DÖNEM: 23                           CÝLT: 1         YASAMA YILI: 1

 

 

 

TÜRKÝYE BÜYÜK MÝLLET MECLÝSÝ

TUTANAK DERGÝSÝ

 

 

8’inci Birleþim

31 Ağustos 2007 Cuma

 

 

Ý Ç Ý N D E K Ý L E R

                                                                                                                                               Say­fa    

I. -GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

II.- BAŞ­KAN­LI­ĞIN GE­NEL KU­RU­LA SU­NUŞ­LA­RI

A) TEZ­KE­RE­LER VE ÖNER­GE­LER

1.- Baş­ba­kan Re­cep Tay­yip Er­do­ğan ta­ra­fın­dan ku­ru­lan Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun atan­dı­ğı­na da­ir Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tez­ke­re­si (3/8)

2.- Ba­zı ka­mu ku­rum ve ku­ru­luş­la­rı­nın da­ha ön­ce bağ­lı bu­lun­duk­la­rı ba­kan­lık­lar­dan alı­nıp, Baş­ba­kan­lı­ğa ve baş­ka ba­kan­lık­la­ra bağ­lan­dık­la­rı­na iliş­kin Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tez­ke­re­si (3/9)

III.- ÖNE­Rİ­LER

A) DA­NIŞ­MA KU­RU­LU ÖNE­Rİ­LE­Rİ

1.- Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı­’­nın okun­ma­sı, üze­rin­de ya­pı­la­cak gö­rüş­me­ler ve gü­ven oy­la­ma­sı­nın ya­pı­la­ca­ğı gün­ler ile Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler­de ko­nuş­ma sü­re­le­ri ile ça­lış­ma gün ve sa­at­le­ri­nin ye­ni­den dü­zen­len­me­si­ne, su­nuş­lar ve işa­ret oyuy­la ya­pı­la­cak se­çim­ler dı­şın­da baş­ka bir ko­nu­nun gö­rü­şül­me­me­si­ne iliş­kin Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si

IV.- HÜKÛMET PROG­RA­MI

1.- Baş­ba­kan Re­cep Tay­yip Er­do­ğan ta­ra­fın­dan ku­ru­lan Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı­’­nın okun­ma­sı

 

I.- GE­ÇEN TU­TA­NAK ÖZE­Tİ

TBMM Genel Kurulu saat 15.03’te açıldı.

Otu­rum Baş­ka­nı TBMM Baş­kan Ve­ki­li Ey­yüp Ce­nap Gül­pı­nar, Baş­kan Ve­ki­li se­çil­me­si do­la­yı­sıy­la bir te­şek­kür ko­nuş­ma­sı yap­tı.

Kırk­la­re­li Mil­let­ve­ki­li Tan­sel Ba­rış ve 29 mil­let­ve­ki­li­nin, Trak­ya­’­da­ki su kay­nak­la­rı­nın ko­run­ma­sı ve su kıt­lı­ğı­na kar­şı alın­ma­sı ge­re­ken ön­lem­le­rin be­lir­len­me­si ama­cıy­la Mec­lis araş­tır­ma­sı açıl­ma­sı­na iliş­kin öner­ge­si (10/1) Ge­nel Ku­ru­lun bil­gi­si­ne su­nul­du; öner­ge­nin gün­dem­de­ki ye­ri­ni ala­ca­ğı ve ön gö­rüş­me­si­nin, sı­ra­sı gel­di­ğin­de ya­pı­la­ca­ğı açık­lan­dı.

TBMM Baş­ka­nı Kök­sal Top­ta­n’­ın, Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti Cum­hu­ri­yet Mec­li­si Baş­ka­nı Dr. Fat­ma Eke­noğ­lu­’­nun da­ve­ti­ne ica­bet et­mek üze­re, be­ra­be­rin­de Par­la­men­to he­ye­tiy­le Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’­ne resmî zi­ya­ret­te bu­lun­ma­sı­na iliş­kin Baş­kan­lık tez­ke­re­si;

Ge­nel Ku­ru­lun 29 Ağus­tos 2007 Çar­şam­ba gün­kü bir­le­şi­min­de “Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la Su­nuş­la­rı”n­dan baş­ka bir ko­nu­nun gö­rü­şül­me­me­si­ne, 31 Ağus­tos 2007 Cu­ma gü­nü sa­at 15.00’te top­lan­ma­sı­na ve ça­lış­ma­la­rı­nı sür­dür­me­si­ne; Av­ru­pa Bir­li­ği­nin üye sa­yı­sı­nın 25’e çık­ma­sı­nın ar­dın­dan, Tür­ki­ye-Av­ru­pa Bir­li­ği Kar­ma Par­la­men­to Ko­mis­yo­nu­nun Av­ru­pa Bir­li­ği ka­na­dı­nın da üye sa­yı­sı­nı 25’e çı­kar­dı­ğı­na, bu­na mu­ka­bil Kar­ma Par­la­men­to Ko­mis­yo­nu Türk ka­na­dı­nın hâlen 15 üye­den oluş­tu­ğu­na, Tür­ki­ye-Av­ru­pa Bir­li­ği Kar­ma Par­la­men­to Ko­mis­yo­nu İç Tü­zü­ğü­’­nün 1’in­ci mad­de­si­nin 2’nci fık­ra­sın­da Kar­ma Par­la­men­to Ko­mis­yo­nu­nun Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ve Av­ru­pa Par­la­men­to­su­nun eşit sa­yı­da­ki üye­le­rin­den mey­da­na ge­le­ce­ği ifa­de edil­di­ğin­den Tür­ki­ye-Av­ru­pa Bir­li­ği Kar­ma Par­la­men­to Ko­mis­yo­nu­nun Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si ka­na­dı­nın üye sa­yı­sı­nın 25’e çı­kar­tıl­ma­sı­na, bu­nun sağ­la­na­bil­me­si için de 4847 sa­yı­lı Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum Ko­mis­yo­nu Ka­nu­nu­’­nun 2’nci mad­de­si ge­re­ğin­ce Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum Ko­mis­yo­nu­nun üye sa­yı­sı­nın da 26’ya çı­kar­tıl­ma­sı­na; Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum Ko­mis­yo­nu üye­lik­le­ri­nin Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si Gru­bu­na 16, Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si Gru­bu­na 5, Mil­li­yet­çi Ha­re­ket Par­ti­si Gru­bu­na 3, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si Gru­bu­na 1 ve ba­ğım­sız­la­ra da 1 üye şek­lin­de ol­ma­sı­na iliş­kin Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si,

Ka­bul edil­di.

Baş­kan­lık­ça, Plan ve Büt­çe Ko­mis­yo­nu, Ka­mu İkti­sa­di Te­şeb­büs­le­ri Ko­mis­yo­nu, İnsan Hak­la­rı­nı İnce­le­me Ko­mis­yo­nu ve Av­ru­pa Bir­li­ği Uyum Ko­mis­yo­nun­da, gru­bu bu­lun­ma­yan si­ya­si par­ti­le­re men­sup mil­let­ve­kil­le­ri ile ba­ğım­sız mil­let­ve­kil­le­ri­ne dü­şen 1’er üye­lik için aday ol­mak is­te­yen mil­let­ve­kil­le­ri­nin 3 Ey­lül 2007 Pa­zar­te­si gü­nü sa­at 18.30’a ka­dar Baş­kan­lı­ğa ya­zı­lı ola­rak baş­vu­ru­da bu­lun­ma­la­rı­na iliş­kin du­yu­ru­da bu­lu­nul­du.

Alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce, 31 Ağus­tos 2007 Cu­ma gü­nü sa­at 15.00’te top­lan­mak üze­re, bir­le­şi­me 15.15’te son ve­ril­di.

 

 

	Ey­yüp Ce­nap GÜL­PI­NAR
	Baş­kan Ve­ki­li
Fa­toş GÜR­KAN		Ha­run TÜ­FEK­Cİ
Ada­na		Kon­ya
Kâtip Üye		Kâtip Üye

31 Ağus­tos 2007 Cu­ma

Bİ­RİN­Cİ OTU­RUM

Açıl­ma Sa­a­ti: 15.00

BAŞ­KAN : Baş­kan Ve­ki­li Ey­yüp Ce­nap GÜL­PI­NAR

KÂTİP ÜYE­LER: Fa­toş GÜR­KAN (Ada­na), Mu­rat ÖZ­KAN (Gi­re­sun)

BAŞ­KAN – Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin 8’in­ci Bir­le­şi­mi­ni açı­yo­rum.

Top­lan­tı ye­ter sa­yı­mız var­dır, gün­de­me ge­çi­yo­ruz.

Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la su­nuş­la­rı var­dır.

Baş­ba­kan Sa­yın Re­cep Tay­yip Er­do­ğan ta­ra­fın­dan ku­ru­lan Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun atan­dı­ğı­na da­ir bir Cum­hur­baş­kan­lı­ğı tez­ke­re­si var­dır, oku­tu­yo­rum:

II.- BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) TEZKERELER VE ÖNERGELER

1.- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan Bakanlar Kurulunun atandığına dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/8)

                                                                                                              29 Ağus­tos 2007

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

İLGİ: 6 Ağus­tos 2007 gün­lü, B.01.0.KKB.01-08-2-2007-520 sa­yı­lı ya­zı­mız.

Baş­ba­ka­n’­ın öne­ri­si üze­ri­ne;

1- 3046 sa­yı­lı Ba­kan­lık­la­rın Ku­ru­luş ve Gö­rev Esas­la­rı Hak­kın­da 174 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me ile 13/12/1983 Gün ve 174 Sa­yı­lı Ba­kan­lık­la­rın Ku­ru­luş ve Gö­rev Esas­la­rı Hak­kın­da Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin Ba­zı Mad­de­le­ri­nin Kal­dı­rıl­ma­sı ve Ba­zı Mad­de­le­ri­nin De­ğiş­ti­ril­me­si Hak­kın­da 202 Sa­yı­lı Ka­nun Hük­mün­de Ka­rar­na­me­nin De­ğiş­ti­ri­le­rek Ka­bu­lü Hak­kın­da Ya­sa­’­nın 4. mad­de­si uya­rın­ca, do­kuz Dev­let Ba­ka­nı­nın gö­rev­len­di­ril­me­si ve bun­lar­dan üçü­ne Baş­ba­kan Yar­dım­cı­lı­ğı gö­re­vi­nin ve­ril­me­si onay­lan­mış­tır.

2- Ye­ni Ba­kan­lar Ku­ru­lu­’n­da yer alan Ba­kan­lık­la­ra, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Ana­ya­sa­sı­’­nın 109. mad­de­si ge­re­ğin­ce ek­li lis­te­de gös­te­ri­len ki­şi­ler atan­mış­tır.

Bil­gi­le­ri­ni­ze su­na­rım.

                                                                                                                 Ab­dul­lah Gül

                                                                                                               Cum­hur­baş­ka­nı

Ba­kan­lar Ku­ru­lu Lis­te­si

Re­cep Tay­yip Er­do­ğan                                                 Baş­ba­kan

                                                                                     (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

1- Ce­mil Çi­çek                                                              Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı

                                                                                     (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

2- Ha­ya­ti Ya­zı­cı                                                            Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı

                                                                                     (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

3- Nazım Ek­ren                                                            Dev­let Ba­ka­nı ve Baş­ba­kan Yar­dım­cı­sı

                                                                                     (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

4- Meh­met Ay­dın                                                         Dev­let Ba­ka­nı

                                                                                     (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

5- Mu­rat Ba­şes­gi­oğ­lu                                                   Dev­let Ba­ka­nı

                                                                                     (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

6- Kür­şad Tüz­men                                                   Dev­let Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

7- Ni­met Çu­buk­çu                                                   Dev­let Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

8- Meh­met Şim­şek                                                  Dev­let Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

9- Mus­ta­fa Sa­it Ya­zı­cı­oğ­lu                                      Dev­let Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

10- Meh­met Ali Şahin                                             Ada­let Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

11- Meh­met Vec­di Gö­nül                                        Mil­li Sa­vun­ma Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

12- Be­şir Ata­lay                                                      İçiş­le­ri Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

13- Ali Ba­ba­can                                                       Dı­şiş­le­ri Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

14- Ke­mal Una­kı­tan                                                Ma­li­ye Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

15- Hü­se­yin Çe­lik                                                   Mil­li Eği­tim Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

16- Fa­ruk Na­fız Özak                                              Ba­yın­dır­lık ve İskân Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

17- Re­cep Ak­dağ                                                     Sağ­lık Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

18- Bi­na­li Yıl­dı­rım                                                  Ulaş­tır­ma Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

19- Meh­met Meh­di Eker                                         Ta­rım ve Kö­yiş­le­ri Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

20- Fa­ruk Çe­lik                                                       Ça­lış­ma ve Sos­yal Gü­ven­lik Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

21- Meh­met Za­fer Çağ­la­yan                                    Sa­na­yi ve Ti­ca­ret Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

22-Mehmet Hilmi Güler                                          Ener­ji ve Ta­biî Kay­nak­lar Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

23- Er­tuğ­rul Gü­nay                                                 Kül­tür ve Tu­rizm Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

24- Vey­sel Eroğ­lu                                                   Çev­re ve Or­man Ba­ka­nı

                                                                                (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, ben bu tez­ke­re hak­kın­da söz is­ti­yo­rum efen­dim, aleyh­te.

BAŞ­KAN – Söz kay­dı­nız ya­pıl­dı Sa­yın Genç.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, bi­rin­ci ben is­te­dim; ben­den ön­ce kim­se is­te­me­di. Aleyh­te is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Ta­mam.

Herhâlde yok.

Sa­yın Baş­ba­kan, Ana­ya­sa­’­nın 110’un­cu ve İç Tü­zü­k’­ün 123’ün­cü mad­de­le­ri uya­rın­ca Hü­kü­met Prog­ra­mı­nı Ge­nel Ku­ru­la sun­mak için 5 Ey­lül 2007 Çar­şam­ba gü­nün­den ön­ce ol­mak üze­re dü­şün­dü­ğü­nüz bir ta­rih var mı?

BAŞ­BA­KAN RE­CEP TAY­YİP ER­DO­ĞAN (İstan­bul) – Mü­sa­a­de­niz­le, Hü­kü­met Prog­ra­mı­nı bu­gün oku­mak is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Baş­ba­ka­nı­mı­za sor­dum, bu­gün oku­na­cak­mış Hü­kü­met Prog­ra­mı, onu bil­gi­le­ri­ni­ze su­nu­yo­rum.

Te­şek­kür ede­rim.

Bu ko­nuy­la il­gi­li bir Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si var­dır. Öne­ri­nin iş­le­mi­ni ta­mam­la­dık­tan son­ra ge­re­ği­ni ye­ri­ne ge­ti­re­ce­ğim.

Cum­hur­baş­kan­lı­ğı­nın bir tez­ke­re­si da­ha var­dır, oku­tup bil­gi­le­ri­ni­ze su­na­ca­ğım:

2.- Bazı kamu kurum ve kuruluşlarının daha önce bağlı bulundukları bakanlıklardan alınıp, Başbakanlığa ve başka bakanlıklara bağlandıklarına ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/9)

                                                                                                               30 Ağus­tos 2007

Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si Baş­kan­lı­ğı­na

İLGİ: Baş­ba­kan­lı­ğın, 30 Ağus­tos 2007 gün­lü, B.02.0.PPG.0.12-301/10667 sa­yı­lı ya­zı­sı.

1. İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lı bu­lu­nan Da­rü­la­ce­ze Mü­es­se­se­si Mü­dür­lü­ğü­nün

Baş­ba­kan­lı­ğa,

2. Baş­ba­kan­lı­ğa bağ­lı bu­lu­nan Av­ru­pa Bir­li­ği Ge­nel Sek­re­ter­li­ği­nin

Dı­şiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı­na,

3. Ba­yın­dır­lık ve İskân Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lı bu­lu­nan Ka­ra­yol­la­rı Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün

Ulaş­tır­ma Ba­kan­lı­ğı­na,

4. Ener­ji ve Ta­bii Kay­nak­lar Ba­kan­lı­ğı­na bağ­lı bu­lu­nan Dev­let Su İş­leri Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün

Çev­re ve Or­man Ba­kan­lı­ğı­na

bağ­lan­ma­la­rı,

5. İçiş­le­ri Ba­kan­lı­ğı ile il­gi­li bu­lu­nan Tür­ki­ye ve Or­ta-Do­ğu Am­me İda­re­si Ens­ti­tü­sü Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün Baş­ba­kan­lık ile il­gi­len­di­ril­me­si,

3046 sa­yı­lı Ya­sa­’­nın 4060 sa­yı­lı Ya­say­la de­ği­şik 4. ve 3313 sa­yı­lı Ya­say­la de­ği­şik 10. mad­de­le­ri ge­re­ğin­ce, Baş­ba­ka­nın tek­li­fi üze­ri­ne uy­gun gö­rül­müş­tür.

Bil­gi­le­ri­ni­ze su­na­rım.

                                                                                                                     Ab­dul­lah Gül

                                                                                                                   Cum­hur­baş­ka­nı

(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Bil­gi­le­ri­ni­ze su­nul­muş­tur.

Ba­kan­lar Ku­ru­lu prog­ra­mıy­la il­gi­li ola­rak bir Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si var­dır, oku­tu­yo­rum:

III.- ÖNERİLER

A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ

1.- Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı­’­nın okun­ma­sı, üze­rin­de ya­pı­la­cak gö­rüş­me­ler ve gü­ven oy­la­ma­sı­nın ya­pı­la­ca­ğı gün­ler ile Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler­de ko­nuş­ma sü­re­le­ri ile ça­lış­ma gün ve sa­at­le­ri­nin ye­ni­den dü­zen­len­me­si­ne, su­nuş­lar ve işa­ret oyuy­la ya­pı­la­cak se­çim­ler dı­şın­da baş­ka bir ko­nu­nun gö­rü­şül­me­me­si­ne iliş­kin Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si

Da­nış­ma Ku­ru­lu Öne­ri­si

No: 6                                                                                                    Ta­ri­hi: 31.08.2007

 

Da­nış­ma Ku­ru­lu­nun 31 Ağus­tos 2007 Cu­ma gü­nü (bu­gün) yap­tı­ğı top­lan­tı­da, aşa­ğı­da­ki öne­ri­le­rin Ge­nel Ku­ru­lun ona­yı­na su­nul­ma­sı uy­gun gö­rül­müş­tür.

 

 

OS­MAN ÖZ­ÇE­LİK (Si­irt) – Baş­ka­nım, dü­zelt­me ge­re­ki­yor.

SE­LA­HAT­TİN DE­MİR­TAŞ (Di­yar­ba­kır) – Sa­yın Baş­kan, par­ti­mi­zin adı yan­lış okun­du. “De­mok­rat Tür­ki­ye Par­ti­si” de­ğil, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si­…

Öne­ri­ler:

1. Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı­nın 31 Ağus­tos 2007 Cu­ma gü­nü (bu­gün) okun­ma­sı ile Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı üze­rin­de 3 Ey­lül 2007 Pa­zar­te­si gü­nü ya­pı­la­cak gö­rüş­me­ler ve 5 Ey­lül 2007 Çar­şam­ba gü­nü ya­pı­la­cak gü­ve­noy­la­ma­sı­nın, gün­de­min “Özel Gün­dem­de Yer Ala­cak İş­ler” kıs­mın­da yer al­ma­sı ve bu gün­ler­de Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la Su­nuş­la­rı ve işa­ret oyuy­la ya­pı­la­cak se­çim­ler ha­riç baş­ka­ca ko­nu­la­rın gö­rü­şül­me­me­si,

2. 3 Ey­lül 2007 Pa­zar­te­si gü­nü ya­pı­la­cak olan Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­re sa­at 15.00’te baş­lan­ma­sı; Hü­kü­met ve si­yasî par­ti grup­la­rı adı­na ya­pı­la­cak ko­nuş­ma­la­rın 40’ar da­ki­ka (bu sü­re, iki ko­nuş­ma­cı ta­ra­fın­dan kul­la­nı­la­bi­lir) ki­şi­sel ko­nuş­ma­la­rın 10’ar da­ki­ka ol­ma­sı, gö­rüş­me­le­rin ta­mam­lan­ma­sı­na ka­dar ça­lış­ma sü­re­si­nin uza­tıl­ma­sı,

3. Ge­nel Ku­ru­lun 4 Ey­lül 2007 Sa­lı gün­kü Bir­le­şi­min­de Baş­kan­lı­ğın Ge­nel Ku­ru­la Su­nuş­la­rı ile işa­ret oyuy­la ya­pı­la­cak se­çim­ler dı­şın­da baş­ka bir ko­nu­nun gö­rü­şül­me­me­si,

Öne­ril­miş­tir.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Aley­hin­de söz is­ti­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si aley­hin­de ol­mak üze­re Sa­yın Ka­mer Genç; bu­yu­run efen­dim.

SE­LA­HAT­TİN DE­MİR­TAŞ (Di­yar­ba­kır) – Sa­yın Baş­kan, bir dü­zelt­me ya­pıl­ma­sı ge­re­ki­yor; “De­mok­rat Tür­ki­ye Par­ti­si” ola­rak tu­ta­nak­la­ra geç­ti, De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si efen­di­m…

Sa­yın Baş­kan, par­ti­mi­zin is­mi yan­lış okun­du, yan­lış tu­ta­nak­la­ra geç­ti, dü­zel­til­sin.

BAŞ­KAN – An­la­şıl­dı, yan­lış oku­muş Kâtip Üye, onu dü­zel­ti­yo­ruz, “De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­si” ola­rak dü­zel­ti­yo­ruz.

Te­şek­kür ede­rim.

Bu­yu­run Sa­yın Genç, sü­re­niz on da­ki­ka­dır efen­dim.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Ben, bu­gün, as­lın­da, Sa­yın Baş­kan­dan gün­dem dı­şı söz is­te­miş­tim. Gün­dem dı­şı­nın ko­nu­su, ye­di yıl üç ay Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Cum­hur­baş­kan­lı­ğı ya­pan Sa­yın Ah­met Nec­det Se­ze­r’­in Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Dev­let Baş­kan­lı­ğı ma­ka­mın­da gös­ter­di­ği ba­si­ret ve Tür­ki­ye­’­ye yap­tı­ğı hiz­met­le­ri di­le ge­ti­ren, bun­dan do­la­yı şah­sım adı­na şük­ran­la­rı­mı bil­di­ren bir ko­nuş­ma yap­mak is­te­dim, fa­kat Sa­yın Baş­ka­n… Ta­bi­i, gün­de­mi de ma­a­le­sef Baş­kan­lık Di­va­nı yan­lış yo­rum­lu­yor, yan­lış­lar ya­pı­lı­yor. Yan­lış­lar üze­ri­ne yan­lış­lar ya­pı­lı­yor.

De­nil­di ki: Efen­dim, bu­na gün­dem dı­şı söz ve­ril­mi­yor den­di. Ama ben yi­ne de bu ve­si­ley­le -hem onu da be­lir­te­yim- iki is­te­ği­mi bir ara­ya ge­ti­re­yim.

Şim­di, Sa­yın Baş­kan, İç Tü­zü­k’­ün 19’un­cu mad­de­si di­yor ki: Bir de­fa, gün­dem, ön­ce­den Da­nış­ma Ku­ru­lu ta­ra­fın­dan be­lir­le­nir, bir bir­le­şim ka­pa­tıl­dı­ğı za­man on­dan son­ra­ki bir­le­şim­de han­gi ko­nu­la­rın gö­rü­şü­le­ce­ği o gün­dem­de be­lir­ti­lir. Bir de­fa, ge­çen gün­kü bir­le­şi­min ka­pa­tıl­ma­sın­da bu­gün Hükûmet Prog­ra­mı­nın oku­na­ca­ğı­na da­ir bir ka­yıt yok­tu, bir.

İkin­ci­si, İç Tü­zü­k’­ün 123’ün­cü mad­de­sin­de der ki: Ba­kan­lar Ku­ru­lu lis­te­si Ge­nel Ku­ru­la su­nu­lur. Ba­kan­lar Ku­ru­lu Ge­nel Ku­ru­la su­nul­duk­tan son­ra, bir da­ha, o prog­ra­mın gö­rü­şül­me­si için özel bir Da­nış­ma Ku­ru­lu ge­ti­ri­lir. Şim­di, hem ay­nı gün­de siz Ba­kan­lar Ku­ru­lu lis­te­si­ni su­nu­yor­su­nuz ve hem de ay­nı za­man­da Da­nış­ma Ku­ru­lu­nu ge­ti­ri­yor­su­nuz. Ben­ce, bun­lar, İç Tü­zü­k’­ün, bu gi­bi iş­le­rin sağ­lık­lı ola­rak Ge­nel Ku­rul­da mü­za­ke­re­le­ri için ön­gö­rü­len sis­te­me ay­kı­rı bir sis­tem. Ama, ma­a­le­sef, ta­bi­i,par­ti­nin, öte­ki mu­ha­le­fet grup­la­rı da sey­re­din­ce, biz ta­bii tek ki­şi­lik ba­ğım­sız mil­let­ve­ki­li ola­rak bu ka­dar, 348 ki­şi­ye gü­cü­müz yet­me­ye­ce­ği­ne gö­re yi­ne dü­şün­ce­le­ri­mi­zi bu­ra­da söy­le­ye­ce­ğiz.

Şim­di, bu gün­dem dı­şı ver­me­di­ği­niz söz­den do­la­yı, Sa­yın Ah­met Nec­det Se­ze­r’­in Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti Cum­hur­baş­kan­lı­ğı gö­re­vin­den ay­rıl­ma­sı do­la­yı­sıy­la, o gö­rev­de bu­lun­du­ğu za­man, üs­tün hu­kuk bil­gi­siy­le, ki­şi­li­ğiy­le, ni­te­li­ğiy­le, yurt­se­ver­li­ğiy­le, Ata­tür­k’­ün kur­du­ğu la­ik Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­ti­ne sa­hip çık­ma yö­nüy­le ver­di­ği ve yap­tı­ğı hiz­met­ler­den do­la­yı ken­di­si­ne te­şek­kür et­me­yi Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin bir üye­si ola­rak ken­di­me bir onur bi­li­yo­rum.

De­ğer­li ar­ka­daş­lar, Sa­yın Nec­det Se­zer Çan­ka­ya Köş­kü­ne gel­di­ğin­den be­ri sa­de bir va­tan­da­şın ge­rek­tir­di­ği mü­te­va­zı­lık için­de, ken­di­si­ne ve ai­le­si­ne dev­le­tin kay­nak­la­rı­nı peş­keş çek­tir­me­miş, ço­cuk­la­rı­nın dü­ğü­nü için on bin­ler­ce in­sa­na da­ve­ti­ye gön­de­re­rek pa­ra top­la­ma­mış, dev­le­tin uçak­la­rı­na ken­di­si­nin, ai­le­si­nin dost­la­rı­nı top­la­ya­rak, yurt için­de ve yurt dı­şın­da ken­di­le­ri­ne zi­ya­fet­ler ve­ril­me­miş.

Ay­rı­ca, geç­miş dö­nem­ler­de ik­ti­dar olan ki­şi­le­rin, si­ya­si ik­ti­dar­la­rın ken­di­le­ri­nin mut­lak bir ik­ti­da­ra sa­hip ol­duk­la­rı -is­te­dik­le­ri her şeyi ya­pa­cak­la­rı ve ken­di­le­ri­ni dur­dur­ma­ya­cak­la­rı- Ana­ya­sa­’­yı ih­lal ve hu­kuk­suz­lu­ğu öne sü­ren dav­ra­nış ve ta­sar­ruf­la­rı kar­şı­sın­da bü­yük bir di­renç­le, bü­yük bir bi­linç­le dur­muş ve cid­di bir gö­rev yap­mış­tır. Bu gö­re­vi, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’­ne, dev­le­ti­ne, la­ik Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti il­ke­le­ri­ne, sağ­lık­lı, ni­te­lik­li bir olu­şu­mu sağ­la­ma­sı­na kat­kı­da bu­lun­muş­tur.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, bir da­ki­ka mü­sa­a­de eder mi­si­niz.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Evet.

BAŞ­KAN – Si­zin bu­gün is­te­di­ği­niz gün­dem dı­şı ko­nuş­ma ay­nı bu ko­nuy­la il­gi­liy­di.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Evet.

BAŞ­KAN – Siz, Da­nış­ma Ku­ru­lu üze­rin­de gö­rüş­le­ri­ni­zi sun­mak üze­re söz al­dı­nız.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ha­yır, onu da söy­le­ye­ce­ğim, ge­le­ce­ğim efen­dim.

Sa­yın Baş­kan, şim­di, ba­kı­n…

BAŞ­KAN – Ha­yır, bu­nu­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ha­yır, si­z…

BAŞ­KAN - Bir da­ki­ka, ben ko­nu­şa­yım, on­dan son­ra si­ze­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ama sü­rem bi­ti­yor.

BAŞ­KAN – Sü­re­ni­ze ila­ve ede­riz, önem­li de­ğil de­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Pe­ki efen­dim, pe­ki.

BAŞ­KAN – Ben, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si üze­rin­de söz ver­dim si­ze.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ta­mam.

BAŞ­KAN – Siz, ay­nı gün­dem dı­şıy­la il­gi­li ko­nu­nun üze­rin­de gö­rüş­le­ri­ni­zi su­nu­yor­su­nuz.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, bu­nun si­zi ra­hat­sız ede­ce­ği­ne inan­mı­yo­rum.

BAŞ­KAN – Ra­hat­sız ede­cek bir şey yok. Ben, gün­de­me bağ­lı olan bir in­sa­nım, onun için de­dim.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ta­bi­i, ta­bi­i.

BAŞ­KAN – Ney­le il­gi­li söz al­mış­sa­nız, lüt­fen onun­la il­gi­li ko­nuş­ma­nı­zı ta­mam­la­yı­nız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, ba­kın, ben, o kür­sü­de se­kiz se­ne otur­dum.

BAŞ­KAN – Sa­yın Ka­mer Genç, ben de­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ha­yır, ha­yır, ga­yet iyi bi­li­yo­rum.

BAŞ­KAN – Bir da­ki­ka mü­sa­a­de eder mi­si­niz. Ben de on beş yıl si­zin bu­lun­du­ğu­nuz yer­de otur­dum, si­zi din­le­dim, yıl­lar­ca din­le­dim. Ko­nuş­ma tar­zı­nı­zı bi­li­yo­rum, na­sıl ko­nuş­tu­ğu­nu­zu da bi­li­yo­rum. Si­zi ta­nı­ma­yan bir in­san de­ği­lim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ta­mam, te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Lüt­fen ko­nu­ya ge­li­niz, lüt­fen.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ko­nu­ya ge­li­yo­rum.

Ba­kın, Da­nış­ma Ku­ru­lu­nun ka­ra­rı, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ça­lış­ma usul­le­ri­ni be­lir­ten bir ka­rar­dır. Ya­ni, Da­nış­ma Ku­ru­lu ka­ra­rı üze­rin­de ko­nu­şu­lur­ken, siz her­han­gi bir gün­de­me bağ­lı ola­rak ko­nu­şa­maz­sı­nız.

BAŞ­KAN – O za­man ni­çin gün­dem dı­şı söz is­te­di­niz?

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, ama siz ver­me­di­niz.

BAŞ­KAN - Ay­nı ko­nu­da is­te­di­niz, ver­me­dim si­ze onun için.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ba­kın, Sa­yın Baş­kan, ba­na gün­dem dı­şı söz ver­sey­di­niz, ben şim­di bu­nu ko­nuş­maz­dım.

BAŞ­KAN – Ver­me­dim, çün­kü te­a­mü­le uy­gun de­ğil.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ama hak­sız ola­rak ver­me­di­niz.

BAŞ­KAN - Bu­gü­ne ka­dar hiç­bir hükûmet prog­ra­mı­nın su­nu­şun­da­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ney­se, ben si­ze­… Efen­dim, si­zin­le tar­tış­mak da is­te­mi­yo­rum. Ba­kın, Sa­yın Baş­kan, si­zin de­…

BAŞ­KAN – Lüt­fen po­le­mik ya­rat­ma­ya­lım, gün­de­me ge­le­lim lüt­fen.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Gün­de­me de ge­le­ce­ği­m…

BAŞ­KAN – Lüt­fen, lüt­fen, lüt­fe­n…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ba­kın, Sev­gi­li, Sa­yın Baş­ka­n…

BAŞ­KAN – Ke­se­rim ko­nuş­ma­nı­zı o za­man; ba­kın, lüt­fe­n…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, ke­sin. Ben ni­ha­yet, siz ora­da­…

BAŞ­KAN – Ke­se­rim. Lüt­fen gün­dem dı­şı­…

KA­MER GENÇ (De­vam­la) - … düğ­me si­zin eli­niz­de,  ke­sin.

BAŞ­KAN – Ha­yır, ben bu­na mü­sa­ma­ha ede­mem; hiç­bir ar­ka­da­şı­ma et­mem, yal­nız si­ze de­ğil. Bun­dan son­ra bü­tün ar­ka­daş­la­rı­ma ay­nı tu­tum için­de ola­ca­ğım.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Eve­t… Pe­ki .

Şim­di, Sa­yın Baş­kan, ba­kın, biz ba­ğım­sız mil­let­ve­ki­li­yiz. Bu­ra­da söz hak­kı­mız çok kı­sıt­lı­dır. Bu söz hak­kı­mı­zı kul­la­na­bil­me­miz için el­bet­te ki za­man za­ma­n…

BAŞ­KAN -  Söz hak­kı­nı­zı kı­sıt­la­mı­yo­ruz.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Efen­dim, iş­te ya bi­ze gün­dem dı­şı söz ve­rin. O za­man gün­dem dı­şı ko­nu­la­rı gün­dem dı­şı ola­rak di­le ge­ti­ri­rim. O ko­nu­da­ki hak­kı­mı­zı kı­sı­yor­sa­nız, o za­man biz de çı­kar bu­ra­da, Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si­nin ça­lış­ma usul­le­ri­ni be­lir­le­yen usul­ler­le ken­di duy­gu­la­rı­mı­zı, dü­şün­ce­le­ri­mi­zi di­le ge­ti­re­ce­ğiz.

BAŞ­KAN – Bu­yu­run, bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ney­se, ba­kın, şim­di ora­da ge­ti­ri­len Da­nış­ma Ku­ru­lu ka­ra­rın­da ki­şi­sel ko­nuş­ma­la­rı on da­ki­kay­la sı­nır­lan­dı­rı­yor­su­nuz. Ni­ye sı­nır­lı­yor­su­nuz? Par­ti grup­la­rı­na kırk da­ki­ka ve­ri­yor­su­nuz, tek bir ki­şi çı­ka­cak Hükûmet Prog­ra­mı aley­hi­ne -ki o da be­nim- on da­ki­ka ge­ti­ri­yor­su­nuz. Onu da hiç ol­maz­sa yir­mi da­ki­ka ya­pın ya­ni, böy­le bir ada­let­siz­lik ol­maz.

De­min­ki şey­den do­la­yı, ya­ni ko­nuş­ma­mı Sa­yın Baş­kan kes­ti. Ben ta­bii ko­nuş­ma­mın bir ye­rin­de de ken­di ilim­le il­gi­li bir şey söy­le­mek is­ti­yor­dum. Ba­kın, Sa­yın Nec­det Se­zer, Cum­hur­baş­kan­lı­ğı dö­ne­min­de il­le­ri de gez­sey­di, bi­zim ili­mi­ze gel­sey­di­… Me­se­la, 2003 yı­lın­da ora­da bir dep­rem ol­du. Hâlâ Hükûmet Ko­na­ğı otu­ru­la­mı­yor, em­ni­yet bi­na­sı otu­ru­la­mı­yor, loj­man­la­ra otu­ru­la­mı­yor, PTT otur­mu­yor, ya­tı­lı böl­ge oku­lu otur­mu­yor ve bun­dan bir sü­re ön­ce Pü­lü­mü­r’­de bir kül­tür evi ya­pıl­dı, o kül­tür evi­nin açı­lı­şı­na Mü­nih Be­le­di­ye Baş­ka­nı gel­di -onun kat­kı­sıy­la ya­pıl­dı- de­di ki: “Ben otuz beş se­ne ön­ce bu il­çe­ye gel­dim, bu Pü­lü­mür yo­lu toz­lu top­rak­tı, otuz beş se­ne yi­ne toz­lu top­rak­tır.” Ya­ni, şim­di ben bun­la­rı ne­re­de söy­le­ye­ce­ğim Sa­yın Baş­kan? Tabiiki  ki bu ve­si­ley­le söy­le­ye­ce­ğim bu­ra­da, ya­ni ken­di ili­mi­zin du­ru­mu­nu da.

Şim­di, şura­da şuna gel­mek is­ti­yo­rum sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri: Ba­kın, ben di­yo­rum ki, şu Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­si, Ana­ya­sa­’­ya sa­da­kat ye­mi­ni ya­pa­rak ge­len mil­let­ve­kil­le­ri­yiz. Lüt­fen, bu­ra­da, bu Ana­ya­sa­’­ya sa­da­kat ye­mi­ni­ne bağ­lı ola­rak ça­lış­ma­la­rı­mı­zı ya­pa­lım, mil­let­ve­kil­le­ri­nin ko­nuş­ma­la­rı­nı sı­nır­la­ma­ya­lım ve­ya­hut da iş­te ço­ğun­lu­ğun is­tek­le­ri doğ­rul­tu­sun­da sı­nır­la­ma­ya­lım.

Ba­kın, ge­çen par­la­men­to dö­ne­min­de, İç Tü­zü­k’­ün, te­mel hü­küm, ka­nun­lar di­ye bir hü­küm ila­ve et­ti­niz ve bu ka­nu­nu, yüz mad­de­lik, yüz el­li mad­de­lik mad­de­le­ri ge­tir­di­niz üç mad­de ha­lin­de ge­çir­di­niz. Hiç ol­maz­sa, o za­man Çan­ka­ya Köş­kün­de bun­la­rı in­ce­le­yen, eni­ne bo­yu­na tar­tı­şan bir hu­kuk­çu kad­ro­su var­dı. Şim­di bun­la­rı da ay­nı usul­le ge­ti­rir­se­niz, bu mem­le­ke­tin aley­hi­ne çok cid­di sı­kın­tı­lar ya­ra­ta­bi­le­cek dü­zen­le­me­ler ya­par­sı­nız. Çün­kü, ora­da ar­tık bu ko­nu­lar­da ge­rek­li dü­zen­le­me­yi ya­pa­cak, bu ka­dar in­ce­le­me ya­pa­cak bir or­gan yok, bir ki­şi­ler yok. Onun için, siz­ler­den ri­ca edi­yo­rum, ilk gün­dür, bu­ra­da he­pi­miz, bu ül­ke bi­zim­dir, bu ül­ke­nin le­hi­ne, bu mem­le­ke­tin le­hi­ne, bu mem­le­ket­te hak ve hu­ku­kun ge­liş­me­si için, ya­sa­lar ya­pıl­ma­sı için gay­ret sarf et­me­miz la­zım. Bu­nu da sarf ede­bil­me­miz için bu­ra­da söz hak­kı­mı­zın ol­ma­sı la­zım. Ama, şim­di Baş­kan­lık ma­ka­mın­da otu­ran ar­ka­daş­la­rı­mız, efen­dim, iş­te “Sö­zü­nü­zü ke­se­rim.” der­se­… Ke­se­bi­lir­si­niz, ya­ni on­da bir şey de­mem. Onun için, son cüm­le­le­ri­mi de söy­le­ye­yim.

Sa­yın Ah­met Nec­det Se­ze­r’­in yap­tı­ğı bu hiz­met­ler­den do­la­yı da ken­di­si­ne te­şek­kür edi­yo­rum. Ta­rih ken­di­si­ne hak et­ti­ği ye­ri ve­re­cek­tir. O üs­tün hu­kuk­çu ki­şi­li­ğiy­le Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti­’­ne iyi hiz­met­ler yap­mış­tır. Ken­di­si­ni teb­rik edi­yo­rum. Bun­dan da her­ke­sin ders ala­ca­ğı­na ina­nı­yo­rum ve bun­dan son­ra da­… Bu­gün ba­sın­da gö­rü­yo­rum, ba­zı ba­sı­nın kö­şe ya­zar­la­rı, he­men, efen­dim, çok iş­tah­lı iş­tah­lı he­men gi­di­yor­lar “ar­tık, ye­ni Cum­hur­baş­ka­nı bi­zi uçak­la­rı­na ala­cak yurt dı­şı­na ge­ti­re­ce­k…”

Ar­ka­daş­lar, bu mem­le­ke­tin kay­nak­la­rı­nı, ken­di eş dost­la­rı­nı­za dev­le­tin kay­nak­la­rı­nı kul­la­na­rak böy­le is­raf­la­ra gir­me­yin. Gi­rer­se­niz, bu, in­san­la­rın bur­nun­dan ge­lir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan “Ne ala­ka­sı var?” ses­le­ri, gü­rül­tü­ler)

Çok iyi ala­ka­sı var. Bun­dan son­ra bun­la­rı si­ze iyi an­la­tı­rım, me­rak et­me­yin. Bu­ra­da çok çok ko­nu­şa­ca­ğız. Siz ba­na ta­ham­mül et­mek zo­run­da­sı­nız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Siz ik­ti­dar­sı­nız. İkti­da­r… Hem dev­le­tin ni­met­le­rin­den ya­rar­la­na­cak­sı­nız, is­te­di­ği­niz gü­cü kul­la­na­cak­sı­nız, on­dan son­ra da biz de mu­ha­le­fet ya­pa­ca­ğız bu­na ta­ham­mül et­me­ye­cek­si­niz!.. Eğer ta­ham­mül et­me­ye­cek­se­niz ik­ti­dar sı­ra­la­rın­da otur­ma­yın. Ge­lin bi­zim ya­nı­mı­za otu­run, siz de bi­zim gi­bi ten­kit edin. (Gü­lüş­me­ler) Yok­sa, bu­ra­da mu­ha­le­fe­ti din­le­mek zo­run­da­sı­nız.

(Mik­ro­fon oto­ma­tik ci­haz ta­ra­fın­dan ka­pa­tıl­dı)

KA­MER GENÇ (De­vam­la) – Ba­kın, Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti dev­le­tin­de çok cid­di sa­kın­tı­lar var.

Ba­kın, eko­no­mi if­las et­miş. İkti­da­rı­nız za­ma­nın­da, dört yıl­lık za­man­da öde­nen dış borç fa­i­zi 157 tril­yon li­ra. Tür­ki­ye si­ze 2002 se­çim­le­rin­de, bu se­çim­ler­de çok bü­yük bir imkân ver­di, çok bü­yük güç­le ik­ti­da­ra gel­di­niz. Bu  çok bü­yük bir güç­le gel­di­ği­niz za­man bir ri­zi­ko­yu gö­ze al­say­dı­nız. Tür­ki­ye­’­nin ge­le­ce­ği­ni se­la­me­te ka­vuş­tu­ra­cak cid­di dü­zen­le­me­ler yap­say­dı­nız. Ver­gi hu­ku­kun­da cid­di dü­zen­le­me­ler yap­say­dı­nız. Ya­ban­cı güç­le­re Tür­ki­ye­’­nin kay­nak­la­rı­nı peş­keş çek­tir­me­sey­di­niz. Efen­dim, dev­le­tin elin­de­ki KİT mal­la­rı­nı ge­ti­rip, yan­daş­la­rı­nı­za, sı­fır be­del­ler­le ve­ya sı­fır be­de­le ya­kın pa­ra­lar­la ver­me­sey­di­niz, Tür­ki­ye­’­nin eko­no­mi­si bu du­ru­ma gel­mez­di, bu­gün, dış güç­le­re 150-160 mil­yar do­lar­lık fa­iz öde­mez­di­niz. Bu­gün, Tür­ki­ye­’­nin özel sek­tö­rü 140 mil­yar do­lar ci­va­rın­da ya­ban­cı ser­ma­ye­ye borç­lan­mış. Ya­rın bun­la­rın top­rak­la­rı­nı da elin­den alır­lar.

Ney­se, bun­la­rı, her ve­si­ley­le bu­ra­da söy­le­ye­ce­ğiz.

Ben, bu ve­si­ley­le dü­şün­ce­le­ri­mi söy­le­mek is­te­dim.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum efen­dim.

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­riz Sa­yın Genç.

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Le­hin­de söz is­ti­yo­rum Sa­yın Baş­kan.

BAŞ­KAN – Leh­te mi?

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­nin le­hin­de söz is­ti­yo­rum. 

BAŞ­KAN – Be­kir Boz­dağ leh­te söz is­te­miş­ler­dir.

Bu­yu­run Sa­yın Be­kir Boz­dağ. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BE­KİR BOZ­DAĞ (Yoz­gat) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; söz­le­ri­min ba­şın­da he­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum.

Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­nin le­hin­de söz al­dım. Ben­den ön­ce ko­nu­şan De­ğer­li Ha­tip, Ana­ya­sa ve İç Tü­zü­k’­e uyul­ma­dan Mec­lis­te ça­lış­tı­ğı­na da­ir gö­rüş­ler be­yan et­ti. Ben “keş­ke, ay­nı, de­dik­le­ri doğ­ru çık­sa da hak ver­sek de­sek” di­ye içim­den geç­ti. Ama, ma­a­le­sef öy­le de­ğil. Ha­ni der­ler ya “şe­ca­at arz eder­ken sir­ka­ti­ni söy­le­mek” di­ye halk ta­bi­rin­de bir ifa­de var­dır. Ay­nen onun gi­bi bir şey. Na­sıl der­se­niz.

Ba­kın, İç Tü­zü­k’­ü adım adım na­sıl çiğ­ne­di: “İç Tü­zü­k’­e uyun” di­ye Sa­yın Baş­ka­nı ve Ha­ti­bi da­vet eder­ken, ba­kı­yo­rum, 19’da Da­nış­ma Ku­ru­lu var, doğ­ru. Öte yan­dan, yi­ne, İç Tü­zü­k’­ün 50’nci mad­de­sin­de “Özel gün­dem” var. Şu an­da özel gün­dem­le­… Yi­ne, İç Tü­zü­k’­ün 123’ün­cü mad­de­sin­de Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun prog­ra­mı­nın okun­ma­sıy­la il­gi­li özel gün­dem ya­pı­la­bi­le­ce­ği­ne da­ir dü­zen­le­me var. Si­ya­si par­ti­le­rin grup baş­kan ve­kil­le­ri, Mec­lis  Baş­ka­nı­mı­zın baş­kan­lı­ğın­da top­lan­mış ve İç Tü­zü­k’­ün 123’ün­cü mad­de­si­ne gö­re böy­le bir özel gün­dem oluş­tur­muş ve de­ğer­li Mec­lis üye­le­ri­nin ona­yı­na tak­dim et­miş, sun­muş. Doğ­ru mu? Ay­nen uyul­muş. 19’un­cu mad­de­ye de uyul­muş mu? Uyul­muş. Pe­ki bu­ra­da bir ay­kı­rı­lık var mı? Yok.

Pe­ki, üye­ler gün­dem dı­şı söz ta­le­bin­de bu­lu­na­bi­lir mi? Bu­lu­na­bi­lir. Bu­na mâni bir hâl var mı? Ha­yır, yok; ak­si­ne İç Tü­zük gün­dem dı­şı söz al­ma ko­nu­su­nu dü­zen­le­miş, ama ora­da bir şeyi da­ha dü­zen­le­miş. Di­yor ki: “Mec­lis Baş­ka­nı ve­re­bi­lir.” di­yor. Tak­di­re bağ­lı bir ko­nu. Ya­ni, siz ta­lep ede­bi­lir­si­niz, Baş­kan bu ta­le­bi­ni­zi de­ğer­len­di­rir, olum­lu ve­ya olum­suz de­ğer­len­di­rir. Baş­kan­lık de­ğer­len­dir­miş mi? De­ğer­len­dir­miş, de­miş ki: “Te­a­mül­ler­de şim­di­ye ka­dar, hükûmet prog­ra­mı oku­nur­ken ara­da böy­le­si her­han­gi bir gün­dem dı­şı söz al­ma ol­ma­mış, böy­le bir de­ğer­len­dir­me de ya­pıl­ma­mış. Ben Mec­li­sin ge­le­ne­ği­ne, te­a­mü­lü­ne uy­dum, ver­mi­yo­rum.” de­miş. İç Tü­zü­k’­e uy­gun mu? Uy­gun. İti­raz var mı? Yok. Mec­lis Baş­ka­nı doğ­ru yap­mış.

Pe­ki baş­ka bir şey da­ha var ora­da, o da il­ginç. 60’ın­cı mad­de di­yor ki: “Gün­dem­de bu­lu­nan ve­ya bel­li bir gün­de gö­rüş­me ko­nu­su ola­ca­ğı Ana­ya­sa, Ka­nun ve­ya İçtü­zük ge­re­ğin­ce bi­li­nen ko­nu­lar dı­şın­da, kâtip üye­ler, söz al­ma is­te­mi kay­de­de­mez­ler.” Doğ­ru mu? Doğ­ru.

Şim­di, Sa­yın Genç bu­ra­dan kalk­tı, de­di ki: “Ben Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­nin aley­hin­de söz is­ti­yo­rum.” Doğ­ru mu? İste­di, Baş­kan­lık da İç Tü­zü­k’­te­ki hük­mü uy­gu­la­dı “Bu­yur, ko­nuş.” de­di. Gel­di bu­ra­ya, ne­yin üze­rin­de ko­nuş­tu? İki cüm­le ora­ya­… Baş­ka­nın ika­zı üze­ri­ne, gün­de­me gel­me­ye ça­ğır­dı. Baş­kan­lı­ğı ya­nılt­tı, al­dat­tı, Mec­li­sin için­de İç Tü­zü­k’­ün ver­di­ği yet­ki­yi kö­tü­ye kul­lan­dı. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) İç Tü­zü­k’­ü aya­ğı­nın al­tı­na ala­rak bu kür­sü­ye gel­di. Bu­nu yap­mak hiç kim­se­nin hak­kı da de­ğil­dir, had­di de de­ğil­dir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Her­kes Ana­ya­sa ve İç Tü­zü­k’­ün ver­di­ği yet­ki­le­ri ne yap­ma­sı la­zım? Ana­ya­sa ve İç Tü­zü­k’­e uy­gun ola­rak kul­lan­ma­sı la­zım. Onun için de­dim, der­ler ya “Mer­di­kıp­ti şeca­at arz eder­ken sir­ka­ti­ni söy­ler­miş.” Tam da otur­du bu­na. Onun için, biz bu­ra­da ça­lış­ma­la­rı­mı­zı İç Tü­zü­k’­e gö­re ya­pa­ca­ğız, ona uya­ca­ğız. (CHP sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

Bir baş­ka ko­nu, o da yi­ne Baş­ka­nın söz kes­me­si ko­nu­su­…

MUS­TA­FA ÖZ­YÜ­REK (İstan­bul) - Sa­yın Baş­kan, dü­zel­tin ya­ni­…

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Söz kes­me­siy­le il­gi­li, ba­kın, gün­dem dı­şı­na çık­tı­ğı za­man ne ya­par Baş­kan?

GÜ­ROL ER­GİN (Muğ­la) – Sa­yın Baş­kan, ha­ka­ret et­me hak­kı var mı? Na­sıl Baş­kan­sı­nız! Na­sıl ha­ka­ret ede­bi­lir ora­dan?

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Di­yor ki İç Tü­zü­k’­ün 66’ncı mad­de­si­…

BAŞ­KAN – Sa­yın Boz­da­ğ… Sa­yın Boz­dağ, bir da­ki­ka mü­sa­a­de eder mi­si­niz.

De­min ay­nı ko­nu­da Sa­yın Gen­ç’i ikaz et­tim. Lüt­fe­n… Siz de gün­dem dı­şı­na çık­ma­yın lüt­fen. Ay­nı şeyi yap­ma­yın lüt­fen.

AL­GAN HA­CA­LOĞ­LU (İstan­bul) – Ro­man­la­ra ha­ka­ret ede­mez­sin! Ne de­di­ği­nin far­kın­da de­ğil­sin.

RA­SİM ÇA­KIR (Edir­ne) – On­lar da bu mem­le­ke­tin va­tan­da­şı.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) – Sa­yın Baş­kan, ben gün­de­mi yö­ne­ten Baş­kan­lı­ğa ve Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­ne da­ir yö­nel­ti­len eleş­ti­ri­le­ri­nin İç Tü­zü­k’­e ay­kı­rı ol­du­ğu­nu, İç Tü­zü­k’­ten mad­de­le­ri gös­ter­mek su­re­tiy­le ce­vap­lan­dı­rı­yo­rum ve İç Tü­zü­k’­ün le­hin­de olan ka­na­a­ti­mi söy­lü­yo­rum.

RA­SİM ÇA­KIR (Edir­ne) – Had­di­ni bil­mi­yor­sun!

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la) - Ve yi­ne bu­ra­da, İç Tü­zü­k’­ün 66’ncı mad­de­si di­yor ki, kür­sü­de­ki üye­nin sö­zü an­cak Baş­kan ta­ra­fın­dan, ken­di­si­ni İç Tü­zü­k’­e uy­ma­ya da­vet ama­cıy­la ke­si­le­bi­lir, ko­nu­nun dı­şı­na çık­tı­ğı za­man ko­nu­ya ça­ğır­mak mak­sa­dıy­la ke­si­le­bi­lir. Bü­tün bun­la­rı şöy­le sı­ra­la­dı­ğı­nız za­man uy­gu­la­ma İç Tü­zü­k’­e ay­nen uy­gun­dur.

Pe­ki, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si Ana­ya­sa­’­ya uy­gun mu? Ana­ya­sa­’­ya da uy­gun. İç Tü­zü­k’­e uy­gun mu? İç Tü­zü­k’­e de uy­gun. Si­ya­si par­ti­le­ri­mi­zin de­ğer­li grup baş­kan ve­kil­le­ri bir ara­ya gel­miş­ler, bu ko­nu­da 123’ün­cü mad­de­nin ön­gör­dü­ğü özel gün­de­mi Da­nış­ma Ku­ru­lu hâli­ne ge­tir­miş­ler, Mec­li­se sun­muş­lar. Şim­di, Sa­yın Baş­ba­kan da “Ben prog­ra­mı bu­gün oku­ya­ca­ğım.” di­ye Ge­nel Ku­ru­la be­yan­da bu­lun­du.

Ne di­yor Ana­ya­sa? “Ba­kan­lar Ku­ru­lu­nun okun­ma­sın­dan iti­ba­ren bir haf­ta için­de oku­na­bi­lir.” di­yor. Ne ya­pı­yor bu­ra­da? Oku­ma ko­nu­sun­da, Ba­kan­lar Ku­ru­lu­na prog­ra­mı han­gi ta­rih­te oku­ya­ca­ğı ko­nu­sun­da bir tak­dir hak­kı ve­ri­yor, ama onun da üst sı­nı­rı­nı sı­nır­lı­yor. Tak­dir hak­kı­nı kul­lan­mış Hükûme­tin ku­ru­cu­su Sa­yın Baş­ba­kan, “Ben bu­gün oku­ya­ca­ğım.” de­miş. Ora­da da Ana­ya­sa­’­ya uy­gun­luk var mı? Ora­da da var. Her şey Ana­ya­sa­’­ya uy­gun. Öy­ley­se, bu­gün, Hükûmet Prog­ra­mı Ana­ya­sa ve İç Tü­zü­k’­e uy­gun oku­nu­yor.

Ar­ka­sın­dan iki tam gün geç­tik­ten son­ra mü­za­ke­re ya­pı­lır. İki tam gün ge­çi­yor mu? Pa­zar­te­si gü­nü mü­za­ke­re ol­du­ğu Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­sin­de açık, net, doğ­ru. Ar­ka­sın­dan bir tam gün son­ra gü­ven oy­la­ma­sı, o da var mı? O da var, o da doğ­ru. Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si ta­ma­men Ana­ya­sa ve İç Tü­zü­k’­e uy­gun.

Bir şeyi de ifa­de et­mek is­ti­yo­rum: Tun­ce­li­’­de geç­miş­te dep­rem ol­du, bi­zim ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de. O dep­re­min aka­bin­de, Tun­ce­li­’­de ev­le­ri yı­kı­lan va­tan­daş­la­rı­mı­zın ta­ma­mı­nın ev­le­ri yi­ne ya­pıl­dı, hak sa­hip­le­ri­ne tes­lim edil­di.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) - Doğ­ru­yu söy­le.

BE­KİR BOZ­DAĞ (De­vam­la)- Ahır­la­rı yı­kı­lan­la­rın ahır­la­rı ya­pıl­dı, hak sa­hip­le­ri­ne tes­lim edil­di, sö­zü ve­ri­lip de ha­va­da ka­lan hiç­bir şey yok.  (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Bu­nu Tun­ce­li­li­ler ga­yet iyi bi­li­yor.

He­pi­ni­zi say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. Öne­ri­nin le­hin­de oy kul­la­na­ca­ğım. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür­ler Sa­yın Boz­dağ.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, sa­taş­ma­dan söz is­ti­yo­rum. Ba­na ha­ka­ret edil­di Sa­yın Baş­kan, sa­taş­ma­dan do­la­yı söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si üze­rin­de Sa­yın Bü­lent Arınç Bey leh­te söz is­te­miş­ler­dir.

Bu­yu­run Sa­yın Arınç. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BÜ­LENT ARINÇ (Ma­ni­sa) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rım; sa­de­ce usu­le yö­ne­lik bir­kaç cüm­le sarf et­mek üze­re hu­zur­la­rı­nız­da­yım. He­pi­ni­ze te­şek­kür edi­yo­rum ve 23’ün­cü Dö­ne­min ba­şın­da tüm mil­let­ve­ki­li ar­ka­daş­la­rı­ma ba­şa­rı­lar di­li­yor, say­gı­lar su­nu­yo­rum.

Bi­raz ön­ce, Sa­yın Be­kir Boz­da­ğ’­ın, Grup Baş­kan Ve­ki­li­mi­zin bir ben­zet­me­si­nin aşı­rı kaç­tı­ğı­nı ve uy­gun düş­me­di­ği­ni ifa­de ede­yim. (Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

 “Şe­ca­at arz eder­ken mer­di­kıp­ti” sö­zü, Sa­yın Ka­mer Gen­ç’­in üs­lu­bu­nu eleş­ti­rir­ken ay­rı­ca baş­ka bir eleş­ti­ri­ye yol aç­mış ola­bi­lir. Bu ba­kım­dan, özü kay­bet­me­den bir­kaç cüm­ley­le hu­zur­la­rı­nız­da­yım.

RA­SİM ÇA­KIR (Edir­ne) – Çık­sın özür di­le­sin Sa­yın Baş­kan.

BÜ­LENT ARINÇ (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, ken­di­le­ri ifa­de eder­ler, si­zin ay­rı­ca bir şey söy­le­me­ni­ze ge­rek yok. Bu ne­za­he­ti boz­mak hiç­bi­ri­mi­zin hak­kı de­ğil. Ben de si­zin­le bir­lik­te, otur­du­ğum yer­den Sa­yın Gen­ç’­e ve­ri­len ce­vap­ta bu ben­zet­me­nin uy­gun kaç­ma­dı­ğı­nı fark et­tim. Bu yüz­den, ar­ka­da­şım adı­na da bu­nu ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

An­cak, bir şeye dik­kat et­me­miz la­zım: Baş­la­dı­ğı­mız gün­den bu ya­na, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si oku­nu­yor, bu öne­ri­nin al­tın­da Sa­yın Mec­lis Baş­ka­nı­nın ve gru­bu bu­lu­nan dört par­ti­mi­zin tem­sil­ci­le­ri­nin, grup baş­kan ve­kil­le­ri­nin im­za­sı var. Usu­lü­müz izin ve­ri­yor, üze­rin­de iki leh­te, iki aleyh­te ko­nu­şa­bi­lir­si­niz, ama ön­ce­lik­le Da­nış­ma Ku­ru­lu­nun ne ol­du­ğu­nu, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­nin ne an­lam ifa­de et­ti­ği­ni, grup öne­ri­si ge­lir­se bu­nun da ne an­lam ta­şı­dı­ğı­nı he­pi­miz çok iyi bi­li­yo­ruz.

Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si de­mek, 19’un­cu mad­de­ye gö­re, Baş­kan da Da­nış­ma Ku­ru­lu­na ça­ğı­ra­bi­lir si­ya­si par­ti tem­sil­ci­le­ri­ni, her par­ti­nin de böy­le bir çağ­rı­ya hak­kı var­dır. Otu­ru­lur, ge­ti­ri­len ta­lep üze­rin­de uz­la­şı­la­bi­lir­se, al­tı­na bü­tün grup tem­sil­ci­le­ri­nin im­za­sı alı­nır, bu bir müş­te­rek öne­ri de­mek­tir ve bu ağır­lık­lı­dır. Çün­kü, bi­zim İç Tü­zü­k’­ü­müz grup ça­lış­ma­la­rı­na çok da­ha faz­la önem ve­rir, grup tem­sil­ci­le­ri­nin söz­le­ri­ne, on­la­rın im­za­la­rı­na, on­la­rın bel­li bir ko­nu üze­rin­de­ki gö­rüş­me­ler­de­ki sü­re­le­ri­ne da­ha faz­la ağır­lık ve­rir. Bu bi­zim İç Tü­zü­k’­ü­mü­zün ge­tir­di­ği bir usul­dür.

Şim­di, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si var­sa, ge­nel­de üze­rin­de ko­nuş­ma ol­maz. Çün­kü, bü­tün par­ti grup­la­rı, ar­tık, bu­na “Evet” de­miş­ler­dir, al­tı­na im­za­sı­nı at­mış­lar­dır. Ak­si ola­maz mı? El­bet­te olur. Ön­ce­lik­le ba­ğım­sız mil­let­ve­kil­le­ri­miz var­dır, gru­bu ol­ma­yan par­ti­le­ri­mi­zin mil­let­ve­kil­le­ri var­dır, hat­ta ge­ti­ri­len öne­ri­yi be­ğen­me­di­ği ve­ya bir yö­nüy­le eleş­tir­mek is­te­di­ği için grup men­su­bu mil­let­ve­kil­le­ri­miz de ola­bi­lir. An­cak, önem­li olan şey, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si­nin, ar­tık, grup­la­rın it­ti­fa­kıy­la im­za­lan­mış bir bel­ge ol­du­ğu­dur ve te­a­mül ola­rak ve ge­nel ola­rak Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­sin­de hiç­bir ko­nuş­ma ya­pıl­maz, oy­la­may­la bu öne­ri­nin ka­bu­lü ger­çek­le­şe­bi­lir.

Eğer, ta­lep­te bu­lu­nan par­ti­le­rin öne­ri­si uy­gun düş­me­miş­se ve­ya Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si ha­li­ne gel­me­miş­se, o za­man o par­ti, bir, iki, üç, dört par­ti, her bi­ri­si ay­rı grup öne­ri­si ge­ti­re­bi­lir, o grup öne­ri­si üze­rin­de iki leh­te, iki aleyh­te ko­nuş­ma ya­pı­la­bi­lir ve so­nu­cu da oy­la­may­la or­ta­ya çı­ka­bi­lir.

Üzü­le­rek ifa­de ede­yim, ge­çen beş yıl­lık Mec­lis Baş­kan­lı­ğım dö­ne­min­de pek çok hak­kın kö­tü­ye kul­la­nı­la­bil­di­ği­ni gör­düm. Bu­nun üze­ri­ne hem geç­miş­te­ki üç dö­nem ça­lış­ma­lar hem de yu­ka­rı­da kür­sü­den edin­di­ğim iz­le­nim­le, İç Tü­zü­k’­ü­müz­de bir de­ği­şik­lik tas­la­ğı ha­zır­la­dım. An­cak, bu, son gün­le­rin gün­de­mi içe­ri­sin­de kay­bol­du git­ti ve ger­çek­le­şe­me­di. 19’un­cu mad­de­ye ora­da ge­tir­mek is­te­di­ği­miz de­ği­şik­lik bu­dur. Ana­ya­sa Ko­mis­yo­nun­da bek­le­mek­te­dir, bu dö­nem ger­çek­le­şe­bi­le­ce­ği­ni umu­yo­rum.

Tek bir mad­de­lik de­ği­şik­lik: “Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si gö­rüş­me ya­pıl­mak­sı­zın oy­la­nır.” Bu­na dön­dü­ğü­müz za­man, za­ma­nı eko­no­mik kul­la­na­ca­ğız; da­ki­ka­lar sü­ren, sa­at­ler sü­ren ve ge­nel­de de Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­siy­le hiç ala­ka­sı ol­ma­yan baş­ka şey­le­rin ko­nu­şu­la­bil­di­ği­…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – O za­man Mec­li­si sus­tu­ra­lım!

BÜ­LENT ARINÇ (De­vam­la) – Lüt­fen din­le­yin be­ni. Biz si­zi sa­bır­la din­li­yo­ruz. Sa­de­ce si­zin ko­nuş­ma hak­kı­nız yok, tüm mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin ko­nuş­ma hak­kı var. Siz ken­di­ni­zi Par­la­men­to­nun üs­tün­de gör­me­yin ve bü­tün hak­la­rı tek ba­şı­nı­za kul­lan­mak is­te­me­yin. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ha­yır, siz gör­me­yin.

BÜ­LENT ARINÇ (De­vam­la) – De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­le­ri, üze­rin­de ko­nuş­ma ya­pıl­mak­sı­zın oy­la­nır­sa, gö­re­cek­si­niz, bun­dan son­ra­ki gün­le­ri­miz­de de her­han­gi bir ko­nu­yu ken­di­si gün­de­me ge­tir­mek is­te­yen bir ar­ka­da­şı­mı­zın bu hak­kı bir baş­ka şekil­de kö­tü­ye kul­la­na­bil­di­ği­ni -bu ta­raf­tan da o ta­raf­tan da- gö­re­bi­li­riz. Za­ten 15.00’te baş­la­yan Ge­nel Ku­rul ça­lış­ma­la­rı bir-bir bu­çuk sa­at bu tar­tış­ma­lar­la de­vam eder­se asıl gün­de­me gir­me imkânı­mız kal­ma­ya­bi­lir. Ama, Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­si ta­mam­la­na­maz­sa, grup öne­ri­le­rin­de her par­ti­nin şüp­he­siz hak­kı var­dır, ken­di öne­ri­si­nin hak­lı ve doğ­ru ol­du­ğu­nu söy­le­ye­cek­tir, bu­nun kar­şı­lı­ğı­nı da ar­ka­daş­la­rı­mız ve­re­cek­ler­dir.

Bi­rin­ci dü­şün­cem, eğer bun­dan böy­le bir İç Tü­zük de­ği­şik­li­ği­ne gi­di­le­cek­se, bu ko­nu­da, ar­tık her par­ti gru­bu­nun al­tın­da im­za­sı olan bir bel­ge üze­rin­de kırk beş da­ki­ka, el­li da­ki­ka ko­nuş­ma hak­kı­nın ve­ril­me­si­nin Par­la­men­to­nun za­ma­nın­dan çal­mak ola­bi­le­ce­ği­ni dü­şü­nü­yo­rum. Bu­nu arz ede­yim.

De­ğer­li ar­ka­daş­la­rım, şüp­he­siz bu­gün­kü gün­dem ha­zır­lan­mış­tır, bu uy­gu­la­na­cak­tır. Bu­nun ha­zır­lı­ğı­nı Da­nış­ma Ku­ru­lun­da par­ti­le­ri­miz yap­mış­lar­dır. Bu par­ti­li ar­ka­daş­la­rı­mı­zın, grup men­su­bu ar­ka­daş­la­rı­mı­zın öne­ri­si ka­bul edi­le­bi­le­cek­tir. Gün­dem dı­şı ko­nuş­ma­lar asıl Mec­lis ça­lış­ma­la­rı baş­la­dı­ğın­da el­bet­te en az 3 ki­şi­ye ol­mak üze­re ve­ri­le­cek­tir. Ar­ka­daş­la­rı­mız bu­ra­da Ge­nel Ku­ru­la du­yu­rul­ma­sın­da aci­li­yet olan ko­nu­lar­da söz ala­bi­lir­ler ve ko­nu­şa­bi­lir­ler. Ge­nel­de de baş­kan ve­kil­le­ri­miz, ya­ni, kür­sü­de otu­ran ar­ka­daş­la­rı­mız, mil­let­ve­kil­le­ri­mi­zin, ken­di böl­ge­le­riy­le il­gi­li ve­ya yurt ge­ne­liy­le il­gi­li ve­ya özel bir gün­le ko­nuş­mak ar­zu­la­rı­nı mut­la­ka ye­ri­ne ge­ti­re­cek­ler­dir. Ama, her gün, her de­fa­sın­da “ben kür­sü­ye çık­ma­lı­yım ve mut­la­ka ko­nuş­ma­lı­yım” an­la­yı­şı­nın doğ­ru ol­ma­dı­ğı­nı ifa­de et­mek is­ti­yo­rum.

Bir ikin­ci­si, Tür­ki­ye­’­nin gü­zel ili Tun­ce­li­’y­le doğ­ru­dan il­gi­li­dir. Ben, 2006 Tem­muz ayın­da Tun­ce­li­’­yi zi­ya­ret et­tim. Tun­ce­li­’­yi ta­ri­hin­de ilk zi­ya­ret eden Mec­lis Baş­ka­nı­yım ve bu zi­ya­re­tim sı­ra­sın­da ba­na Cum­hu­ri­yet Halk Par­ti­si­nin iki de­ğer­li mil­let­ve­ki­li, Si­nan Yer­li­ka­ya ve Ha­san Gü­yül­dar eş­lik et­ti­ler. Ora­da, biz­zat Tun­ce­li hal­kı­nın ken­di pro­je­si­ni ger­çek­leş­tir­dik. Tun­ce­li fa­kir bir ili­miz. Yurt dı­şın­da ça­lı­şan çok sa­yı­da iş­çi ar­ka­daş­la­rı­mız var. Bun­lar, Tun­ce­li­’­de­ki en­gel­li va­tan­daş­la­rı­mız için bir fi­zik te­da­vi ve re­ha­bi­li­tas­yon mer­ke­zi yap­mak is­te­miş­ler. Bu pro­je­le­ri­ni bi­ze de du­yur­du­lar. Sa­yın Gü­yül­dar va­sı­ta­sıy­la ba­na gel­dik­le­ri za­man ina­nın göz­le­rim dol­du. De­di­ler ki, Tun­ce­li mer­ke­zin­de bi­zim tes­pit ede­bil­di­ği­miz ka­da­rıy­la 3 bi­ne ya­kın en­gel­li va­tan­da­şı­mız var -Sa­yın Ateş de bi­lir­ler- biz bun­la­ra bir te­da­vi ve re­ha­bi­li­tas­yon mer­ke­zi yap­mak is­ti­yo­ruz, si­zin de des­te­ği­ni­zi ri­ca edi­yo­ruz. Pe­ki, fi­nans­man? 2-2,5 tril­yon ci­va­rın­da. Na­sıl te­min ede­cek­si­niz? Av­ru­pa­’­da gün­ler, ge­ce­ler ya­pa­ca­ğız, pa­ra top­la­ya­ca­ğız, Tür­ki­ye için­den de pa­ra top­la­ya­ca­ğız.

Ba­na büt­çe­de ve­ri­len bir hak var, tah­mi­nen 400 mil­yar ci­va­rın­da. Bun­lar, der­nek ve va­kıf­la­ra tah­sis edil­mek üze­re ay­rı­lan, ço­ğu za­man kul­lan­ma­dı­ğı­mız bir tah­si­sat­tır. He­la­lü­hoş ol­sun, mil­le­ti­miz adı­na, ben, Tun­ce­li­’­de­ki bu eği­tim ve re­ha­bi­li­tas­yon mer­ke­zi­ne 125 mil­yar li­ra tah­sis et­tim. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ri­ca et­ti­ler, de­di­ler ki, açı­lı­şı­na siz de ge­lir mi­si­niz?

BAŞ­KAN – Sa­yın Arınç, sü­re­niz bit­mek üze­re.

BÜ­LENT ARINÇ (De­vam­la) – Şunu da ifa­de ede­yim, he­men bi­ti­ri­yo­rum.

Mem­nu­ni­yet­le de­dim. Sa­yın Çu­buk­çu­’y­la be­ra­ber git­tik, açı­lı­şı yap­tık, Tun­ce­li­’y­le ku­cak­laş­tık. Ora­da Sa­yın Genç yok­tu ama Si­nan Yer­li­ka­ya ve Ha­san Gü­yül­dar ar­ka­daş­la­rı­mız var­dı.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Be­ni da­vet et­me­miş­ler­di.

BÜ­LENT ARINÇ (De­vam­la) – De­ğer­li dost­lar, ba­kı­nız, Tun­ce­li­’­de, Sa­yın Va­li­miz Mus­ta­fa Er­kal, Sa­yın Be­le­di­ye Baş­ka­nı­mız De­mok­ra­tik Top­lum Par­ti­sin­den Son­gül Erol Ab­dil, -iki­si­ni de zi­ya­ret et­tim- ba­na bri­fing ver­di­ler. Be­le­di­ye­yi zi­ya­re­tim bi­le tar­tı­şıl­dı ora­da. Ben on­la­ra de­dim ki, hal­kın seç­ti­ği­ne say­gı du­ya­rım ben Mec­lis Baş­ka­nı ola­rak. (AK Par­ti ve DTP sı­ra­la­rın­da al­kış­lar) Do­la­yı­sıy­la, Son­gül Erol Ab­di­l’i zi­ya­ret et­mek, Tun­ce­li hal­kı­nı zi­ya­ret et­mek­tir. Ha­nı­me­fen­di­yi biz­zat ma­ka­mın­da zi­ya­ret et­tim ve ora­da bu­lu­nan Tun­ce­li­li va­tan­daş­la­rı­ma ko­nuş­tum. Va­li bri­fing ve­ri­yor: “Efen­dim, KÖY­DE­S’­ten bi­ze ay­rı­lan pa­ra, bu yıl 38,5 tril­yon­dur.” Bü­tün Tun­ce­li­li­le­re dön­düm, şunu söy­le­dim: “Tun­ce­li­’­nin nü­fu­su 125 bin, Ma­ni­sa­’­nın nü­fu­su 1 mil­yon 350 bin. Tun­ce­li­’­ye KÖY­DE­S’­ten tah­sis edi­len pa­ra 29 tril­yon, Ma­ni­sa­’­ya tah­sis edi­len pa­ra 26,5 tril­yon. Ey Tun­ce­li, bu dev­let si­zi dü­şü­nü­yor, si­zin kö­yü­nü­zün yo­lu­nu, su­yu­nu dü­şü­nü­yor. Ge­lin, dev­le­tiy­le, mil­le­tiy­le hal­kı­mı­zı kay­naş­tı­ra­lım.” De­di­ler ki: “Hiç yol me­se­le­miz kal­ma­dı, hiç iç­me su­yu me­se­le­miz kal­ma­dı.” Biz de “He­lal ol­sun, afi­yet ol­sun.” de­dik. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li dost­lar, ben, Tun­ce­li is­mi zik­re­di­lin­ce bü­tün bu­nu ifa­de et­me­yi bir borç bil­dim.

Da­nış­ma Ku­ru­lu öne­ri­le­ri üze­rin­de, çok de­ğer­li dört par­ti­mi­zin tem­sil­ci­si­nin im­za­sı var­sa, ar­tık, bu ko­nu üze­rin­de ko­nuş­mak baş­ka şey­ler ko­nuş­mak olur.

Say­gı­lar su­nu­yo­rum he­pi­ni­ze. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür­ler Sa­yın Arınç.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ba­na sa­taş­ma var.

BAŞ­KAN – Öne­ri üze­rin­de­…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, sa­taş­ma var­dır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler) Bi­raz ön­ce “mer­di­kıp­ti” di­ye, be­nim ha­re­ke­ti­me “mer­di­kıp­ti” di­ye­rek Ana­ya­sa­’­yı ve İç Tü­zü­k’­ü ayak­lar al­tı­na al­dı. Lüt­fen, sa­taş­ma­dan söz is­ti­yo­rum.

BAŞ­KAN – Ne sa­taş­ma­sı, izah eder mi­si­niz, ne de­di­ler si­ze ?

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, bi­raz ön­ce, AK­P’­li bir mil­let­ve­ki­li ba­na de­di ki, iş­te, Çin­ge­ne­le­re ha­ka­ret eder bi­çim­de “mer­di­kıp­ti­dir” de­di, bu­nu söy­le­yen bir cüm­le sarf et­ti. Ay­rı­ca da İç Tü­zü­k’­ü ve Ana­ya­sa­’­yı ayak­lar al­tı­na al­dı.

BAŞ­KAN – Sa­yın Genç, ye­ri­niz­den, sa­taş­ma­ya ce­vap ver­di­niz herhâlde.

Te­şek­kür ede­rim, bu­yu­run.

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Ha­yır efen­dim ver­me­dim. Kür­sü­de­n… Ya­a Sa­yın Baş­kan!..

BAŞ­KAN – Öne­ri üze­rin­de baş­ka söz is­te­yen? Yok.

Öne­ri­yi oy­la­rı­nı­za su­nu­yo­rum: Ka­bul eden­le­r…

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – Efen­dim, ha­ka­ret et­ti.

GÜ­ROL ER­GİN (Muğ­la) – Ha­ka­ret et­ti­ği­ni Sa­yın Arınç söy­le­di.

BAŞ­KAN – Ka­bul et­me­yen­le­r… Öne­ri ka­bul edil­miş­tir.

GÜ­ROL ER­GİN (Muğ­la) – Mec­lis böy­le yö­ne­ti­lir mi!

KA­MER GENÇ (Tun­ce­li) – O za­man, efen­dim, bu­ra­yı sus­tu­ra­lım, ko­nuş­ma­ya­lım bu­ra­da, mil­let­ve­ki­li ko­nuş­ma­sın. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan gü­rül­tü­ler)

BAŞ­KAN – De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, şim­di, Ba­kan­lar Ku­ru­lu Prog­ra­mı­nı oku­mak üze­re, Baş­ba­kan Sa­yın Re­cep Tay­yip Er­do­ğa­n’ı kür­sü­ye da­vet edi­yo­rum.

Bu­yu­run Sa­yın Baş­ba­kan. (AK Par­ti ve Ba­kan­lar Ku­ru­lu sı­ra­la­rın­dan ayak­ta al­kış­lar)

IV.- HÜKÛMET PROGRAMI

1.- Başbakan Recep Tayyip Erdoğan tarafından kurulan Bakanlar Kurulu Programı’nın okunması

BAŞ­BA­KAN RE­CEP TAY­YİP ER­DO­ĞAN (İstan­bul) – Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin 60’ın­cı, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si­nin 3’ün­cü Hükûme­ti adı­na aziz mil­le­ti­mi­zi ve siz de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­ni say­gıy­la se­lam­lı­yor, Mec­li­si­mi­zin 23’ün­cü Dö­ne­mi­nin mil­le­ti­mi­ze ve ül­ke­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı Al­la­h’­tan te­men­ni edi­yo­rum.

Bu an­lam­lı gün­de, baş­ta cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin ku­ru­cu­su Ga­zi Mus­ta­fa Ke­mal Ata­türk ol­mak üze­re, bu­gü­ne ka­dar ül­ke­mi­ze, mil­le­ti­mi­ze hiz­me­ti ge­çen bü­tün dev­let ve si­ya­set adam­la­rı­na te­şek­kü­rü bir borç bi­li­yor, ken­di­le­ri­ni rah­met­le, min­net­le anı­yo­rum.

Ko­nuş­ma­mın ba­şın­da, ül­ke­miz­de se­çim­le­rin yüz­de 84 dü­ze­yin­de bir ka­tı­lım ora­nıy­la hu­zur ve gü­ven için­de geç­me­sin­den, so­nuç­la­rın doğ­ru ve hız­lı bi­çim­de açık­lan­mış ol­ma­sın­dan duy­du­ğum mem­nu­ni­ye­ti ifa­de et­mek is­ti­yo­rum. Bu­nun için Hükûmet ola­rak bü­yük ça­ba sarf et­tik. Tüm il­gi­li ku­rum­la­rı­mız bü­yük bir ba­şa­rı ör­ne­ği ser­gi­le­di­ler, ken­di­le­ri­ne te­şek­kür edi­yo­rum.

22 Tem­muz 2007 mil­let­ve­ki­li ge­nel se­çim­le­ri­nin, yaz or­ta­sın­da ve ta­til mev­si­min­de ya­pıl­mış ol­ma­sı­na rağ­men, yük­sek bir ka­tı­lım­la ger­çek­leş­me­si ve millî ira­de­nin güç­lü bir bi­çim­de Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de tem­sil edil­me­si, de­mok­ra­si­mi­zin ka­tı­lım­cı­lık ve tem­sil ni­te­lik­le­ri­nin da­ha da güç­len­di­ği­nin açık bir gös­ter­ge­si­dir.

Bu se­çim so­nuç­la­rı, ay­nı za­man­da, mil­le­ti­mi­zin si­ya­set ku­ru­mu­na duy­du­ğu gü­ve­nin en yük­sek dü­ze­ye çık­tı­ğı­nın da so­mut bir ifa­de­si­dir.

22 Tem­muz­da aziz mil­le­ti­miz­den Tür­ki­ye Bü­yük Mil­let Mec­li­sin­de tem­sil yet­ki­si alan bü­tün si­ya­si par­ti­le­ri ve siz de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­ni yü­rek­ten teb­rik edi­yor, Tür­ki­ye­’­ye ya­pa­ca­ğı­nız hiz­met­ler­de şim­di­den ba­şa­rı­lar di­li­yo­rum.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si ola­rak, ül­ke ger­çek­le­riy­le tu­tar­lı, inan­dı­rı­cı ve gü­ven ve­ri­ci po­li­ti­ka­lar­la mil­le­ti­mi­zin hu­zu­ru­na çık­ma­yı en önem­li il­ke ola­rak be­nim­se­dik.

Mil­le­ti­mi­zin si­ya­set ku­ru­mu­na gü­ve­ni­nin an­cak böy­le sağ­la­na­ca­ğı­na inan­dık ve ina­nı­yo­ruz.

Kuş­ku­suz, si­ya­se­ti­mi­zin öz­ne­si mil­le­ti­miz­dir.

Bü­yük re­form­lar­la Tür­ki­ye­’­yi zen­gin­leş­ti­ren, ül­ke­mi­zin iti­ba­rı­na iti­bar ka­zan­dı­ran si­ya­se­ti­miz, ye­ni dö­nem­de, da­ha güç­lü bir Tür­ki­ye için, mil­let­ten al­dı­ğı gü­cü yi­ne mil­le­ti­mi­zin hiz­me­ti­ne su­na­cak­tır.

Ül­ke­mi­ze ka­zan­dır­dı­ğı­mız ba­şa­rı­lar­la do­lu beş yıl­lık ik­ti­da­rı­mı­zın tec­rü­be­siy­le, ye­ni Hükûme­ti­miz, önü­müz­de­ki dö­ne­mi de Tür­ki­ye­’­ye ka­zan­dır­ma ka­rar­lı­lı­ğın­da­dır.

De­vam­lı­lı­ğı esas alan ye­ni Hükûmet Prog­ra­mı­’­mız, kuş­ku­suz, bu dö­nem için Tür­ki­ye­’­nin önü­ne koy­du­ğu­muz ye­ni he­def­le­ri de içer­mek­te­dir.

58’in­ci ve 59’un­cu Hükûmet Prog­ram­la­rı, ül­ke­mi­zin yıl­lar­dır bek­le­yen so­run­la­rı­na ger­çek­çi çö­züm­ler içer­mek­tey­di.

Bu çö­züm­le­rin bü­yük bir bö­lü­mü­nü ha­ya­ta ge­çir­miş du­rum­da­yız.

Bir­çok önem­li re­form, Hükûme­ti­mi­zin ve Mec­li­si­mi­zin yo­ğun ça­lış­ma­la­rı so­nu­cu ba­şa­rıy­la ger­çek­leş­miş; eko­no­mi­den sos­yal po­li­ti­ka­la­ra, sağ­lık­tan eği­ti­me, te­mel hak ve öz­gür­lük­ler­den yar­gı sis­te­mi­ne, ye­rel yö­ne­tim­ler­den çev­re­ye, top­lu ko­nut­tan ula­şı­ma, sos­yal gü­ven­lik sis­te­min­den yok­sul­lu­ğun azal­tıl­ma­sı ve ge­lir da­ğı­lı­mı­nın iyi­leş­ti­ril­me­si­ne ka­dar çok ge­niş bir alan­da önem­li me­sa­fe­ler alın­mış­tır.

Her­ke­sin ge­le­ce­ğe gü­ven­le bak­tı­ğı, de­mok­ra­si­mi­zin güç­len­di­ği, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin tüm ka­za­nım­la­rı­nın kök­leş­ti­ği ve ül­ke­mi­zin iti­ba­rı­nın art­tı­ğı bir dö­nem ya­şan­mış­tır.

AK Par­ti İkti­da­rı, ül­ke­miz­de re­fa­hın art­ma­sı­na ve is­tik­ra­rın güç­len­me­si­ne önem­li kat­kı­sı olan Av­ru­pa Bir­li­ği­ne ka­tı­lım sü­re­ci­ni baş­la­ta­rak Tür­ki­ye­’­yi uzun va­de­de çok da­ha ön­gö­rü­le­bi­lir bir ül­ke hâli­ne ge­tir­miş­tir.

Av­ru­pa Bir­li­ği he­de­fi, ül­ke­mi­zin de­mok­ra­si, te­mel hak ve öz­gür­lük­ler, hu­ku­kun üs­tün­lü­ğü gi­bi ko­nu­lar­da ev­ren­sel stan­dart­la­ra yak­laş­ma­sı­na yar­dım­cı ol­mak­ta­dır.

Ay­rı­ca, ku­rum­sal ya­pı­lan­ma­lar ve sek­tö­rel po­li­ti­ka­lar gi­bi pek çok ko­nu­da Tür­ki­ye­’­nin önü­müz­de­ki dö­nem­de ne­ler ya­pa­ca­ğı­nı da şekil­len­di­re­cek­tir.

22 Tem­muz se­çim­le­ri ön­ce­sin­de, ik­ti­dar ol­ma so­rum­lu­lu­ğu için­de, dü­rüst, po­pü­lizm­den uzak, ger­çek­çi va­at­ler içe­ren ge­niş kap­sam­lı bir se­çim be­yan­na­me­si ha­zır­la­dık ve ka­mu­o­yu­na sun­duk.

Şu an­da siz­le­re sun­mak­ta ol­du­ğum Hükûmet Prog­ra­mı­mız, se­çim be­yan­na­me­miz­de yer alan ge­niş kap­sam­lı ta­ah­hüt­le­ri­mi­zi esas al­mak­ta­dır.

Ge­ri­de bı­rak­tı­ğı­mız ic­ra­at dö­ne­mi, eko­no­mi­de is­tik­rar­lı bü­yü­me, kal­kın­ma ve ya­pı­sal dö­nü­şüm dö­ne­mi ol­muş­tur.

Tür­ki­ye­’­ye in­sa­nı­mı­zın ha­yat ka­li­te­si­ni et­ki­le­yen her alan­da önem­li me­sa­fe­ler al­dır­dık, eko­no­mik kal­kın­ma sü­re­cin­de kri­tik bir eşi­ğe ge­tir­dik.

Tür­ki­ye ar­tık kal­kı­şa ha­zır hâle gel­miş­tir.

Bu prog­ram­da ön­gör­dü­ğü­müz özel­lik­le dö­nem so­nu he­def­le­riy­le Tür­ki­ye­’­yi bu kri­tik eşik­ten ge­çir­me­yi ba­şa­ra­ca­ğı­mı­za ina­nı­yo­rum.

Açık­la­ya­ca­ğım prog­ram, is­tik­rar ze­mi­nin­de iler­le­yen eko­no­mik ve sos­yal ge­liş­me sü­re­ci­miz­de bir sıç­ra­ma dö­ne­mi prog­ra­mı­dır.

Bu ba­kım­dan te­mel he­de­fi­miz, Tür­ki­ye­’­yi “ta­ke-off­”a, “kal­kış­”a ge­çi­re­rek da­ha gü­ven­li bir hı­za ve yük­sek­li­ğe ta­şı­mak­tır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti de­mok­ra­tik, la­ik, sos­yal bir hu­kuk dev­le­ti­dir.

Ana­ya­sa­’­mı­zın de­ğiş­mez hü­küm­le­riy­le be­lir­len­miş olan bu ni­te­lik­ler bir bü­tün­dür ve cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin te­mel de­ğer­le­ri­dir.

Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si, Ana­ya­sa­’­da ta­ri­fi­ni bu­lan ve bir­bi­ri­ni ta­mam­la­yan bu te­mel de­ğer­le­rin bü­tün­lü­ğü­nün sa­vu­nu­cu­su ve bu bü­tün­lük üze­rin­de yük­se­len Tür­ki­ye­’­nin gü­ven­ce­si­dir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin 100’ün­cü yı­lı­na yak­la­şır­ken, ül­ke­miz si­vil bir uz­laş­ma ana­ya­sa­sı­nı hak et­mek­te­dir.

Ye­ni ana­ya­sa, cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin de­ğiş­ti­ri­le­mez te­mel ni­te­lik­le­ri olan de­mok­ra­tik, la­ik ve sos­yal hu­kuk dev­le­ti il­ke­le­ri­ni tam ola­rak ha­ya­ta ge­çir­me­li, bi­rey­le­rin hak­la­rı­nı en et­ki­li şekil­de ko­ru­ma­lı, te­mel hak ve öz­gür­lük­le­ri İnsan Hak­la­rı Ev­ren­sel Be­yan­na­me­si­’­nin ve Av­ru­pa İnsan Hak­la­rı Söz­leş­me­si­’­nin ge­tir­di­ği il­ke ve stan­dart­lar­da gü­ven­ce al­tı­na al­ma­lı­dır.

Ye­ni ana­ya­sa, ola­bi­le­cek en ge­niş top­lum­sal uz­laş­may­la ha­zır­lan­ma­lı­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, de­mok­ra­si­nin ve hu­kuk dev­le­ti­nin ni­hai  ama­cı, bü­tün te­mel hak ve öz­gür­lük­le­ri gü­ven­ce al­tı­na al­mak, in­san­la­rın kor­ku ve en­di­şe­den uzak ola­rak gü­ven için­de ya­şa­ma­la­rı­nı sağ­la­mak­tır.

Te­mel hak ve öz­gür­lük­ler ko­nu­sun­da ül­ke­mi­zin ta­raf ol­du­ğu ulus­la­ra­ra­sı söz­leş­me­ler­de be­lir­ti­len esas­lar uy­gu­la­na­cak, özel­lik­le Ko­pen­hag si­ya­si kri­ter­le­ri­ne tam uyum sağ­la­na­cak­tır.

“Sı­fır to­le­rans” an­la­yı­şıy­la iş­ken­ce, ka­yıp, gö­zal­tın­da ölüm, fa­i­li meç­hul ci­na­yet gi­bi de­mok­ra­tik hu­kuk dev­le­tin­de ka­bul edi­le­mez in­san hak­la­rı ih­lal­le­ri­nin üze­ri­ne, şim­di­ye ka­dar ol­du­ğu gi­bi, bun­dan son­ra da bü­yük bir ka­rar­lı­lık­la gi­di­le­cek­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Hükûme­ti­miz, de­mok­ra­si­nin da­ha da kök­leş­me­si için si­vil top­lu­mun güç­len­me­si­ni ve et­ki­li bir ka­mu­o­yu de­ne­ti­mi­ni ge­rek­li gör­mek­te­dir.

Hükûme­ti­miz, ço­ğul­cu ve ka­tı­lım­cı de­mok­ra­tik si­ya­sal sü­re­cin si­vil top­lum ör­güt­le­ri­ne da­ha faz­la açıl­ma­sı­na ve si­ya­sal ka­rar al­ma sü­reç­le­rin­de il­gi­li top­lum ke­sim­le­ri­nin gö­rüş ve öne­ri­le­ri­ni al­ma­ya de­vam ede­cek­tir.

Hükûme­ti­miz, med­ya­nın ba­ğım­sız­lı­ğı­na önem ver­mek­te­dir.

Bi­rey­le­rin doğ­ru ha­be­re ulaş­ma hak­kı, güç­lü bir de­mok­ra­tik kül­tü­rün oluş­ma­sı için bi­rin­ci şart­tır. Şef­faf bir yö­ne­tim, an­cak ba­ğım­sız, ta­raf­sız ve so­rum­lu bir med­yay­la müm­kün ola­bi­lir.

Bu­nun için, med­ya­nın ço­ğul­cu, şef­faf ve re­ka­bet­çi bir ya­pı­da ge­liş­me­si için ge­rek­li adım­lar atı­la­cak­tır.

Ba­ğım­sız ve ta­raf­sız yar­gı, ada­le­ti sağ­la­ma­nın ön şar­tı­dır.

Yıl­lar­ca so­run­lar­la, ye­ter­siz­lik­ler­le ve ce­za­e­vi is­yan­la­rıy­la ka­mu­o­yu­nun gün­de­mi­ne ge­len yar­gı teş­ki­la­tı, Ada­let ve Kal­kın­ma Par­ti­si İkti­da­rın­da Av­ru­pa Bir­li­ği­ne uyu­mu sağ­la­nan te­mel ka­nun­lar­la, bil­gi ve ile­ti­şim tek­no­lo­ji­le­ri­nin et­kin kul­la­nı­mıy­la, tek­nik do­na­nım­la­rıy­la bir­lik­te yük­se­len mo­dern ad­li­ye bi­na­la­rıy­la, ev­ren­sel stan­dart­la­ra uy­gun hâle ge­ti­ri­len ce­za ve in­faz ku­rum­la­rıy­la önem­li me­sa­fe­ler ka­tet­miş­tir.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de de ada­let ve yar­gı re­for­mu ile il­gi­li ça­lış­ma­la­rı­mı­zı ka­rar­lı­lık­la sür­dü­re­ce­ğiz.

İhti­laf­la­rı çık­ma­dan ön­le­mek ama­cıy­la “ko­ru­yu­cu hu­kuk” uy­gu­la­ma­la­rı da­ha da ge­liş­ti­ri­le­cek­tir.

Uyuş­maz­lık­la­rın hız­lı, ba­sit, az gi­der­le ve et­kin bir şekil­de çö­zül­me­si­ni sağ­la­mak ve böy­le­ce yar­gı or­gan­la­rı­nın iş yü­kü­nü azalt­mak ama­cıy­la, özel­lik­le hu­ku­ki uyuş­maz­lık­lar­da al­ter­na­tif çö­züm yol­la­rı­nı ön­gö­ren ya­sal dü­zen­le­me­ler ya­pı­la­cak­tır.

Mah­ke­me­le­rin elek­tro­nik ar­şiv imkânla­rın­dan da­ha ve­rim­li bir şekil­de ya­rar­lan­ma­sı sağ­la­na­rak ge­rek­li bil­gi ve bel­ge­ler ile em­sal ka­rar­la­ra za­ma­nın­da eri­şim da­ha et­ki­li ha­le ge­ti­ri­le­cek, yar­gı or­gan­la­rı ara­sın­da ku­ru­lan bil­gi ağı ge­liş­ti­ri­le­cek­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ka­mu yö­ne­ti­mi­nin te­mel ama­cı, hal­kın ha­ya­tı­nı ko­lay­laş­tır­mak, hu­zur, gü­ven­lik ve re­fah için­de ya­şam ka­li­te­si­ni ge­liş­tir­mek­tir. Ka­mu yö­ne­ti­mi­nin ku­ru­luş ve iş­le­yi­şin­de ida­re­nin bü­tün­lü­ğü esas­tır. Mer­kezî ve ye­rel yö­ne­tim­ler bir­bi­ri­ni ta­mam­la­ya­rak güç­len­di­rir.

Ka­mu hiz­met­le­rin­de “be­ya­na gü­ven, ba­sit­leş­tir­me ve mü­ker­rer bil­gi is­te­me­me” esas­tır.

AK Par­ti İkti­da­rın­da “şeffaf” yö­ne­ti­me doğ­ru çok önem­li açı­lım­lar ya­pıl­mış, Bil­gi Edin­me Ka­nu­nu çı­ka­rıl­mış­tır. Ka­nun sa­ye­sin­de dev­le­te ait bir­çok bil­gi­ye va­tan­daş­lar ko­lay­ca ula­şa­bil­mek­te ve ka­mu­o­yu, de­ne­ti­mi ya­pa­bil­mek­te­dir.

Geç­ti­ği­miz dö­nem­de yö­ne­tim­de da­ğı­nık­lı­ğı gi­der­mek, aşı­rı mer­kezîleş­me­yi ön­le­mek ve va­tan­daş­la­rı­mı­za da­ha iyi hiz­met su­na­bil­mek için önem­li dü­zen­le­me­ler ve uy­gu­la­ma­lar ger­çek­leş­ti­ril­miş­tir.

Be­le­di­ye ve il özel ida­re­le­ri­ni, Ana­ya­sa­’­mız­da be­lir­ti­len “ye­rin­den yö­ne­tim” il­ke­si­ne uy­gun ola­rak ye­ni­den ele al­dık ve çok te­mel so­run­la­rı çö­zü­me ka­vuş­tur­duk.

Ge­çen dö­nem ha­zır­lık­la­rı­nı ta­mam­la­mış ol­du­ğu­muz İl Özel İda­re­le­ri ve Be­le­di­ye Ge­lir­le­ri Ka­nu­nu Ta­sa­rı­sı bu dö­nem­de çı­ka­rı­la­rak ye­rel yö­ne­tim­le­ri­miz ma­li yön­den de güç­len­di­ri­le­cek, Köy Ka­nu­nu da ye­ni­le­ne­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, yol­suz­luk, va­tan­daş ile dev­let ara­sın­da­ki gü­ven iliş­ki­si­ni ya­ra­la­yan, ka­mu kay­nak­la­rı­nın hak­sız­ca gasp edil­me­siy­le ül­ke­mi­ze yıl­lar­ca ağır ma­li­yet­ler öde­ten te­mel bir so­run­dur.

Hü­kü­me­ti­miz dö­ne­min­de, yol­suz­luk­la­rın ön­len­me­si ve he­sa­bı­nın so­rul­ma­sı yö­nün­de  çok cid­di ted­bir­ler alın­mış­tır.

Yol­suz­luk­lar kar­şı­sın­da Hükûme­ti­miz ta­viz­siz tu­tu­mu­nu sür­dü­re­cek­tir.

Va­tan­daş­lık hiz­met­le­ri­nin en hız­lı şekil­de gö­rü­le­bil­me­sin­de bü­yük za­man ve ener­ji kay­bı­na yol açan bü­rok­ra­tik iş­lem­le­rin en aza in­di­ril­me­sin­de tek­no­lo­jik ge­liş­me­ler bü­yük imkânlar sun­mak­ta­dır.

Önü­müz­de­ki dö­nem bü­tün ku­rum­la­rın hiz­met­le­ri­ni elek­tro­nik or­ta­ma ta­şı­ma­sı sağ­la­na­cak­tır.

Di­ğer ta­raf­tan, kı­sa bir sü­re içe­ri­sin­de “Tek Kart” pro­je­si mil­le­ti­mi­zin hiz­me­ti­ne su­nu­la­cak­tır.

Böy­le­ce, va­tan­daş­la­rı­mız her ku­rum için ay­rı ay­rı kart­lar ta­şı­mak ye­ri­ne üze­rin­de bu­lun­du­ra­ca­ğı tek bir kart­la, hem ver­gi ve nü­fus-va­tan­daş­lık iş­lem­le­ri­ni ya­pa­bi­le­cek hem sağ­lık ve sos­yal gü­ven­lik hiz­met­le­rin­den ya­rar­la­na­bi­le­cek hem de eh­li­yet, ruh­sat, pa­sa­port ve ben­ze­ri iş­lem­le­ri­ni yü­rü­te­bi­le­cek­tir.

Mil­le­ti­mi­zin de­mok­ra­si ve gü­ven­lik ta­lep­le­ri­ni eş za­man­lı ola­rak ve bir­bi­ri­ni ta­mam­lar bir şekil­de kar­şı­la­mak ana he­de­fi­miz­dir. Ger­çek an­lam­da hu­zur ve gü­ven­lik, öz­gür­lü­ğün ve ada­le­tin tam an­la­mıy­la ya­şan­dı­ğı bir top­lum­da müm­kün­dür.

Ge­çen beş yıl­lık dö­nem­de gü­ven­li­ğin ge­rek ya­sal alt­ya­pı­sı ge­rek­se gü­ven­lik güç­le­ri­nin et­kin­leş­ti­ril­me­si ko­nu­sun­da önem­li adım­lar atıl­mış­tır.

Mo­bil ile­ti­şim tek­no­lo­ji­si kul­la­nı­la­rak kent­le­ri­mi­zin cad­de, so­kak ve mey­dan­la­rı gö­rün­tü­lü gü­ven­lik de­ne­ti­mi­ne alın­mış­tır. Pro­je, 58 il ve 36 il­çe­ye yay­gın­laş­tı­rıl­mış­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de, ar­tan bir ka­rar­lı­lık­la ve et­kin­leş­ti­ri­le­cek po­li­ti­ka ve prog­ram­lar­la, hal­kı­mı­zın hu­zur ve gü­ven­li­ği­ni sağ­la­ma­ya dö­nük ça­ba­la­rı­mız yo­ğun­laş­tı­rı­la­cak­tır.

Ge­nel kol­lu­ğun ön­le­yi­ci kol­luk yet­ki­le­ri, ya­pı­la­cak ya­sal dü­zen­le­me­ler­le ye­ni­den ta­nım­la­na­cak, po­lis ve jan­dar­ma, ge­rek in­san kay­nak­la­rı ge­rek­se tek­no­lo­ji, teç­hi­zat ve mal­ze­me ba­kı­mın­dan da­ha da güç­len­di­ri­le­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Hükûme­ti­miz, mil­le­ti­mi­zin bir­lik ve be­ra­ber­li­ği­ni, ül­ke­mi­zin bö­lün­mez bü­tün­lü­ğü­nü ve üni­ter ya­pı­mı­zı güç­len­di­re­cek po­li­ti­ka­la­rı esas al­mak­ta­dır.

Ulu­sal gü­ven­li­ği­mi­ze kas­te­de­cek her tür­lü olu­şu­ma kar­şı ta­viz­siz tu­tu­mu­muz ka­rar­lı­lık­la sür­dü­rü­le­cek­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Hiç­bir şid­det ve te­rör oda­ğı­nın nü­fuz ede­me­ye­ce­ği en bü­yük gü­cün mil­le­ti­mi­zin bir­lik ve be­ra­ber­lik ru­hu ol­du­ğu­nu iyi bi­li­yo­ruz.

Tür­ki­ye Cum­hu­ri­ye­ti, gü­ven­li­ği­ne, hu­dut­la­rı­na ve bü­yük bir mü­ca­de­ley­le ka­zan­mış ol­du­ğu is­tik­la­li­ne ile­le­bet sa­hip çık­ma ka­rar­lı­lı­ğın­da­dır.

Ül­ke­miz son otuz yıl­dır bö­lü­cü te­rör be­la­sıy­la kar­şı kar­şı­ya­dır.

Bu sü­reç­te, sos­yal ve eko­no­mik so­run­lar ile kül­tü­rel has­sa­si­yet­ler sü­rek­li is­tis­mar edil­miş ve ül­ke­miz ağır be­del­ler öde­miş­tir.

AK Par­ti İkti­da­rı, Tür­ki­ye­’­nin millî gü­ven­li­ği­ni ge­niş bir açı­dan ele al­mış, gü­ven­li­ğin as­kerî, dip­lo­ma­tik, eko­no­mik, kül­tü­rel ve top­lum­sal bo­yut­la­rı­nı bir bü­tün için­de de­ğer­len­di­re­rek iç ve dış gü­ven­li­ği­mi­zin sağ­lan­ma­sın­da bü­yük bir ka­rar­lı­lık gös­ter­miş­tir.

Bü­tün va­tan­daş­la­rı­mı­zın or­tak ai­di­yet duy­gu­su­nu güç­len­dir­mek ve te­rö­rün kay­nak­la­rı­nı ku­rut­mak ama­cıy­la et­kin ve kap­sam­lı po­li­ti­ka­lar uy­gu­la­mış­tır.

Tür­ki­ye­’­nin her bir kö­şe­sin­de sos­yal ve eko­no­mik kal­kın­ma­yı hız­lan­dır­mak, hiç­bir böl­ge­mi­zin ge­ri­de kal­ma­ma­sı­nı sağ­la­mak ama­cıy­la ça­lış­ma­la­rı­mız yo­ğun­la­şa­rak de­vam ede­cek­tir.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de te­rö­rizm­le mü­ca­de­le ko­nu­sun­da Tür­ki­ye­’­nin hak­lı ko­nu­mu­nu ulus­la­ra­ra­sı plat­form­lar­da et­kin bir şekil­de sa­vun­duk ve sa­vun­ma­ya da de­vam ede­ce­ğiz.

Millî gü­ven­li­ği­mi­zi güç­len­dir­mek, ulu­sal bir­li­ği­mi­zi mu­ha­fa­za et­mek için ver­di­ği­miz bu mü­ca­de­le­yi, 60’ın­cı Hükûmet dö­ne­min­de de her tür­lü meş­ru ara­cı kul­la­na­rak de­vam et­ti­re­ce­ğiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Ata­tür­k’­ün “Yurt­ta sulh, ci­han­da sulh.” il­ke­si­ne uy­gun ola­rak ve ül­ke­mi­zin ta­rihî ve stra­te­jik ko­nu­mu ge­re­ği Tür­ki­ye­’­nin güç­lü bir millî sa­vun­ma sis­te­mi­ne sa­hip ol­ma­sı te­mel po­li­ti­ka­mız ol­muş­tur.

Bu an­la­yış­la, hem millî sa­vun­ma sa­na­yi­mi­zi güç­len­dir­me ça­lış­ma­la­rı­na ağır­lık ve­ril­miş hem de Türk Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­nin her tür­lü ih­ti­ya­cı­nın za­ma­nın­da kar­şı­lan­ma­sı­na ön­ce­lik ve­ril­miş­tir.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de ya­pı­lan ça­lış­ma­lar­la, 2002 yı­lın­da yüz­de 25 olan Si­lah­lı Kuv­vet­le­ri­mi­zin ih­ti­yaç­la­rı­nın yurt için­den kar­şı­lan­ma pa­yı bu­gün yüz­de 50’ye yak­laş­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Sa­vun­ma sa­na­yi­mi­zin ulus­la­ra­ra­sı et­kin­li­ği de ar­tı­rıl­mış, as­kerî hü­cüm­bot ve ge­mi­ler, si­lah, di­ğer sa­vun­ma araç ge­reç­le­ri ile ko­mu­ta kon­trol ve elek­tro­nik harp sis­tem­le­ri ih­ra­ca­tı­mız 350 mil­yon do­la­ra çı­ka­rıl­mış­tır.

Tür­ki­ye, bu dö­nem­de, güç­lü or­du­su ve sa­vun­ma sa­na­yi­siy­le, baş­ta NA­TO, Av­ru­pa Bir­li­ği ve Bir­leş­miş Mil­let­ler or­ga­ni­zas­yon­la­rı için­de bir­çok ül­ke­de ba­rı­şın ko­run­ma­sı ve gü­ven­li­ğin sağ­lan­ma­sı mis­yo­nu çer­çe­ve­sin­de önem­li rol­ler üst­len­miş­tir.

Tür­ki­ye­’­nin gü­cü­nü her tür­lü şart ve coğ­raf­ya­da his­set­ti­re­cek, hem kon­van­si­yo­nel hem de asi­met­rik mu­ha­re­be­le­ri ic­ra ede­bi­le­cek, cay­dı­rı­cı­lı­ğı, be­ka ka­bi­li­ye­ti ve mu­ha­re­be gü­cü yük­sek bir sa­vun­ma sis­te­mi ve gü­cü­nün oluş­tu­rul­ma­sı ana he­de­fi­miz ol­muş­tur, ol­ma­ya de­vam ede­cek­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ve­rim­siz ko­a­lis­yon ya­pı­la­rıy­la ge­çen 1990’lı yıl­lar, ül­ke­mi­zin “ka­yıp yıl­la­rı” ol­muş­tur.

1994, 1999 ve ni­ha­yet 2001 kri­ziy­le anı­lan bu yıl­lar; bü­yü­me­nin dur­du­ğu, enf­las­yo­nun, fa­iz­le­rin ve borç yü­kü­nün hız­la yük­sel­di­ği, iş­siz­li­ğin art­tı­ğı, yol­suz­luk­la­rın mak­ro den­ge­le­ri sar­sa­cak bo­yut­la­ra yük­sel­di­ği, hal­kı­mı­zın ge­le­ce­ğe da­ir umut­la­rı­nı kay­bet­ti­ği, ulus­la­ra­ra­sı alan­da iti­ba­rı­mı­zın yi­ti­ril­di­ği yıl­lar­dır.

AK Par­ti İkti­da­rı gö­re­ve baş­la­dık­tan he­men son­ra si­ya­si is­tik­rar hız­la güç­len­miş, se­çim­ler­den ön­ce par­ti­mi­zin tüm ay­rın­tı­la­rıy­la ilan et­miş ol­du­ğu çok kap­sam­lı bir eko­no­mik prog­ram uy­gu­lan­ma­ya baş­lan­mış­tır.

2003-2007 dö­ne­mi cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­mi­zin en par­lak dö­nem­le­rin­den bi­ri ola­rak ka­yıt­la­ra geç­miş­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu dö­nem­de Tür­ki­ye, ge­li­şen ül­ke­ler ara­sın­da “yük­se­len yıl­dız” ola­rak ad­lan­dı­rıl­mış, bir “ba­şa­rı ör­ne­ği” ola­rak tüm dün­ya­da öv­güy­le anı­lır ol­muş­tur.

Hükûme­ti­mi­zin tüm po­li­ti­ka­la­rı­nın ve yö­ne­tim an­la­yı­şı­nın ek­se­nin­de “gü­ven” kav­ra­mı var­dır.

Eko­no­mi ala­nın­da el­de et­ti­ği­miz ta­ri­hi ba­şa­rı­la­rın en önem­li se­be­bi de ül­ke­miz­de oluş­tur­du­ğu­muz gü­ven or­ta­mı­dır.

Hükûme­ti­miz, eko­no­mi po­li­ti­ka­la­rın­da “şeffaf­lık”, “sü­rek­li­lik”, “tu­tar­lı­lık” ve “ön­gö­rü­le­bi­lir­lik” il­ke­le­ri­ni esas al­ma­ya de­vam ede­cek­tir.

İkti­da­rı­mız, ya­pa­cak­la­rı­nı ve or­ta­ya çı­kan so­nuç­la­rı, il­gi­li tüm ta­raf­lar­la son de­re­ce şef­faf bir bi­çim­de pay­laş­mak­ta ve bu­nun ya­rar­la­rı­nı ya­şa­ya­rak gör­mek­te­dir.

Po­li­ti­ka­la­rın tüm un­sur­la­rı­nın bir­bi­riy­le tu­tar­lı ol­ma­sı­na özen gös­ter­mek­te, bü­tün uy­gu­la­ma­la­rın or­tak he­def­le­re ulaş­ma yö­nün­de ger­çek­leş­me­si­ni sağ­la­mak­ta­dır.

Ak­şam­dan sa­ba­ha po­li­ti­ka de­ğiş­tir­me­mek­te, uy­gu­la­ma­lar­da sü­rek­li­lik sağ­la­ya­rak hal­kı­mız ve eko­no­mik ka­rar alı­cı­lar için gü­ve­ni­lir bir or­tam oluş­tur­mak­ta­dır.

Ulu­sal ve ulus­la­ra­ra­sı ya­tı­rım­cı­la­rın Tür­ki­ye­’­yi bir ya­tı­rım ye­ri ola­rak ter­cih et­me­sin­de, ya­tı­rım­la­rın, eko­no­mik bü­yü­me­nin ve böy­le­ce is­tih­da­mın art­ma­sın­da önem­li bir rol oy­na­yan Av­ru­pa Bir­li­ği he­de­fi eko­no­mi­mi­zin ge­le­ce­ği­ni güç­lü bir çer­çe­ve­ye oturt­mak­ta­dır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, sağ­lık­lı ve iş­le­yen bir pi­ya­sa eko­no­mi­si, güç­lü ve yer­le­şik bir de­mok­ra­tik te­mel üze­rin­de in­şa edi­le­bi­lir. Te­mel hak­la­rın ko­ru­nu­yor ol­ma­sı, te­mel öz­gür­lük­le­re say­gı du­yul­ma­sı, hu­kuk dev­le­ti­nin bü­tün ku­ral­la­rı ve ku­rum­la­rıy­la var­lı­ğı, sür­dü­rü­le­bi­lir bir eko­no­mik kal­kın­ma­nın ana di­na­mi­ği­ni oluş­tu­rur.

Bu ger­çe­ği ba­şın­dan iti­ba­ren gö­ren Hükûme­ti­miz, ba­şa­rıy­la uy­gu­la­dı­ğı eko­no­mik prog­ra­mı­nı de­mok­ra­tik­leş­me ça­ba­la­rıy­la bü­tün­leş­tir­me­ye ve bu iki sü­re­ci bir­bi­ri­ni ta­mam­la­yan un­sur­lar ola­rak gör­me­ye de­vam ede­cek­tir.

Çağ­daş norm­la­ra da­ya­lı ola­rak iş­le­yen bir hu­kuk dü­ze­ni eko­no­mik kal­kın­ma­nın ön şart­la­rı ara­sın­da yer alır.

Can ve mal gü­ven­li­ği­ni sağ­la­yan, keyfîli­ğe ka­pa­lı, gü­nü­bir­lik tar­tış­ma­la­rın ve si­ya­si et­ki­le­rin üs­tün­de bir hu­kuk sis­te­mi, eko­no­mik fa­a­li­yet­le­rin gü­ven ve ön­gö­rü­le­bi­lir­lik için­de yü­rü­tül­me­si­ni sağ­lar.

Sos­yal re­fah­ta­ki ar­tı­şın ka­lı­cı bir şekil­de de­va­mı ise, mal ve hiz­met sek­tör­le­rin­de­ki re­ka­bet or­ta­mı­nı iyi­leş­tir­mek ve böy­le­ce ve­rim­li­li­ğin art­ma­sı­nı sağ­la­mak­la müm­kün­dür.

Re­ka­bet or­ta­mı­nın iyi­leş­ti­ril­me­sin­de­ki en önem­li ko­nu­lar­dan bi­ri­si dev­le­tin eko­no­mik fa­a­li­yet­ler­den çe­kil­me­si, dü­zen­le­me ve de­net­le­me fonk­si­yon­la­rı­na ağır­lık ver­me­si­dir.

Bu çer­çe­ve­de Hükûme­ti­miz, özel­leş­tir­me uy­gu­la­ma­la­rı­nı sa­de­ce ka­mu için bir ge­lir kay­na­ğı ola­rak gör­me­mek­te, üre­tim­de­ki ve­rim­li­li­ğin ve is­tih­da­mın art­ma­sı­nı sağ­la­ya­cak önem­li bir po­li­ti­ka ara­cı ola­rak de­ğer­len­dir­mek­te­dir.

Eko­no­mi­miz dı­şa açı­lıp ulus­la­ra­ra­sı pi­ya­say­la çok da­ha iyi bir şekil­de en­teg­re ol­duk­ça hal­kı­mı­zın re­fa­hı da ar­ta­cak­tır. Ulus­la­ra­ra­sı bil­gi bi­ri­ki­mi ve tek­no­lo­ji ge­ti­ren, re­ka­bet gü­cü­nü ar­tı­ran, dış den­ge açı­sın­dan önem­li bir fi­nans­man kay­na­ğı oluş­tu­ran, ye­ni pa­zar­la­ra açı­lı­mı sağ­la­yan ve en önem­li­si, is­tih­da­mı ar­tı­ran ulus­la­ra­ra­sı doğ­ru­dan ya­tı­rım­la­rın Tür­ki­ye­’­ye ar­tan oran­lar­da gel­me­si­ni sağ­la­mak te­mel he­def­le­ri­miz­den­dir. Kü­re­sel ser­ma­ye­nin özel­lik­le mal ve hiz­met üre­ti­mi­ne yö­ne­lik ye­ni ya­tı­rım­la­ra yö­nel­me­si için ge­rek­li or­tam oluş­tu­ru­la­cak­tır.

Eko­no­mik prog­ra­mı­mı­zın te­mel un­sur­la­rın­dan bi­ri ma­li di­sip­lin­dir. AK Par­ti İkti­da­rı, her yıl ar­ka ar­ka­ya ilan et­ti­ği büt­çe he­def­le­ri­ni şu ana ka­dar tut­tur­muş­tur. Prog­ra­mı­mı­zın bir di­ğer un­su­ru ise Mer­kez Ban­ka­mı­zın ba­ğım­sız­lık il­ke­si çer­çe­ve­sin­de uy­gu­la­dı­ğı pa­ra po­li­ti­ka­la­rı­dır.

Pa­ra po­li­ti­ka­la­rı­nın te­mel ön­ce­li­ği fi­yat is­tik­ra­rı­dır. AK Par­ti İkti­da­rı dö­ne­min­de enf­las­yon­la mü­ca­de­le­de bü­yük ba­şa­rı­lar el­de edil­miş­tir.

Tür­ki­ye­’­ye ser­ma­ye gi­ri­şi­nin ve çı­kı­şı­nın ser­best ol­ma­sı, eko­no­mik prog­ra­mı­mı­zın bir di­ğer te­mel un­su­ru­dur.

Açık bir eko­no­mik ya­pı ba­şa­rı­mı­zın te­mel fak­tör­le­rin­den­dir.

Prog­ra­mı­mı­zın bir di­ğer un­su­ru ise ser­best kur re­ji­mi­dir. Ku­run pi­ya­sa şart­la­rın­da oluş­ma­sı, eko­no­mi­mi­zin iç ve­ya dış şok­lar­dan da­ha az et­ki­len­me­si­ni sağ­la­mak­ta­dır.

AK Par­ti İkti­da­rı, ger­çek­leş­tir­di­ği ya­pı­sal re­form­lar­la eko­no­mi­de el­de et­ti­ği ba­şa­rı­la­ra ka­lı­cı bir ze­min ha­zır­la­mış­tır.

Tür­ki­ye eko­no­mi­si­ni iç ya da dış et­ki­le­re kar­şı çok da­ha ko­ru­nak­lı bir ya­pı­ya ka­vuş­tur­muş­tur.

Eko­no­mik prog­ram­da ön­gör­dü­ğü, ka­mu sek­tö­rü, fi­nans sek­tö­rü ve sos­yal gü­ven­lik gi­bi alan­lar­da pek çok re­for­mu ta­mam­la­mış­tır.

Hükûme­ti­miz, önü­müz­de­ki dö­nem­de de ya­pı­sal re­form­la­ra ka­rar­lı­lık­la de­vam ede­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, eko­no­mi­miz, 2002 yı­lın­dan bu ya­na ke­sin­ti­siz ola­rak ilk de­fa 21 çey­rek bo­yun­ca bü­yü­me kay­det­miş­tir.

2003-2006 yıl­la­rı ara­sın­da or­ta­la­ma bü­yü­me ora­nı yüz­de 7,3 ol­muş­tur.

2002 yı­lın­da 181 mil­yar do­lar se­vi­ye­sin­de olan millî ge­li­ri­miz 2,2 kat ar­ta­rak 2006 yı­lın­da 400 mil­yar do­la­ra yük­sel­miş ve ül­ke­miz dün­ya­nın 17’nci bü­yük eko­no­mi­si hâli­ne gel­miş­tir.(AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ki­şi ba­şı­na millî ge­lir 2002’de 2.598 do­lar iken 2006 so­nu iti­ba­rıy­la 5.477 do­la­ra yük­sel­miş­tir.

2013 yı­lı için he­de­fi­miz 800 mil­ya­ra yak­la­şan bir millî ge­li­re ulaş­mak, ki­şi ba­şı­na ge­li­ri ise 10 bin do­la­ra çı­kar­mak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Eko­no­mi­de hız­lı bir bü­yü­me sağ­la­nır­ken, eş za­man­lı ola­rak enf­las­yon dü­şü­rül­müş­tür.

Va­tan­da­şı­mı­zın ce­bin­de­ki pa­ra­yı dur­du­ğu yer­de eri­ten enf­las­yon, Tem­muz 2007 so­nun­da, son otuz se­kiz yı­lın en dü­şük ora­nı­na in­miş, yüz­de 6,9 ol­muş­tur. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Hükûme­ti­miz, enf­las­yo­nu ka­lı­cı, hız­lı ve ada­let­li bir kal­kın­ma sü­re­ci­nin önün­de­ki en önem­li en­gel ola­rak gö­rür.

Enf­las­yo­nu tek ha­ne­li se­vi­ye­le­re ge­tir­mek­le ye­ti­ne­me­yiz. Ye­ni dö­nem­de­ki he­de­fi­miz fi­yat is­tik­ra­rı­nı sağ­la­yıp ka­lı­cı hâle ge­tir­mek­tir.

Eko­no­mi­nin ge­ne­lin­de­ki fi­yat ar­tış­la­rı, ik­ti­sa­di ka­rar­lar alı­nır­ken, ih­mal edi­le­bi­lir se­vi­ye­le­re ka­lı­cı ola­rak inin­ce­ye ka­dar bu mü­ca­de­le­ye de­vam ede­ce­ğiz.

Bu­nu ger­çek­leş­ti­rir­ken, ope­ras­yo­nel ba­ğım­sız­lı­ğı­nı ko­ru­ya­ca­ğı­mız Mer­kez Ban­ka­sı­na, uy­gu­la­ya­ca­ğı­mız ma­li­ye po­li­ti­ka­mız­la des­tek ve­re­ce­ğiz.

Ay­rı­ca, ge­rek mak­ro dü­zey­de­ki ya­pı­sal re­form­lar ge­rek­se mal ve özel­lik­le hiz­met­ler sek­tö­rün­de re­ka­be­ti ar­tı­rı­cı mik­ro re­form­lar yo­luy­la enf­las­yo­nun dü­şük, tek ha­ne­li se­vi­ye­le­re in­me­si için ça­lı­şa­ca­ğız.

Bu amaç­la, enf­las­yon he­def­le­me­si re­ji­mi­ni ge­liş­tir­me­ye de­vam ede­ce­ğiz.

AK Par­ti İkti­da­rı Türk pa­ra­sı­na iti­ba­rı­nı ye­ni­den ka­zan­dır­mış, ba­şa­rı­lı bir ope­ras­yon­la li­ra­dan al­tı sı­fır atıl­mış­tır. 2009 yı­lın­da ise “ye­ni” iba­re­si kal­dı­rı­la­cak ve pa­ra­mız ye­ni­den “Türk li­ra­sı” adı­nı ala­cak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Dün­ya­ya açı­lan ve öz gü­ve­ni yük­se­len ül­ke­mi­zin dış ti­ca­ret hac­mi de çar­pı­cı bir bü­yü­me gös­ter­miş­tir.

2002-2006 dö­ne­min­de dış ti­ca­ret hac­mi­miz 87 mil­yar do­lar­dan 223 mil­yar do­la­ra yük­sel­miş­tir.

İhra­ca­tı­mız 2002 yı­lın­da 36 mil­yar do­lar se­vi­ye­sin­de iken, 2007 yı­lı Tem­muz ayı iti­ba­rıy­la on iki ay­lık ih­ra­cat ra­ka­mı 97 mil­yar do­la­ra ulaş­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

2013 yı­lın­da ih­ra­ca­tı­mı­zın 200 mil­yar do­la­rı aş­ma­sı­nı bek­li­yo­ruz.

Ca­ri açı­ğın fi­nans­ma­nın­da doğ­ru­dan kü­re­sel ya­tı­rım­la­rın pa­yı önem­li öl­çü­de ar­tış gös­ter­miş­tir.

Yıl­lar­ca or­ta­la­ma 1 mil­yar do­lar ci­va­rın­da sey­re­den doğ­ru­dan kü­re­sel ser­ma­ye ya­tı­rım­la­rı tam an­la­mıy­la bir sıç­ra­ma gös­ter­miş ve 2006 yı­lın­da     –bil­di­ği­niz gi­bi- 20,1 mil­yar do­lar se­vi­ye­si­ne yük­sel­miş­tir.

2007 yı­lı­nın ilk al­tı ayın­da ise doğ­ru­dan ser­ma­ye gi­ri­şi 12 mil­yar do­la­ra yak­laş­mış­tır.

Mer­kez Ban­ka­sı dö­viz re­zerv­le­ri 2002 yı­lı so­nun­da 26,8 mil­yar do­lar­ken, 2007 yı­lı Ağus­tos ayın­da en yük­sek ta­rihî se­vi­ye­si­ne ula­şa­rak 70 mil­yar do­la­ra ulaş­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Böy­le­ce, eko­no­mi­mi­zin dış şok­la­ra da­ya­nık­lı­lı­ğı art­mış­tır.

Büt­çe di­sip­li­ni sağ­lan­mış, ka­mu borç­la­rı­nın çev­ril­me en­di­şe­si ta­ri­he ka­rış­mış­tır.

2002 yı­lın­da ka­mu açık­la­rı­nın millî ge­li­re ora­nı yüz­de 12,6 iken, 2006 so­nun­da bu açık faz­la­ya dö­nüş­müş ve millî ge­li­rin yüz­de 3’ü ci­va­rın­da faz­la ve­ril­miş­tir.

Prog­ram ta­nım­lı fa­iz dı­şı faz­la­nın gay­ri­sa­fi millî ha­sı­la­ya ora­nı 1993-2002 or­ta­la­ma­sı olan yüz­de 0,4 se­vi­ye­sin­den 2003-2006 dö­ne­min­de yüz­de 6,5 se­vi­ye­si­ne yük­sel­miş­tir.

1985-2002 ara­sın­da on se­kiz yıl­da ya­pı­lan özel­leş­tir­me tu­ta­rı –bu­ra­ya dik­ka­ti­ni­zi çek­mek is­ti­yo­rum- sa­de­ce 8 mil­yar do­lar iken 2003 yı­lın­dan bu­gü­ne ka­dar ya­pı­lan özel­leş­tir­me top­la­mı 33 mil­yar do­la­ra ulaş­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Böy­le­ce, ka­mu­nun eko­no­mi­de­ki ağır­lı­ğı azal­tı­lır­ken özel sek­tö­rün ro­lü ar­tı­rıl­mış­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de özel­leş­tir­me prog­ra­mı­mı­zı ka­rar­lı­lık­la de­vam et­ti­re­ce­ğiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, sa­de­ce ge­le­cek beş yı­lı de­ğil, 2013 yı­lı­nı ve Cum­hu­ri­ye­ti­mi­zin 100’ün­cü yı­lı olan 2023 yı­lı­nı he­def­li­yo­ruz. 17 Ni­san 2007’de açık­la­dı­ğı­mız ve Tür­ki­ye­’­nin AB mük­te­se­ba­tı­na uyu­mu için 2013 yı­lı­na ka­dar uy­gu­la­ya­ca­ğı­mız prog­ram çer­çe­ve­sin­de, eko­no­mik de­ği­şim ve dö­nü­şü­mü de kap­sa­yan 200 ka­dar ya­sal dü­zen­le­me ve 600 ka­dar ikin­cil dü­zen­le­me­yi ta­mam­la­ya­ca­ğız.

2023 yı­lın­da sa­tın al­ma pa­ri­te­si­ne gö­re millî ha­sı­la bü­yük­lü­ğü ba­kı­mın­dan ül­ke­mi­zin dün­ya­nın ilk on eko­no­mi­si için­de yer al­ma­sı ana he­de­fi­miz­dir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ka­mu borç yü­kü­nün düş­me­ye de­vam et­me­si, ca­ri açı­ğın kon­trol al­tın­da tu­tul­ma­sı ve enf­las­yo­nun da­ha da dü­şük oran­la­ra çe­kil­me­si an­cak ma­li di­sip­lin­le müm­kün­dür.

Top­lam ka­mu net borç sto­ku­nun gay­ri­sa­fi millî ha­sı­la­ya ora­nı ise 2002 yı­lı so­nun­da­ki yüz­de 78 se­vi­ye­sin­den 2006 yı­lı so­nun­da yüz­de 45 dü­ze­yi­ne ge­ri­le­miş­tir.

Söz ko­nu­su dö­nem­de borç sto­ku içe­ri­sin­de­ki dö­viz ve dö­vi­ze en­deks­li borç­la­rın pa­yı yüz­de 58’den yüz­de 19’a -bu­ra­nın al­tı­nı çi­zi­yo­rum- dü­şer­ken, ye­ni Türk li­ra­sı cin­sin­den borç­la­rın pa­yı yüz­de 42’den yüz­de 82’ye çık­mış­tır.

Borç sto­ku, kur ve fa­iz ris­ki­ne kar­şı da­ha ko­ru­nak­lı bir ya­pı­ya ka­vuş­tu­rul­muş­tur.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de ka­mu bor­cu­nun millî ge­li­re ora­nı da­ha da aşa­ğı dü­şü­rü­le­cek­tir.

Ma­li di­sip­li­nin doğ­ru­dan ve en çar­pı­cı yan­sı­ma­sı borç­lan­ma ma­li­yet­le­rin­de gö­rül­müş­tür.

Türk li­ra­sı cin­sin­den is­kon­to­lu Dev­let İç Borç­lan­ma Se­net­le­ri­nin fa­iz ora­nı 2002 yı­lı Ekim ayın­da yüz­de 64 iken, 2006 yı­lı Ni­san ayın­da yüz­de 14’e ge­ri­le­miş­tir.

Son dö­nem­ler­de glo­bal pi­ya­sa­lar­da­ki olum­suz ge­liş­me­le­re rağ­men, söz ko­nu­su fa­iz oran­la­rı 2007 Ağus­tos ayı iti­ba­rıy­la yüz­de 17 ila 19 ara­lı­ğın­da sey­ret­mek­te­dir.

Hükûme­ti­mi­zin he­de­fi önü­müz­de­ki dö­nem­de no­mi­nal fa­iz­le­ri tek ha­ne­ye in­dir­mek­tir.

Uy­gu­la­ya­ca­ğı­mız ver­gi po­li­ti­ka­la­rı­nın te­mel ama­cı, eko­no­mi­de ka­yıt dı­şı­lı­ğın azal­tıl­ma­sı, re­ka­bet gü­cü­mü­zün ar­tı­rıl­ma­sı, da­ha ba­sit, adil ve ge­niş ta­ban­lı bir ver­gi sis­te­mi oluş­tur­mak­tır.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de ku­rum­lar ver­gi­si­ni yüz­de 33’ten yüz­de 20’ye, ge­lir ver­gi­si­nin üst di­li­mi­ni yüz­de 45’ten yüz­de 35’e dü­şür­dük.

Eği­tim, sağ­lık, gı­da, gi­yim gi­bi alan­lar­da KDV ora­nı­nı yüz­de 18’den yüz­de 8’e dü­şür­dük.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de, ön­ce­lik­le is­tih­dam üze­rin­de­ki yük­ler ol­mak üze­re, ver­gi oran­la­rı­nı in­dir­me­ye de­vam ede­ce­ğiz.

Dam­ga ver­gi­si baş­ta ol­mak üze­re, iş­lem­ler üze­rin­de­ki ver­gi­le­ri ka­de­me­li ola­rak kal­dı­ra­ca­ğız.

Ver­gi po­li­ti­ka­la­rın­da ön­gö­rü­le­bi­lir­li­ği ar­tı­ra­cak, ver­gi mev­zu­a­tı­nı sa­de­leş­ti­re­ce­ğiz.

Hükûme­ti­miz, ka­yıt dı­şı­lı­ğı, iş­let­me­le­rin ve­rim­li­li­ği­ni azal­tan, bü­yü­me­si­ni en­gel­le­yen ve re­ka­bet ede­bi­lir­li­ği­ni azal­tan bir so­run ola­rak gör­mek­te­dir.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de de ka­yıt dı­şı­lık­la mü­ca­de­le ön­ce­lik­li alan­la­rı­mız­dan bi­ri ola­cak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, uy­gu­la­ma­ya koy­du­ğu­muz ve ban­ka­cı­lık sek­tö­rü­nü ye­ni­den ya­pı­lan­dır­ma­yı amaç­la­yan prog­ram­la sek­tö­rün kı­rıl­gan­lı­ğı­nın gi­de­ril­me­si­ne yö­ne­lik önem­li ge­liş­me­ler sağ­la­dık.

Sağ­lık­lı bir ban­ka­cı­lık sis­te­mi­nin re­el ke­sim ve eko­no­mik bü­yü­me için ne ka­dar önem­li ol­du­ğu­nu bi­len Hükûme­ti­miz, önü­müz­de­ki dö­nem­de, bir yan­dan sek­tör­de­ki re­ka­bet or­ta­mı­nın ge­liş­me­si, di­ğer yan­dan re­el ke­si­min ban­ka­cı­lık sis­te­min­den da­ha faz­la fay­da­la­na­bil­me­si için ge­rek­li her tür­lü ön­le­mi za­ma­nın­da ve ka­rar­lı­lık­la al­ma­ya de­vam ede­cek­tir.

Sa­na­yi po­li­ti­ka­mı­zın te­mel he­de­fi, re­ka­bet gü­cü­mü­zü ve­rim­li­lik ve tek­no­lo­jik ye­ni­lik ek­se­nin­de ar­tır­mak, özel sek­tör ön­cü­lü­ğün­de dı­şa dö­nük bir ya­pı için­de sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­ma­yı sağ­la­mak­tır.

Bu he­de­fe, pi­ya­sa ko­şul­la­rın­da ve ta­raf ol­du­ğu­muz ulus­la­ra­ra­sı an­laş­ma­la­rı gö­ze­te­rek ula­şa­ca­ğız.

Ül­ke­mi­ze dö­viz ka­zan­dı­ran, çok sa­yı­da in­sa­nı­mı­za aş ve iş imkânı su­nan tu­rizm sek­tö­rü, AK Par­ti İkti­da­rı dö­ne­min­de hız­la bü­yü­müş ve dün­yay­la re­ka­bet ede­bi­lir en önem­li üs­tün­lük alan­la­rı­mız­dan bi­ri­si ha­li­ne gel­miş­tir.

Tür­ki­ye­’­nin dün­ya ça­pın­da bir mar­ka ol­ma­sı he­de­fi doğ­rul­tu­sun­da yap­tı­ğı­mız ça­lış­ma­lar ne­ti­ce­sin­de, ül­ke­mi­ze ge­len tu­rist sa­yı­sı ve ge­lir­le­ri­miz­de önem­li ar­tış­lar ol­muş­tur.

2006 yı­lın­da ül­ke­mi­ze ge­len tu­rist sa­yı­sı 19 mil­yo­na yük­se­lir­ken, tu­rizm ge­lir­le­ri­miz yak­la­şık 17 mil­yar do­lar ol­muş­tur. 2013 yı­lın­da tu­rizm ge­lir­le­ri­mi­zin 40 mil­yar do­la­ra yak­laş­ma­sı­nı he­def­li­yo­ruz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ener­ji po­li­ti­ka­mı­zın te­mel ama­cı, re­ka­be­tin oluş­tu­ğu şef­faf bir pi­ya­sa eko­no­mi­si ile ar­tan nü­fu­su­mu­zun ve hız­la ge­li­şen eko­no­mi­mi­zin ener­ji ih­ti­ya­cı­nın sü­rek­li, ka­li­te­li, gü­ven­li ve uy­gun ma­li­yet­ler­le te­min edil­me­si­dir.

Ener­ji po­li­ti­ka­mız­da ana un­sur, ener­ji arz gü­ven­li­ği­dir. Elek­trik üre­tim ve da­ğı­tı­mın­da özel sek­tör ka­tı­lı­mı­nın sağ­lan­ma­sı, re­ka­be­tin oluş­tu­ğu iş­le­yen bir pi­ya­sa­nın oluş­tu­rul­ma­sı, te­da­rik­çi ül­ke­le­rin çe­şit­len­di­ril­me­si ve ener­ji üre­ti­min­de aza­mi oran­da iç kay­nak kul­la­na­rak it­ha­la­ta ba­ğım­lı­lı­ğın azal­tıl­ma­sı te­mel ön­ce­lik­le­ri­miz­dir.

Bü­tün dün­ya­da ener­ji özel­lik­le elek­trik fi­yat­la­rı hız­la ar­tar­ken, yu­ka­rı­da sa­yı­lan ted­bir­ler sa­ye­sin­de, ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de, ko­nut­lar­da tü­ke­ti­len elek­tri­ğe hiç zam ya­pıl­ma­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ay­rı­ca, sa­na­yi­de tü­ke­ti­len elek­tri­ğin fi­ya­tın­da yüz­de 5 in­di­rim sağ­lan­mış­tır.

Do­ğal gaz­dan fay­da­la­nan il sa­yı­sı 9’dan 47’ye çı­ka­rıl­mış­tır.

Ye­ni dö­nem­de do­ğal ga­zı tüm şehir­le­ri­mi­ze yay­gın­laş­tır­ma­yı plan­lı­yo­ruz.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de ener­ji sek­tö­rün­de, ya­tı­rım­cı­ya, tü­ke­ti­ci­ye ve il­gi­li ke­sim­le­re gü­ven ve­ren, be­lir­siz­lik içer­me­yen bir or­tam oluş­tu­ru­la­cak­tır.

Dü­zen­len­miş iş­le­yen pi­ya­sa ya­pı­sı­nı oluş­tur­mak için baş­la­tıl­mış olan ça­lış­ma­lar hız­la ta­mam­la­na­cak, ön­gö­rü­le­bi­lir­lik sağ­la­na­cak ve özel sek­tö­rün ya­tı­rım yap­ma­sı­nın önün­de­ki en­gel­ler kal­dı­rı­la­cak­tır.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de ta­mam­la­dı­ğı­mız Ba­kü-Tif­lis-Cey­han bo­ru hat­tı ör­ne­ğin­de gö­rül­dü­ğü gi­bi, böl­ge­miz­de bu­lu­nan pet­rol, do­ğal gaz ve elek­trik gi­bi ener­ji kay­nak­la­rı­nın ulus­la­ra­ra­sı pa­zar­la­ra ulaş­tı­rıl­ma­sın­da da­ha faz­la rol üst­le­ne­rek, ül­ke­mi­zin je­os­tra­te­jik ko­nu­mu güç­len­di­ri­le­cek­tir.

Ha­zar Böl­ge­si ve Or­ta Do­ğu gaz re­zerv­le­ri­ni Av­ru­pa  pa­zar­la­rı­na ulaş­tır­ma­yı ön­gö­ren Tür­ki­ye-Bul­ga­ris­tan-Ro­man­ya-Ma­ca­ris­tan-Avus­tur­ya, ya­ni kı­sa adıy­la NA­BUC­CO Do­ğal Gaz Bo­ru Hat­tı Pro­je­si­’­nin ger­çek­leş­me­si için ça­ba­mız sür­dü­rü­le­cek­tir.

Av­ru­pa elek­trik sis­te­mi­ne ül­ke­miz elek­trik sis­te­mi­nin en­teg­ras­yo­nu­na yö­ne­lik ça­lış­ma­lar en kı­sa sü­re­de ta­mam­la­na­cak­tır.

Ay­rı­ca, Tür­ki­ye, Yu­na­nis­tan ve İtal­ya, ya­ni Gü­ney Av­ru­pa hat­tı ara­sın­da, yıl­da 12 mil­yar met­re­küp ka­pa­si­te­li do­ğal gaz bo­ru hat­tı ile  elek­trik ile­tim hat­tı dev­re­ye ya­kın­da alı­na­cak­tır.

Bu ça­lış­ma­la­rın ta­mam­lan­ma­sıy­la ül­ke­miz, ener­ji ge­çi­şi ko­nu­sun­da önem­li bir alt­ya­pı­ya ka­vu­şa­ca­ğı gi­bi, ken­di arz gü­ven­li­ği açı­sın­dan da avan­taj­lar el­de ede­cek­tir.

Bo­ya­bat, De­ri­ner, Er­me­nek ve Ilı­su Ba­raj­la­rı bu dö­nem­de ta­mam­la­na­cak, Yu­su­fe­li Ba­ra­jı­nın ya­pıl­ma­sı­na da baş­la­na­cak­tır.

Ka­mu ya­tı­rım prog­ra­mın­da yer alan hid­ro­e­lek­trik ve ter­mik san­tral pro­je­le­ri­nin hız­la ta­mam­lan­ma­sı ön­ce­lik ta­şı­ya­cak­tır.

Al­ter­na­tif ener­ji kay­nak­la­rı­nın ge­liş­ti­ril­me­si için ça­lı­şı­la­cak­tır. Ye­ni­le­ne­bi­lir ener­ji kay­nak­la­rın­dan aza­mi şekil­de is­ti­fa­de et­mek ve uy­gu­la­ma­la­rı yay­gın­laş­tır­mak için ya­pı­lan ça­lış­ma­la­ra de­vam edi­le­cek­tir.

Ener­ji kay­nak­la­rı­mı­za nük­le­er ener­ji­nin de ek­len­me­si için ge­rek­li hu­ku­ki ça­lış­ma­lar hız­la so­nuç­lan­dı­rı­la­cak, özel sek­tö­rün bu alan­da­ki ya­tı­rım­la­rı des­tek­le­ne­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, önü­müz­de­ki dö­nem­de ül­ke­mi­zin alt­ya­pı ih­ti­ya­cı­nın, eko­no­mik ve sos­yal ge­liş­me­yi hız­lan­dı­ra­cak şekil­de kar­şı­lan­ma­sı esas ola­cak­tır.

Bu ne­den­le, AK Par­ti İkti­da­rı, gö­re­ve gel­di­ğin­de ilk iş ola­rak ula­şım sis­tem­le­ri­nin den­ge­li bir şekil­de ge­li­şi­mi­ni sağ­la­ya­cak bir ulaş­tır­ma ana plan stra­te­ji­si ha­zır­la­mış­tır.

Bu plan­da he­def, ge­le­cek on yıl için; ka­ra, de­niz, de­mir yo­lu ve ha­va ta­şı­ma­cı­lı­ğı­nın bir­bi­ri­ne pa­ra­lel ge­li­şi­mi­ni sağ­la­mak, ger­çek­leş­ti­ri­le­cek pro­je­ler­le de­niz ve ha­va ta­şı­ma­cı­lı­ğı ile de­mir yo­lu ön­ce­lik­li ol­mak üze­re tüm ula­şım tür­le­ri ara­sın­da­ki den­ge­yi sağ­la­mak­tır.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­mi­zin en uzun bö­lün­müş yol ağı ya­pıl­mış­tır.

2002 yı­lı so­nu iti­ba­rıy­la bö­lün­müş yol ağı top­lam 4.326 ki­lo­met­re iken, sa­de­ce dört bu­çuk yıl­lık dö­nem­de 6.700 ki­lo­met­re ye­ni bö­lün­müş yol ağı ta­mam­lan­mış, böy­le­ce oto­yol­lar da­hil bö­lün­müş yol uzun­lu­ğu­muz 12.700 ki­lo­met­re­ye ulaş­mış­tır.

Şu an­da ya­pı­mı de­vam et­mek­te olan bö­lün­müş yol­la­rın top­la­mı 1.800 ki­lo­met­re­dir.

He­de­fi­miz, bö­lün­müş yol ağı­nın top­lam uzun­lu­ğu­nu 15 bin ki­lo­met­re­ye çı­kart­mak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­mir yol­la­rı­mı­za dö­ne­mi­miz­de ya­pı­lan ya­tı­rım mik­ta­rı, son kırk yıl­da ya­pı­la­nın üze­ri­ne çık­mış­tır.

De­mir yol­la­rın­da hız­lı tren ça­ğı­nı baş­lat­mak, mev­cut sis­te­mi ye­ni­le­mek, ye­ni­den ya­pı­lan­ma­yı sağ­la­mak, özel sek­tö­rün di­na­miz­mi­ni de­mir yol­la­rı­na ak­tar­mak, iş­let­me­le­rin te­da­rik sü­re­ci­ne de­ğer ka­tan bir an­la­yı­şa geç­mek ana he­def ola­rak be­lir­len­miş­tir.

An­ka­ra-İstan­bul, An­ka­ra-Kon­ya, İstan­bul-An­ka­ra-Si­vas, An­ka­ra-Af­yon­ka­ra­hi­sar-İzmir ko­ri­dor­la­rın­dan olu­şan ağ üze­rin­de hız­lı tren ça­lış­ma­la­rı sü­rat­le de­vam et­mek­te­dir.

An­ka­ra-İstan­bul ara­sın­da se­ya­hat sü­re­si­ni üç sa­a­te in­di­re­cek hız­lı tren pro­je­si­ne bü­yük önem ve­ri­yo­ruz. An­ka­ra-Es­ki­şe­hir eta­bı bit­ti, test ça­lış­ma­la­rı de­vam edi­yor. Es­ki­şe­hir-Kö­se­köy eta­bı­nın da iha­le­si ya­pıl­dı.

Sa­de­ce ül­ke­mi­zin de­ğil dün­ya­nın da önem­li pro­je­le­rin­den bi­ri olan Mar­ma­ray Pro­je­si­’­ni ha­ya­ta ge­çi­ri­yo­ruz.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de de­mir­yo­lu ağı­nı da­ha da ge­liş­tir­me­yi plan­lı­yo­ruz.

Gü­nü­mü­zün en hız­lı ula­şım sek­tö­rü olan ha­va­cı­lık, ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de çağ at­la­mış­tır.

İç hat­lar­da te­kel kal­dı­rıl­mış, uy­gu­la­dı­ğı­mız teş­vik­ler sa­ye­sin­de özel şir­ket­le­rin yur­dun her ta­ra­fı­na ta­ri­fe­li se­fer yap­ma­sı sağ­lan­mış­tır.

Bu­nun so­nu­cu ola­rak, 2002’de 8,5 mil­yon olan iç hat yol­cu sa­yı­sı 29 mil­yo­na ulaş­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

2002’de iç ar­tı dış hat yol­cu sa­yı­sı 33,5 mil­yon­dan 2006 so­nun­da 62 mil­yo­na yük­sel­miş­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Baş­ken­ti­miz baş­ta ol­mak üze­re, bir­çok ili­miz mo­dern ter­mi­nal bi­na­la­rı­na ka­vuş­tu­rul­muş­tur.

Ye­ni dö­nem­de, ha­va­cı­lık­ta baş­lat­tı­ğı­mız ser­best­leş­me po­li­ti­ka­sı, dış hat­la­rı da kap­sa­ya­cak şekil­de yay­gın­laş­tı­rı­la­cak­tır.

De­niz­ci­lik sek­tö­rü de ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de al­tın ça­ğı­nı ya­şa­mış, bir­çok pro­je ha­ya­ta ge­çi­ril­miş­tir.

Özel­lik­le ge­mi in­şa sa­na­yi­sin­de bü­yük atı­lım­lar ya­pıl­mış, Tür­ki­ye sa­yı­lı ge­mi üre­ti­ci­si ül­ke­ler ara­sı­na gir­miş­tir.

Bu sek­tör­ler­de­ki atı­lım­lar ar­ta­rak de­vam ede­cek­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de, nü­fu­su­mu­zun önem­li bir ke­si­mi­nin ya­şa­dı­ğı kır­sal alan­da ta­rım ve ta­rım dı­şı sek­tör­le­ri bir bü­tün ola­rak ele alın­mış, kök­lü ve sü­rek­li­lik arz eden bir kır­sal kal­kın­ma prog­ra­mı uy­gu­lan­ma­ya baş­lan­mış­tır.

İlk kez bir “Kır­sal Kal­kın­ma Stra­te­ji­si” ha­zır­lan­mış­tır.

Bu stra­te­ji doğ­rul­tu­sun­da kır­sal ke­sim­de iş imkânla­rı­nı çe­şit­len­dir­mek ve ge­lir dü­ze­yi­ni yük­selt­mek için kır­sal kal­kın­ma ya­tı­rım­la­rı­nın des­tek­len­me­si pro­je­le­ri uy­gu­la­ma­ya ko­nul­muş, ay­rı­ca AB fon­la­rın­dan ya­rar­lan­mak için Ta­rım ve Kır­sal Kal­kın­ma­yı Des­tek­le­me Ku­ru­mu ku­rul­muş­tur.

Baş­ta yol ve iç­me su­yu ol­mak üze­re, ül­ke­mi­zin her kö­şe­sin­de köy­le­ri­mi­zin ve bel­de­le­ri­mi­zin alt­ya­pı­sı­nı ta­mam­la­mak için KÖY­DES ve BEL­DES Pro­je­le­ri­ne iki yıl­da top­lam 4 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı, ya­ni 4,5 kat­ril­yo­nun üze­rin­de bir kay­nak tah­sis edil­miş­tir.

2005 ve 2006 yıl­la­rın­da top­lam 11.706 iç­me su­yu pro­je­si, 24.280 ki­lo­met­re as­falt yol, 32.023 ki­lo­met­re sta­bi­li­ze ve ham yol ya­pıl­mış­tır.

2007 yı­lı so­nu iti­ba­rıy­la, 21.000 iç­me su­yu pro­je­si, 50.000 ki­lo­met­re as­falt yol, 45.000 ki­lo­met­re sta­bi­li­ze ve ham yol ta­mam­lan­mış ola­cak­tır.

Bu dö­nem­de, KÖY­DES Pro­je­si kap­sa­mın­da, köy­le­ri­mi­zin elek­trik alt­ya­pı so­run­la­rı da çö­zü­le­cek­tir. Özel­lik­le önü­müz­de­ki yıl­dan iti­ba­ren, KÖY­DES, ar­tık, yol ve su he­de­fi­nin ya­nın­da, ön­ce­lik­li he­def ola­rak elek­trik ener­ji­si­ni öne çı­ka­ra­cak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri­miz, ül­ke­miz­de 6,1 mil­yon ki­şi­nin is­tih­dam edil­di­ği ve ça­lı­şan nü­fu­sun yüz­de 27’si­nin ge­çi­mi­ni sağ­la­dı­ğı ta­rım sek­tö­rü, in­sa­nı­mı­zın te­mel ih­ti­yaç­la­rı­nın kar­şı­lan­ma­sın­da­ki vaz­ge­çil­mez­li­ği ne­de­niy­le ha­ya­ti öne­me sa­hip­tir.

Ta­rım sek­tö­rü­mü­zün re­ka­bet gü­cü­nü ar­tır­mak, sür­dü­rü­le­bi­lir bir ya­pı­ya ka­vuş­tur­mak ve or­ta va­de­de uy­gu­la­ya­ca­ğı­mız po­li­ti­ka­la­rı net ola­rak or­ta­ya koy­mak için, ik­ti­da­rı­mız, Ta­rım Stra­te­ji­si Bel­ge­si­’­ni ha­zır­la­mış ve Ta­rım Çer­çe­ve Ka­nu­nu baş­ta ol­mak üze­re, to­hum­cu­luk, de­po­cu­luk, top­rak ve ara­zi kul­la­nı­mı, ta­rım si­gor­ta­sı, or­ga­nik ta­rım, üre­ti­ci bir­lik­le­ri ve kır­sal kal­kın­ma­yı des­tek­le­me alan­la­rın­da ge­rek­li ya­sal dü­zen­le­me­ler ya­pıl­mış­tır. Önü­müz­de­ki dö­nem­de, bu dü­zen­le­me­le­rin ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si­ne bü­yük önem ve­ri­le­cek­tir.

Pet­rol fi­yat­la­rın­da mey­da­na ge­len ar­tı­şın üre­ti­ci­ye yan­sı­tıl­ma­ma­sı için çift­çi­le­ri­mi­ze ilk de­fa ma­zot des­te­ği ve­ril­me­ye baş­lan­mış­tır. Bu des­tek önü­müz­de­ki dö­nem­de de de­vam ede­cek­tir.

2002 yı­lın­da yüz­de 59 olan ta­rım­sal kre­di fa­iz oran­la­rı dü­şü­rü­le­rek, kre­di tü­rü­ne gö­re yüz­de 7 ila 13 ara­lı­ğı­na çe­kil­miş­tir. Önü­müz­de­ki dö­nem­de fa­iz­ler da­ha da aşa­ğı çe­ki­le­cek­tir.

2002 yı­lın­da Zi­ra­at Ban­ka­sı ara­cı­lı­ğıy­la ve­ril­miş olan ta­rım­sal kre­di mik­ta­rı 228 mil­yon ye­ni Türk li­ra­sı iken, Ağus­tos 2007 iti­ba­rıy­la bu mik­tar 4,4 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı­na yük­sel­ti­le­rek 19 kat ar­tış sağ­lan­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar) Ta­rım­sal kre­di­ler yay­gın­laş­tı­rı­la­rak de­vam edi­le­cek­tir.

Ta­rım Ba­kan­lı­ğı, ha­zi­ne ve Zi­ra­at Ban­ka­sı­nın müş­te­rek ola­rak baş­lat­tı­ğı “yağ­mur­la­ma ve dam­la­ma” ile su­la­ma pro­je­le­ri de yay­gın­laş­tı­rı­la­cak­tır.

Ta­rım alan­la­rın­da­ki en ye­ni bil­gi bi­ri­ki­mi­ni çift­çi­mi­zin aya­ğı­na gö­tür­mek ama­cıy­la 2.500 zi­ra­at mü­hen­di­si, ve­te­ri­ner he­ki­min 20 bin kö­ye hiz­met ve­re­cek şekil­de mer­kez köy­ler­de is­tih­da­mı ve ika­me­ti sağ­lan­mış­tır. Önü­müz­de­ki dö­nem­de bu ta­rım da­nış­man­la­rı­nın sa­yı­sı 10 bi­ne çı­ka­rı­la­cak ve bü­tün köy­le­ri­mi­ze hiz­met ver­me­le­ri sağ­la­na­cak­tır.

İtha­la­tı­mız­da önem­li bir yer tu­tan yağ­lı to­hum­lar baş­ta ol­mak üze­re, ül­ke­miz­de arz açı­ğı olan ürün­le­re yön­len­dir­me teş­vik­le­ri­ni uy­gu­la­ya­ca­ğız.

Pi­lot uy­gu­la­ma­sı baş­la­tı­lan hav­za baz­lı teş­vik­le­ri­ni ül­ke ge­ne­li­ne yay­gın­laş­tı­ra­ca­ğız.

Pa­zar ga­ran­ti­li söz­leş­me­li üre­ti­mi yay­gın­laş­tı­ra­cak ted­bir­ler ala­ca­ğız.

Hay­van­cı­lık sek­tö­rün­de bü­yük bir po­tan­si­ye­le sa­hip olan ül­ke­mi­zin re­ka­bet gü­cü­nü ar­tır­mak için baş­lat­tı­ğı­mız zih­ni­yet dev­ri­mi­ni ka­rar­lı­lık­la sür­dü­re­ce­ğiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, kü­çük ve or­ta öl­çek­li iş­let­me­ler­le, es­naf ve sa­natkârı­mız eko­no­mik ve sos­yal ya­pı­mı­zın omur­ga­sı­nı teş­kil et­mek­te­dir. Bu ke­si­min güç­len­me­si­ni ha­ya­ti de­re­ce­de önem­si­yo­ruz.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de, dev­le­tin borç­lan­ma ge­re­ğin­de­ki azal­ma­ya pa­ra­lel ola­rak özel ban­ka­cı­lık ve fi­nans sis­te­mi kü­çük gi­ri­şim­ci­le­re da­ha ge­niş imkânlar sun­ma­ya baş­la­mış­tır.

Halk Ban­ka­sı es­naf ve sa­natkâr kre­di­le­ri 2002 yı­lın­da 154 mil­yon ye­ni Türk li­ra­sı iken, yak­la­şık 17 kat ar­ta­rak Ağus­tos 2007 iti­ba­rıy­la 2,6 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı­na yük­sel­miş­tir.

KO­Bİ kre­di­le­ri ise 2002 yı­lın­da 347 mil­yon ye­ni Türk li­ra­sı iken, Ağus­tos 2007’de 5,7 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı­na yük­sel­miş­tir. 2002 yı­lın­da sa­de­ce 63 bin iş­let­me bu imkânlar­dan ya­rar­lan­mış­ken 2007 yı­lın­da yak­la­şık 600 bin iş­let­me bun­dan ya­rar­la­nır hâle gel­miş­tir.

Zi­ra­at Ban­ka­sı KO­Bİ kre­di­le­ri 2002 yı­lın­da 22 mil­yon ye­ni Türk li­ra­sıy­ken, re­kor se­vi­ye­de bir ar­tış­la 80 kat ar­ta­rak Ağus­tos 2007 iti­ba­rıy­la 1,8 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı se­vi­ye­si­ne ulaş­mış­tır.

Es­naf ve sa­natkârla­ra kul­lan­dı­rı­lan kre­di­le­rin fa­iz oran­la­rı da yüz­de 47’den yüz­de 13’e in­di­ril­miş­tir.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de, mo­dern tek­no­lo­ji­yi ta­kip ede­me­me­le­ri ne­de­niy­le re­ka­bet güç­le­ri aza­lan KO­Bİ­’­le­rin müş­te­rek ya­tı­rım­la­rı kü­me­len­me yak­la­şı­mı çer­çe­ve­sin­de des­tek­le­ne­cek, or­ga­ni­ze sa­na­yi böl­ge­si yö­ne­tim­le­ri­nin kü­me­len­me­de önem­li rol üst­len­me­le­ri sağ­la­na­cak­tır.

Gi­ri­şim ser­ma­ye­si, kre­di ga­ran­ti­si gi­bi uy­gu­la­ma­la­rın ge­liş­me­si des­tek­le­ne­cek, KO­Bİ­’­le­rin fi­nans­man imkânla­rı­nın çe­şit­len­di­ril­me­si sağ­la­na­cak­tır.

Tek­no­lo­ji ge­liş­tir­me böl­ge­le­ri­ne ya­tı­rım kre­di­si fa­iz des­te­ği sağ­la­na­rak ar-ge ça­lış­ma­sı ya­pan KO­Bİ­’­le­rin sa­yı­sı ar­tı­rı­la­cak­tır.

Ge­le­nek­sel sek­tör­ler­de fa­a­li­yet­te bu­lu­nan fir­ma­la­rı­mı­zın mar­ka­laş­ma ça­lış­ma­la­rıy­la eş za­man­lı ola­rak, tek­nik alt­ya­pı­sın­dan in­san kay­nak­la­rı­na, yö­ne­ti­şim sis­tem­le­rin­den mar­ka yö­ne­ti­mi ve pa­zar­la­ma­ya ka­dar tüm ye­te­nek­le­ri­ni ulus­la­ra­ra­sı stan­dart­la­ra ulaş­tı­ra­rak re­ka­bet güç­le­ri­ni de ar­tı­ra­ca­ğız.

Bu amaç­la, kü­me­le­me po­li­ti­ka­la­rı oluş­tu­ra­rak, hâli­ha­zır­da ül­ke­miz­de do­ğal ola­rak oluş­muş KO­Bİ kü­me­le­ri­nin sek­tö­rel kü­me­ler ha­lin­de ör­güt­len­me­si­ni özen­di­re­ce­ğiz.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; hükûme­ti­miz, oda­ğın­da in­san ve in­sa­na ait de­ğer­ler olan bir si­ya­set an­la­yı­şı­na sa­hip­tir.

Po­li­ti­ka­la­rı­mız­da, in­sa­nı­mı­zın ada­let ve kal­kın­ma ta­lep­le­ri­ne ce­vap ver­mek, mil­le­tin ter­cih­le­ri­ni si­ya­se­te ta­şı­mak te­mel il­ke­miz­dir.

Ana­ya­sa­mız­da ifa­de­si­ni bu­lan ve dev­le­ti­mi­zin te­mel va­sıf­la­rın­dan olan “sos­yal dev­let” il­ke­si­ni en kap­sam­lı ve et­ki­li şekil­de ha­ya­ta ge­çir­mek, va­tan­daş­la­rı­mı­zın her ko­nu­da hiz­me­tin­de ol­ma an­la­yı­şı­mı­zın ge­re­ği­dir.

Bu inanç ve ka­rar­lı­lık­la ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de sos­yal po­li­ti­ka­la­ra özel bir önem  ve ağır­lık ve­ril­miş­tir.

Eko­no­mik güç­len­me­mi­ze pa­ra­lel ola­rak ye­ni dö­nem­de in­sa­nı­mı­zın ha­yat stan­dar­dı­nı yük­sel­te­cek sos­yal har­ca­ma­la­ra da­ha faz­la kay­nak ayı­ra­bi­le­ce­ğiz.

Ye­ni dö­ne­mi­miz sos­yal ya­pı­mı­zı her bo­yu­tuy­la güç­len­dir­me po­li­ti­ka­la­rı­nı ar­tır­dı­ğı­mız bir dö­nem ola­cak­tır.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de iyi­leş­me tren­di­ne gi­ren ge­lir da­ğı­lı­mı da­ha den­ge­li hâle ge­le­cek, sos­yal gü­ven­lik-sos­yal yar­dım-sos­yal hiz­met şem­si­ye­si mer­kezî bir or­ga­ni­zas­yon­la bü­tün va­tan­daş­la­rı­mı­zı kap­sa­ya­cak, eği­tim ve sağ­lık gi­bi te­mel in­san hak­kı ol­du­ğu­na inan­dı­ğı­mız hiz­met­ler da­ha çağ­daş bir kim­lik ka­za­na­cak­tır.

Gö­re­ve gel­di­ği­miz gün­den baş­la­ya­rak, eği­ti­min en te­mel so­run­la­rı ola­rak gör­dü­ğü­müz alt­ya­pı, eri­şim ve ka­li­te so­run­la­rı­nın üze­ri­ne ısrar­la git­tik.

Bu çer­çe­ve­de, in­san kay­na­ğı ni­te­li­ği­nin yük­sel­til­me­si ve be­şerî ser­ma­ye­mi­zin çağ­daş stan­dart­la­ra ulaş­tı­rıl­ma­sı ama­cıy­la ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de, Millî Eği­tim Ba­kan­lı­ğı büt­çe­si yüz­de 186 ora­nın­da ar­tı­rıl­mış­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de de ka­mu har­ca­ma­la­rın­da en bü­yük pay, yi­ne eği­ti­me ay­rı­la­cak­tır.

Ye­di ya­şı­nı eği­ti­me baş­la­mak için geç bir yaş ola­rak gör­mek­te­yiz.

Bu ne­den­le, ik­ti­da­ra gel­di­ği­miz­de yüz­de 11 olan okul ön­ce­si eği­tim­de­ki okul­laş­ma ora­nı­nı, bü­yük bir ça­ba har­ca­ya­rak yüz­de 25’e çı­kar­dık, ye­ni dö­nem­de bu ora­nı yüz­de 50’ye çı­ka­ra­ca­ğız.

Eği­tim alt­ya­pı­mı­zı iyi­leş­tir­mek için tüm imkân ve kay­nak­lar se­fer­ber edi­le­rek 110 bin ye­ni ders­lik ya­pıl­mış­tır.

Okul­la­ra 550 bin  bil­gi­sa­yar da­ğı­tıl­mış, özel bi­li­şim ve tek­no­lo­ji sı­nıf­la­rı oluş­tu­rul­muş, bun­lar için ADSL, İnter­net bağ­lan­tı­la­rı ku­rul­muş­tur.

Oku­la gi­de­me­yen ve­ya gön­de­ril­me­yen kız ço­cuk­la­rı­mı­za yö­ne­lik “Hay­di Kız­lar Oku­la” kam­pan­ya­sı ile yak­la­şık 250 bin kı­zı­mız oku­la ka­zan­dı­rıl­mış­tır.

Ai­le­si dü­şük ge­lir­li olan yak­la­şık 1,6 mil­yon ev­la­dı­mı­zın -oku­la de­va­mı şar­tıy­la- ai­le­le­ri­ne eği­tim ih­ti­yaç­la­rı­nı kar­şı­la­mak üze­re dü­zen­li yar­dım ya­pıl­mak­ta­dır.

Hükûme­ti­miz, özel­lik­le il­köğ­re­tim ve or­ta­öğ­re­ti­mi, bil­gi yük­le­me­den zi­ya­de öğ­ren­ci­le­re te­mel be­ce­ri­ler edin­me, ana­liz ve sen­tez ya­pa­bil­me, dü­şü­ne­bil­me, sor­gu­la­ma, sağ­lam bir ka­rak­ter ka­zan­dır­ma dö­ne­mi ola­rak gör­mek­te­dir.

Bu dö­ne­mi, ay­nı za­man­da öğ­ren­ci­nin ken­di­si ve çev­re­siy­le uyum­lu, sos­yal ve kül­tü­rel de­ğer­ler­le top­lum­sal ai­di­yet duy­gu­su­nu ka­za­na­ca­ğı bir kim­lik oluş­tur­ma aşa­ma­sı ola­rak ka­bul et­mek­te­dir.

İkti­da­rı­mız, il­köğ­re­tim ve or­ta­öğ­re­tim ka­de­me­sin­de­ki müf­re­dat­la­rı bu yak­la­şım­dan ha­re­ket­le de­ğiş­tir­miş ve tüm okul­la­rı­mız­da uy­gu­la­ma­ya baş­la­mış­tır.

Cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­miz­de ilk de­fa ik­ti­da­rı­mız dö­ne­min­de, il­köğ­re­tim ve or­ta­öğ­re­tim­de her ço­cu­ğu­mu­za üc­ret­siz ders ki­ta­bı ve­ril­me­si uy­gu­la­ma­sı baş­la­tıl­mış­tır.

Ye­ni dö­ne­mi­miz­de, in­san kay­na­ğı­mı­zın ni­te­li­ği­ni dün­ya ile re­ka­bet ede­bi­le­cek stan­dart­la­ra yük­selt­mek ama­cıy­la baş­lat­tı­ğı­mız ye­ni­lik­le­re de­vam ede­cek ve be­şerî ser­ma­ye­mi­ze ya­tı­rım­la­rı sür­dü­re­ce­ğiz.

Bu çer­çe­ve­de, ders­lik, alt­ya­pı, öğ­ret­men ve do­na­nım gi­bi za­ten bü­yük oran­da çöz­dü­ğü­müz eri­şim so­run­la­rı­nı sı­fı­ra in­dir­mek, eği­tim ka­li­te­si­ni ar­tır­mak için en ön­ce­lik­li he­de­fi­mi­zi in­şal­lah ger­çek­leş­ti­re­ce­ğiz.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de he­de­fi­miz il­köğ­re­tim­de yüz­de 100, mes­le­ki ve tek­nik eği­tim dâhil ol­mak üze­re or­ta­öğ­re­tim­de yüz­de 90 okul­laş­ma­yı ger­çek­leş­tir­mek­tir.

İlk ve or­ta­öğ­re­tim­de tek­li öğ­re­ti­me geç­mek kay­dıy­la, he­de­fi­miz sı­nıf­lar­da aza­mi 30 öğ­ren­ci­nin eği­tim gör­me­si­ni sağ­la­mak­tır.

Bu dö­nem baş­lat­tı­ğı­mız bil­gi ve ile­ti­şim tek­no­lo­ji­le­ri­ni eği­tim­de yay­gın ola­rak kul­lan­ma ça­lış­ma­la­rı­na, önü­müz­de­ki dö­nem ay­nı hız ve ka­rar­lı­lık­la de­vam ede­ce­ğiz.

İnter­ne­tin bağ­lan­ma­dı­ğı okul, bi­li­şim okur­ya­za­rı ol­ma­yan öğ­ren­ci in­şal­lah bı­rak­ma­ya­ca­ğız.

İkti­da­ra gel­di­ği­miz­de or­ta­öğ­re­ti­me de­vam eden öğ­ren­ci­le­ri­mi­zin yüz­de 28’i mes­lek okul­la­rı­na ka­yıt­lı iken, yap­tı­ğı­mız ça­lış­ma­lar ve al­dı­ğı­mız ted­bir­ler so­nu­cu bu oran yüz­de 35’e çı­ka­rıl­mış­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de bu oran yüz­de 50’ye çı­ka­rı­la­cak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, üni­ver­si­te­ler ye­ni­lik­çi ve eleş­ti­rel bir ba­kış açı­sı ile bil­gi üre­ten, bu bil­gi­yi ya­yan ve ka­li­te­li in­san gü­cü ye­tiş­ti­ren ku­rum­lar­dır.

Ül­ke­miz­de­ki üni­ver­si­te sis­te­mi, bil­gi eko­no­mi­si­nin ge­rek­tir­di­ği ka­li­te­li in­san gü­cü­nün ye­tiş­ti­ril­me­si, sos­yal ya­pı­nın güç­len­di­ril­me­si, eleş­ti­rel dü­şün­ce ve ev­ren­sel de­mok­ra­tik de­ğer­le­rin yay­gın­laş­tı­rıl­ma­sı gi­bi alan­lar­da top­lum­sal bek­len­ti­le­ri kar­şı­la­ya­bil­mek için bir di­zi ye­ni­li­ğe ih­ti­yaç duy­mak­ta­dır.

Üni­ver­si­te­le­ri­miz­de­ki ni­te­lik ve kay­nak so­ru­nu­nun çö­zü­mü, an­cak ka­tı­lım­cı, he­sap ve­re­bi­lir, özerk, so­rum­lu ve şef­faf bir yö­ne­tim an­la­yı­şıy­la müm­kün­dür.

Üni­ver­si­te­ler, bi­lim­sel ola­rak öz­gür, ida­ri ola­rak özerk ve fi­nan­sal ola­rak ma­li kay­nak üre­te­bi­len ya­pı­la­ra sa­hip ol­ma­lı­dır.

Ye­ni dö­nem­de, üni­ver­si­te­le­ri­mi­zin kar­şı­laş­tı­ğı so­run­la­rın il­gi­li pay­daş­la­rın ka­tı­lı­mıy­la çö­zü­mü­ne ön­ce­lik ve­ri­le­cek­tir.

Üni­ver­si­te­le­ri­mi­zin, yö­ne­ti­şim ve öğ­re­tim­de­ki fark­lı­laş­ma­la­rı ile te­ma­yüz et­me­le­ri des­tek­le­ne­cek­tir.

Fark­lı in­sa­ni, fi­zi­ki ve ma­li kay­nak­la­ra sa­hip olan üni­ver­si­te­le­ri­mi­zin tek tip ve tek mer­kez­li yö­ne­tim an­la­yı­şı ye­ri­ne, kü­re­sel re­ka­be­te ka­tı­la­bi­len, dün­ya­ya açık ve Türk top­lu­mu­nun bek­len­ti­le­ri­ni kar­şı­la­yan di­na­mik ku­rum­lar hâli­ne ge­ti­ril­me­si sağ­la­na­cak­tır.

Üni­ver­si­te­ler­de­ki öğ­ren­ci­le­ri­mi­zin eği­tim­le­ri­ni da­ha ra­hat şart­lar­da sür­dür­me­le­ri için yurt ka­pa­si­te­le­ri ar­tı­rıl­mış, yurt şart­la­rı iyi­leş­ti­ril­miş ve öğ­ren­ci burs­la­rı 45 ye­ni Türk li­ra­sın­dan 150 ye­ni Türk li­ra­sı­na çı­ka­rıl­mış­tır.

Bu dö­nem­de yurt­la­rın ka­li­te­si da­ha da iyi­leş­ti­ri­le­cek, burs mik­tar­la­rı da ar­tı­rı­la­cak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, hükûme­ti­miz dö­ne­min­de da­ha ka­li­te­li, da­ha adil ve da­ha ko­lay ula­şı­la­bi­lir sağ­lık hiz­me­ti sun­ma yo­lun­da ha­yal edi­le­me­yen ba­şa­rı­lar sağ­lan­mış­tır.

Va­tan­daş­la­rı­mı­zın sağ­lık hiz­met­le­ri­ne ulaş­ma­sı­nı zor­laş­tı­ran bir­çok en­gel ce­sa­ret­le ve ka­rar­lı­lık­la kal­dı­rıl­mış, sağ­lık­ta­ki çar­pık, hak­ka­ni­yet­ten uzak sis­te­mi iyi­leş­tir­mek üze­re, kap­sam­lı bir “Sağ­lık­ta Dö­nü­şüm Prog­ra­mı” ba­şa­rıy­la yü­rü­tül­müş­tür.

Baş­ta Sos­yal Si­gor­ta­lar Ku­ru­mu has­ta­ne­le­ri ol­mak üze­re, di­ğer ka­mu ku­rum­la­rı­nın has­ta­ne­le­ri Sağ­lık Ba­kan­lı­ğı­na dev­re­dil­miş­tir.

Ar­tık her va­tan­da­şı­mız, üni­ver­si­te has­ta­ne­le­ri ve özel has­ta­ne­ler da­hil, is­te­di­ği her has­ta­ne­ye gi­de­bil­mek­te, ter­cih et­ti­ği dok­to­ra mu­a­ye­ne ola­bil­mek­te, ilaç­la­rı­nı an­laş­ma­lı ser­best ec­za­ne­ler­den ala­bil­mek­te­dir.

Böy­le­ce, sağ­lık hiz­met­le­rin­den fay­da­lan­ma­da va­tan­daş­la­rı­mı­zın Emek­li San­dı­ğı men­su­bu, SSK’­lı, Bağ-Ku­r’­lu gi­bi ay­rım­la­ra ta­bi tu­tul­ma­sı so­na er­di­ril­miş­tir.

Sağ­lık ku­rum ve ku­ru­luş­la­rın­da su­nu­lan sağ­lık hiz­met­le­rin­den alı­nan KDV ora­nı­nı yüz­de 18’den yüz­de 8’e dü­şür­dük.

Çağ­daş sağ­lık an­la­yı­şı­nın te­mel un­sur­la­rı ara­sın­da yer alan “A­ile He­kim­li­ği” uy­gu­la­ma­sı­nı baş­lat­tık.

Ge­le­ce­ğe dö­nük ola­rak bü­yük bir adım ni­te­li­ğin­de olan ve hâlen 11 pi­lot ili­miz­de ba­şa­rıy­la sür­dü­rü­len bu uy­gu­la­ma­dan 9 mil­yon va­tan­da­şı­mız şu an­da ya­rar­lan­mak­ta­dır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de, “Sağ­lık­ta Dö­nü­şüm Prog­ra­mı”­nı ka­rar­lı­lık­la sür­dü­re­ce­ğiz.

Ai­le he­kim­li­ği uy­gu­la­ma­sı bu dö­ne­mi­miz­de ül­ke ge­ne­lin­de yay­gın­laş­tı­rı­la­cak­tır.

Bil­di­ği­niz gi­bi, Ge­nel Sağ­lık Si­gor­ta­sı sis­te­mi ge­çen dö­nem­de ya­sal ve ku­rum­sal alt­ya­pı­sı­nı ta­mam­la­mış, an­cak ba­zı ne­den­ler­le ha­ya­ta ge­çi­ri­le­me­miş­tir.

Zen­gin-fa­kir ay­rı­mı gö­zet­me­den, hal­kı­mı­zın tü­mü­nün sağ­lık hiz­met­le­rin­den ay­nı stan­dart­ta fay­da­la­na­ca­ğı, yok­sul­la­rın prim­le­ri­nin dev­le­ti­miz­ce kar­şı­la­na­ca­ğı, on se­kiz ya­şın al­tın­da­ki ço­cuk­la­rı­mı­zın ta­ma­mı­nın sağ­lık gü­ven­ce­si al­tın­da ola­ca­ğı “Ge­nel Sağ­lık Si­gor­ta­sı” sis­te­mi, 2008 yı­lın­da uy­gu­la­ma­ya ko­nu­la­cak­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ge­le­cek kay­gı­sı ol­ma­dan hu­zur için­de ya­şa­ma­la­rı için tüm in­san­la­rı­mı­zın kap­sam­lı ve et­kin bir sos­yal gü­ven­lik şem­si­ye­si al­tı­na alın­ma­la­rı Hükûme­ti­mi­zin en önem­li ön­ce­li­ği­dir.

İkti­da­rı­mız, sos­yal gü­ven­lik gi­bi te­mel bir alan­da ha­ya­ti önem­de re­form­lar ya­pa­rak, da­ğı­nık ya­pı­da­ki üç sos­yal si­gor­ta ku­ru­lu­şu­nun tek ça­tı al­tın­da top­lan­ma­sı­nı ger­çek­leş­tir­miş­tir.

Geç­ti­ği­miz dö­nem­de, net as­ga­ri üc­ret 2002-2007 yıl­la­rı ara­sın­da yüz­de 128 ora­nın­da art­mış­tır.

2002 yı­lı so­nun­da net ele ge­çen as­ga­ri üc­ret 184 ye­ni Türk li­ra­sı iken, 2007 yı­lı ikin­ci ya­rı­sı için 419 ye­ni Türk li­ra­sı ola­rak be­lir­len­miş­tir.

2002 yı­lı so­nun­da SSK or­ta­la­ma emek­li ay­lı­ğı 276 ye­ni Türk li­ra­sı iken, yüz­de 95 ar­tış­la 2007 Ocak ayın­da 538 ye­ni Türk li­ra­sı­na yük­sel­til­miş­tir.

Bağ-Ku­r’­lu es­na­fın 2002 yı­lı so­nun­da or­ta­la­ma emek­li ay­lı­ğı 261 ye­ni Türk li­ra­sın­dan, yüz­de 117 ar­tış­la 2007 Ocak ayın­da 566 ye­ni Türk li­ra­sı­na çı­ka­rıl­mış­tır.

Bağ-Ku­r’­lu çift­çi­le­rin 2002 yı­lı so­nun­da or­ta­la­ma emek­li ay­lı­ğı 110 ye­ni Türk li­ra­sın­dan, yüz­de 205 ar­tış­la 2007 Ocak ayın­da 335 ye­ni Türk li­ra­sı­na çı­ka­rıl­mış­tır.

Ül­ke­mi­zin imkânla­rı ve kay­nak­la­rı öl­çü­sün­de bü­yü­me­ye ve kal­kın­ma­ya pa­ra­lel ola­rak iyi­leş­me­ler bü­tün top­lum­sal ke­sim­le­re yan­sı­tı­la­cak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, biz, “Kim­se­siz­le­rin kim­se­si ola­ca­ğız.” di­ye yo­la çık­tık. Ça­re­siz ve umut­suz tek bir in­sa­nı­mı­zın kal­ma­ma­sı için var gü­cüy­le ça­lış­mak ve in­sa­nı­mı­za onur­lu bir ha­yat imkânı sun­mak hükûme­ti­mi­zin en te­mel amaç­la­rın­dan bi­ri­dir.

2002 yı­lın­da ik­ti­dar ol­du­ğu­muz­da, yıl­la­rın ih­ma­li ve ya­şa­nan kriz­le­rin so­nu­cu ar­tan yok­sul­laş­ma­yı yen­mek, açı­lan sos­yal ya­ra­la­rı sar­mak ön­ce­lik­li he­de­fi­miz ol­muş­tur.

Yıp­ra­nan top­lum­sal ya­pı­mı­zı güç­len­dir­mek, âde­ta ça­re­siz­lik içe­ri­sin­de ka­lan va­tan­daş­la­rı­mı­zın yar­dı­mı­na ulaş­mak ve tek­rar in­sa­nı­mı­za öz­gü­ven ka­zan­dır­mak için ül­ke­mi­zin bü­tün imkânla­rı­nı se­fer­ber et­tik.

De­ği­şik ba­kan­lık­la­rı­mız­ca va­tan­daş­la­rı­mı­za ulaş­tı­rı­lan sos­yal yar­dım­la­rın mik­ta­rı 2002 yı­lın­da 1,4 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı iken, dö­ne­mi­miz­de bu mik­tar hız­la ar­tı­rıl­mış ve 2006 yı­lın­da 5,7 mil­yar ye­ni Türk li­ra­sı­na ulaş­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Hükûme­ti­miz önü­müz­de­ki dö­nem­de sos­yal yar­dım ve des­tek po­li­ti­ka­la­rı­nı ye­ni bir ya­pı­lan­ma için­de da­ha güç­lü ve et­kin bir şekil­de sür­dü­re­cek­tir. Özel­lik­le en dü­şük ge­lir gru­bun­da­ki ai­le­le­rin ço­cuk­la­rı­nın pe­ri­yo­dik sağ­lık hiz­me­ti al­ma­sı ve eği­tim­le­ri­ne de­vam­la­rı­nı sağ­la­mak için an­ne­le­re ya­pı­lan her ço­cuk için ay­lık öde­me­ler sür­dü­rü­le­cek­tir.

Ai­le top­lu­mun te­mel ta­şı­dır. Bü­tün top­lum­sal de­ğer­ler bu te­me­lin sağ­lam­lı­ğı öl­çü­sün­de yük­se­lir.

Top­lum­sal do­ku­mu­zun güç­len­me­si ve ge­le­cek ne­sil­le­ri­mi­zin em­ni­ye­ti için top­lum­sal so­rum­lu­luk ta­şı­yan bü­tün ku­rum­la­rı­mız­la be­ra­ber, bir­lik­te, her za­man­kin­den da­ha çok ai­le ku­ru­mu­na ve ai­le de­ğer­le­ri­nin ko­run­ma­sı­na önem ver­mek zo­run­da­yız.

Ai­le içi şid­det, tö­re ve na­mus ci­na­yet­le­ri ile mü­ca­de­le­de sı­fır to­le­rans yak­la­şı­mıy­la ha­re­ket edil­mek­te­dir.

Bu so­ru­na kar­şı ka­lı­cı ve ger­çek­çi bir çö­zü­me ula­şıl­ma­sı için bir se­fer­ber­lik baş­la­tıl­mış­tır.

Kız ço­cuk­la­rı­mı­zın ve ka­dın­la­rı­mı­zın eği­ti­min her ka­de­me­si­ne da­ha faz­la ka­tıl­ma­sı ve top­lum­sal ha­ya­tın her ala­nın­da da­ha faz­la rol al­ma­sı için sür­dür­dü­ğü­müz ça­lış­ma­la­rı­mız ye­ni po­li­ti­ka­lar­la güç­len­di­ri­le­cek­tir.

Ka­dın hu­zu­rev­le­ri yay­gın­laş­tı­rı­la­cak­tır.

Ço­cuk, genç, yaş­lı ve özür­lü­le­ri­mi­ze ve­ri­len hiz­met­ler kat­la­na­rak art­mış­tır.

Hükûme­ti­miz dö­ne­min­de bu hiz­met­ler­den ya­rar­la­nan ki­şi sa­yı­sın­da 2,5 kat, sağ­la­nan ay­ni nakdî yar­dım­lar­da 9 kat ar­tış sağ­lan­mış­tır.

Ye­ni­lik­çi bir uy­gu­la­ma ola­rak “Sev­gi Ev­le­ri Pro­je­si” ha­ya­ta ge­çi­ril­miş, ço­cuk­la­rı­mız ai­le or­ta­mı­na ya­kın şart­lar­da oluş­tu­ru­lan sev­gi ve ço­cuk ev­le­ri­ne ta­şın­ma­ya baş­la­mış­tır.

2007 so­nu­na ka­dar ço­cuk­la­rı­mı­zın yüz­de 40’ı bu sı­cak or­tam­la­ra ka­vu­şa­cak­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de de ai­le sta­tü­sü­nü ge­liş­tir­me­ye, ai­le ku­ru­mu­nu güç­len­dir­me­ye ve ai­le üye­le­ri­nin bir bü­tün ola­rak ya­şam stan­dart­la­rı­nı yük­selt­me­ye yö­ne­lik ça­lış­ma­lar sür­dü­rü­le­cek­tir.

Ni­te­lik­li, gi­ri­şim­ci, öz gü­ve­ni yük­sek, millî ve ma­ne­vi de­ğer­le­ri­ne sa­hip çı­kan bir genç­lik, ül­ke­mi­zi hak et­ti­ği ye­re ta­şı­ya­cak te­mel var­lı­ğı­mız­dır.

Bu çer­çe­ve­de, genç­li­ği­mi­zin her an­lam­da do­na­nım­lı, te­mel de­ğer­le­ri­mi­ze sa­hip çı­kan bi­rey­ler ola­rak ye­tiş­me­le­ri­ni te­min et­mek, on­la­rı za­rar­lı alış­kan­lık­lar­dan ko­ru­mak ve is­tik­ba­le gü­ven­le bak­ma­la­rı­nı sağ­la­mak Hükûme­ti­mi­zin bü­tün po­li­ti­ka­la­rın­da gö­ze­te­ce­ği bir ön­ce­li­ği­miz­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, AK Par­ti İkti­da­rı dö­ne­min­de, tam an­la­mıy­la bir re­form ni­te­li­ğin­de olan Özür­lü­ler Ka­nu­nu çı­ka­rı­la­rak dün­ya­da­ki bir­çok ül­ke­ye ör­nek ola­cak şekil­de, top­lum­da özür­lü bi­rey­le­re hak et­tik­le­ri de­ğer ve­ril­miş­tir.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de, özür­lü­ler ko­nu­sun­da ya­pı­lan re­form ni­te­li­ğin­de­ki dü­zen­le­me­le­rin en iyi şekil­de ha­ya­ta ge­çi­ril­me­si sağ­la­na­cak­tır.

Ay­rı­ca, özür­lü­le­ri­mi­zin top­lum­la bü­tün­leş­me­le­ri, re­fah se­vi­ye­le­ri­nin, hu­zur ve mut­lu­luk­la­rı­nın ar­tı­rıl­ma­sı için önü­müz­de­ki dö­nem­de de ye­ni dü­zen­le­me­ler yap­ma­ya de­vam edi­le­cek­tir.

Özür­lü va­tan­daş­la­rı­mın is­tih­da­mı­nı ar­tır­mak ama­cıy­la, özel sek­tör­de ça­lı­şan özür­lü­le­rin sos­yal si­gor­ta prim­le­ri ha­zi­ne ta­ra­fın­dan öde­ne­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, hükûme­ti­miz, ah­la­ki ve ma­ne­vi de­ğer­le­ri­mi­zin ya­şa­tıl­ma­sı, millî da­ya­nış­ma ve bü­tün­leş­me­mi­zin sağ­lan­ma­sı için din hiz­met­le­ri­ni önem­li bir alan ola­rak gör­mek­te­dir. İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de, din hiz­met­le­ri­nin et­kin bir şekil­de yü­rü­tül­me­si için Di­ya­net İş­leri Baş­kan­lı­ğı­na her tür­lü des­tek ve­ril­miş­tir.

Di­ya­net İş­leri Baş­kan­lı­ğı, her tür­lü si­ya­si gö­rüş ve dü­şün­ce kar­şı­sın­da özerk­li­ği­ni ko­ru­ya­rak di­nin bir­leş­ti­ri­ci ve bü­tün­leş­ti­ri­ci özel­li­ği­ni, din ku­ru­mu­nun say­gın­lı­ğı­nı öne çı­kar­mış ve top­lu­mun bü­tün ke­sim­le­ri­nin or­tak ka­bul ve te­vec­cü­hü­nü ka­zan­mış­tır.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; hal­kı­mı­zın ih­ti­yaç­la­rı doğ­rul­tu­sun­da, ar­tan nü­fu­su­mu­za ve iş­siz­le­ri­mi­ze is­tih­dam imkânı oluş­tur­mak te­mel ön­ce­li­ği­miz­dir.

Sağ­la­dı­ğı­mız gü­ven ve is­tik­rar­la, hız­lı, yük­sek ve sür­dü­rü­le­bi­lir bir bü­yü­me ger­çek­leş­ti­ril­miş, geç­miş kriz­le­rin aç­tı­ğı ya­ra­lar sa­rıl­mış­tır.

İstih­da­mı ve üre­ti­mi des­tek­le­yen bir an­la­yış için­de, kap­sam­lı bir Teş­vik Ya­sa­sı uy­gu­la­ma­ya kon­muş, is­tih­dam oluş­tur­ma­nın di­na­mi­ği olan ya­tı­rım­lar can­lan­dı­rıl­mış, üre­ti­me dö­nük ka­pa­si­te kul­la­nım oran­la­rı ar­tı­rıl­mış­tır.

İkti­da­rı­mı­zın baş­la­dı­ğı 2002 yı­lı­nın so­nun­dan gü­nü­mü­ze, nü­fu­su­muz­da mey­da­na ge­len 4 mil­yon ki­şi­lik ar­tı­şa rağ­men, ye­ni iş­siz oluş­tu­rul­ma­dı­ğı gi­bi, dev­ra­lı­nan iş­siz ki­şi sa­yı­sı azal­tıl­mış­tır.

2002 yı­lın­da yüz­de 10,3 olan iş­siz­lik ora­nı, 2006’da yüz­de 9,9’a ge­ri­le­miş­tir.

Önü­müz­de­ki dö­nem, hü­kü­me­ti­miz için uzun va­de­li eko­no­mik ge­liş­me ve kal­kın­ma için sos­yal po­li­ti­ka­la­rın mer­ke­ze alın­dı­ğı bir dö­nem ola­cak­tır.

İstih­da­mın ar­tı­rıl­ma­sı, da­ha faz­la ve da­ha ka­li­te­li iş imkânla­rı­nın oluş­tu­rul­ma­sı için ça­ba­la­rı­mız ar­ta­rak de­vam ede­cek­tir.

2003 yı­lın­da ya­pı­lan 3 pu­an­lık in­di­rim so­nu­cu, iş­siz­lik si­gor­ta­sı prim ora­nı yüz­de 7’den yüz­de 4’e çe­kil­miş­tir. Sos­yal si­gor­ta pri­mi­ne esas ka­zan­cın alt sı­nı­rı as­ga­ri üc­re­te eşit­len­miş, bir baş­ka ifa­dey­le sa­nal as­ga­ri üc­ret uy­gu­la­ma­sı so­na er­miş­tir.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de SSK iş­ve­ren prim ora­nı, 2008 yı­lın­da 5 pu­an ile baş­la­mak üze­re ka­de­me­li ola­rak in­di­ri­le­cek­tir.

İş­veren­le­rin zo­run­lu özür­lü is­tih­da­mın­da SSK iş­ve­ren prim tu­ta­rı ha­zi­ne ta­ra­fın­dan kar­şı­la­na­cak­tır.

Şir­ket kur­ma ve ka­pat­ma ile il­gi­li ma­li­yet­ler dü­şü­rü­le­cek­tir.

Es­nek is­tih­dam bi­çim­le­ri ar­tı­rı­la­cak, es­nek­lik-gü­ven­ce iliş­ki­si ko­ru­na­cak­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de, sa­de­ce ma­li yük­ler de­ğil, is­tih­dam üze­rin­de­ki ida­ri ve ya­sal yük­ler de azal­tı­la­cak­tır.

Ça­lış­ma ha­ya­tı­na iliş­kin bü­rok­ra­tik for­ma­li­te­ler da­ha da ba­sit­leş­ti­ri­le­cek­tir.

Zo­run­lu is­tih­dam uy­gu­la­ma­la­rın­da, iş­ve­ren­le­rin iş­çi ça­lış­tır­ma­sı­nı özen­di­re­cek dü­zen­le­me­le­re gi­di­le­cek­tir.

İstih­dam üze­rin­de­ki yük­le­rin ha­fif­le­til­me­si için, İş Ka­nu­nu­’­na gö­re açıl­ma­sı zo­run­lu bi­rim­ler ko­nu­sun­da ko­lay­laş­tı­rı­cı dü­zen­le­me­ler ge­ti­ri­le­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, ül­ke­miz­de eği­tim sis­te­miy­le iş gü­cü pi­ya­sa­sı ara­sın­da ya­pı­sal bir uyum­suz­luk bu­lun­mak­ta­dır.

Bir yan­dan iş ara­yan çok sa­yı­da in­san, di­ğer ta­raf­tan ara­dı­ğı ni­te­lik­te ele­man bu­la­ma­mak­tan şikâyet eden çok sa­yı­da fir­ma ol­ma­sı bu ya­pı­sal so­ru­nun çar­pı­cı bir gös­ter­ge­si­dir.

Özel­lik­le ara in­san gü­cü ala­nın­da or­ta­ya çı­kan bu tab­lo­yu sa­de­ce mak­ro po­li­ti­ka­lar­la de­ğil, eş za­man­lı ola­rak uy­gu­la­ma­ya ko­ya­ca­ğı­mız mik­ro po­li­ti­ka­lar ve re­form­lar­la aş­ma ka­rar­lı­lı­ğın­da­yız.

Mes­le­ki eği­tim­de okul tü­rü ye­ri­ne prog­ram tü­rü­nü esas alan ve prog­ram­lar ara­sın­da ko­lay­lık­la ge­çiş­le­rin ya­pı­la­bil­di­ği es­nek bir sis­te­min alt­ya­pı­sı ku­rul­muş olup, önü­müz­de­ki dö­nem bu sis­te­me ge­çi­le­cek­tir.

Ay­rı­ca, çı­rak­lık eği­tim mer­kez­le­ri­nin ve prog­ram­la­rı­nın mo­dern­leş­ti­ril­me­si, mes­lek li­se­le­ri ve mes­lek yük­sek okul­la­rı­nın iş gü­cü pi­ya­sa­sıy­la iş bir­li­ği için­de eği­tim yap­ma­la­rı da sağ­la­na­cak­tır.

AK Par­ti İkti­da­rı dö­ne­min­de mo­dern bir ka­mu is­tih­dam ku­ru­mu ola­rak ye­ni­den ya­pı­lan­dı­rı­lan Tür­ki­ye İş Ku­ru­mu, ak­tif iş gü­cü prog­ram­la­rı­nı et­kin ve yay­gın bir şekil­de uy­gu­la­ya­bi­le­cek ka­pa­si­te­ye ulaş­tı­rı­la­cak­tır.

“Mes­lek Edin-İşin Ha­zır”, “Genç­ler İş Ada­mı Olu­yor”, “Ka­dın Gi­ri­şim­ci­lik” gi­bi ak­tif iş gü­cü prog­ram­la­rı uy­gu­lan­ma­ya baş­la­na­cak­tır.

Özel is­tih­dam bü­ro­la­rı­nın açıl­ma­sı özen­di­ri­le­cek­tir.

İş­siz­lik Si­gor­ta­sı Fo­nu önü­müz­de­ki dö­nem da­ha et­ki­li kul­la­nı­la­cak, kul­la­nım ko­şul­la­rı ko­lay­laş­tı­rı­la­cak­tır.

Fon kay­nak­la­rı, iş­siz­le­re ve­ri­le­cek des­tek­le­rin ya­nı sı­ra, is­tih­da­mı ar­tır­mak ama­cıy­la ge­liş­ti­ri­le­cek pro­je­ler­de de kul­la­nı­la­cak­tır.

Eko­no­mik ve sos­yal ola­rak hız­la ge­li­şen ve kent­le­şen ül­ke­miz­de in­sa­nı­mı­zın ya­şam ka­li­te­si­ni ar­tır­mak ve tüm ül­ke­ye yay­gın­laş­tır­mak Hükûme­ti­mi­zin ye­ni dö­nem­de ön­ce­lik­li he­de­fi ola­cak­tır.

Ana­ya­sa­’­mız­da ifa­de­si­ni bu­lan “sağ­lık­lı ve den­ge­li çev­re­de ya­şa­ma hak­kı”, çev­re po­li­ti­ka­la­rı­mı­zın te­me­li­ni oluş­tur­mak­ta­dır.

Tür­ki­ye­’­yi, bi­yo­lo­jik çe­şit­li­li­ğin ko­run­du­ğu, do­ğal kay­nak­la­rın sür­dü­rü­le­bi­lir kal­kın­ma yak­la­şı­mıy­la yö­ne­til­di­ği, sağ­lık­lı ve den­ge­li bir çev­re­de ya­şa­ma hak­kı­nı gö­ze­ten bir ül­ke yap­ma­yı he­def­li­yo­ruz.

Su kay­nak­la­rı­mı­zın çok da­ha ve­rim­li bir şekil­de kul­la­nıl­ma­sı­na yö­ne­lik ça­lış­ma­la­rı­mız ar­ta­rak de­vam ede­cek­tir.

Bu çer­çe­ve­de, atık su, ka­tı atık, teh­li­ke­li atık gi­bi çev­re ko­ru­ma­ya yö­ne­lik te­sis­le­rin yay­gın­laş­ma­sı­nı sağ­la­ya­ca­ğız.

Ge­ri dö­nü­şüm ça­lış­ma­la­rı­na ağır­lık ve­re­ce­ğiz.

Ağaç­lan­dır­ma, eroz­yon­la mü­ca­de­le ve iyi­leş­tir­me ça­lış­ma­la­rı­mı­zı hız­lan­dı­ra­cak, kent­le­ri­mi­zin et­ra­fın­da­ki “ye­şil ku­şak or­man­cı­lı­ğı”­nı ge­liş­ti­re­rek, da­ha ya­şa­na­bi­lir kent­ler oluş­tu­rul­ma­sı­na kat­kı­da bu­lu­na­ca­ğız.

Kü­re­sel ısın­may­la il­gi­li ola­rak da­ha ön­ce baş­la­tı­lan ener­ji, ulaş­tır­ma, ta­rım ve sa­na­yi gi­bi sek­tö­rel alan­da­ki ça­lış­ma­la­ra ve ağaç­lan­dır­ma­la­ra ka­rar­lı­lık­la de­vam ede­ce­ğiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, hükûme­ti­miz, 2003 yı­lın­da baş­lat­tı­ğı plan­lı kent­leş­me ve ko­nut ata­ğıy­la ve ye­rel yö­ne­tim­ler­le iş bir­li­ği içe­ri­sin­de, cum­hu­ri­yet ta­ri­hi­miz­de bu­gü­ne ka­dar gö­rül­me­miş hız­da ve kap­sam­da bir ça­lış­ma baş­lat­mış­tır.

Baş­ba­kan­lık Top­lu Ko­nut İda­re­si Baş­kan­lı­ğı va­sı­ta­sıy­la yü­rü­tül­mek­te olan bu pro­je­ler­le, hem kent­sel dö­nü­şü­me ön­cü­lük edil­miş hem de tüm yurt­ta mo­dern şehir­le­rin olu­şu­mu­na kat­kı sağ­lan­mış­tır.

Va­tan­daş­la­rı­mı­za, on, on beş, yir­mi yıl gi­bi va­de­ler­le, ki­ra öder gi­bi ev sa­hi­bi ol­ma imkânı sağ­la­dık.

Bu­gü­ne ka­dar, top­lam 280 bin ko­nu­tun ya­pı­mı de­vam edi­yor.

Bun­la­rın yak­la­şık 140 bi­ni, sos­yal do­na­tı­la­rı ve çev­re dü­zen­le­me­le­riy­le ta­mam­lan­mış ve sa­hip­le­ri­ne tes­lim edil­miş­tir.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de he­de­fi­miz, ta­mam­lan­mış olan ko­nut sa­yı­sı­nı, 280 bi­ne ila­ve 220 bin ko­nut­la 500 bi­ne çı­kar­mak­tır.

Ül­ke­miz, coğ­ra­fi, je­o­lo­jik ve ik­lim özel­lik­le­riy­le bağ­lan­tı­lı ola­rak sık­lık­la dep­rem ve sel gi­bi do­ğal afet­le­re ma­ruz kal­mak­ta­dır.

Bu­nun far­kın­da olan hükûme­ti­miz, ko­nu üze­rin­de cid­di­yet­le dur­muş, ge­rek­li mü­da­ha­le­le­ri ve yar­dım­la­rı za­ma­nın­da yap­mış­tır.

Hükûme­ti­miz ver­di­ği mad­di ve ma­ne­vi des­tek­ler­le her za­man do­ğal afet­le­re ma­ruz ka­lan va­tan­daş­la­rı­mı­zın ya­nın­da ol­muş­tur.

Ev­le­ri yı­kı­lan afet­ze­de­le­re, TO­Kİ va­sı­ta­sıy­la gü­ven­li ko­nut­lar hız­la yap­tı­rı­la­rak tes­lim edil­miş­tir.

Ay­rı­ca, İstan­bul dep­re­mi ha­zır­lık­la­rı çer­çe­ve­sin­de, va­li­lik bün­ye­sin­de ko­or­di­nas­yon mer­ke­zi ve Dün­ya Ban­ka­sı iş bir­li­ği ile pro­je uy­gu­la­ma bi­ri­mi oluş­tu­ru­la­rak, ça­lış­ma­lar­da önem­li me­sa­fe­ler kay­de­dil­miş­tir.

Do­ğal afet­le­re ha­zır­lık­ta gü­ven­li ya­şam mekânla­rı oluş­tur­mak te­mel ön­ce­li­ği­miz ola­cak­tır.

Bu amaç­la, ül­ke ge­ne­lin­de do­ğal afet ris­ki ta­şı­yan yer­le­şim yer­le­ri­miz risk dü­ze­yi­ne gö­re ön­ce­lik­li hâle ge­ti­ri­le­cek, bun­lar­dan ye­ni­den yer­le­şim ge­re­ken­le­re TO­Kİ ta­ra­fın­dan uy­gun ko­şul­lar­da ko­nut ve iş ye­ri ya­pı­la­cak­tır.

Güç­len­dir­me ve re­ha­bi­li­tas­yon ih­ti­ya­cı olan­la­ra da ye­ni fi­nans­man mo­del­le­ri ge­liş­ti­ri­le­cek­tir.

Ay­rı­ca, İstan­bu­l’­da yü­rü­tü­len dep­re­me ha­zır­lık ça­lış­ma­la­rı da­ha da hız­lan­dı­rı­la­cak ve de­ne­tim­ler ar­tı­rı­la­cak­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Türk kül­tür ve sa­na­tı­nın millî kim­li­ği­ni mu­ha­fa­za ede­rek ev­ren­sel plat­form­la­ra ta­şın­ma­sı ön­ce­lik­li he­de­fi­miz ara­sın­da­dır.

Me­de­ni­yet­le­rin be­şi­ği olan Tür­ki­ye­’­nin ye­rel ve ulu­sal kül­tür de­ğer­le­ri­ni ev­ren­sel kül­tür mi­ra­sı­nın vaz­ge­çil­mez bir par­ça­sı ola­rak gö­ren Hükûme­ti­miz, Türk kül­tür, sa­nat ve me­de­ni­yet eser­le­ri­nin ya­şa­tıl­ma­sı, ko­run­ma­sı ve ta­nı­tıl­ma­sı ala­nın­da bü­yük adım­lar at­mış­tır.

Hükûme­ti­miz dev­le­tin kül­tür ala­nın­da­ki ro­lü­nü, zen­gin ve re­ka­bet­çi bir kül­tür ha­ya­tı­nın oluş­ma­sı için or­tam ha­zır­la­mak ve kül­tür mi­ra­sı­nı ko­ru­mak ve ge­liş­tir­mek ola­rak gö­rür.

AK Par­ti İkti­da­rı dö­ne­min­de ül­ke­mi­zin fark­lı uy­gar­lık­la­ra ait kül­tür var­lık­la­rı­na yö­ne­lik çağ­daş mev­zu­at ça­lış­ma­la­rı ger­çek­leş­ti­ril­miş, bu ala­na ye­ni kay­nak­lar ak­ta­ra­rak bü­yük bir se­fer­ber­lik baş­la­tıl­mış­tır.

Bu çer­çe­ve­de, Kül­tür ve Tu­rizm Ba­kan­lı­ğı ile Va­kıf­lar Ge­nel Mü­dür­lü­ğü­nün res­to­ras­yon, pro­je ve uy­gu­la­ma­sı­nı ta­mam­la­dı­ğı eser sa­yı­sı 3 bi­nin üze­rin­de­dir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; eko­no­mik bü­yü­me­ye, sos­yal ge­liş­me­ye, mil­le­ti­mi­zin ya­şam dü­ze­yi­nin yük­sel­me­si­ne ve sür­dü­rül­me­si­ne olan stra­te­jik et­ki­si ne­de­niy­le bi­lim, tek­no­lo­ji ve ye­ni­li­ğin des­tek­len­me­si en te­mel ön­ce­lik­le­ri­miz­den­dir.

AK Par­ti İkti­da­rı dö­ne­min­de büt­çe­den ar-ge­’­ye ay­rı­lan pay­da önem­li bir ar­tış sağ­lan­mış­tır.

Sa­de­ce TÜ­Bİ­TA­K’­a ay­rı­lan kay­nak geç­miş dö­nem­ler­le mu­ka­ye­se edil­me­ye­cek tu­tar­da­dır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de he­de­fi­miz, ar-ge har­ca­ma­la­rı­nın millî ge­lir için­de­ki pa­yı­nın, 2013 yı­lı­na ka­dar yüz­de 2’ye yük­sel­til­me­si­dir.

Bu pa­yın en az ya­rı­sı­nın özel ke­sim ta­ra­fın­dan kar­şı­la­na­bil­me­si için her tür­lü ön­lem alı­na­cak, ge­rek­li ida­ri ve hu­ku­ki or­tam ha­zır­la­na­cak­tır.

Ge­çen beş yıl­lık dö­nem­de, bil­gi top­lu­mu­na dö­nü­şüm yo­lun­da çok hız­lı bir de­ği­şim ya­şan­mış­tır.

Ge­niş bant İnter­net hiz­me­ti baş­la­tıl­mış ve abo­ne sa­yı­sı hız­la ar­tı­rı­la­rak 4,4 mil­yo­na ulaş­mış­tır.

İnter­net kul­la­nı­cı sa­yı­sı 2002 yı­lın­da 4 mil­yon iken, 5 kat ar­ta­rak 2006 yı­lın­da 20 mil­yo­na yük­sel­miş­tir.

Ay­nı dö­nem­de bil­gi­sa­yar sa­yı­sı ise 4 mil­yon­dan 8 mil­yo­na yük­sel­miş­tir.

Bil­gi­sa­yar kul­la­nı­mı­nın yay­gın­laş­ma­sın­da bu dö­nem­de Tür­ki­ye dün­ya bi­rin­ci­si ol­muş­tur.

2002 yı­lı so­nun­da 23 mil­yon olan cep te­le­fo­nu kul­la­nı­cı sa­yı­sı, 2006 yı­lı so­nun­da 54 mil­yo­na ulaş­mış­tır.

Te­le­ko­mü­ni­kas­yon­da te­kel kal­dı­rıl­mış­tır.

Ge­li­şen bi­li­şim tek­no­lo­ji­le­ri­nin ih­ti­ya­cı­nı kar­şı­la­yan bir­çok ya­sal dü­zen­le­me ger­çek­leş­ti­ril­miş, elek­tro­nik im­za, ev­ren­sel hiz­met, nu­ma­ra ta­şı­na­bi­lir­li­ği, üçün­cü ne­sil li­sans­lar ve İnter­net suç­la­rıy­la il­gi­li dü­zen­le­me­ler ya­pıl­mış­tır.

Önü­müz­de­ki dö­nem­de; te­le­ko­mü­ni­kas­yon pa­za­rın­da­ki ser­best­leş­me hız­lan­dı­rı­la­cak­tır.

Elek­tro­nik ha­ber­leş­me hiz­met­le­rin­de­ki yük­sek ver­gi yü­kü, büt­çe imkânla­rı da­hi­lin­de ted­ri­cen ma­kul se­vi­ye­le­re çe­ki­le­cek­tir.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri; Tür­ki­ye dış po­li­ti­ka gün­de­mi ve so­rum­lu­luk alan­la­rı açı­sın­dan çok yön­lü ve çok bo­yut­lu bir ül­ke­dir. Ta­ri­hi bi­ri­ki­mi­miz, coğ­ra­fi ve kül­tü­rel bağ­la­rı­mız, stra­te­jik ko­nu­mu­muz iyi be­lir­len­miş ve bü­tün­cül bir çer­çe­ve­ye otur­tul­muş çok bo­yut­lu bir dış po­li­ti­ka ge­rek­tir­mek­te­dir.

Tür­ki­ye­’­yi, kriz­le­re tep­ki ve­ren, sa­vun­ma­cı bir ül­ke ko­nu­mun­dan çı­ka­ra­rak böl­ge­sel ve kü­re­sel viz­yo­nuy­la ge­liş­me­le­ri yön­len­di­re­bi­len be­lir­le­yi­ci bir ak­tör hâli­ne ge­tir­mek te­mel ama­cı­mız ol­muş­tur.

Bu he­de­fe ulaş­ma­nın ön­ce­lik­li şar­tı, kom­şu ül­ke­ler­le eko­no­mik, kül­tü­rel ve si­ya­si bağ­la­rı güç­len­di­re­rek ül­ke­mi­zin çev­re­sin­de bir gü­ven­lik ve re­fah hal­ka­sı oluş­tu­rul­ma­sı­dır.

Bu­nun için hükûme­ti­miz, Bal­kan­lar, Kaf­kas­lar, Or­ta Do­ğu ve Or­ta As­ya böl­ge­le­ri ile Ak­de­niz, Ka­ra­de­niz, Ha­zar ve Bas­ra hav­za­la­rıy­la iliş­ki­le­rin ku­rum­sal­laş­ma­sı­nı ön­ce­lik­li he­def ola­rak gör­müş ve bu yön­de kök­lü adım­lar at­mış­tır.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Kıb­rıs Türk hal­kı­nın gü­ven­lik ve re­fa­hı­nın sağ­lan­ma­sı için Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’­nin her alan­da ulus­la­ra­ra­sı et­kin­li­ği­nin ar­tı­rıl­ma­sı ve Do­ğu Ak­de­ni­z’­de­ki den­ge ve is­tik­ra­rın ko­run­ma­sı, Tür­ki­ye­’­nin Kıb­rıs po­li­ti­ka­sı­nın iki ana stra­te­jik he­de­fi­ni oluş­tur­mak­ta­dır.

Ge­çen dö­nem­de ta­kip et­ti­ği­miz di­na­mik Kıb­rıs po­li­ti­ka­sı ile Tür­ki­ye bir ta­raf­tan bü­yük bir psi­ko­lo­jik üs­tün­lük ka­za­nır­ken, di­ğer ta­raf­tan Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’­nin ulus­la­ra­ra­sı meş­ru­i­ye­ti­ni ve et­kin­li­ği­ni de ar­tır­mış­tır.

2002 yı­lı iti­ba­rıy­la Kıb­rıs ko­nu­sun­da ulus­la­ra­ra­sı bas­kı al­tın­da bu­na­lan Tür­ki­ye, yü­rüt­tü­ğü­müz ak­tif po­li­ti­ka so­nu­cun­da, ulu­sal çı­kar­la­rı­mız­dan en kü­çük bir ta­viz ver­me­den ulus­la­ra­ra­sı alan­da bü­yük bir ma­nev­ra ka­bi­li­ye­ti ka­zan­mış­tır.

Bu nok­ta­ya ge­li­nir­ken Kıb­rı­s’­ta tek bir as­ker çe­kil­me­miş, 1 met­re­ka­re top­rak ve­ril­me­miş­tir. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Bu sü­re için­de Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’­nin ulus­la­ra­ra­sı te­mas­la­rın­da cid­di bir ar­tış göz­len­miş­tir.

Her yıl ar­tan sa­yı­da ulus­la­ra­ra­sı yet­ki­li Kıb­rı­s’ı  zi­ya­ret et­mek­te ve Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’­nin Cum­hur­baş­ka­nı ve hükûmet üye­le­ri, git­tik­le­ri ül­ke­ler­de da­ha üst dü­zey­de il­gi ve ka­bul gör­mek­te­dir­ler.

Kıb­rıs Türk hal­kı­nın eko­no­mik kal­kın­ma dü­ze­yi bü­yük bir ge­liş­me gös­ter­miş, 2002’de ki­şi ba­şı­na millî ge­lir 4.500 do­lar iken, 2006 yı­lı so­nu iti­ba­rıy­la bu 11.270 do­la­ra çık­mış­tır.

Ulus­la­ra­ra­sı ko­nu­mu­nun da­ha ile­ri­ye gö­tü­rül­me­si, baş­ta ti­ca­ret, kül­tür, tu­rizm ve eği­tim ol­mak üze­re ana hiz­met sek­tör­le­ri­nin ge­liş­ti­ril­me­si, te­mel alt­ya­pı so­run­la­rı­nın aşıl­ma­sı için hükûme­ti­miz, bu­gü­ne ka­dar ol­du­ğu gi­bi bun­dan son­ra da Ku­zey Kıb­rıs Türk Cum­hu­ri­ye­ti­’­ne ge­rek­li des­te­ği ve­re­cek­tir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye­’­nin ta­rih­sel so­rum­lu­lu­ğu­nu ye­ri­ne ge­tir­mek, Türk ve ak­ra­ba dev­let ve top­lu­luk­la­ra sa­hip çık­mak, dış po­li­ti­ka­mı­zın ön­ce­lik­li ko­nu­la­rı ara­sın­da­dır. İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de bu coğ­raf­ya­ya yar­dım gö­tü­rü­lür­ken, ha­ma­set­ten uzak, pro­fes­yo­nel ve sür­dü­rü­le­bi­lir iliş­ki­ler ge­liş­ti­ril­miş­tir.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de Kı­rım Ta­tar­la­rı­na, Ga­ga­vuz Türk­le­ri­ne, Af­ga­nis­tan Öz­bek ve Türk­men­le­ri­ne, Gür­cis­tan Aze­ri ve Ka­ra­kal­pak Türk­le­ri­ne, Mo­ğo­lis­tan Ka­zak­la­rı­na, Ko­so­va Türk­le­ri­ne, Ma­ke­don­ya Türk­le­ri­ne, Ba­tı Trak­ya ve Bul­ga­ris­tan Türk­le­ri­ne, Ku­zey Irak Türk­men­le­ri­ne ve Ahıs­ka Türk­le­ri­ne kal­kın­ma des­te­ği ve­ril­miş, ta­ri­hi ve kül­tü­rel de­ğer­le­ri­ne sa­hip çık­ma­la­rı sağ­lan­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Ay­rı­ca, Kı­rım Türk­le­ri için söz ve­ri­len bin ko­nut alı­nıp tes­lim edil­miş ve Türk ta­ri­hi­nin en es­ki ya­zı­lı kay­na­ğı ka­bul edi­len Or­hun Abi­de­le­ri­ne ula­şı­mı sağ­la­yan Ka­ra­ku­rum-Abi­de­ler ara­sı 50 ki­lo­met­re­lik ka­ra yo­lu­nun ya­pı­mı ta­mam­lan­mış­tır. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Or­ta Do­ğu, bü­yük ge­ri­lim­le­rin ve önem­li dö­nü­şüm­le­rin ya­şan­dı­ğı ta­ri­hi bir kav­şak nok­ta­sın­da­dır.

Geç­ti­ği­miz dö­nem­de Fi­lis­tin so­ru­nu­na hak­ka­ni­yet­li bir çö­züm bu­lun­ma­sı ve Lüb­na­n’­ın is­tik­ra­ra ka­vuş­ma­sı için gös­ter­miş ol­du­ğu­muz yo­ğun ça­ba­yı önü­müz­de­ki dö­nem­de ka­rar­lı­lık­la de­vam et­ti­re­ce­ğiz.

Ira­k’­ta­ki ge­liş­me­ler dün­ya ener­ji po­li­ti­ka­la­rı­nı ve kü­re­sel eko­no­mi­nin den­ge­le­ri­ni önem­li öl­çü­de et­ki­le­ye­cek­tir.

Tür­ki­ye için Ira­k’­ın gü­ven­lik ve is­tik­ra­rı sa­de­ce kom­şu bir ül­ke ola­rak de­ğil, Tür­ki­ye­’­nin gü­ven­li­ği açı­sın­dan da bü­yük önem ta­şı­mak­ta­dır.

Bu ne­den­le­dir ki, Tür­ki­ye  son dört yıl için­de Ira­k’­ın is­tik­rar ve gü­ven­li­ği için en faz­la ça­ba sarf eden ül­ke­le­rin ba­şın­da gel­miş­tir.

Irak po­li­ti­ka­mız, ba­rış, gü­ven­lik, de­mok­ra­si ve is­tik­rar il­ke­le­ri­ne da­ya­nır.

Ker­kük me­se­le­si­nin bü­tün et­nik ve mez­hebî un­sur­la­rın ka­tı­lı­mıy­la hak­ka­ni­yet il­ke­le­ri­ne da­ya­lı bir çö­zü­me ka­vuş­tu­rul­ma­sı ön­ce­lik­li gün­dem mad­de­le­ri­miz­den bi­ri­ni oluş­tur­ma­ya de­vam ede­cek­tir.

Ira­k’­ta is­tik­rar­sız­lık­tan bes­le­nen te­rör teh­di­di­ne kar­şı da her tür­lü ted­bi­ri en et­kin bir şekil­de al­dık, alı­yo­ruz ve ala­ca­ğız. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan al­kış­lar)

Hiç­bir kom­şu ül­ke top­ra­ğı­nın ül­ke­mi­ze yö­ne­lik te­rö­rist ey­lem­ler için bir üs ola­rak kul­la­nıl­ma­sı­na izin ver­me­ye­ce­ğiz.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, hükûme­ti­miz, Av­ru­pa Bir­li­ği-Tür­ki­ye iliş­ki­le­ri­ni sa­de­ce iki­li iliş­ki­ler çer­çe­ve­sin­de de­ğil, kü­re­sel ve böl­ge­sel ba­rış viz­yo­nu­muz için­de de­ğer­len­dir­mek­te­dir.

Av­ru­pa Bir­li­ği-Tür­ki­ye iliş­ki­le­ri, kü­re­sel ba­rı­şı teh­dit eden ge­ri­lim­le­rin yu­mu­şa­tıl­ma­sın­da, ulus­la­ra­ra­sı te­rör, kül­tü­rel ça­tış­ma, ener­ji gü­ven­li­ği gi­bi risk alan­la­rın­da ulus­la­ra­ra­sı iş bir­li­ği­nin yay­gın­laş­tı­rıl­ma­sın­da bü­yük önem ta­şı­mak­ta­dır.

17 Ara­lık 2004 Av­ru­pa Bir­li­ği zir­ve­sin­de alı­nan ka­rar, Tür­ki­ye­’­nin ya­rım asır­dır sür­dü­re­gel­di­ği Av­ru­pa Bir­li­ği ile bü­tün­leş­me ça­ba­la­rı­na iv­me kat­mış, böl­ge­sel ve kü­re­sel bir ak­tör ol­ma ira­de­si­ne ku­rum­sal bir bo­yut ka­zan­dır­mış­tır.

Av­ru­pa Bir­li­ği mük­te­se­ba­tı­nı ta­ra­ma ça­lış­ma­la­rı, ül­ke­miz­de pek çok alan­da ger­çek­leş­ti­re­ce­ği­miz ya­pı­sal dö­nü­şü­mün alt­ya­pı­sı­nı ha­zır­la­mış­tır.

2007 ba­şın­da al­dı­ğı­mız ka­rar­la fa­sıl­la­rın mü­za­ke­re­le­re res­men açı­lıp açıl­ma­ma­sı­na bak­mak­sı­zın pek çok alan­da re­form­lar hız­la de­vam ede­cek­tir.

Hükûme­ti­miz, Av­ru­pa Bir­li­ği ka­tı­lım sü­re­ci­ni, hem bir en­teg­ras­yon hem de Tür­ki­ye­’­nin si­ya­sal, eko­no­mik, sos­yal ve ya­sal stan­dart­la­rı­nı yük­sel­ten bir ye­ni­den ya­pı­lan­ma sü­re­ci ola­rak de­ğer­len­dir­mek­te­dir.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, Tür­ki­ye­’­nin Av­ru­pa Bir­li­ği üye­li­ği tran­sat­lan­tik iliş­ki­le­ri de ge­liş­ti­ren bir et­ki­ye sa­hip­tir.

Tür­ki­ye, Av­ru­pa üze­rin­den Av­ras­ya­’­ya uza­nan alan­da ya­şa­nan ge­ri­lim­le­rin aşıl­ma­sın­da be­lir­le­yi­ci bir ko­num ve ro­le sa­hip­tir.

Tür­ki­ye bu ko­num ile NA­TO­’­nun ve tran­sat­lan­tik it­ti­fak sis­te­mi­nin en önem­li ak­tör­le­rin­den bi­ri­dir.

Bu iliş­ki­le­rin da­ha ge­niş kap­sam­lı bir şekil­de eko­no­mik, tek­no­lo­jik, sos­yal ve kül­tü­rel alan­da zen­gin­leş­ti­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir.

Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri ile olan it­ti­fa­kı­mı­zı, tran­sat­lan­tik iliş­ki­le­rin omur­ga­sı­nı oluş­tu­ran NA­TO için­de­ki et­kin ro­lü­mü­zü ve Av­ru­pa Bir­li­ği üye­lik sü­re­ci­mi­zi, or­tak bir he­de­fin ana un­sur­la­rı ola­rak gö­rü­yo­ruz.

Rus­ya, Çin, Hin­dis­tan ve Ja­pon­ya gi­bi Av­ras­ya­’­nın önem­li ak­tör­le­riy­le ge­liş­ti­ri­len iliş­ki­ler, Tür­ki­ye­’­nin Av­ru­pa Bir­li­ği ve Ame­ri­ka Bir­le­şik Dev­let­le­ri ile sa­hip ol­du­ğu bu ku­rum­sal­laş­mış iliş­ki­ler sis­te­mi­nin hiç­bir za­man bir al­ter­na­ti­fi de­ğil­dir.

İkti­da­rı­mız dö­ne­min­de ak­tif dış po­li­ti­ka­mı­za pa­ra­lel ola­rak dış tek­nik yar­dım­la­ra, kal­kın­ma pro­je­si des­tek­le­ri­ne ve in­sa­ni yar­dım­la­ra ye­ni bir yak­la­şım ge­ti­ril­miş­tir.

Baş­ta Türk cum­hu­ri­yet­le­ri ve Türk top­lu­luk­la­rı­nın bu­lun­du­ğu ül­ke­ler ol­mak üze­re Or­ta As­ya, Kaf­kas­ya, Bal­kan­lar, Or­ta Do­ğu ve Af­ri­ka­’­da da­ha plan­lı ve et­ki­li bir yar­dım po­li­ti­ka­sı iz­len­miş­tir.

Hükûmet ola­rak ye­ni dö­ne­mi­miz­de de di­na­mik dış po­li­ti­ka­mı­za pa­ra­lel ola­rak dış tek­nik yar­dım ve in­sa­ni yar­dım po­li­ti­ka­mı­zı ay­nı ka­rar­lı­lık­la sür­dü­re­ce­ğiz.

Sa­yın Baş­kan, de­ğer­li mil­lev­te­kil­le­ri; Tür­ki­ye­’­nin imkânla­rı ve kay­nak­la­rı zen­gin­dir. Tür­ki­ye­’­nin çö­zü­le­me­ye­cek as­lın­da hiç­bir me­se­le­si de yok­tur.

Da­ha ön­ce­ki hükûmet prog­ram­la­rı­mız­da­ki bü­tün he­def­le­ri­mi­zi ger­çek­leş­tir­di­ği­miz gi­bi, bu­ra­da­ki he­def­le­ri­mi­zi de in­şal­lah ger­çek­leş­ti­re­rek, mil­le­ti­mi­zi da­ha çok re­fa­ha, da­ha çok ada­le­te, da­ha güç­lü bir Tür­ki­ye­’­ye ka­vuş­tu­ra­ca­ğız.

Se­çim Be­yan­na­me­miz­de ay­rın­tı­lı bi­çim­de yer alan ta­ah­hüt­le­re da­ya­lı ola­rak ha­zır­la­dı­ğı­mız, sü­rek­li­li­ği ve tu­tar­lı­lı­ğı esas alan 60’ın­cı Hükûmet Prog­ra­mı çer­çe­ve­sin­de, hal­kı­mı­zın ger­çek gün­de­min­den kop­ma­dan, top­lu­mu­mu­zun tüm ke­sim­le­ri­ni ku­cak­la­yan bir an­la­yış için­de ça­lış­ma­la­rı­nı yü­rü­te­cek olan hükûme­ti­miz, yü­ce Mec­lis­ten ve aziz mil­le­ti­miz­den gü­ven ve des­tek bek­le­mek­te­dir.

Ça­lış­ma­la­rı­mı­zı baş­ta mu­ha­le­fet par­ti­le­ri­miz ol­mak üze­re, si­vil top­lum ku­ru­luş­la­rı ve il­gi­li tüm ta­raf­lar­la di­ya­log ve iş bir­li­ği için­de, şef­faf bi­çim­de yü­rü­te­ce­ğiz.

Bü­tün bu ça­lış­ma­lar so­nu­cu el­de edi­le­cek olan ba­şa­rı­lar, sa­de­ce bi­ze ait ol­ma­ya­cak, tüm ta­raf­la­rın kat­kı­sıy­la mil­le­ti­mi­zin ba­şa­rı­sı hâli­ne ge­le­cek­tir.

Bu ye­ni dö­ne­min ül­ke­mi­ze ve mil­le­ti­mi­ze ha­yır­lı ol­ma­sı­nı Al­la­h’­tan di­li­yor, siz­le­ri say­gıy­la se­lam­lı­yo­rum. (AK Par­ti sı­ra­la­rın­dan ayak­ta al­kış­lar)

BAŞ­KAN – Te­şek­kür ede­rim Sa­yın Baş­ba­kan.

Sa­yın mil­let­ve­kil­le­ri, Hükûmet Prog­ra­mı üze­rin­de 3 Ey­lül 2007 Pa­zar­te­si gü­nü ya­pı­la­cak gö­rüş­me­ler için şah­sı adı­na 28 mil­let­ve­ki­li ya­zı­lı ola­rak söz ta­le­bin­de bu­lun­muş­tur.

Gö­rüş­me­ler­de şah­sı adı­na 2 mil­let­ve­ki­li­ne on’­ar da­ki­ka söz ve­ri­le­cek­tir.

İlk söz, aya­ğa kalk­mak su­re­tiy­le söz ta­lep eden, Tun­ce­li Mil­let­ve­ki­li Sa­yın Ka­mer Gen­ç’­e ait ola­cak­tır.

Şim­di, ya­zı­lı ola­rak baş­vu­ru­da bu­lu­nan mil­let­ve­kil­le­ri ara­sın­dan ku­ra çe­ke­ce­ğim ve bir mil­let­ve­ki­li­ni tes­pit ede­ce­ğim. Her ih­ti­ma­le kar­şı, üçün­cü bir mil­let­ve­ki­li­ni de ku­ra yön­te­miy­le tes­pit ede­ce­ğim.

Ay­han Se­fer Üs­tün Sa­kar­ya Mil­let­ve­ki­li, Ali Rı­za Ala­bo­yun Ak­sa­ray Mil­let­ve­ki­li.

De­ğer­li mil­let­ve­kil­le­ri, alı­nan ka­rar ge­re­ğin­ce Hükûmet Prog­ra­mı üze­rin­de­ki gö­rüş­me­le­ri yap­mak için, 3 Ey­lül 2007 Pa­zar­te­si gü­nü sa­at 15.00’te top­lan­mak üze­re bir­le­şi­mi ka­pa­tı­yo­rum.

Ka­pan­ma Sa­a­ti: 17.23