1. – Giresun Milletvekili Mustafa Yaman’ın, Giresun İlinin sorunlarına ilişkin konuşması

2. – Gaziantep Milletvekili İbrahim Konukoğlu’nun, Birecik Barajının suları altında kalan tarihî eserlerin durumuna ilişkin gündemdışı konuşması ve KültürBakanı M. İstemihanTalay’ın cevabı

3. – Şanlıurfa Milletvekili Yahya Akman’ın, Habur sınır kapısından yapılan motorin ticaretine ilişkin gündemdışı konuşması

1. – Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Rus Doğal Gazının Karadeniz Altından Türkiye Cumhuriyetine Sevkiyatına İlişkin 15 Aralık 1997 Tarihli Anlaşmaya Ek Protokolün Onaylanmasının UygunBulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu Raporu (1/633) (S. Sayısı : 384)

2. – Yargıtay Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesine ve 190 Sa-
yılı Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvelde Değişiklik Yapılmasına
İlişkin Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/389) (S. Sa-
yısı : 357)

3. – Danıştay Kanununda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde DeğişiklikYapılmasına DairKanun Tasarısı ve Adalet ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/483) (S. Sayısı : 385)

1. – Manisa Milletvekili Bülent Arınç’ın, YüksekSeçim Kuruluna üye seçimine ve Yargıtaya ilişkin sorusu ve Adalet Bakanı Hikmet Sami Türk’ün cevabı (7/1678)

2. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Tarım Kredi Kooperatifleri MerkezBirliğinde bilgisayar ve gübre alımı ihalelerinde yolsuzluk yapıldığı iddialarına ilişkin sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp’in cevabı (7/1947)

3. – Gaziantep Milletvekili İbrahim Konukoğlu’nun, Şırnak, Mardin, Gaziantep, Şanlıurfa İllerindeki nakliye firmalarına sağlanacak kaynağa ilişkin sorusu ve DevletBakanı Tunca Toskay’ın cevabı (7/1981)

4. – Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya’nın, Denizli adliye binası ihalesinin ne zaman yapılacağına ilişkin sorusu ve AdaletBakanı Hikmet Sami Türk’ün cevabı (7/1995)

6. – İstanbul Milletvekili Ayşe Nazlı Ilıcak’ın, F4 uçaklarının modernizasyonunun bir İsrail firmasına verilmesinin nedenine ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu’nun cevabı (7/2005)

7. – Bursa Milletvekili Teoman Özalp’in, tarım ürünlerinin fiyatlarına
ilişkin sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp’in ce-
vabı (7/2027)

8. – Adana Milletvekili Ali Halaman’ın, Adana İli ve ilçelerinde yürütülen proje hizmetlerine ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Sabahattin Çakmakoğlu’nun cevabı (7/2049)

9. – Adana Milletvekili Halit Dağlı’nın, Adana’da Seyhan Nehrinin taşması sonucu meydana gelen sel felaketinden zarar gören bölgelere ilişkin sorusu ve Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp’in cevabı (7/2067)

10. – Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, Internet-kahvelere ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Sadettin Tantan’ın cevabı (7/2075)

11. – KaramanMilletvekili Zeki Ünal’ın, İstanbul-Ümraniye-Dudullu Karakolunda işkence uygulandığı iddiasına ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Sadettin Tantan’ın cevabı (7/2076)

TBMM Genel Kurulu saat 14.00'te açılarak üç oturum yaptı.

Bursa Milletvekili Orhan Şen, hemşireler ile diğer sağlık çalışanlarının ekonomik ve sosyal,

Kocaeli Milletvekili Osman Pepe, 17 Ağustos depreminden sonra Kocaeli İlindeki gelişmelere ve depremzedelerin,

İstanbul Milletvekili Masum Türker, serbest malî müşavirlik mesleğinin 11 inci kuruluş yıldönümü ile bu meslek örgütünde çalışanların,

Sorunları ile alınması gereken tedbirlere ilişkin gündemdışı birer konuşma yaptılar.

Konya Milletvekili Veysel Candan ve 21 arkadaşının, belediyelerin kaynak sorunları ve
denetimi konusunda bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/136) Genel Kurulun
bilgisine sunuldu; önergenin gündemdeki yerini alacağı ve öngörüşmesinin, sırasında yapılacağı açıklandı.

İstanbul Milletvekili Ahmet Güzel'in (6/670) esas numaralı sözlü sorusunu geri aldığına ilişkin önergesi okundu; sözlü sorunun geri verildiği bildirildi.

İçtüzüğün 132 nci maddesine göre kurulan hazırlık komisyonunun, Eskişehir Milletvekili İbrahim Yaşar Dedelek hakkındaki kovuşturmanın milletvekilliği sıfatının sona ermesine kadar ertelenmesi yönündeki kararının dikkate alındığına ve "kovuşturma ertelenmiş ve bu karar Genel Kurulca kaldırılmış ise, dönem yenilenmiş olsa bile milletvekilliği sıfatının devam ettiği sürece ilgili hakkında kovuşturma yapılamaz" hükmü göz önünde bulundurularak, Eskişehir Milletvekili İbrahim Yaşar Dedelek hakkında yeniden karar verilmesine gerek bulunmadığına ve

Antalya Milletvekili Cengiz Aydoğan'ın yasama dokunulmazlığının kaldırılmasıyla ilgili Danıştay tarafından yapılacak inceleme sürecinin henüz tamamlanmaması nedeniyle, dosyanın tamamlanarak, sonucuna göre gönderilmesi amacıyla Başkanlığa iade edilmesinin doğru olacağına dair hazırlık komisyonu kararının aynen benimsendiğine ve (3/551) esas numaralı,

Dosyanın bu gerekçelerle Başkanlığa iadesine karar verildiğine ilişkin Anayasa ve Adalet Komisyonlarından Kurulu Karma Komisyon Raporu Genel Kurulun bilgisine sunuldu; raporların gereğinin Başkanlıkça yerine getirileceği bildirildi.

Gündemin "Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmının:

1 inci sırasında yer alan, Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun Tasarısının (1/659) (S.Sayısı: 429) görüşmelerine devam edilerek, yapılan açık oylamasından sonra kabul edildiği ve kanunlaştığı açıklandı.

2 nci sırasında yer alan, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Rus Doğal Gazının Karadeniz Altından Türkiye Cumhuriyetine Sevkiyatına İlişkin
15 Aralık 1997 Tarihli Anlaşmaya Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısının (1/633) (S.Sayısı: 384) görüşmelerine başlanarak 3 üncü maddesine kadar kabul edildi.

İstanbul Milletvekili Azmi Ateş, ANAP Grubu adına konuşan Kırıkkale Milletvekili Nihat Gökbulut'un, kendisi hakkında yanlış anlamalara meydan verecek beyanda bulunduğu iddiasıyla görüşlerini açıkladı.

ANAP Grup Başkanvekili Zeki Çakan, Tunceli Milletvekili Kamer Genç'in, Grubuna,

Ankara Milletvekili Nejat Arseven de, Tunceli Milletvekili Kamer Genç'in, şahsına,

Sataşması nedeniyle birer konuşma yaptılar.

Alınan karar gereğince, kanun tasarı ve tekliflerini sırasıyla görüşmek için, 2 Haziran 2000 Cuma günü saat 14.00'te toplanmak üzere, birleşime 23.18'de son verildi.

Kâtip Üye Kâtip Üye

2. – Yükseköğretim Kurumları Teşkilâtı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı (1/701) (Millî Eğitim,Kültür, Gençlik ve Spor ve Plan ve Bütçe Komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.5.2000)

4. – Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu Tasarısı (1/703) (Plan ve Bütçe ve Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 31.5.2000)

1. – Cumhurbaşkanlığı 1999 Malî Yılı Kesinhesap Cetvelinin Sunulduğuna İlişkin Cumhurbaşkanlığı GenelSekreterliği Tezkeresi (3/595) (Türkiye BüyükMillet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 31.5.2000)

2. – SamsunMilletvekili Musa Uzunkaya’nın, İstanbul’un fethi kutlamalarına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/722) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.6.2000)

1. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, terhis edildikten sonra tutuklanan ve askerî cezaevinde ölen bir kişiye ilişkin Millî Savunma Bakanından yazılı soru önergesi (7/2146) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.6.2000)

2. – İstanbulMilletvekili Bülent Akarcalı’nın, EmlakBankası tarafından bazı müteahhit firmalara fazla ödeme yapıldığı iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2147) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.6.2000)

3. – GaziantepMilletvekili Mehmet Ay’ın, Belkız harabelerine ilişkin KültürBakanından yazılı soru önergesi (7/2148) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.6.2000)

4. – Kütahya Milletvekili AhmetDerin’in, Türk vatandaşlığından çıkarılanlarla ilgili Bakanlar Kurulu Kararına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/2149) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.6.2000)

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 104 üncü Birleşimini açıyorum.

ABDÜLLATİF ŞENER (Sıvas) – Sayın Başkan, toplantı yetersayısı yoktur; yoklama yapılmasını talep ediyorum.

BAŞKAN – Efendim, yoklama talebi vardır; ad okunmak suretiyle yoklama yapacağız.

(Yoklama yapıldı)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayısı vardır, görüşmelere başlıyoruz.

Gündeme geçmeden önce, üç arkadaşıma gündemdışı söz vereceğim.

Gündemdışı ilk söz, Giresun İlinin sorunları hakkında söz isteyen Giresun Milletvekili Sayın Mustafa Yaman'a aittir.

Buyurun Sayın Yaman. (MHP Sıralarından alkışlar)

MUSTAFA YAMAN (Giresun) – Sayın Başkan, saygıdeğer milletvekilleri; hepinizi saygılarımla selamlıyorum. Şahsım adına söz almış bulunmakta olup, sizlere, Giresun İlinin birtakım sorunlarından bazılarını aktarmak istiyorum.

İlimizin kuruluşu çok eski tarihlere dayanmakta olup, 1923 yılında ise il olmuştur. Kuruluşundan bugüne kadar, denizin mavisi ve karanın yeşili arasında sıkıştırılmış olup, devletin sanayiinden, özel teşebbüsün yatırımlarından hep mahrum kalmış ve bunun neticesi olarak da, her yıl dışarıya verdiği göç biraz daha artmıştır. İlimiz, bugün, göç veren illerin başında gelmektedir. 1990 yılında yapılan genel nüfus sayımında ilimizin nüfusu 499 087 iken, 1997 yılında yapılan genel nüfus sayımında ise bu rakam 471 876'ya inmiştir.

Saygıdeğer milletvekilleri, ilimizde küçük birtakım teşebbüslerin yanında ciddî herhangi bir tesis bulunmamaktadır. Bölgemin insanları vakitlerini kahve köşelerinde geçirmekte olup, gençlerinin en güzel yıllarını -ülkesine faydalı insan olmak yerine- ziyan etmektedirler. İşsizlik her ne kadar ülkemizin temel sorunlarından birisi ise de, Giresun İli kadar işsiz bir ilimiz olduğunu sanmıyorum. Bölgeye yapılacak birtakım sanayi kuruluşlarıyla insanlarımızın yüzünü güldürmenin zamanının çoktan geçtiğini hatırlatmak istiyorum.

Bölgemizin oksijen deposu olan yaylalarını, doğa harikalarını ve tarihî güzelliklerini yerli ve yabancı turistlerin hizmetine açmak, üzülerek söylüyorum, bugüne kadar hiçbir politikacının aklına gelmemiş veya vakit bulamamışlardır. Yollar bozuk ve toprak... Yıkık ve dökük de olsa, okulu var; ama, öğretmeni yok; hastanesi var, makinesi yok. Köylere, zamanıyla, seçim yatırımı olarak alelacele başka yörelerden sökülerek telefon tesis edilmiş; ama, eski sistem oluşu nedeniyle, iki günde bir arıza vermektedir.

Saygıdeğer milletvekilleri, Millî Eğitim Bakanlığı ile Fiskobirlik arasında imzalanan protokolle, okullara gönderilen 602 tonluk birinci sınıf işlenmiş iç fındıkla ilgili spekülatif haberleri hepiniz duydunuz. Kaynağı şüphe uyandıran; ancak, yapılan tahlillerde temiz çıkan fındıkla ilgili basında yer alan birtakım bilgiler, hem fındık tüketen vatandaşlarımızı hem de bugün bu üründen geçimini sağlayan 8 milyon üreticiyi zor duruma düşürmüştür.

Çocuklarımıza gönderilen ve hepimizin yediği fındık, ISO 9002 kalite güvence belgesine sahip entegre tesislerimizde bulunan tam otomatik makinelerde, el değmeden, teknik bir ekip tarafından işlenmekte olup, ulaşımı da aynı şartlarda yapılmaktadır.

Ortaya atılan bu spekülatif haberlerden sonra, şu anda entegre tesisimiz çalışmamakta ve buna bağlı olarak da, 262 geçici işçinin iş akitleri ise askıya alınmıştır. Bu da, iş imkânı neredeyse yok olan ilimizde, işten çıkarılan bu işçilerle halkın moralini sıfır noktasına getirmiştir. Vakit kaybedilmeden, bu vatandaşlarımızın tekrar üretken hale getirilmesini ve herhangi bir dalgalanmada ise, ilk iş olarak, iş akitlerinin aksıya alınması gibi çağdışı uygulamaya gidilmemesi için, köklü çözümün getirilmesini rica ediyorum.

Sayın bakanlarım ve milletvekilleri, hepinizin dikkatini bu yöreye çekmek istiyor ve çok değerli sayın bakanlarımdan, yöre insanlarımın isteklerini çözmelerini talep ediyorum.

2000'li yıllarda yaşıyoruz; ancak, kanalizasyonu olduğu gibi denize boşaltıyor ve çevre kirlenmesine göz yumuyoruz.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Buyurun efendim.

MUSTAFA YAMAN (Devamla) – Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Sağlık Bakanımdan, Giresun ve ilçelerinin, özellikle, Şebinkarahisar, Alucra ve Çamoluk İlçelerimizin uzman doktor ihtiyaçlarının karşılanması ile bölgemdeki sağlık ocaklarının bakım ve onarımlarının yapılmasını; Sanayi ve Ticaret Bakanımdan, Fiskobirlik entegre tesislerinin vardiya sistemiyle çalıştırılması ve fındık işler hale gelmesi için formüller bulup uygulanmasının sağlanmasını ve Giresun'a KOSGEB'in temsilciliğinin kurulmasını talep ediyorum.

20 Şubat 1999 günü meydana gelen doğal afette limanımız önemli ölçüde zarar görmüş; ama, bu zararı karşılamada yüklenici firma, üzerine düşeni yapmamakta ve çeşitli bahaneler öne sürmektedir. Özelleştirmeden sorumlu Devlet Bakanımdan, acilen limanımızın yapılması hususunda, söz konusu firmaya yaptırım uygulamasını rica ediyorum. Aksi halde, meydana gelecek olan ufak bir fırtınada geriye kalan parçalar yok olacaktır.

BAŞKAN – Teşekkür ederim efendim.

Gündemdışı ikinci söz, Birecik Barajının suları altında kalan tarihî eserlerin durumları hakkında söz isteyen Gaziantep Milletvekili İbrahim Konukoğlu'na aittir.

Buyurun Sayın Konukoğlu. (DYP sıralarından alkışlar)

İBRAHİM KONUKOĞLU (Gaziantep) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; konuşmama başlarken, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, yaptığım bu gündemdışı konuşmada, dikkatinizi, GAP zincirindeki Birecik Barajına çekmek istiyorum.

Yaklaşık bir iki aydır, dünya basını, Birecik Barajının tamamlanmasıyla birlikte, 7 Haziran itibariyle sular altında kalacak Belkıs Antik Kentinden bahsetmektedir.

Önceki günlerde Gaziantep'e yaptığım bir ziyaret sırasında bölgede incelemelerde bulundum, Gaziantep Valiliği ve bir özel firma tarafından finanse edilen kurtarma kazıları hakkında bilgi aldım.

İlgili uzmanlar, Belkıs dışında birçok antik kentin ve birinci derecede arkeolojik alanların sessiz sedasız sular altında kaldığına dikkat çekmektedir. Belkıs Antik Şehri, tarih öncesi dönemlerden itibaren sürekli yerleşim görmüş, önemli bir kültür merkezidir. MÖ 4000'lere ait önemli kalıntıların ele geçirilmesi, tarihî önemi açısından dikkat çekmektedir.

Belkıs Antik Kenti, Zeugma, Kommagene Krallığının dört önemli kentinden birisidir. Roma döneminde 4 üncü Askerî Lejyonun bu kente kaydırılmasıyla kentin önemi daha da artmıştır ve MS 2 nci Yüzyılda, 80 000 nüfuslu bir kent haline gelmiştir.

Belkıs Kentinde zaman zaman yapılan küçük çaplı kazılarda ele geçirilen tarihî eserlerin paha biçilmez oluşu ayrı bir özelliktir. Heykeltıraşlık alanında ileri giden bu kent, mozaik alanında olduğu gibi, duvar resimleri açısından da döneminin en önemli kentleri arasındadır. Aradan geçen ikibin yılın ardından, antik kentin mimarî yapıları toprak altında kalmıştır ve gün ışığına çıkacakları günü beklerken, maalesef, şimdi, Fırat Nehrinin soğuk suları altında kaybolmaktadır.

Geniş bir arazi üzerine kurulu bulunan Belkıs Antik Kentinin 1976 yılında bir profesör tarafından kent planı çıkarılmış, kentin sınırlarının Fırat'a sıfır olduğu tespit edilmiştir. Uzun yıllar, gerek bilim adamlarının gerekse basının kenti kurtarma yönünde başlattığı kampanyalara, Bakanlık duyarsız kalmıştır; yapılan kazılar da tarihî eser kaçakçılarının yaptığı kaçak kazılardan sonra yarım kalmış kazıları tamamlamak yönünde olmuştur. Nitekim, bugün Belkıs’tan kaçırılan binlerce eser, ABD ve Avrupa müzelerinde sergilenmektedir.

Belkıs Antik Kentinden, her geçen gün, paha biçilmez eserler çıkarılmaktadır. Eğer Valilik ve bir özel firma malî destek sağlamasaydı, bu eserler de sular altında kalacaktı. Baraj sularının dolmasıyla birlikte, yaklaşık bu antik kentin üçte 1'i sular altında kalacaktır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

İBRAHİM KONUKOĞLU (Devamla) – Sayın Başkanım, biraz müsaade ederseniz...

BAŞKAN – Buyurun efendim.

İBRAHİM KONUKOĞLU (Devamla) – Sular altında kalacak bölümlerle ilgili herhangi bir bilgi yoktur, ne olduğu da ileride öğrenilemeyecektir. 1990 yılından itibaren on yıl vardı. Bu on yıl içerisinde bu antik kentin sular altında kalacak bölümlerinin kazıları yapılabilir, eserler kurtarılabilirdi.

Sular altında kalacak kısım tam olarak açılabilseydi, Türkiye'nin en büyük mozaik müzesi kurulabilecekti.

Bugün yapılan kazıların bilimsellikten uzak olduğunu, ancak eser kurtarmak için yapıldığını kaydeden arkeologlar, bütün hatanın, konuya duyarsız kalan Kültür Bakanlığına ait olduğunu savunmaktadırlar.

Bizler, enerji üretimine ve sanayide kalkınmaya yarım asırdır omuz veren bir partiyiz; ancak, toprak altında kalarak günümüze kadar gelmeyi başaran bir antik kentin göz göre göre sular altında kalmasına neden olanlardan da hesap sorulması gerektiğine inanıyoruz. Baraj inşaatını gerçekleştiren firmalar defalarca uyarmasına rağmen bir türlü başlatılmayan kazılar, kentin binlerce tarihî eserinin tamamen yok olmasına neden olmuştur.

Değerli milletvekilleri, ülkemiz, gerek Avrupa ülkeleriyle gerekse uluslararası platformlarda onlarca anlaşmaya imza atarak, sahip olduğu tarih ve kültür eserlerinin korunmasına ilişkin anlaşmalar yapmıştır. 2863 sayılı Yasa, maalesef, görevleri suiistimal eden Kültür Bakanlığı tarafından ihlal edilmiş ve bu antik kentin önemli bir bölümü su altında bırakılmıştır. Bundan sonra yapılacak olanlar, bana göre, geride kalan kentin üçte 2'lik alanında bilimsel kazılar yürütülmesinde maddî destek sağlamaktır.

Bu tarihî eserlerimizin kurtarılması için büyük gayret sarf eden Sayın Gaziantep Valisi Muammer Güler ve Sanko Holding yöneticilerine huzurlarınızda teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Sayın Konukoğlu, toparlayın.

İBRAHİM KONUKOĞLU (Devamla) – Değerli milletvekilleri, bu antik kentin birinci terası şu an sular altındadır. İki günden beri baraj yeniden su tutmaya başlatılmıştır. İkinci teras da, şu an, yavaş yavaş sular altında kalmaya devam ediyor. İnşallah, bu hatalar bizlere ders olur, bundan sonra bu tür hatalar yapılmaz ve kalan kısım yağmacıların ellerinden kurtarılarak, Kültür Bakanlığı tarafından gün ışığına çıkarılır ve Türk tarihine, Türk kültürüne hediye edilir.

Beni sabırla dinlediğiniz için hepinize teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Konukoğlu, teşekkür ederim.

Sayın Bakan cevap verecekler herhalde.

Buyurun efendim. (DSP sıralarından alkışlar)

Bu vesileyle, Gaziantep Milletvekili Mehmet Ay'ın da yazılı sorusuna açıklık getirmiş olacaksınız efendim. Teşekkür ederiz.

KÜLTÜR BAKANI M. İSTEMİHAN TALAY (İçel) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Sayın İbrahim Konukoğlu'na, bu önemli konuyu gündeme getirdiği için öncelikle teşekkür ediyorum.

Ayrıca, 1996 yılında, Bakanlığımız, bu konudan detaylı bir biçimde haberdar olduktan sonra, Nans Üniversitesiyle de işbirliği yaparak bölgede inceleme ve belgeleme çalışmalarını başlatmış ve yürütmüştür. Bu çalışmalar sırasında, daha çok teraslarda bu kentin var olduğu konusunda bilgilere ve bulgulara rastlanmış ve bu bölümler belgelenmiştir. Su altında kalacak olan bölümlerde eserlerin büyük oranda bulunmadığı konusunda bilimsel belgeler ve bulgular tespit edilmiştir. Son aşamada, bu bölümde yapılan bir istimlak sonucunda yapılan kazıda bazı bulgulara ulaşılmış ve bunun üzerine, bir kurtarma kazısıyla, Gaziantep Valiliği, Birecik Barajının yönetimi ve Sanko Holding ortak bir çalışmayla buradaki eserleri çıkarmaya başlamıştır.

Değerli arkadaşlarım, benim bu bölgeye yaptığım ziyarette ve orada edindiğim bilgiler çerçevesinde, geleceğe dönük olarak, çok önemli bir kararı da almış bulunuyoruz. Bu karar, su altında kalacak olan bölümler, eğer bir aysberkin ucuysa, suyun altında kalmayacak olan; fakat, behemehal kurtarılması gereken bölümler de, aysberkin su altında kalan bölümleri gibi büyük bir oranı kapsamaktadır. Tepelerde, yamaçlarda, özel mülkiyet elinde bulunun ve şu anda göle nazır rant niteliği taşıyan arsalara dönüşen bu yerlerin, derhal istimlak edilmesi mecburiyeti vardır.

Tabiî, şunu söylemek gerekir; GAP bölgesinde yapılan bu barajlarla ilgili olarak, dışarıdan kaynaklı bir biçimde, devamlı olumsuz propagandalar gündeme gelmiştir. Buradaki çalışmalarla ilgili bu dış değerlendirmeler bazen, bizim çok önemli bir biçimde yürüttüğümüz katkıları da inkar edecek ve eleştirecek boyutlar taşımıştır.

Değerli arkadaşlarım, kendimize haksızlık etmememiz gerekir kanısındayım. Çünkü, hükümetlerimiz ve Türk Ulusu, Anadolu'da 1 000 yıla yaklaşan tarihi boyunca, kendisinden önce var olan medeniyetlere de sahip çıkmış, kıt bütçeler içerisinde bunları korumanın en güzel örneklerini ortaya koymuştur. Daha bügün bile, çeşitli bölgelerdeki kiliseleri onaran biziz. Hatta, Ermenistan'da bir toplantıya gittiğimde, Ani harabelerini bile Türkiye Cumhuriyeti hükümetlerinin onardığının, restore ettiğinin bilinmesi, birçok kesimde hem hayretle hem de hayranlıkla karşılanmıştır.

Biz bu kadar toleranslı bir şekilde, bütün tarihimize, geçmişe de sahip çıkacak bir şekilde el uzatırken, Avrupa'nın ortasında ve bazı Ortadoğu ülkelerinde Türk eserlerini yok etmek için sistemli çalışmalar yapıldığını da biliyoruz.

Bu nedenle, Bakanlığımızın maddi destek sağlayıp sağlamaması noktasının ötesinde, bütün bu eserlere sahip çıkan bir anlayışa sahip olduğunu ve Zeugma ile ilgili olarak da bu bölgedeki var olan eserlerin üzerinde yeni rant alanları yaratılmaması yönünden bir istimlak projesinin gündeme getirileceğini bilgilerinize sunuyorum ve hepinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Bakan.

Gündemdışı üçüncü söz, Habur Sınır Kapısında yapılan motorin ticareti hakkında söz isteyen, Şanlıurfa Milletvekili Yahya Akman'a aittir.

Buyurun Sayın Akman. (FP sıralarından alkışlar)

YAHYA AKMAN (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Güneydoğu Anadolu Bölgemizi ve bölge ekonomisini yakından ilgilendiren mazot ticareti ve Habur Sınır Kapısıyla ilgili olarak gündemdışı söz almış bulunuyorum; bu vesileyle, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Güneydoğu Anadolu Bölgemiz, ülkemizin en geri kalmış bölgelerinden biridir. Zamanında gerekli yatırımların yapılmadığı bölgemizde, terör sorunu nedeniyle ciddî sıkıntılar yaşanmıştır. Bölge, son iki yıldır, ciddî anlamda, ayrıca kuraklık yaşamaktadır. Bu yıl meydana gelen kuraklıkla ilgili olarak, hükümetimizin, derhal hasar tespiti yapması ve çiftçimizin mağduriyetini gidermek için acil önlemleri devreye sokması gerekmektedir; zira, bu felaket, bölge halkı için, en az bir sel baskını ve deprem kadar ağır olmuştur.

Tüm bu sorunların yanında, bölgede, yıllardır hayat damarı vazifesi gören Habur'daki sınır ticaretiyle ilgili sorunlar da bitmek bilmemektedir.

Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; yıllardır geçim sıkıntısı çeken bölge halkının, neredeyse, en önemli geçim kaynağı olan Habur Sınır Kapısından yapılan taşımacılık işi, başta, vergilendirilmeden; ama, çok meşakkatli bir şekilde getirilen mazot, bölgedeki kamyoncuların yanı sıra, kamyonculukla bağlantılı olarak dinlenme tesisleri, tamirhaneler, oto yedek parçacıları ve hâsılı, bütün esnaflık sınıflarına hizmet veren bir alan olmuştur. Bana göre de en önemli getirisi, yıllarca yarı kurak olarak geçen iklim şartlarında çiftçilik yapmak zorunda kalan çiftçimizin mazot ihtiyacının, nispeten, ucuz şekilde temin edilebilmesidir.

Körfez kriziyle beraber, o meşhur uluslararası ambargo, ne Amerika'yı ne de başka bir ülkeyi etkilememiş; olan, maalesef, Türkiye ve Irak halklarına olmuştur.

Ürdün gibi ülkelerde bu sorun hiç hissedilmezken, bölgemiz ciddî bir fakirleşme sürecine girmiş, çok sayıda esnaf kepenk kapatmak zorunda kalmıştır.

Hal böyleyken, kısa adı TPIC olan bir şirket, Türk Petrolleri Anonim Ortaklığına bağlı olarak kurdurulmuş ve yaklaşık bir yıldır gelen mazotlar, bu şirkete mecburen verilmekte ve onun aracılığıyla yurda satışı yapılmaktadır. Bu uygulama sonucu, beklenen canlılık olmasa bile, devlete, kabul etmek gerekir ki, bu ticaretin ciddî bir faydası olmuştur.

Halen yaklaşık 50 000 kayıtlı aracın bulunduğu bölgede, bir aracın yılda sekiz sefer yapması halinde, vergi, fon ve benzeri dahil, noter ve tescil harçları, Taşıt Alım Vergisi gibi ödemeler hariç olmak üzere, devlete 117 trilyon lira kazandırılmaktadır. Buna mukabil, bölgeye bir günde 350 milyar liralık getirisi olmaktadır.

SayınBaşkan, sayın milletvekilleri; bir araç için mazot limiti 4 800 litredir. Fazlalık her mazot TPIC tarafından hesaplanmadan ve bedelsiz olarak alınmakta, eksik getirenler ise, gerekirse, kendi deposundan tamamlamakta, aksi takdirde, bedeli nakten ödetilmektedir. Ölçüsüz olarak alınan mazotun ve paraların kim ya da kimlere gittiği ise meçhuldür.

Petrol bayileri, mazot almak için peşin para ödeyip sıra beklemekte, bu arada zam gelirse, eksik mazot almaktadırlar.

Bayi olmadığı halde, bazı kimselere kontenjan tanınmış ve bunlar da aldıkları mazotu karaborsada bayilere satmaktadırlar.

Bütün bu olumsuzluklara bir de 28 Nisan 2000 tarihli kararname eklenmiştir ve getirilen
150 000 ton mazot, yüzde 50 oranında azaltılmak suretiyle, âdeta, bölge halkı felç edilmiştir. Halbuki, burada yapılması gereken -madem, bir şekilde, mazot ticareti kontrol altına alınmıştır- bu kapasitenin artırılması, en azından 2 katına çıkarılması, kapının, daha işler hale getirilmesi için gayret sarf edilmesi idi.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

YAHYA AKMAN (Devamla) – Sayın Başkan, toparlamak için...

BAŞKAN – Buyurun.

YAHYA AKMAN (Devamla) – Unutmamak gerekir ki, mazot almak üzere gittiği görülen kamyonlar az miktarda olsa dahi, belli ihraç ürünlerini Irak'a götürmekte ve bu şekilde, ülkeye bir ihracat katkısı da sağlanmaktadır.

Hükümet tarafından yapılması gereken, bir an önce, Habur Sınır Kapısındaki kapasitenin yükseltilmesidir. Bölge insanımızın, hükümetimizden ortak beklentisi budur. Bu beklentinin en kısa zamanda hükümetimiz tarafından yerine getirilmesini diliyor, bu vesileyle, Yüce Heyetinize saygılar sunuyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim efendim.

Sayın milletvekileri, gündemin "Kanun Tasarı ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmına geçiyoruz.

BAŞKAN – Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Rus Doğal Gazının Karadeniz Altından Türkiye Cumhuriyetine Sevkıyatına İlişkin 15 Aralık 1997 Tarihli Anlaşmaya Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısı ve Dışişleri Komisyonu raporunun görüşülmesine kaldığımız yerden devam edeceğiz; ancak, İçtüzüğün 70 inci maddesine göre kapalı oturum yapılmasına dair verilmiş bir önerge vardır.

Sayın milletvekilleri, İçtüzüğün 70 inci maddesinin birinci fıkrasına göre yazılı istemde bulunma halinde kapalı oturum yapılabilir. Bu hususta, İçtüzük, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına bir takdir hakkı vermemektedir.

Görüşülmekte olan konuyla ilgili olarak 63 sayın milletvekili yazılı istemde bulunarak kapalı oturum yapılmasını talep etmektedir. Kapalı oturum yapılıp yapılmamasına, İçtüzüğün 70 inci maddesinin birinci fıkrasına göre Genel Kurul karar verecektir. İçtüzüğün 70 inci maddesinin ikinci fıkrası, Başkanın nasıl hareket edeceğini belirtmiştir; yani "Kapalı oturum önergesi verilince, kapalı oturumda bulunabilecek şahıslar dışında herkes, toplantı salonundan çıkarılır" hükmüdür.

Bugüne kadarki uygulamalara göre ve İçtüzüğün ikinci fıkrası gereğince önergenin işlemi yapılacak, kabul edildiği takdirde, kapalı oturuma geçilecektir. Aksi takdirde, kapalı oturum yapılmayacaktır.

Bugüne kadarki uygulamalardan bir tanesini de, zabıtlara geçmesi bakımından size ifade etmek istiyorum: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Kemal Güven Beyin yönetiminde aynı işlem yapılmıştır ve orada Başkan, İçtüzükte -o günkü İçtüzüğün 71 inci maddesiydi- düzenlenmiş ve "bu önergede herhangi bir gerekçe zorunluluğu yoktur. Önerge üzerine, Başkana düşen görev, salonu boşaltmak, önerge sahiplerinden birini davet edip, Başbakansa Başbakana, bakansa bakan arkadaşımıza veya grup yetkilisine veya milletvekili arkadaşımıza gerekçesini sormak, ondan sonra işaret oyuyla konuyu halletmektir" ifadesi yer almıştır. Ben de aynı düzeni burada yapıyorum.

Sayın milletvekilleri, kapalı oturumda Genel Kurul salonunda bulunabilecek sayın üyeler dışındaki dinleyicilerin ve görevlilerin dışarıya çıkarılması gerekmektedir. Sayın idare amirlerinden salonun boşaltılmasını temin etmelerini rica ederim.

Sayın idare amirlerinden salonun boşaltılmasının temin edilmesini ve aynı zamanda canlı yayın yapan TRT'ye de, canlı yayını kapatmasını rica ediyorum efendim.

Sayın idare amirleri, bütün görevlileri dışarı çıkarıyorsunuz.

Sayın İdare Amirleri...

Sayın Çakar nerede?

NİDAİ SEVEN (Ağrı) – Bir tane idare amiri yok ki!

BAŞKAN – Efendim, dört tane idare amiri var.

BAŞKAN – Onu bilemem efendim. İdare amirleri diyor burada, tüzüğü uyguluyoruz.

Evet, kavas arkadaşlarımız da çıkıyor efendim. Tabiî, basın mensupları, emniyet görevlileri salonu boşaltıyor efendim.

Kavas arkadaşlarımızın yerine, gizli oturumlarda, hizmetli olan kavas arkadaşlarımız gelip yerlerini alacaklardır efendim.

Efendim, işitme özürlüdür özel kavaslar, biliyorsunuz.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Sayın Başkan, kâtiplerin de çıkması gerekmiyor mu İçtüzüğe göre.

BAŞKAN – Efendim, müsaade ederseniz tatbik edeceğim, onlar yeminli kâtiplerdir; oylayacağım efendim.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Genel Kurulun oyuyla kalabilirler tabiî.

BAŞKAN – Evet efendim, yeminliler kalacaklar.

Stenograflar, kâtip değil tabiî, malumunuz.

Sizi bekletiyorum; ama, dinleyici localarında emniyet tedbirleri alınıyor da, onun için...

Efendim, tabiî, yeni bir sisteme geçtik, onu İçtüzüğe yazmamışlar; lütfen cep telefonlarınızı kapatır mısınız.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Televizyonlar kapalı mı?

BAŞKAN – Efendim, televizyonları kapattık da, cep telefonu daha kötü.

Sayın Bakan, teşekkür ederim; hatırlatmasanız, tabiî, yani, bu, yeni bir şey. İletişim çağında her şey değişiyor. Zaten, cep telefonu açık kaldıktan sonra, konuşma özürlü arkadaşlarımızın burada kavaslık yapmasına hiç lüzum yok.

Efendim, emniyetçiler çıktı mı?..

Kapılar kapandı.

Birinci Oturumu kapatıyorum.

(Kapalıdır)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, 104 üncü Birleşimin, kapalı olan İkinci Oturumdan sonraki Üçüncü Oturumunu açıyorum.

Tasarının görüşmelerine başlıyoruz.

BAŞKAN – Komisyon?.. Burada.

Hükümet?.. Burada.

Geçen birleşimde tasarının geçici 2 nci maddesi kabul edilmişti.

Şimdi, 3 üncü maddesini okutuyorum:

MADDE 3.– Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

BAŞKAN – Efendim, bu madde üzerinde, Fazilet Partisi Grubu adına, Sakarya Milletvekili Sayın Cevat Ayhan; buyurun.

FP GRUBU ADINA CEVAT AYHAN (Sakarya) – Muhterem Başkan, muhterem üyeler; 384 sıra sayılı Mavi Akım Gaz Projesinin tasdikiyle ilgili kanun tasarısının 3 üncü maddesinde söz almış bulunuyorum.

Bu madde, yürütme maddesidir. Tabiî, dünden beri Mavi Akımı konuşuyoruz. Ben, bu kanunu yürütecek olan Bakanlar Kuruluna da bazı hususları arz etmek istiyorum: Mavi Akım, uzun süredir, Mecliste, muhtelif vesilelerle müzakere ediliyor, zaman zaman, komisyonlarda da gündeme geliyor. Tabiî, Mavi Akım Projesinde dikkati çeken birinci husus, muhtelif hatiplerin de ifade ettiği gibi, Rusya'yla gaz bağlantılarında, Türkiye'nin, doğalgaz ihtiyacının yüzde 65-70'ine kadar varan bir nispette bağımlı hale gelmesidir; ikinci husus, Türkmenistan gazının geri plana itilmesidir; üçüncü husus, fiyattır; dördüncü husus da, Ankara-Samsun hattının inşasıyla ilgili takip edilen usuldeki yanlışlıktır.

Bunlar, tabiî, çok tartışıldı. Ancak, şunu ifade edeyim: Bu tartışmaları gündeme getiren iki husustan birisi stratejiktir; yani, gazı, bu kadar büyük nispette Rusya'ya bağlanmak yerine, riski dağıtmak için değişik kaynaklardan da almamız gerekirdi, bu yapılmadı.

İkincisi; daha önce Meclisten geçen anlaşmaya göre, Ankara-Samsun hattının da Ruslar tarafından yapılacağı ifade edilmektedir. Komisyonda da Sayın Bakana sorduk, ihale yapıldı mı; yapılmadı... Sayın Bakan, tabiî, Plan ve Bütçe Komisyonunda da ifade etmişlerdi: "Efendim, Türkler Rusya'da çok inşaat yapıyor, Ruslar da 'bunu dengeleyelim, siz bize iş verin' dediler."

Ruslar, Türkiye'de ihaleye girip bu hattı almadılar, anlaşmayla veriyoruz, parasını da biz ödüyoruz; ama, Türk müteahhitleri, Rusya'dan, inşaatları, hep, ihaleye girip alıyorlar. Burada bir usulsüzlük var; yani, amme vicdanı bunu kabul etmiyor.

Hükümet burada yanlış yapmıştır; bu projenin devamı süresince de, bu mesele tartışılacaktır. Parasını biz veriyorsak, ihaleye biz çıkarız. Eğer, Rusya'ya ekstradan bir şey vereceksek, inşatta verecek yerde, gazda bunu nasıl verecekseniz, öyle verirsiniz; yani, bunu bu şekilde Rusya'ya vermek, şahsa değil; ama, Gasprom'a veya Rusya'ya -kelimeyi kullanmak istemiyorum; ama- bir rüşvet vermektir. Yani, bizim Hazinemizin aleyhine, kamu yararına olmayan bir anlaşmadır; bu, daima tartışılacaktır.

Değerli arkadaşlar, tabiî, asıl mesele, Türkiye'nin enerji meselesidir. Geniş boyutta buna bakmak lazım. Türkiye, enerji sıkıntısı içinde olan bir ülkedir. Bakın, dünya ortalaması, kişi başına petrol eşdeğeri olarak enerji 1,45 tondur, OECD ortalaması 4,56 tondur, Avrupa Topluluğunda 3,69 tondur, Türkiye 1,10 tondur. Türkiye, enerji fukarasıdır; onu söylüyorum.

Bunları karşılama ihtiyacı var; ama, enerji politikalarında da, enerji hedeflerinde de, maalesef, hükümet bir kargaşa içinde. Hükümetin bir bakanlığının kuruluşu DPT ile yine, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı arasında görüş farklılıkları var, büyük farklılıklar var. Burada bir siyasî irade eksikliği var. Sayın Başbakanın, vaziyet edip, bir karar vermesi ve enerji hedefleri bakımından, arz-talep dengeleri bakımından üzerinde çalışılacak rakamları tespit etmesi, bağlaması ve buna göre de, ne ihale yapılacaksa, ne ithal edilecekse, ne bağlantı yapılacaksa, projelerin buna göre yürütülmesi gerekir.

Enerjide sıkıntı kapımızda. 1999 yılında yüzde 6,4 küçülen Türkiye’de enerji sıkıntısı çok hafif atlatıldı; ama, 2000 yılında herhalde had safhada enerji sıkıntısı yaşayacağız. Sayın Ecevit’in yine bir Başbakanlığı döneminde, 1978-1979’da, günde üç saat elektrik kesildiği günleri yaşadık, inşallah bu dönemde, bu ikinci Başbakanlığında da aynı durumu yaşamayız. Onun için enerjide köklü tedbirler almak gerekir. İçeride neler yapacağız, dışarıda nereden alacağız, dışarıdan alırken de iktisadî riski ve siyasî riski dağıtacak politikalara önem vermek lazım; ama, zorlanmadan da tedbirli olmak için süratle enerji yatırımlarını yapmak lazım.

Türkiye, enerji bölgesinin merkezinde olmasına rağmen -Basra Körfezi, Hazar bölgesi ve Kuzey Afrika bölgesinin ortasında- enerji sıkıntısını yaşıyor. Tabiî, bu sıkıntıdan kurtulmanın yolu, hükümetin enerji meselesinde kararlı bir politikaya yönelmesidir.

1969'dan beri gündemde olan nükleer santral yine ertelenmiştir ve yine, maalesef, hükümetin bir bakanının, nükleer santrala hazine garantisi verilemeyeceği istikametinde beyanı olmuştur. Enerji Bakanlığı enerji sıkıntısını halletmeye çalışırken, nükleer santralla ilgili olarak önümüze çıkan bu engel, herhalde, önümüzdeki günlerde enerji sıkıntısının artmasında fevkalade mühim bir unsur olacaktır.

Değerli arkadaşlar, tabiî, enerjide, süratle yapmamız gereken başka şeyler de var.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Efendim, toparlar mısınız.

Gaz depolama tesislerinin süratle yapılması lazım. Tabiî, mağaralarda gaz depolama projelerini neticelendirip, depolamaya başlanabilmesi lazım. Pik noktalarda veya ikmal eksikliğinde, sıkıntısında, hiç olmazsa bir süre dayanabilecek olan gaz stoklarının olması lazım.

LNG terminallerinin, yani, sıvılaştırılmış tabiî gaz terminallerinin, limanların, çevrim santrallarının buna göre hazırlanması lazım.

Komşularla enerji bağlantılarının süratle tamamlanması gerekir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Efendim, toparlar mısınız lütfen...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Bitiriyorum...

Tabiî, Türkiye Sekizinci Enerji Kongresinin sonuç ve teklifleri var; 8-12 Mayısta Ankara'da yapılan bir toplantıdır ve burada, hakikaten, enerjiyle ilgili çok mühim meseleler gündeme getirilmiştir.

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Ayhan.

MÜMTAZ YAVUZ (Muş) – Sayın Başkan, ben konuşacağım...

BAŞKAN – Öyle mi? Siz dün kullanmıştınız ya fazladan...

TURHAN GÜVEN (İçel) – 3 üncü maddede grup adına talebimiz var efendim.

BAŞKAN – "Konuşmayacağım" demişti.

TURHAN GÜVEN (İçel) – Bitmemişse, Sayın Başkan...

BAŞKAN – Hayır, başka; ama, kendileri konuşmayacağım demişti; şifahî bir anlaşmamız vardı.

TURHAN GÜVEN (İçel) – Onunla... Grupla değil efendim.

BAŞKAN – Tabiî, ben bir şey demedim efendim; takdir sizin.

Anlaşma anlaşmadır her zaman; Sayın Yavuz anlaşmaya sadık kalır.

Buyurun efendim.

Bu projeyi ihale edenler diyor ki, Rusya ile dost olmak için, gazı bu şartlar altında alıyoruz. Onun için, işi, Rusya'nın RAO Gasprom Şirketine ve onun uygun gördüğü firmalara ihalesiz veriyoruz. Maşallah, çok iyi etmişiz(!) Ne diyelim... Anlaşmanın faydaları saymakla bitmiyor(!)

Anlaşmanın bir hükmüne göre, Türkiye, 2001 Nisanında gaz alabilecek durumda olması gerekiyor. Türkiye, bu tarihte gaz almazsa "take or pay" maddesine göre, almadığı gazın parasını, alıyormuş gibi ödemek zorunda kalacaktır. Peki, Türkiye, taahhüdünü yerine getirmezse, cezaî bir hüküm gereği, para ödeme durumunda kalacak; ya Ruslar sorumluluklarını yerine getirmezse, Türkiye'nin kaybettiği zamanın bedelini ve masraflarını kim ödeyecektir?

Sayın milletvekilleri, doğu-batı enerji koridorunun açılması için, Türkiye'nin net tavrı ortaya koyması gereken bir dönemde, Türkiye, Rusya'ya jest üstüne jest yapmaktadır; bunu anlamak da, gerçekten imkânsız. Binlerce Çeçen'in, Rus bombardımanından kaçmak için, Kafkasya'nın sarp dağlarında ölüm kalım mücadelesi verdiği bir dönemde, Türkiye'nin, Mavi Akım Projesi uğruna, bu derece tavizkâr davranmasını anlamak, hiç de mümkün görünmemektedir.

Rusya'ya bir kıyak da, kardeş Türkî cumhuriyetlerinden alacağı doğalgazı birkaç katı fiyatına bu projeyle alacak olmamızdır.

Şimdi Yüce Türk Devleti Çeçenleri yalnız bırakacak, Türkmen gazını birkaç katı fiyatına Rusya'dan satın alacak; diğer Türkî cumhuriyetler de bu konuda ne düşünecekler? Dönüp, aferin, çok iyi ediyorsunuz mu diyecekler?!

Sayın Bakan, Türkmen gazının kuyu başında 36 dolar olduğunu söylüyor. Bu gaz, Türkenistan'dan başlayıp Rusya'nın bir ucundan öbür ucuna, Ukrayna'ya, Ukrayna'dan da Bulgaristan ve Romanya üzerinden Türkiye'ye geliyor. Bu ekonomik oluyor da Hazar Denizini geçip Azerbaycan'dan Gürcistan'a gelecek olan ekonomik olmuyor mu? Oysa ki, bu iki boru hattının mukayesesini yaparsak, Türkmenistan'dan gelecek boru hattı Ukrayna üzerinden gelen boru hattının yarısı kadardır.

Gördüğünüz gibi, bu projenin elle tutulur yanı kalmamıştır. Her projenin keşfini BOTAŞ çıkarmaktadır; peki, bu projenin keşfi neden başka bir kuruma çıkarttırılmıştır?! Ondan sonra da, 403 milyona çıkan proje pahalı oldu deyip, 64 milyon tenzilat yapıp, bunu, 339 milyon dolarla birilerine vermişler. Proje, ekonomik ve siyasî açıdan tam bir fiyaskodur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; teknik, ekonomik ve siyasî boyutlarıyla bir yanlış yumağı haline gelen bu işi düzeltmek zorundayız.

Tekrar söylüyorum, zararın neresinden dönersek kârdır. Ülke menfaatını birilerinin çıkarından üstün tutmak zorundayız ve de dost ve kardeş cumhuriyetleri küstürmemiş olacağız. Bunu, bir muhalefet milletvekili olarak söylediğim için kaldırıp bir kenara atmamamız gerekiyor.

Bir vebal altına girmemek için, Yüce Heyetinizi sağduyuya davet ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum. (DYP ve FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Yavuz.

Grupları adına başka söz isteyen?.. Yok.

Şahsı adına, Tunceli Milletvekili Sayın Kamer Genç; buyurun efendim.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Rus Doğal Gazının Karadeniz Altından Türkiye Cumhuriyetine Sevkıyatına İlişkin 15 Aralık 1997 Tarihli Anlaşmaya Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısının 3 üncü maddesi üzerinde söz almış bulunuyorum; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Takriben dört saat süren bir kapalı oturum yaptık. Millet merak ediyor, "Yüce Meclisimiz dört saat kapalı oturum yaptı, acaba milletten saklanan ne sırlar vardi ki, gizli oturum yaptılar, milletvekillerimiz böyle sırlar öğrendiler?" Millete şunu söylemek istiyorum ki, hiçbir şey söylenmedi, sır mahiyetinde de bir şey söylenmedi, sırf dostlar alışverişte görsün diye söylendi. Burada anlaşmanın püf noktaları okunmadı. Gazetelerdeki bilgiler burada tekrarlandı; yani, gizlilik derecesi olan hiçbir bilgi de verilmedi. Onun için, herkes rahat olsun, kim ne biliyorsa, doğru bilgi odur.

Bunu söylüyoruz; ama, maalesef, DSP'li ve MHP'li arkadaşlarımız, üstelik de, şaibe altında yapılan bu anlaşmayı çok büyük bir iştah ve lezzetle onaylamak için büyük gayret sarf ediyorlar. Ben, hayret ediyorum; bu lezzeti ve iştahı nereden alıyorsunuz; onu, hakikaten, keşfedemedim.

Ayrıca, bu anlaşma... ANAP'lı iktidar yakınlarına ihalesiz verildiği herkes tarafından bilinmektedir. Normal olarak, bu anlaşmayla, 150 ile 200 milyon dolar arasında devlet zarara sokulmuştur. Bu anlaşmayla getirilmesi öngörülen gazın da Türkiye'ye gelmesi imkânsız. Bakın, bu anlaşmayla ilgili olarak, bu Türk şirketlerine 52 milyon dolar avans verilmiştir; ama, o avansın verilmesine ilişkin yapılan sözleşmede deniliyor ki, Rusya'daki Gasprom Şirketi, şu, şu hizmetleri yaptıktan sonra kendisine bu avans verilecektir. Bunların hiçbirisi yapılmamıştır.

BAŞKAN – Efendim, süreniz bitmek üzere, toparlayın.

KAMER GENÇ (Devamla) – Bu hizmetlerin birisi yerine getirilmemiştir.

Ayrıca, bu anlaşma, avansın verildiği tarihten itibaren birbuçuk yılda yapılacaktı. Avansın verilmesinden bu yana bir yıldan fazla zaman geçmiştir, hâlâ ortada bir şey yok.

Bu doğalgaz boru hattının inşaıyla ilgili 1998 yılında ANAP İktidarıyla ilgili olarak –tabiî, Enerji Bakanlığı onlara ait olduğu için... Hatta, size de Enerji Bakanlığını yalnız ANAP'a verseydiniz, yeterdi; başka bakanlıklara ihtiyaç yoktu dedim– tam 9 özel ihale yapılmış, bu ihalelerin büyük bir kısmı pazarlıksız ve dolar cinsinden, yüzde 15 avans verilmiş; verilen avansın toplamı...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Efendim, teşekkür ederim; uzatmayacağım, mümkün değil; Temcit pilâvı mı efendim bu...

KAMER GENÇ (Devamla) – Sayın Başkan, biraz önce burada bazıları konuştuğu zaman 3-5 dakika geçiriyorsunuz...

BAŞKAN – Efendim zatıâlileriniz için de süreyi uzattım, çok uzattım. Gizli oturumda da konuştunuz.

KAMER GENÇ (Devamla) – Hayır, nerede uzattınız efendim... 5 dakikayı geçirmiyorsunuz...

BAŞKAN – Sayın Genç mümkün değil efendim, kanuna geçiyoruz...

KAMER GENÇ (Devamla) – Sayın Başkan, o kürsüde tarafsız davranacaksınız. Burada kişisel konuşma yapan herkese 1 dakika süre veriyorsunuz...

BAŞKAN – Sayın Genç, ben taraflı isem, tarafsız olanı bulun. İstirham ederim, yapmayın yani...

KAMER GENÇ (Devamla) – Canım, burada düşüncelerimizi dile getirmek istiyoruz; engelleliyorsunuz...

BAŞKAN – Buyurun efendim, tamam; temcit pilâvı oldu bu!..

KAMER GENÇ (Devamla) – Neyse... ama yani...

BAŞKAN – Olsun efendim...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Bakın, biraz önce burada sataşmadan dolayı söz alan sayın genel başkana 15 dakika söz verdiniz...

BAŞKAN – Efendim, zatıâlilerinize de verdim...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Nerede verdiniz canım; sözümüzü kesiyorsunuz...

BAŞKAN – İstirham ederim yapmayın, Recai Kutan kırk yılda bir konuştu efendim...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Canım, sana ne; Allah Allah!.. Herkese eşit muamele yapın.

BAŞKAN – Yani, yeter; bu, suiistimal.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Ne suiistimali Sayın Başkan; suiistimalin ne olduğunu biliyor musunuz siz...

BAŞKAN – Avukat değilim; ama, bilirim suiistimalin ne olduğunu

Erzurum Milletvekili Sayın Aslan Polat; buyurun. (FP sıralarından alkışlar)

ASLAN POLAT (Erzurum) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Şimdi, bu kanun tasarısının yürütme maddesine geldik, biraz sonra da oylama yapacağız. Bu kanun tasarısında çok konuşuldu; ama, ben, son, özet olarak itiraz ettiğimiz konular hakkında size çok kısa bilgi vereyim.

Gaz alanında bizim en çok itiraz ettiğimiz konu şudur:

1. Ülke bazında bağımlı olmamak,

2. Giriş noktası olarak gazları dağıtmak.

İkinci olarak, bu gazla ilgili söyleyeceğimiz bir konu da şudur efendim: Bu konuyu, ben, yazılı da sordum sayın bakanlara, tatmin edici cevap almadım. Şimdi, biz, bu enerji alımlarında, elektrik enerjisi alımlarında bir taahhütte daha bulunmuşuz; demişiz ki bu firmalara, Amerika Birleşik Devletleri tüketici fiyatları endeksindeki düşme kadar, sizden alacağımız elektriğe her yıl zam yapacağız. İşte, Devlet Planlama Teşkilatının en çok itiraz ettiği konulardan birisi de budur. Bizzat, ben, şahsen, DPT'de çalışan birçok mühendis arkadaşla konuştum; hemen hepsinin itirazları şu, deniyor ki: Bu elektrik alımlarında 6 sent, 8 sent, 9 sent, hatta 12 sentten alınması için mukavele yapılan gaz santralları var. Dünya ortalaması 3,5 sentken -bakın, buna hiç dikkat edilmiyor- ülkemizde, hâlâ, yirmibeş sene, otuz sene ben senden gazı 9 sentten alacağım diye mukavele yapmış olduğumuz santrallar var; az veya çok, var ama...

Şimdi, ayrıca buna bir mukavele daha konmuş, denmiş ki: Her sene, Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'deki fiyat endekslerinde meydana gelen kayıp kadar ben sana ilave edeceğim bu fiyatlar üzerine. Dolayısıyla, yirmibeş otuz sene sonra, bu elektrik fiyatlarının kaç liraya çıkacağını, DPT'nin daire başkanlığı seviyesindeki uzmanları "hâlâ, hesaplayabilmiş değiliz" diyorlar. Şimdi, size bir şey soruyorum: Türkiye'nin en önemli kuruluşlarından olan Devlet Planlama Teşkilatı bile, sizin aldığınız bu elektrikteki fiyat artışlarını, hâlâ, hesaplayamıyorsa, biz, neye göre anlaşma yapıyoruz, bir de bunun üzerinde durmamız lazım.

Üçüncü nokta: Bizzat Devlet Planlama Teşkilatının Enerji Bakanlığına 30 Haziran 1999'da yazmış olduğu bir yazı var, altında da Prof. Orhan Güvenen Hocanın imzası var; yazıda "yaptığımız hesaplara göre, 2005 yılında, elektrik tüketimi olarak, Türkiye'de 15 milyar metreküplük doğalgaz kullanımı gerekmesine rağmen, BOTAŞ'ın hesapları 30 milyar metreküp çıkıyor; biz, burada anlaşamıyoruz" deniliyor.

Arkadaşlar, şimdi, bir şey söylemek istiyorum: Devlet Planlama Teşkilatının o dönemdeki Genel Müdürü, Türkiye'de, yıllarca Devlet İstatistik Enstitüsünün de Genel Müdürlüğünü yapmış bir şahıstır. Türkiye'de herkesin kabul ettiği bir konu vardır ki, Devlet İstatistik Enstitüsü, rakamlar üzerinde en ciddî ve en titiz olan bir şahıslar ve ekip topluluğudur.

BAŞKAN – Sayın Polat toparlar mısınız.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Polat...

ASLAN POLAT (Devamla) – Sayın Başkan, 1 dakika süre verirseniz, bitiriyorum.

BAŞKAN – Vermeyeceğim, vallahi vermeyeceğim; yemin billah_ Hayır, yeter.

BAŞKAN – Tabiî; yok, bugün, tamam.

ASLAN POLAT (Devamla) – Teşekkür ederim. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim efendim.

Soru kısmına geçiyoruz.

Sayın Toprak, buyurun.

RAMAZAN TOPRAK (Aksaray) – Sayın Başkanım, aracılığınızla, Sayın Bakanıma sorumu yöneltiyorum.

BAŞKAN – Kısa ve öz olsun.

Ben, Karadeniz'de, sınırlarımızın karşısında Rusları değil Çeçen kardeşlerimizi görmek istiyorum.

Bu projeyle, Çeçenistan'daki zulme devam anlamına gelen bir anlaşma ve Çeçen kardeşlerimizin Rus zulmüne, ikinci bir anlaşmayla, üstelik bu kez kanun düzeyinde bir düzenleme getirmek suretiyle Meclisimiz de alet edilerek, Çeçen kardeşlerimizin ve ülkemizin çıkarları, stratejik çıkarlar açısından, yakın gelecek için çok büyük bir tehlike karşısında değil midir?

BAŞKAN – Suale gelin efendim.

BAŞKAN – Tamam efendim... Soru anlaşıldı efendim.

RAMAZAN TOPRAK (Aksaray) – Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Ben teşekkür ederim.

Sayın Dayanıklı, buyurun efendim.

BAYRAM FIRAT DAYANIKLI (Tekirdağ) – Sayın Başkan, aracılığınızla Sayın Bakana bir iki tane teknik soru sormak istiyorum:

İkinci sorum: Bu avans olarak verilen 50 küsur milyon dolar, birtakım şartlara bağlanmış olmasına rağmen, yönetim kurulu, bu şartları, zannediyorum kaldırmıştır. Kaldırdıysa, bu şartlar hangi gerekçelerle kaldırılmıştır?

Teşekkür ediyorum.

Sayın Geçer, buyurun.

MUSTAFA GEÇER (Hatay) – Sayın Başkanım, aracılığınızla, Sayın Bakanımdan şu sorunun cevabını öğrenmek istiyorum: Şimdi, bu, petrol, gaz, boru hattı, Mavi Akım Anlaşması gereğince yapılacak olan boru hattının Karadeniz'in altından geçirilmesi yerine, Gürcistan sınırından Türkiye'ye girmesi mümkün olmaz mıydı? Neden karayolu değil de, acaba, denizyolu burada tercih edilmiş oldu? Bunun ekonomik bir nedeni mi vardır, yoksa, stratejik bir neden midir?

Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Ben teşekkür ederim.

Sayın Nidai Seven, buyurun efendim.

Kısa ve öz.

NİDAİ SEVEN (Ağrı) - Sayın Başkanım, müsaade edin, bunu, ben tayin edeyim.

BAŞKAN – Hayır, o takdir benim efendim.

Buyurun.

NİDAİ SEVEN (Ağrı) – Sayın Başkanım, aracılığınızla, Sayın Bakanıma şu soruyu sormak istiyorum:

Doğubeyazıt'ta kurulmak istenen kompresör istasyonu hakkında proje aşaması ne durumdadır? Bu konuda bilgi almak istiyorum.

BAŞKAN – Teşekkür ederim.

Sayın Bakan, cevap?..

DEVLET BAKANI EDİP SAFDER GAYDALI (Bitlis) – Değerli Başkan, sayın milletvekilleri; bütün milletvekillerimizin sorularına yazılı ve detaylı olarak cevap verilecektir.

Arz ederim. (ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Çok teşekkür ederim.

3 üncü maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler.. Kabul edilmiştir.

Tasarının tümü açık oylamaya tabidir.

Açık oylamanın şekli hakkında Genel Kurulun kararını alacağım:

KAMER GENÇ (Tunceli) – Sayın Başkan, son söz hakkı var.

BAŞKAN – Geçti efendim...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Ne geçtisi efendim!..

BAŞKAN – Geç geldi efendim, affedersiniz...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Nasıl geçti Sayın Başkan; daha önce vermiştim...

BAŞKAN – Açık oylamanın elektronik cihazla yapılmasını oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Oylama için 3 dakika süre veriyorum.

(Elektronik cihazla oylamaya başlandı)

KAMER GENÇ (Tunceli) – Sayın Başkan, uygulamada yanlışlık yapıyorsunuz. Ben, ne zaman o sözü istemişim? Lütfen... O sözü ne zaman istemişim?..

KAMER GENÇ (Tunceli) – Sorar mısınız Kanunlar Müdürlüğüne, ne zaman istemişim o sözü?

RAMAZAN GÜL (Isparta) – Burası kanun devleti Sayın Başkanım; niye haksızlık yapıyorsun!..

KAMER GENÇ (Tunceli) – Burası keyfî bir yer midir; yani, istediğin gibi kahvehaneyi mi idare ediyorsun, Meclisi mi idare ediyorsun?.. Ben, onu, bir hafta önceden istemiştim efendim. Olur mu canım!... (ANAP sıralarından "otur yerine" sesleri, gürültüler)

Niye oturacağım yahu; söz hakkımı kullanacağım. Allah, Allah... (ANAP sıralarından gürültüler) Eğer, biz, söz hakkımızı kullanamayacaksak, bu Meclis nasıl çalışacak?

Sayın Başkan, böyle keyfî Meclis yönetimi olmaz. Burası, sizin, özel mülkünüz değil, burası, Türkiye Büyük Millet Meclisi. Eğer, biz...

Siz, zaten, konuşmamızdan rahatsız oluyorsunuz. Sizi protesto ediyorum ve oy kullanmayacağım ve bu anlaşmanın aleyhindeyim. Bu anlaşmada Türkiye Cumhuriyeti Devleti satılıyor ve siz de buna ortak oluyorsunuz.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Hakaret etmiyorum...

BAŞKAN – Bir dakika...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Söz hakkımı ne gerekçeyle kesiyorsunuz?.. Benim söz hakkımı niye kesiyorsun?.. Ben söz istiyorum, söz hakkımı kullanmak istiyorum.

BAŞKAN – Sayın Genç, müsaade edin... Arkadaki kâtipler geç verdiler, ben oylamaya geçmiştim.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Efendim olur mu, konuşmak için ben dün müracaat ettim.

BAŞKAN – Size karşı saygısızlık etmek istemedim, yanlış bende, özür diliyorum, dahası var mı... Ama, bana hakaret etmeye hakkınız yok. (MHP sıralarından alkışlar)

KAMER GENÇ (Tunceli) – Ben hakaret etmiyorum...

BAŞKAN – Burada Türkiye Cumhuriyetinin cumhuriyet hükümetleri hiçbir zaman Türkiye'yi satmamış, biz de, burada, Meclis Başkanvekili olarak ortak değiliz.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Bakın, bir dakika...

BAŞKAN – Konuşmalarınıza dikkat edeceksiniz. Kimse bir şey satmıyor. Bırakın...(MHP ve ANAP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

Oylamaya geçtim efendim.

BAŞKAN – Efendim, özür diliyorum.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Özür dilemekle olmaz...

RAMAZAN GÜL (Isparta) – Yazıklar olsun size...

(Elektronik cihazla oylamaya devam edildi)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Rusya Federasyonu Hükümeti Arasında Rus Doğal Gazının Karadeniz Altından Türkiye Cumhuriyetine Sevkiyatına İlişkin 15 Aralık 1997 Tarihli Anlaşmaya Ek Protokolün Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Hakkında Kanun Tasarısınının yapılan açık oylamasının sonucunu açıklıyorum:

Katılan üye : 222

Kabul : 170

Ret : 51

Mükerrer: 1

Bu sonuca göre, tasarı kanunlaşmıştır; hayırlı olsun.

Sayın milletvekilleri, Yargıtay Kanunun Bir Maddesinin Değiştirilmesine ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Ekli Cetvelde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu raporunun müzakerelerine başlıyoruz.

BAŞKAN – Komisyon?.. Burada.

Hükümet?.. Burada.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Karar yetersayısı aranmasını istiyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN – Efendim, zaten maddelerine geçeceğim, niye telaş ediyorsunuz?

TURHAN GÜVEN (İçel) – Maddelerine nasıl geçersiniz, 3 dakikamız var Sayın Başkan.

BAŞKAN – Komisyon raporunun okunup okunmaması hususuna geçeceğim...

KAMER GENÇ (Tunceli) – Böyle olmaz, 5 dakika var canım...

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) – Sen de öyle yapıyordun bir zamanlar.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Ne zaman yaptım ben?

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) – Sen de öyle yapıyordun.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Ne zaman yaptım yahu?

MİLLÎ EĞİTİM BAKANI METİN BOSTANCIOĞLU (Sinop) – Her zaman yaptın.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Şimdi, gruplar adına 20 dakika konuşmayacak mıyız? (Gürültüler)

BAŞKAN – Efendim, Komisyon raporunun okunup okunmaması hususunu oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... (DYP sıralarından gürültüler)

RAMAZAN GÜL (Isparta) – Sayın Başkan, muhalefetin sesi kısılmak isteniyor...

BAŞKAN – Ne diyorsunuz efendim?..

RAMAZAN GÜL (Isparta) – Niçin Sayın Kamer Genç'i dinlemiyorsunuz Sayın Başkan?

KAMER GENÇ (Tunceli) – Böyle keyfîlik olur mu efendim?

BAŞKAN - Efendim, televizyonda Türk Halkının önünde özür diledim, Kâtip Üyelerin hatası dedim Sayın Genç.

BAŞKAN - Efendim, özür diledim_ Yeter artık!

KAMER GENÇ (Tunceli) – Hayır, özür dilemekle bu iş olmaz.

BAŞKAN - Ne yapacağım peki?

KAMER GENÇ (Tunceli) – Söz vermek zorundasın... Söz vermek zorundasın...

BAŞKAN - Oylamaya geçmiştim Sayın Genç.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Hayır efendim olmaz, söz vermek zorundaydınız.

BAŞKAN - Efendim, Komisyon raporunun okunup okunmaması hususunu oylarınıza sunacağım:

Raporun okunmamasını isteyenler...

BAŞKAN - Raporun okunmasını isteyenler... Raporun okunmaması hususu kabul edilmiştir.

1 inci maddeyi okutuyorum efendim... (DYP sıralarından gürültüler)

KAMER GENÇ (Tunceli) – Sayın Başkan, tümü üzerinde söz vermeyecek misiniz?

TURHAN GÜVEN (İçel) – Sayın Başkan, tasarının tümü üzerinde görüşme yapmadan nasıl madde okutuyorsunuz?

KAMER GENÇ (Tunceli) – Tasarının tümü üzerinde söz istiyorum Sayın Başkan.

TURHAN GÜVEN (İçel) – Sayın Başkan, tasarının tümü üzerinde gruplar adına 20'şer dakika söz vermeniz lazım.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Tasarının tümü üzerinde söz istiyorum.

BAŞKAN - Tamam ama, yapmayın...

TURHAN GÜVEN (İçel) – Efendim, kim konuşacak belli değil, 3 dakikada olur mu böyle şey canım.

BAŞKAN - Efendim, tasarının tümü üzerinde söz isteyenler diyeceğim; ama, çalışma süremizin bitimine fazla zaman kalmadığı için, çalışmalarımıza saat 20.00'ye kadar ara veriyorum.

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, 104 üncü Birleşimin Dördüncü Oturumunu açıyorum.

357 sıra sayılı kanun tasarısının müzakeresine kaldığımız yerden devam ediyoruz.

BAŞKAN – Komisyon?.. Burada.

Hükümet?.. Burada.

Tasarının tümü üzerindeki görüşmelere başlıyoruz.

Fazilet Partisi Grubu adına, İstanbul Milletvekili Sayın Nevzat Yalçıntaş; buyurun efendim. (FP sıralarından alkışlar)

FP GRUBU ADINA NEVZAT YALÇINTAŞ (İstanbul) – Teşekkür ediyorum Sayın Başkanım.

Değerli milletvekilleri, önümüzdeki kanun tasarısı, Yargıtay Kanununun bir maddesinin değiştirilmesi hakkında.

Bu tasarıya baktığımız zaman, üç önemli hüküm getiriyor: Önce, Yargıtay yayınlarının döner sermayesini artırıyor; yani, 50 milyar Türk Lirasına çıkarıyor. Getirdiği ikinci önemli hüküm, döner sermayede çalışan personele, usulü dairesinde düzenleyerek teşvik tazminatı veriyor.

Üçüncü hükmü de, Yargıtay merkez teşkilatına 8 adet kadro tahsis etmesi.

Normal bir tasarı, normal hükümler, makul ve tasarının getirdiği talepler, işin gereğine uygun. Tabiatıyla, böyle bir tasarıyı, öyle ümit ediyorum ki, Meclisimiz de ittifakla kabul edecektir; şüphesiz, biz de olumlu bakıyoruz. Yalnız, bu tasarı vesilesiyle bazı hakikatler de önümüze çıkıyor. Ben o hakikatlerin bazılarını dile getireceğim.

Dikkat buyurduysanız, bu defa, herhalde, bu tasarı, inşallah ittifakla çıkacak diye arz ettim; çünkü, bana göre, böyle normal, makul bir tasarı -inanılacak gibi değil- beş sene gecikerek geliyor, beş sene bekliyor. Tasarının ilk sevk tarihine baktığımız zaman, Sayın Tansu Çiller Hanımefendinin Başbakan olduğu tarihe dayanıyor ve sevk tarihi 25 Mayıs 1995. Yani, Yargıtay normal olarak döner sermayesini artırmak istiyor, yayımlar yapılacak, Türkiye’ye dağılacak, herkes okuyacak. Yargıtaydaki hükümler, kararlar, bütün bunlar Türkiye sathında üniversitelere, hâkimlere, her yere gidecek, başka yayımlar olacak ve tabiatıyla daire ihdas edilmiş, kadro lazım; ama, beş sene...

Şimdi, bundan neler çıkarıyoruz: Birincisi, bir taraftan yargıyı güçlendirmek ve bunu inanarak yapmak istiyoruz, çaba, dikkat istiyoruz ve bir taraftan da yargının süratli olmasını istiyoruz; yani, Türkiye’de geciken yargı olmasın; çünkü, yargı gecikti mi diyoruz ki “ne kadar gecikirse, o kadar eksik, noksan bir fonksiyon icra ediyor.” Peki, biz ne yapıyoruz; bu kadar sürat istediğimiz yargının normal, makul bir şeyi, beş sene, o hükümetten bu hükümete, o dönemden bu döneme atlayıp geliyor. Buna nazarı dikkatinizi çekmek istiyorum. Yargı gecikiyor da Meclis, acaba, gecikmiyor mu? Bundan sonra, Meclis olarak, biz de lüzumlu sürati göstermeliyiz; yani, yargıya, bu bakımdan, yardımcı olup, öncelik vermeliyiz.

Buradan çıkan ikinci önemli nokta, yargıya lafzî olarak önem verdiğimizdir. Adalet Bakanlığının önemi, fonksiyonu itibariyle, hiçbir zaman inkâr edilemez. Yargıtay ve diğerleri de böyle. Öncelik vermek, imkânlar vermekle olur; yani, yargımız, modern bir mekanizasyona, elektronik cihazlanmaya, kâfi imkânlara ve bütçe imkânlarına, kadro imkânlarına kavuşturulmadır. Fiilen, bunun yapıldığını söyleyemeyiz; çünkü, bu kürsüye yargı organlarının, başta, Adalet Bakanlığımızın bütçeleri geliyor. Bunların nispetlerini biliyoruz, fevkalade az, küçük...

Yargı fonksiyonunun yapıldığı mekânları biliyoruz. İsimleri, Türk Milletinin ne kadar önem verdiğini gösteriyor “adliye sarayı” denir; sadece bizde değil, dünyanın her yerinde “saray” denilir; Fransızcada biliyorsunuz, onlar da “saray” diyor; ama, saray gibi yapıyorlar, içleri de o şekilde...

Bu noktada “adalet mülkün temelidir” inancına, gereği gibi önem vermeliyiz; çünkü, bir ülke fakirliğe, zaman zaman yoksulluğa, zaman zaman hastalıklara, imkânsızlıklara tahammül edebilir; bunu, zaman içerisinde telafi de edebilir; ama, adaletsiz bir toplum, adaletin işlemediği bir toplum, asıl yaralı toplum odur. Her şeyi bırakıp, önce onun tedavi edilmesi lazım. Bu da, yargıya vereceğimiz imkânlarla hemahenk ve orantılı gidecektir.

Tabiî, yargı konusu, Yargıtay konusu da, nazarı dikkate alınınca, Türkiye’de ortaya çıkan, belki dört-beş senedir ortaya çıkan bir kavramı da, tekrar, bu vesileyle göz önünde tutmalıyız; hukukun siyasallaştırılması. Bu, fevkalade dikkat edeceğimiz bir husus.

Yargı, hiçbir şeyin aleti olamaz. Yargı, bazı toplumsal fikirlerin, görüşlerin, amaçların tahakkuku için bir alet değildir. Yargı, bizatihi bir vasıta değildir, bir gayedir. Adil, adaletli bir toplum, tarihin her döneminde, dünyanın her yerinde bir gaye olmuştur.

Peki, bizde bu endişeler nereden çıkıyor? Bu endişeler, sadece adalette çıkmadı; bazı kavramlar ve alanlar var ki, o, kendi pür, saf fonksiyonunda kaldıkça, topluma huzur ve toplumun arzularına cevap verir.

İlim... Dünya kurulduğundan beri insanların peşinde olduğu bir ufuk, bir meşgale. Bunun içerisine ideolojiyi, siyaseti koyduğumuz andan itibaren mahiyetini kaybediyor, demagoji haline dönüşüyor.

Haber... Tagşiş edilmemiş, bozulmamış, ne olmuşsa o. İşin içerisine siyaseti, ideolojiyi koyduğunuz anda propaganda haline dönüşüyor, safiyetini kaybediyor.

Din, inanç sistemleri, temiz ve saf inançlar... Bunun içerisine de, yine siyaseti, ideolojiyi koyduğunuz zaman riyakârlık oluyor.

Türkiye’de, son zamanlarda adalet mekanizmasında bu münakaşaların çıkması hiç sebepsiz değildir. Bunun sebeplerine burada inecek değiliz. Hiçbir şey, durup dururken, toplumda, bir şikâyet konusu olarak yaygın hale dönüşemez, mevziî kalır; bir müddet sonra ondan herkes bıkar ve bırakır. Adaletimize ideolojiyi, siyaseti, buna benzer mülahazaları karıştırdığımız zaman, adaletin aydınlığından bir karanlığa sürükleniriz; yani, haklılık değil haksızlık; yani, daha açık olarak, Türkçe ismiyle bir zulüm haline dönüşür. Pür, saf adalet, gayedir. Esasen, bunun temini, birçok hastalıkları, toplumsal hastalıkları kendiliğinden tedavi edici bir şeydir.

Adaleti, hiç kimse bir vasıta görmemeli; siyasî inançlarının, ideolojilerinin, dünya görüşünün... Onların ölçüsü yok. Ölçü olmayınca, kullanacak kimse, ölçüyü kendisi koyacak demektir. Nitekim öyle oluyor, ölçüleri kendileri koyuyorlar; filanca ilkeyi, filanca gayeyi, falanca amacı, kendine göre tahakkuk ettirmek istiyor ve adaleti onun bir vasıtası olarak -şu siyasî gayenin tahakkuku için vasıta olarak- gördüğü andan itibaren keyfilik başlıyor. Ölçüyü kendi anlayışına göre koyacak ve bu ölçü de, diğer insanların çoğunun, en azından önemli bir kısmının ölçüleriyle karşı karşıya gelecek. Huzur getirmesi gereken bir adlî egzersiz, ülkede, yeni çatışmaların konusu haline dönüşüyor.

Bunu da, bu vesileyle bildirmek istiyorum; çünkü, özellikle Yargıtayda... Daha ondan ötesi yok; bir yanlışlığın düzeltilmesi, oraya gidecektir.

Son olarak, Sayın Başkan, yargımızın en yüksek seviyesi olan Yargıtayda ve bütün adalet cihazında, siyasetten, ideolojiden uzak, şahsî görüşlerin üstüne çıkmış, iyi cihazlanmış ve imkânlara kavuşturulmuş, adaleti vasıta olarak değil, gaye olarak gören bir çalışma tarzı, insan unsuru... Ne yaparsak yapalım, en modern mekanizmaları kuralım, hatta, en ileri kanunları getirelim, şayet, bu cihazı alıp götüren insanların yetişmesi devamlı bir gelişme süreci içinde olmazsa bir yerde tıkanacaktır.

Bugün, Türkiye’de bu vakıayı yaşıyoruz, geçmişte de yaşandı. Bazı şeyler, kendi bürokratik hayatımda -vaktinizi almadan, bir cümleyle geçmek istiyorum- hâkimlerimize anlatılmak istendi. Devlet Planlama Teşkilatında teşvik mekanizmaları getirelim, sanayii geliştirelim, ticareti geliştirelim, dünyayla bütünleşelim... Anlatmak zor. Aynı kişilerin, ben, yurt dışına gittikleri zaman -itiraflarından ve anlattıklarından hareketle söylüyorum- dönüp gelip “biz meğer ne kadar yanılmışız; dış dünyada, getirilmek istenen şu mekanizmaların daha ne kadar ilerisi yapılıyor; biz nasıl hayalî korkulara, yersiz korkulara, endişelere kapılmışız” dediklerine şahit olmuş bir arkadaşınız olarak, Yargıtayımızın ve Adalet Bakanlığımızın şu anda şanslı bir dönemde olduklarını düşünüyorum. Neden; her ikisinin de başında, hem kendi mesleklerinde fevkalade iyi yetişmiş hem de eser vermiş, üstelik, akademik kariyerlere sahip iki değerli kişi var ve tesadüf, her ikisinin de isminin manası yükselme, yücelme: Hikmet Sami Türk, Sami Selçuk... Her ikisi de Sami.

Partiler, bugünkü durumları itibariyle, grup başkanvekillerinin himmetleriyle bu gayelere yönelebiliyorlar; ama, bunu, ne bu sıralardaki partiler getirebilir, ne biz... Neden_ Getiriyoruz... Ama, alışkanlıkları biliyoruz, acı şeyler söylemeye lüzum yok. Biz getirdik diye bazı şeyler tu-kaka olabilir veyahut iktidar mensupları getirdiği zaman, lüzumsuz bir direnişle karşılanabilir. O da oluyor. Yani, işin aslı nedir, bakalım edelimle... Bir direnişle... Her şey karşılıklı oluyor. O zaman, Adalet Bakanlığının devreye girmesi lazım.

Türkiye’de nelerin yapılacağı meçhul olmaktan çıktı. Buradaki partilerin hepsi bunları biliyor. Metinler haline dönüştü. Bir komisyon çalışıyor, Nejat Arseven’in Başkanlığında. Başkaları var, yazılıyor çiziliyor... Adalet Bakanımızın vazifesi... Yargıtay Başkanı ancak söyleyebilir, Anayasa Mahkemesi Başkanı ancak söyleyebilir; ama, metinler halinde bunların gelmesi lazım. Her şey para pul, her şey enflasyon değil. Bir iktisatçı olarak bunları söylüyorum.

Hepinizi hürmetle selamlıyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Efendim teşekkür ederim.

Söz sırası, Doğru Yol Partisi Grubu adına, İçel Milletvekili Sayın Turhan Güven’de.

DYP GRUBU ADINA TURHAN GÜVEN (İçel) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; oldukça yorucu bir gün geçirdik. Bu yorucu günün arkasından bir hukuk tasarısını görüşmek belki de insanı sıkabilir. Bazen tatlı oldu, bazen sert oldu, bazen Yüce Meclise pek yakışmayan birtakım elfazda bulunuldu. Bazen açık geçti bazen kapalı geçti; ama, ne olursa olsun, çok yararlı bir görüşme olduğu kanaatindeyim.

Bu arada, tabiî, Sayın Başkandan ben de Grubum adına özür diliyorum. Gerçi, o da özür diledi. Bir kastının olmadığının bilinci içindeyim. Oyunun rengini belli etmek üzere değil; ama, daha evvel söz isteyen bir konuşmacımıza, zühul olduğu düşüncesiyle herhalde söz verilmedi. Umut ediyorum ki, bundan sonra, İçtüzük uygulamalarında daha titizlikle davranırlar; çünkü, bu işin özüre gelir tarafı yok, İçtüzük neyi emrediyorsa onu yapmak durumundayız; ama, oldu ve geçti.

Çalışalım; cuma da çalışalım, böyle gece de çalışalım; ama, çıkardığımız kanunlar, sayısı itibariyle değil, niteliği itibariyle iyi olmalıdır. Yani, keyfiyet mi kemiyet mi?.. Onun için, çok değerli hükümetimizin değerli üyelerinden hep rica ediyoruz, bundan sonra, huzurlarınıza getirdikleri kanun tasarıları üzerinde çok dikkatli davransınlar; sizi, iki defa, aynı kanunun, aynı maddesini görüşme mecburiyetinde bırakmasınlar.

Niye bunları söylüyorum biliyor musunuz, bu kanun tasarısı -gerçi biraz evvel Hocam da bahsetti; ama- 1995 yılında bu Yüce Meclise sevk edilmiş; ondan sonra, Sayın Yılmaz’ın başbakanlığı döneminde tekrarlanmış; o da yetmemiş 1996’da; tam 4 sene beklemiş ve 1999’un sonunda, 6 ncı ayından sonraki dönem içinde, bir kere daha, Yüce Mecliste tekrarlanması talep edilmiş ve o 6 ay sonunda da, geçen bir 6 ay içinde de ancak, Genel Kurula kadar inebilmiş.

Peki, dünyanın bu kadar teknolojisinin geliştiği bir dönemde, acaba bu kanun tasarısı ne getiriyordu, bugün ne getiriyor? Şimdi, bakın, bu, bir döner sermaye, basit bir şey aslında; yargıyla fazlaca alakalı değil, Yargıtayın döner sermayesiyle ilgili bir kanun tasarısı. Neyle başlamışız buna; 500 milyon lirayla başlamışız; artırma 500 milyon lira değerli milletvekilleri. Peki bu beş sene içerisinde ne olmuş? En son noktaya geliyorum: Gelmiş, gelmiş, gelmiş, biraz milyara kadar çıkmış, ne olmuş; 50 milyar. Demek ki, hayat 100 defa daha pahalı hale gelmiş ki, 500 milyondan 50 milyara çıkarmışız bunu. Demek ki, artık, 500 milyon, döner sermayede bir çekirdek parası gibi görünüyor. Yetmiyor...

Bir başka maddesine geçiyorsunuz; Yargıtayda hukuk ve ceza daireleri kuruldu. Kanunun gerekçesine dikkatle bakarsanız, buradaki kadro istekleri, Yargıtayda kurulmuş olan 11. Ceza Dairesi için...

Kırk seneye yakın bir süreyi yargı içinde geçiren bir insan sıfatıyla söylüyorum, yargıda yaratılan bu ikilem sancı getirmiştir. Sayın Adalet Bakanının yapacağı tek bir iş vardır, bu kanun tasarısını hazırlasın, getirsin ve süratle bu Yüce Meclisten geçsin. Hiçbir hâkim ve cumhuriyet savcısını belli sınıflara ayırmanız, temsil bakımından belli sınıflara ayırmanız mümkün değil. Elbette dereceleri var; birinci sınıf var, ikinci sınıf var, üçüncü sınıf var; o, başka bir olay; bölge sistemi var, o başka bir olay; ama, temsil etme bakımından “sen, bunu temsil edemezsin” deme noktasına getirmemek lazım cumhuriyet savcısını veya hâkimi.

Bu kanun tasarısı mutlaka geçmeli ve bunun yanında bir başka yanlış daha yapıldı, hem diyeceksiniz ki, yasama, yürütme, yargı ayrı erklerdir. Bugünkü dünyadaki mevcut görüş, bunların birbirinden tamamen ayrı değil, birbirine biraz yumuşak girişleri olduğu noktasındadır; ama, getirdiğiniz kanunla bundan vazgeçeceksiniz, hâkimin temsil tazminatını Bakanlar Kurulunun iki dudağı arasına yerleştireceksiniz! Bir yanlış da bu olmuştur. Bundan da süratle vazgeçilmelidir. Yakında, herhangi bir davaya muhatap olunacağından kesinlikle eminin; yani, yakında, yargı mensupları, temsil tazminatından doğan haksızlığı giderebilmek için, ilgili ve yetkili yargı mercilerine başvuracaklardır; bundan kimsenin şüphesi olmasın.

Peki, yargı bağımsızlığı nedir; bence yargı bağımsızlığı, tam demokrasinin vazgeçilmez, olmazsa olmaz koşuludur. Eğer bir memlekette hür ve bağımsız bir yargı yoksa, orada demokratik davranışlardan, orada demokrasiye uyumlu kurumlardan bahsetmeniz de mümkün değildir.

Bugün, Türkiye’de de bir adlî merciden, yani, bir ceza mahkemesinden hürriyeti bağlayıcı bir ceza verildiğinde temyiz hakkı yok mu? Yani, bir gün hapis, bir ay hapis, üç ay hapis, beş ay hapis veya ağır hapis, temyiz kabiliyeti olacak bir olaydır, olması lazımdır, öyledir; ama, Yüce Divan sıfatıyla verilen kararlarda, karar kesindir. Peki, bu temyiz hakkını nereden arayacaksınız? O yüzden, anayasa değişiklikleri yapılırken, umut ediyorum ki, bu temyiz hakkı da Anayasanın hükmü içine girer, en azından, teşekkül tarzı içinde hürriyeti bağlayıcı cezalar için bu dünyada geçerli olan hüküm, bizim Anayasamızda da veya kanunlarımızda da gerektiği şekilde yer alır.

Değerli milletvekilleri, bir başka olay; bir kere daha arz ettim sizlere, vaktim biraz kısalıyor; ama, yine arz etmeye çalışacağım bu süre içinde. 1924 Anayasasında ve daha sonraki vaki değişikliklerde, hepsinde, Büyük Millet Meclisinin tefsir hakkı vardır; yani, Meclis Başkanlığı, bir hususu getirir Yüce Meclisin önüne, der ki “oturun, tartışın, enine boyuna inceleyin ve bir yorum getirin buna” ne zamana kadar bu; 27 Mayıs 1960’a kadar. 1961 Anayasası ve daha sonra çıkan 1982 Anayasasında, Yüce Meclisin böyle bir hakkı yoktur artık. Yorum hakkı verilmemiştir; ama, Türkiye’de bu dönem içerisinde... Bakınız, cumhuriyet tarihinden dediğim, yani 1961’den bu tarafa, 39 sene sonra, bu Mecliste, bu Yüce Meclis -bir zuhul olduğunu kabul etmek lazım- bir yorum yaptı. Yorum şu: Bitmiş olan bir hususa, yeniden komisyon kurulmasına karar verildi. Yani, bir mahkemenin bir hükmü verildikten sonra, hâkim kararını da yazmış ise, hâkimin tayiniyle veya bu merciin boşalmasıyla veya ölmesiyle bu karar ortadan kalkar mı?

SEDAT ÇEVİK (Ankara) – Kalkar...

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; biraz evvel de ifade etmeye çalıştığım gibi, tasarı; sadece döner sermayenin bir miktarının yükseltilmesi; ikincisi de, kadro tevziatıdır; bir de, orada dönersermayede çalışan insanlara bazı haklar getirmektedir; ama, geçen beş yıl içerisinde bu hakları bugün teslim etmek bile bir başarıysa, bunu, yine bir olgunlukla, bunu, yine bir tevazuyla karşılamanın mümkün olup olmadığını takdirlerinize bırakıyor, hepinize saygılar sunuyorum. (DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Güven.

Gruplar adına başka söz isteyen?.. Yok.

Şahıslar adına söz isteyen?.. Yok.

Tasarının tümü üzerindeki görüşmeler tamamlanmıştır.

YAHYA AKMAN (Şanlıurfa) – Karar yetersayısının aranılmasını istiyorum Sayın Başkan.

BAŞKAN – Şimdi, tasarının maddelerine geçilmesini oylarınıza sunacağım; ancak, karar yetersayısının aranılması istenilmiştir.

5 dakika süre veriyorum.

(Elektronik cihazla oylama yapıldı)

BAŞKAN – Efendim, karar yetersayısı vardır; maddelere geçilmesi kabul edilmiştir.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Sayın Başkan, kâğıtları kontrol ettik mi?

BAŞKAN – Ettik efendim.

1 inci maddeyi okutuyorum:

Döner sermaye işlemleri 1050 sayılı Muhasebe-i Umumiye Kanunu ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanununa bağlı değildir.

Döner Sermaye İşletmesi Yönetim Kurulu; Genel Sekreterin başkanlığında, Yayın İşleri Müdürü, Sorumlu Sayman ve Yayın Şefinden oluşur. Döner Sermaye İşletmesinin işlemleri her malî yıl sonunda Birinci Başkanlıkça denetlenir.

Döner Sermaye İşletmesi kadrolarına atanmış 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tâbi personele (Yayın İşleri Müdürü dahil), döner sermayenin faiz gelirleri hariç dönem sonu safi kârından Döner Sermaye Yönetim Kurulunca belirlenen miktar ve esaslar çerçevesinde Yargıtay Birinci Başkanının onayı ile “teşvik tazminatı” ödenir.

Ancak tazminat miktarı, işletmenin dönem sonu safi kârının yüzde onunu ve ilgilinin yıllık net ele geçen ücretinin yüzde yirmibeşini geçmez. Ödeme, bilanço yılını izleyen yıl içinde ve bir defada yapılır.

Döner sermayenin yıllık bilançoları gider belgeleriyle birlikte malî yılın bitiminden itibaren iki ay içinde Sayıştaya ve bilançonun bir örneği de Maliye Bakanlığına gönderilir.”

BAŞKAN – Grupları adına madde üzerinde söz isteyen?.. Yok.

Şahsı adına söz isteyen var mı efendim? Yok.

Maddeyi oylarınıza sunuyorum...

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Sayın Başkan, karar yetersayısının aranılmasını istiyoruz.

BAŞKAN – Oylarınıza sundum.

Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

2 nci maddeyi okutuyorum:

MADDE 2. – Yargıtay Başkanlığı Merkez Teşkilatında kullanılmak üzere ilişik listede yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (1) sayılı Cetvelin ilgili bölümüne eklenmiştir.

BAŞKAN – Madde üzerinde grupları adına söz isteyen?.. Yok.

Maddeyi bağlı cetvelleriyle birlikte oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

3 üncü maddeyi okutuyorum:

MADDE 3. — Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

BAŞKAN – Madde üzerinde söz isteyen?.. Yok.

Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

4 üncü maddeyi okutuyorum:

MADDE 4. — Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

BAŞKAN – Madde üzerinde söz isteyen?.. Yok.

Maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Tasarının tümünü oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edil-
miştir.

Sayın Bakanım, hayırlı uğurlu olsun. (Alkışlar)

Danıştay Kanununda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Adalet ve Plan ve Bütçe Komisyonu raporlarının müzakeresine başlıyoruz.

BAŞKAN – Komisyon ve Hükümet?.. Yerlerinde

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Sayın Başkan, karar yetersayısının aranılmasını istiyoruz.

YAHYA AKMAN (Şanlıurfa) – Yargıtay Kanunu geçti.

Sayın Ayhan’a soruyorum efendim; benim hürmetim sonsuz; onun için... (DSP ve MHP sıralarından “geri aldı” sesleri) Bir dakika efendim, istirham ederim... (Gürültüler) Rica ediyorum... Allah Allah!.. Yanlış anlaşılma oldu; kulağıma gelmedi.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Talebimi geri alıyorum.

BAŞKAN – Efendim, teşekkür ederim.

Komisyon raporunun okunup okunmaması hususunu oylarınıza sunacağım: Komisyon raporunun okunmamasını kabul edenler... Okunmasını kabul edenler... Komisyon raporunun okunması kabul edilmemiştir efendim.

Tasarının tümü üzerinde, Fazilet Partisi Grubu adına İstanbul Milletvekili Sayın Ali Oğuz.

Buyursunlar efendim. (DSP ve MHP sıralarından alkışlar [!])

Neşeniz bol olsun, daim olsun efendim; Allah nazardan esirgesin!

FP GRUBU ADINA ALİ OĞUZ (İstanbul) – Muhterem Başkan, değerli arkadaşlarım; 385 sıra sayılı Danıştay Kanununda ve 190 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ve Adalet ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları üzerinde, Grubum ve şahsım adına söz almış bulunuyorum; Yüce Meclisimizi hürmet ve muhabbetle selamlıyorum efendim.

Danıştay, davaları görmek, Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarıları hakkında düşüncesini bildirmek, tüzük tasarılarını, imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerini incelemek, idarî uyuşmazlıkları çözümlemek ve kanunla gösterilen diğer işleri yapmakla görevlidir.

Danıştay üyelerinin dörtte üçü, birinci sınıf idarî yargı hâkim ve savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu; dörtte biri, nitelikleri kanunda belirtilen görevliler arasından Cumhurbaşkanı; tarafından seçilir.

Danıştay Başkanı, Başsavcı, başkanvekilleri ve daire başkanları, kendi üyeleri arasından Danıştayın Genel Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu ve gizli oyla dört yıl için seçilirler. Süresi bitenler yeniden seçilebilirler.

Değerli arkadaşlarım, Danıştayımız, 1839 yılında Gülhane Hattı Hümayunuyla kabul edilmiş ve o tarihlerde kurularak Şûrayıdevlet olarak göreve başlamıştır. İdarî davalara bakan, kanun, tüzük ve tasarılarını inceleyen yüksek mahkeme, 1868’de, 1870’te, 1876’da, 1895’te değişiklikler görerek, dairelerin adetleri ve görevleri o kanunlarla tadilat görmüştür.

Yargıtayımız da aynı sıkıntı içerisindedir. Biraz önce müzakere ettiğimiz kanunda da arkadaşlarımız dile getirdi ki, Yargıtay, ancak, bundan sonra içtihat mahkemesi olarak çalıştığı takdirde, hizmet verme imkânı vardır. Aksi halde, dosyalar dolduğu ahvalde, gerek bu kadar çok üyenin ve tetkik hâkiminin gerekse adetleri neredeyse her gün artan dairelerin, bu davaların altından kalkması mümkün değildir.

İstatistikte görüldüğü gibi, Danıştayın tam kapasitesini kullanarak çalışması halinde bile mevcut dosya sayısında sürekli bir artış gözlenmektedir. İmkânı olan dava daireleri, bir yıldan öbür yıla devreden 3 000 ile 3 500 civarında dosyanın bir kısmını iki ilâ üç yıl içerisinde ancak inceleme imkânı buluyor; ama, bazı dairelerin üzerinde, omuzlarında 10 000 dosyanın mevcut olduğu da ifade ediliyor ki, bu, korkunç bir iş yüküdür, bunun altından kalkılması da mümkün değildir.

Verilen kararlarda, her şeyden evvel, halk vicdanının tatmin edilmiş olması şartı vardır ki, ne dairelerin yüksekliği ne hâkimlerin adedinin çokluğu ne dairelerin fazlalığı, bu kararların, halk vicdanında müspet bir tesir bırakmasını temin etmiyor. Halk, her şeyden evvel, inancına, itikadına, âdet, töre ve ananelerine saygı gösterilmesini istiyor; ama, insanlarımızın kıyafeti, başörtüsü, el ele tutuşup yürümesi, dua, cemaat ve dua meclislerinden dolayı kendilerine karşı çok ağır ve acımasız bir şekilde alınan kararlardan dolayı bizar olduğunu ifade etmesi de, her gün, halkımız arasında, özellikle inançlı insanlar arasında, yüksek mahkemelerimizin verdiği kararlardan dolayı üzüntülerini izhar eden insanların her gün çoğaldığını görüyoruz.

Afrika’daki bir yamyama, “Türkiye diye bir ülke var, orada bir bezi belinize sararsanız kimse bir şey demez; ama başınıza sararsanız Şapka Kanununu ihlalden dolayı sizi mahkûm ederler” deseniz, adam hayretler içinde kalır; “Türkiye diye bir ülke var ki, inancından dolayı orada başını örtenler de ceza görürler; üniversiteye alınmazlar, diplomaları verilmez, laboratuvarlara sokulmazlar, okullarına kayıtları yaptırılmaz” deseniz, yine hayretler içinde kalır. Onun için, gelin görün ki, binalar içerisindeki doktora yapmış elemanlarınız, başındaki profesör bakanınız bile buna bir çare bulamamaktadır.

Bunların çaresinin bulunmasının yakın günlerde olması temennisiyle, hepinizi hürmetle, muhabbetle selamlıyorum efendim. (Alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Oğuz, teşekkür ederim efendim.

Doğru Yol Partisi Grubu adına, Batman Milletvekili Sayın Burhan İsen; buyursunlar efendim. (DYP sıralarından alkışlar)

DYP GRUBU ADINA BURHAN İSEN (Batman) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Danıştay Yasasında ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Yasa Tasarısı hakkında Grubum adına söz almış bulunmaktayım; Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, kamu hukuku-özel hukuk ayırımı Roma İmparatorluğu dönemine dayanır. Kamu hukuku, Kara Avrupasında ortaya çıkmış ve gelişmiştir.

Kamusal alana ilişkin olan ile özel alana ilişkin olan arasındaki ayırımdan doğan kamu hukuku, esas gelişmesini, hukuk devleti anlayışının yerleşmesiyle sağlamıştır. Kamu hukuku-özel hukuk ayırımını doğuran gelişmeler, bireyin devlete karşı korunması fikriyle oluşmuştur.

İdare hukuku, özü itibariyle, eşit olmayan, devlet ya da kamu idaresi ile vatandaşlar arasındaki ilişkilerin düzenlenmesini içerir.

Değerli milletvekilleri, Türk hukuk sistemi, Anglosakson geleneğinden farklı olarak, ikili bir yapı arz eder. Kamusal olan ile özel olan ayrılmıştır ve bu alanlardaki uyuşmazlıklar, farklı yargı kollarında çözüme kavuşturulmaya çalışılır.

Değerli milletvekilleri, adalet, devletin meşruiyet kaynağıdır. Böyle bir toplumda adaleti tesis edebilen devlet, vatandaşların gözünde meşruiyet kazanır. Böyle bir toplumda, vatandaşlar, haklarının korunacağını bilerek güven içinde yaşarlar. Adalet, toplumsal huzurun, sosyal barışın güvencesidir. Adaletli olmayan devletler, zorba devletler olarak, ancak, belli bir süre varlıklarını sürdürürler ve sonunda yıkılırlar. Hepimizin bildiği bir vecize vardır, “geç gelen adalet, adalet değildir.”

Türkiye’de adaletin yavaş işlemesinin sorumlusu, kesinlikle, adalet dağıtanlar değildir. Onlar, yani, hâkim ve savcılarımız ve diğer yargı çalışanları, canla başla çalışmakta, omuzlarına yüklenen büyük yükü kaldırmaya gayret etmektedirler. Hâkim ve savcı sayısının azlığı, mahkemelerin fizikî imkânlarının yetersizliği gibi daha birçok neden, mahkemelerimizde adaletin geç tecelli etmesi neticesini doğurmaktadır. Bugün, burada yapmaya çalıştığımız şey, kısmî bir iyileştirmeden ibarettir. Bu tasarının kanunlaşmasıyla, Danıştayın çalışma sisteminin hızlandırılması sağlanacaktır.

Yapılan değişikliklerle, Danıştay kurullarının toplanma ve görüşme yetersayısı 19’dan 17’ye indirilmekte, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı dava konuları azalmakta, Danıştay Başkanlığına, dava dairelerinin görevlerini değiştirme yetkisi tanımakta, Danıştay tetkik hâkimliğine atanabilmek için gerekli beş yıllık çalışma süresi, üç yıllık geçici bir süre için iki yıla indirilmekte ve Danıştay emrine yeni kadrolar ihdas edilmektedir.

Değerli milletvekilleri, bu yapılan değişikliklerle, ümit ediyorum ki, Danıştay dava dairelerinde, 1998 rakamıyla 432 olan olan ortalama görülme süresi kısalacaktır.

Değerli milletvekilleri, Danıştay Yasasında değişiklik yapılmasını öngören bu tasarıyı görüşürken, sizlere ve televizyon aracılığıyla bizleri izleyen halkımıza Partimin adalet reformu konusundaki görüşlerini kısaca aktarmak isterim.

Doğru Yol Partisi, 18 Nisan seçimleri öncesi kamuoyuna açıkladığı gibi, yargı kolları arasındaki ayrılığın giderilerek, yargı birliği ilkesinin ülkemiz adalet sistemine yerleştirilmesini savunmaktadır. Bu sayede, Danıştayın yargısal görevleri adlî makamlara devredilecek, Danıştay, danışma görevlerini yerine getiren bir kurul olarak varlığını devam ettirecektir.

Yargı birliğinin sağlanmasının ardından, bizim “tek celsede adalet” olarak formüle ettiğimiz sisteme geçilecektir. Bu sistemde, adlî zabıta kurularak, mahkemeleri geciktiren asıl neden olan tahkikatların hızlandırılması ve usulüne uygun yapılması sağlanacaktır.

Asıl yapılması gerekenler, anabaşlıklarıyla bunlardır; yoksa, kısmî çözümler üreterek, Türkiye Cumhuriyetini, adil devlet, hızlı adalet dağıtan devlet haline getirmemiz mümkün değildir. Biz, adaleti hızlı tecelli eden devleti oluşturamazsak, insanlar, adaleti, ya kendileri sağlamaya çalışır ya da devlet dışında başka örgütlenmelerden medet ummaya başlar.

Bu yasanın, Danıştay kurumuna, bu güzide kurumumuza bir nebze olsun nefes aldırmasını diliyor, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın İsen.

Efendim, gruplar adına başka söz isteyen?.. Yok.

Şahsı adına, Manisa Milletvekili Sayın Bülent Arınç; buyurun efendim. (FP sıralarından alkışlar)

BÜLENT ARINÇ (Manisa) – Sayın Başkan, değerli arkadaşlarım; hepinizi saygıyla selamlıyor, hayırlı akşamlar diliyorum.

Danıştayla ilgili bir kanun tasarısını görüşmekteyiz. Grubumuz adına konuşan değerli konuşmacımız ve diğer konuşmacı arkadaşlar, tasarı üzerindeki görüşlerini ifade ettiler ve olumlu görüş bildirdiler. Ben de, şahsen, bu kanun tasarısının, yerinde ve yararlı olacağını düşünüyor, o istikamette birkaç söz söylemek istiyorum.

Değerli arkadaşlarım, teknik olarak konunun üzerinde durmayacağım; ancak, dikkatlerinize arz etmek istediğim birkaç husus var.

Danıştay da yüksek mahkemelerimizden biridir; Yargıtay gibi, Anayasa Mahkemesi gibi ve Türkiye’de, hukuk açısından, hukuk devleti olma açısından, hukukun üstünlüğüne giden yolda çalışma açısından önemli görevler ifa etmektedir.

Bildiğiniz gibi, kısa bir zaman önce, Anayasa Mahkememizin Başkanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Cumhurbaşkanı olarak seçildi ve görevine başladı. Bu, Türk Milleti için de bir sevinç vesilesidir, aynı zamanda, yüksek yargı mensupları adına da, yüksek mahkemelerin başkanları adına da, o camia adına da bir iftihar vesilesidir. Dileriz ki, Türkiye’de hukukçu bir Cumhurbaşkanının Türkiye Büyük Millet Meclisinin takdirleriyle cumhurbaşkanı olarak göreve başlamış olması, ülkemiz açısından güzel sonuçlara vesile olsun.

Danıştay, Anayasanın 155 inci maddesinde gösterilen görevleri yapıyor; ama, Anayasanın 125 inci maddesi de esas ağırlık noktasını söylüyor. O da, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğudur. Danıştayın yapacağı şey, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimiyle sınırlıdır. Danıştayın görevleri, bu açıdan bakıldığında, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı, önce bireyin -varsa- haklarını korumaktır, bir de idarî uyuşmazlıkları çözmektir.

Geçmişten bugüne, bir hukukçu olarak da, siyasetin içerisinde yer almış bir kişi olarak da, Danıştayın bu görevlerini ifa ederken, zaman zaman bir zaaf içerisinde olduğunu görüyorum. Bağışlarlarsa, bir iki konuyu Yüce Meclisimizin dikkatlerine sunacağım.

Bir defa, iktidarlar geliyor, muhalefetler var, demokratik bir ülkede ikisi de tabidir. Memurlar ve bürokratlar atamalar görüyor; ya yüksek derecelere getiriliyorlar veya gelen iktidar onları görevden alıyor. Gidilecek yer; Danıştaya müracaat etmektir.

Danıştaya müracaatlar ve alınan sonuçlar bakımından farklı uygulamalar, zaman zaman, dikkati çekmiş ve toplum vicdanını yaralamıştır. Mesela, bir iktidar, eğer, atamalar yapmışsa, mağdur olanlar gitmektedir ve Danıştayda belli bir daire, müracaat eden bürokratların, belki, siyasî düşünceleri ve ideolojileri açısından anında olumlu karar verirken, bir başka iktidar geldiğinde, yine, mağdur olanların müracaatlarına yıllarca karşılık verilmemektedir. İsmen zikretmek istemiyorum; ama, bunlar yaşanmış hadiselerdir. Ben, 70 öncesini, 80 öncesi ve sonrasını da bilen bir insanım; âdeta, dilekçeler Danıştaya ulaşmadan karşılığı olan kararların yazıldığı konusunda, kamuoyunda gerçeğe yakın şüpheler bulunuyordu.

“Eğitim görmemiş kadınlarımızın başörtüsü kullanmaları anlayışla karşılanabilirse de, üniversiteye gelmiş kızlarımızın başörtüsü takmaları kabul edilemez.” Yine, ilave ediyor, bir başka yerinde “üniversite seviyesine gelmiş kızların başörtüsü takmaları, laik rejime karşı bilinçli bir baş kaldırıdır” diyor. Böylesine hukukdışı bir anlayışın, bir yüksek mahkeme kararında yer almış olması fevkalade üzüntü vericidir.

Değerli arkadaşlarım, Danıştayımızın bazı dairelerinden, böyle ideolojik kararlar sürekli çıkmaktadır ve maalesef, yine bazı kararlar siyasî içerik taşıdığı iddiasıyla, kamu vicdanında, maalesef yer bulmamakta ve üzüntüyle karşılanmaktadır.

ALİ ARABACI (Bursa) – Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararından da bahset.

Değerli arkadaşlarım, süremin bittiğini fark ettim. Sadece, bu iki noktadaki ıstırabımı ve üzüntülerimi sizlere arz etmek üzere söz almış bulundum.

Hepinize hayırlı akşamlar diliyor, saygılar sunuyorum. (FP, MHP, ANAP ve DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Teşekkür ederim Sayın Arınç.

Efendim, tasarının tümü üzerinde başka söz isteyen?..Yok.

MUSTAFA GEÇER (Hatay) – Sayın Başkan, karar yetersayısı aransın efendim.

BAŞKAN - Sayın Geçer, Sayın Arınç’la konuşur musunuz lütfen.

Tasarının tümü üzerindeki görüşmeler tamamlanmıştır.

Tasarının maddelerine geçilmesi hususunu oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Teşekkür ederim Sayın Geçer...

Tasarının 1 inci maddesini okutuyorum:

BAŞKAN - Madde üzerinde, Doğru Yol Partisi Grubu adına Tunceli Milletvekili Sayın Kamer Genç; buyurun efendim. (DYP sıralarından alkışlar)

DYP GRUBU ADINA KAMER GENÇ (Tunceli) – Sayın Başkan, değerli üyeler; Danıştay Kanununda değişiklik yapılmasına ilişkin kanun tasarısının 1 inci maddesi üzerinde söz aldım; şahsım ve Partim Doğru Yol Grubu adına hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Tabiî, bunu derken, Danıştay veyahut da çeşitli yargı mercilerinde hatıra binaen karar çıkmıyor mu; çıkıyor. İnsan unsurudur. İnsan unsuru, maalesef, zaaflarla doludur, zaaf içinde... Yani, işte, kendisinin bir dostu olabilir, çeşitli zaaflar nedeniyle tarafsız da karar verebilir; ama, bizim istediğimiz, 21 inci Asra giderken, Parlamentosuyla, cumhurbaşkanıyla, yargı organlarıyla, idareyle, artık, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin sınırlarını aşacak boyutlarda, tarafsız, her kurumuyla mükemmel bir görüntü sergileyecek bir görüntü vermesidir.

Bunlar, bence, yargı kararını tanımamazlık demektir. Aslında, aklımda kaldığına göre, gerek Danıştayda açılan tazminat davalarında gerekse Yargıtayda açılan kişisel tazminat davalarında, bu, kararın uygulanmaması anlamında bir işlem olarak kabul ediliyor; ama, tabiî, böyle bir uygulama yapmak suretiyle, yine de mahkemelerin işyükü artmaktadır.

Ben, bu saatlerde sizi fazla yormak da istemiyorum. Kanunun hayırlı ve uğurlu olmasını istiyorum.

Konuşmamı bitirirken, özellikle bu gibi kurumlarda, gerek Danıştayda gerek Yargıtayda görev yapan arkadaşların, artık, orada kendilerinin, hak dışında bir şey düşünmeyen, kişisel menfaatını düşünmeyen, siyasî menfaatını düşünmeyen kişiler olarak, çok tarafsız bir şekilde karar vermeleri lazım.

Bugün, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına seçilen Sayın Mustafa Bumin de eski bir Danıştay mensubudur. 1966’da ikimiz beraber Danıştaya tetkik hâkimi olarak girmiştik. Tabiî, bir arkadaşımın, Anayasa Mahkemesi Başkanlığına gelmesinden dolayı kendisini kutluyorum. Diliyorum ki, kendi başkanlığında Anayasa Mahkemesi daha da kişilikli bir görüntü kazanır. Ben, tekrar, bu arkadaşlarımıza başarılar diliyorum.

Bu mahkemenin, artık, Türkiye’de, bir Fransız Danıştayı gibi, uzun yıllar içtihatlarına saygı duyulan, kararları tartışılmayan ve “Danıştay kararı” denildiği zaman, herkesin, karşısında şapka çıkardığı nitelikte karar vermesini bekliyorum.

Değerli arkadaşlarım, 1974-1975 yıllarında Fransa Danıştayında bulundum; gerçekten, hâlâ, birbuçuk asır önce verilen o kararlardan, içtihatlardan bahsedilerek mahkemeler karar vermektedir. Önemli olan, yüksek mahkemelerin böyle bir görüntü içinde görev yapmasıdır.

Hepinize saygılar sunuyorum efendim. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Genç.

Fazilet Partisi Grubu adına, Ankara Milletvekili Sayın Rıza Ulucak; buyurun efendim.

FP GRUBU ADINA RIZA ULUCAK (Ankara) – 385 sıra sayılı Danıştay Kanununda ve 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Bağlı Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısının 1 inci maddesi üzerinde söz almış bulunuyorum; bu vesileyle, Sayın Başkanımızı ve Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Bakanlar Kurulunca Meclis Başkanlığımıza arzı, 15.10.1998 tarihinde kararlaştırılan tasarı, 23.10.1998 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına gönderilmiş ise de tasarı, 20 inci Dönemde seçimlerin yaklaşmış olması sebebiyle görüşülememiş ve bu dönemde -yani 21 inci Dönemde- 5.7.1999 tarihinde yenilenmiştir. Hükümet tarafından Meclisimize intikal ettirilen tasarıda, 6.1.1982 tarihli ve 2575 sayılı Danıştay Kanununun bazı maddelerinin değiştirilmesi öngörülmektedir.

Bu arada, Kanunun 17 nci maddesinde de yapılmak istenen değişiklikle, idarî dava daireleri ile vergi dairelerinin genel kurullarının oluşması, genel kurulların yönetimi, toplanma ve görüşme yetersayıları, kararların alınış nisabı ve görevlendirilecek elemanların temini hususları belirlenmektedir.

Genel gerekçede “Bu madde ile Danıştay Kanununun 17 nci maddesinin değiştirilmesi suretiyle, idarî dava daireleri ve vergi dava daireleri genel kurullarının oluşumu yeniden düzenlenmiş, geniş kurulların çalışma güçlükleri göz önünde bulundurularak, sabit ve az sayıda üyeden oluşan kurulların meydana getirilmesi amaçlanmıştır. Bu suretle, mevcut düzenlemeye göre toplanma ve görüşme yetersayıları 19 ile 31 arasında değişen bu kurulların, her defasında değişik sayıda oluşmasının yarattığı güçlükler giderilerek, daha verimli ve istikrarlı çalışmaları sağlanacaktır” denilmektedir.

Tasarının Adalet Komisyonunda görüşülmesi sonucunda hazırlanan raporda, tasarının çerçeve 3 üncü maddesiyle, Danıştay Kanununun 17 nci maddesinin tümüyle değiştirilmesi öngörülmektedir.

Yüksek mahkemelerimizin; Danıştayın, Yargıtayın, Anayasa Mahkemesinin ve Sayıştayın iş yoğunluğunun azaltılmasıyla ilgili her teşebbüsün parti olarak yanında olacağımızı belirterek bu kanunun hayırlı olmasını diliyor; bu vesileyle Danıştay mensuplarımıza ve Yüce Heyetinize saygılar sunuyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Ulucak, teşekkür ederim efendim.

Şahsı adına söz isteyen?.. Yok.

1 inci madde üzerindeki görüşmeler tamamlanmıştır.

1 inci maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

2 nci maddeyi okutuyorum:

MADDE 2. —2575 sayılı Kanunun 24 üncü maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

“Madde 24. — 1. Danıştay ilk derece mahkemesi olarak;

a) Bakanlar Kurulu kararlarına,

c) Bakanlıkların düzenleyici işlemleri ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere,

d) Danıştay idarî dairelerince veya İdarî İşler Kurulunca verilen kararlar üzerine uygulanan eylem ve işlemlere,

e) Birden çok idare veya vergi mahkemesinin yetki alanına giren işlere,

f) Danıştay Yüksek Disiplin Kurulu kararları ile bu Kurulun görev alanı ile ilgili Danıştay Başkanlığı işlemlerine,

Karşı açılacak iptal ve tam yargı davaları ile tahkim yolu öngörülmeyen kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerinden doğan idarî davaları karara bağlar.

2. Danıştay, belediyeler ile il özel idarelerinin seçimle gelen organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri hakkındaki istemleri inceler ve karara bağlar.”

BAŞKAN – 2 nci madde üzerinde, Fazilet Partisi Grubu adına, Adıyaman Milletvekili Sayın Dengir Mir Mehmet Fırat; buyurun efendim.

FP GRUBU ADINA DENGİR MİR MEHMET FIRAT (Adıyaman) – Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; Danıştay Yasasında değişiklik yapan tasarının 2 nci maddesi üzerinde Grubum adına söz almış bulunuyorum; Sayın Başkanı ve değerli arkadaşlarımı selamlıyorum.

Rusya’da, özellikle doğu bloku komünist rejim sırasında ise, yine, başsavcının denetimi altında, idarenin yasalara uygun hareket edip etmediğinin belirlenmesi için “procuratura” dediğimiz bir sistem oluşmuştur; ancak, Türkiye Cumhuriyeti, Osmanlı İmparatorluğundan danıştay sistemini benimsemiş ve bunu kabul etmiştir.

İdarî yargı sistemini, genelde, kuruluş bakımından, danıştay tipi ve mahkeme tipi diye ikiye ayırabileceğimiz gibi, görev bakımından da, geniş görevli ve dar görevli olarak ikiye ayırmak mümkündür; ama, genelde, hukuk sisteminin gelişmesine baktığımız zaman, özellikle Ortak Pazar sonrasında, kara Avrupasında da bir birliğe doğru gidiş, özellikle, üst yargı kuruluşlarının, idarî denetimi de üstlendiğini görmekteyiz.

Tabiî ki, çok uzun yıllar hizmet eden Danıştayın bu yasayla getirilmiş olan taleplerinin yerine getirilmesi konusunda, Grubumuz müspet oy kullanacaktır; ancak, zaman içerisinde gelişen hukuk sistemi de nazara alınarak, özellikle parlamentonun bir kuruluşu olan ombudsman sisteminin mutlaka hayata geçirilerek, Danıştayın, daha doğrusu idarî yargının yükünün hafifletilmesi yönüne gidilmesi ve bilahara da, idarî yargı sisteminin kaldırılarak, dünyada bugün kabul edilmekte olan yargı birliği sistemine geçilmesini de, temennilerimiz arasında şu anda belirtmek durumundayım.

Bugüne kadar, sayın arkadaşlarımızın bir kısmı Danıştaydan çıkan kararların siyasî bazı kararlar şeklinde teessüs ettiğini beyan ettiler.

Hakikaten, aslında, bu, yalnız Danıştay için, idarî yargı için değil, tüm yargı sistemi için bahsedilebilecek bir olaydır ve bunun temelinde de, yargı bağımsızlığının Türkiye’de tam teşekkül etmemiş olmasını kabul ediyoruz. Ümit ediyoruz ki, zaman içerisinde, Danıştaydaki hâkimlerimiz gibi, diğer yargı sistemi içerisindeki hâkimlerimizin de, maddî ve manevî bağımsızlıkları sağlanır ve inanıyoruz ki, o gün, yalnız salt hukuk ve vicdanlarına göre karar çıkacağını ve bu kararların da, Türkiye için hayırlara vesile olacağını beyan ediyor, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Teşekkür ederim. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Fırat.

Gruplar adına başka söz isteyen?.. Yok.

Şahıslar adına başka söz isteyen?.. Yok.

2 nci maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir efendim.

3 üncü maddeyi okutuyorum:

MADDE 3. —2575 sayılı Kanunun 26 ncı maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

Başkanlık Kurulu, işyükü bakımından zorunluluk doğması durumunda, vergi dava dairelerinin birini idarî dava dairesi olarak, idarî dava dairelerinin birini vergi dava dairesi olarak görevlendirebilir.

Görevlendirilen dairedeki dosyaların vergi ve idarî uyuşmazlıklara ilişkin görev ayırımı gözetilerek hangi daireye ve nasıl devredileceği, görevlendirilen daireye görevlendirildiği alan içinde hangi daire işlerinin verileceği hususları Başkanlık Kurulu kararıyla belirlenir. Bu kararlar Resmî Gazetede yayımlanır ve yayımını izleyen aybaşından itibaren uygulanır.

Daire Başkan ve üyeleri, dairenin görevlendirildiği işlere bakan dava dairesi genel kuruluna katılır.”

Gruplar adına başka söz isteyen?.. Yok.

3 üncü maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

4 üncü maddeyi okutuyorum:

MADDE 4. — 2575 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.

“GEÇİCİ MADDE 19. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl süre ile Danıştay tetkik hâkimliğine yapılacak atamalarda, 11 inci maddenin (1) numaralı fıkrasındaki beş yıllık hizmet süresi iki yıl olarak uygulanır. Bu atamalarda Başkanlık Kurulunun olumlu görüşü alınır.”

BAŞKAN – Madde üzerinde, Fazilet Partisi Grubu adına, Şanlıurfa Milletvekili Sayın Yahya Akman; buyurun efendim. (FP sıralarından alkışlar)

FP GRUBU ADINA YAHYA AKMAN (Şanlıurfa) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; görüşmekte olduğumuz 385 sıra sayılı, Danıştay Kanunuyla ilgili tasarının 4 üncü maddesi üzerinde söz almış bulunuyorum; bu vesileyle, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlar, bu kanun tasarısının görüşmeleri sırasında dikkatimi çekti; konuşan arkadaşlar, kanunun seyri hakkında pek bir bilgi vermediler. Ben şunu arz etmek istiyorum: Öncelikle getirilmiş olan bu kanun tasarısının, müstakil bir kanun olarak getirilmeyi gerektirecek önem derecesine sahip olmadığını düşünüyorum.

Hükümet tasarısı, bundan yaklaşık olarak iki yıl önce Meclis Başkanlığına sunulmuş ve o günkü idarî yargıdaki bir tıkanıklığı gidermeye yönelik olarak, Danıştayın iş yükünü azaltmak maksadıyla, böyle bir tasarı hükümet tarafından hazırlanmış. Gelin görün ki, bu tasarının hazırlanışının üzerinden yaklaşık iki yıl geçtikten sonra köprünün altından çok sular geçti ve mevzuatımızda ciddî değişiklikler meydana geldi.

Üzerinde söz almış bulunduğum 4 üncü madde, esasında, komisyonda da itiraz etmiş olduğum bir düzenlemeyi getiriyor; o da şu: Danıştay Kanunu ve idarî yargılamayla ilgili 1982 yılında yapılan değişiklikler kabul edilirken, o günkü idarî hâkim açığı vesaire, çeşitli sıkıntılar dikkate alınarak, Yargıtayın tetkik hâkimlerini temin etmesi konusunda, beş yıl görev yapmış olma şartı aranmaksızın yeni göreve başlayan bir hâkimin dahi Yargıtayda tetkik hâkimi olarak görev alması öngörülüyor idi; fakat, bu kanunun üzerinden onsekiz yıl geçmesine rağmen, bir bakıyoruz, yeni getirilen tasarıda, yine bir maddeyle, hiç kıdemi olmayan hâkimlere Danıştay tetkik hâkimi olma imkânı veriliyor. Neyse ki, Plan ve Bütçe Komisyonunda bu şart 2 yıla indirildi; yani, 2 yıl görev yapmış olan hâkimler, Danıştayda tetkik hâkimi olarak görev yapabiliyorlar.

Bu duygu ve düşüncelerle de, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Akman’a teşekkür ediyorum.

Gruplar adına başka bir söz isteyen?.. Yok.

Şahsı adına söz isteyen?.. Yok.

4 üncü maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler_ Etmeyenler_ Kabul edilmiştir.

5 inci maddeyi okutuyorum:

MADDE 5. — Danıştay Başkanlığı teşkilâtında kullanılmak üzere ekli (1) ve (2) sayılı listelerde yer alan kadrolar ihdas edilerek 190 sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin eki (I) ve (II) sayılı cetvellerin ilgili bölümüne eklenmiştir.

BAŞKAN – 5 inci madde üzerinde, Fazilet Partisi Grubu adına, İstanbul Milletvekili Sayın Mehmet Ali Şahin.

Buyurun efendim. (FP sıralarından alkışlar)

FP GRUBU ADINA MEHMET ALİ ŞAHİN (İstanbul) – Sayın Başkan, değerli arkadaşlarım; hepinize sevgilerimi, saygılarımı sunuyorum. Tasarının 5 inci maddesi üzerinde, Fazilet Partisi Grubunun görüşlerini arz etmek için huzurunuzdayım.

5 inci madde, Danıştayımıza yeni birtakım kadrolar veriyor. Aslında, hükümet, toplam olarak 86 kadro istemiş; ancak, Plan ve Bütçe Komisyonu, şimdilik 63 kadroyu uygun görmüş. Bu kadrolardan 8 tanesi Danıştay üyeliği için, 35 tanesi savcı ve tetkik hâkimliği için, 20 tanesi de kalem hizmetleri yapacak memurlar için.

Hiç şüphesiz ki, Danıştayımızın içerisinde bulunduğu sıkıntıları çözmek, Parlamentomuzun aslî görevlerindendir; ancak, acaba, bu yürürlük maddeleriyle birlikte 7 maddeden oluşan tasarı, Danıştayın sıkıntılarını ortadan kaldırabilecek midir. Tasarının gerekçesinde deniliyor ki: “Danıştay tam kapasitesini kullanarak çalışmasına rağmen, mevcut dosya sayısında sürekli bir artış gözlenmektedir. Açılan davalar ortalama iki üç yıl arasında sonuçlanmakta ve bu da, yargıya olan güveni sarsmaktadır.”

Tabiî, vakit oldukça ilerliyor, kıymetli vakitlerinizi fazla almak istemiyorum. Danıştay, Yargıtay ve diğer idarî yargı organlarının içerisinde bulunduğu sıkıntıları hafifletme noktasında, hiç şüphesiz ki, Parlamento olarak çalışacağız; ama, bana göre, asıl önemli olan, bu ülkede, hiçbir idarî işlemin yargı denetimi dışında kalmamasıdır.

Bu değişiklikleri gerekli görmekle birlikte yeterli görmediğimizi tekrar belirtiyor, hepinizi saygılar sunuyorum efendim. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Şahin.

Gruplar adına başka söz isteyen?.. Yok.

5 inci maddeyi, bağlı 1 ve 2 nolu cetvel sayılı listelerle birlikte oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Geçici 1 inci maddeyi okutuyorum:

GEÇİCİ MADDE 1. — Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce ilk derece mahkemesi olarak Danıştayda açılmış bulunan ve bu Kanunla idare mahkemelerinin görevleri kapsamına alınan davalar Danıştayda sonuçlandırılır.

BAŞKAN – Geçici 1 inci madde üzerinde gruplar adına söz isteyen?.. Yok.

Şahıslar adına söz isteyen?.. Yok.

Geçici 1 inci maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

MADDE 6. —Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

BAŞKAN – 6 ncı madde üzerinde gruplar adına söz isteyen?.. Yok.

Şahıslar adına söz isteyen?.. Yok.

6 ncı maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

7 nci maddeyi okutuyorum:

MADDE 7. —Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.

BAŞKAN – 7 nci madde üzerinde gruplar adına söz isteyen?.. Yok.

Şahıslar adına söz isteyen?.. Yok.

7 nci maddeyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Sayın Başkan, oylamadan önce birşey söyleyebilir miyim?

BAŞKAN – Buyurun efendim.

KAMER GENÇ (Tunceli) – Şimdi, iktidar mensupları, çok çalışmak için kanun tasarısı getiriyorlar. Görüyorsunuz ki, biz muhalefet etmiyoruz, ülke menfaatına olan kanunların çıkması konusunda iktidara destek veriyoruz. (DSP ve MHP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar) Ama, lütfen, bundan sonra, bu Meclisin çalıştırılması konusunda, kanun tasarılarını getirirken, biraz da muhalefetin düşüncelerini göz önünde tutsunlar efendim. (DSP ve MHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ederim efendim.

TURHAN GÜVEN (İçel) – Yalnız, hükümet...

BAŞKAN – Efendim?..

TURHAN GÜVEN (İçel) – Yalnız hükümet getirmesin, biraz da iktidar milletvekilleri çalışsın, konuşsunlar burada; bir de onların görüşünü öğrenelim.

BAŞKAN – Efendim, tabiî, muhalefetle uzlaşma olmayınca hiçbir şey çıkmayacağını herkes biliyor. Anayasada da bunun tecrübesi yapıldı. Herkes, Anayasada da dersini aldı.

Tasarının tümünü oylamadan evvel söz isteyen var mı efendim?

ZEKİ ÇAKAN (Bartın) – Yok Sayın Başkan.

BAŞKAN – Efendim?.. İstiyor musunuz?..(MHP sıralarından “hayır” sesleri) Hayır efendim, soracağım. Ne yapayım, mecburum... Kızmayın.

Nidai Seven söz istemiş de...

Efendim, buyurun; yerinizden efendim...

NİDAİ SEVEN (Ağrı) – Efendim, Sayın Bakandan, merak ettiğim için sormak istediğim bir konu vardı. Bu ihdas edilen kadrolara, acaba, devlet memurları sınavına tabi tutulanlar mı alınacak, yoksa, Danıştay ayrıca bir imtihan mı açacak? Ben bunu öğrenmek istiyorum.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN – Tasarının tümünü oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Çok teşekkür ederim. Zorlu bir hafta geçti...

ZEKİ ÇAKAN (Bartın) – Tamam Sayın Başkan...

BAŞKAN – Efendim, bitireceğim...

Çalışma süresi bitmek üzere, daha fazla devam etmemize lüzum yoktur; ancak, acele etmeyin, Sayın Bakan teşekkür edecek. Önemli iki kanun çıkardınız bu gece.

Buyurun Sayın Bakanım; kürsüye buyurun.

Yüce Meclise teşekkür eder, hepinizi saygıyla selamlarım. (Alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum Sayın Bakan.

Sayın milletvekilleri, şimdi, Kadastro Kanunu, Devlet Memurları Kanunu, Harcırah Kanunu ile bazı kanun hükmünde kararnamelerde değişiklik yapan kanun tasarısının müzakeresine başlayacağız.

Ertelenmiştir.

Çalışma saatimiz de bitmek üzeredir.

Sayın milletvekilleri, sözlü sorular ile diğer denetim konularını sırasıyla görüşmek için,
6 Haziran 2000 Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Aşağıdaki sorularımın Adalet Bakanı Sayın Hikmet Sami Türk tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi saygılarımla arz ederim.

22.3.2000

Bülent Arınç

Manisa

Sorular:

2. Avrupa Birliğine aday ülke konumuna girdiğimize göre, Türk iç hukukunun uyumu konusunda, özellikle yasalardaki değişiklikler mevzuunda Adalet Bakanlığında bir çalışma var mı?

3. Yargıtay’a temyizen gelen dosyalar, evraka kayıt sırasına göre mi ele alınmaktadır veya başka kriterler mi vardır?

4. Yargıtay’da yeni hukuk ve ceza dairelerinin kurulması düşünülmekte midir?

5. Son beş yıl içerisinde hakkında şikayet yapılan Yargıtay Başkan ve Üyeleri ile Başsavcı ve Başsavcı Vekili var mıdır? Varsa kaç kişidir? Sonuçları ne olmuştur?

T.C.

Adalet Bakanlığı 31.5.2000

Bakan: 708

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: a) Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli, 3.4.2000 tarihli ve A.01.0.GNS.0.10. 00.02-7/1678-4778/11348 sayılı yazınız.

b) 7.4.2000 tarihli ve 473 sayılı yazımız.

c) Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli, 22.5.2000 tarihli ve A.01.0.GNS.0.10.00. 02-5670 sayılı yazınız.

İlgi (a) yazınız ekinde alınan, Manisa Milletvekili Bülent Arınç tarafından Bakanlığımıza yöneltilen ve yazılı olarak cevaplandırılması istenilen 7/1678-4778 Esas No.lu soru önergesinde yer alan hususlarla ilgili cevapların derlenebilmesi için ilgi (b) yazımızla Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 99 uncu maddesinin beşinci fıkrası uyarınca bir aylık ek süre verilmesi istenilmiştir.

Söz konusu soru önergesine verilen cevap örneği iki nüsha halinde ilişikte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hikmet Sami Türk

Adalet Bakanı

Sayın Bülent Arınç

Manisa Milletvekili

TBMM

Bakanlığımıza yönelttiğiniz ve yazılı olarak cevaplandırılmasını istediğiniz 7/1678-4778 Esas No.lu soru önergesinin cevabı aşağıda sunulmuştur:

Bu bağlamda;

a) 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yerini almak üzere, bugünün ekonomik ve sosyal koşullarına uygun ve günün gereksinimlerine yanıt verecek bir yasa tasarısı hazırlamak amacıyla çalışmalar yapmak üzere 14.1.1994 tarihinde yüksek mahkeme üyeleri, bilim adamları ve uzman personelden oluşturulan Komisyonca hazırlanan “Türk Medenî Kanunu Tasarısı” halen Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu gündeminde bulunmaktadır.

c) Hâkim, savcı, avukat ve noterlerin meslekî eğitimlerini sağlamak, hukuk ve adalet hayatında inceleme ve araştırmalar yapmak, karşılıklı sorunları saptamak ve bunlara çözüm yolları üretmek, dokümantasyonu ve koordinasyonu sağlamak için Adalet Akademisinin kurulması amacıyla 18.7.1999 tarihinde, yüksek mahkeme üyeleri, bilim adamları ve uzman personelden oluşturulan komisyonca hazırlanan “Türkiye Adalet Akademisi Kanunu Tasarısı” 25.5.2000 tarihinde,

d) Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin ihtiyacı olan nitelikli personelin yetiştirilmesi ve meslekî eğitimlerinin sağlanması için eğitim merkezlerinin kuruluş, görev, teşkilât ve bu merkezlerde verilecek eğitime ilişkin esas ve usulleri düzenlemek amacıyla Bakanlığımızca hazırlanan “Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezleri Kanunu Tasarısı” 25.5.2000 tarihinde,

e) Bakanlığın görev alanına giren Avrupa Birliği müktesebatına uyum ile ilgili konularda inceleme ve araştırmalar yaparak, Bakanlığa tekliflerde bulunmak, Bakanlık birimleri arasında koordinasyonu sağlamak gibi görevlerle “Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü” kurulmasını sağlamak amacıyla yine Bakanlığımızca hazırlanan “Adalet Bakanlığının Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanunun Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılmasına ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesine, Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı” 25.5.2000 tarihinde,

Kanunlaşması amacıyla Başbakanlığa gönderilmiştir.

f) Toplumsal, siyasal, sosyal ve ekonomik değişimler karşısında 1412 sayılı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanununun eskimiş olan ve günün koşullarına göre ihtiyaçlara cevap vermeyen yönlerini ıslah etmek, gerekli değişiklikleri yapmak amacıyla 5.5.1997 tarihinde yüksek mahkeme üyeleri, bilim adamlar ve uzman personelden oluşturulan Komisyonca hazırlanan Tasarı,

g) Uluslararası alandaki gelişmelere uygun olarak Ülkemiz ihtiyaçlarına cevap verecek Milletlerarası Tahkim Kanunu Tasarısı hazırlamak üzere 22.10.1999 tarihinde, yüksek mahkeme üyeleri, bilim adamları ve uzman personelden oluşturulan komisyonun çalışmaları sonrasında, Bakanlığımızca hazırlanan “Milletlerarası Tahkim Kanunu Tasarısı”,

Bakanlıklar ile ilgili kurum ve kuruluşların görüşüne gönderilmiştir.

h) 818 sayılı Borçlar Kanununun yerini almak üzere, dili de dahil bugünün ekonomik ve sosyal koşullarına uygun ve günün gereksinimlerine yanıt verecek bir yasa tasarısı hazırlamak amacıyla 2.4.1998 tarihinde,

ı) 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda uygulamadan kaynaklanan aksaklıkları gidermek, davaların hızlı, en az giderle ve etkin bir biçimde görüşülmesini sağlamak, istinaf yoluna ilişkin usul hükümlerini düzenlemek, karşılaştırmalı hukuktaki gelişmeleri yansıtmak amacıyla tasarı hazırlamak üzere 16.9.1999 tarihinde,

i) 2004 sayılı İcra ve İflas Kanununda uygulamadan kaynaklanan aksaklıkları gidermek, bu alandaki işlemlere etkinlik ve hız kazandırmak, istinaf yoluna ilişkin usul hükümlerini düzenlemek için değişen ve gelişen sosyo-ekonomik koşullar ve karşılaştırmalı hukuktaki gelişmeler de göz önünde bulundurularak tasarı hazırlamak üzere 4.10.1999 tarihinde,

j) 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununda Ülkemizin ekonomik ve ticarî ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde değişiklikler yapmak veya yeni kanun tasarısı hazırlamak üzere 8.12.1999 tarihinde,

k) Türkiye Büyük Millet Meclisi gündeminde iken, milletvekili seçimlerinin yenilenmesi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 77 nci maddesi uyarınca hükümsüz sayılan Türk Ceza Kanunu Tasarısını bu konudaki eleştiri ve önerileri değerlendirerek yeniden düzenlemek, buna paralel olarak Türk Ceza Kanununun Yürürlüğe Konulmasına Dair Kanun Tasarısına son şeklini vermek amacıyla 21.12.1999 tarihinde,

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hikmet Sami Türk

Adalet Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Hüsnü Yusuf Gökalp tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

24.4.2000

Veysel Candan

Konya

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinin bilgisayar ve gübre alım ihalesinde usulsüzlük yapıldığı, soruşturma için görevlendirilen müfettişlerin kurumun üst düzey yetkililerince dövüldüğü ve müfettişlerin hazırlayıp makamınıza verilen raporda yolsuzluğun belgelendiği kamuoyuna yansımıştır.

Bu sebeple;

1. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinde bilgisayar ve gübre alım ihalesi ile ilgili soruşturma yapmak üzere görevlendirme yapılmış mıdır?

2. Görevlendirilen müfettişlerden birinin yetkililerce dövülüp rapor aldığı doğru mudur?

3. Müfettişlerin nihai raporunda usulsüzlük ve yolsuzluk belgelenmiş midir?

4. Bakanlık müfettişlerinin kesinleşmiş raporuna karşı Başbakanlık Teftiş Kurulu devreye girmiş midir?

5. Müfettiş raporlarına göre yolsuzluğu belgelenen Yönetim Kurulu Üyelerini soruşturmanın selameti açısından görevden almayı düşünüyor musunuz?

T.C.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 2.6.2000

Araştırma Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Başkanlığı

Sayı: KDD.SÖ.1.01/1750

Konu: Yazılı soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: 3 Mayıs 2000 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-5435 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınız ekinde gönderilen Konya Milletvekili Sayın Veysel Candan’a ait 7/1947-5309 esas no.lu yazılı soru önergesine ilişkin bakanlığımız görüşleri ekte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hüsnü Yusuf Gökalp

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Yazılı Soru Önergesi

Önerge Sahibi: Veysel Candan Konya Milletvekili

Esas No. : 7/1947-5309

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinin bilgisayar ve gübre alım ihalesinde usulsüzlük yapıldığı, soruşturma için görevlendirilen müfettişlerin kurumun üst düzey yetkililerince dövüldüğü ve müfettişlerin hazırlayıp makamınıza verilen raporda yolsuzluğun belgelendiği kamuoyuna yansımıştır.

Bu sebeple;

Soru 1. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinde bilgisayar ve gübre alım ihalesi ile ilgili soruşturma yapmak üzere görevlendirme yapılmış mıdır?

Cevap 1. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinde bilgisayar ve gübre alım ihalesiyle ilgili olarak; 24.1.2000 tarihli makam onayına dayalı olarak inceleme ve gerektiğinde soruşturma yapmak üzere bakanlıktan 3 ve Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinden 2 olmak üzere toplam 5 kişilik müfettiş heyeti görevlendirilmiştir.

Soru 2. Görevlendirilen müfettişlerden birinin yetkililerce dövülüp rapor aldığı doğru mudur?

Cevap 2. Bakanlıktan görevlendirilen 3 müfettişten herhangi birinin yetkililerce dövülmesi söz konusu değildir. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinin müfettişlerinden birinin dövülüp rapor aldığı doğrudur. Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliğinin denetim yetkisi bakanlığımızda olduğu için bu konuda da gerekli inceleme ve soruşturma başlatılmış olup henüz sonuçlanmamıştır.

Soru 3. Müfettişlerin nihai raporunda usulsüzlük ve yolsuzluk belgelenmiş midir?

Cevap 3. Müfettişler söz konusu bilgisayar ve gübre alımı ile ilgili olarak yaptıkları inceleme ve soruşturma sonucunda; sorumlulukları görülen personel hakkında suç duyurusunda bulunmaya yönelik soruşturma raporu düzenlemişlerdir.

Ancak bu rapor işleme sokulmadan önce Başbakanlığın talebi, 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilâtı Hakkındaki Kanunun 20 nci maddesi ve Başbakanlık Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin 15 inci maddesi gereğince, Başbakanlık Teftiş Kurulu koordinasyonunda yeniden inceleme ve soruşturma devam ettiğinden, henüz müfettişlerin nihaî bir raporundan söz ekmek mümkün değildir.

Soru 4. Bakanlık müfettişlerinin kesinleşmiş raporuna karşı Başbakanlık Teftiş Kurulu devreye girmiş midir?

Cevap 4. Bakanlık müfettişlerinin düzenledikleri soruşturma raporu henüz işleme konulmadan önce Başbakanlığın 8.3.2000 tarihli olurları, 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilâtı Hakkındaki Kanunun 20 nci maddesi ve Başbakanlık Teftiş Kurulu Yönetmeliğinin 15 inci maddesi gereğince Başbakanlık devreye girmiştir. Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığının inisiyatifinde bakanlığımız müfettişleri ile birlikte inceleme devam etmekte olup gerektiğinde soruşturma da açılacaktır.

Cevap 5. Soruşturmanın selameti açısından herhangi bir kimsenin görevden uzaklaştırılması incelemeyi yapan heyetin böyle bir tedbire ihtiyaç duyması ve teklif etmesi halinde yapılabilecektir. Böyle bir teklif geldiğinde gereklerinin yapılacağı kaçınılmazdır. Bu aşamada bu hususun yürütülmesi Başbakanlığın inisiyatifinde bulunmaktadır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın aracılığımızla Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılması için gereğini saygılarımla arz ederim. 3.5.2000

Dr. İbrahim Konukoğlu

Gaziantep

Bilindiği üzere; Geliştirme ve Destekleme Fonu Kurulması hakkında kararda değişiklik yapılmasına dair karar Resmî Gazetenin 11 Mart 1999 tarih ve 23336 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve bu karar uyarınca;

“Şırnak, Mardin, Gaziantep, Şanlıurfa İllerinde Irak ile ticaret yapan firmaların, Irak’tan olan alacaklarını tahsil etmede zorlanmaları nedeniyle karşılaştıkları finansman darboğazını aşmak için, bu firmalara ya da bu firmaların kuracağı ana şirkete kredi açılmak üzere” Türkiye Halk Bankası’na kaynak aktarılmasına başlanılmıştır.

1. Başbakan onayı ile Şırnak, Mardin, Gaziantep, Şanlıurfa İllerinde Irak ile ticaret yapan firmaların, Irak’tan olan alacaklarını tahsil etmede zorlanmaları nedeniyle karşılaştıkları finansman darboğazını aşmak için, bu firmalara ya da bu firmaların kuracağı ana şirkete kredi açılmak üzere Türkiye Halk Bankasına hangi tarihlerde, hangi miktarlarda olmak üzere toplam ne kadar kaynak aktarılmıştır.

2. Türkiye Halk Bankasına aktarılan kaynak bankanın hangi şubesince hangi firmalara ya da bu firmalarca kurulan hangi ana şirkete kredi olarak kullandırılmıştır.

3. Firmalar tarafından kurulan ve kredi kullandırılan bir ana şirket var ise bu şirketin kuruluş tarihi, ticaret unvanı, merkezi, maksat ve mevzuu, sermayesi, ortakları ve şirket yönetim kurulu üyelerinin oluşumu, nasıl teşekkül ettirilmiştir.

4. Kredi kullandırılmış ise kullandırılan kredinin faiz oranı, vadesi, anapara ve faizlerin geri dönüşüm şekli, tesis edilen teminatın muhteviyatı, vergi ve harç muafiyetine tabi olup olmaması hususları nasıl gerçekleşmiştir.

5. Finansman darboğazını aşmak için Geliştirme ve Destekleme Fonundan kaynak aktarılan firmaların ticarî unvanları nelerdir ve bu firmaların Irak’tan olan alacaklarının toplam tutarı ne kadardır?

6. Geliştirme ve Destekleme Fonundan kaynak aktarılan firmalar içerisinde Türkiye Halk Bankasına borcu olan ve süresinde ödenmediği için borçları ödeme planına bağlanmak durumunda kalan firmalar ile diğer bankalara olan borçları nedeniyle haciz işlemlerine konu olan firmalar var mıdır? Var ise bu firmaların ödeme planına bağlanan ve haciz işlemlerine konu olan borçlarının miktarı ne kadardır ve Türkiye Halk Bankasınca bu firmalara, bu özelliklerine rağmen herhangi bir ödeme yapılmış mıdır?

7. Firmaların Irak’tan alacaklarının ne şekilde tahsil edildiğine ilişkin herhangi bir karar alınmış mıdır? Alınan karar var ise bugüne kadar Irak’tan herhangi bir alacak tahsil edilmiş midir ve tahsilat ne şekilde gerçekleşmiştir?

8. Irak makamlarınca verilen belgeler, belge bazında detaylandırılmış mıdır? Bu konuyla ilgili inceleme yapılmış mıdır?

9. Bu kararname kapsamında ödeme yapılan firmaların, aradan geçen zamanın uzunluğu dikkate alınarak, alacaklarının bir kısmının önceden tahsil edilip edilmediği konusunda araştırma yapılmış mıdır?

T.C.

Başbakanlık 31.5.2000

Dış Ticaret Müsteşarlığı

İhracat Genel Müdürlüğü

Sayı: B.02.1.DTM.0.02.04.01.101-34163

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı

Genel Sekreterliğine

İlgi: 16.5.2000 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1981-5442/13020 sayılı yazınız.

Tarafımdan yazılı olarak cevaplandırılması istenilen Gaziantep Milletvekili Sayın Dr. İbrahim Konukoğlu’nun soru önergesi incelenmiştir.

“Madde 4: Söz konusu kaynağın ödenmesinde düzenlenecek sözleşme ve alınacak teminatlarla ilgili belgelerin, olayın bir ihracatın gerçekleştirmede yararlanacak işlem ve belgeler olduğu dikkate alınarak her türlü vergi, resim ve harçlardan muaf tutulması hususunda Türkiye Halk Bankası A.Ş. Genel Müdürlüğünün talebi, İhracat ve Yatırımlarda Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında 4 Seri No.’lu Tebliğ hükümleri çerçevesinde değerlendirilmek üzere Maliye Bakanlığı’nın görüşüne sunulmuştur.

99/12479 sayılı Karar uyarınca, Irak ile ticaret yapan firmaların bu ülkeden olan alacaklarının tahsiline yönelik olarak Türkiye Halk Bankası A.Ş.’ne aktarılan, özel nitelikli kredi konusu fon kaynağıyla ilgili olarak, anılan Banka ve alacaklı şirketlerin vekaletnamelerine veya alacak temliklerine istinaden Bankaya muhatap olacak Güneydoğu Umut Petrol Sanayi A.Ş. arasında düzenlenen ve ihracatçıların Irak’a yapılan ihracattan doğan alacaklarının ödenmesine matuf kredilendirme sözleşmesinin ve bu sözleşme ile ilgili teminatların 3505 sayılı Kanunun Geçici 2 nci maddesine istinaden çıkartılan 4 Seri No.’lu Tebliğin 3.1.2. numaralı maddesinden yararlanabilmesi Maliye Bakanlığınca mümkün görülmüştür.

Bu çerçevede, mülga 95/7 sayılı İhracatı Teşvik Tebliğinin yürürlükteki 14 üncü maddesi çerçevesinde, 99/12479 sayılı Karara istinaden Geliştirme ve Destekleme Fonundan T. Halk Bankasına aktarılan kaynağın adıgeçen firmaya kredi olarak kullandırılmasına ilişkin işlemlerin her türlü vergi, resim ve harç istisnasından yararlandırılması uygun görülmüştür.”

Bilgilerine arz olunur.

Prof. Dr. Tunca Toskay

Devlet Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorumun Adalet Bakanı Sayın Hikmet Sami Türk tarafından yazılı olarak cevaplandırılması için gereğini arz ederim.

Saygılarımla

Mehmet Gözlükaya

Denizli

Soru:

Denizli Adliye Sarayı gayretlerimiz sonucu 1994 yılında yatırım programına alınmıştır. 1 inci derece deprem bölgesi olan Denizli’de Adliye hizmetleri değişik binalarda parcalanmış bir durumda yapılabilmektedir. Denizli halkı bu durumdan ızdırap duymaktadır. 1994 yılında programa alınmış olmasına rağmen halen yapım ihalesi yapılmayan Denizli Adliye Sarayının yapım ihalesi ne zaman yapılacak ve Denizli halkı bu ızdıraptan ne zaman kurtulacaktır?

T.C.

Adalet Bakanlığı 1.6.2000

Bakan: 716

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı ifadeli, 16.5.2000 tarihli ve A.01.0.GNS.0.10.00. 02-1995-5464/13114 sayılı yazınız.

İlgi yazı ekinde alınan, Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya tarafından Bakanlığımıza yöneltilen ve yazılı olarak cevaplandırılması istenilen 7/1995-5464 Esas No.lu soru önergesine verilen cevap örneği iki nüsha halinde ilişikte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hikmet Sami Türk

Adalet Bakanı

Sayın Mehmet Gözlükaya

Denizli Milletvekili

TBMM

Bakanlığımıza yönelttiğiniz ve yazılı olarak cevaplandırılmasını istediğiniz 7/1995-5464 Esas No.’lu soru önergesinin cevabı aşağıda sunulmuştur:

Denizli İline adliye binası yapımı 1994 yılında Yatırım Programına alınmış, ihalesi ödenek yetersizliği nedeniyle bugüne kadar yapılamamıştır.

1999 yılında adliye binalarının yapı için ayrılan ödenek, Bütçe Uygulama Talimatları doğrultusunda, inşaatı devam eden porjelerin tamamlanması amacıyla kullanıldığından Denizli Adliyesi Binası için yeterli ödenek ayrılamamıştır.

2000 Malî Yılı Yatırım Programında Denizli Adliye Binasının yapımına başlanabilmesi için başlangıç ödeneği olan 213 686 000 000 TL. ayrılmıştır. Bayındırlık ve İskân Bakanlığınca 2000 yılı birim fiyatlarına göre, yeniden 4 860 000 000 000 TL. tutarlı keşif çıkarılmış olup, inşaat işi, bu keşif bedeli üzerinden yıllara sari olarak, yıl içerisinde ihale edilecektir.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hikmet Sami Türk

Adalet Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Hüsnü Yusuf Gökalp tarafından yazılı olarak cevaplandırılması hususunda gereğini arz ederim.

Saygılarımla.

Kemal Çelik

Antalya

23 Ekim 1999 tarihinde Antalya İli Serik İlçesi Kuşlar Köyü ve Yöresindeki 18 köyü etkileyen dolu ve hortum afeti yaşanmış, afet sonucu 18 köyde bulunan sera ve tarım alanlarının tamamında büyük oranda maddî hasar oluşmuştur.

Afete maruz kalan vatandaşlarımız zorunlu olarak Tarım Kredi Kooperatifinden kredi almışlardır. Aldıkları kredilerle ancak seralarını tamir etmeye çalışan vatandaşlardan kredi borçları % 60 faizle geri istenmektedir. Oysa tarım kredilerindeki faiz oranı % 39 civarındadır ve bu oranın % 32’lere çekileceği söylenmektedir.

Bu durumda;

1. Bakanlığınızca gerekli girişimlerde bulunarak, afete maruz kalan çiftçilerimizin aldıkları kredilerin faizlerinin % 60 değil de normal faiz oranına çekilmesi, hatta afet dolayısıyla bu faizlerin hiç alınmaması veya geri ödeme süresinin uzatılması mümkün olacak mıdır?

2. En az 5 yıl süreyle normal üretime geçmekte zorlanacak bu çiftçilerimize faiz oranı düşük ve uzun ödeme süresi olan kredi imkânı sağlanabilecek midir?

3. Afete maruz kalan bu yöremize ucuz tohum, ilaç, gübre ve malzeme desteğinde bulunulabilecek midir?

T.C.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 2.6.2000

Araştırma Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Başkanlığı

Sayı: KDD.SÖ.1.01/1757

Konu: Yazılı soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: 16 Mayıs 2000 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-5473 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınız ekinde gönderilen Antalya Milletvekili Sayın Kemal Çelik’e ait 7/2000-5473 esas no.’lu yazılı soru önergesine ilişkin bakanlığımız görüşleri ekte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hüsnü Yusuf Gökalp

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Yazılı Soru Önergesi

Önerge Sahibi: Kemal Çelik Antalya Milletvekili

Esas No. : 7/2000-5473

23 Ekim 1999 tarihinde Antalya İli Serik İlçesi Kuşlar Köyü ve yöresindeki 18 köyü etkileyen dolu ve hortum afeti yaşanmış, afet sonucu 18 köyde bulunan sera ve tarım alanlarının tamamında büyük oranda maddî hasar oluşmuştur.

Afete maruz kalan vatandaşlarımız zorunlu olarak Tarım Kredi Kooperatifinden kredi almışlardır. Aldıkları kredilerle ancak seralarını tamir etmeye çalışan vatandaşlardan kredi borçları % 60 faizle geri istenmektedir. Oysa tarım kredilerindeki faiz oranı % 39 civarındadır ve bu oranın % 32’lere çekileceği söylenmektedir.

Bu durumda;

Soru 1. Bakanlığınızca gerekli girişimlerde bulunarak, afete maruz kalan çiftçilerimizin aldıkları kredilerin faizlerinin % 60 değil de normal faiz oranına çekilmesi, hatta afet dolayısıyla bu faizlerin hiç alınmaması veya geri ödeme süresinin uzatılması mümkün olacak mıdır?

Cevap 1. Antalya İli Serik İlçesinin Çandır beldesi ile etrafındaki 12 köyde 23.10.1999 tarihinde meydana gelen dolu afeti nedeniyle 1000 çiftçi ailesine ait 1561 da. ekili dikili alan ile sera tesislerinde zarar meydana geldiği İl Hasar Tespit Komisyonunun 16.11.1999 tarih ve 13 no.lu kararı ile tespit edilmiştir.

Bakanlığımıza intikal eden karar 2090 sayılı Kanun çerçevesinde değerlendirilmiş olup, borç tecil talebi 99/12637 sayılı Bakanlar Kurulu kararı çerçevesinde tüm tarımsal kredi borçlarının faizsiz olarak ertelenmesi için 19.11.1999 tarihinde T.C. Ziraat Bankası ve Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürlüğüne gönderilmiştir.

Türkiye Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürlüğünce de, dolu ve hortum afetinden zarar gören kooperatif ortaklarının afet tarihi itibariyle vadesi gelmemiş olan kredi borçları 99/12637 ve buna ek 99/13232 sayılı Bakanlar Kurulu kararları kapsamında 1 yıl faizsiz olarak ertelenmiştir.

Afet tarihi itibariyle günü geçmiş kredi borçlarının ertelenmesi mümkün bulunmadığından, bu kredi alacaklarının mevzuat çerçevesinde vadesi geçen alacaklara uygulanan faiz oranı üzerinden ödenmesi gerekmektedir. Bu gün itibariyle idarî takipte bulunan alacaklara % 45.81, kanunî takipte bulunan alacaklara ise % 49.81 oranında faiz uygulanmaktadır.

Vadesi geçen alacakların faizlerinin affedilmesi kanun veya kararnamelerle mümkün olup, yürürlükte bu hususla ilgili bir kanun veya kararname olmadığından bu alacakların faizlerinin affedilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Vadesi geçen alacakların faizlerinin affedilmesi kanun veya kararnamelerle mümkün olup, yürürlükte bu hususla ilgili bir kanun veya kararname olmadığından bu alacakların faizlerinin affedilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Soru 2. En az 5 yıl süreyle normal üretime geçmekte zorlanacak bu çiftçilerimize faiz oranı düşük ve uzun ödeme süresi olan kredi imkânı sağlanabilecek midir?

Tarım kredi kooperatiflerince, kredi borcunu ödeyen ortaklara mevzuat çerçevesinde 1 yıla kadar vadeli işletme kredisi ve 5 yıla kadar da vadeli donatma kredisi kullandırılabilmektedir.

Soru 3. Afete maruz kalan bu yöremize ucuz tohum, ilaç, gübre ve malzeme desteğinde bulunulabilecek midir?

Tarımda mevcut politikaların değiştirilerek hedef çiftçilere doğrudan gelir desteği sağlanması ve kayıt sisteminin oluşturulması amacıyla hazırlanan “Doğrudan Gelir Desteği Pilot Projesi” 2000 yılı içinde seçilen dört pilot ilçede ve dört pilot üründe başlatılmıştır.

Pilot bölgede uygulanacak destek miktarı; her hedef çiftçi için 199 dekara kadar olan arazi miktarı için, dekar başına 5 ABD doları karşılığı Türk lirası olarak uygulanacaktır.

Bakanlığımızca daha önce hazırlanarak gündeme getirilen ve ülkemizde aşırı üretim nedeni ile stoğa üretim yapılan tütün, şekerpancarı, fındık ve çay üretiminin yurt içi ve yurt dışı tüketim miktarında kalmasını sağlayarak, her ürün için, üretimden çekilecek alanlarda öncelikle ülkemizin ihtiyacı olan ürünlerin yetiştirilmesini öngören toplam maliyeti 350 milyon ABD doları olan “Alternatif Ürün Projesi”, bakanlığımız ve ilgili kuruluşlarla işbirliği içinde hazırlanmış olup, kredi verildiğinde uygulamaya konulacaktır.

Ülkemizde yıllardan beri ihmal edilen, yanlış ithal politikaları ile büyük darbe yiyen ve tarımsal desteklerden yeterli payı alamayan hayvancılığımız için, “Hayvancılığın Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Projesi”, 5 yıl süreli olarak hazırlanmış ve Bakanlar Kurulu kararı çıkarılarak yürürlüğe konmuştur. Bu proje kapsamında; yem bitkileri üretimi, yurt içinde belgeli damızlık yetiştiriciliği ve suni tohumlama faaliyetleri desteklenecektir. Bu projenin şimdiye kadar uygulanan projelerden en önemli farkı, ithal hayvanların desteklenmesi yerine tamamen yerli kaynaklarımızın desteklenmesinin amaçlanmış olmasıdır. Kararname ile, 2000 yılı için 43 trilyonluk kaynak hayvancılığımızın hizmetine aktarılmıştır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın delaletiniz ile Millî Savunma Bakanı Sayın Sabahattin Çakmakoğlu tarafından sözlü olarak cevaplandırılmasının teminini arz ederim.

A. Nazlı Ilıcak

İstanbul

Sorular

1. FMC patenti ile Nurol firması tarafından üretilen hafif zırhlı araçlar, Amerikan ordusuna 400 bin dolara mal oluyor. Bizdeki yerli üretimin maliyeti 1.5 milyon dolara yükseliyor. Bu fark nereden kaynaklanıyor?

3. Bu modernizasyon için 1 milyar dolardan fazla para sarf edildiği söyleniyor, bu doğru mu?

4. Türk firmaları acaba ne kadar maliyet ile bu işi yapacaktı?

5. İsrail’in devreye sokulmasında Çevik Bir’in rolü oldu mu?

T.C.

Millî Savunma Bakanlığı 24.5.2000

KAN. KAR. : 1999/7504-GK

Konu: Yazılı soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: TBMM Bşk.lığının 15.5.2000 tarihli ve KAN.KAR.MD.A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/5601 sayılı yazısı.

İstanbul Milletvekili Ayşe Nazlı Ilıcak tarafından verilen ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İç Tüzüğünün 98 inci maddesi gereğince üç bileşim içerisinde cevaplandırılmadığından yazılı soruya çevrilen, “F-4 Uçaklarının Modernizasyonunun bir İsrail firmasına verilmesine ilişkin” 7/2005 sayılı yazılı soru önergesinin cevabı Ek’te sunulmuştur.

Arz ederim.

Sabahattin Çakmakoğlu

Millî Savunma Bakanı

İstanbul Milletvekili Ayşe Nazlı Ilıcak Tarafından Verilen 7/2005 Sayılı

Yazılı Soru Önergesinin Cevabı

F-4 Uçaklarının Modernizasyonuna ilişkin, soru önergesinin cevabı müteakip maddelerde sunulmuştur.

1. FMC-NUROL Savunma Sanayiî (FNSS) şirketinden tedarik edilen geliştirilmiş zırhlı Personel Taşıyıcı Aracı 490 bin Amerikan Doları, Zırhlı Muharebe Aracı 900 bin Amerikan Doları, Zırhlı Havan Aracı 520 bin Amerikan Doları ve Zırhlı Tow Aracı 850 bin Amerikan Doları bedelle alınmaktadır.

2. Amerika Birleşik Devletleri Ordusunda mevcut M113 Tipi Zırhlı Muharebe Araçları modernize edilerek M113 A1 modeline çevrilmektedir. Bu nedenle FNSS şirketinden tedarik edilen muhtelif tipteki zırhlı muharebe araçları ile mukayese yapmak mümkün bulunmamaktadır.

3. F-4 modernizasyonu, Dünya’da sadece İsrail İAİ Firması tarafından yapılmaktadır. Proje İsrail’in temin ettiği Devlet-firma kredisi ile finanse edildiğinden İsrail firmasına verilmiştir. Kaldı ki projenin hazırlık safhasında yerli firmaların F-4 modernizasyonu konusunda bir kabiliyeti bulunmamaktadır.

4. İsrail firmasının devreye sokulmasında Orgeneral Çevik Bir’in bir rolü olmamıştır. Türk Silâhlı Kuvvetlerinde alınan kararlarda, şahıslar değil sistem hâkimdir.

Bilgilerinize sunarım.

Sabahattin Çakmakoğlu

Millî Savunma Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıda belirttiğim soruların Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Hüsnü Yusuf Gökalp tarafından yazılı olarak cevaplandırılması hususunu arz ederim.

Saygılarımla.

Teoman Özalp

Bursa

1. Tarım ürünlerindeki girdi maliyet artışını önlemeniz hususunda bir çalışmanız var mıdır?

2. Taban fiyatı olmayan tarım ürünlerini üreten çiftçileri korumaya dönük ne gibi çalışma yapmaktasınız?

3. Özellikle Bursa yöresinde yetiştirilen Şeftali, Santa Mariya Armudu, Erik, Ayva gibi ürünlerde vergi iadesi ile teşvik primi uygulamasına ne zaman geçeceksiniz?

4. Girdi maliyetlerdeki yükseklik ve düşük kur politikası nedeniyle ihracatta yoğun sıkıntıların yaşanacağı tahmin edilmektedir. Üreticilerin mağdur edilmemesi için ne gibi önlemler aldınız?

5. Arz-talep dengesi nedeniyle oluşacak fiyatlar çiftçinin maliyetini karşılamayacağı için tonlarca meyvenin çürümesine ve dalında kalmasına sebebiyet vereceğinden bunun önüne geçmek için ne gibi tedbirler almayı düşünüyorsunuz?

6. İhracatçı üretici ile ihracatçı firmaların daha fazla mal satmaya özendirilmeleri ile ilgili ne gibi çalışmalar yapmayı düşünüyorsunuz?

7. Yukarıda bahsedilen konularda yapılacak çalışmaların Türk çiftçisi için hayati öneme haiz olduğunu düşünüyor musunuz?

T.C.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 2.6.2000

Araştırma Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Başkanlığı

Sayı: KDD.SÖ.1.01/1747

Konu: Yazılı soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: 22 Mayıs 2000 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-5680 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınız ekinde gönderilen Bursa Milletvekili Sayın Teoman Özalp’e ait 7/2027-5533 esas no.lu yazılı soru önergesine ilişkin bakanlığımız görüşleri ekte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hüsnü Yusuf Gökalp

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Yazılı Soru Önergesi

Önerge Sahibi: Teoman Özalp Bursa Milletvekili

Esas No. : 7/2027-5533

Soru 1. Tarım ürünlerindeki girdi maliyet artışını önlemeniz hususunda bir çalışmanız var mıdır?

Cevap 1. Tarımsal üretimde kullanılan girdiler, gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkelerde değişik şekillerde ve belirli oranlarda desteklenmiş ve halen desteklenmeye devam edilmektedir.

Desteklenen tarımsal girdilerin başında mazot, yem, düşük faizli kredi, kimyevi gübre, damızlık hayvan, sertifikalı tohum ve fidan, zirai mücadele ve veteriner sağlık ilaçları ile sulama suyu gelmektedir.

Türkiye’de tarımsal verimlilik düşük, kullanılan girdi fiyatları da yüksek olduğu için üretim maliyetleri artmakta, dolayısıyla dış dünya ile rekabet şansımız çok az olmaktadır.

Bakanlığımız Türkiye’deki ve dünyadaki gelişmeleri dikkate alarak girdi desteklerine bir şemsiye proje hazırlamış ve “Tarımsal Üretimde Kullanılan Girdilerin Dünya Fiyatları ile Uyum Projesi”ni Bakanlar Kuruluna sunmuştur.

Adı geçen proje ile bitkisel ve hayvansal üretimde kullanılan girdilerin üreticiye daha ucuz fiyatla sunulması, üretim maliyetlerinin ve üretici gelirleri ile beraber tüketici alım gücünün de artırılması amaçlanmaktadır.

Bu desteklerin kaynak israfına yol açmaması için doğrudan gelir desteği şeklinde ödenmesi kararlaştırılmıştır.

Soru 2. Taban fiyatı olmayan tarım ürünlerini üreten çiftçileri korumaya dönük ne gibi çalışma yapmaktasınız?

Cevap 2. Ucuz girdi temini, pazar şansı ve tüm tarım ürünlerini üreten çiftçileri korumaya yönelik olarak, mevcut destekleme sistemleri yerine alternatif destekler üzerinde çalışılmış, bu kapsamda Eylül ayında bakanlığımız tarafından hazırlanan “Parite Uygulaması” ile ilgili çalışma Bakanlar Kuruluna sunulmuştur.

Soru 3. Özellikle Bursa yöresinde yetiştirilen Şeftali, Santa Mariya Armudu, Erik, Ayva gibi ürünlerde vergi iadesi ile teşvik primi uygulamasına ne zaman geçeceksiniz?

Cevap 3. Tarımsal ürünlerimizin yurt içi ve yurt dışı piyasalarda değer fiyattan satılmasının sağlanması, dolayısıyla üreticilerimizin yapmış oldukları faaliyetten zarar görmemelerini sağlayıcı tedbirlerin alınması bakanlığımızın en önemli görevleri arasında yer almaktadır.

Bu çalışmalar çerçevesinde, iç ve dış pazar talepleri, tarımsal ürünlerin üretim miktarı, ürünlerin pazarlama durumu ve fiyat teşekkülü devamlı takip edilmekte, fazla üretim nedeniyle üreticilerimizin fiyat düşüşlerinden oluşabilecek zararlarını önlemek ve pazar dengesini kurmak için ihracat sübvansiyonu uygulamasına gidilmektedir.

Bakanlığımız bu tarımsal ürünlere verilecek ihracat iadesi miktar ve zamanlarını tespit ederek Dış Ticaret Müsteşarlığına gereğinin yapılması için bildirmektedir. Bu konuya verdiğimiz öneme binaen yukarıda belirttiğim hususları, ileriye yönelik projeksiyonlar halinde de takip etmek üzere Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı içerisinde Pazarlama ve Dış Ticaret Daire Başkanlığı kurulmuş olup, bakanlıkça yürütmüş olduğumuz faaliyetler bu defa daha etkin olarak izlenecek ve zamanında yerine getirilebilecektir.

Dünya Ticaret Örgütü Anlaşmasının “İhracat Sübvansiyonları” başlığı altında yer alan bölümünde belirtildiği gibi ülkemizce, içinde bazı meyvelerin de yer aldığı 44 tarım ürününe, miktar ve değer bazında yıllar itibariyle ne kadar ihracat sübvansiyonu verilebileceği belirtilmiştir.

Bu çerçevede, ülkemiz tarım ürünlerinin uluslararası piyasalarda rekabet gücünün ve ihracat potansiyelinin artırılması amacıyla Dünya Ticaret Örgütü Anlaşması gereğince, Bakanlar Kurulunun 27.12.1994 tarih ve 94/6401 sayılı İhracata Yönelik Devlet Yardımı Kararına dayanılarak hazırlanan Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulunun 1.2.2000 tarih ve 2000/6 sayılı kararına istinaden 25 Mart 2000 tarih ve 24000 sayılı Resmî Gazetede Tarımsal Ürünlerde İhracat İadesi Yardımlarına İlişkin Para-Kredi ve Koordinasyon Kurulu Tebliği yayımlanmıştır.

2000 Yılında uygulanacak bu tebliğe göre, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu ödenekleri çerçevesinde karşılanmak üzere; pişirilmemiş, buharda veya suda kaynatılarak pişirilmiş, dondurulmuş meyveler ve sert çekirdekli meyveler için 92 $/ton; dondurulmuş meyve ve sebze ile meyve ve sebze işleme sanayiine dayalı gıda maddeleri için 55 $/ton; reçel, jöle, marmelat, meyve veya sert kabuklu meyve püreleri için 53 $/ton; meyve suları için 168 $/ton ihracat iadesi uygulanmaktadır.

Bakanlığımızca tüm tarımsal ürünlerin üretimi; pazara çıkış takvimleri de göz önüne alınarak takip edilmekte, üreticilerimizin mağdur olmaması için gerekli tedbirlerin zamanında alınması sağlanmaktadır. 2000 Yılı üretim dönemi uygulamaları için bakanlık olarak çalışmalarımız devam etmektedir.

Soru 4. Girdi maliyetlerindeki yükseklik ve düşük kur politikası nedeniyle ihracatta yoğun sıkıntıların yaşanacağı tahmin edilmektedir. Üreticilerin mağdur edilmemesi için ne gibi önlemler aldınız?

Cevap 4. Ülkemizde tarımsal verimliliğin düşük, kullanılan girdi fiyatlarının da yüksek oluşu üretim maliyetlerini artırmakta, dolayısıyla da dış pazarlarda rekabet şansımızın azalmasına neden olmaktadır.

“Tarımsal Üretimde Kullanılan Girdilerin Dünya Fiyatları ile Uyum Projesi” ile üretim maliyetleri düşecek, böylece dünya fiyatlarından ihracata yönelik üretim yapılması sağlanacaktır. Bu durum hem üreticinin hem de tüketicinin mağduriyetini önleyecektir. Diğer taraftan, kur politikaları ayarlanırken Türkiye’nin ihracatının olumsuz etkilenmemesi konusu da dikkate alınmaktadır.

Soru 5. Arz-talep dengesi nedeniyle oluşacak fiyatlar çiftçinin maliyetini karşılamayacağı için tonlarca meyvenin çürümesine ve dalında kalmasına sebebiyet vereceğinden bunun önüne geçmek için ne gibi tedbirler almayı düşünüyorsunuz?

Cevap 5. Ürünlerde arzın fazla olması durumunda piyasadaki fiyatların düşmesi, üreticiyi maliyeti karşılayamaz bir durumla karşı karşıya bıraktığı belirtilmiş olup, bu konuda bakanlığımızın yukarıda belirtilen proje kapsamında çalışmaları devam etmektedir. Uzun vadede düşünüldüğünde, üretim fazlası ürünlerde tarım sanayi entegrasyonu sağlanarak sanayi yatırımları kırsal alana kaydırılarak ve sözleşmeli üretim yaygınlaştırılarak konuya çözüm getirilebilecektir.

Soru 6. İhracatçı üretici ile ihracatçı firmaların daha fazla mal satmaya özendirilmeleri ile ilgili ne gibi çalışmalar yapmayı düşünüyorsunuz?

Soru 7. Yukarıda bahsedilen konularda yapılacak çalışmaların Türk çiftçisi için hayati öneme haiz olduğunu düşünüyor musunuz?

Cevap 7. Yukarıda bahsedilen konularda yapılan çalışmaların tarım sektörü ve bu sektörle ilgili diğer sektörler açısından büyük öneme haiz olduğu bakanlığımızca bilinmektedir. Bu nedenle bakanlığımızın 2000 yılı hedefleri ve reform çalışmaları arasında tüm bu konular yer almakta ve sonuca ulaşılması için yapılan çalışmalar yoğun bir şekilde sürdürülmektedir.

Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Savunma Bakanı Sayın Sabahattin Çakmakoğlu tarafından yazılı olarak cevaplandırılması için gereğini arz ve talep ederim.

Saygılarımla

Ali Halaman

Adana

1. Bakanlığınıza bağlı ve ilgili kuruluşlar tarafından Adana İli ve ilçelerinde yürütülen proje ve yatırımlarınız nelerdir?

2. Görev alanınızla ilgili olmak kaydıyla, Adana İlinin sorunları konusunda yürütülen çalışmalar var mıdır? Varsa nelerdir?

3. Adana İlinde yapılacak kamu hizmetleriyle ilgili olarak, 2000 malî yılı bütçesinden ayrılan ödenek ne kadardır?

4. Adana İlinde personel açığınız var mıdır? Bu konudaki personel politikanız nasıldır?

5. Görev alanınızla ilgili olarak, Adana İline götürdüğünüz kamu hizmetlerini, bölgesel dengeler açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?

T.C.

Millî Savunma Bakanlığı 30.5.2000

KAN.KAR.: 2000/7018-GK

Konu: Yazılı soru önergesi

Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığına

İlgi: TBMM Başkanlığının 22.5.2000 tarihli ve KAN.KAR.MD.A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/2049-5557/13296 sayılı yazısı.

Adana Milletvekili Ali Halaman tarafından verilen “Adana İline ayrılan yatırım ödeneklerine ilişkin” 7/2049 sayılı yazılı soru önergesinin cevabı ekte sunulmuştur.

Arz ederim.

Sabahattin Çakmakoğlu

Millî Savunma Bakanı

Yazılı Soru Önergesinin Cevabı

Bakanlığımızın 2000 Malî Yılı Bütçesinde ve 2000 Yılı Yatırım Programında yer alan yatırım ödeneği tutarı 3 trilyon 50 milyar TL.’dır. Bu ödeneğin Adana İli ile doğrudan bir ilgisi bulunmamaktadır.

Bilgilerinize sunarım.

Sabahattin Çakmakoğlu

Millî Savunma Bakanı

Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorumun Tarım ve Köyişleri Bakanı Hüsnü Yusuf Gökalp tarafından yazılı olarak cevaplandırılması hususunda gereğini arz ederim.

Saygılarımla

Adana

Soru:

Seyhan Nehrinin taşması sonucu meydana gelen Adana İli Seyhan, Yüreğir ve Karataş İlçeleri ve köylerini kapsayan sel felaketinde,

– Bölgenin acilen afet bölgesi ilan edilmesini

– Bölgedeki zarar ziyan tespitini

– Felakete maruz kalan çiftçilerimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi’ye olan borçlarının faizsiz olarak 1 yıl ertelenmesini,

– Sosyal Yardımlaşma Fonundan çiftçilerimize acil olarak nakdi yardım yapmayı düşünüyor musunuz?

T.C.

Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 2.6.2000

Kurulu Başkanlığı

Sayı: KDD.S.Ö.1.01/1748

Konu: Yazılı soru önergesi

Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığına

İlgi: 22.5.2000 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/2067-5582/13356 sayılı yazınız.

İlgi yazınız ekinde gönderilen Adana Milletvekili M. Halit Dağlı’ya ait 7/2067-5582 esas nolu yazılı soru önergesine ilişkin bakanlığımız görüşü ekte sunulmuştur.

Bilgilerinize arz ederim.

Prof. Dr. Hüsnü Yusuf Gökalp

Tarım ve Köyişleri Bakanı

Yazılı Soru Önergesi

Esas No. : 7/2067-5582

Soru: Seyhan Nehrinin taşması sonucunda Adana İli Seyhan, Yüreğir ve Karataş İlçeleriyle köylerini kapsayan sel felaketinde,

– Bölgenin acilen afet bölgesi ilan edilmesini

– Bölgedeki zarar ziyan tespitini

– Felakete maruz kalan çiftçilerimizin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi’ye olan borçlarının faizsiz olarak 1 yıl ertelenmesini,

– Sosyal Yardımlaşma Fonundan çiftçilerimize acil olarak nakdi yardım yapmayı düşünüyor musunuz?

Bölgede sel afeti nedeniyle toplam 25 000 dekar buğday, meyve, sebze, yer fıstığı, pamuk ve mısır ekili-dikili alan ile domates tohumluğu yetiştirilen seralarda, % 10-100 arasında zarar meydana gelmiştir. Bölgede, sel afetinden zarar gören tarım alanlarında hasar tespit çalışmaları devam etmektedir.

Ayrıca hayvan varlıkları zarar gören çiftçilerin kayıpları da aynî olarak karşılanacaktır.

Aşağıdaki sorumun İçişleri Bakanı Sayın Sadettin Tantan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

12.5.2000

Zeki Ünal

Karaman

Bakanlık olarak İnternet-Cafeler ile ilgili gösterdiğiniz duyarlılığınız kamuoyunda takdirle izlenmektedir. Ancak son zamanlarda yazılı basının ortaya çıkardığı gibi, İnternette tanışarak “Chat” yapan, müstehcen konuşmalar savuran, arkadaşına tehditle şantaj yaparak para gasp eden kişilerin olduğu hatta bazılarının tutuklandığı iddia ve ifade edilmektedir.

Sorum şudur:

Toplumumuzun manevi dokusunu bozan özellikle gençlerimizin ahlakî değerlerini tahribe yönelten bu tip gayri ahlakî yöntemleri önlemek için Bakanlığınız ne gibi tedbirler düşünmektedir?

T.C.

İçişleri Bakanlığı 1.6.2000

Emniyet Genel Müdürlüğü

Sayı: B.05.1.EGM.0.12.01.01./127524

Konu: Yazılı soru önergesi

İlgi: TBMM Başkanlığının 22.5.2000 gün ve A.01.GNS.0.10.00.02-5678-(7/2075)-5591/ 13403 sayılı yazısı.

Karaman Milletvekili Zeki Ünal tarafından TBMM Başkanlığına sunulan ve tarafımdan yazılı olarak cevaplandırılması istenilen soru önergesinin cevabı aşağıya çıkarılmıştır.

Önergeye esas teşkil eden konuya ilişkin Bakanlığım yetkili birimince yapılan 1.3.2000 gün ve 54 sayılı genelge ile; kumar, bahisler, pornografik yayın, devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlüğünü zedeleyici ve anayasal düzeni yıkma amacına yönelik kurulan web sitelerinin kullanımına müsaade edilen veya izinsiz oyun yeri gibi işletilen internet kahveler hakkında öncelikle yazılı uyarılarda bulunacağı, yazılı uyarılara rağmen bu siteleri açık tutan internet kahveler için, 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun 8 inci maddesine göre kapatma işlemi uygulamaları mülki idare amirlerinden istenmiştir.

Bilgilerinize arz ederim.

Sadettin Tantan

İçişleri Bakanı

Aşağıdaki sorumun İçişleri Bakanı Sayın Sadettin Tantan tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim.

10.5.2000

Zeki Ünal

Karaman

Basına da yansıdığı gibi, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları Komisyonu üyelerinin Ümraniye Dudullu Karakolunda gözaltına alınan, bazı kişilerle yaptığı görüşmelerde, ilgili kişilerin gözlerinin bağlandığını, zorla soyundurulduklarını, cereyan verildiğini, göğüslerinin uçlarına bir şeyler takarak çekildiklerini, tuvaletlerde çırılçıplak bekletildiklerini, su dolu varillere bırakıldıklarını ifade etmişlerdir.

Sorum şudur:

Bu tür işkencelerin durdurulması konusunda bakanlık olarak ne gibi tedbirler alınmaktadır?

T.C.

İçişleri Bakanlığı 1.6.2000

Emniyet Genel Müdürlüğü

Sayı: B.05.1.EGM.0.12.01.01./127525

Konu: Yazılı soru önergesi

İlgi: TBMM Başkanlığının 22.5.2000 gün ve A.01.GNS.0.10.00.02-5678-(7/2076)-5592/ 13404 sayılı yazısı.

Karaman Milletvekili Zeki Ünal tarafından TBMM Başkanlığına sunulan ve tarafımdan yazılı olarak cevaplandırılması istenilen soru önergesinin cevabı aşağıya çıkarılmıştır.

Ümraniye ilçe nüfusunun kalabalık olması ve olayların çokluğundan dolayı güvenlik güçlerimizin önergedeki iddialarla ilgili zaman zaman iftiralara maruz kaldığı,

Nitekim, Türkiye Büyük Millet Meclisi İnsan Hakları Komisyonu üyelerinden müteşekkil (7) kişilik heyetin 4.3.2000 günü saat 03.00 sularında habersiz olarak Ümraniye İlçe Emniyet Müdürlüğü Dudullu Hizmet Binasında yapmış oldukları kontrol ve denetim ile Cumhuriyet Savcılarımızın çeşitli tarihlerde (16) defa denetlemelerinde iddiaları teyit edici bir duruma rastlanılmadığı,

Ancak, gözaltına alınan şahısların, kendi kendilerine zarar vermelerini engellemek amacıyla üzerlerinde bulunan kravat, kemer, ayakkabı bağı, künye, yüzük ve benzeri metal eşyaların gözaltında kaldıkları süre içerisinde tutanakla zapt edilerek alındığı ve çıkışta bu eşyaların tutanakla teslim edildiği, anlaşılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Sadettin Tantan

İçişleri Bakanı