlar i�in ba�ka kurumlarda istihdam�n kap�s�n� a�mam�z laz�m veya k�dem tazminat�nda, ihbar tazminat�nda kullanmak �zere arkada�lar�m�za kaynak aktarmam�z laz�m, onun da burada bu vesileyle alt�n� �izmek istiyorum. ��nk�, di�er belediyelerimiz, n�fusu fazla belediyelerimiz de�erli arkada�lar, kaynak olu�turabilirler ama n�fusu 5 bin civar�nda olan, alt�nda olan belediyelerimiz sadece �ller Bankas�ndan g�nderilen parayla, a�a�� yukar�, belediyeleri �evirmek zorundad�rlar.

KAMER GEN� (Tunceli) � Say�n Ba�kan, komisyon s�ras�nda Komisyon temsil edilmiyor, l�tfen dikkate al�n; Ba�kan Vekili ve S�zc� de yok. Burada S�zc� Hasan Fehmi Kinay, bunu dikkate al�n. Hi� �yle sa�a sola bakmaya gerek yok Say�n Ba�kan.

ASIM AYKAN (Devamla) - De�erli arkada�lar, �zel idarelerimizle ilgili konuya gelince: K�YDES �al��malar�yla beraber, biliyorsunuz, bug�ne kadar �zel idarelerimize k�rsalda kullan�lmak �zere 5 katrilyon civar�nda bir para aktard�k. Aktard��m�z para k�rsal alanda bug�ne kadar bir�ok �al��man�n ve problemin ��z�m�ne yard�mc� oldu. Ancak k�rsal alanda, de�erli arkada�lar, daha yapaca��m�z �ok i�ler var. Dolay�s�yla, y�zde 50 civar�nda ilave olarak aktar�lan kayna��n �zellikle yol, kanalizasyon ve su anlam�nda k�rsalda �ok b�y�k art�lar getirece�ini ifade etmek istiyorum.

De�erli arkada�lar, 60�l�, 70�li y�llarda, o g�nk� Ba�bakan�m�z�n bir tabiri var ��ehirde ne varsa k�yde o olacakt�r� diye. K�y kavram�n� yeniden g�zden ge�irmemiz gerekiyor. �imdi k�ydeki insan�m�z, sadece �ehirde olan� de�il, d�nyan�n neresinde ne varsa hepsini istiyor. Yani, d�nyada ne varsa onu istemeye ba�lad�. Dolay�s�yla, k�rsal kesime aktaracak oldu�umuz kaynaklar� belki zaman i�erisinde daha da fazla b�t�e imk�nlar� i�erisinde g�zden ge�irmek gerekti�ini d��n�yorum.

K�ye altyap� olarak, yol, su, elektrik, ba�ta �� tane ana parametre g�ndermemiz laz�m. E�er, yol, su, elektrik g�nderirsek, yani k�y�n yolu verimliyse, suyu ak�yorsa, elektri�i de verimliyse de�erli arkada�lar, bu k�yde ya�ayan insanlar�m�z�n hizmetlerini art�rmak m�mk�nd�r. Yani k�yde yolun, suyun, elektri�in verimli olmas�, k�ye sa�l��n, e�itimin ve imar hizmetlerinin ta��nmas�na vesiledir.

Ayr�ca, k�ylerimizin �nemli bir k�sm� �ehirlerin varo�u h�line d�n��m��lerdir, eski k�yler de�illerdir. �ok yak�n yerlerdeki k�yler neredeyse sayfiye merkezlerine d�n��m��lerdir. Yani, o k�y mant��yla bakarak oradaki hizmet standard�n� d��rmememiz gerekir, tam anlam�yla �ehirle m�temmim olan, birbiriyle beraber uyumlu olan yap� olarak bakarsak, k�rsala daha fazla kaynak aktarmak i�in de elimizden geleni g�stermek gerekti�ine inan�yorum.

De�erli arkada�lar, b�y�k�ehirlerle ilgili Akif Bey�in bir de�erlendirmesi oldu. �imdi, �unu �zellikle vurgulamak istiyorum: AK Parti olarak biz b�y�k�ehir yapmad�k. Biraz �nce ifade ettim, rahmetli �zal��n d�neminde 3030�la bu s�re� ba�lad�. Parametreleriyle ilgili, biz, B�y�k�ehir Yasas��nda, merkez ve 10 kilometre civar�nda 750 bin n�fus varsa, buras� b�y�k�ehir yap�labilir diye bu d�zenleme getirildi. Sadece n�fusu getirdi. Do�rudur, ben de eski bir belediye ba�kan� olarak, yava� yava� sadece b�y�k�ehirde n�fus de�il, baz� parametrelerin de ilave olarak ele al�nmas� gerekti�i kanaatindeyim.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Aykan, konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun efendim.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Trabzon�un n�fusu Erzurum�dan daha �ok.

ASIM AYKAN (Devamla) � Evet, 2003 y�l�nda, rahmetli �n�n� Ba�bakan Yard�mc�s�, SHP H�k�meti vard�, Samsun b�y�k�ehir yap�l�rken Trabzon yap�lmad�, belediye ba�kan� da CHP�liydi.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Buyurun yapal�m, ver kanun teklifini.

ASIM AYKAN (Devamla) � Bir �ey demiyorum. Ben kanun teklifimi verdim, i�eride; bekliyor �u anda.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Say�n Hamza�ebi de verdi.

BA�KAN � Say�n Aslano�lu, l�tfen�

ASIM AYKAN (Devamla) � De�erli arkada�lar, b�y�k �ehirleri planlarken belki Devlet Planlama Te�kilat�n�n b�lge merkezleri kriterlerine bakarak imar durumu, altyap� durumu, turizm yap�s�, k�lt�rel birikimi, ticaret merkezi olma �zelli�i, sa�l�k merkezi olma �zelli�i, e�itim merkezi olma �zelli�i, konsolosluklar, spor merkezi olmak gibi -limanlar, havaalanlar�n� da ilave ederek- yeni bir bak�� a��s� getirmemiz gerekebilir. Bunu da Parlamento olarak hep beraber m�zakere ederiz diyorum.

Kanun teklifinin haz�rlanmas�nda eme�i ge�en b�t�n arkada�lar�m�z� kutluyorum, tebrik ediyorum, hepinizi sayg�yla selaml�yorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Aykan.

Sayg�de�er milletvekili arkada�lar�m, gruplar ad�na ve �ah�slar ad�na konu�malar tamamlanm��t�r.

�imdi, yirmi dakika s�reyle soru-cevap i�lemi ger�ekle�tirece�iz.

Say�n Gen�, buyurun.

KAMER GEN� (Tunceli) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan.

Efendim, AKP iktidara geldikten sonra ka� AKP�li belediye ba�kanl�� i�in soru�turma izni istenmi�, ka�� i�in soru�turma izni verilmemi�tir? Bu soru�turma izni verilmeyenler aras�nda Ankara Belediye Ba�kan� ile Alia�a Belediye Ba�kan� ve �stanbul Belediye Ba�kanlar� var m�d�r? Ayr�ca bu soru�turma izni verilmeyen ka� belediyenin soru�turma izni verilmesi i�in Dan��tay taraf�ndan izin verilmi�tir?

�ki, �stanbul, Ankara ve �zmit ana kent belediyelerinin hazineye ne kadar bor�lar� vard�r? Bu belediyeler 2006 y�l�ndan bug�ne kadar kenti ��i�eklendirme ve a�a�land�rma� ad� alt�nda -�zellikle �stanbul Belediyesi- lale dikimine ne kadar miktar para harcam��t�r? Bu a�a�land�rma ve �i�eklendirme faaliyetleri hangi usullerle ve hangi ki�ilere verilmektedir? �stanbul Belediyesinin bir y�lda 570 trilyon lira lale harcamas�na verdi�i do�ru mudur?

�imdilik bu kadar efendim.

BA�KAN � Say�n �al��

HASAN �ALI� (Karaman) � Say�n Ba�kan�m, te�ekk�r ediyorum.

Say�n Bakan�m, 2000 y�l�nda yap�lan n�fus say�m�na g�re belediyelere norm kadrolar verilmi�ti. 2007 y�l�nda yap�lan say�mda ise 2.213 belediyenin n�fusunun d��t�� g�r�lm��t�r. Bu son n�fus durumuna g�re kadrolarda yeni bir ayarlama m� yap�lacakt�r; yoksa, bu �al��anlar�n �cretleri neye g�re ayarlanacakt�r?

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n �elik�

BEH�� EL�K (Mersin) � Say�n Ba�kan, te�ekk�r ediyorum.

Ben de �zellikle T�rkiye�de belediyelerin bor�lanmas�na ili�kin bir soru sormak istiyorum: 2004 verilerine g�re belediye b�t�e gelirleri toplam� 14 katrilyon d�zeyinde g�z�k�yor -en son rakamlar bu oldu�u i�in bunu veriyorum- ve i� bor�lanma yoluyla 40 katrilyon TL�ye kadar bir bor�lanma yolunun a��ld�� ng�r�l�yor. T�rkiye�de belediyelerin bug�n itibar�yla ne kadar borcunun oldu�unu acaba Say�n Bakan�m�z ifade edebilir mi? Bir.

Di�er bir sorum da: �zellikle Mersin�de kapat�lan belediyelerle ilgili ne gibi �al��malar var ve bu belediyelerin tasfiyesi y�n�nde hangi a�amaya gelinmi�? Bunu ��renmek istiyorum.

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Uslu�

CEMALEDD�N USLU (Edirne) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan�m.

G�r��lmekte olan Kanun Teklifi Plan ve B�t�e Komisyonuna h�k�met tasar�s� olarak geldi�i ve g�r��ld�� h�lde, bundan neden vazge�ilerek bu defa kanun teklifi h�linde komisyona getirilmi�tir? Tasar�n�n ilk h�linde, yerel y�netimlere kaynak sa�lamak amac�yla vergi kaynaklar� d��n�l�rken, neden bundan vazge�ilerek kaynak aktar�m�na d�n��t�r�lm��t�r? Bunun, �n�m�zdeki yerel se�imler i�in bir haz�rl�k oldu�u s�ylenebilir mi?

�kinci sorum: T�rkiye-Bulgaristan S�n�r �tesi ��birli�i Program� i�erisinde Edirne ili i�in �ng�r�len fon ne kadard�r? Bunun kullan�m� i�in m�racaat edilmi� midir?

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Bal�

�ENOL BAL (�zmir) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan.

Say�n Bakana sormak istiyorum: �nsan sa�l�� a��s�ndan �ok zararl� olan K�z�l�rmak�tan Ankara�ya getirilen i�me suyunda ve �zmir i�me suyundaki arsenik oran�n�n normal standartlar�n�n �ok �st�nde olmas�, insan sa�l��na duyars�zl��n ve ac�mas�zl��n bir �rne�i de�il midir? Bu konuda yapt��n�z bir �al��man�z, ald��n�z bir tedbiriniz var m�d�r?

�kinci sorum: Avrupa Birli�i taraf�ndan finanse edilen ve belediyeleri ilgilendiren hibe programlar� �er�evesinde, GAP b�lgesinde sele maruz kalan alanlarda -ki Batman, Diyarbak�r, Mardin, Siirt, �anl�urfa ve ��rnak- sel riskinin azalt�lmas�, fiziksel planlama ve yat�r�m, hibe program�� Ki son ba�vuru tarihi 6 May�s 2008 idi. Toplam, b�t�e miktar�, 12 milyon 800 bin avroluk bir b�t�e. Ba�vuru olup olmad��n� biliyor musunuz?

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n Bukan�

AHMET BUKAN (�ank�r�) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan�m.

Belediye gelirlerindeki art�� -yeni ��kacak yasayla ilgili- y�zde ka� olmu�tur? B�y�k�ehir ve il belediyeleriyle ilgili soruyorum.

Bir de �zel idarelerdeki art�� ne kadard�r, b�y�k�ehir ve illerde?

Bir sorum daha var: Bu yap�lan art��lardaki miktar b�t�ede g�r�nmemektedir, bu fark nereden �denecektir?

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n I��k�

AL�M I�IK (K�tahya) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Bakan�m, bilindi�i gibi, b�y�k�ehir belediyelerinin vergi gelirlerinden ki�i ba��na ald�klar� pay di�er �ehir belediyelerine g�re daha fazlad�r. �nsana yap�lacak hizmetin t�r� ve kalitesi �ehir n�fusuna g�re de�i�meyece�i ger�e�inden hareketle, di�er �ehirlerimizin ki�i ba��na ald�klar� pay da b�y�k�ehir belediyelerine denkle�tirilebilir mi?

�ki: K�tahya ilinde oldu�u gibi, bir�ok ilimizde n�fusu d��en toplam 2.200��n �zerindeki belediyelerin gelirlerindeki azalma nas�l telafi edilecek? Bu belediyelerde daha �nce yap�lm�� olan ve tamamlanamam�� yat�r�mlar�n tamamlanmas� konusunda ayr�ca bir iyile�tirme d��n�lmekte midir?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Durmu��

OSMAN DURMU� (K�r�kkale) � Te�ekk�r ediyorum Ba�kan�m.

Say�n Bakan�m, K�r�kkale K�z�l�rmak suyunu i�emiyor. �ki ayr� filtre sistemi yap�ld�� h�lde h�len i�emiyor. Son olarak bir membran sistemiyle yeniden bir ihale yap�ld�, o da yak�nda a��lacak deniyor ve Ankara�da, ayn� suyun arsenik oran� y�ksek olan miktar� Ankaral�lara i�iriliyor. �u anda eski barajlardan ilave edilen suyla arsenik oran� d��r�l�yor. Yaz aylar�nda barajlar�n suyu d��t��nde bu arsenik oran� otomatik artacakt�r. Bu ama�la Ankara Belediyesi, ihaleden ka�mak i�in i�i aceleye getirip K�r�kkale suyunu getirdi, Gerede�den vazge�ti. �imdi de bu yapaca�� ar�tma sisteminde de bir aceleye getirip arsenik y�kseldi� B�yle bir metot var m�? ��i�leri Bakanl��n�n bunu �nleme �eyi olacak m�? Daha evvel sular� klorlamayanlar y�ksek arsenikli su mu i�ecekler?

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Arat�

NECLA ARAT (�stanbul) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Bakana iki sorum var. Birincisi: Genel b�t�e vergi gelirlerinden yerel y�netimlere yap�lacak aktar�mlardan do�acak bo�lu�un nas�l telafi edilece�ine ili�kin gelece�e y�nelik bir planlama yap�lm�� m�d�r? Devlet Planlama Te�kilat�yla bir i� birli�i s�z konusu mudur?

�kinci sorum: Yerel se�imler �ncesinde aceleye getirilerek ger�ekle�tirilmeye �al��lan, b�lgeler ve �ehirler aras�ndaki gelir ve geli�mi�lik farklar�n� gideremeyen bu tasar�y� hakkaniyet ilkesine ve siyasi eti�e uygun buluyor musunuz?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n Nalc��

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Bakana sormak istiyorum ben: Bu Avrupa Birli�i fonlar�ndan ka� belediye faydalanm�� ve bu fonlardan ka� euro veya YTL kullan�lm��t�r?

�kinci sorum: Bu kanun tasar�s� haz�rlan�rken b�y�k�ehirlerin biti�i�inde bulunan di�er �ehirler neden d��n�lmedi? Buna �rnek olarak Tekirda�� verebiliriz. Tekirda�da 2 bin 500 tane fabrika �u anda faaliyet g�stermekte fakat bunlar�n 100 tanesinin merkezi Tekirda�da bulunmas�na ra�men 2 bin 400 tanesinin merkezi �stanbul�da bulunmaktad�r ve bu b�y�k�ehirlerdeki yan, kom�u illerin t�m kaynaklar� b�y�k�ehirler taraf�ndan kullan�lmaktad�r. Bu b�y�k�ehirlerin fonlar�ndan, s�n�r ile, Tekirda� gibi illere ayr� bir uygulama yapmay� d��n�yor musunuz?

Te�ekk�rler.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n S�ner�

TAYFUR S�NER (Antalya) � Say�n Ba�kan�m, Say�n Bakan�ma sormak istiyorum: G�r��t��m�z kanun teklifiyle birlikte yerel y�netimlere yap�lan transferler art��n�n b�y�k�ehir belediyelerinde y�zde 30,5, di�er belediyelerde ise yakla��k y�zde 25 oran�nda olmas� �ng�r�lmektedir. Yani merkez� y�netim b�t�esinden yap�lan transferlerdeki art�� daha �ok b�y�k�ehir belediyeleri lehine kullan�lm�� olacakt�r. B�yle bir durum, uygulanmak istenen politikan�n, �ehirler ve b�lgeler aras�ndaki gelir ve geli�mi�lik farklar�n� gidermeye y�nelik olmad��n� g�stermekte de�il midir?

Bu teklifin kabul�, sizin de H�k�met politikan�zda yer alan k�yden kente g�� azaltmak yerine art�rmayacak m�d�r?

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n �zt�rk�

HARUN �ZT�RK (�zmir) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan.

AKP Grubu ad�na konu�an Say�n Hatip, bu kanun teklifinin vatanda�lara herhangi bir �ekilde y�k getirmeyece�ini ifade etti. Ger�ekten de yeni bir vergi yok ancak b�t�ede kar��l��nda ek bir gelir olmad�� i�in ve di�er harcama kalemlerinden de 7,4 milyar YTL�lik bu art�� kar��layacak bir indirim yapmak da m�mk�n olmayaca��na g�re, artan b�t�e a��n�n hazine taraf�ndan bor�lanma suretiyle kar��lanacak olmas�, vatanda�a ek bir y�k getirdi�i anlam�na gelmiyor mu?

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Bakan�m, buyurun.

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �nce, g�r��lmekte olan, yeni ba�lad��m�z, bug�nk� �nemli kanun teklifiyle ilgili ben de hepinizi sayg�larla selaml�yorum. Bu konuda H�k�met ad�na konu�ma yapmad�m ��nk� zaten teklif ama arada benim de yine s�yleyeceklerim var, bir madde �zerindeki konu�malarda s�z alaca��m ama sorular�n�z� cevaplamaya ba�larken�

Tabii �ok say�da soru soruldu. Bunlardan bir k�sm�, takdir edersiniz, rakamlarla ilgili falan, �al��lmas� gerekir. Mesela, ba�ta, Say�n Gen�in ilk sorusu partilerle ilgili soru�turma iznine ait.

Bir defa �unu ifade edeyim: Belediye ba�kanlar�yla ilgili soru�turma izni s�recinde, biliyorsunuz, Bakan�n veya y�netimin ald�� karar yarg�ya gider yani idari yarg�ya gider, soru�turma izni verseniz de vermeseniz de bir yarg� s�reci de vard�r.

Biz size say�lar� da verelim ama biz, Adalet ve Kalk�nma Partisi olarak ve AK Partinin H�k�meti olarak belediyelere kaynak da��l�m�nda nas�l en adaletli sistemi uygulamaya ba�lad�ysak h�k�met oldu�umuz g�nden bug�ne, bu konularda da hi�bir teredd�d�n�z olmas�n.

Soru�turma izniyle ilgili de: Su�u olanla ilgili o y�nde ileri belirtiler, tespitler varsa mutlaka soru�turma izni verilir, parti fark� falan g�zetilmez.

Bu, �stanbul ve Ankara Belediyelerinin bor�lar�, a�a�land�rma giderleri, lale paras� vesaire, onlarla ilgili de m�saadenizle yaz�l� cevap verelim.

Say�n �al��n belediyelerle ilgili norm kadro konusundaki sorusu: Bu konudaki yeni y�netmelik �al��mas� devam ediyor. Biliyorsunuz, bu, Devlet Personel Ba�kanl��yla birlikte y�r�t�len bir �al��mad�r. �zerinde g�r�� al��veri�i devam ediyor ve yeniden d�zenlenecek o. Onu ifade etmi� olay�m.

Burada Say�n �elik�in iki sorusu var. �kinci sorusunu cevapl�yorum, birinciyle ilgili yaz�l� cevap verilecek. �Kapat�lan belediyelerle ilgili �al��malar var m�?� diyor.

De�erli milletvekilleri, biliyorsunuz, y�ce Mecliste kabul edilen o Kanun�la zaten s�re� belirlenmi�ti. O belediyelerle ilgili tasfiye i�leminin nas�l yap�laca�� ve sorumluluklar orada da ifade edilmi�ti, tespit edilmi�ti, o �er�evede y�r�yor ama bizim genel hassasiyetimiz �udur H�k�met olarak: Hem bu belediyelerle ilgili hem b�t�n k�ylerimizle ilgili yeniden bir �al��ma� �u anda onun toplant� g�n�n� belirledik temmuz ay� olarak. K�y Kanunu�nu tart��maya a��yoruz. San�yorum, temmuz ortas�nda onun ilk toplant�s� yap�lacak, bir sempozyumla ba�lat�yoruz. Yani biz bu d�nemde b�t�n k�ylerimizle ilgili idari yap�lanmay� ve hizmet �reten yap�lanmay� yeniden de�erlendirece�iz. K�y y�netimini sadece bug�nk� gibi sembolik bir y�netim de�il, hizmet �reten, belediye ile muhtarl�k aras� bir yap�ya kavu�turma y�n�nde �al��malar yapaca��z. Bunu ifade edeyim. Ama �zellikle, sekiz y�z altm�� iki belediyemiz n�fusu 2 binin alt�na d��t�� i�in, biliyorsunuz, belediye stat�s�n� kaybetti. Onlarla ilgili durumu, hizmetlerin aksamamas�n� biz o Kanun�da garantiye ald�k. Bir defa, �denekleri onlar�n il �zel idaresine aynen gidecek. Bug�n almakta olduklar� ayl�k �denek gidecek ve onlar o k�ylerimize hizmet olarak harcanacakt�r ve di�er prosed�rler de yak�ndan takip edilecektir. Onda bir endi�e olmas�n, ifade etmek isterim.

Burada �H�k�met tasar�s� iken neden teklife d�n��t�r�ld�?� diye bir soru var. Esasen, Say�n Ayhan da konu�mas�nda buna de�inmi�ti, Milliyet�i Hareket Partisi S�zc�s�. Onu da a��klayay�m de�erli milletvekilleri: Biliyorsunuz, AK Parti H�k�metinin, ba��ndan beri kamu y�netimine ve yerel y�netimlere d�n�k ciddi �al��malar�m�z oldu. M�mk�n olabildi�ince merkez� y�netimden yerel y�netimlere do�ru g�rev ve yetki kayd�rmas� yapmaya �al��t�k. Vatanda�a daha yak�n olan, vatanda�a g�nl�k hayat�nda en �nemli hizmetleri �reten, �zellikle belediyelerimizle ilgili, onlar�n yetkilerini, g�revlerini m�mk�n olabildi�ince daha fazla art�rd�k. Bir k�sm�nda da biliyorsunuz yar�m kald�, ba�ar�lamad� ama kaynaklar�n� da bu �er�evede art�rma �al��mas� i�inde olduk. �imdi, bizim asl�nda 2006 y�l�nda H�k�met olarak �zerinde �ok ciddi �al��lan bir tasar�m�z s�z konusudur. O, 2006 y�l�nda Meclise intikal etti, ge�en d�nem ��kar�lamad�. Biz, onu bu d�nem tekrar yeniledik ama bu y�l�n da -yasama d�nemi- k�salmas� �zerine o tasar�m�zdan �imdilik vazge�tik. O tasar�m�z� biz tamamen iptal etmi� de�iliz, o tasar�m�z �zerinde duraca��z. ��nk� orada daha geni� kapsaml�, belediyelerin �z gelirlerini de d�zenleyen boyutlar var. Sadece, genel b�t�eye vergi gelirlerinden elde edilen paylardan belediyelere verilen k�sm�n d�zenlenmesi de�il, orada daha geni� kapsaml� bir d�zenleme var. Ama s�renin� k�salmas�, yasama y�l�n�n k�salmas� sebebiyle, daha pratik olsun ve daha �abuk olsun, bu yaz d�neminden �nce bunu kanunla�t�ral�m diye teklif h�linde arkada�lar�m�z taraf�ndan verilmi� oldu ve o tasar�y� �imdilik biz beklemeye ald�k. Onu ifade ediyorum.

K�z�l�rmak suyuyla ilgili: De�erli arkada�lar, bu konuda zaten bas�nda da ciddi tart��malar s�r�p gidiyor ama bir yandan da hem Sa�l�k Bakanl��m�z hem �evre ve Orman Bakanl��m�z hem Ankara B�y�k�ehir Belediyesi �ok ileri a��klamalar yapt�lar, tahlil sonu�lar�n� a��klad�lar; bu konuda endi�e olmad�� y�n�nde -ilgili kurumlar�m�z bunlard�r biliyorsunuz- hi�bir endi�eye mahal olmad�� y�n�nde tespitler ve a��klamalar yapt�lar. Dolay�s�yla, biz o a��klamalarla kendimizi s�n�rl�yoruz ama biz de ��i�leri Bakanl�� olarak b�t�n bu tart��malar�, iddialar� ve bunlara verilen cevaplar� bilgi olarak Ankara B�y�k�ehir Belediyesinden istedik. Tabii, bir de bunun �zmir boyutu var. O konuda da �u anda hem Belediyenin hem de ilgili bakanl�klar�m�z�n yine tahlilleri, �al��malar� devam ediyor. Tabii, �zmir�deki sorun, birka� senedir bu �ekilde devam etmesine ra�men sanki yeni tespit edilmi� gibi bu g�stergelerin yeni a��klanm�� olmas�d�r. O tabii biraz �z�c� bir boyutudur.

AK�F AKKU� (Mersin) � S�ylemeyelim mi Say�n Bakan?

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Burada, tabii, biz bu teklifi H�k�met olarak desteklerken bu teklife bir kaynak ay�r�yoruz, b�t�eden bir kaynak ayr�lacak. De�erli milletvekillerimiz hakl� olarak, il �zel idarelerine ve belediyelere ek gelir verirken �Bunun kayna�� neresidir? B�t�e dengeleriyle ilgili irtibat� nas�ld�r? Bu �al��lm�� m�d�r?� diye sorular soruyorlar. Birka� soru var bu konuda. Plan ve B�t�e Komisyonumuzda da bunu biz a��klam��t�k. De�erli arkada�lar, bu konuda ciddi �al��malar yap�ld�; hem Maliye hem Hazine hem Devlet Planlama Te�kilat�yla de�erlendirmeleri yap�ld�. Biliyorsunuz, gelecek y�llara d�n�k bizim -zaten karar verdik, �u anda da yay�nlanmak �zere- orta vadeli program�m�z yay�nlanacak. Burada finansman dengeleri yeniden de�erlendirildi. Ba�ta GAP b�lgemize, GAP projesine ayr�lan �denek de d�hil, belediyelere ve il �zel idarelerine ayr�lacak ek �denekler, hepsi burada de�erlendirildi ve bu finansman dengesi i�inde kar��l�� da belirtilerek bu teklife biz destek veriyoruz. Onu a��k�a ifade etmi� olay�m.

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Say�n Bakan�m, Tekirda� ile ilgili bir soru sormu�tum.

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Bu art�� oranlar�yla ilgili bir soru vard�. �Art�� oranlar� b�y�k�ehirlerde, merkez il�elerde, di�er belediyelerde ne kadard�r?� Bizim elimizde� Bir de �nergemiz gelecek. O �nergemiz de e�er kabul g�r�rse o �er�evede onu da kabul edilmi� farz ederek ben yeni art�� oranlar�n� ifade ediyorum. �l �zel idarelerindeki art�� y�zde 56 oran�ndad�r. Belediyelerde y�zde 42 oran�ndad�r. B�y�k�ehir il�e belediyelerinde y�zde 42 oran�ndad�r. B�y�k�ehir belediyelerinde ise y�zde 36 oran�ndad�r. Toplam il �zel idareleri ve b�t�n belediyelerde art�� oran�m�z y�zde 44 oran�nda olacakt�r bu teklif yasala��rsa.

Tabii, Say�n I��k sordu, di�er arkada�lar�m�z�n da bu konuda sorular� var, de�erli milletvekillerimizin. Efendim, b�y�k�ehirler ile di�er belediyelerin fark� meselesi�

Ba�kan�m, s�re bitti ama siz takdir ediyorsan�z devam ederim. Daha epeyce soru var.

BA�KAN � Buyurun Say�n Bakan�m. Sorular� e�er birka� dakika i�inde �zetlerseniz onlar� cevapland�rm�� oluruz.

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Tabii, bir B�y�k�ehir Belediyeleri Kanunu var, bir Belediyeler Kanunu var -bu ay�r�m AK Parti H�k�metlerinden �nce konulmu�- b�y�k�ehirler var ve �u andaki uygulama var. Biz bu sistemi k�kten de�i�tirmiyoruz. �u anda, getirilen teklif zaten bizim de destek verdi�imiz, mevcut sistemi biraz daha iyile�tirme, daha adaletli h�le getirme ve belediyelerimizin ve il �zel idarelerinin gelirini art�rmad�r. Mevcut sistem �zerinden gidiyoruz. Yine b�y�k�ehir uygulamas� var ama nas�l daha adaletli h�le getiriyoruz? Bir defa, de�erli konu�mac�lar�m�z da k�rs�de ifade ettiler, bug�ne kadar bu gelirler tamamen n�fus esas�na g�re da��t�l�yordu. Biz onu terk ediyoruz, geli�mi�lik endeksini getiriyoruz. Bu ciddi bir d�zelme getiriyor. �l �zel idaresinde co�rafi alan, k�rsal kesim n�fusu gibi di�er kriterleri de getiriyoruz. Bunlar bir rahatlama getiriyor ama ayr�ca -biraz �nce art�� oranlar�n� da okudum ben- en d��k oran yine b�y�k�ehirlerde. Yeni verece�imiz �nergeyle onu biraz daha biz azaltm�� olaca��z ve b�y�k�ehirlerdeki art��, di�er belediyelerden oransal olarak daha k��kt�r. Onu da ifade etmi� olay�m.

Burada bir soru var, �Teklif vatanda�lara y�k getirmeyecek ama dolayl� olarak hazine taraf�ndan bor�lanma olacak.� gibi, biraz yorumlu bir soru. Ben biraz �nce ifade ettim�

HARUN �ZT�RK (�zmir) � �yle olacak Say�n Bakan, �yle olacak. G�rece�iz�

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � De�erli arkada�lar, biz faiz d�� fazlay�, biliyorsunuz, orta vadeli program�m�zla, finansman dengemizle y�zde 3�lere kadar �ekece�iz, bunun karar� verildi.

Biz, bilirsiniz, H�k�met olarak ad�m�m�z� sa�lam atar�z, aya��m�z� sa�lam basar�z. Bu finansman dengelerini kurmadan, bug�ne kadar hi�bir harcama karar� vermedik. Bunu gene iyi �al��t�k, tekrar ifade ediyorum, hi�bir sorun yok. Yeni devreye koydu�umuz GAP ve di�er projelerimiz de d�hil, hepsinin finansman dengesi �al��ld�, kar��l�� var, bu da o �ekilde dengelendi.

Arkada�lar�m�z bir sorunun cevab�n� da getirmi�ler onu da burada sunarak bitirmi� oluyorum. Ba�kan�m, di�erlerine yaz�l� cevap verece�iz.

�stanbul ve Ankara B�y�k�ehir Belediyeleri bor�lar� ne kadard�r? Belediyelerin toplam bor�lar� ne kadard�r? Belediyelerin toplam bor�lar�yla ilgili bilgiyi veriyorum �u anda, di�er illerle ilgili daha sonra� �� bin iki y�z yirmi be� belediyemiz var �u anda de�erli milletvekilleri, bunlar�n toplam bor�lar� 21 milyar 468 milyon 066 bin YTL�dir. Ankara, �stanbul soruldu onlar�nkini de ayr�ca, tekrar bilgi olarak sunaca��z.

Te�ekk�r ediyorum, sayg�lar sunuyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Bakan�m.

KAMER GEN� (Tunceli) � Karar yeter say�s� istiyorum.

BA�KAN � Tamam.

Sayg�de�er milletvekili arkada�lar�m, soru-cevap i�lemi tamamlanm��t�r.

Teklifin maddelerine ge�ilmesini oylar�n�za sunaca��m ve karar yeter say�s�n� arayaca��m.

Maddelerine ge�ilmesini oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler� Kabul etmeyenler� Maddelerine ge�ilmesi kabul edilmi�tir, karar yeter say�s� vard�r.

Birle�ime on dakika ara veriyorum.

��

Kapanma Saati: 15.51

�K�NC� OTURUM

A��lma Saati: 16.06

BA�KAN: Ba�kan Vekili Nevzat PAKD�L

K�T�P �YELER: Ya�ar T�Z�N (Bilecik), Fatma SALMAN KOTAN (A�r�)

BA�KAN � Say�n milletvekilleri, T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin 122�nci Birle�iminin �kinci Oturumunu a��yorum.

248 s�ra say�l� Kanun Teklifi�nin g�r��melerine kald��m�z yerden devam edece�iz.

Komisyon ve H�k�met yerinde.

1�inci maddeyi okutuyorum:

�L �ZEL �DARELER�NE VE BELED�YELERE GENEL B�T�E VERG�

GEL�RLER�NDEN PAY VER�LMES� HAKKINDA KANUN TEKL�F�

Ama� ve kapsam

MADDE 1- (1) Bu Kanunla, il �zel idareleri ve belediyelere genel b�t�e vergi gelirleri tahsil�t� toplam� �zerinden ayr�lacak paylara ili�kin esas ve usuller d�zenlenmektedir.

BA�KAN � Madde �zerinde Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na �zmir Milletvekili B�lent Baratal�.

Say�n Baratal�, buyurun efendim. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

CHP GRUBU ADINA B�LENT BARATALI (�zmir) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; g�r��mekte oldu�umuz 248 s�ra say�l� Teklif�in 1�inci maddesi �zerinde Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun d��ncelerini sizlere aktarmak i�in s�z alm�� bulunmaktay�m. �ahs�m ve partim ad�na sizleri sayg�yla selaml�yorum.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; yerel y�netimlerin ak�al� olanaklar�n�n iyile�tirilmesi konusunda bu teklif ge� kalm�� bir teklif olmas�na kar��n ve ele�tirilerimizin s�zc�lerimiz taraf�ndan da yap�lm�� ve yap�lacak olmas�na kar��n, genel b�t�e vergi gelirlerinden, yani merkez� h�k�metin gelirlerinden belediyelere ayr�lacak olan paylar�n y�zde 8,5�tan y�zde 11,7�ye ��kar�lmas�; yine yerel y�netimlere Anayasa�n�n 127�nci maddesi gere�ince ayr�lmas� gerekli olan ak�al� kaynaklar�n havuzunun geni�letilmesi; bunun yan�nda sadece n�fus kriterinin haks�zl�k yapt�� gerek�esiyle yan�na baz� kriterlerin de eklenmesi; sonu� olarak -az olmas�na kar��n Bat� �lkelerinden- genel b�t�e vergi gelirlerinden paylar�n�n art�r�lmas�n�, genellikle ele�tirilerimizin olmas�na kar��n, olumlu olarak d��n�yorum. Ancak bu noktaya gelinceye kadar olumsuzluklar konusunda da sizlere baz� �eyler s�ylemek istiyorum.

Bir belediyeci olarak� 2002 y�l�nda milletvekili olarak se�ildi�imde, yine AKP�nin kadrosunda genellikle belediyelerden, yerel y�netimlerden de geldi�ini d��nerek belediyeci olarak mutlu olmu�tum, belediyeler de �ok memnun olmu�tu. Ama icraatlar ba�lay�nca, bu sevin�lerin, bizim ve belediyelerin kursa��nda kald��n� g�rd�k. Neler oldu olumsuz olarak, bunlar� bir kronolojik s�ra i�inde s�ralamaya �al��aca��m.

Birincisi, Adalet ve Kalk�nma Partisi, ilk yapt�� b�t�ede genel b�t�e vergi gelirlerinden belediyelerin ald�� pay� b�t�e kanunu i�ine koyarak ve yasaya ayk�r� davranarak 1 puan oran�nda�� d��rm��t�r. Cumhuriyet Halk Partisi olarak bu konuda kanun yoluna gittik ve bunu iptal ettirdik. Ama uzun s�re bu uygulama yasaya ayk�r� olarak devam etti say�n milletvekilleri.

Olumsuzluklar�n ikincisi olarak da, 2004 ve 2005 y�llar�nda, hepimizin bildi�i gibi, yerel y�netimleri ilgilendiren yasalar yenile�tirildi. Bunlar, 5216 say�l� B�y�k�ehir Belediyesi Kanunu, 5393 say�l� Kanun ve 5302 say�l� �l �zel �dareleri Kanunu.

Bu kanunun �nemli maddelerinde, kanun ��k�ncaya kadar merkez� y�netimin g�revinde olan �nemli baz� g�revler, baz� yetkiler ve baz� sorumluluklar yerel y�netimlere devredildi. Hatta, e�itimin bir b�l�m� bile devredildi. Cumhuriyet Halk Partisinin itiraz� �zerine, �niter yap�y� zedeledi�i i�in Anayasa Mahkemesi bunu iptal etti.

Ama hepimiz biliyoruz ki, art�k, devlet, yani merkez� h�k�met yereldeki okullardan, sa�l�k ocaklar�ndan, spordan ve buna benzer �nemli g�revlerden elini �ekmi�tir. Bu g�revleri �imdi yerel y�netimler yap�yor. Ne zamandan beri yap�yor? 2004 y�l�nda 5216 say�l� Kanun, 2005 y�l�nda ise 5393 say�l� Kanun�la. Yani Anayasa�n�n 127�nci maddesine kar��n bir gelir aktar�lmadan, bu belediyeler hi�bir kaynak aktar�lmadan bug�ne kadar bu g�revlerini yerine getirmi�lerdir ve bu belediyelerimize b�y�k haks�zl�klar yap�lm��t�r. Biraz sonra bir �nerge verece�iz bu kesintilerin y�zde 30�a indirilmesi konusunda bir ge�ici madde i�in, burada belki bir telafi imk�n� yarat�labilir diye d��n�yorum.

�zellikle k��k belediyelerin en b�y�k yard�mc�s� olan �ller Bankas� bu iktidar taraf�ndan kapat�lmak istenmektedir. Ben ki�isel olarak, alt komisyon �yesi olarak tam elli be� sayfa kar�� oy yaz�s� yazd�m. Ge�en d�nem ��kmak �zereydi ama ��kmad�, fakat komisyonda beklemektedir. �ller Bankas�n�n kapat�lmas� yanl��t�r. Kapat�lacak ve bir Bel�ika Bankas� olan Dexia Bank�a da bu sat�lacakt�r. Daha 200 milyar dolarl�k belediyelerin altyap� gereksinimi bulunmaktad�r. Bu bankaya sat�l�rsa, bu kaynak ba�ka bir �lkenin kayna�� olarak �lkemizden gidecektir.

Di�eri, Kamu Y�netimi Temel Kanunu ile �lkenin �niter yap�s� federal yap�ya do�ru y�nlendirilmek istenmi�tir. Yine, Cumhuriyet Halk Partisinin yapt�� itirazlarla Anayasa Mahkemesinden ��k�r ki geriye d�nm��t�r. Alt� y�l i�inde 4483 say�l� Yasa keyf� olarak uygulanm��t�r, �rnekleri vard�r.

Di�eri, belediye ba�kanlar�m�z aras�nda bu g�revi yapanlar ve yapm�� olanlar aras�ndaki g�rev, makam ve temsil tazminatlar� konusundaki s�k�nt� h�l� daha giderilememi�tir. Makam ve g�rev temsil tazminat�n� on be� y�la ba�lamak, elli dokuz ya�a, altm�� bir ya�a getirmek veya yirmi be� y�l fiilen bu g�revi yapm�� olanlara tan�mak haks�zl�k olan bir davran��t�r. Bunun da �ncelikle d�zeltilmesi gerekmektedir.

�stanbul i�in yeni bir y�netim getirilememi�tir. �stanbul sorunlar� artarak devam etmektedir. �stanbul�a �zel bir yasayla �zel bir y�netim getirmek durumunday�z de�erli arkada�lar. �stanbul, Edirne demek, K�rklareli demek, Tekirda� demek, �zmit demek, Adapazar� demek hatta Yalova demek. Bunu b�yle b�y�k bir hinterlantta d��nmek ve �stanbul�u yeniden yap�land�rmak durumunday�z. �stanbul�un y�netilemedi�ini y�netenler bile �u anda s�ylemektedir.

Say�n Bakan az �nce ifade etti, 1924 tarihli ve 442 say�l� K�y Kanunu konusunda hi�bir �ey yap�lamam��t�r �imdiye kadar de�erli arkada�lar. 1924 tarihindeki k�y�n yapaca�� g�revlere bakarsan�z, bug�n bunlar�n ne kadar komik kald��n� g�r�rs�n�z de�erli arkada�lar. K�y geliri olarak belirlenen salma, h�l� daha 20 T�rk liras�d�r. Yine 4541 say�l� Mahalle Muhtarl�klar� Hakk�nda Yasa�da hi�bir �ey yap�lamam��t�r. Bu mahalle muhtarl�klar� resmen cereme �ekmektedirler, kaynaks�z olarak bu g�revleri yapmaktad�rlar. Hi�bir haz�rl�k, hi�bir ba�lang�� yap�lamam��t�r bunlar hakk�nda da.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; ama en b�y�k haks�zl�k ise 5747 say�l� Kanun�la yap�lm��t�r. 6/3/2008 tarih ve 5748 say�l� B�y�k�ehir Belediyesi S�n�rlar� ��erisinde �l�e Kurulmas� ve Baz� Kanunlarda De�i�iklik Yap�lmas� Hakk�nda Kanun�la 863 belde belediyesi kapat�lm��t�r, n�fusu 2 binin alt�na d��t�� ve bor�lu olduklar� gerek�esiyle. 240 ilk kademe belediyesi kapat�lm��t�r. Bunlardan 34 tanesi yeni il�eye d�nd�r�lm��t�r. Yine bu kanunla 43 yeni il�e kurulmu�tur. Toplam olarak 3.225 belediyenin 1.104 belediyesi Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri,� kapat�lm��t�r. Bu konuda son derece haks�zl�klar yap�lm��t�r. 1.999 n�fusla kapat�lan Erzurum�un bir belediyesi vard�r. Adrese dayal� n�fus sisteminin ilk uygulamaya ba�lanmas�yla b�y�k s�k�nt�lar ya�at�lm��t�r. Belediye ba�kanlar�n�n �ocuklar� say�lmam��t�r, e�leri say�lmam��t�r. Aktarmalarda buna benzer yanl��l�klar vard�r ve 1.999 ile 1.998�le belediyeler kapat�lm��t�r.

Anadolu�da belediye olman�n ne demek oldu�unu belki Adalet ve Kalk�nma Partisi bilmiyor ama Cumhuriyet Halk Partisi bunu biliyor, en k�sa bir zamanda kurulacak Cumhuriyet Halk Partisi iktidar�nda, bu kapat�lan belediyelerin hepsi teker teker a��lacakt�r. Belediyeleri yaln�z �l�ek ekonomisine ba�lamak son derece yanl��t�r. Belediyeler demokrasinin be�i�idir, belediyecilik bir ya�am �eklidir, belediyecilik bir �a�da�l�k be�i�idir de�erli arkada�lar. Bunlarda yanl��l�klar yap�lm��t�r.

�zellikle, yeni kurulan 43 il�ede kurnazca ve cince planlar yap�lm��t�r. Cumhuriyet Halk Partisinin oylar�n�n y�ksek oldu�u mahalleler al�narak ham edilmeye ve de�erli arkada�lar, yok edilmeye say�lm��t�r. Bu konuda da de�erli arkada�lar, Cumhuriyet Halk Partisi olarak Anayasa Mahkemesine gittik. Umuyorum, bug�nlerde Anayasa Mahkemesinden mutlu bir haber bekliyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Buyurun, konu�man�z� tamamlay�n�z efendim.

B�LENT BARATALI (Devamla) � Bunu yaparken, de�erli arkada�lar, �o�unluk esas�na dayan�larak belediyelerimizin ve milletin sesi haks�z olarak k�s�lm��t�r. Adalet ve Kalk�nma Partisinin de�erli milletvekilleri halk�n huzur ve refah�n� korumak i�in yemin etmi�lerdir ama bu 1.104 belediyeyi kapatarak belediyelerimizin, halk�n huzurunu tamamen ortadan kald�rm��lard�r.

Ba�lang��ta s�yledi�im gibi, olumsuz y�nlerine de de�indim, ama siyasi iktidar�n alt� y�l ge�mesine kar��n genel b�t�e vergi gelirlerinden y�zde 3 gibi bir pay�n al�narak belediyelere verilmesini �imdilik iyi bir ba�lang�� olarak d��n�yorum. Maddelerde yapaca��m�z ele�tiriler ve verece�imiz �nergelerle bu yasan�n daha da iyile�tirilmesine katk�da bulunaca��z.

Bu d��ncelerle Say�n Ba�kan, size ve Meclise sayg�lar�m� sunuyorum.

Te�ekk�r ederim. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Baratal�.

Gruplar ad�na ikinci konu�mac�, Milliyet�i Hareket Partisi Grubu ad�na K�r�ehir Milletvekili Metin �obano�lu.

Say�n �obano�lu, buyurun efendim. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

MHP GRUBU ADINA MET�N �OBANO�LU (K�r�ehir) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin 1�inci maddesi �zerine Milliyet�i Hareket Partisi Grubu ad�na s�z alm�� bulunuyorum. Bu vesileyle y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum.

De�erli milletvekilleri, il �zel idaresi ve belediyelerin genel b�t�e vergi gelirlerinden ald�klar� paylar� -bekledi�imiz kadar olmasa da- art�ran bu teklifi tabii ki olumlu kar��l�yoruz. Bu teklif, �ok s�k�nt�da olan belediyelerimize bir nebze de olsa nefes ald�racakt�r. Tabii bunu ifade ederken, bu kanun teklifi i�erisindeki ele�tirilerimizi de bu kanun teklifi i�erisindeki birtak�m adaletsizlikleri de buradan ifade edece�iz. Yine, arkada�lar�m�z, maddeler g�r��l�rken, bunun daha d�zeltilebilmesi i�in, daha faydal� olabilmesi i�in �e�itli �neriler vereceklerdir. �n�allah, sonu� itibar�yla da belediyelerimiz ve il �zel idarelerimiz, yasalar�n kendine verdikleri g�revleri yerine getirirken mali konuda biraz daha rahatlam�� olacaklard�r diye umuyorum.

De�erli milletvekilleri, eski bir belediye ba�kan� olarak, y�llarca mahall� idarelerle ilgili, belediyelerle ilgili �e�itli yasalar�n ��kmas�n� bekledik, hep imk�nlar�m�z� zorlad�k. �zellikle mali konulardaki s�k�nt�lar�n a��lmas� noktas�nda, belediye gelirlerinin art�r�lmas� noktas�nda, b�t�n belediye ba�kanlar� b�yle bir beklenti i�erisine girdi. 2004-2005 y�llar� i�erisinde Meclisimiz, �nce B�y�k�ehir Belediye Yasas�, daha sonra Belediye Yasas� ve �l �zel �dare Yasas� bu Meclisten ��kar�ld�. Tabii ki olumlu y�nleri var ama haz�rl�k safhas�nda, Mecliste sunulurken, daha sonra kamuoyuna anlat�l�rken de �ok b�y�k reformlar yap�l�yormu� hissi verilmesine ra�men, belediyeci olan arkada�lar�m�zla, h�len fiiliyatta belediye ba�kanl�� yapan arkada�lar�m�zla yapt��m�z isti�arelerde, bu d�zenlemelerin birtak�m faydalar�n�n oldu�u, ama s�ylendi�i noktada reform olmad�� da ifade edilmektedir. 5747 say�l� Yasa burada g�r��l�rken, i�te, �lkemizdeki belediyelerin 1.120 tanesi kapat�l�rken bu konular� tekrar burada g�ndeme getirmi�tik. O Yasa�n�n gerek�esinde de �u a��kl�kla ifade ediliyordu: �Bu kapat�lan belediyeler mali y�nden yetersizdir ve ger�ek anlamda mahall� idareler reformlar�n�n yap�lmas�n�n �n�nde de bir engeldir.� Bunu nereden s�yl�yorum? Bu, o g�n 5747 say�l� Yasa�n�n gerek�esine konmu�tu. Yani bu, yine sizin iktidar�n�z taraf�ndan ��kar�lan bu yasalar�n reform olmad��n�n bir tespitiydi, bir a��klamas�yd�, bunu da buradan ifade etmek istiyorum.

De�erli milletvekilleri, tabii bu yasalar ��kt� ama bu yasalarla birlikte b�t�n belediye ba�kanlar�n�n, belediyelerin, mahall� idarelerin, il �zel idarelerinin bekledi�i gelirler yasas� -yani gelirlerini art�racak yasa- her ne hikmetse ge�en d�nem zaman zaman g�r��lmesine, bu konuda haz�rl�klar yap�lmas�na ra�men bir t�rl� ��kar�lamad�. Biz belediyeciler olarak hep �unu ifade etmi�izdir, deriz ki �Merkez� iktidarlar, merkez� iktidar�n imk�nlar�n� mahall� idarelere sunmakta son derece cimri davran�rlar.� Bu, ge�ti�imiz d�nemde de bunu hat�rlatacak veya bunu do�rulayacak �ekilde b�yle devam etmi�ti. Bu haz�rl�klar a�amas�nda, zaman zaman toplant�larda da partimizin g�r��lerini ifade ettik. Mahall� idarelerin g�revleriyle orant�l� olarak bu zaten bir Anayasa h�km�d�r. Orant�l� olarak gelirlere kavu�mas� gerekti�ini de hep ifade etmi�izdir ama neyse ge�en d�nem olmayan bu de�i�iklik, bu d�nem y�ce Meclisimizin huzuruna gelmi�tir. Bizim Milliyet�i Hareket Partisi olarak belediye gelirlerinin art�r�lmas�na bir itiraz�m�z yok ama tabii ki yasan�n i�erisinde ele�tirece�imiz konular da mutlaka var.

De�erli milletvekilleri, �ncelikle bu yasa bir H�k�met tasar�s� �eklinde komisyona gelmi�, komisyondan bir alt komisyona havale edilmi� -ki o tasar�y� biz de yak�ndan inceledik- o tasar�da, �zellikle mahall� idarelerin gelirleri art�r�l�rken bu gelirler b�t�e gelirlerinden de�il, vatanda�a y�k y�kleyen, yani yeni vergiler ihdas eden bir �ekildeydi. O zaman da bunun yanl�� olaca��n�, yani vatanda� ile belediyelerin kar�� kar��ya gelece�ini, ihdas edilen bu vergileri toplamada da belediyelerin �ok ciddi s�k�nt�ya d��ece�ini ifade etmi�tik. Daha sonra, bu tasar� geri �ekilerek yine bir milletvekili arkada��m�z�n kanun teklifi �eklinde komisyona gelmi�, komisyonda g�r��lm��t�r. Ke�ke, bu tasar� -hi� komisyona gelmeden- �zerinde daha ciddi haz�rlan�larak, �zerinde daha ciddi durularak bu h�liyle veya biraz daha geli�tirilmi� h�liyle gelseydi, bu konuda biraz daha fazla memnun olacakt�k.

Ayr�ca, �unu da ifade etmek istiyorum: B�t�n T�rkiye�yi ilgilendiren, b�t�n belediyelerimizi ilgilendiren bu konular�n �zerinde biraz daha ciddi ve hassasiyetle durulmas� gerekti�inin de alt�n� �izmek istiyorum.

Peki, bu teklifle belediyelere ne geliyor? �zellikle genel b�t�eden al�nan paylar�n oranlar� art�r�l�yor. Yine, genel b�t�ede esas al�nan kriterdeki havuz geni�letilerek mahall� idarelerin gelirleri art�r�l�yor.

Tabii, s�rf n�fus �l�e�inde mahall� idarelere pay verilmesi noktas�nda hep itiraz�m�z olmu�tu. Yani s�rf n�fusun esas al�narak bu paylar�n verilmesi bir�ok adaletsizli�i de ortaya koyuyordu. Burada, bu de�i�iklikler yap�lm�� ama bu de�i�iklikler yap�l�rken yine birtak�m adaletsizliklerin ortaya ��kt��n� da buradan ifade etmek durumunday�m. Nas�l? Bir kere, b�y�k�ehir belediyelerine kendi b�y�k�ehir belediyesi s�n�rlar� i�erisinde toplanan gelirin y�zde 5�i veriliyor. Tabii, bu gelirin y�zde 5�inin verilmesi baz� geli�mi� b�y�k�ehirlerimiz noktas�nda art� yazarken, b�y�k�ehir olmas�na ra�men vergi gelirlerinden o oranda pay alamayan b�y�k�ehirler aras�nda �ok ciddi bir orant�s�zl�k meydana gelmektedir. Tabii, burada �zmit gibi, �stanbul gibi b�y�k �ehirlerin gelirleri ciddi oranda artarken bir Adana�yla, bir Erzurum�la k�yaslamam�z m�mk�n de�ildir. Yine, b�y�k�ehir belediyesi stat�s� kazanm�� baz� belediyelerimizle ayn� b�y�kl�kte, ayn� n�fusa sahip olmalar�na ra�men, b�y�k�ehir stat�s� kazanamam�� belediyeler aras�nda da �deta u�urum meydana gelmektedir. Yine alt�n� �izmek istiyorum, bir �zmit�le; Malatya�y�, Urfa�y�, Denizli�yi kar��la�t�racak olursak burada da muazzam bir haks�zl��n ortaya ��kt��n� g�r�yoruz. Bunlar�n d�zeltilmesi laz�m. Belediyeler bizim, birtak�m yerleri g�zeterek di�erlerini yok saymam�z m�mk�n de�il.

Yine, de�erli arkada�lar�m, bu konuda �zellikle komisyondaki �al��malar noktas�nda hem iktidara mensup hem muhalefete mensup milletvekili arkada�lar�m�z bu anlamdaki itirazlar�n� ileri s�rd�ler ama bu konuda hen�z bir de�i�iklik yap�lm�� de�il. Bunun da �zellikle alt�n� �izmek istiyorum.

De�erli arkada�lar�m, yine belediyelerin paylar�yla ilgili, genel b�t�eden alacaklar� y�zde 20�lik b�l�m geli�mi�lik kriterine g�re, y�zde 80�lik b�l�m de n�fuslar�yla orant�l� olarak veriliyor. Bu geli�mi�lik kriterinde de �ok ciddi haks�zl�klar�n ortaya ��kt�� kanaatindeyim. Bak�n, ne yap�lm��: Bu y�zde 20�lik b�l�m�n da��t�m�nda belediyeler en az geli�mi�ten en fazla geli�mi� �eklinde be� ayr� kategoriye ayr�lm��. Bu b�l�m da��t�l�rken en az geli�mi� belediyelere, bu b�l�m�n y�zde 20�lik k�sm�n y�zde 23��; en fazla, yani be�inci kategoride yer alan belediyelere de y�zde 20�lik k�sm�n y�zde 17�si tekab�l etmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Buyurun Say�n �obano�lu, konu�man�z� tamamlay�n�z.

MET�N �OBANO�LU (Devamla) � De�erli milletvekilleri, ben K�r�ehir Belediye Ba�kan�yd�m. Bizim belediyemiz, bu kategori i�erisinde en geli�mi� �ehirler s�n�f�nda. Ke�ke b�yle bir �ehrin milletvekili olsayd�k.

�imdi, bak�n, son n�fus say�m�nda n�fusu 30 bin azalm��, kuru tar�ma dayal�, g�� veren, sanayile�memi�, ge�en y�l �niversitesi kurulabilmi�, geli�mekte olan bir �ehir ama bu kriterlere g�re K�r�ehir en geli�mi� iller s�n�f�nda ve alaca��m�z pay, bu y�zde 20�lik kesimin y�zde 17�sinde. Ama bak�yorum, �evremizdeki baz� iller, bizim �l�e�imizde veya bizden daha iyi �artlarda olmas�na ra�men geli�mi�lik kriterine g�re bizden daha alt grupta yer ald�klar�ndan, onlar�n belediyelerinin alacaklar� paylar bizimkine g�re daha y�ksek olacakt�r.

Ben, bu ele�tirilerimizin, bu tespitlerimizin de alt�n� �izerek bu kanunun mahall� idarelerimize hay�rl� olmas�n� diliyor, hepinizi sayg�lar�mla selaml�yorum. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n �obano�lu.

�ahs� ad�na Sakarya Milletvekili Say�n Recep Y�ld�r�m.

Buyurun. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

RECEP YILDIRIM (Sakarya) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin 1�inci maddesi �zerinde �ahs�m ad�na s�z alm�� bulunuyorum. Y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum.

Mill� tak�m�m�za bu ak�am ba�ar�lar diliyorum.

21 Haziran 2008�de Sakarya�n�n kurtulu�u m�nasebetiyle t�m halk�m�z�n bu mutlu g�n�n� kutluyor, ��hedaya rahmet dilerken gazilerimize de Cenab�hak�tan uzun �m�rler diliyorum.

Bu madde, bu kanunla il �zel idareleri ve belediyelere genel b�t�e vergi gelirleri tahsilat� toplam� �zerinden ayr�lacak paylara ili�kin esas ve usulleri belirlemektedir.

De�erli arkada�lar, burada, benden �nceki konu�mac�lar geni� �ekilde bu kanun �zerinde konu�tular. Daha ziyade bug�nk� sistemde il �zel idarelerine bu kanunla getirilen en �nemli yeniliklerden biri, kriter, �l�� konulmakta. Bu para, n�fus kriterine g�re y�zde 50, y�z �l��m�ne g�re y�zde 10, k�rsal alan durumuna g�re y�zde 15, k�y say�s� durumuna g�re y�zde 10, illerin geli�mi�lik endekslerine g�re de y�zde 15�e g�re hesap edilerek g�nderilecektir. Ayr�ca bu n�fus kriteri y�zde 80�lik k�sm� olu�turuyor, y�zde 20�lik k�sm� da geli�mi�lik endekslerine g�re ayr�lan vergilerden �ller Bankas� vas�tas�yla belediyelerimize aktar�lmaktad�r.

De�erli arkada�lar, �denkle�tirme �dene�i� diye yeni bir sistem getiriliyor. Bug�ne kadar gelen h�k�metlerden hangi h�k�met, iktidar olmu� bir h�k�met kendini kanunla ba�l�yor? Denkle�tirme �dene�i olarak� Nedir bu de�erli arkada�lar? K��k belediyelerimize, n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyelere, n�fusu 5 bine kadar olan belediyelerimize ayr�lan paylar, kesinti noktas�nda, genel b�t�eden ayr�lan binde 1�lik �denek Maliye Bakanl��m�z taraf�ndan �ller Bankas�na transfer edilecek ve bu belediyelerimize y�zde 60 �zerinden, n�fusu 5 bine, 10 bine kadar olanlara y�zde 40 oran�nda pay aktar�lacak.

Biz belediye ba�kanl�� yapt�k. Partilere g�re, hangi parti iktidardaysa �Bu bizim partimiz.� denilerek onlara bakanl�klardan transferler yap�l�yordu. ��te, bunun �n�ne ge�mek i�in her sene mart ve temmuz aylar�nda hi�bir parti ayr�m� yap�lmaks�z�n bu paylar ilgili belediyelere aktar�lacakt�r. Ben buradan t�m belediye ba�kanlar�m�za, bu hususta katiyetle bir partizanc�l�k �rne�i olmayaca��n�� Bu kanunla art�k �n�n�ze bakacaks�n�z, gelecek olan para miktarlar� belli.

Ayr�ca, de�erli arkada�lar, kesintiler vard� biliyorsunuz, �ller Bankas�nda borca kar��l�k kesinti. Nedir? Bizim partidense y�zde 10 kesin, kar�� partidense y�zde 90��n� kesin.

De�erli arkada�lar, biz bunlar� ya�ad�k. Muhalefette �� d�nem belediye ba�kanl�� yapt�k, �ller Bankas�ndan y�zde 90 kesintimiz yap�ld�. Niye? Biz ba�ka partideydik, iktidar partisinden de�ildik. Ama, bu H�k�met, AK Parti H�k�meti ve belediyeden gelen bir Ba�bakan -evet, bu Ba�bakan- o s�k�nt�lar� �ekti�i i�in, dolay�s�yla bu partizanl��n �n�n� kanunla art�k muhafaza alt�na al�yor. T�m belediyelerimiz, hangi partiden olursa olsun, art�k bundan sonra azami y�zde 40 kesinti yap�lacakt�r. �n�n� g�recektir. Hi� olmazsa belediyenin personelinin maa��n� bundan sonra rahatl�kla �deyecek, ondan sonraki yat�r�mlar�nda belediyenin �z gelirlerinden ay�rarak sarfiyat�n� yapacakt�r.

De�erli arkada�lar, baz� muhalefet partileri� Mutlaka muhalefettekiler karde�lerimiz, arkada�lar�m�z. Bug�n konu�ulanlar�n elbette ki olumlu y�nleri vard�r, olumsuz y�nleri de olacakt�r, mutlaka muhalefet bizim eksiklerimizi s�yleyecektir ama ne olursa olsun burada belediyelerin ve �zel idarelerin pay� artmaktad�r arkada�lar. Ha, d�rt d�rtl�k m�? Elbette ki daha iyisinin olmas� i�in yine �n�m�zdeki g�nlerde mutlaka yeni tasar�larla belediyelerin gelirlerini art�rmam�z laz�m, art�ral�m, ama imk�nlar taht�nda bu kadar ayr�lm��t�r, buna te�ekk�r etmek laz�md�r.

De�erli karde�lerim, b�t�n belediye ba�kanlar�m�z�n�

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

RECEP YILDIRIM (Devamla) � Kanunun �z�nde �u var, netice olarak bunu ifade etmek istiyorum: �l �zel idarelerimizin paylar� y�zde 56 artmakta, b�y�k�ehir d��ndaki belediyelerin 2007�ye g�re paralar� y�zde 42 artmakta, b�y�k�ehir il�e belediyelerininki y�zde 42 artmakta, b�y�k�ehir belediyelerinin ise y�zde 36 artmakta. B�y�k�ehir d��nda kalan il belediyelerinin de art�� y�zde 56�d�r de�erli arkada�lar.

Dolay�s�yla, bu kanunu haz�rlayan, bu konuda emek sarf eden de�erli grup ba�kan vekillerimize, de�erli Genel Ba�kan Yard�mc�m�z H�seyin Tanr�verdi�ye ve ��i�leri Bakan�m�za, b�rokratlar�m�za, Plan B�t�ede �al��an de�erli b�rokratlar�n hepsine ayr� ayr� te�ekk�r ediyor, bu kanun belediyelerimize, �zel idarelerimize hay�rl� olsun diyor, hepinizi h�rmet ve muhabbetle selaml�yorum. Sa� olun, var olun. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

�ahs� ad�na Denizli Milletvekili Mehmet Y�ksel.

Buyurun Say�n Y�ksel. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

MEHMET Y�KSEL (Denizli) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekili arkada�lar�m; g�r��lmekte olan 248 s�ra say�l� �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi �zerinde �ahs�m ad�na s�z alm�� bulunmaktay�m. Y�ce Meclisi sayg�yla selaml�yorum.

Hepimizin bildi�i gibi halka en yak�n yerde, en kaliteli hizmetin sunulmas�nda mahall� idarelerin �neminin b�y�k oldu�una bir kez daha de�inmek istiyorum. H�k�met olarak mahall� idarelerin imk�nlar�n� art�rmak i�in her seferde �nemli �al��malar yapmaktay�z. Demokratik ve ekonomik kalk�nma ile yerel y�netimlerin geli�mi�li�i aras�nda do�rudan ili�ki bulundu�unu s�yleyebiliriz.

De�erli Ba�kan, de�erli milletvekilleri; bu kanun teklifini birka� ba�l�kla �zetlemek gerekirse: Kanunun ama� ve kapsam�, il �zel idareleri ve belediyelere genel b�t�e vergi gelirleri tahsilat� toplam� �zerinden ayr�lacak pay�n tespiti ve da��t�m�na ili�kin esas ve usullerin d�zenlemesi ile il �zel idareleri ve belediyelere Anayasa�n�n 127�nci maddesiyle �ng�r�len sorumluluklar�yla ilgili orant�l� gelir kaynaklar�n�n sa�lanmas� ama�lanmaktad�r.

De�erli milletvekili arkada�lar�m, yerel y�netimlerin g��lendirilmesi, yerindelik ilkesi, yerel demokrasinin yerle�tirilmesi ve il �zel idarelerimizin yerel parlamentolar h�line getirilmesi, y�llarca siyaset�ilerimizin dilinden d��rmedi�i, y�llarca politika malzemesi yapt�� konulard�r. Ancak bu �ok �nemli sayd��m�z umdelerin hayata ge�irilmesi 22�nci ve 23��nc� AK Parti h�k�metleri d�nemine nasip olmu� ve bundan da b�y�k bir mutluluk duymaktay�z. Evet, yerel y�netimler do�umdan �l�me kadar, b�t�n vatanda�lar�m�zla ilk anda, bire bir temas etti�imiz ve vatanda�lar�m�zla hemh�l oldu�umuz bir y�netim �eklidir. Ancak yerel y�netimlerin g�revi sadece teknik anlamda halka hizmet etmek de�ildir. Ayn� zamanda sosyal ya�ant�y� da sosyal donat� alanlar�n� da hayata ge�irebilmek anlam�nda yerel y�netimlerimizin �nemli g�revleri vard�r.

Bu �nemli g�revleri yerel y�netimlerimiz yaparken mutlaka gelire ihtiya�lar� vard�r. Daha �nceki y�llara g�re bakt��m�zda, yerel y�netimlerimizin bulunduklar� misyon gere�i daha fazla gelire, daha fazla harcamaya, daha fazla proje �retip yat�r�mlar yapmaya ihtiya�lar� has�l olmu�tur. Bunlar� yerine getirebilmesi i�in mutlaka ki mutlaka gelirlerinin art�r�lmas� gerekmektedir. ��te, bu 248 say�l� yasa da bu ihtiyaca cevap vermek �zere haz�rlanm�� ve haz�rlan��nda gerek Plan-B�t�ede gerek Meclisimizde katk�da bulunan teknisyenlerimize, milletvekili arkada�lar�m�za, parti gruplar�na, hepsine ayr� ayr� te�ekk�r ediyoruz.

Tasar�yla ilgili mutlaka ele�tiriler olacakt�r, mutlaka daha m�kemmeli aranacakt�r. Bunlara ula�abilmek i�in hep hedefimiz daha iyisi, daha m�kemmeli olmal�d�r. Ama biz bu ele�tirileri sayg�yla kar��l�yoruz. ��nk� demokrasinin gere�i budur. Ele�tiriler mutlaka olacakt�r ve bu ele�tirilerden mutlaka yararlanmaya �al��aca��z.

De�erli milletvekili arkada�lar�m, �u anda i�inde bulundu�umuz d�nemde mahall� idarelerle birlikte il �zel idarelerimizin bilhassa yerel parlamentolar gibi �al��abilmesi i�in -nasip olursa normal d�neminde yap�l�rsa- mart ay�ndaki -2009- se�imlerinde art�k il genel meclisi �yeleri se�ilirken yerel parlamento se�ilirmi� gibi, yerelden milletvekili se�ermi�iz gibi umdeleri, ilkeleri olan ve kendi k�y�n�n, kendi beldesinin, kendi il�esinin ihtiya�lar�n� en iyi �ekilde bu yerel parlamentoda kar��layabilecek kapasite ve kabiliyette arkada�lar�m�z�n se�ilmesi ve bu �al��malar i�erisinde de bu il �zel idarelerimizin kendilerine ba�lanan k�ylerin kalk�nmas�nda, k�yde ya�ayan vatanda�lar�m�z�n ihtiya�lar�n�n kar��lanmas�nda daha verimli, daha objektif �al��malar� gerekmektedir.

De�erli milletvekili arkada�lar�m, bu yasan�n �lkemize hay�rlar getirmesini, belediyelerimizin daha verimli �al��r h�le gelebilmesini ve yine, pay da��t�l�rken ya�anan s�k�nt�lar�n daha �nceki d�nemlerde oldu�u gibi olmamas�n� ve pay�n adil bir �ekilde da��t�lmas� sonucunda da belediyelerimizin siyasi bir fark g�zetilmeden halk�m�za hizmet vermesinde de ayn� oranda, nas�l pay da��t�l�rken siyasi partiler g�z �n�ne al�nm�yorsa, siyaset g�z �n�ne al�nm�yorsa, hizmet giderken de�

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Y�ksel, konu�man�z� tamamlay�n�z.

MEHMET Y�KSEL (Devamla) - �belediyelerimiz halka hizmet ederken de -onlar�n da- vatanda�lar�m�z� bir g�r�p siyaseti ikinci planda tutmalar�, hizmetin ve onlar�n ihtiya�lar�n�n kar��lanmas�n� birinci planda tutmalar� en b�y�k temennimizdir.

Yasan�n �lkemize hay�rlar getirmesini diliyor, hepinizi sevgi ve sayg�yla selaml�yorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

EM�N HALUK AYHAN (Denizli) � Denizli�ye bir �ey getirmiyor Say�n Y�ksel.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n milletvekilleri, madde �zerinde soru-cevap i�lemi ger�ekle�tirece�iz.

Say�n �zt�rk�

HARUN �ZT�RK (�zmir) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan.

Ke�ke H�k�met koltu�unda, yani ek olarak Say�n Maliye Bakan� veya Hazineden sorumlu Bakan�n da bulunmas�n� ben arzu ederdim. ��nk� biraz �nceki soruma �B�t�edeki faiz d�� fazlayla gelir eksikli�ini gideriyoruz.� �eklinde Say�n Bakan cevap verdi.

�imdi, b�t�enin denkli�iyle ilgili bu durumun d��nda bir de T�rkiye Cumhuriyeti�nin 2008 y�l� finansman program� var ve bu programda T�rkiye, 2008 y�l� i�inde yakla��k 150 milyar YTL anapara ve faiz �demesi i�in 35 milyar liral�k faiz d�� fazladan kar��layaca��n� ifade etti. E�er siz faiz d�� fazlay� 10 milyar a�a��ya �ekerseniz -�yle yap�yorsunuz- otomatik olarak bu hazinenin bor�lanma finans program�n� etkileyecek ve orada hem de artan faizler�

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n �zt�rk, te�ekk�r ediyorum.

Say�n Gen�

KAMER GEN� (Tunceli) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Maalesef, Say�n Ba�kan, Meclisi �ok tarafl�, militanca bir d��nceyle y�netiyorsunuz. Size teess�f ederim. D�n ak�am s�z hakk�n� vermediniz -bug�n H�k�metin Bakan�na s�z verin ��ks�n orada konu�sun- sorulara on dakika fazla konu�turdunuz. Maksat AKP�liler gelsin buraya... B�yle tarafl� hareket etmek size ne kazand�r�yorsa� Tebrik ederim sizi!

�kincisi, Say�n Bakan, b�yle �ok d�r�st konu�uyormu� gibi, �ok d�r�st bir y�netim oldu�unu g�steriyor. Say�n Bakan, biz size soru soruyoruz. Evvela� Bize hik�ye anlatmay�n. Diyorum ki: Ankara, �stanbul ve �zmit Belediyelerinin bor�lar� ne kadar? Burada kay�tlar�n�zda var, sakl�yorsunuz.

Efendim, biz soru�turmalar hakk�nda size soru soruyoruz. �Biz herkese adil davran�yoruz��

Say�n Bakan, sordu�umuz sorulara do�ru cevap vermiyorsunuz, gizliyorsunuz. Bizim, milletvekillerine do�ru, d�r�st cevap verin de, do�ru, tarafl� veya tarafs�z davrand��n�z� ispatlayal�m. Hangi belediyeye ne kadar para yard�m� yapt��n�z� bana burada bildirebilir misiniz? Bildirin bakal�m, b�t�n AKP�li belediyelere, di�er belediyelere e�it davran�p davranmad��n�z�, i�te o zaman biz tespit edece�iz. Ama siz milletvekillerinden sakl�yorsunuz.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Aslano�lu�

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Say�n Bakan�m, b�y�k�ehir belediyelerine n�fusun y�zde 56�s�, di�er belediyelere y�zde 44�� Bu b�t�enin y�zde 73��n� b�y�k�ehirlere verip geri kalan� di�er �ehirlere -y�zde 29 gibi bir rakam�- vermek� Ve baz� b�y�k�ehir belediyelerinden �ok daha y�ksek n�fusa sahip olmalar�na ra�men bu illeri cezaland�r�yorsunuz. Sizin vicdan�n�z bu yasaya el veriyor mu?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n Dibek�

TURGUT D�BEK (K�rklareli) � Te�ekk�r ediyorum ben de Ba�kan�m.

Say�n Bakana iki soru soraca��m. �ncelikle, �ller Bankas� b�nyesinde ka� personel �al��maktad�r, onu kendisinden ��renmek istiyorum.

Di�er sorum �u: �ller Bankas�n�n belediyelerden ald�� ortakl�k pay�yla ilgili �ok b�y�k �ik�yetler var, Say�n Bakana iletmek istiyorum. Bu ortakl�k pay�, mesela benim ilim olan K�rklareli Belediyesi 56 bin n�fus merkez, 600 milyar �y�lda- ortakl�k pay� al�yor, �ller Bankas� -L�leburgaz�dan 1 trilyon 200 milyar al�yor- bir kredi de vermiyor kar��l��nda. Yani bu paray� niye al�yor ve al�nan bu ortakl�k pay� nerelerde kullan�l�yor, bir de bunu �imdilik merak ediyorum.

Te�ekk�r ederim Say�n Bakan�m.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Dibek.

Say�n Bing�l�

TEK�N B�NG�L (Ankara) � Say�n Bakan, Ankara B�y�k�ehirde bir do�al gaz sayac� soygunu ya�and� ve a��lan davalar�n tamam�n� t�keticiler kazand�. Davalar a��lmaya devam ediliyor, bu �ok b�y�k bir rakama ula�acak gibi de g�z�k�yor. Siz Bakanl�k olarak bu soyguna hangi gerek�eyle �u ana kadar seyirci kald�n�z, m�dahale etmeyi d��n�yor musunuz?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Bing�l.

Son olarak Say�n Kaptan� Yok.

Say�n Bakan�m, buyurun.

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n �zt�rk��n sorudan �ok a��klamas� var. Ben -cevab�m�z� herh�lde iyi takip etmemi�ler- sadece faiz d�� fazlayla a��klamad�m. H�k�met olarak yeni bir orta vadeli program yapt�k, yeni bir finansman dengesi kurduk ve bunun i�inde faiz d�� fazla bunlardan bir tanesi, zikretti�im. Bunlar�n hepsinin kar��l�� da o �ekilde belirlenmi�tir, tespit edilmi�tir, hi�bir bo�luk yoktur, onu ifade etmek istedim. Yal�n, b�yle tek k�sm� al�rsan�z �ok b�y�k eksik olur. Her �eyi faiz d�� fazlaya falan y�kleme gibi bir finansman dengesi yap�land�r�lmas� i�inde de�iliz. Burada Maliye Bakan�m�z veya Hazineden sorumlu Bakanl��m�z da olsayd� onlar bizim belki orta vadeli program�m�zla ilgili, i�te, ayn� yap�land�rmay� ifade ederdi. Onu ben size burada ifade ediyorum.

Tabii, burada sorulara� Siz soru soruyorsunuz -di�er bir milletvekilimiz �Burada d�r�st cevap vermiyorsunuz.� falan diyor- biz de o sorular�n�z� cevapl�yoruz. E�er yetersiz ve yanl��sa tekrar �zerinde dersiniz ki: ��u yanl��, �unu ��yle verdiniz, bu do�ru de�il.�

Bak�n, �unu a��k�a ifade edeyim, T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin denetleme g�revini �nemli g�r�yoruz, H�k�met olarak buna b�y�k �nem veriyoruz. Milletvekillerimizin yaz�l� sorular�n�, �u ana kadar kendi Bakanl��ma gelen 500 civar�nda sorunun �ok b�y�k k�sm�n� cevaplam��zd�r veya s�zl� sorular� burada cevaplamaya �al��yoruz.

Burada bir su�lamada bulunuluyor �Do�ru cevap vermiyorsunuz, bize yanl��

KAMER GEN� (Tunceli) � Vermiyorsunuz efendim. Sormu� oldu�umuz sorular�n iki tanesine cevap verdiniz. Belediyelere ne kadar yard�m yap�ld��n��

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Bak�n, biz d�r�st cevap veririz, biz do�ru cevap veririz, biz yanl�� cevap vermeyiz.

KAMER GEN� (Tunceli) � Ben o kanaatte de�ilim.

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Yanl�� bir �ey varsa o iddia edilir.

Bak�n, burada sorulan soru, soru�turma izni say�s�. Soru�turma izni say�s�n� �u anda bilemiyorum, yaz�l� cevap verece�im. Bunu, ben �u anda bilemem, bunun cevab�n� al�p verece�im veya baz� belediyelerin bor�lar�, cevab�n� al�p verece�im. Burada kendimizde bilgisi olanlar�n ise cevab�n� veriyoruz.

Do�ru cevap vermemek, d�r�st cevap vermemek �ok �nemli bir su�lamad�r. Buna al��k�n olanlar i�in �nemli olmayabilir, zaten b�yle ya�ayanlar i�in �nemli olmayabilir, benim i�in �ok �nemlidir. Ben verdi�im cevab� do�ru veririm, d�r�st veririm�

KAMER GEN� (Tunceli) � Efendim, cevab��

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � �ortada hi�bir somut bir �ey yokken b�yle bir su�lamay� da katiyen kabul etmem.

Say�n Aslano�lu� Tabii, Aslano�lu, biraz �nce de sorulan �nemli bir konuyu g�ndeme getiriyor arkada�lar. Nedir bu? B�y�k�ehir belediyeleri ve di�er il belediyeleri, burada ciddi bir ayr�m var. Ben biraz �nce ifade ettim, Plan ve B�t�e Komisyonunda da bu asl�nda �ok g�r��ld�. Biz yeni bir sistem getirmiyoruz, mevcut, uygulanan sistemi iyile�tiriyoruz ve burada, di�er belediyelerimize de ciddi bir art�� getiriyoruz, bak�n, bu gelir da��l�m�nda, gelir art��nda. B�y�k�ehirlerinki onlardan biraz daha geride kal�yor, ama b�y�k�ehirlerle uygulanan sistem farkl� ve isteseniz de istemeseniz de di�erlerinden daha fazla oluyor. Bu ciddi bir �al��mad�r. Bunun �zerinde ileride farkl� �al��malar yap�labilir. Ama, biz �unu yap�yoruz: Belediye ba�kanlar�na, belediyelere bizim s�z�m�z var, �H�k�metimiz d�neminde di�er kanunlar� ��kard�k, gelirlerinizi art�raca��z.�

�ki: Belediye ba�kanlar�m�z�n son y�l�d�r, se�im y�l�d�r. Gecikmeden gelirlerini art�ral�m ve daha fazla vatanda��m�za hizmet �retsinler. Onun i�in, bu g�revimizi bu s�re� i�inde, Parlamentonun bu yasama y�l� bitmeden yapal�m diye �aba sarf ediyoruz.

�ller Bankas�yla ilgili sorular�, izin verirseniz, �u anda o say�lar yan�mda yok, daha sonra cevaplayaca��m; hem onu hem de �ller Bankas�n�n kesinti pay�n�.

Do�al gazla ilgili, tabii, de�erli arkada�lar, belediyelerimizle ilgili, biliyorsunuz, Anayasa�m�z�n �ng�rd�� merkez� h�k�metin belediyeler �zerindeki vesayet yetkisi ��i�leri Bakanl�� kanal�yla kullan�l�r. ��i�leri Bakanl��nda Mahall� �dareler Genel M�d�rl�� vard�r. Hangi konu olursa olsun, g�ndeme geldi�inde belediyelere buradan tefti� g�nderilir. Gerekiyorsa, o tefti� sonras� soru�turma izinleri verilir veya ba�ka i�lemler verilir. B�t�n belediyeler i�in ve belediyelerin b�t�n uygulamalar� i�in de bu ge�erlidir.

Te�ekk�r ediyor, sayg�lar sunuyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Bakan�m.

Say�n milletvekilleri, madde �zerinde bir adet �nerge vard�r.

�nergeyi okutuyorum:

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�r��lmekte olan Tasar��n�n 1 inci maddesindeki �il �zel idareleri ve belediyelere� ibaresinin �yerel y�netimlere� olarak de�i�tirilmesini arz ve teklif ederiz.

M. Akif Hamza�ebi	Ferit Mevl�t Aslano�lu	R. Kerim �zkan
Trabzon	Malatya	Burdur
Akif Ekici	Hikmet Erenkaya	Ya�ar T�z�n
Gaziantep	Kocaeli	Bilecik

BA�KAN � Komisyon �nergeye kat�l�yor mu?

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � Kat�lm�yoruz.

BA�KAN � H�k�met?

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Kat�lm�yoruz Say�n Ba�kan.

BA�KAN � Say�n Hamza�ebi, buyurun efendim.�

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Trabzon) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �nerge, maddenin yaz�m�nda k��k bir d�zeltmeyi �neriyor. �nerge vesilesiyle sizlerin dikkatine birka� konuyu sunmak istiyorum.

Say�n Bakan biraz �nce yapt�� a��klamada, her zaman do�ru ve d�r�st cevap verdi�ini ifade ettiler. Bu cevab� verirken samimi olarak ifade etti�ine kat�l�yorum ancak Say�n Bakan�n T�rkiye B�y�k Millet Meclisine vermi� oldu�u baz� rakamlar ger�e�i yans�tmamaktad�r de�erli arkada�lar. Yine iktidar partisi grubu ad�na konu�an arkada��m�z�n Genel Kurula vermi� oldu�u rakamlar da ger�e�i yans�tmamaktad�r. Say�n Bakan ve iktidar partisi grubu ad�na konu�an arkada�lar�m�z�n vermi� oldu�u rakamlar �unlard�: Bu teklif ile il �zel idarelerinin paylar� y�zde 56 oran�nda, belediyelerin paylar� y�zde 42 oran�nda, b�y�k�ehir belediye s�n�rlar� i�erisindeki belediyelerin paylar� yine y�zde 42 oran�nda, b�y�k�ehir belediyelerinin paylar� da y�zde 36 oran�nda art�r�lmaktad�r.

�imdi, bu rakamlar�n hesab�nda ��yle bir yanl��l�k var: 2008 y�l� b�t�esiyle 2007 y�l� b�t�esinin toplam vergi gelirleri aras�nda bir fark vard�r; 2007 y�l� b�t�esinin vergi geliri toplam� 152,8 milyar YTL�dir, 2008 b�t�esinin vergi geliri toplam� da 171,2 milyar YTL�dir. Vergi gelirinde y�zde 12�lik bir art�� vard�r yani bu teklif hi� g�ndemde olmasayd� da belediyelerin, �zel idarelerin paylar� zaten artacakt�. �imdi, kendili�inden artacak olan bir art�� getirip bu teklife mal etmek siyasi olarak do�ru olmam��t�r, etik olarak do�ru olmam��t�r.

Do�ru oranlar �unlard�r arkada�lar: Yap�lmas� gereken k�yaslama, e�er bu teklif 2007 y�l�nda yasala�m�� olsayd� belediyelerin 2007 y�l�nda ald�� paya k�yasla, teklifin yasala�m�� olmas� h�linde alaca�� pay�n aras�ndaki fark nedir? Art�� oran� budur de�erli arkada�lar. Hesab�n� yapt�m, ��i�leri Bakanl��n�n bize vermi� oldu�u tablolardan hareket ettim. Belediyelere, �zel idarelere verilen paylar�n toplam� bu teklif ile -2007 y�l� rakamlar�n� esas al�rsak- y�zde 28,5 oran�nda art�r�lmaktad�r. Y�zde 42�ler, 50�ler� B�yle bir oran yok, bunu bilelim. Bu art�� b�y�k�ehir belediyelerinde y�zde 30�lar civar�nda, di�er belediyelerde y�zde 25�ler civar�ndad�r. B�y�k�ehir belediyeleriyle ilgili olarak verilecek olan bir �nergeyle onlar�n art�� oran�n�n azalaca��n� Say�n Bakan�n a��klamalar�ndan anl�yoruz. �imdi ger�ek bu, bunu bilelim.

HAL�L AYDO�AN (Afyonkarahisar) � Art�yor�

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � Efendim, art�� oldu�unu ifade etmi�tik zaten ama art��n oran�n� samimi olarak Genel Kurula ifade etmek gerekir.

�imdi, bu kaynak nereden? Bir kere �unu tespit edelim: Yani �B�yle bir kaynak bug�ne kadar vard� da H�k�met niye vermiyordu?� diye sormak gerekir. Bu kaynak, merkez� y�netim b�t�esi gelirlerinin bir b�l�m�n�n ba�ka harcamalarda veya faiz �demelerinde kullan�lmas�ndan vazge�ilerek belediyelere aktar�lmas�ndan sa�lanmaktad�r yani bir sihirli de�nekle bir ilave kaynak bulunmu� de�il. Bunun 2008 b�t�esine maliyeti, alt� ayl�k uygulanacak olmas� nedeniyle 2 milyar YTL d�zeyindedir. 2009 i�in, her �ey ayn� kal�rsa, 4 milyar YTL d�zeyinde ilave bir kaynak vard�r. Mali disiplin kavram� konusunda bir de�erlendirmeye girmek istemiyorum; kaynak yok, olmayan kayna�� bir �ekilde payla��yoruz. Bu, i�in bir ba�ka boyutu.

De�erli arkada�lar, denkle�tirme �dene�ini ifade etmi�tim. Denkle�tirme �dene�i, n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyeler i�in kullan�lacakt� ancak n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyelerin eski n�fus say�m�na g�re, 2000 n�fus say�m�na g�re n�fuslar�, n�fus toplam� 9,5 milyon iken yeni n�fus say�m�yla onlar�n n�fusu 7,4 milyona inmi�tir yani n�fusu y�zde 29 oran�nda azalm��t�r. Bu kapsamda 2.600 belediye vard�r, bunun 863�� n�m�zdeki yerel se�im sonras�nda kapanacakt�r. N�fusu y�zde 29 oran�nda azalan 2.600 belediye i�in denkle�tirme �dene�iyle sa�lanacak olan ilave kaynak, bug�n ald�� kayna��n �zerine ilave bir art�� getirmemektedir. Yani bu belediyelerimizin sorunu ��z�lmemektedir, bunu bilelim. Teklif bu noktada eksiktir.

De�erli arkada�lar, b�y�k�ehir belediyelerinin havuz sisteminin yanl�� oldu�unu ifade etmi�tim.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Hamza�ebi, konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � Yap�lmas� gereken �udur: �zel t�ketim vergisinin, �zellikle akaryak�t �r�nleri �zerinden al�nan �zel t�ketim vergisinin en b�y�k m�kellefi T�PRAޒt�r, Kocaeli�de vergi �demektedir. �zel ileti�im vergisinin m�kellefleri telefon �irketleridir, Telekom d�hil olmak �zere, �stanbul ve Ankara�da vergi �derler. Bunlar�n gelirleri �zerinden y�zde 5 oran�nda ilgili b�y�k�ehir belediyesine pay vermek do�ru de�il. ��nk� bu vergiyi b�t�n T�rkiye �d�yor, cep telefonuyla b�t�n T�rkiye konu�uyor, akaryak�t vergisini b�t�n T�rkiye �d�yor. Yap�lmas� gereken, bu sayd��m vergilerin y�zde 5�ini b�y�k�ehir havuzuna d�hil etmek suretiyle b�y�k�ehirler aras�nda da��tmakt�r, do�ru olan budur. Bu konuda bir �nerge de haz�rlayabiliriz.

�kinci olarak yap�lmas� gereken b�y�k�ehirlerle ilgili konu �udur: Bu s�n�rlama, y�zde 5�lik�

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Hamza�ebi, l�tfen tamamlay�n�z konu�man�z�.

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � �ok �z�r diliyorum, toparl�yorum Say�n Ba�kan.

BA�KAN � Esta�furullah.

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � Vergilerin y�zde 5�inden b�y�k�ehire pay verilirken art�� s�n�rlamak i�in bir �nceki y�l ald��n�n y�zde 20�sini ge�emez y�n�nde bir s�n�r kondu. Bu belki bir adalet sa�layacak gibi ama �rne�in �stanbul B�y�k�ehir Belediyesinin, Ankara B�y�k�ehir Belediyesinin veya �zmir B�y�k�ehir Belediyesinin ekonominin geli�mesinden dolay� di�er vergi gelirlerinden sa�layaca�� art�� nedeniyle alaca�� pay� da engellemektedir. Yap�lmas� gereken, sayd��m vergilerin y�zde 5�ini b�y�k�ehir havuzuna atmak suretiyle b�y�k�ehirler aras�nda payla�t�rmakt�r de�erli arkada�lar.

S�zlerimi burada bitirirken, hepinizi sayg�yla selaml�yorum. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Hamza�ebi.

KAMER GEN� (Tunceli) � Karar yeter say�s� Say�n Ba�kan.

BA�KAN � �nergeyi oylar�n�za sunaca��m ve karar yeter say�s�n� arayaca��m.

�nergeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler� Kabul etmeyenler� Karar yeter say�s� yoktur.

Birle�ime on dakika ara veriyorum.

Kapanma Saati: 17.03

��NC� OTURUM

A��lma Saati: 17.20

BA�KAN: Ba�kan Vekili Nevzat PAKD�L

K�T�P �YELER: Ya�ar T�Z�N (Bilecik), Fatma SALMAN KOTAN (A�r�)

BA�KAN � Say�n milletvekilleri, T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin 122�nci Birle�iminin ��nc� Oturumunu a��yorum.

248 s�ra say�l� Kanun Teklifi�nin g�r��melerine kald��m�z yerden devam edece�iz.

Komisyon ve H�k�met yerinde.

Teklifin 1�inci maddesi �zerinde verilen �nergede karar yeter say�s� bulunamam��t�. �imdi �nergeyi tekrar oylar�n�za sunaca��m, karar yeter say�s�n� arayaca��m.

�nergeyi kabul edenler� Kabul etmeyenler� �nerge kabul edilmemi�tir, karar yeter say�s� vard�r.

Maddeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler�Kabul etmeyenler� Kabul edilmi�tir.

2�nci maddeyi okutuyorum:

Paylar�n hesaplanmas� ve oran�

MADDE 2- (1) �l �zel idareleri ve belediyelere genel b�t�e vergi gelirleri tahsil�t� toplam�

�zerinden pay verilir. Pay, genel b�t�e vergi gelirleri tahsil�t� toplam�ndan, vergi iadeleri

d��ld�kten sonra kalan net tutar �zerinden hesaplan�r.

(2) Genel b�t�e vergi gelirleri tahsil�t� toplam�n�n; y�zde 2,85�i b�y�k�ehir d��ndaki

belediyelere, y�zde 2,50�si b�y�k�ehir il�e belediyelerine ve y�zde 1,15�i il �zel idarelerine ayr�l�r.

(3) B�y�k�ehir belediye s�n�rlar� i�inde yap�lan genel b�t�e vergi gelirleri tahsil�t� toplam�n�n

y�zde 5�i ile genel b�t�e vergi gelirleri tahsil�t� toplam� �zerinden b�y�k�ehir il�e belediyelerine

ayr�lan paylar�n y�zde 30�u b�y�k�ehir belediye pay� olarak ayr�l�r.

(4) Bakanlar Kurulu, bu maddede belirtilen oranlar� iki kat�na kadar art�rmaya veya kanuni

haddine kadar indirmeye yetkilidir.

(5) Genel b�t�e vergi gelirlerinden belediye ve il �zel idarelerine ayr�lan paylar�n da��t�m�na

esas belediye ve il n�fuslar�, her y�l�n ocak ay�ndan ge�erli olmak �zere ��i�leri Bakanl��

taraf�ndan, T�rkiye �statistik Kurumundan al�nmak suretiyle, �ller Bankas� ve Maliye Bakanl��na

bildirilir. Belde, k�y, mahalle veya bunlar�n baz� k�s�mlar�n�n bir belediyeye kat�lmas� veya

birle�mesi halinde bu belediyelerin pay�, kat�lma veya birle�menin fiilen ger�ekle�ti�i tarihi takip eden Ocak ay�n�n birinci g�n�nden itibaren yeni n�fuslar�na g�re hesaplan�r.

BA�KAN � Madde �zerinde Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na Kocaeli Milletvekili Hikmet Erenkaya, Milliyet�i Hareket Partisi Grubu ad�na Giresun Milletvekili Murat �zkan; �ah�slar� ad�na Malatya Milletvekili �mer Faruk �z, �stanbul Milletvekili Recep Koral��n s�z talepleri vard�r.

�lk s�z Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na Hikmet Erenkaya�ya aittir.

Say�n Erenkaya, buyurun efendim. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

CHP GRUBU ADINA H�KMET ERENKAYA (Kocaeli) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; g�r��lmekte olan kanunla ilgili Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na s�z alm�� bulunuyorum. Hepinizi en i�ten sayg�lar�mla selaml�yorum.�

Bu kanuna bak�ld��nda, asl�nda gecikilmi� olarak g�r�nd�� belli. Biraz evvel ��i�leri Bakan�m�z da ger�ekten d�r�st bir �ekilde itiraf etti. �zellikle yakla�an yerel se�imlerde belediyelerimize, belediye ba�kanlar�m�za kaynak aktar�l�p o kendi b�lgelerindeki vatanda�lar�n hizmetlerini daha kolayla�t�rma anlam�nda getirildi�ini de s�zle ifade etti.

Yine burada bizden evvel konu�an arkada�lar�m�z� dinledi�imde, �zellikle H�seyin Bey arkada��m�z�, milletvekilimizi dinledi�imde, ger�ekten �yle bir sunu� yapt� ki sanki biz T�rkiye�de ya�am�yoruz, geli�mi� ba�ka bir Avrupa �lkesinde ya�anm�� gibi, AKP �ktidar�n�n 2002 y�l�ndan bu yana yapt�klar�n�, biraz da k��da yazm��, k��t �zerinden okudu, ama ben hi�birini ne belediye ba�kanl��m d�neminde ne de milletvekilli�im d�neminde g�rme �ans�na sahip olamad�m.

Yine �unu ifade etmek istiyorum huzurlar�n�zda: 2002 y�l�nda AKP iktidar oldu�unda ben de Kocaeli-�zmit B�y�k�ehir Belediye Ba�kan�yd�m. Ger�ekten Ba�bakan�m�z 1994 y�l�nda �stanbul Belediye Ba�kan� iken ben de �zmit�te, merkezde belediye ba�kan�yd�m. O Belediye Ba�kan� Ba�bakan olunca sevindik yani belediyelerin kaynaklar�, belediyelerin s�k�nt�lar� ortadan kald�r�l�r diye. Ama maalesef 2002 y�l�nda ba�lan�lan �al��malarda, AKP �ktidar�nda belediyelerle ilgili en ufak bir �al��ma olmad�� gibi, gelirlerinin de geriledi�ini zaten benden �nce konu�an s�zc� arkada�lar�m�z da ifade ettiler.

�zellikle B�y�k�ehir Belediye Ba�kan� iken� Burada s�ylemek istiyorum ��nk� bu Parlamentoya geldi�imiz g�nden beri, Maliye Bakan�m�z ba�ta olmak �zere, Ba�bakan�m�z ba�ta olmak �zere, AKP�nin grup s�zc�leri ba�ta olmak �zere, devaml� belediyelere e�it davran�ld��n� ve belediyelerin siyasi ayr�m yap�lmadan haklar�n�n verildi�ini burada ifade ettiler. Bu yasa nedeniyle de ayn� �eyleri s�zc�lerin s�yledi�ini g�rd�m.

Burada net olarak ifade ediyorum huzurlar�n�zda: 2002 y�l�nda, belediyelerin, �zellikle Kocaeli B�y�k�ehir Belediyesinin paylar�n�n, on sekiz ayl�k belediye ba�kanl��m d�neminde bir ay dahi tamam�n� alamad�m. B�rak�n y�zde 40��n� falan kesmeyi, tamam�n�, yani b�y�k�ehir pay�n�n tamam�n�� rnek olarak veriyorum. Yani 10 trilyon istihkak�m�z varsa, Maliye Bakanl�� taraf�ndan 10 trilyonunun da kesildi�ini burada ispat etmek durumunday�m. Onun i�in -Maliye Bakan�m�z �zellikle burada olsayd� kendisine de ifade edecektim, Ba�bakan�m�z da burada olsayd� kendisine ifade edecektim- on sekiz ayl�k d�nem i�erisinde -�ok samimi duygular�mla s�yl�yorum, belgeler ellerindedir- gelen istihkak�m�n t�m�n�n, hi�bir gerek�e g�stermeden, bor�lar� gerek�e g�stererek t�m�n�n kesildi�ini burada sizlerle payla�mak istiyorum. Tabii o d�nem ge�ti.

�imdi, bu kanunla ilgili� �zellikle, bu kanun, tabii �ok acele olarak haz�rlanm��. Kanunu okudu�umuz zaman, ger�ekten, burada yap�lmas� gerekenler de var. Bunu da kabul etmek laz�m, bunun i�in de te�ekk�r ediyoruz. �zellikle illerdeki belediyelerimizin ve o illerdeki ya�ayan vatanda�lar�m�z�n yerel y�netimlerden alacaklar� hizmetlerden dolay� yap�lacak bu pay art�r�mlar� katk� koyacakt�r. Bu do�rudur ancak burada �unu da g�rmek laz�m: Sadece para art�rman�n belediyenin problemlerini ��zmedi�ini� Burada, birlikte belediye ba�kanl�� yapm�� oldu�umuz arkada�lar�m�z var.

Art�, bir �zelli�i de burada ifade etmek istiyorum: Ben, ayn� zamanda hem il�e belediye ba�kanl�� hem de Kocaeli B�y�k�ehir Belediye Ba�kanl�� yapt�m. Yani, iki tarafta da bulundum. �zellikle ge�mi� d�nemlerde de bak�ld��nda hep b�y�k�ehir belediyeleri kay�r�lm��t�r, il�e belediyeleri, il belediyeleri ma�dur edilmi�tir. Bunun burada -bakt��m�zda, g�rd��m�zde- ayn� �ekilde, sizin d�neminizde de aynen devam etti�ini burada g�rmekten de �z�nt� duydu�umu ifade etmek istiyorum.

Yani, burada �imdi bir �rnek vermek istiyorum sizlere: Kendi ilimizden, Kocaeli�nden Kand�ra Belediyesi, il�e belediyesi. Ge�en ayki �eyini g�ndermi� belediye ba�kan�m�z bana. Tahakkuk eden rakam 162 milyar lira. Milletvekili arkada�lar�m�z�n �zellikle dinlemesini istiyorum yani b�y�k�ehirle il�e belediyelerinin ne kadar farkl� oldu�unu. Bunun y�zde 10�u b�y�k�ehir su kanal bedeli olarak kesiliyor otomatikman. Yine gelen paran�n y�zde 35�i b�y�k�ehir pay� olarak kesiliyor ve toplamda bakt��m�zda 162 milyar lira olan Kand�ra �l�e Belediyesinin ge�en ayki tahakkuku 90 milyar lira olarak kendisine gelmi� oluyor. Yani 162 milyar liran�n a�a�� yukar� y�zde 50�si b�y�k�ehir belediyesine kesilmi� oluyor.

Yani burada yine kanun tasar�s�na bakt��m�zda, yine y�zde 30�a d��r�ld�, y�zde 35 kesilen pay y�zde 30 olarak ger�ekle�ti. Biz de diyoruz ki Cumhuriyet Halk Partisi olarak -Nihat Ba�kanla da g�r��t�k, ayn� d�nemde belediye ba�kanl�� yapt�k- yani bunu y�zde 20�lere �ekelim, y�zde 25�lere �ekelim yani il�e belediyelerimiz de rahatlam�� olsun. ��nk� burada i�imizde ger�ekten bunu yapan belediye ba�kanlar�m�z bilirler: Para s�cakt�r. Ayn� partiden olsan�z d�hi, para kasan�za girdi�i zaman ba�ka bir belediyeye onu aktarma �ans�n�z olamaz.

Yani �imdi diyor ki yasada �zellikle: ��te b�y�k�ehir belediyeleri il�e belediyelerinden kestikleri paray� hizmet olarak geriye d�nd�r�rler. Asla bunu zaman zaman g�rme �ans�n�z olamaz. Yani b�y�k�ehir belediye ba�kan�n�n pa�a g�nl� isterse bunu yapma �ans�na sahip olur, istemezse yapma �ans�na sahip olmaz. Bunun zorlay�c� bir nedeni yoktur. Yani para kasas�na girdikten sonra bir daha o il�e belediyenin hizmetlerinde kullanma �ans�n�n olmad��n� da hep birlikte g�r�yoruz.

Ben �zellikle �unu ifade etmek istiyorum huzurlar�n�zda: �imdi zaten bizim �lkemizde b�y�k�ehir belediyesi, il belediyesi, belde belediyesi, il�e belediyesi� Bir defa bunlar� bir d�zenlememiz laz�m. Yani burada yasada da koymu�lar, �zellikle yasada da ge�iyor, Avrupa �lkelerindeki yerel y�netim �artlar�yla bizim kendi �lkemizdeki yerel �artlar�n aras�nda ne kadar fark oldu�unu b�t�n milletvekili arkada�lar�m bilmektedirler. Yani bu anlamda bunu yeniden bir d�zenlemek laz�m.

Bir de yetkilerle ilgili, sadece geliri art�r�rken isterdik ki AKP H�k�meti taraf�ndan yetkilendirme noktas�nda da il�e belediyelerinin yetkileri, b�y�k�ehir belediyelerinin yetkileri, belde belediyelerinin yetkileri, il belediyelerinin yetkileri aras�nda da bir d�zenlemenin yap�lmas� gerekti�ine inan�yorum. Yani paray� sadece aktarman�n, yani o gelirleri art�rman�n bu sorunlar� ��zmedi�ini hep birlikte biliyoruz ve bu kanunla da ��zemeyece�ini burada g�rd��m�z� ifade etmek istiyorum.

�zellikle bu paylarla ilgili yine bu kanunda -�imdi biraz evvel ifade ettim- y�zde 30�luk kesintinin yine b�y�k�ehir belediyelerine yarad��n�, di�er belediyelerin de ma�dur oldu�unu burada g�r�yoruz. Bunun da ileriki d�nemlerde mutlaka de�i�tirilmesi gerekti�ini burada ifade etmek istiyorum.

De�erli arkada�lar, yine, �zellikle �unu da ifade etmek istiyorum huzurlar�n�zda: �imdi, belediyelerimizin gelirleri art�k�a, tabii, �al��ma oranlar� da geni�leyecektir. Hi�bir siyasi parti ayr�m� yapmadan, bu yasada �zellikle gelirler oran� kadar da yetki k�s�tlamas�, yani yetkilerinin kontrol� de yap�lmas� gerekti�ine inananlardan bir tanesiyim. Mesela, belediye ba�kan� olarak Parlamentoya geldik. Benim �nerim �udur, e�er AKP H�k�meti kendine ger�ekten g�veniyorsa -burada devaml� �effafl�ktan bahsetti�ini, hi� ay�rma yapmad��n� s�yl�yorlar- �unu �neriyorum �zellikle: Belediye ba�kan� buraya geldi�i zaman, belediye ba�kanl�� g�revinden sonra milletvekili oldu�unda, onun�� dokunulmazl�klar�n�n kald�r�lmas� laz�m. Yani kendi d�neminde, belediye ba�kanl�� d�neminde yapm�� oldu�u yolsuzluklar var ise, burada, milletvekilli�inden etkilenmeden, onun davalar� devam etmek durumundad�r, yani burada dokunulmazl�k z�rh� alt�na b�r�nmemelidir diye d��n�yorum. Yani, burada �nerim �udur: Bu Parlamentonun i�erisinde -CHP Grubunda da MHP Grubunda da AKP Grubunda da- belediye ba�kanl��ndan gelen arkada�lar�m�z var. Bunlarla birlikte ortak bir �nerge verelim. Mesela, Ba�bakan�m�z �bug�n her yerde s�yleniyor, burada, k�rs�lerde s�yleniyor- belediye ba�kanl��ndan geldi�i i�in, arkas�nda belirli dosyalar� var ama o dosyalardan dolay� yarg�lanma �eyi yok. En az�ndan, o da ba�ta olmak �zere, hep birlikte bir �nerge verelim veya bir kanun ��kartal�m, belediye ba�kanl��ndan gelen arkada�lar�m�z yapm�� oldu�u sorumluluklardan, Parlamentoda devam ederken de ayn� �ekilde yarg�lanmalar�n�n �n�n�n a��lmas� gerekti�ine inan�yorum.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Erenkaya, konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

H�KMET ERENKAYA (Devamla) � E�er bunu yaparsan�z, Avrupa�daki �lkelerde oldu�u gibi belediye ba�kanlar�na hem yetkilerini s�n�rs�z verebilirsiniz hem ayn� zamanda da kendilerini kontrol etme �ans�na sahip olursunuz.

Yani, burada herkes �effafl�ktan bahsediyor. Ben �u anda kendi ilimden s�yl�yorum. Hi�bir belediye -�zellikle ayr�m yapm�yorum siyasi olarak- y�lba�lar� geldi�inde sadece meclislerdeki b�t�e tart��malar�n�n d��nda, kendi iliyle ilgili ne kadar para geldi�ini, ne kadar yat�r�m yapt��n�, ne kadar� borcu oldu�unu, ka� tane personel �al��t��n�, inan�yorum ki, burada hi� kimse bilmiyor. Yani, �effafl�k �udur: Kanun olarak getirirsiniz, y�l�n her alt� ay�nda, belediyesinin b�t�esiyle ilgili, konumuyla ilgili ortaya koyarlar, getirirler. O zaman yetkilerini art�r�rs�n�z, paras�n� art�r�rs�n�z. Ama, �u anda, maalesef, �z�lerek s�yl�yorum, �zellikle AKP�li belediyelerde bir s�r� yolsuzluk olmas�na ra�men, biraz evvel ��i�leri Bakan�m�z ifade etti: �Ayr�m yapmadan hepsinin �zerine gidildi�ini� s�ylediler.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Erenkaya, l�tfen, konu�man�z� tamamlay�n�z.

H�KMET ERENKAYA (Devamla) � Ama, maalesef, burada s�yl�yorum, ayr�m yap�ld��n� g�r�yoruz ve hi�bir zaman da bunlara soru�turmaya izin verilmedi�ini de g�rmekteyiz. Bundan da �z�nt� duyuyorum.

Bu kanunun, her ne kadar yerel se�imlere yak�n anlay�� i�erisinde yap�lsa da, ger�ekten, iyi taraflar� da var. Hay�rl� olsun diyorum, hepinize sayg�lar�m� sunuyorum. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Erenkaya.

Milliyet�i Hareket Partisi Grubu ad�na Giresun Milletvekili Murat �zkan.

Say�n �zkan, buyurun. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

MHP GRUBU ADINA MURAT �ZKAN (Giresun) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin 2�nci maddesi �zerinde Milliyet�i Hareket Partisi Grubu ad�na s�z alm�� bulunuyorum. S�zlerime ba�lamadan �nce y�ce heyetinizi �ahs�m ve grubum ad�na sayg�yla selaml�yorum.

Say�n milletvekilleri, mahall� idarelerin� demokratik hayat i�erisinde �ok �nemli kurumlar oldu�u herkes�e bilinen bir ger�ektir. �Amerika�da Demokrasi� adl� eserin m�ellifi olan Frans�z d��n�r Alexis de Tocqueville, kom�nlerin, yani mahall� idarelerin, belediyelerin demokratik hayat�n vazge�ilmez unsurlar� oldu�unu ifade etmi�, hatta bilim i�in ilk��retim neyse demokrasi i�in de yerel idarelerin o oldu�unu vurgulam��t�r. Mahall� idareler olmadan belki �zg�r bir h�k�met olabilir ama �zg�r bir ruhun, �zg�r bir toplumun olmas� �ok kolay de�ildir.

Demokrasi demek birtak�m partilerin ve kurumlar�n bulundu�u bir rejimin ad� de�ildir say�n milletvekilleri. �zellikle demokrasi, her �eyden �nce k��k birimlerde, yani mahalle ve k�ylerde de i�leyen bir kurum h�line getirilmesi gereken bir �nceli�in de ad�d�r. ��te bug�n toplumda travma yaratt��n� iddia etti�iniz Atat�rk devrimleri, 1923 y�l�nda T�rkiye Cumhuriyeti�ni kurduktan hemen sonra, yani 1924 y�l�nda K�y Kanunu�nu yaparak demokrasinin i�letilmesi s�recini ba�latm��t�r. K�y idaresiyle ilgili kanun, haz�rland�� d�nem itibar�yla bug�nk� demokrasinin en temeli olan do�rudan demokrasi uygulamas�n�n bir �rne�ini sunmas� a��s�ndan �ok �nemli bir �zellik arz etmektedir. Malumunuz oldu�u �zere k�y derne�i, belki �lkemizde do�rudan demokrasinin uyguland�� en �nemli birimdir. Ancak gerek mevcut H�k�met gerekse de bundan �nceki bir�ok h�k�metler demokrasinin bu temel be�i�i olan k�y idaresini ihmal etmi�ler ve bu idarelere gereken �nemi vermemi�lerdir.

Biraz �nce bahsetti�im gibi �nl� d��n�r�n 19�uncu y�zy�lda yazm�� oldu�u eserinde belirtti�i d��ncelerin en g�zel tatbikat�n�, herh�lde cumhuriyeti kuran kadro yapm��, ancak demokrasiyi farkl� ama�lar i�in bir ara� olarak g�renler, halk�n demokrasiyi i�selle�tirmesini istemeyenler, geleneksel ve peder�ahi toplum d�zeninin s�rmesinde fayda umanlar, 1924�te haz�rlanan K�y Kanunu�na hi� dokunmam��lar, �deta k�yleri yok saym��lard�r.

Bug�n �Niye biz yeterince demokratik ve �a�da� kurallar� benimsemedik?� diye d��nenlerin konuya biraz da bu a��dan bakmalar�nda fayda vard�r. G�r��t��m�z kanun teklifinde de bu anlay��n izleri a��k olarak g�r�lmekte ve k�y idareleri g�rmezden gelinmektedir.

Say�n milletvekilleri, T�rkiye Cumhuriyeti Anayasas��n�n 127�nci maddesi, mahall� idareleri ��l �zel idareleri, belediyeler ve k�yler.� olarak saym��t�r ve bu idarelerin g�revleriyle orant�l� olarak gelir kaynaklar�na kavu�turulmas�n� da emretmi�tir.

Bu yasayla il �zel idareleri ve belediyelere genel b�t�eden paylar �denece�i ve buna kar��l�k k�yde ya�ayan insanlar�m�za bu paylardan herhangi bir �ey verilmeyece�i g�r�lmektedir. G�r��lmekte olan yasan�n bize g�re en b�y�k eksikli�i bu husus olup y�ce Meclisin bir an �nce bu eksikli�i gidererek, �lkemizi kuran iradenin en fazla �nem verdi�i k�y idarelerinin hak etti�i fonksiyonunu icra etmesini sa�lar ve T�rkiye�de demokrasinin geli�mesine �nemli bir katk� sa�layacak h�le getirirler, k�rsal kesimde ya�ayan bu insanlar�m�z, en az�ndan, en d��k yeterli ulusal ya�am d�zeyine kavu�turulmu� olur.

Say�n milletvekilleri, yasan�n 2�nci maddesiyle belediye idarelerinin genel b�t�eden alm�� olduklar� paylar art�r�lmaktad�r ancak b�y�k�ehir belediyeleri lehine olan pay da��t�m�ndaki adaletsizlik art�r�larak devam etmekte, bu husus, mahall� idarelerle merkez� idarenin aras�ndaki ba��ml�l�� da art�rmaktad�r.

Ayr�ca, bu art��n halka y�k getirmedi�i iddia edilmektedir. Ancak, benim yapt��m hesaplara g�re �u anda 13,3 trilyon lira civar�nda bir kaynak aktar�l�yor belediyelere, 18 trilyona ��kaca�� hesaplan�yor, s�yleniyor. Bu da yakla��k y�zde 33�e tekab�l ediyor, yani 4,5 trilyonluk bir kaynak aktar�m� s�z konusu. Fakat bunun finansal dengeleri bozaca��, kamu finansman dengesini bozaca�� a��kt�r. Muhtemelen, bor�lanma ihtiyac�n� art�racak ve �lkemize maliyeti faiz �zerinden binmi� olacakt�r. Belki vergi art�r�m� yapmayacaks�n�z ama daha y�ksek faiz vermek suretiyle bor�lanmay� art�racaks�n�z.

Say�n milletvekilleri, maddenin 4��nc� f�kras�nda belirtilen �Paylar�n y�zde 100�e kadar art�r�laca�� h�km� ise belediyeler ile merkez� idare aras�ndaki siyasal birlikteli�in kurulmas� a��s�ndan �nemli bir propaganda unsuru olacakt�r ve yerel �zerklik �art�na da ayk�r�d�r. Bu hususun, mahall� idareler se�imlerinde iktidar lehine siyasal bir avantaj sa�lamaya y�nelik oldu�u g�r�lmekte ancak bu art��n kayna��n�n ne olaca�� belirtilmedi�i i�in uygulama kabiliyeti bulmayacak bir d�zenleme olarak g�r�lmektedir.

�kinci bir husus: Kaynaklar�n b�l��m�n�n yani �G�revleriyle orant�l� gelir kaynaklar�na kavu�turulmas�� ilkesinin b�y�k�ehir belediyeleri lehine daha da bozuldu�u, b�y�k�ehir belediyelerinin d��nda kalan insanlara y�nelik hizmet kalitesinin d��ece�i a��k�a g�r�lmektedir. Bu tasar�yla, bir b�y�k�ehir belediyesi ile b�y�k�ehir olmayan belediye aras�ndaki gelir fark� 4 kat�ndan fazla a��lmaktad�r. Bunun sonucunda da b�y�k kentlerde belediye hizmetleri daha iyi verilecek. Zaten cazibe merkezi olan bu yerlerin bu kanunla birlikte daha fazla g�� alaca��n� tahmin etmek zor olmasa gerekir.

Yasayla daha fazla pay verilmesi, b�y�k�ehirlerde artan g��le birlikte sosyal dengelerin bozulmas�na, su� oranlar�n�n artmas�na sebep olacak, devlete ve topluma maliyeti daha da y�ksek olacakt�r. H�lbuki burada yap�lmas� gereken, �z gelirleri daha az olan, b�y�k�ehirlere nispeten geli�memi� y�relere daha fazla kaynak aktararak, Ankara�n�n do�usunda da yeni cazibe merkezleri olu�turarak g�� gibi �ok �nemli bir sorunun �n�ne ge�ilmesi olmal�yd�.

Belediyelere genel b�t�e vergi gelirlerinden aktar�lan paylar, netice itibar�yla ulusal gelirden al�nmaktad�r. Da��t�mda da bu paylardan marjinal faydas� en y�ksek yerlere daha fazla pay aktar�lmas�n�n, kamu harcamalar�nda sa�lanan toplam fayday� art�rma hedefini ihlal etti�i bir ger�ektir. Esas olan, belediyelerin �z gelirlerinin art�r�lmas�na y�nelik tedbirleri almakt�r.

Kamuoyu denetiminin, di�er bir deyi�le demokratik denetimin en ba� unsuru, yerel hizmetlerin yerel kaynaklarla finanse edilmesidir. Vatanda��n verdi�i paralar�n nas�l harcand��n� takip etmesini ve sorgulamas�n�, bu sorgulama olmadan yap�lan i�lerin niye d�zg�n yap�lmad�� hususunun kamuoyu taraf�ndan ara�t�r�lmas�n� beklemek biraz safdillik olsa gerekir. Soka��ndaki kald�r�m�n her y�l de�i�ti�ini g�ren sokak sakini, bu i�le ilgili paran�n kendi cebinden ��kt��n� d��nd��nde i�in daha sa�lam ve iyi yap�lmas�n� isteyecek, daha uzun bir s�re hizmet vermemesinin nedenlerini sorgulayacakt�r. B�ylece, y�netenler daha fazla denetlenecek ve hesap verme bilinciyle hareket edilecektir.

Belediyelere ve �zel idarelere kaynak sa�lamaya y�nelik bu teklif, bu kurumlarda �al��an insanlar�n s�k�nt�lar�na ise hi�bir ��z�m getirmemektedir. Bir�ok belediye taraf�ndan personeline verilen, dava ve tazmin konusu olan denge tazminat� ile ilgili sorun ��z�mlenememi�tir ve belediye ba�kanlar� ile di�er belediye y�neticilerini ciddi s�k�nt�lara s�r�klemi�tir.

T�rkiye genelinde �cret rejimine bak�ld��nda da mahall� idare personeli ile mahall� idarelerin vesayetinden sorumlu olan ��i�leri Bakanl�� personelinin di�er kamu memurlar�n�n ald�� cretlerden �ok d��k maa� ald�klar�, bu nedenden dolay� da personel bulmakta zorluk �ektikleri herkes taraf�ndan bilinen bir ger�ektir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n �zkan, konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

MURAT �ZKAN (Devamla) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan�m.

Kamu personeli se�me s�navlar� sonucu her y�l en fazla atama ��i�leri Bakanl�� ile mahall� idareler birimlerine yap�lmakta, ��nk� bu birimlerden ba�ka birimlere ge�i� mali nedenlerden dolay� �ok fazla olmaktad�r. Yeterli teknik ve uzman personeli olmayan yerel idareler ile bunlar�n dan��ma ve denetim birimi olan i�i�leri ve valilik personeline de di�er kurumlarda �al��anlar kadar maa� verilmesi ve �cret adaletinin sa�lanmas� H�k�metin en temel g�revi olmal�d�r. Unutmayal�m ki de�erli milletvekilleri, medeniyetin ilk �art� adalettir. �u anda ��i�leri Bakanl��nda ya da belediyelerde uzman olarak �al��an y�ksek tahsilli insanlar di�er birimlerde �al��an hizmetliler kadar maa� alamamaktad�r.

S�zlerime son verirken, b�y�k�ehir ve belediyeler aras�nda genel b�t�e gelirlerinden verilen paylar�n dengelenmesini, mahall� idareler ve i�i�leri personelinin di�erleriyle aras�ndaki �cret fark�n�n giderilmesini, k�y idarelerinin hak etti�i pay� almas�n� diliyor, hepinize selam ve sayg�lar�m� sunuyorum. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n �zkan.

�ahs� ad�na Malatya Milletvekili �mer Faruk �z.

Say�n �z, buyurun efendim. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

�MER FARUK �Z (Malatya) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Tahsilat�ndan Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin 2�nci maddesi �zerinde �ahs�m ad�na s�z� alm�� bulunmaktay�m. Bu vesileyle y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �lkemizde mahall� idareler maliyesine ili�kin hususlar, bu idarelerin kurulu� ve g�rev kanunlar�n�n yan�nda ayr� kanunlarla da d�zenlenmi� bulunmaktad�r. G�r�l�yor ki, yap�lan d�zenlemelerde, mahall� idarelerin mill� gelirden ald�klar� pay, �z gelirlerinin toplam gelirlerine oran� ve yerel harcamalar�n toplam kamu harcamalar� i�indeki pay� gibi �l��tler mahall� idare �zerkli�i ile do�rudan orant�l�d�r.

Say�n milletvekilleri, kanun teklifinin 2�nci maddesiyle, il �zel idarelerine ve belediyelere genel b�t�e vergi gelirlerinden verilecek paylar�n hesaplanmas� ve oran� d�zenlenmi�tir. Verilecek pay�n, genel b�t�e vergi gelirleri tahsilat� toplam�ndan vergi iadeleri d��ld�kten sonra kalan net tutar �zerinden hesaplanaca�� belirtilmi�tir.

De�erli milletvekilleri, kanun teklifinin bu maddesiyle il �zel idareleri ve belediyelere genel b�t�e vergi tahsilat� toplam�n�n y�zde 2,85�inin b�y�k�ehir olmayan belediyelere, y�zde 2,50�sinin b�y�k�ehir i�indeki il�e belediyelerine, y�zde 1,15�inin il �zel idarelerine ayr�laca�� belirtilmi�tir.

De�erli milletvekilleri, kanun teklifinin bu maddesinde, ayr�ca, b�y�k�ehir s�n�rlar� i�inde yap�lan genel vergi gelirleri tahsilat� toplam�n�n y�zde 5�inin b�y�k�ehir belediyelerine, ayr�ca, b�y�k�ehir il�e belediyelerine tahsis edilen pay�n y�zde 30�unun b�y�k�ehir belediyelerine ayr�lmas� �ng�r�lmektedir. Bunun yan�nda, Bakanlar kuruluna, bu maddede belirtilen oranlar� iki kat�na kadar art�rma ve kendi haddine indirme yetkisi de verilmi�tir. Yani, b�ylelikle gerekti�inde s�k s�k belediye gelirlerini art�rmak �zere kanun ��karma gere�i ortadan kalkm��, Bakanlar Kurulu bu konuda yetkilendirilmi� olmaktad�r.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; kanun teklifinin bu maddesiyle genel b�t�e vergi gelirlerinden belediye ve il �zel idarelerine ayr�lan paylar�n da��t�m�na esas belediye ve il n�fuslar� her y�l�n ocak ay�nda Devlet �statistik Enstit�s� Kurumundan al�nacak, ��i�leri Bakanl�� ve Maliye Bakanl��nca al�nacak n�fus orant�lar�yla elde edilecektir. Belde, k�y ve mahallelerin, bunlar�n baz�� k�s�mlar�n�n belediyelere ba�lanmas� durumunda, belediyeye ba�land�klar� g�n�n fiilen ba�lad��, fiilen ger�ekle�ti�i tarihi takip eden ocak ay�n�n birinci g�n�nden itibaren bu alm�� olduklar� paylar da ilgili belediyelere verilecektir.

Ayr�ca, n�fusu 10 binin alt�nda olan bir�ok belediye, de�i�ik bakanl�klarda yapm�� olduklar� k��k projelerle para almak i�in kap� kap� dola�maktayd�lar. Bu yapt��m�z d�zenlemeyle, art�k, n�fusu 10 binin alt�ndaki k��k belediyelere de ayr� bir pay verilecek, bunlar�n da s�k�nt�lar� ayr�ca giderilmi� olacakt�r.

Bunun yan�nda, de�erli arkada�lar, bu kanunla, uzun s�redir belediye ba�kanlar�m�z�n beklemi� oldu�u r�ya ger�ekle�mi� oluyor. Belediye gelirleri en az y�zde 30, y�zde 45�e kadar bu art�� devam edecektir.

Bununla beraber, de�erli arkada�lar, daha �nce, malumunuz, burada sadece n�fus yo�unlu�u esas al�nmaktayd�. �imdi, burada belediyelere verilecek paylarda n�fus, hesaplamada y�zde 80 etkili, y�zde 20 de geli�mi�lik endeksi etkili olacakt�r.

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Geli�mi�lik neye ba�l� Say�n Vekilim?

�MER FARUK �Z (Devamla) � �zel idarelere verilecek paylarda n�fus y�zde 50, y�z �l��m� y�zde 10, k�rsal alan n�fusu y�zde 15, geli�mi�lik endeksi y�zde 15, k�y say�lar�n�n fazlal�� dikkate al�nma pay� da y�zde 10 olarak dikkate al�nm��t�r.

Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; bu kanun, ben inan�yorum ki, belediyelerimizin ve �zel idarelerimizin bir�ok s�k�nt�s�n� giderecek, belediyelerimiz ve �zel idarelerimiz yerinden y�netimle halk�m�z�n bir�ok s�k�nt�lar�n� giderecektir.

Bunun yan�nda �unu da belirtmek istiyorum: Ba�ta Malatya olmak �zere, n�fusu belli yo�unlukta olan, b�y�k�ehir olmay� hak eden illerimizin de b�y�k�ehir olmalar� noktas�nda gerekli giri�imlerin yap�laca��na inan�yor, bu vesileyle, bu kanunun belediyelerimize, �zel idarelerimize ve milletimize hay�rlar getirmesini diliyor, y�ce heyetinizi sayg�yla selaml�yorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n �z.

�ahs� ad�na ikinci konu�mac� �stanbul Milletvekili Say�n Recep Koral.

Say�n Koral, buyurun efendim. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

RECEP KORAL (�stanbul) � Say�n Ba�kan, de�erli arkada�lar; hepinizi sayg�yla selaml�yorum.

Ger�ekten �nemli bir konu, gecikmi� bir konu. Burada bug�ne kadar, �u ana kadar konu�ma yapan b�t�n arkada�lar�m�z belediye ve �zel idarelerle alakal�, merkez� b�t�eden yerel y�netimlere yap�lan gelir da��l�m�n�n adaletli olmad��n�, �ok uzun y�llard�r bunun devam etti�ini ifade ettiler. Do�ru bir tes-pit. Zaten, bunun i�in de epey uzun bir s�re ge�mi� olmas�na ra�men, ilk defa, bu paylar�n daha dengeli, daha d�zenli olmas�n� sa�layan bir kanun teklifiyle huzurlar�n�zday�z ve bu kanun teklifi �zerinde de arkada�lar�m�z hem olumlu tespitleri hem daha ideal h�le nas�l gelir, onu ifade etmeye gayret ettiler.

2�nci madde, tabii, kanunun �z�. Do�rudan do�ruya ilgilendiren, hesaplama ve oranlar� g�steren bir �ey. Burada de�erli arkada�lar�m�z tespit yaparken, bilhassa Cumhuriyet Halk Partisinin, esas� �zerinde g�r��n� belirten arkada��m�z vergi paylar�n�n artt��n�n �nemini vurgulad�. Bu �ok �nemli bir �ey, havuz b�y�d� arkada�lar. Pay�n da��l�m�na esas olan havuzdur. Bu havuza d�hil olmayan vergiler d�hil edilmek suretiyle havuz b�y�d�. Dolay�s�yla b�y�k�ehrin, b�y�k�ehir il�elerinin, di�er belediyelerin, il belediyelerinin, il �zel idarelerinin alaca�� pay b�y�d�, bu fevkalade �nemli. Bundan devaml� �ik�yet ediyorduk belediye ba�kanl�� d�nemimizde ama art�k bunun ortadan kalkt��n� g�r�yoruz, bu fevkalade �nemli.

N�fus d��ndaki kriterler hep dile getirildi. Turizmle alakal� kriter hari� di�er kriterler d�zeltildi, bu da fevkalade �nemli bir �ey. Onun i�in zaten arkada�lar�m�z hep olumlu g�r��lerini ifade ediyorlar. Tabii, denkle�tirme �dene�i, k��k belediyelerle alakal� s�k�nt� vard�, o ilave edildi. Bunun d��nda eksiklikleri dile getirirken arkada�lar�m�z, 2004 y�l�nda burada B�y�k�ehir Belediyeleri Kanunu, Belediye Kanunu ve �l �zel �dareleri Kanunu�yla bu mahall� idarelere verdi�imiz yetkileri g�z ard� ettiler. Bilhassa MHP�li arkada��m�z bu konuyu, yetki vermeden -hep Anayasa�ya at�f yaparak- para veriyorsunuz demeye getirdiler, bu fevkalade yanl��. Biz il �zel idarelerini belediyeler gibi yetkilendirdik kendi alanlar�nda. Dolay�s�yla il �zel idareleri eskiden oldu�u gibi almakta olduklar� paylarla g�revlerini lay�k�yla yapam�yorlar. Mutlaka il �zel idarelerine verdi�imiz g�revlerle alakal� pay� vermemiz gerekiyordu. Bu adaletsizli�i, bu dengesizli�i �u anda ortadan kald�r�yoruz. Yani bunun �ok do�ru bir �ey oldu�unu, ancak tespit yanl�� oldu�u i�in; siz bunlara yetki vermediniz, Anayasa�ya g�re g�revleri ile ilgili para vermek zorundas�n�z, bunu da vermeyin demeye gelmesi fevkalade yanl�� anlamalara yol a��yor, bunu da buradan ifade edelim.

EM�N HALUK AYHAN (Denizli) � G�revi verirken� paray� verecektin Say�n Vekilim.

RECEP KORAL (Devamla) � Evet, b�y�k�ehirlerle alakal� s�k�nt�y� arkada�lar dile getiriyor. Yani b�y�k�ehirlerde ya�aman�n bedeli di�er yerlerde ya�aman�n bedeliyle ayn� m�d�r, de�il midir? Bunu tart��maya girmiyorum. Ama bir hususu �zellikle arz ediyorum: De�erli arkada�lar, B�y�k�ehir Kanunu�nu ��kar�p bug�ne kadar mevcut b�y�k�ehirleri �al��r h�le getiren ve b�y�k�ehirlere bu gelir pay�n� artt�ran AK Parti �ktidarlar� de�il, mevcut bir yap�lan d�zenleme var B�y�k�ehir Kanunu�yla ve b�y�k�ehirlere pay verilmesiyle alakal� kanunlar var, bu uygulan�yor.

�imdi ne oldu? Burada yap�lan nedir?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Haks�zsa de�i�tirelim. Haks�zl�k yok mu?

RECEP KORAL (Devamla) � Haks�zl�k var deyip devaml� ba��ran arkada��m�z, acaba haks�zl�k etmiyor mu b�y�k�ehirlere? Ediyor. Niye ediyor? Ya b�y�k�ehirleri ortadan kald�racaks�n�z onun mant��na g�re ya b�t�n illeri b�y�k�ehir yapacaks�n�z.

Ben �ahsen ge�mi�te yerel y�netimlerden gelen biri olarak, b�t�n illeri belli yetkilerle, ki a��rl�kl� olarak da planlamayla alakal� eksikleri hep g�r�yoruz, ki arkada��m�z da bunu ifade etti� B�y�k�ehirlerin il belediyeleri de b�y�k�ehirlerde oldu�u gibi planlamayla ilgili olarak il baz�nda yetkilendirilmesi laz�m ki, gelecekle alakal� daha iyi, daha d�zenli, daha insanca ya�an�r �ehirler olsun. Buna kat�l�yoruz ve bu bizim de arzu etti�imiz bir �ey ama bir d�zenleme yerel y�netimlerle alakal� arka arkaya geliyor, ad�m ad�m geliyor. Dolay�s�yla bu ad�mlar� atarak ona da s�ra gelece�ine inan�yorum.

Burada bu d��ncede olan arkada�lar�m�z, muhalefetiyle iktidar�yla oldu�u m�ddet�e bunu da ��kar�r�z, bu �nemli de�il. Ama �u anda eski kanuni d�zenlemeye g�re var olan belediyeleri, Erzurum�la Malatya�y� k�yaslarsan�z, eskiden bunu koyanlara g�nderme yapmaktan ba�ka bir i� yapmazs�n�z. Biz bug�n ne yapaca��z, nas�l yapaca��z d�zeltece�iz. �imdi gelirleri d�zeltiyoruz, ge�mi�te belediyeleri, �zel idareleri yetkilendirdik. Bundan sonra da onun d�zelmesiyle ilgili el birli�iyle �al��al�m.

Ben �ahsen bu konuda d��ncemin �zellikle Hamza�ebi�yle �rt��t��ne inan�yorum belediyelerin planla alakal� konusunu. Ama kaynak devretmeyin, yanl�� olur demek, ya merkezden yetkileri yerele aktar�rken kaynaklar� da aktarman�n ad�m�n� atal�m. Bunu yap�yoruz. �zellikle �zledi�imiz bir �eydi, dile getirdi�imiz bir �eydi.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Koral, konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

RECEP KORAL (Devamla) � Te�ekk�r ediyorum Say�n Ba�kan, tamaml�yorum.

Halk�m�z yerel hizmetleri an�nda alma durumunda ama yerel y�netimler hizmetlerini verirken halk taraf�ndan daha s�k� denetleniyor. Kald�r�m ta��n� de�i�tirdi�inizde an�nda tepki verebiliyor. Merkez� y�netimin denetlenmesinden �ok daha farkl�. Dolay�s�yla bu kaynaklar�n �ar�ur edilmedi�ine inan�yoruz.

Biz �i�ekler i�erisinde bir �zmir istiyoruz t�pk� �i�ekler i�erisinde bir �stanbul oldu�u gibi. B�t�n illerimiz b�yle olsun. Sadece kanallar soka�a akan belediyelerden b�kt�k usand�k. Onlar� ortadan kald�rd�k Allah�a ��k�r. K�ylere kadar, k��k belediyelere kadar gittik. Bunlar�n say�s�n� da art�raca��z. El birli�iyle yapaca��z. Bu Meclis ge�en d�nem oldu�u gibi bu d�nemde de yerel y�netimlerle alakal� devrimler yapm��t�r, bunlar� yapmaya devam edecektir.

Bu vesileyle hepinizi sayg�yla selaml�yorum. (AK Parti s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN - Te�ekk�r ederim Say�n Koral.

Madde �zerinde soru-cevap i�lemi ger�ekle�tirece�iz.

Say�n Y�ld�z, buyurun efendim.

SAC�D YILDIZ (�stanbul) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Bakana �unu sormak istiyorum: �stanbul Belediyesi i�leri �o�u kez ihalesiz kendi �irketlerine veriyor, bu �irketler de ald�klar� ihaleleri yanda�lar�na da��t�yorlar. ��i�leri Bakanl�� bu rant da��t�m mekanizmas�n� hangi gerek�eyle savunuyor? ��nk� hi� soru�turma ve ara�t�rma gere�i duymuyor. Bunlara ne cevap vereceksiniz?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Y�ld�z.

Say�n Nalc�...

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan�m.

Ben Say�n Bakan�ma �unu sormak istiyorum sadece: T�rkiye�de toplanan t�m vergilerle �stanbul ve Ankara�daki vergilerin oran� acaba ka�t�r?

�Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n I��k�

AL�M I�IK (K�tahya) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan�m.

Say�n Bakan�m, 2008 y�l� vergi gelirleri hedefine ilk be� ayl�k d�nemde y�zde ka� oran�nda ula��lm��t�r? Vergi tahsilinde ge�en y�l�n ayn� d�nemine g�re ne kadar azalma veya artma olmu�tur? Azalma var ise bunun sebebi sizce nedir?

Bug�n serveti 1 milyon dolar�n �zerine ��kan i� adamlar�m�z�n say�s�n�n ge�en y�la g�re y�zde 17,5 oran�nda artarak 50 bine ula�t�� ifade edilmektedir. Acaba bu son y�lda 1 milyon dolarl�k servete ula�an 8 bin adet i� adam� i�erisinde vergisini tam vermeyenlerin say�s� nedir? Bunun tahsili konusunda g�r��n�z nedir?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

Say�n Do�ru�

RE�AT DO�RU (Tokat) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan�m.

��i�leri Bakanl��na sormak istiyorum.

�zellikle �� Anadolu B�lgesi�ndeki kaymakam ve valilerin �nlerine gelen sorunlarla ilgili iki soru soraca��m.

Yaz aylar� olmas�na ra�men, �lkemizin bir�ok yerinde oldu�u gibi Tokat ilinde Erbaa, Niksar, Zile, Re�adiye olmak �zere k�y ve belde yollar�nda �ok b�y�k kasisler ve �ukurlar vard�r. Buralarda tamir yap�lmas� i�in il �zel idarelerine herhangi bir kaynak aktarmay� d��n�yor musunuz?

�kinci soru olarak, �zellikle �lkemizin �e�itli yerlerinde oldu�u gibi Tokat ilinin Erbaa il�esinde sulama birliklerine elektrik borcundan dolay� su verilememektedir. Su verilemedi�i i�in de topraklar susuz kalm�� ve toprak yanma durumuyla kar�� kar��ya kalm��t�r. Valilerimize �zellikle iletilen bu sorunlarla ilgili H�k�met olarak herhangi bir �ey yapmay� d��n�yor musunuz?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN �Te�ekk�r ediyorum Say�n Do�ru.

Say�n Vural�

OKTAY VURAL (�zmir) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan.

Say�n Bakana �u soruyu y�neltmek istiyorum: Biraz �nce ��i�leri Bakan�m�za �zmir milletvekilimizin y�neltti�i soru da arsenikli suyla ilgiliydi. Bu, halk sa�l��n� ciddi mahiyette tehdit eden ve tart��mas� �ok olan bir konu. �zmir�le ilgiliydi ve Say�n Bakan �u cevab� verdi: �Tabii, �zmir�deki sorun, birka� senedir bu �ekilde devam etmesine ra�men, sanki yeni tespit edilmi� gibi bu g�stergelerin yeni a��klanm�� olmas�d�r. O, tabii, biraz �z�c� bir boyuttur.�

�imdi, �z�c� olan nedir? Yani halktan iki y�ld�r saklanm�� da bug�n a��klanmas� m� �z�c�? �zmirliler yani arsenikli su mu i�iyordu? Bu konuda e�er iki �� senedir tespit yap�lm��sa bununla ilgili herhangi bir giri�imde bulunuldu mu, bulunulmad� m�? �ok �nemli bir olayla kar�� kar��yay�z. �zmirliler bu konuda bir cevap bekliyor.

Do�rusu, konunun bu kadar saklanm�� olmas� acaba neyi ifade ediyor? Bu konuda bir tedbir ald�lar m�? Bir soru�turma var m�? Bu cevab�n mahiyetini ��renmek istiyorum?

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum.

Say�n �zdemir�

HASAN �ZDEM�R (Gaziantep) � Say�n Ba�kan�m, arac�l��n�zla Say�n Bakan�ma soruyorum: B�t�e Plan Komisyonu �yelerine da��t�lan tablolarda�� -b�y�k�ehir belediyeleri olan- Kocaeli B�y�k�ehir Belediyesine ki�i ba��na 562 YTL, b�y�k�ehir olmayan di�er il belediyelerine genel olarak 168 YTL veriyorsunuz. 1,5 milyon n�fusa sahip olan Gaziantep B�y�k�ehir Belediyesine ise ki�i ba��na 132 YTL veriyorsunuz. Kocaeli�nin 9 milletvekili, Gaziantep�in 10 milletvekili var. Bu durum sizce adaletsizlik yaratm�yor mu?

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n �zdemir.

Say�n Dibek�

TURGUT D�BEK (K�rklareli) � Te�ekk�r ederim Say�n Ba�kan�m.

Ben az �nce Say�n ��i�leri Bakan�m�za sormu�tum, ger�i o da yaz�l� cevap verece�ini beyan etti. Onunla ba�lant�l� �ncelikle sormak istiyorum: Bu �ller Bankas�n�n belediyelerden almakta oldu�u ortakl�k pay� var. Bu �ok b�y�k s�k�nt� yarat�yor. Haks�z bir uygulama. Bu ortakl�k pay�n�n al�nmas�n� kald�rmay� d��n�yor musunuz? �ncelikle bunu soruyorum.

�kinci olarak da, Say�n Vural az �nce �zmir�in suyuyla ilgili belirtti. T�rkiye genelinde illerde herhangi bir, bu konuda, t�m sularla ilgili olarak bir tespit yap�lm�� m�d�r? Ka� ilin suyunda arsenik tespit edilmi�tir? Bu konuda bilgi var m�? Bunu da merak ediyorum.

Te�ekk�r ediyorum.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n Dibek.

Say�n Bakan�m, buyurun.

ADALET BAKANI MEHMET AL� �AH�N (Antalya) � Say�n Ba�kan�m, te�ekk�r ederim.

Arkada�lar�m�z�n sorular�n�n �nemli bir b�l�m� istatistiki bilgileri gerektirdi�i i�in �nemli bir b�l�m�ne yaz�l� cevap verece�im. Ancak, biraz �nce Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad�na g�r��lerini bizimle payla�an Kocaeli Milletvekili arkada��m�z Say�n Erenkaya �AK Parti �ktidar� d�neminde veya iktidarlar� d�neminde belediyelerle ilgili hi�bir iyile�tirme yap�lmam��t�r.� �eklinde bir beyanda bulundular.

�unu hemen ifade edeyim ki, yerel y�netimlerle ilgili, ba�ta �zel idareler olmak �zere b�y�k�ehir belediyeleri ve il�e ve di�er belde belediyeleri olmak �zere bu yerel y�netim organlar�m�zla ilgili temel yasalar hem 58�inci hem de 59�uncu H�k�metler d�neminde ��kar�lm��t�r. Daha �nceki h�k�metler d�neminde Devlet Personelden de sorumlu Devlet Bakanl�� ve Ba�bakan Yard�mc�l�� g�revini y�r�t�rken, kamunun yeniden yap�lanmas� ba�lam�nda hem �zel �dare Yasas� tamamen yeniden ele al�nm�� hem de B�y�k�ehir Belediyeler Yasas� yeniden d�zenlenerek yerel y�netimlerin yetki ve sorumluluklar� art�r�lm��t�r. �zellikle�

BA�KAN � Say�n Bakan�m�

ADALET BAKANI MEHMET AL� �AH�N (Antalya) � Efendim?

BA�KAN � �sterseniz, sorulara cevap verirseniz� Yani H�k�metin burada k�rs�den konu�ma hakk� var. Yani, arkada��m�z onu k�rs�den ifade etti�i i�in� �imdi, sorular i�in gecikmi� olaca��z. Ona de�indiniz. Ben onu istirham edeyim.

ADALET BAKANI MEHMET AL� �AH�N (Antalya) � Tabii, Say�n Ba�kan�m, zaten oraya ba�lant� kurmaya �al��yorum.

O nedenle, bu d�nemde, yani AK Parti �ktidarlar� d�neminde yerel y�netimlerle ilgili �nemli iyile�tirmeler yap�lm��, bunlardan bir tanesini de �imdi ger�ekle�tirmeye �al��yoruz. Bu hususu bir tespit olarak ifade etme ihtiyac�n� duydum.

Say�n Y�ld�z, bir soru y�nelterek ��stanbul B�y�k�ehir Belediyesi, ihalelerini kendi �irketlerine vermekte, bu �irketler de bu ihaleleri, bu yap�m i�lerini kendi yanda�lar�na havale etmektedir.� diye bir tespitte bulundular. Ku�kusuz ki, ba�ta belediyeler olmak �zere t�m kamu kurum ve kurulu�lar� yap�m i�leriyle ilgili ihale s�recini yasalara dayand�rmak zorundad�rlar. Bu konuda tabi olduklar� yasalar vard�r, ba�ta Kamu �hale Yasas� olmak �zere.

KEMAL KILI�DARO�LU (�stanbul) � Uymazlarsa?

ADALET BAKANI MEHMET AL� �AH�N (Antalya) � Say�n Y�ld�z, e�er �stanbul B�y�k�ehir Belediyesinin hangi ihalesi, hangi i�i, hangi yap�m ihalesi, hangi yanda�a verilmi�tir; bu konuyla ilgili bizi bilgilendirirlerse, ben bir bakan arkada��n�z olarak, e�er bir yanl��l�k oldu�unu, bir kay�rma oldu�unu iddia ediyorsan�z, bunun �zerine gidece�imi, burada Genel Kurulda alt�n� �izerek ifade ediyorum. L�tfen delilli olarak, falan tarihte falan i� falan yanda�a yasalara ayk�r� olarak verilmi�tir diye buraya �rnek, misal getirin. Yuvarlak, su�lay�c�, tamamen belediyenin i�lerinin �aibe alt�nda oldu�u intiba�n� do�uracak bu t�r sorular� sorarsan�z haks�zl�k yapm�� olursunuz diye d��n�yorum. ��nk�, T�rkiye bir hukuk devletidir. Her ki�i ve her kurum yapt�� i�lerden dolay� mutlaka bir denetime tabidir. ��i�leri Bakanl��n�n m�fetti�leri, belediyelerimizi zaman zaman rutin veya rutin d�� denetlemektedirler. E�er buralarda bir yasalara ayk�r�l�k s�z konusu ise ku�kusuz ki, gereken i�lemler mutlaka yap�l�r. Ben Say�n Y�ld�z�dan bu konuda, bu beyan�n� vesikaland�r�c� bilgiler varsa, bize e�er l�tfederlerse, verirlerse memnun olaca��m� ifade etmek istiyorum.

KEMAL KILI�DARO�LU (�stanbul) � Say�n Bakan�m, biraz sonra size Kamu �hale Kurumunun alt� tane karar�n� verece�im ve hi�bir �ey yapmad��n�z� b�t�n Meclis duymu� olacak.

ADALET BAKANI MEHMET AL� �AH�N (Antalya) � Say�n Nalc�, Say�n I��k, Say�n Do�ru, Say�n Vural ve Say�n �zdemir de sorular y�nelttiler ama� zaman�m doldu. Zaten biraz �nce ifade etmi�tim, bunlarla ilgili yaz�l� cevap verece�imi, Say�n Ba�kan�m, ifade etmek istiyorum.

Te�ekk�r ederim.

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

OKTAY VURAL (�zmir) � Efendim, istatistiki bilgi sormam��t�k tabii. Say�n Bakan grup ad�na yap�lan konu�may� cevaplayaca��na bizimkini cevaplamaya �ncelik verseydi memnun olurduk. �zmirliler bekliyor!

ADALET BAKANI MEHMET AL� �AH�N (Antalya) � Say�n Vural, s�rem doldu efendim.

BA�KAN � Madde �zerinde d�rt adet �nerge vard�r. �nergeleri geli� s�ras�na g�re okutup, ayk�r�l�k durumuna g�re i�leme alaca��m.

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�r��lmekte olan 248 s�ra say�l� Tasar�n�n 2�nci maddesinde yer alan �y�zde 2.85� ibaresinin �y�zde 2.90�, �y�zde 2.50� ibaresinin de y�zde 2.65� olarak art�r�lmas�n� arz ve teklif ederiz.

M. Akif Hamza�ebi	Ferit Mevl�t Aslano�lu	Durdu �zbolat
Trabzon	Malatya	Kahramanmara�
Turgut Dibek	�sa G�k	Ya�ar T�z�n
K�rklareli	Mersin	Bilecik

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�r��lmekte olan 248 s�ra say�l� �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesine Dair Kanun Teklifinin 2. maddesinin 2. f�kras�na �il �zel idarelerine ayr�lan pay�n % 10�u k�y idarelerine ayr�l�r ve n�fuslar�na g�re il �zel idarelerince da��t�l�r� c�mlesinin eklenmesini arz ve teklif ederiz.

M�min �nan	Kemalettin Nalc�	Murat �zkan
Ni�de	Tekirda�	Giresun
Ahmet Duran Bulut		Prof. Dr. Alim I��k
Bal�kesir		K�tahya

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�r��lmekte olan 248 S�ra Say�l� �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesine Dair Kanun Teklifinin 2. maddesinin 3. f�kras�na �B�y�k�ehir belediye s�n�rlar� i�inde yap�lan genel b�t�e vergi gelirleri tahsilat� toplam�n�n y�zde 5�ine tekab�l eden k�sm�n y�zde 5�i B�y�k�ehir olmayan s�n�r kom�u illere tahsis edilebilir� c�mlesinin eklenmesini arz ve teklif ederiz.

M�min �nan	Cemaleddin Uslu	Kemalettin Nalc�
Ni�de	Edirne	Tekirda�
Murat �zkan		Prof. Dr. Alim I��k
Giresun		K�tahya

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�r��lmekte olan 248 S�ra Say�l� Kanun Teklifinin 2 nci maddesinin (3) numaral� f�kras�ndaki �y�zde 30� ibaresinin �y�zde 25� olarak de�i�tirilmesi, maddeye a�a��daki (4) numaral� f�kran�n eklenmesi ile di�er f�kra numaralar�n�n buna g�re tesels�l ettirilmesini arz ve teklif ederiz.

M. Akif Hamza�ebi	Ferit Mevl�t Aslano�lu	H�seyin �nsal
Trabzon	Malatya	Amasya
Hikmet Erenkaya	Ya�ar T�z�n	R. Kerim �zkan
Kocaeli	Bilecik	Burdur

�(4) B�y�k�ehir belediyesi stat�s�nde olmamakla birlikte n�fusu herhangi bir b�y�k�ehir belediyesinden fazla olan belediyeler ile s�n�rlar� i�inde havaalan�, liman, �niversite ve yat�r�mc� kurulu�lar�n b�lge m�d�rl�� olan belediyelere; belediye s�n�rlar� i�inde tahsil edilen genel b�t�e vergi gelirleri tahsilat toplam�n�n y�zde 5�i belediye pay� olarak ayr�l�r. S�z konusu belediyeler bu kanun uygulamas�nda b�y�k�ehir belediyesi say�l�r.�

BA�KAN � Komisyon �nergeye kat�l�yor mu?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Hangisine?

BA�KAN � En son okudu�uma.

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � �imdi ben �kat�lm�yoruz� diyece�im, Say�n Mevl�t Aslano�lu �say�lar� yok� diyecek.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Evet.

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � Biz, kar�� olarak takdire b�rak�yoruz.

BA�KAN � H�k�met?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Kar�� olamazs�n ya!

OKTAY VURAL (�zmir) � �Kat�lm�yoruz� diyebilirsiniz.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Say�n Ba�kan, siz kar�� olamazs�n�z, Komisyon kar�� olur.

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � Kat�lmayarak takdire b�rak�yoruz.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Siz kar�� olamazs�n�z, kat�lamazs�n�z.

BA�KAN � Say�n Aslano�lu, kat�lmas� i�in �o�unlu�unun olmas� laz�m.

Say�n Bakan�m, kat�l�yor musunuz efendim?

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Kat�lm�yoruz Say�n Ba�kan.

BA�KAN � Say�n Aslano�lu, konu�acaks�n�z, buyurun.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; birka� rakam verece�im, rakam okuyaca��m ve hepinizin vicdan�na b�rakaca��m, baz� illerin milletvekillerinin vicdanlar�na b�rakaca��m.

De�erli arkada�lar�m, Mu�la�n�n alaca�� para bu yasayla 9 milyon. Bu yasayla, Ardahan 2 milyon, Sinop 5 milyon ve bunlar normal il belediyesi. �imdi size b�y�k�ehirleri okuyaca��m ve burada da alt kademe belediyelere giden para da o n�fusa gidiyor. Asl�nda, �imdi, Adapazar��n�n n�fusu, 20 kilometre geni�letmenize ra�men, di�er il belediyelerine kar�� ayr�cal�k yap�lmas�na ra�men -Akyaz� dahi al�nd� bu n�fusa- 500 bin, alaca�� para 136 milyon, dikkatinizi �ekiyorum. Samsun, yine 20 kilometre geni�letildi, alaca�� para 143 milyon. Eski�ehir, yine geni�letildi, 170 milyon. Erzurum�un geni�letilmesine ra�men 340 bin n�fusu var. Daha �ok verin, daha �ok verelim.

RECEP KORAL (�stanbul) � Niye k�skan�yorsun, onu anlamad�m?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) - Kimseyi k�skanm�yorum Beyefendi ben! Hakk�m�z� verin, hakk�m�z�! Hakk�m� istiyorum! �anl�urfa�y��

RECEP KORAL (�stanbul) � Erzurum�u k�t� �rnek g�steriyorsun.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) - Bir dakika� �anl�urfa�y��

RECEP KORAL (�stanbul) � Erzurum�a yetmiyor mu o para?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Bir dakika� Hay�r, ben kimseyi k�skanm�yorum, hakk�m�z� istiyoruz! Siz �hak ve adalet� diyorsunuz. Ben diyorum ki: Madem bir kanun yap�yoruz, siz �anl�urfa�y� 20 kilometre geni�letin�

RECEP KORAL (�stanbul) � Erzurum�a yetmiyor o para, Erzurum�a yetmiyor!

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � � 650 bin n�fus yap�yor ve ald�� para 80 milyon. Yaa, bu hak m�d�r, adalet midir!

OKTAY VURAL (�zmir) � De�il, de�il�

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Hak m�d�r, adalet midir bu! Ben bunu s�yl�yorum.

OKTAY VURAL (�zmir) � Adalet bunun neresinde!

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) - Burada dedi�imiz� Biz bunu�

OKTAY VURAL (�zmir) � Kalk�nma yok ki adalet olsun!

KEMAL KILI�DARO�LU (�stanbul) � Adalet ve Kalk�nma Partisinin adaletidir bu.

VEYS� KAYNAK (Kahramanmara�) � Size g�re.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) - �nergede �unu s�yl�yoruz, diyoruz ki: �Malatya olarak, beni 20 kilometre geni�letin, 600 bin yap�yorum.� Peki, Adapazar��n� geni�lettiniz, Samsun�u geni�lettiniz. Bunlar�n n�fusu 341 bin, 400 bin, 450 bin..

EM�N HALUK AYHAN (Denizli) � Denizli ka� al�yor?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Bir dakika gelece�im.

Siz bunlara, 136 trilyon lira para veriyorsunuz, en d��ne, 170 milyon veriyorsunuz. Hak m�d�r bana 66 milyon vermeniz! Adalet midir?

HASAN �ZDEM�R (Gaziantep) � Gaziantep�i de ekle, Gaziantep�i.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) - �anl�urfa, Van, Malatya, Kahramanmara�, Denizli, Trabzon, Bal�kesir, Tekirda� ve Manisa�n�n hakk�n� yiyorsunuz.

RECEP KORAL (�stanbul) � B�y�k�ehir olmas� laz�md�.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Evet, o zaman gelin, yap�n! Niye yapm�yorsunuz? Biz diyoruz ki bu �nergede�

RECEP KORAL (�stanbul) � Siz niye yapmad�n�z?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Bir dakika� Kim o? Kim yapmad�?

RECEP KORAL (�stanbul) � Siz iktidardayken�

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Ne zaman?

BA�KAN � Kar��l�kl� konu�mayal�m say�n milletvekilleri.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Biz bu �nergede diyoruz ki arkada�lar� Bir �ey istemiyoruz. Bir dakika� Recep Bey, bir �ey istemiyoruz. Diyoruz ki: �Bizi b�y�k�ehir yapmay�n. �smimizi b�y�k�ehir koymay�n.�

�smimizi b�y�k�ehir koymay�n ama �u uygulamada n�fusu mevcut b�y�k�ehirlerden daha �ok olan, baz� �zelli�i� �rne�in, �u sayd��m Tekirda�� Sayd��m �u illerin� Ka� kilometre �orlu Tekirda�a? Siz, Kocaeli ile Gebze�yi birle�tirdiniz.

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Daha yak�n Say�n Vekilim.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Kocaeli�ye Gebze 30 kilometre. Siz �orlu�yla Tekirda�� da birle�tirin bakay�m, n�fusu ne oluyor? Trabzon�un 15 kilometre, 10 kilometre t�m il�eleri. Bu belediyeleri Trabzon�a kat�n bakay�m, Trabzon Belediyesinin n�fusu ne olacak? B�y�k�ehir olmay� hak ediyor mu, hak etmiyor mu? Neden bundan ka��yorsunuz? Biz diyoruz ki: �Hakk�m�z� istiyoruz arkada�lar.� O zaman, vicdan�n�zda rahats�z olursunuz.

Bizi b�y�k�ehir yapmay�n. �smimizi b�y�k�ehir koymay�n. B�y�k�ehir koymay�n ismimizi. Hakk�m�z neyse, hak ediyorsak verin. Mevcut b�y�k�ehirlerden� Ama 20 kilometre geni�letin bakal�m. Siz, �anl�urfa�n�n etraf�n� 20 kilometre geni�letin bakay�m, 650 bin, 750 bin n�fus ��k�yor mu, ��km�yor mu? Yaz�k, g�nah de�il mi? Birine vereceksiniz y�lda 170 trilyon, birine vereceksiniz 80 trilyon! Ben vicdanlar�n�za b�rak�yorum.

OKTAY VURAL (�zmir) � Yaz�k! D�zeltelim bunu.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Yani, arkada�lar, e�er bir yasa yap�yorsak� Biz belediyelerin gelirlerinin artmas�na kar�� de�iliz, sonuna kadar, daha �ok verelim. Hi� kimseyi de k�skanm�yoruz ama hak ve adaleti tecelli ettirin, benim hakk�m� yemeyin, kimseyi de kand�rmay�n.

Demin, bir arkada�� Siz ��kt�n�z, dediniz ki �Zaman� gelir yapar�z.� Recep Bey, alt� senede �ocuk kand�ramazs�n�z.

RECEP KORAL (�stanbul) � Alt� senedir sen neredeydin?

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Alt� senedir, ben bu k�rs�de�

RECEP KORAL (�stanbul) � Altm�� senedir Cumhuriyet Halk Partisi var.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Alt� senedir� Ben alt� sene� Siz kendinizden konu�uyorsunuz.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Say�n Aslano�lu, konu�man�z� tamamlay�n�z.

Buyurun.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Bitiriyorum Ba�kan�m.

Ben, burada sekiz tane ilin milletvekillerinin vicdan�na sesleniyorum. E�er, vicdan varsa, hak�

RECEP KORAL (�stanbul) � O yanl��.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Hay�r, hay�r... Pardon, �z�r diliyorum.

Hepinizin vicdani duygular�na� Hakk�n ve adaletin tecelli etmesini istiyorsan�z, bu sayd��m vilayetleri -haa, ba�ka vilayet varsa onu da yapal�m- 20 kilometre geni�letin. �u mevcut b�y�k�ehirlerden n�fusu �u anda en d��k 340 bin var, 400 bin var, 450 bin var. 600 binin alt�nda kalmaz arkada�lar bu sayd��m sekiz vilayet. Biz hakk�m�z� istiyoruz sizden. Bu yasa i�te, ba�ka yasa yapmaya gerek yok. Diyoruz ki bu kanunda: �Bu illerde bu yasa h�k�mleri uygulan�r.� Ba�ka bir �ey istemiyoruz arkada�lar. Niye �hay�r� diyorsunuz, niye kar�� k�yorsunuz?

Bu pastadan siz y�lda 750 trilyon Kocaeli�ye para veriyorsunuz arkada�lar. Benim n�fusum Kocaeli�nin yar�s�, verin 500 trilyonu; 60 trilyon veriyorsunuz.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Devamla) � Hak m�d�r, vicdan m�d�r, adalet midir?

Hepinize sayg�lar sunuyorum. (CHP ve MHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim.

HARUN �ZT�RK (�zmir) � Karar yeter say�s� istiyorum.

BA�KAN � Tamam Say�n �zt�rk.

�nergeyi oylar�n�za sunup karar yeter say�s�n� arayaca��m.

�nergeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler� Kabul etmeyenler� Karar yeter say�s� yoktur.

Birle�ime be� dakika ara veriyorum.

��

Kapanma Saati: 18.20

D�RD�NC� OTURUM

A��lma Saati: 18.29

BA�KAN: Ba�kan Vekili Nevzat PAKD�L

K�T�P �YELER: Fatma SALMAN KOTAN (A�r�), Canan CANDEM�R �EL�K (Bursa)

BA�KAN � Say�n milletvekilleri, T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin 122�nci Birle�iminin D�rd�nc� Oturumunu a��yorum.

248 s�ra say�l� Kanun Teklifi�nin g�r��melerine kald��m�z yerden devam edece�iz.

Komisyon ve H�k�met yerinde.

Teklifin 2�nci maddesi �zerinde verilen �nergenin oylamas�nda karar yeter say�s� bulunamam��t�.

�imdi, �nergeyi tekrar oylar�n�za sunaca��m ve karar yeter say�s�n� arayaca��m: �nergeyi kabul edenler� Kabul etmeyenler� �nerge kabul edilmemi�tir, karar yeter say�s� vard�r.

Di�er �nergeyi okutuyorum:

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

�� M�min �nan (Ni�de) ve arkada�lar�

BA�KAN � Komisyon �nergeye kat�l�yor mu?

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � Kat�lm�yoruz.

BA�KAN � H�k�met?

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) - Kat�lm�yoruz.

BA�KAN � Say�n Nalc�, buyurun.

KEMALETT�N NALCI (Tekirda�) � Say�n Ba�kan, de�erli vekiller; g�r��lmekte olan 248 s�ra say�l� �l �zel �darelerine ve Belediyelere Genel B�t�e Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakk�nda Kanun Teklifi�nin 2�nci maddesinin ��nc� bendine vermi� oldu�umuz �nerge �zerinde s�z alm�� bulunmaktay�m. Hepinizi sayg�yla selamlar�m.

Sayg�de�er milletvekilleri, b�y�k�ehir belediyelerine ayr�lan paylarda b�y�k bir adaletsizlik var. Bunun �rne�ini ��yle vermek istiyorum: Kendi b�lgem olan Tekirda�da, bilindi�i gibi, 2.400 tane fabrika bulunmaktad�r. Bu fabrikalar�n ancak 100 veya 150�sinin merkezi Tekirda� ve bulundu�u il�elerde, di�er kalan 2.300; 2.250 fabrikan�n genel merkezi ve vergi dairesi b�y�k�ehirde, yani �stanbul B�y�k�ehire ba�l�.

�imdi, Tekirda� bu b�y�k metropollerin yan�nda bulunan en �anss�z illerden birisi. Burada, ayn� zamanda bizim bulundu�umuz b�lgede, say�n milletvekilleri, �stanbul�un sanayisiyle birlikte bulunan ve ayn� zamanda �evreyi, su kaynaklar�n�, havas�n� kirleten bir �ey s�z konusu. �imdi, siz bunlardan dolay� Tekirda� Belediyesine veya �erkezk�y�e pay vermezseniz orada hi�bir hizmet yap�lma imk�n� kalmaz.

Ben size burada �arp�c� bir �rnek vermek istiyorum: Bak�n -burada Say�n Mevl�t Bey de konuyu a��klad�- T�rkiye�de b�y�k�ehirlerin d��nda sadece 16 il �orlu�dan b�y�k il�e olarak, 13 il �erkezk�y�den daha k��k ve Kapakl� beldemiz var bizim �erkezk�y��n yan�nda, 43 bin n�fuslu ve 6 il de bu Kapakl� beldesinden daha k��k. Bu b�lgede yo�unla�m�� bir sanayi s�z konusu, bu b�lgede bir �evre kirlili�i� Biz -ki, �u anda kendileri de burada, Komisyonda olan arkada�lar�m�z burada- K�resel Is�nma Komisyonunda Trakya�ya gitti�imiz zaman Ergene ve �evresinin kirlili�ine bakt�k ve bunlar� raporlara ge�irdik. Bunlar�n tek sorumlusu, �stanbul�un sanayisinin o b�lgeye kaymas�.

Say�n milletvekilleri, ben burada bir iki �arp�c� �rnek daha vermek istiyorum bu konunun daha iyi anla��labilmesi i�in, vergi gelirlerinden paylar�n ne kadar fazlala�t�� konusunda: �imdi, Antalya ili� Antalya ili bildi�imiz gibi bir turizm cenneti ve bizim turizm ba�kentimiz. Antalya�n�n n�fusu 877 bin, alaca�� pay 174 trilyon. Kocaeli�nin birle�tirilmi� n�fusu 1 milyon 346 bin. Yani, orana vuracak olursak, y�zde 52 bir n�fus fazlas� var ama alaca�� para 756 trilyon. Yani, y�zde 380. Bunun nedeni orada toplanan vergiler.

�imdi, neden bundan Tekirda� mahrum kal�yor? En az Kocaeli kadar, en az Sakarya kadar Tekirda� b�lgesinde fabrika var. Bu fabrikalar�n hepsinin �ilesini Tekirda� �ekecek, paray� b�y�k�ehir alacak! E�er burada ger�ekten adaletli bir sistem yapmak istiyorsak, bunu �evirmemiz laz�m. Bizim vermi� oldu�umuz �nergede k�t� bir �ey yoktu ki.

Say�n milletvekilleri, diyoruz ki, b�y�k�ehir belediyelerinin alm�� oldu�u -��nk� o benim b�lgemdeki vergileri kullan�yor- vergilerin y�zde 5�i yani kendine d��en o y�zde 5�ten y�zde 5�ini b�y�k�ehir olmayan di�er illere verilebilir. Bunda k�t� bir �ey yok. Ben, di�er burada ka� tane milletvekili arkada� varsa y�zde 90��yla teke tek oturup konu�ay�m, y�zde 90�� da bu konuya hak verir. Ama i� burada kanun tasar�s�na geldi�i zaman, herkes reddi kald�r�yor. Bu, hi�bir �ekilde ne adalete s��yor ne de insafa s��yor. Tekirda��n durumu ne olacak? Tekirda� bir tar�m kentiydi. Bug�n �ark�y�� al�n, gelin bu tarafa Barbaros�u al�n, bu k�s�mlar da �stanbul�un yazl�k b�lgeleri ve bunlardan dolay� hi�bir giden para yok.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf�ndan kapat�ld�)

BA�KAN � Buyurun Say�n Nalc�.

KEMALETT�N NALCI (Devamla) � �imdi, �u konuda da� Ben bu konuyu de�erli milletvekili arkada�larla konu�tu�um zaman �unu s�ylediler: �Ya n�fus var.�

De�erli milletvekilleri, �orlu, �erkezk�y, Muratl� ��geninde �al��an insanlar, �evre illerden gelen insanlar. Oran�n n�fuslar�n�n g�nd�z n�fusuyla gece n�fusu aras�nda 2 kat fark var. Bug�n �stanbul�dan Silivri�ye -i�te b�y�tt�n�z- Silivri�den, �anta�dan, G�m��yaka�dan, bu taraftan gelin, K�rklareli Vize�den bu b�lgeye �al��maya gelen insanlar var ve bu b�lgenin belediyeleri hizmet vermekte zorlan�yor. Trakya�da numunelik ar�tmas� olan belediye yok.

Ben bu tasar�m�za destek vermeniz �midiyle hepinizi sayg�yla selaml�yorum.

Sa� olun, var olun. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Nalc�.

Evet, �nergeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler� Kabul etmeyenler� �nerge kabul edilmemi�tir.

Di�er �nergeyi okutuyorum:

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

�� Murat �zkan (Giresun) ve Arkada�lar�

BA�KAN � Komisyon �nergeye kat�l�yor mu?

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � Kat�lm�yoruz Say�n Ba�kan.

BA�KAN � H�k�met?

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Kat�lm�yoruz.

BA�KAN � Say�n �zkan, buyurun. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

MURAT �ZKAN (Giresun) � Say�n Ba�kan�m, de�erli milletvekilleri; g�r��lmekte olan kanun teklifinin 2�nci maddesinde k�y t�zel ki�iliklerine de bir pay verilmesi i�in bir �nerge vermi� bulunuyoruz.

�ncelikle �nergemizin gerek�esini arz etmek istiyorum. Anayasa�n�n 127�nci maddesi mahall� idareleri, il �zel idareleri, k�yler ve belediyeler olarak bir c�z �eklinde saymaktad�r. Bu yasayla k�y idareleri yine ayr� tutulmu� ve bir ayr�mc�l�k yap�lm��t�r. Ger�i Say�n Bakan �K�y kanunu ��karaca��z.� dedi ama bu d�zenlemeyle, k�y kanunuyla k�ylerin �z gelirlerinin d�zenlenmesi gerekir, aynen Belediye Kanunu�nda oldu�u gibi.

E�er kanuni sistematik a��s�ndan bakacaksak, �il �zel idareleri, belediyelere ve k�ylere genel b�t�eden pay verilmesi� diye bir kanun i�erisinde almak gerekir. Aksi takdirde sistemati�i bozmu� oluruz. Nas�l �zel �dare Kanunu�nda �zel idareye genel b�t�eden pay verilmesine dair bir h�k�m yok ise ve Belediye Kanunu�nda ya da B�y�k�ehir Belediye Kanunu�nda b�yle bir h�k�m yok, kendi �z gelirleriyle, belediye gelirleriyle ilgili ayr� bir kanun varsa, genel b�t�eden mahall� idarelere pay ayr�lmas� da �zel bir d�zenlemeyle �u anda kar��m�zda. Bu �zel d�zenlemeye Anayasa�n�n 127�nci maddesinin amir h�km� gere�ince bir f�kraya maddi bir ekleme yaparak k�ylerin de d�hil edilmesini �neriyoruz.

H�len 12 milyon yurtta��m�z k�ylerde ya�amaktad�r ve bu insanlar da vergi m�kellefidir. Bu insanlar do�rudan ya da dolayl� olarak �demi� olduklar� vergilerle belediyelerin ve �zel idarelerin alm�� olduklar� paya katk� sa�lamaktad�rlar. Ancak, bu insanlar kendi k�ylerine bu vermi� olduklar� vergilerden herhangi bir pay ay�rmayarak, k�yde ya�ayan yurtta�lar�m�za farkl� bir muamele, kamu hizmetlerinde e�itlik ilkesine de ayk�r� bir uygulamayla kar�� kar��ya olduklar�n� da burada ifade etmek istiyorum.

Ayr�ca �u bir ger�ek ki, k�yler, maalesef, di�er b�lgelerimize g�re asgari ya�am standard�na ula�t�r�lamam�� yerlerdir; yani, moda tabiriyle, pozitif ayr�mc�l��n yap�lmas� gereken yerlerdir. Biz �una inan�yoruz ki, ger�ekten k�y ve k�yl� olmadan T�rk milletinin beslenmesi, gelecekteki g�dan�n en �nemli unsur olaca��n� vurgulayan bizler, k�y ve k�yl�y� ya�ad�� ortamda tutmak ve belli oranda �retime katk�da bulundurmak mecburiyetindeyiz. ��nk� b�y�me h�z�m�z normal n�fusumuzu istihdam edecek seviyede de�ilken, k�yden kente ak�� durduramad��m�z takdirde sosyal problemlerin de �n�ne ge�emeyece�iz.

Bu arada, bir �nceki madde hakk�nda, 2�nci madde hakk�nda bir �nceki konu�mamda, b�y�k�ehir belediyelerine ya da �zel idarelere yetki konusuyla ilgili konu�tu�umu iddia etti AKP Grubundan bir de�erli hatip. Ancak, herh�lde benim konu�mam� yeterince dinlemedi. Tutanaklar� al�p bir daha okumas�n� istirham ediyorum. ��nk� tutanaklarda belediyelerin yetki devriyle ilgili herhangi bir husus olmam��t�r. Konuya da buradan a��kl�k getirmek istiyorum.

�imdi, k�y idareleriyle ilgili yeni bir kanuni d�zenlemenin yap�lmas� �ok �nem arz etmektedir. 1924 y�l�nda ��kart�lm�� bir yasa vard�r. �unu da belirteyim hemen: Bu yasa, cumhuriyeti kuran iradenin ilk yapt�� yasalardan biridir, cumhuriyeti kuran insanlar�n k�ye ve k�yl�ye vermi� oldu�u �nemin g�stergesidir. Ancak, ondan sonra geli�en �artlara uyum sa�lamayan ve k�y�n �z gelirlerini toplanamaz h�le getiren bir durum ortaya ��km��t�r. Ancak, bir kez daha ifade etmek istiyorum say�n Bakanl�k yetkilileri de buradayken, kanun sistemati�i a��s�ndan K�y Kanunu�na genel b�t�e gelirlerinden pay aktar�lmas�na ili�kin h�k�m konulmas�n�n yanl�� olaca��n�, e�er k�y idarelerine genel b�t�eden pay aktaracaksak bu kanunla tanzim etmemiz gerekti�ini, bu hususun da yerel y�netimler �zerklik �art�na da uygun olaca��n�, en ufak mahall� demokratik birimimiz olan k�ylerin de bir noktada mali �zerkli�e kavu�turulmas� gerekti�ini d��n�yor ve �nergemizi destekleyece�inizi umuyorum. 12,5 milyon insan�m�z bu d�zenlemenin yap�lmas�n� bekliyor.

Bu vesileyle, hepinize �ahs�m ve Milliyet�i Hareket Partisi ad�na sayg� ve sevgilerimi sunuyorum. (MHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ederim Say�n �zkan.

�nergeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler� Kabul etmeyenler� �nerge kabul edilmemi�tir.

Di�er �nergeyi okutuyorum:

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Ba�kanl��na

G�r��lmekte olan 248 s�ra say�l� Tasar�n�n 2�nci maddesinde yer alan �y�zde 2.85� ibaresinin �y�zde 2.90�, �y�zde 2.50� ibaresinin de y�zde �2.65� olarak art�r�lmas�n� arz ve teklif ederiz.

�� Mehmet Akif Hamza�ebi (Trabzon) ve arkada�lar�.

BA�KAN � Komisyon �nergeye kat�l�yor mu?

PLAN VE B�T�E KOM�SYONU S�ZC�S� MUZAFFER BA�TOP�U (Kocaeli) � Kat�lm�yoruz.

BA�KAN � H�k�met?

��LER� BAKANI BE��R ATALAY (Ankara) � Kat�lm�yoruz Say�n Ba�kan.

BA�KAN � Say�n Hamza�ebi, buyurun efendim.

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Trabzon) � Say�n Ba�kan, de�erli milletvekilleri; �nergeyle, kanun teklifinde yer alan baz� oranlar�n de�i�tirilmesini Genel Kurulun takdirine sunuyoruz. �nergeyle �nerilmi� olan oranlar, teklifin ilk h�linde yer alm�� olan oranlard�r. Komisyon g�r��meleri s�ras�nda bu oranlar azalt�lm��t�; tekrar, azalt�lan oranlar�n kanun teklifindeki ilk oranlara y�kseltilmesi �nerilmektedir.

De�erli milletvekilleri, n�fusu 10 binin alt�ndaki belediyelere y�nelik olarak kanun teklifinde yer alan denkle�tirme �dene�inin, iyi niyetli bir madde olmakla birlikte, n�fus say�m� sonucunda n�fusu olduk�a azalm�� olan belediyelerin sorunlar�n� ��zmekte yetersiz oldu�unu ifade etmi�tim. Buna ili�kin olarak �anl�urfa�dan iki belediyeyi �rnek vermi�tim, Halfeti ve Harran belediyeleri.

�imdi, ayn� konuda bir ba�ka �rnek daha vermek istiyorum sizlere. Trabzon�un Dar�ca Belde Belediyesini �rnek olarak vermek istiyorum. 2000 y�l� n�fus say�m�na g�re 4.900 olan n�fusu bu beldemizin, son n�fus say�m�yla 3.500�lere d��m��t�r. Yakla��k olarak n�fusunda 1.400 ki�ilik bir azalma s�z konusudur. Yine bu belediyemizin �ller Bankas�ndan almakta oldu�u pay 600 bin YTL d�zeyinden son n�fus say�m�na g�re 400 bin YTL�nin alt�na d��mektedir. Yani ��te 1 oran�nda pay�nda bir azalma s�z konusudur.

�imdi, denkle�tirme �dene�ine ili�kin maddenin uygulanmas� sonucunda bu belediyemize bir yard�m yap�lacak. Geli�mi�lik endeksini ihmal edersek, yap�lacak yard�m�n tutar� da 41 bin YTL d�zeyindedir. Yani azalma 200 bin YTL d�zeyinde, denkle�tirme �dene�iyle bu belediyeye yap�lacak yard�m 41 bin YTL d�zeyinde. Azalmay� telafi eden bir mekanizma de�il. Dolay�s�yla denkle�tirme �dene�ine ili�kin maddenin bir kez daha ele al�n�p, n�fusu azalm�� olan belediyelerimizin sorunlar�n� giderecek �ekilde yeniden yaz�lmas� gerekiyor. �n�m�zdeki yerel se�ime kadar belki baz� ��z�mlerin bulundu�unu Say�n Bakan s�yleyecektir. Ama yerel se�im sonras�nda belirtti�im sorun tekrar bu belediyelerimizin �n�ne gelecektir.

Bir konu da b�y�k�ehirlerle ilgili. B�y�k�ehir belediyelerine ili�kin olarak tasar�n�n t�m� �zerinde g�r��lerimi ifade ederken bu konuda yeni bir yakla��m�n gerekli oldu�unu s�ylemi�tim. H�len b�y�k�ehir belediyesi olmak i�in en az 750 bin n�fusa sahip olmak y�n�ndeki �art�n g�zden ge�irilerek, bu �art�n �lke ihtiya�lar�na uygun olarak yeniden de�erlendirilmesi gerekti�ini ifade etmi�tim; tekrar bunu s�yl�yorum. 750 bin n�fusu esas al�rsak, ger�ekte b�lgesinin merkezi olan bir�ok kent veya bir�ok demeyeyim, baz� kentler bu tan�m�n d��nda kalmaktad�r.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � �rne�in Trabzon!

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � B�lgesinin ekonomik olarak merkezi, sosyal olarak merkezi, merkez olmas� nedeniyle etki alan� geni�, etki alan�n�n geni� olmas� nedeniyle �evre illere de hizmet verme �zelli�ine sahip, g�n i�indeki n�fus hareketinin yo�un oldu�u bu belediyelerin b�y�k�ehir olabilmesi i�in m�nhas�ran n�fus �art�n� aramas� �eklindeki bir yakla��m� ortaya koyarsak bu do�ru olmaz de�erli arkada�lar. O nedenle bu �art�n de�i�tirilmesi gerekti�ini ifade ediyorum.

Burada iktidar partisi grubu ad�na konu�an bir milletvekili arkada��m�z Trabzon�un b�y�k�ehir olmas�yla ilgili f�rsat�n 1990�l� y�llarda ka��r�ld��n� ifade etti.

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � �imdi yap�n!

MEHMET AK�F HAMZA�EB� (Devamla) � Bu a��klamay� �z�nt�yle dinledim. E�er 1990�l� y�llarda SHP�nin iktidar oldu�u, SHP�nin koalisyon orta�� olmas� nedeniyle iktidar oldu�u h�k�metin Trabzon�u b�y�k�ehir yapmam�� olmas�n� bu arkada��m�z bir hata olarak dile getiriyorsa, bu hatay� d�zeltmenin yeri buras�d�r. Yani arkada��m�z, hem o zamanki h�k�metin yapm�� oldu�u uygulamay� hata olarak de�erlendirecek, hem de bug�n bu konuda bir farkl� tav�r sergilemeyecek, o hatay� benimseyen bir anlay�� sergileyecek. Do�rusu bunu yad�rgad��m� ifade etmek istiyorum. O bir hata ise -ki, hata oldu�u ortaya ��k�yor- o hatay� d�zeltmenin yeri buras�d�r. Bunu da sizlerin dikkatinize sunuyorum.

S�zlerimi burada bitirirken hepinizi sayg�yla selaml�yorum. (CHP s�ralar�ndan alk��lar)

BA�KAN � Te�ekk�r ediyorum Say�n Hamza�ebi.

�nergeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler� Kabul etmeyenler� �nerge kabul edilmemi�tir.

KAMER GEN� (Tunceli) � Say�n Ba�kan!

BA�KAN � Maddeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler�

KAMER GEN� (Tunceli) � Say�n Ba�kan, �nerge kabul edildi! (MHP s�ralar�ndan �Karar yeter say�s�!� sesleri)

BA�KAN � Efendim?..

TURGUT D�BEK (K�rklareli) � �nerge kabul edildi Say�n Ba�kan!

KAMER GEN� (Tunceli) � �o�u elini kald�rmad�, hi� bakm�yorsunuz!

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � �nerge kabul edildi efendim!

BA�KAN � Maddeyi oylar�n�za sunuyorum: Kabul edenler�

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Say�n Ba�kan�m, �nerge kabul edildi.

BA�KAN � Kabul etmeyenler�

FER�T MEVL�T ASLANO�LU (Malatya) � Say�n Ba�kan�m, �nergeye �Hay�r� denilmedi.

BA�KAN � Madde kabul edilmi�tir.

Birle�ime be� dakika ara veriyorum.

Kapanma Saati: 18.50

BE��NC� OTURUM

A��lma Saati: 18.54

BA�KAN: Ba�kan Vekili Nevzat PAKD�L

K�T�P �YELER: Ya�ar T�Z�N (Bilecik), Fatma SALMAN KOTAN (A�r�)

BA�KAN � Say�n milletvekilleri, T�rkiye B�y�k Millet Meclisinin 122�nci Birle�iminin Be�inci Oturumunu a��yorum.

248 s�ra say�l� Kanun Teklifi�nin g�r��melerine kald��m�z yerden devam edece�iz.

Komisyon? Yok.

Ertelenmi�tir.

Say�n milletvekilleri, 4��nc� s�rada yer alan, Avrupa Yat�r�m Bankas�n�n T�rkiye�de Temsilcilikler A�mas�na Dair T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile Avrupa Yat�r�m Bankas� Aras�ndaki Anla�man�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve D��i�leri Komisyonu Raporu�nun g�r��melerine ba�l�yoruz.

4.-� Avrupa Yat�r�m Bankas�n�n T�rkiyede Temsilcilikler A�mas�na Dair T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile Avrupa Yat�r�m Bankas� Aras�ndaki Anla�man�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve D��i�leri Komisyonu Raporu (1/592) (S. Say�s�: 247)�

BA�KAN � Komisyon? Yok.

Ertelenmi�tir.

5�inci s�rada yer alan, T�rkiye Cumhuriyeti H�k�meti ile �in Halk Cumhuriyeti H�k�meti Aras�nda Hayvan Sa�l�� ve Karantina Konusunda ��birli�i Anla�mas�n�n Onaylanmas�n�n Uygun Bulundu�una Dair Kanun Tasar�s� ve Tar�m, Orman ve K�yi�leri Komisyonu ile D��i�leri Komisyonu Raporlar��n�n g�r��melerine ba�l�yoruz.

BA�KAN � Komisyon? Yok.

Ertelenmi�tir.

Sayg�de�er milletvekili arkada�lar�m, bundan sonra da komisyonun bulunmayaca�� dikkate al�narak, �al��ma s�remizin de bug�n 20.00�de kapanaca��n� dikkatinize sunarak, kanun tasar� ve tekliflerini s�ras�yla g�r��mek i�in, 26 Haziran 2008 Per�embe g�n�, yani yar�n, al�nan karar gere�ince 13.00�te toplanmak �zere Birle�imi kapat�yorum ve �lkemizi yurt d��nda �erefle, gururla temsil eden A mill� futbol tak�m�m�z�n da Almanya�y� yenerek finale ��kaca�� midini ve heyecan�n� ta��yor ve mill� tak�m�m�za da ba�ar�lar diliyorum. (Alk��lar)

��

Kapanma Saati: 18.55

T�rkiye B�y�k Millet Meclisi Resmi internet Sitesi
� 2009 T.B.M.M.