2. – Aydın Milletvekili Muhammet Polat’ın, pamuk üreticilerinin sorunlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Sanayi ve Ticaret Bakanı E. Yalım Erez’in cevabı

3. – Adana Milletvekili Mehmet Halit Dağlı’nın, Çukurovalı üreticilerin ekonomik sıkıntılarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Sanayi ve Ticaret Bakanı E. Yalım Erez’in cevabı

4. – Sanayi ve Ticaret Bakanı E. Yalım Erez’in; Aydın Milletvekili Muhammet Polat’ın, pamuk üreticilerinin sorunlarına; Adana Milletvekili Mehmet Halit Dağlı’nın, Çukurovalı üreticilerin ekonomik sıkıntılarına ilişkin gündemdışı konuşmalarına cevabı

1. – Moldova Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel’e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1773)

1. – Kars Milletvekili Sabri Güner ve 26 arkadaşının, İzmit Körfez Geçiş Projesi ihalesinde mevzuata aykırı davranmak suretiyle usulsüzlük yaptığı ve devleti zarara uğrattığı iddiasıyla Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu hakkında verdikleri ve Genel Kurulca 6.10.1998 Tarihli 2 nci Birleşimde gündeme alınması kabul edilen gensoru (11/18)

1. – Sakarya Milletvekili Cevat Ayhan’ın, Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu’nun, şahsına sataşması nedeniyle konuşması

2. – İstanbul Milletvekili Ali Topuz’un, Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu’nun, şahsına sataşması nedeniyle konuşması

1. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı’nın, Konya-Hadim ilçesi çok maksatlı lise tamiratı için ayrılan ödeneğe ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın yazılı cevabı (7/5726)

3. – Diyarbakır Milletvekili Ömer Vehbi Hatipoğlu’nun, OHAL kapsamında yer alan illerdeki öğretmen açığına ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın yazılı cevabı (7/5773)

4. – Mardin Milletvekili Hüseyin Yıldız’ın, görevden alınan bürokratlara ve bazı icraatlarına ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın yazılı cevabı (7/5817)

Gaziantep Milletvekili Mehmet Bedri İncetahtacı’nın, Güneydoğu Anadolu’da antepfıstığı üreticilerinin, sorunlarına ve alınması gereken tedbirlere,

Adana Milletvekili Mehmet Halit Dağlı’nın, Çukurova çiftçilerinin ekonomik sıkıntılarına,

İlişkin gündemdışı konuşmalarına da, Sanayi ve Ticaret Bakanı E. Yalım Erez cevap verdi.

Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesi Türk Grubunda Bilecik Milletvekili Şerif Çim’in vefatıyla boşalan bir üyeliğe, Doğru Yol Partisi Grup Başkanlığınca aday gösterilen Sinop Milletvekili Kadir Bozkurt’un üyeliği hususu ile,

(9/12) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yaptığına ilişkin tezkeresi,

Genel Kurulun bilgisine sunuldu.

Bartın Milletvekili Cafer Tufan Yazıcıoğlu’nun (6/944) esas numaralı sözlü sorusunu geri aldığına ilişkin önergesi okundu; sözlü sorunun geri verildiği bildirildi.

Kosova kriziyle ilgili olarak NATO tarafından alınabilecek önlemler çerçevesinde ittifak üyesi ülkelerce oluşturulabilecek Çokuluslu Müşterek Güç’e katılmak üzere lüzum, hudut, şümul ve zamanı Hükümetçe takdir ve tespit edilmek kaydıyla Türk Silahlı Kuvvetlerinin yurtdışına gönderilmesine ilşikin Başkanlık tezkeresinin, yapılan müzakereler sonunda oybirliğiyle kabul edildiği açıklandı.

Gündemin «Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler» kısmının :

1 inci sırasında bulunan 132,

2 nci sırasında bulunan 232,

4 üncü sırasında bulunan 553,

5 inci sırasında bulunan 631,

7 nci sırasında bulunan 663,

Sıra sayılı kanun tasarı ve tekliflerinin görüşmeleri, komisyon yetkilileri Genel Kurulda hazır bulunmadıklarından,

3 üncü sırasında bulunan ve Hükümetçe Komisyona geri alınan 338 sıra sayılı kanun teklifinin görüşmeleri de, Komisyon Raporu gelmediğinden,

Ertelendi;

6 ncı sırada bulunan, Isparta Milletvekili Ömer Bilgin’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporunun (3/1515) (S. Sayısı : 742), yapılan görüşmelerden sonra kabul edildiği ve Isparta Milletvekili Ömer Bilgin’in yasama dokunulmazlığının kaldırılmasına karar verildiği açıklandı.

Başkanlıkça, komisyonların hazır bulunamayacağı açıklanarak, grupların da ortak mutabakatı alınmak suretiyle, alınan karar gereğince, Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu hakkındaki gensoru önergesini görüşmek üzere 12 Ekim 1998 Pazartesi günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşime 18.08’de son verildi.

Başkanvekili

No. : 5

2. – Demokrat Türkiye Partisi Grup Başkanı Van Milletvekili Mahmut Yılbaş’ın; Seçimlerle İlgili Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi (2/1282) (Anayasa Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi: 6.10.1998)

3. – Şırnak Milletvekili M. Salih Yıldırım ve 6 Arkadaşının; 2510 Sayılı İskan Kanununa Bir Ek Madde Eklenmesine Dair Kanun Teklifi (2/1283) (Plan ve Bütçe ve Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm Komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

4. – Erzurum Milletvekili Lütfü Esengün ve 17 Arkadaşının; Erzurum İline Bağlı Akşar Adlı Bir İlçe Kurulmasına Dair Kanun Teklifi (2/1284) (İçişleri ve Plan ve Bütçe Komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

1. – Bilecik Milletvekili Bahattin Şeker’in; Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyonun Kovuşturmanın Milletvekilliği Sıfatının Sona Ermesine Kadar Ertelenmesine Dair Raporu ve Ankara Milletvekili Eşref Erdem ve 3 Arkadaşının; İçtüzüğün 133 üncü Maddesine Göre Rapora İtirazı (3/1554) (S. Sayısı: 736’ya 1 inci ek) (Dağıtma tarihi: 12.10.1998) (GÜNDEME)

2. – İzmir Milletvekili Ufuk Söylemez’in; Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyonun Kovuşturmanın Milletvekilliği Sıfatının Sona Ermesine Kadar Ertelenmesine Dair Raporu ve Ankara Milletvekili Eşref Erdem ve 3 Arkadaşı İle Rize Milletvekili Ahmet Kabil’in İçtüzüğün 133 üncü Maddesine Göre Rapora İtirazı (3/1518) (S. Sayısı: 738’e 1 inci ek) (Dağıtma tarihi: 12.10.1998) (GÜNDEME)

2. – Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya’nın, 1998-1999 yılları içinde imam hatip liseleri ve özel okullara kaydolan öğrenci sayısına ilişkin Millî Eğitim Bakanından sözlü soru önergesi (6/1203) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

1. – Adana Milletvekili İ.Cevher Cevheri’nin, Emekli Sandığı ve Bağ-Kur tarafından kurum reçetelerine ait faturaların zamanında ödenmesi için bir çalışma yapılıp yapılmadığına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/6207) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

2. – Balıkesir Milletvekili İ.Önder Kırlı’nın, fen adamları yetki-görev ve sorumlulukları hakkındaki yönetmeliğin ne zaman çıkarılacağına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/6208) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

3. – Balıkesir Milletvekili İ.Önder Kırlı’nın, okullardaki öğretmen açığına ilişkin Milli Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi. (7/6209)(Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

4. – Konya Milletvekili Nezir Büyükcengiz’in, Konya İl Millî Eğitim Müdürlüğüne vekaleten yapılan atamaya ilişkin Millî Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi (7/6210) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

6. – Konya Milletvekili Hasan Hüseyin Öz’ün, buğday ithalatı ve ihracatına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/6212) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

7. – Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya’nın, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonunda toplanan paralardan Samsun İline yapılan yardımlara ilişkin Devlet Bakanından (Hasan Gemici) yazılı soru önergesi (7/6213) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

8. – Adana Milletvekili Sıtkı Cengil’in, Adana bölgesinde çalışan personele tazminat ödenip ödenmeyeceğine ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/6214) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

9. – Kayseri Milletvekili Memduh Büyükkılıç’ın, Cumhuriyetin 75. yılı için hazırlanan etkinlikler rehberine ilişkin Devlet Bakanından (Cavit Kavak) yazılı soru önergesi (7/6215) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

11. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, TV kanalları aracılığıyla pazarlanan ürünlere ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından yazılı soru önergesi (7/6217) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

12. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, TV kanalları aracılığıyla pazarlanan ürünlerde vergi yasasının ihlal edildiği iddiasına ilişkin Maliye Bakanından yazılı soru önergesi (7/6218) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

13. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Kanada’ya ziyarette bulunan Türk heyetinin aranmak istendiği iddialarına ilişkin Dışişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/6219) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

14. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Emper Menkul Değerler Şirketine ilişkin Devlet Bakanından (Güneş Taner) yazılı soru önergesi (7/6220) (Başkanlığa geliş tarihi: 7.10.1998)

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 5 inci Birleşimini, çalışmalarımızın hayırlara vesile olması, bu 20 nci Dönemin Dördüncü Yasama Yılında idrak edeceğimiz cumhuriyetimizin 75 inci yılının, modern ve çağdaş bir cumhuriyete yaraşır, demokratik, laik, sosyal ve hukuk devleti kavramlarının çağdaşlarımızın daha da önünde ve daha düzeyli biçimde hatırlanması, yaşanması, gereklerinin yapılması temennisiyle açıyorum.

Sayın milletvekilleri, bu yeni düzenlemeye uyum sağlayıncaya kadar, hepimizin belki bazı sıkıntıları olacaktır; ama, derler ki garibin göçü gide gide düzelirmiş. Bu, gide gide düzelecektir.

Toplantı yetersayımız vardır, çalışmalarımıza başlıyoruz; ama, tabiî, her zaman kete yemek mümkün değildir; bazen yetersayı görülmeyebilir, yoklama yaparız.

Şimdi, gündeme geçmeden önce, gündemdışı söz talebinde bulunan üç değerli arkadaşıma, sırasıyla söz vereceğim.

BAŞKAN – Cumhuriyet Halk Partisi Muğla Milletvekili Sayın Zeki Çakıroğlu, Kültür Bakanlığının Muğla'daki yatırımlarıyla ilgili olarak gündemdışı söz talebinde bulunmuşlardır.

Buyurun efendim. (CHP sıralarından alkışlar)

ZEKİ ÇAKIROĞLU (Muğla) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Muğla İlinde Kültür Bakanlığının yatırımlarıyla ilgili gündemdışı söz almış bulunuyorum. Söz verdiği için, Sayın Başkana şükranlarımı sunuyorum ve hepinize saygılar sunuyorum.

Anayol Hükümeti görevini bıraktıktan sonra 54 üncü Refahyol Hükümeti kurulmuş, o dönemde de, bu konu, tarafımızdan takip edilmiş, ne var ki, Refahyol Hükümeti bu olaya sıcak bakmamıştı. O dönemde, Anavatan Partisi ve Demokratik Sol Parti, Cumhuriyet Halk Partisiyle birlikte muhalefetteydi. Muhalefette bulunan Anavatan Partisi Muğla Milletvekili Sayın Aytaman, Demokratik Sol Parti Muğla Milletvekili Sayın Uzunhasan, bu konuda; yani, Muğla Kültür ve Tabiat Varlıkları İl Müdürlüğünün kurulması konusunda gerekli çalışmaları yapmışlardı ve hatta, öylesine bir çalışma aksettirildi ki kamuoyumuza, Muğla yerel basınına... Sayın Aytaman'ın, Devlet Planlama Teşkilatından bu işi çıkardığını, Sayın Uzunhasan'ın da, 54 üncü Cumhuriyet Hükümeti zamanında Bakanlar Kurulundan karar aldırttığını Muğla yerel basını yazmış ve MUMİKOM dosyasında da bunların yapıldığı, açıkça, Muğlalılara duyurulmuştu.

Temmuz 1997'den sonra da Anasol-D Hükümeti gerçekleşti; yani, Anavatan Partisi ve Demokratik Sol Partinin ağırlıklı oluşturduğu hükümet. Aradan onaltı ay geçti; ne yazık ki, bu sözlerin hiçbiri gerçekleştirilmedi, il kurulumuz hâlâ kurulamadı. Muhalefette söylenenler iktidara gelinince unutuluyor mu; ama, Muğlalılar unutmuyor.

Yine, 55 inci Cumhuriyet Hükümetinin Kültür Bakanı Sayın Talay'a ve Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğüne, Datça İlçemizde bir müze kurulması gerektiğini, binasının yerini de belirterek talepte bulunduk. İlgili bakanlıktan, 22.12.1997 tarih, 10511 sayıyla "söz konusu taşınmaz, Datça'da sualtı arkeoloji müzesi olarak kullanılacaktır" diye cevap geldi. Aradan on ay geçti, yine hiçbir şey yok.

Anlıyoruz, Türkiye'nin büyük sorunlarında çözüm üretemiyorsunuz; ama, insaf edin, şu verdiğiniz sözleri yerine getirin; Muğlalılar bunu bekliyorlar, Muğlalılar buna layıktır. Bu Hükümete güvenoyu vermiş Cumhuriyet Halk Partisi Muğla Milletvekili olarak da, bu hizmetleri takip etmek, talep etmek temel hakkımdır diye düşünüyorum. Hükümeti ve Sayın Bakanı, bu konuda daha duyarlı, Muğla'ya saygılı davranmaya çağırıyor ve Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Çakıroğlu, teşekkür ediyorum efendim.

BAŞKAN – Gündemdışı söz talebinde bulunan diğer bir değerli arkadaşımız Sayın Muhammet Polat, pamuk ve pamuk üreticileriyle ilgili olarak konuşacaklardır; buyurun efendim. (FP sıralarından alkışlar)

Efendim, Hükümete sormayı ihmal ettim; özür dilerim. Acaba, Sayın Çakıroğlu'na cevap verilecek mi? Mesele yok.

Sayın Polat, bir dakikanızı rica edeyim, sizin sürenizi vereyim efendim.

MEHMET HALİT DAĞLI (Adana) – Sayın Başkan, beni atladınız ama...

İRFETTİN AKAR (Muğla) – Sayın Başkan, Sayın Dağlı ikinci sırada konuşacaktı!..

BAŞKAN – Efendim, müsaade buyurun...

Sayın Polat, buyurun efendim.

MUHAMMET POLAT (Aydın) – Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ilimizin pamuk ve pamuk üreticilerinin sorunları hakkında söz almış bulunmaktayım; bana sözü veren Sayın Başkana teşekkürlerimi ve saygılarımı ileterek, sizlere de aynı şekilde saygı ve selamlarımı iletiyorum.

Aydın İlimizin bitkisel üretimi içerisinde endüstri bitkilerinin payı yüzde 31 civarındadır; pamuk üretimi yüzde 23,50'ye tekabül etmektedir ki, bu en büyük değerdir. İlimizde, halen, yaklaşık 93 bin hektar alanda, yine yaklaşık 285 bin ton pamuk üretimi yapılmaktadır. Üretilen bu pamuğun kalitesi çok yüksek olup, tekstilcilerimizin aradığı bir pamuk türüdür.

Değerli milletvekilleri, Meclisin tatilde olduğu dönemde seçim bölgemde pamuk üreticileriyle yapmış olduğumuz görüşmelerde, pamukçu, açıklanan taban fiyattan çok mağdur olduğunu belirtmiş, "üretici olarak, ürün çeşidini değiştirmeye zorlanıyoruz; bu fiyatlarla gelecek yıl pamuk ekmemiz mümkün değildir. Hükümet, yeniden bir değerlendirme yapmak zorundadır; aksi takdirde, Ege'de pamukçuluk biter. Verilen 195 bin liralık fiyat, ya hesap bilmemek ya da bizi adam yerine koymamaktır. 1 kilogram pamuğu üretebilmek için 280 bin Türk Lirasının harcandığı bir ortamda, böyle düşük bir fiyatın verilmesi, biz üreticileri perişan etmiştir" diye ifade etmişlerdir.

TARİŞ'in, Ar-Ge tarafından 283 bin Türk Lirası maliyet tespiti yapmasına, Sayın Bakana, hemen ödenmek üzere 20 sent prim talebi olmasına, bütün bu rakamlar ortadayken, girdi fiyatlarının, geçen yılla bu yıl arasında yüzde 100 ilâ 200 artmasına rağmen, verilen 195 bin liralık fiyat, üreticiyi, maalesef, üzmüştür, perişan etmiştir.

Bir yıl boyunca çeşitli sıkıntılar içerisinde, borç harç, pamuğunu yetiştiren üreticiye, insafsızlık, haksızlık yapılmış ve yazık olmuştur. Çiftçi ezilmiş ve maalesef, tefeciye mahkûm edilmiştir.

BAŞKAN – Sayın Polat, teşekkür ediyorum efendim.

SANAYİ VE TİCARET BAKANI E. YALIM EREZ (Muğla) – Sayın Başkan, Sayın Halit Dağlı da aynı konu hakkında konuşacak.

BAŞKAN – İsterseniz onu da alalım efendim.

SANAYİ VE TİCARET BAKANI E. YALIM EREZ (Muğla) – Alalım, zamandan tasarruf edelim.

BAŞKAN – Tabiî efendim.

BAŞKAN – DYP Adana Milletvekili Sayın Halit Dağlı, Çukurova çiftçilerinin sorunlarıyla ilgili olarak.

Buyurunuz efendim.

MEHMET HALİT DAĞLI (Adana) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Çukurovalı üreticilerin ekonomik sıkıntılarını ifade etmek üzere gündemdışı söz almış bulunuyorum. Önce, bana, bu imkânı veren Sayın Başkana teşekkür ediyor, bu vesileyle, Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.

Ben, cuma, cumartesi günleri, acaba Sayın Bakanın söyledikleri mi doğru, benim söylediklerim mi doğru diye Adana'ya gittim, çeşitli demokratik kitle örgütlerinin temsilcileriyle görüştüm. İktidara vücut veren siyasî partilerin temsilcilerinden bile, Adana'ya, gerekli ilginin gösterilmediğini tespit ettim.

Üreticimizin durumuna gelince; üreticimizin durumunu da ifade ettik. Yine, biraz önce Sayın Polat da, Aydınlı üreticilerin durumundan bahsetti, pamuktaki sıkıntıdan bahsetti "150 bin liraya satılıyor" dedi. Eğer, Çukurovalı çiftçi pamuğunu 150 bin liraya satabilse inanın kasketini havaya fırlatacak; ama, maalesef, 100 bin liraya, 110 bin liraya tüccara pamuğunu satıyor. Elimde, Milliyet Gazetesinin cuma günkü Çukurova eki var "üretici isyanda" diyor.

Mısır üreticisi perişan, ofislerde büyük kuyruklar oluşmuş, beş günde, yedi günde, sekiz günde ancak bir kamyon ürünü teslim edebiliyorlar. Çünkü, ithalat serbest hale gelmiş, son güne kadar ithalat, kapılar sonuna kadar açık ve maalesef, mısırda, tüccar ve sanayici devreye girememiş, pazara girememiş, bütün mal Toprak Mahsulleri Ofisinin üzerine kalmıştır.

Narenciye keza öyle; narenciye üreticisi de çok perişan. Geçen gün yine ifade etmiştim, limonun kilosunu geçen yıl 100 bin liraya sattılar, bu sene 80 bin liraya sattılar. 1 Ekimden itibaren ihracata 100 dolarlık teşvik primi konuldu; ama, maalesef, piyasa oluştu, her şey bitti, üretici malını elinden çıkardı.

Bu Hükümet, Türk köylüsünden, Türk çiftçisinden esirgediği parayı, maalesef, başka ülkenin çiftçilerine vermek durumuyla karşı karşıya geldi; bu politika yanlıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Dağlı, efendim, süreniz doldu; size 1 dakika eksüre veriyorum.

Buyurun efendim.

MEHMET HALİT DAĞLI (Devamla) – Tamamlıyorum Sayın Başkanım.

Teşekkür ediyor, saygılar sunuyorum.(DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Dağlı, teşekkür ediyorum.

NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkanım, bir ilavem olabilir mi?

BAŞKAN – Buyurun efendim.

NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkanım, pamuk fiyatlarının tespiti konusunda Sayın Bakanın çok ciddî gayretleri olmasına karşın, ne yazık ki, arzu edilen fiyat bir türlü oturmadı.

Arkadaşların söylediğine ilaveten, Hatay bölgesiyle ilgili bir şey söylemek istiyorum: Yaşanılan sel felaketleri dolayısıyla, kimi çiftçimiz 4 defa, kimi çiftçimiz 5 defa ekim yapmak zorunda kaldı; ama, ne yazık ki, fiyat, arzu edilen biçime gelmedi. Kimi arkadaşlar, acaba, bu destekleme primi olarak verilmesi düşünülen 10 sentin, 20 sente yükseltilmesi olabilir mi diye de merak ediyorlar. Ben, bu hususu özellikle söylemek istedim; çünkü, geçen hafta, Hatay çiftçileri ilk defa miting de yaptı .

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Sayın Matkap, muhtemel ve müstakbel bir gündemdışı hakkınızı burada kullandınız.

Sayın Bakan tabiî, diğer arkadaşların görüşlerini de birlikte değerlendireceklerdir mutlaka.

Sayın Bakan, buyurun efendim.

SANAYİ VE TİCARET BAKANI E. YALIM EREZ (Muğla) – Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; gündemdışı söz alan iki değerli milletvekilinin değindiği konular hakkında görüşlerimi belirtmek üzere söz aldım; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

"Prim, kütlü pamuğa, kilo bazında, sabit olarak ve dolar bazında verilmelidir." Evet, onu da yaptık; dolar bazında verdik.

Şimdi, bu, Ege Çiftçiler Derneğinin Hükümetimizden talebi; aslında, bizim yaptığımız da, bu talebin yerine getirilmesidir.

Şimdi, Sayın Muhammet Polat "İzmir pamuğu 150 bin liraya düştü" dediği zaman, Sayın Dağlı da "eğer Çukurova pamuğu 150 bin lira olsa, bizim köylü şapkasını atar" demişti. Doğru; zaten, Çukurova pamuğunu biz 160 bin lira olarak açıklamıştık; bugün 120 bin lira seviyesindedir. Niye; çünkü, Çukurova pamuğu ile Ege pamuğu arasında kalite farkı vardır. O nedenle, bugün, 195 bin lira olması gereken Ege pamuğu 150 bin liraya düşmüşse, tabiî ki, 160 bin liralık Çukurova pamuğunun da aşağı düşmesi kaçınılmaz bir sonuçtur. Buna rağmen, Hükümetimiz, yine, zamanında bu olayı gördüğü için, hemen pamuk ihracatındaki fonu kaldırmıştır. Nitekim, bu, 10 Ekim tarihli Resmî Gazetede de yayımlanmıştır.

Şimdi, pamukta 10 senti niye getirdik de, 20 sent, 30 sent niye getirmedik... Yani, keşke imkânımız olsa da 20 sent değil, 30 sent verebilsek; ama, Türkiye'nin içine düştüğü ekonomik kriz ve dünyadaki ekonomik krizden etkilenmesi de ortada. Önünüzde bütçe imkânlarıyla sınırlısınız.

Tabiî, burada, üreticilere seslenmek istiyorum. Dünya, bir ekonomik kriz içerisindedir. Serbest piyasada fiyatları, arz ve talep dengesi belirlemektedir. Üreticimiz haklıdır; maliyetler yüksektir; kış hazırlıklarına başlayacaktır; bir an evvel pamuğunu satıp, aldığı parayla bu ihtiyaçlarını gidermeye çalışmaktadır; ama, pamuğu piyasaya fazla sürdüğü zaman, fiyatları daha da çok düşürmekteyiz. O nedenle, üreticiler de, ihtiyaçları olan kısım kadar pamuğu piyasaya sürerlerse, inanıyorum ki, bizim aldığımız bu tedbirlerin yanı sıra, diğer tedbirlerle de bu iş biraz daha yoluna girecektir.

Bu arada, mısır konusunda, Sayın Mustafa Taşar'ın verdiği bir not var; onu da, Sayın Dağlı'ya söyleyeyim: "Mısır alımlarına, 20 işyerinde bütün hızıyla devam edilmektedir ve tam gün, 24 saat alım yapılmaktadır. Geçen sene bugün itibariyle 49 248 ton ürün alınmışken, bu yıl alınan ürün, 232 657 tondur. Alım devam etmektedir ve paraları da ödenmektedir."

Tariş'teki miktarın azlığı, biraz evvel arkadaşlarımın ifade ettiği gibi, pamuk ekiminden sonra uğranılan sel felaketinden dolayı olmuştur. Ancak, sel felaketine karşı da, Hükümetimiz, gerek vergi borçlarının ertelenmesi konusunda gerekse Tariş'e olan borçlarının ertelenmesi konusunda her türlü tedbiri almıştır.

Şimdi, sözlerime son verirken, şunu söylüyorum: Nüfusunun yüzde 40-45'i tarımla geçinen bir ülkede, tabiî ki, çiftçiyi sahipsiz bırakamayız; tabiî ki, çitfçiyi, serbest piyasa ekonomisinin "bırakın yapsınlar, bırakın geçsinler" anlayışına teslim edemeyiz; ama, popülist politikalar da uygulayamayız; çünkü, uygulayacağımız popülist politikalar, sonuçta, 65 milyonun sırtından çıkmaktadır, bunu, 65 milyon ödemektedir.

Ekonomik kurallar içerisinde, elden gelen her şeyin yapıldığının, çiftçinin sahipsiz bırakılmadığının, bu konunun istismar edilmeyecek bir konu olduğunun ve üzerinde tartışmamız gerektiğinin, üzerinde çeşitli fikirler üretmemiz gereken bir konu olduğunun bilincindeyim; ama, bir siyasî istismar konusu yapılmamalıdır; çünkü, dediğim gibi, bunlar, dünyadaki global krizin bir sonucudur, Hükümetin aldığı yanlış bir kararın değil. Aksine, Hükümet olarak, olayı iki ay evvelden gördüğümüz için, prim sistemine geçtik.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (ANAP ve DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.

MUHAMMET POLAT (Aydın) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Buyurun efendim.

MUHAMMET POLAT (Aydın) – Müsaade ederseniz, yerimden, Sayın Bakanın konuşmalarında birtakım düzeltmeler yapmak istiyorum.

BAŞKAN – Sayın Polat, Sayın Bakanın beyanları zabıtlara geçti, siz de izlediniz; yani, Bakana ait...

MUHAMMET POLAT (Aydın) – Efendim, yerimden bir iki cümle söylemek istiyorum.

BAŞKAN – Sayın Polat...

BAŞKAN – Sayın Polat, söz, Sayın Bakana ait; onu, siz, nasıl düzelteceksiniz?..

MUHAMMET POLAT (Aydın) – Düzeltmiyorum efendim; Sayın Bakana hem teşekkür edeceğim hem de...

BAŞKAN – Teşekkürünüzü bir cümle alalım efendim; yalnız, teşekkür için kâğıda lüzum yok.

Buyurun efendim.

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Böyle bir usul var mı?.. Cevap hakkı doğar.

BAŞKAN – Sayın Polat, teşekkürünüzü aldık efendim; teşekkür ediyorum.

SANAYİ VE TİCARET BAKANI E. YALIM EREZ (Muğla) – Sayın Başkan, sayın arkadaşıma cevap arz edeyim...

BAŞKAN – Sayın Bakan, öyle bir usulümüz yok efendim... (ANAP ve DSP sıralarından gürültüler)

Efendim, müsaade buyurun; kürsüye alamam.

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Yerinden söylesin.

BAŞKAN – Sayın Bakan, bir beyanınız varsa, yerinizden buyurun.

SANAYİ VE TİCARET BAKANI E. YALIM EREZ (Muğla) – Efendim, pamukta düşük bir maliyetten bahsettiler. Pamukta, herkes kendine göre bir maliyet tespit ediyor. Şimdi, sayın milletvekili diyor ki: "Tariş'in hesapladığı maliyet 283 bin lira..." Ege Bölgesi Ziraat Odasının Başkanı Reşit Kurşun'un imzasını taşıyan bu elimdeki belgede bir maliyet hesaplaması yapılmış; o da 192 bin liradır.

Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Ben teşekkür ediyorum.

MUHAMMET POLAT (Aydın) – Ziraat Odasının tespitine...

BAŞKAN – Sayın Polat...

İRFETTİN AKAR (Muğla) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Buyurun efendim.

İRFETTİN AKAR (Muğla) – Fiyatlar üzerine tartışma yapılıyor; ama, Tariş, bugüne kadar aldığı pamuk bedellerini ödemiyor...

BAŞKAN – Efendim, teşekkür ederim. Müstahsil, ödenip ödenmediğini biliyor; burada söylemenin fazla bir anlamı olmuyor.

Sayın milletvekilleri, gündemdışı görüşmeler tamamlanmıştır.

Cumhurbaşkanlığı tezkeresi vardır; Divan Üyesi arkadaşımız arz ve takdim edecekler:

6 Ekim 1998

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türkiye-Moldova Karma Ekonomik Komisyonu (KEK) 1. Dönem Toplantısına katılmak üzere, 7 Ekim 1998 tarihinde Moldova Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Prof. Dr. Şükrü S. Gürel'in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Sayın milletvekilleri, gündemin "Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmına geçiyoruz.

BAŞKAN – Kars Milletvekilleri Sayın Sabri Güner ve 26 arkadaşının, İzmit Körfez Geçiş Projesi ihalesinde mevzuata aykırı davranmak suretiyle usulsüzlük yaptığı ve devleti zarara uğrattığı iddiasıyla Bayındırlık ve İskân Bakanı Sayın Yaşar Topçu hakkında, Anayasanın 99 uncu ve İçtüzüğün 106 ncı maddeleri uyarınca verdikleri ve Genel Kurulun 6.10.1998 tarihli 2 nci Birleşiminde gündeme alınması kabul edilen (11/18) esas numaralı gensorunun görüşmelerine başlıyoruz.

Sayın Hükümet?.. Hazır.

Görüşmelerde, İçtüzüğün 72 nci maddesine göre, siyasî parti grupları adına birer sayın üyeye, Hükümet adına bir sayın üyeye ve şahısları adına iki sayın üyeye söz vereceğim.

Konuşma süreleri, siyasî parti grupları ve Hükümet için 20'şer dakika, şahıslar için 10'ar dakikadır.

Şimdi, şu ana kadar, grupları adına söz alan sayın üyelerin isimlerini arz ve takdim ediyorum: Demokratik Sol Parti Grubu adına Sayın Hayati Korkmaz, Fazilet Partisi Grubu adına Sayın Veysel Candan.

Demokratik Sol Parti Grubu adına Sayın Korkmaz'ı kürsüye davet ediyorum. (DSP sıralarından alkışlar)

Sayın Korkmaz, buyurun.

DSP GRUBU ADINA HAYATİ KORKMAZ (Bursa) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bayındırlık ve İskân Bakanı Sayın Yaşar Topçu hakkında verilen gensoru üzerinde Demokratik Sol Parti Grubunun görüşlerini açıklamak üzere söz almış bulunuyorum; sözlerime başlarken, hepinizi saygıyla selamlarım.

Gensoru yoluyla yapılacak bir denetim, sistemimizin en ciddî araçlarından birisidir. Çünkü, verilen gensoru kabul gördüğünde, Bakanlar Kurulu veya bakanların görevlerine son verilmektedir. İşte, bu nedenle, gensoru verilmesi, ciddî bir çalışmanın ürünü olmalıdır. Bu bağlamda, önerge verme hakkının iyi niyet ve samimiyetle kullanılması zorunludur. Bir önerge, mutlaka, ciddî bilgi, belge ve araştırmaya dayalı olmalıdır. Konu, Meclisin saygınlığıyla yakından ilgilidir; çünkü, önerge verme ve denetim hakkı suiistimal edildiği oranda, Meclisin itibarı da zedelenecektir.

Kars Milletvekili Sayın Sabri Güner ve arkadaşlarının, İzmit Körfez Geçiş Projesi İhalesinde mevzuata aykırı davranmak suretiyle usulsüzlük yaptığı ve devleti zarara uğrattığı iddiasıyla Bayındırlık ve İskân Bakanı hakkında vermiş oldukları gensoru önergesinin gündeme alınıp alınmamasıyla ilgili görüşmeler 6 Ekim tarihinde yapılmıştı ve oylama sonucunda, gündeme alınmasına karar verilmişti.

Her şeyden önce, söz konusu proje, yap-işlet-devret modeliyle gerçekleştirilecek en büyük projedir. Projeyle ilgili çalışmalar 1993 yılında başlamıştır. Bugüne kadar sürdürülen projede, birçok hükümet ve bakan görev almıştır. Dolayısıyla, projeyle ilgili her bakanlık döneminde yürütülen çalışmalardan, bizzat o bakanlar da sorumludur.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; ihale sürecinde göze çarpan birkaç önemli konu olduğunu düşünmekteyiz. Projenin başlangıcından itibaren sürdürülen çalışmalar doğrultusunda, 31.5.1994 tarih ve 1347 sayılı Bakan oluruyla ihale edilen proje için 10 firma başvurmuştur. Altını çizerek söylüyorum; bu firmalardan sadece 3'ü, seçilen müşavir firma tarafından uygun bulunmuştur. Normal koşullarda 3 firmaya davet mektubu gönderilmesi gerekirken, Bakan olurunun 4 üncü maddesinde belirtilen "en fazla 5 firmaya davet mektubu gönderilmesi" kararı ihlal edilerek, 6 firma ihaleye davet ediliyor. Bu açıdan bakıldığında, gerçekten, yetki sınırlarının aşılmış olduğu görünüyor; ancak, bunun sorumlusu, Sayın Yaşar Topçu mu, yoksa, o dönemin Bayındırlık ve İskân Bakanı mı diye bir soru sorulabilir.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 14.2.1996 tarihinde yapılan ilk ihale iptal edilince, 4.12.1996 tarihinde, ihale, bilindiği üzere, yenileniyor. Bu ihaleye 3 firma katılıyor. Burada vurgulanması gereken, yapılan yeni ihaleye teklif veren 3 firmanın tekliflerinin, ilk ihaledeki tekliften, kamu çıkarları açısından daha uygun olmasıdır. İkinci ihaleye teklif veren firmalar, 54 üncü Hükümetin Bayındırlık ve İskân Bakanı tarafından onaylanan komisyon tarafından değerlendirilmiştir.

Her ihalede bir teknik komisyon seçilir. Bu komisyonlar, çalışmalarını, teknik şartnamelere ve ihalelerde uygulanacak usul ve esasları belirleyen bakan olurlarına ve çalışmalar sırasında firmaların sorularına cevap olarak verilen zeyilnamelerin içeriğine göre yürütürler. Bu ihalede uygulanacak usul ve esaslar, 31.5.1994 tarih ve 1347 sayılı Bakan oluru ile 20.6.1995 tarih ve 1674 sayılı Bakan oluruyla belirlenmiştir.

Komisyon, yaptığı çalışmalar sonucunda, projenin yapılabilirliği açısından bir sıralama yapmıştır: Buna göre, AJTC-ENKA konsorsiyumu birinci sırada, IBKO-TEKFEN konsorsiyumu ikinci sırada ve BOUYGUES-VINSAN konsorsiyumu ise üçüncü sırada yer almıştır.

BOYGUES-VİNSAN konsorsiyumu bazı teknik koşulları dikkate almamıştır. Daha sonraki süreçte bu yanlışını düzelterek, kamuoyu karşısında kendisini haklı çıkarmaya çalışmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; buraya kadar açıklamaya çalıştığım bütün çalışmalar, 55 inci Hükümetten önce yapılmıştır. 55 inci Hükümetin Bayındırlık ve İskân Bakanı, kendisinden önce yapılan çalışmalar doğrultusunda, Bakanlar Kurulu kararları ve Bakan olurlarına dayanarak, Hazinenin ve Devlet Planlama Teşkilatının görüşleri doğrultusunda, ihalenin birinci sıradaki firmaya verilmesi yönündeki kararı Danıştaya sunmuştur.

Bazı kişilerin, daha önce yapılan çalışmaların dikkate alınmamasını istemelerini ise, devlette süreklilik ilkesini gözardı etmek ve bu projenin gerçekleşmesini istememek olarak düşünmekteyiz.

Buraya kadar yapmış olduğum bütün açıklamaların ışığında, gensoru önergesinin gerekçelerinde yer alan iddiaların, Sayın Yaşar Topçu'dan çok, diğer bakanları ilgilendirdiği, son derece açıktır.

Bu nedenle, biz, bu gensoruyu, siyaseten verilmiş bir karar ve Meclis çalışmalarını engellemeye yönelik bir girişim olarak değerlendiriyoruz. Meclis gündeminde çok önemli kanun teklifi ve tasarılarının bulunduğu bir dönemde bu tür yaklaşımlar, kamuoyunda hayal kırıklığı yarattığı gibi, Parlamentomuzun itibarını da zedelemektedir. Konunun gelişimi ortadayken, aynı konuda Başbakanla ilgili Meclis soruşturması açılmak istenmesini, bu anlayışlarının devamı olarak algılamaktayız.

Meclis soruşturması açılmak isteniyorsa, bu proje döneminde görev yapmış olan bütün bakanlar hakkında açılmasının daha tutarlı olacağı inancındayız.

Verilen gensoruyu yanlış buluyor ve Demokratik Sol Parti olarak reddedilmesi yönünde oy kullanacağımızı bildirmek istiyorum.

Bu duygu ve düşüncelerle sözlerime son veriyor; Genel Kurula saygılar sunuyorum. (DSP ve ANAP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Korkmaz, teşekkür ediyorum efendim.

Fazilet Partisi Grubu adına, Sayın Veysel Candan; buyurun efendim. (FP sıralarından alkışlar)

FP GRUBU ADINA VEYSEL CANDAN (Konya) – Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; hatırlanacağı üzere, Kars Milletvekili Sabri Güner ve 26 arkadaşının, İzmit Körfez Geçiş Projesi ihalesinde Sayın Yaşar Topçu'nun kanuna aykırı olarak usulsüzlük yaptığı iddiasıyla vermiş oldukları gensoru önergesinin gündeme alınması geçen birleşimde kabul edilmişti ve bugün de, bu gensorunun görüşmelerini yapıyoruz.

Değerli arkadaşlarım, daha önce Genel Kurulda bulunmayan ve takip etme imkânı olmayan arkadaşlarıma konuyla ilgili bazı hatırlatmalarda bulunmak istiyorum: Evvela, yapılan iş, 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap–İşlet–Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanuna göre yapılmaktadır ve 1993 yılında başlamıştır, 1994 yılında davet usulü teklif alınmıştır ve dört hükümeti ilgilendirmektedir; ancak, biraz önce, DSP'li sözcü arkadaşımın "Sayın Topçu'dan daha çok diğer bakanları ilgilendirir" şeklindeki sözlerine katılmak mümkün değildir; çünkü, ihaleyi sonuçlandıran ve sorumlu olan kişi Sayın Yaşar Topçu'dur. O bakımdan "her konuda her bakan sorumludur" sözü doğru olmakla birlikte, ihaleyi sonuçlandıran bakan esas sorumludur ve kaldı ki, ciddî bilgi ve belge olmadığı iddiasındadır ki, biraz sonra, o bilgi ve belgeleri de ifade etmeye çalışacağım.

Değerli arkadaşlarım, bu ihalenin ihale usul ve esasları, 1995 yılında hazırlanmış ve oluru alınmıştır.

Değerli aradaşlarım, ihale usul ve esaslarını hazırlayan bakanlık, bu ihalede 8 inci madde çok önemlidir, bu maddede hizmet süresini esas almaktadır; yani, yapacağı bu tesisi kullanma süresini en az veren firma öncelikle davet edilecektir.

Önemli diğer bir nokta: Burada üç tip proje gelişmiştir; asmaköprü, tüpgeçit, eğik askılı köprü. Bakanlık, başlangıçta, her üçü de olabilir dediği halde, daha sonra, asmaköprü şartlarına göre hazırlanmıştır.

Şimdi, Sayın Topçu burada ne yapmıştır; ENKA ile müzakereleri başlatmıştır; çerçeve şartlar tespit edilmiş, Danıştaya sözleşme gönderilmiş, özetle, sadece, ENKA firmasıyla görüşme yapılmış ve ENKA'nın tüm şartları da eksiksiz kabul edilmiştir.

Şimdi, Sayın Topçu bununla kalmamıştır, Danıştay üyelerini bile, bizzat ENKA yetkilileriyle Danıştaya kadar giderek orada tehdit etmiştir; süre ve geçiş ücretlerinde bir değişme olursa -bakın, çok dikkatli takip edelim burayı– eğer, böyle bir değişikliğe gidilirse bu projeyi onaylamayacağını ifade etmiştir; yani, başka bir ifadeyle, ihaleyi alan ENKA firmasına açık olarak taraf olmuştur.

Sayın Bakanın geçmişteki uygulamalarına baktığımız zaman; Sarıyer ormanlarını Bahçeköy Belediyesine, beldesine vermek suretiyle, cumhuriyet tarihimizde ilk defa bir Bakan, kasıtlı olarak, büyük bir alanı, bir ilçeden alıp bir beldeye tahsis etmiştir.

Karadeniz sahil yolu ihalesi, maalesef, özel, 2886 dışında, davet usulüyle yapılmış ve alacak firmalar önceden tespit edilmiştir, indirimler de bellidir. Bu konu Genel Kurula gelmiş ve Sayın Topçu güvensizlik oyu almasına rağmen, maalesef, 276'yı bulmadığı iddiasıyla, görevinden ayrılmamıştır.

Ayrıca, Marmaris ormanlarını usulsüz olarak tahsis etmiştir. Şimdi de, körfez geçişinde, ENKA Grubuna özel muamele yapılmaktadır.

Sayın Bakanın dönemindeki ihalelere şöyle bir baktığımız zaman şunu görüyoruz: Döneminde 46 ihale yapmış; bunlardan 11'i ilanlı, 29'u davetli, 6'sı özel; 2886 dışı. İndirim oranı ise yüzde 23,77'dir. 54 üncü Hükümet döneminde yapılan ihalelere baktığımız zaman, ilanlı ihale sayısının arttığını, 35 ihalede 25 ihalenin ilanlı olduğunu, davetli ihale sayısının 10 olduğunu, indirim oranının da yüzde 41,20 olduğunu görüyoruz.

Sayın Bakan, bir yılda ne değişti de, indirimler birden bire yüzde 20'ye indi?! Burada, devlet zararı trilyonlarla ifade edilebilir. Tabiî, neden davetli, neden ilanlı değil; istediğiniz bir firmaya ihaleyi vermenin tek yolu, davetli usulü ihaleye çıkmaktır.

Bir soru akla gelebilir: Yap-işlet-devret modelinde devlet para vermiyor; zarar nerededir? 25 yıl kullanım hakkını veriyorsunuz, halkın oradan dövizle geçmesini 25 yıl bir firmaya bırakıyorsunuz; bu firmanın harcadığı para 1 milyardır, biraz sonra ifade edeceğim, toplamaya çalıştığı para da 11 milyardır değerli arkadaşlarım. Şimdi, burada iyi yapılmayan bir hesap, ufak bir hata, ülke imkânlarını, maalesef, yıllarca heba edecektir.

Değerli milletvekilleri, bizler için, hepimiz için -hangi partili olursa olsun- önemli olan, ihaleyi kimin alıp almadığı değil, devletin zararının olup olmadığıdır; bunu konuşmak mecburiyetindeyiz.

Şimdi, burada, CHP'nin tutumunu anlamak mümkün değil; sözcüleri "bu ihalede -geçen oturumda ifade ettiler- usul hatası var, taraf tutma var, Bakan görevini yapmamıştır" dediği halde, Hükümeti kurtarma pahasına, oylamada, aksine, ya salonu terk ediyorlar veya lehte oy kullanıyorlar; ama, bu ihalelerdeki yolsuzluklara ne zaman "dur" denecektir, doğrusu bunu merak ediyorum. CHP'nin bu tutumunu uygun görmüyorum; ya konuşmamalıdır ya da konuşuyorsa konuştuğunun gereğini yapmalıdır değerli arkadaşlarım.

Şimdi, Bakanın, Bakanlıktaki yöntemine bakıyoruz: Danıştay kararlarını uygulamıyor, gerektiğinde ilgilileri tehdit ediyor; hukuk tanımayan bir hukukçu görünümündedir; kendisinden başka herkes bu konuda bilgisizdir veya yanlışlıklar ifade etmektedir!..

Bir anekdot anlatmak istiyorum, notlarımı karıştırırken gördüm; Sayın Bakan, o tarihlerde DYP'lidir ve kendisine kefil olan şimdiki Başbakanını soruyorlar; onunla ilgili olarak enteresan bir cümle sarf ediyor: "İşitme engelliler için Başbakan olur, Başbakanlık yapamaz; ama, özürlülere Başbakanlık yapar." Şimdi, bu enteresandır; herhalde, partilerde, illa birisinin bir yere gidip geri gelmesi lazım. Ben, burada, ANAP'lı arkadaşlarımı uyarmak istiyorum; herhalde, Başbakanın kefil olması için, birinin bir partiye gidip geri gelmesi lazım.

Değerli arkadaşlar, bu ihalede yönlendirme vardır, ihale usul ve esaslarını ihlal vardır, rekabet ortamı oluşturulmamıştır, ENKA firması kayırılmıştır, devlet zararı söz konusudur.

Şimdi, birkaç hatırlatma yapmak istiyorum: Sıralama ve görevlendirmenin iptali davası Ankara 10. İdare Mahkemesinde devam etmektedir. Değerli arkadaşlar, bu yapılan ihalenin bir özelliği vardır, diğer ihalelere benzemez. Burada, ihaleye giren firmalar, kendi teknolojilerini, kendi malzemelerini, kendi usul ve esaslarını getirmektedir. Eğer, temel atıldıktan sonra mahkeme kararı değişik çıkarsa, burada, yapılan imalatların hepsini devlet ödemek durumundadır. Sayın Topçu'nun, Sayın Başbakanın buna gücü yetmez; trilyonlarla yapılacak bir yatırımın, belki de, mahkeme kararıyla tümü yok sayılacaktır.

Şimdi, burada, ne yapılabilir sorusu akla geliyor. İhale usul ve esaslarını yeniden düzenlemek suretiyle yeniden ihale yapılabilir. Sayın Topçu, buna "çok zaman kaybı" diyor. Ben, teknik yetkililerle görüştüm; bu iş için iki üç aylık bir süre yeter denilmektedir.

Değerli arkadaşlarım, şimdi, Sayın Topçu'nun geçen oturumda söyledikleri iddialara gelmek istiyorum. Burada, takip edilen bir usul vardır; usul de, sıralama yapıldıktan sonra -komisyon sıralama yaptıktan sonra, birinci ve üçüncüden sonra- önce müzakereler başlıyor -sıralamadan sonra müzakereler- müzakerelerden sonra değerlendirme yapılıyor ve bu değerlendirme raporu da Danıştaya yazılıyor; Danıştay da, aynısını tasdik ederse kabul edilmiş oluyor; aksi halde, ikinci sıraya geliyor; aynı görüşmeler, aynı prosedür ikinci sıra için de devam ediyor; Sayın Bakan, bunu, burada, ya bilmediği için ya konuya vâkıf olmadığı için ya da çarpıtmak maksadıyla bu şekilde izah etmediler. Sanki, Danıştay reddederse bu iş bitmiştir, o zaman ikinciye verilecektir gibi, çok yanlış bir ifadede bulundular; bu zabıtları, çok inceledim, dikkatle takip ettim; böyle diyor.

Şimdi, gelelim diğer iddialara. "VİNSAN dava dilekçesi ile gensorunun benzerliği var; gensoru verenler VİNSAN'ın avukatlığını yapıyor." Tabiî bir insanın kendisi ENKA'nın avukatlığını yapınca, herkesi öyle zannediyor. (FP sıralarından alkışlar)

Eğer bir gensoru veriliyorsa, olayda birtakım usulsüzlükler var ise gensoruda da aynı usulsüzlükler yazılacak; yani gensoruyu verenler, daha değişik, birtakım aslı olmayan gerekçeler yazma durumunda değildirler, bu bakımdan burada çok büyük bir hata vardır, yanlışlık vardır. Kaldı ki, gensoruyu verenler denetim istiyor; Sayın Bakan bizzat Danıştaya kadar gidiyor ve oradaki üyeleri tehdit ediyor; yani bu da cumhuriyet tarihinde olmuş bir şey değil. O zaman, Danıştay üyelerine sormak lazım: Görevleri nedir, bir bakan hangi noktalarda Danıştaya etkili olabilir veya maddeleri değiştirebilir; bunu da anlamak mümkün değildir.

Şimdi, müteahhit firmaların verdiği teklifler hakkında da yanıltıcı bilgiler veriyor "işte, bu VİNSAN firması 50 tane teklif verdi ve bunların hepsi de hayaliydi, usulsüzdü" diyor. Halbuki, ben dosyaları inceledim, 4 tane teklif vermiş ve bu tekliflerde 15 tane alternatif sunulmuş, doğru olan budur. Firma, birçok alternatif teklif edecektir, idare bu alternatiflerden seçme imkânına sahip olacaktır. Yani, müteahhit firmaların verdiği teklifleri, alternatifleri teklif kabul etmek de çok yanlıştır, bu bakımdan da bu işin düzeltilmesi lazımdır. Kaldı ki, Bakanın görevi birini suçlamak değil, müteahhit firmayı suçlamak değil; usulsüz teklif verenler varsa, gerekçesiyle iade edersin, işi biter.

Değerli arkadaşlar, şimdi rakamlarla ihaleyi bir takdim etmek istiyorum. Bakın arkadaşlar, KDV hariç, ENKA'nın verdiği fiyat: Vasıtalar için ortalama geçiş ücreti 11 dolar; 27 yıl görev süresi, halktan toplayacağı para 11,071 milyar dolardır ve bu 27 yıl buradaki geliri... Bu rakamlar, tabiî on yıl sonra artan fiyatları -değişecek döviz fiyatlarını, dövizdeki artışı değil- döviz bazında yapılacak değişiklikleri de içermemektedir. İtiraz eden firma; KDV dahil geçiş ücreti 9 dolar, 22 yıl görev süresi istemektedir, halktan toplayacağı para da 4,6 milyar dolardır; iki firma arasındaki fark da 6,439 milyar dolardır.

Değerli arkadaşlar, şimdi "devlet hiç para yatırmıyor, biz bunu bir an önce yapalım" mantığı yanlıştır; halkımızdan gidecek paraların miktarını söylemeye çalışıyorum.

Değerli arkadaşlarım, şimdi, kamuoyu şunu merak ediyor: Güvensizlik oyu alan bir bakan, 276'yı bahane ederek, geçen dönem çekilmedi, şimdi, acaba, Genel Kurulda 276 bulunmaz da, güvensizlik çıkarsa, Sayın Bakan iki defa güvensizlik almış olmasına rağmen, bu koltuğu muhafaza etmeye devam edecek mi? Hani, hep demokratik ülkelerden örnek veriyorlar ya, efendim, bakan kendi özel misafirlerine devletin parasını ikram ettiği için görevden alındı veya istifa etti... Bunları meydanlarda niye anlatıyorsun, işte uygulama meydanı, buyurun...

Değerli arkadaşlar, bakın, Bayındırlık Bakanlığı üst düzey yetkilileriyle görüştüm -ismi bende mahfuz, istendiği zaman açıklayabilirim- dedikleri şu: "Bu ihalede, daire başkanlığı seviyesinde bazı kimselerin imzası da yok, bilgisi de yok, halen benim de bilgim yok, çok gizli yürütülmektedir denilmektedir". Nitekim, ben bilgi alma aşamasındayken de, Sayın Bakanı haberdar etmeden kimse tek bir cümle bilgi vermedi ve bana bilgi diye, maalesef, Resmî Gazetedeki 3996 sayılı Yap-İşlet-Devret Kanunu ile Devlet İhale Kanununu gönderdiler; bilgi dedikleri de bu.

Ben, bir konu üzerinde daha özellikle durmak istiyorum. Burada ANAP Grubu adına söz alan Cengiz Altınkaya arkadaşımız, sanki, yanlışı savunmak mecburiyetinde gibi, birtakım iddialarda bulundu. Ben, bunların içinden cevaba uygun gördüğüm birkaç hususu da açıklamak istiyorum.

İhalenin henüz sonuçlanmadığını söylemektedir. Değerli arkadaşlar, Sayın Başbakan, bundan bir ay önce, 29 Ekimde temelin atılacağını beyan ettiler gazetelere. Peki, Danıştayda olan ve tasdik edilip edilmeyeceği belli olmayan bir ihalenin temelinin atılma tarihi nasıl tespit edilir?! Demek ki, Danıştaydan çıkacağı ve ön pazarlıkların yapıldığı, ENKA'ya verileceği bellidir. Aksi halde, Danıştayda en az yazım süresi, inceleme süresi, bekleme süresi yok mudur; vardır; ama, bunlar gözardı edilmiştir.

Yine, diyor ki: "VİNSAN Konsorsiyumunun dava açma yetkisi yoktur." Değerli arkadaşlar, bir konsorsiyum bir ihaleye girmiştir, ihalede birtakım iddialar vardır, dava açması gayet doğaldır. Bırakın, konsorsiyumun ayrısı, beraberi; bir vatandaş bile cumhuriyet savcılığına suç duyurusunda bulunur "burada, ihalede yolsuzluk vardır" der, cumhuriyet savcılığı konuyu inceler, dava da açabilir. Yani, ayrıca, buraya çıkıp da "bunların dava açma yetkisi yoktur" demek ne demektir?! Bunun da çok yanlış olduğu kanaatindeyim.

Değerli arkadaşlar, yine, üçüncü bir iddiası: "Diğer firmaların teklifleri öğrenildikten sonra, VİNSAN Grubu teklifi iyileştirdi." Bu iddia çok mühim. Değerli arkadaşlar, bu ifadeden, Bakanlığın, müzakereleri iyi yapmadığı anlaşılıyor. Daha iyi teklif verme imkânı varken, siz müzakerelerde tek bir firmayla müzakere eder ve o firmayla Danıştaya giderseniz ve onun bütün şartlarını da aynen kabul ederseniz taraf oldunuz demektir.

Değerli arkadaşlar, VİNSAN Grubu geçiş ücretlerinde yüzde 25 indirim yapıyor... "Bu indirimi de ihaleden üç dört ay sonra yaptı" şeklinde bir diğer iddiası var. O zaman, anlaşılıyor ki, bakanlık, geçiş ücretlerini de doğru dürüst incelememiş. Bir fiyat veriliyor; o fiyatın dörtte 1'i indirilebiliyorsa, bu, sağlıklı bir inceleme değildir değerli arkadaşlar.

Şimdi, Sayın Altınkaya'nın ifadeleri, benim şu ana kadar anlattığım ihale seyrini doğrulamaktadır; yani, sonucun önceden belli olduğunu Sayın Altınkaya ifade etmiştir; teklif veren firmaların tekliflerinin iyileştirilebileceğini kabul etmiştir, geçiş ücretlerinin yüzde 25 indirilebileceğini söylerek de, geçiş ücretlerinin sağlıklı olmadığını ifade etmişlerdir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

VEYSEL CANDAN (Devamla) – Efendim, 1 dakika istiyorum.

BAŞKAN – 1 dakikadan fazla zaten imkânımız yok.

VEYSEL CANDAN (Devamla) – Yok, 1 dakika efendim.

Değerli milletvekili arkadaşlarım, şu söylediklerime özellikle dikkatinizi arz ediyorum. Samimiyetle ifade ediyorum; bu işi yapan, bu şekilde şaibeli olan en yakınım olsaydı, kendi partim olsaydı, onu da, burada, bu şekilde tenkit etme durumunda olurdum. Şunu söyleyeyim; parti farkı gözetmeden bütün milletvekili arkadaşlarımın, tatmin olmadılarsa, en azından dosyayı tekrar okumaları ve bu ihaleyi mutlaka durdurup, iki aylık bir hazırlık süresi içerisinde -konuşmam içerisinde ifade ettim, yetkililer bunu böyle söylüyor- yeniden ihaleye çıkılması. Bize, iki aylık bir kayıp süresidir; bu suretle yeniden bir ihale yapma imkânına sahibiz. Bunun yolu da, parti farkı gözetmeden yüksek vicdanlarınıza sorarak, gensoruya evet denildiği zaman, ancak bu ihale yenilenebilme imkanına sahiptir.

Çok değerli milletvekili arkadaşlarım, bu konuda hassas davranacağınız ümidiyle Yüce Heyetinize saygılar sunuyorum. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Candan, teşekkür ediyorum.

Doğru Yol Partisi Grubunun görüşlerini ifade etmek üzere, Sayın Nevfel Şahin; buyurun efendim.

DYP GRUBU ADINA NEVFEL ŞAHİN (Çanakkale) – Sayın Başkan, çok değerli milletvekili arkadaşlarım; Yüce Meclisimizin, Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu Hakkında -Körfez geçişinde, 500 trilyon liralık yolsuzluk yapıldığı iddiasıyla- gündeme alınmasına karar verdiği gensorunun görüşmelerinde, Doğru Yol Partisi Grubu adına görüşlerimizi arz etmek üzere huzurunuzdayım; bu vesileyle Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (DYP sıralarından alkışlar)

Gerçekten, Bayındırlık ve İskân Bakanımız Yaşar Topçu'nun, bakanlığa geldiği günden bugüne kadar yapmış olduğu bütün icraatlarda ve açtığı bütün ihalelerde bir yolsuzluk iddiası vardır.

Yüce Meclisimiz karar verdi, Karadeniz sahil yolu konusunda soruşturma açıldı; şimdi, Karadeniz sahil yolu konusundaki bu soruşturma devam ediyor ve inanıyorum ki, gerçekten, burada, yaklaşık 200 trilyon liralık yolsuzluk yapıldı.

Daha evvel de söylemiştim, en başında, Hazineden ihale açılabilir diye izin gelmeden önce, Karadeniz sahil yollarının ihalesi bitirildi; Hazine daha müsaade etmemiş... Yine, hepinizin bildiği gibi, Sarıyer ormanları, yine, daha evvel Gaziantep'te yapılan ihaleler ve yüzde 20'nin üzerinde tenzilat oldu diye bu ihalelerin birkaç kez iptal edilmesi ve bugün de Körfez geçişi ihalesi...

Nedir bu Körfez geçişi; 2 847 metre uzunluğunda, İstanbul-Bursa-İzmir otoyolunu 85 kilometre kısaltacak bir geçiş. Peki, bu Körfezde denizin derinliğine baktığımızda, yaklaşık 45-50 metre.

Şimdi, burada benden önce konuşan arkadaşlarımız birçok konuya değindiler; ama, 3 firmanın vermiş olduğu tekliflere baktığımızda, asmaköprü, eğik askılı köprü ve batık tünel tekliflerine baktığımızda, bu üç geçiş de, teknik bakımdan, coğrafî bakımdan, mühendislik bilimi bakımından uygulanabilir nitelikte proje. Daha evvel, Karayollarının şartlarında, biz sadece asmaköprü istiyoruz, biz sadece eğik askılı köprü istiyoruz, biz sadece batık tüp tünel istiyoruz diye bir şart yok. Neticede, devletin yararına, en ekonomik kurallar ve koşullarda bu geçişi sağlayacaksınız.

Esasında, bu proje, 1993 yılında -Doğru Yol Partisinin başbakanlığı döneminde- yatırım programına alınmış, 1994 yılında ihaleye çıkarılmış ve bir teklif olduğu için de ertelenmiş, Sayın Yaşar Topçu'nun Bakan olduğu dönemde de bu ihale sonuçlanmış. Şimdi, Sayın Bakan, bu kürsüye geldi "Deniz Kuvvetlerinin bir isteği var; deniz derinliği 35 metre olacak, köprünün sudan yüksekliği 64 metre olacak; onun için, batık tüneli uygulamak mümkün değil" diye bir iddiada bulundu.

Benim elimde de bir proje var; ben de bu projeyi göstermek istiyorum. İşte, batık tüp tünel projesi... Ne istemiş Karayolları; daha önce demiş ki, geçişin genişliği 400 metre olacak; sonra 800 metreye çıkarmış ve derinlik de 35 metre olacak; niçin; Donanmanın körfezi geçmesi için. İşte, geçiş 800 metre, derinlik de 35 metre...

Değerli arkadaşlar, İzmit körfez geçişinde düşünülen ve gerçekten de, bu otoyolu 85 kilometre kısaltacak bu proje güzel bir projedir, ülkemizin ihtiyacı olan bir projedir; ama, bir şeyi daha düşünmek mecburiyetindeyiz; İstanbul'dan Bursa'ya bir tren yolu yapmak mecburiyetindeyiz. Hergün körfez geçilmez; mutlaka, İstanbul, Bursa ve oradan da Akdenize uzanacak, İzmir'e uzanacak bir demiryolunun İstanbul bağlantısı yapılmalı. İleride, İstanbul'da, düşündüğümüz tüpgeçitin Avrupa'ya bağlantısının devamı olan bir demiryolu geçişini de düşünmemiz lazım. Şimdi, bunu, ancak tüpgeçitte yapmak mümkün, asmaköprüde ve eğik askılı köprüde yapmak fevkalade zor.

Şimdi, bu projelerin hangisinin ekonomik olduğuna hangisinin olmadığına bakmamız lazım. Daha önceki konuşmamızda da söyledik; bu projelerin en ekonomiği, batık tüp tüneldir. Niçin...

Siz, yap-işlet-devret modeline göre bir proje yaptırıyorsunuz; bunu yapan kişi bir süre bunu işletecek, ondan sonra da size devredecek. 1 batık tüp tünelin ömrü 2 asmaköprünün ömrüne eşit. Şimdi, hangi teknik kurala göre böyle bir tercihi yaptınız?!.

Yine, geçiş ücretlerine baktığımızda, asmaköprüde 11 dolar, süresi 27 yıl; ama, batık tüp tünele baktığımızda, geçiş ücreti 9 dolar, süresi 22 yıl. Şimdi, Karayolları Genel Müdürlüğü ve Sayın Bakan, bu konulara bakmadan, bu konuları değerlendirmeden, ihaleleri şeffaf, serbest rekabet kurallarına uygun olarak yapmadan, hangi kurala göre, hangi şarta göre asmaköprüye karar verdi?!

Şimdi, eğer, siz, bunları bir kenara iterek, tamamen bir firmaya angaje olup, devletin aleyhine birtakım şartları, şartnameleri yazıp, ondan sonra da "biz ihaleyi sonuçlandırdık" derseniz, işte, o zaman, gerçekten de kamu yararına iş yapmamış olursunuz.

Değerli arkadaşlar, şimdi, Sayın Bakan, buraya çıkıyor, elinde birtakım projeler... Bende, körfezin her noktasının deniz derinlikleri var; hepsini inceledim, burada, elimde; isterseniz şimdi de gösterebilirim.

Bayındırlık Bakanlığı Karayolları Genel Müdürlüğüne baktığımızda, daha birbuçuk ay önce Ankara-Pozantı otoyolunu ihale etmişler. Peki, ne olacak bu; dışarıdan kredi alınacak, Bayındırlık birim fiyatları her yıl dolara endekslenecek ve ondan sonra bu yol yapılacak.

İhale tenzilatlarına baktığımızda, yüzde 20, yüzde 20,01, yüzde 21. Şimdi, acaba, bu ihalede de şeffaflık var mı, bu ihalede de rekabet koşulları teknik şartlara uygun ve serbest piyasa koşularına uygun mu yapıldı; bana göre, yapılmadı; çünkü, Karadeniz sahil yolunda iş alan firmalara baktığımızda, Ankara-Pozantı yolunda iş alan firmalara baktığımızda, bir firma 3 tane, 4 tane iş almış ve sayın milletvekilleri, bunları topladığınızda, dışarıdan kredi alarak yapılacak olan 3-4 milyar dolarlık ihaleleri de kattığınızda, Karayolları Genel Müdürlüğünün ihalelerinin parasal değerinin yüzde 90'ını 50-60 müteahhit almış; geriye 40-50 bin müteahhit kalıyor, onlara da yüzde 6'lık, yüzde 7'lik bir iş kalmış.

Sayın milletvekilleri, bir ihale dış krediyle yapılacaksa, bu dış krediyi getirme şartını ihale safhasında müteahhitin söylemesi ve ihalenin gereğinin bu olması lazım değil mi? Şimdi, ben bir işe giriyorum müteahhit olarak, 200 milyon dolarlık bir iş yapacağım, dışarıdan kredi getiriyorum; kredinin faizi belli değil. Sayın Bakan, eskiden, Karadeniz sahil yolu işinde "libor+1,5'ten fazla olmayacak" diye söylemişti. Peki, 800 milyon dolar kredi gelmesi lazım, bugüne kadar 150 milyon dolar geldi, onun faizi libor+2,25; aradaki farkı kim ödeyecek, Sayın Bakan kendi cebinden mi ödeyecek?! Bugün, dışkredi bulamıyor Türkiye; libor+8'ler, libor+9'lar... Devlet, yüzde 8, yüzde 9 daha fazla faiz verecek dolar bazında. Peki, bu parayı kim ödeyecek, bu parayı müteahhitler mi ödeyecek? Bu işlerin şartnamelerine baktığınızda, müteahhitlerin böyle bir şartı yok. Tamamen kredilere Hazine kefil, kredilerin faizlerini Hazine ödeyecek ve ondan sonra da, geliyorsunuz, emek/yoğun esasıyla hazırlanmış Bayındırlık birim fiyatlarını dolara bağlıyorsunuz. Bunu izah etmek mümkün değil.

Bakın, siz 300 liralık bir imalat yapacaksınız, senenin başında bir fiyat veriyorsunuz, diyorsunuz ki "bu, 1 dolar olacak" ve bütün sene -yani, o sene birinci aydan başlamak üzere onikinci aya kadar- bu fiyatı, 300 lirayı uygulayacaksınız; ama, dolar 300 lirada durmuyor ki, dolar yüzde 65 arttığında fiyatınız 480 lira oluyor ve sizin yılbaşında verdiğiniz fiyat, bütün yıl geçerli olması için verdiğiniz fiyat, yüzde 60 artıyor. Bayındırlığa iş yapan müteahhitler, birim fiyatlarına göre bu işi yaptığında, bu farkı alamıyor. Kim alıyor; işte, seçilmiş 40- 50 müteahhit, hem paralarını dolar olarak alıyor hem de Bayındırlık birim fiyatlarını dolara bağlı kurdan dolar olarak alıyor. Böyle bir soygun düzeni hiç görülmemiştir. Otoyolların bile birim fiyatlarının teklifleri dolar üzerinden verilmişti. Zaten, uluslararası ihaleye açmış olsaydı, bütün fiyatlar -birim fiyatlar, teklif fiyatlar- dolar üzerinden olacaktı.

Şimdi, bu Hükümetin yatırımları 1 katrilyon; Bayındırlık Bakanlığının yatırımları ise, 1998'de 150 trilyon. Bu sene, Bayındırlık Bakanlığının, dışarıdan kredi alacağım diye, 4 milyar dolara yakın yaptığı iş var ve Türkiye, eğer dışarıdan kredi alırsa -kredinin faiz şartı da belli değil- 4 milyar dolar borçlanarak iş yapacak. Bu kredilerin faizleri nedir; faizleri en az libor+2,25; libor+8, belki libor+10'lara çıkacak. Peki, bu zararı kim ödeyecek?

Şimdi, dışarıdan kredi yoksa, dışarıdan para yoksa, faizi belli değilse, bu ihaleler niçin yapılıyor sayın milletvekilleri?! İşte, Karadeniz sahil yolu yapıldı; daha evvel 347 kilometresi ihale edilmişti, devam ediyor. Onlar için para bulmuyoruz, bir kenara bırakıyoruz; 200 kilometreyi yapıyoruz ve bir yıldır para yok. Para yok, pul yok, arkasından diğer ihaleler ve bunların toplamı 4 milyar dolar. Niçin yapılıyor_

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Şahin, süreniz doldu. Size, sırf Sayın Heyeti selamlayasınız diye 1 dakika eksüre veriyorum; başka imkânım yok.

NEVFEL ŞAHİN (Devamla) – Sayın milletvekilleri, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin hiçbir döneminde, Bayındırlık Bakanlığı, bu kadar usulleri, esasları, teknik şartnameleri ve yönetmelikleri çiğnenerek idare edilmedi ve gerçekten de -işte, benden önce konuşan arkadaşımızda söyledi- Yüce Meclis üç defa bu Sayın Bakana güvensizlik oyu verdi. Mecliste güvenmeyenlerin sayısı çok, güvenenlerin sayısı az. İşte, milletin iradesi bu. Biz, milletvekilleri olarak görevimizi yapıyoruz, Sayın Bakana düşen görev de, bu milletin iradesine uyması ve görevini bırakmasıdır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Şahin, süreniz doldu.

NEVFEL ŞAHİN (Devamla) – Biz, Doğru Yol Partisi Grubu olarak, bu gensoruya kabul oyu vereceğiz. Gerçekten de, bu ülkede dürüst siyasetin, haksızlıkların yolsuzlukların önlenmesi için güvenoyu vereceğimizi söylüyorum; Yüce Meclise saygılar sunuyorum. (DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Şahin, teşekkür ediyorum.

M. CİHAN YAZAR (Manisa) – İyi, güvenoyu verin.

NEVFEL ŞAHİN (Çanakkale) – Gensoruya güvenoyu vereceğiz.

BAŞKAN – Efendim, biz, bunu düzeltmeden önce süre başlıyor. İnşallah, bütün aksamıyla devreye girdiği zaman, bu sıkıntılar olmayacak. Şimdi part-time çalışıyor, kusura bakmayın.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun görüşlerini ifade etmek üzere, Sayın Ali Topuz; buyurun. (CHP sıralarından alkışlar)

CHP GRUBU ADINA ALİ TOPUZ (İstanbul) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; Bayındırlık ve İskân Bakanı Sayın Yaşar Topçu hakkında verilen gensoru önergesinin ikinci görüşmesini yapmak üzere toplanmış bulunuyoruz ve Cumhuriyet Halk Partisi Grubunun görüşlerini size sunmak üzere karşınızdayım; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Geçen müzakereler sırasında, Sayın Bakanın verdiği yanıtlar ve yaptığı yorumlarla ilgili olarak içine düştüğü çelişkiler ve aktardığı bilgilerdeki eksiklikler ve yanlışlıklar konusunda bu oturumda konuşma yapacağımı ve bazı hususları daha ayrıntılı bir şekilde dikkatinize sunacağımı ifade etmiştim. Şimdi, o görevimi yapmak istiyorum.

Sayın Topçu, Bakanlık olurlarındaki ifadeleri, teknik şartnamelerdeki birtakım tanımlamaları hep birbirine karıştırmış. Örneğin, otoyolla ilgili köprü ve tüneller için konulmuş birtakım tarifleri ve tanımları, körfez geçişindeki köprü ve tüneller için bile kullanıp değerlendirme yapma noktasına kadar gelerek, bu konuda bilgisiz olduğunu da kanıtlamıştır. Başka birçok örnek var; ama, meselemiz bunlar değil. Ben, Sayın Topçu'nun, gerçekleri gördükten sonra hâlâ doğrunun yanında yer alma ihtimalinin -onun açısından öyle bir ihtimalin, Hükümet açısından böyle bir ihtimalin- var olduğunu düşünerek, o iyi niyetle yorum yapmaya çalışıyorum.

Değerli arkadaşlarım, Bakanlık olurunun 8 inci maddesi, en ucuz teklifi veren ve tesisi en kısa sürede devlete teslim edecek olan firmanın birinci sırada yazılarak müzakerelerin o sırayla başlatılmasını; bir yap-işlet-devret modeli olduğu için, sonuna kadar kamu yararını gözeten bütün ihtimalleri gerçekleştirmeyi amaçlamıştır.

İddia ve ispat ediyorum ki, teklif verildiği anda, teklifteki fiyatlar yüzde 25 oranında tenzilata tabi tutulmuştur. Bunu dikkate almayan zihniyet, ancak ve ancak, ihaleyi bir başka firmaya vermeye kararlı bir zihniyet olabilir.

Sayın Bakanı buradan uyarıyorum, Cumhuriyet Hükümetinin Bakanının iyiniyetine ve dürüstlüğüne inanmak istiyorum; bu kadar açık seçik belgeler ortadayken, hâlâ bunların tersini savunmak, ne Sayın Bakana, ne onun Hükümetine, ne de o firmalara hiçbir şey kazandırmaz. (CHP ve FP sıralarından alkışlar)

İSMET ATTİLA (Afyon) – Şimdi soralım canım...

ALİ TOPUZ (Devamla) – Bakınız, yapılan ilk tahminlere göre, 500 trilyonun üzerinde farklılık var. Bütün kamu görevlilerinin 20 puanlık bir maaş artışı için 300 trilyonu bulamayan bu Meclis...

LÜTFÜ ESENGÜN (Erzurum) – Bu Hükümet...

ALİ TOPUZ (Devamla) – ...300 trilyonu bulamayan bu Hükümet, şimdi, en az 500 trilyon, başka türlü bir hesap yapılacak olursa, vatandaşa atılan kazıkla beraber hesap yapılacak olursa, 6 milyar dolara varan bir soygun söz konusudur. İddia ediyorum, altına imzamı atarak söylüyorum, bu işleri bilen bir insan olarak söylüyorum ve Yüce Meclisin, özellikle Hükümeti oluşturan partilerin ayılmasını istiyorum.

İ. ERTAN YÜLEK (Adana) – Oyunuz ne olacak?

CAFER GÜNEŞ (Kırşehir) – Oyunuzun rengi ne olacak?

İ. ERTAN YÜLEK (Adana) – Sayın Topuz, bunun istismarla hiçbir alakası yoktur.

ALİ TOPUZ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım...

M. SIDDIK ALTAY (Ağrı) – Demagoji yapma.

LÜTFÜ ESENGÜN (Erzurum) – Çarşamba günü Mecliste misiniz, değil misiniz?

ALİ TOPUZ (Devamla) – ...ben söylediğim her şeyin ne olduğunu biliyorum. Öyle oturduğunuz yerden bana laf atmayın, hepsinin cevabını veririm ben.

Şimdi, fiyatlarla ilgili mesele bu.

BAŞKAN – Efendim, sürenizi siz kendiniz kullansanız keşke diye düşünüyorum.

ALİ TOPUZ (Devamla) – Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Lütfen.

ALİ TOPUZ (Devamla) – Gelelim önemli öteki bir meseleye, seyir gabarileri meselesine.

Değerli arkadaşlarım, Sayın Bakanın bu kürsüden verdiği bilgiler, özel olarak bütün arkadaşlarımıza teker teker imkân bulduğu zaman verdiği bilgilerin tamamı yanlıştır. Sayın Bakan aldatılmaktadır. DSP'nin sayın sözcüsü, kendisine verilen tek taraflı bilgileri kullanmıştır. İyiniyetinden kuşku duymuyorum; ama, öyle değildir. Daha ikinci ihalenin teklif mektupları verilirken, o mektupların içinde projelerle ilgili her türlü düzenleme yapılmıştır.

Dosyayı açarsanız, bir tarafsız heyet önünde bu dosyayı incelemeye tabi tutarsanız Sayın Bakan, söylediklerinizin hepsinin yanlış olduğunu size gösteririm; o zaman, tahmin ediyorum, suratınız çok kızarır. Yapmayın bunu!.. Yapmayın!.. Bu kadar yalan söylemeyin, bu kadar gerçekdışı konuşmayın. Bir firmayı ekarte edecekseniz, başka sebepler bulun, edin, bizim umurumuzda değil (A) firması veya (B) firması; ama, ortaya koyduğunuz tercihleri, sanki, bir firmayı kayırıyormuş gibi koyduğunuz konusunda tereddütler hasıl olmaktadır bizde ve bir de, kamu yararı değil de, kamunun aleyhine bir durum söz konusudur.

Değerli arkadaşlarım, kaldı ki, müzakere aşamasında bu projenin teknik özellikleriyle ilgili konuşulması gereken birtakım eksiklikleri varsa, bunlar, firmalarla konuşularak giderilmesi gereken konulardır. Kesin proje verilmiyor; burada bir proje yarışması yok. Burada, bir fiyat ve erken teslim etme yarışması var; proje yarışması yok. O nedenle, projelerde ufak tefek yanlışlıklar olsa bile, bunları gidermek o müzakerenin konusudur. Ayrıca şunu da söyleyeyim: Teknoloji hızla ilerliyor; artık, asmaköprü teknolojisini aşan -burada, üçüncü firmanın önerdiği tipte- köprüler söz konusudur dünyada.

Değerli arkadaşlarım, Sayın Bakan burada konuşmasında yine çok büyük bir hata yaptı "müzakere dediğiniz şey, dosyalar verilirken yapılır; dosyalar verildikten sonra, teklifler verildikten sonra müzakere yapılmaz; kanunu okuyun" dedi. Ben de ona söylüyorum şimdi, başında bulunduğunuz Bakanlığın yayımladığı oluru okuyun; müzakerenin ne zaman yapılacağı, müzakerenin ne anlam ifade ettiği...

Yap-işlet-devret modelinde iki aşamalı bir değerlendirme vardır. Firmalar seçildikten sonra, verilen teklifleri sıraya koymak, bir değerlendirmedir; çünkü, sıraya koyma, idarenin en önemli tercihini ortaya koyuyor. Eğer idare diyorsa ki "erken teslim önemlidir" ona göre sıralıyor, eğer idare diyorsa ki "maliyeti önemlidir" ona göre sıraya koyuyor. İkinci aşama, o sıralamadan sonra, oturup müzakere edecekler, her firmayla müzakere edecekler ve her firmanın kamu yararına olan hükümlerini, mümkünse, tekliflerden birinin bünyesinde toparlamaya çalışacaklar; bu yapılmamıştır.

Vaktimin azaldığını görüyorum.

BAŞKAN – 4,5 dakikanız var.

Değerli arkadaşlarım, Sayın Bakan pek çok şeyi kamuoyundan gizliyor, Meclisten gizliyor, Danıştaydan gizliyor. Danıştayın istediği işlem dosyasını eksik verdiklerini iddia ediyorum bu kürsüden; gelsin Sayın Bakan, bana bunun yanıtını versin! Benim burada verdiğim, burada bulundurduğum belgelerin pek çoğu, Danıştaya verilen işlem dosyası içerisinde yoktur. İşlem dosyası, o konuyla ilgili yapılmış bütün müzakerelerin tutanakları da dahil olmak üzere, bütün konuları içermesi gereken bir dosyadır; ama, suya sabuna dokunmayan, gazete ilanları, işte birtakım resmî yazışmalar dosyanın içerisine konulmuş, ama, can alıcı belgeler konulmamış.

Değerli arkadaşlarım, şimdi gelelim sonuç bölümüne:

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Topuz, süreniz bitti efendim.

Sayın Topuz, 1 dakika yetiyor mu efendim?

ALİ TOPUZ (Devamla) – Evet efendim, teşekkür ederim.

İçinde benim de bulunduğum Cumhuriyet Halk Partisi Grubuna mensup milletvekilleri olarak, Sayın Yaşar Topçu hakkında bu konuyla ilgili bir soruşturma açılmasını ve bu soruşturmanın, eğer mümkünse, Sayın Başbakanın soruşturmasıyla beraber bir şemsiye altında görüşülmesini talep etmekteyiz.

ALİ TOPUZ (Devamla) – Deminden beri söylediğimi eğer bir grubun başkanvekili hâlâ anlamamışsa, benim yapacak fazla bir işim yok. (CHP ve ANAP sıralarından alkışlar)

MEHMET GÖZLÜKAYA (Denizli) – Gayet iyi anladım.

ALİ TOPUZ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım, bu Meclis, bundan kısa bir süre önce, 488 milletvekiliyle, bir seçim tarihi tespit etti ve Türkiye'yi seçime götürmeye karar verdi. Bu karar, sanıyorum, bu dönemde alınmış -demokrasimiz açısından alınmış- en önemli karardır.

Hepinize saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Topuz, teşekkür ediyorum.

Üçüncü 1 dakikanızı kullandınız efendim.

Demokrat Türkiye Partisinin görüşlerini Heyetinize arz ve ifade etmek üzere, heyetinize, Sayın Yılbaş'ı davet ediyorum.

Buyurun Sayın Yılbaş. (Alkışlar)

DTP GRUBU ADINA MAHMUT YILBAŞ (Van) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; görüşülmekte olan gensoru önergesi hakkında Demokrat Türkiye Partisi Grubunun görüşlerini arz etmek üzere huzurunuzdayım; başta Sayın Başkanım olmak üzere, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, gensorunun içeriğine girmeden, başlangıçta, Anayasamızda öngörüldüğü şekilde, denetim şekilleri, önergelerinin verilmesi, görüşülmesi, oylanması ve sonuçlanması konusunda Grubumuzun görüşlerini sunmak istiyorum.

Biliyorsunuz, Anayasamız, Parlamentomuzun -Türkiye Büyük Millet Meclisinin- yürütme üzerinde denetim yetkisini hüküm altına almıştır. Bu hükümler içerisinde, yazılı, sözlü soru sorma, siyasî sonuç doğurucu gensoru müessesesi, bilgi edinme bakımından araştırma ve cezaî sonuçlar doğurabilecek bir soruşturma mekanizması vardır. Siyasî sonuç doğurması bakımından, gensoru, bunların içerisinde, en ciddî anayasa müessesesidir. Bunun için, bir gensoru verilirken, her şeyden önce, gensorunun alakalı olduğu, ilgili olduğu konular üzerinde, hem gensoruyu verenlerin hem de gensoru önergesini Yüce Mecliste görüşecek olan grupların milletvekillerinin, çok ciddî bilgilere sahip olması lazımdır. Onun için, Demokrat Türkiye Partisi olarak düşünüyoruz ki, gensoru önergesi Meclise verilmeden önce, eğer bu konuda, düşüncelerde, sonuç itibariyle bir cezaî müeyyide söz konusu değilse, bir araştırma yapılmasının gereği vardır. Araştırma yapılsın ki, bu kürsüye gelindiğinde, herkes, özellikle teknik konularla ilgili olarak işkembeden konuşmasın; elinde bilgiler olsun, bulgular olsun.

Şimdi, milletvekili arkadaşlarımız burada grupları adına konuşurlarken, elimde Meclis albümü, bakıyorum, acaba diyorum...

BAŞKAN – Sayın Yılbaş, çok edip ve çok nazik bir değerli arkadaşımızsınız. O kelime, zannediyorum, iradeniz dışında kullanıldı. Affedersiniz, bu "işkembe" kelimesini bir düzeltirsek... Zannediyorum, size uygun olanı odur.

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Sevgili Başkanım, hay hay; ama, bu, bir deyimdir; halkımızın çok kullandığı bir deyimdir; ama, siz onu o türlü aldıysanız, değiştiriyorum, sözümü geri alıyorum Sayın Başkanım.

BAŞKAN – Çok teşekkür ediyorum Sayın Yılbaş.

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım, bunun için, özellikle bu konularda, Meclisin -sadece Meclisin değil- mutlaka sizlerin de, hem kamuoyu yayınlarından ve hem de vatandaşla olan yüz yüze, bire bir ilişkilerinizde, birey olarak siyasetçinin, sosyal olay olarak siyasetin, siyasî partilerin ve dolayısıyla da, hiçbir günahı olmayan, sadece demokrasinin bir mefhumu olan Türkiye Büyük Millet Meclisinin, kamuoyunda son yıllarda fevkalade olumsuz görünümü vardır. Bu, neden kaynaklanmaktadır; milletvekili ve siyasî partiler, Anayasadan kaynaklanan yetkilerini ve görevlerini, üzerinde hiç düşünmeden, akıllarına estiği şekilde kullanmaktadırlar; akıllarına estiği gibi kanun teklifinde bulunmaktadırlar, akıllarına estiği gibi bu Mecliste cevaplandırılmak üzere yazılı veya sözlü soru sormaktadırlar ve yine de gensoruya müracaat etmektedirler.

Buraya çıkmadan evvel saydım; acaba şu anda Genel Kurulda kaç Bakan var dedim. Saydığım sırada, ilgili Bakanla beraber 3 bakan vardı; şu anda Genel Kurula girdilerse, bilemiyorum. Kaç milletvekili var; 70 civarında. Bu görüşme sonucunda, gensoru çarşamba günü burada oylanacak. 500'ü geçen milletvekilimiz var; hangi bilgiye, hangi bulguya göre, gelip burada sayın milletvekilleri oy kullanacaklar?.. Burada meseleyi dinleyen 70 kişi. Geride kalanlar?!. 400'ü aşkın milletvekili çarşamba günü buraya geldiğinde, neye göre, olumlu veya olumsuz, gensoru konusunda oylarını izhar edecekler?..

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Sen kendi partini düşün.

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Değerli milletvekilleri, şimdi buradan tüm kamuoyuna sesleniyorum: Eğer, verdiğiniz gensoruda, siz, gerçekten ciddiyseniz, verdiğiniz gensoruda belirttiğiniz hususlara gerçekten inanıyorsanız, lütfen, gensorunun görüşülmesi sürecinde burada bulununuz, oturunuz, izleyiniz ve gensoruya verdiğiniz önemi de, hiç olmazsa, en azından, karşınızda bulunan milletvekillerine ihsas ediniz. Ben milletvekili olarak, hep sürekli sizi izledim, acaba, gensoruda ileri sürdükleri konulara inançları var mı, inanıyorlar mı diye; ama, konuşma bitti, Genel Kurul terk edildi. Hani, nerede bunun ciddiyeti?!. Değerli arkadaşlarım, demek ki, bu konuda yeterince ciddiyet yok.

HACI FİLİZ (Kırıkkale) – Siz, kendi sıralarınıza bakın.

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Ben, gensoru önergesinin içeriği bakımından konuşmuyorum; bir milletvekili ve bir grubun sözcüsü olarak, Anayasa müessesesi olan gensorunun görüşülmesi sürecine Grubunuzun verdiği önemi belirtmek için bu sözleri söylüyorum.

BAYAR ÖKTEN (Şırnak) – Senin partin, seni dinlemiyor; bak, kaç kişi var?..

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım, bir de, Bayındırlık Bakanımız Sayın Yaşar Topçu'nun garip bir şansı var; benim bildiğim kadarıyla, Sayın Topçu, uzun yıllardır, siyasî bilincini, birikimini ve inancını, Doğru Yol Partisi gençlik kollarından yetişerek kazanmıştır ve son dört seneye kadar Doğru Yol Partisinin mensubu olarak, Türk siyasetinin, Türk kamuoyunun yakından bildiği bir insandır ve değerli, tecrübeli bir bakandır da. Bakanlık tecrübesinin büyük bir bölümünü de Doğru Yol Partisinin içerisinde edinmiştir.

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Siz nereden seçildiniz Sayın Yılbaş?!

BAYAR ÖKTEN (Şırnak) – Van'da ihale var mı?!. O kadar yağ çekme!..

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Sizin sunduğunuz tablo içerisinde eğer öyle bir husus varsa, demek ki -ben inanmıyorum tabiî ona- o alışkanlıkları, sizlerle birlikte olduğu zaman kazanmıştır.

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – O da, senin gibi sonradan bozuldu herhalde!..

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Sayın Yaşar Topçu biraz sonra buraya gelecektir; bu konudaki bilgileri, bulguları ortaya koyacaktır; daha önceki gensorular hakkında kendi tavır ve davranışını bir bakan olarak nasıl izah ettiyse, şimdi yine aynı şekilde -çok açık olarak, inandırıcı bir şekilde- burada müdafaa edecektir.

Değerli arkadaşlarım, yalnız, yine üzerinde durmak istediğim bir konu var; Demokrat Türkiye Partisi olarak bizim, hemen hemen bir yılı aşkın bir zamandır, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunduğumuz bir ihale kanunu teklifimiz var. Bu sıkıntıların hepsi, bir ihale mekanizmasının işlemesinden kaynaklanıyor.

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Hükümetin ortağı değil misiniz; sözünüz dinlenmiyor mu; niye onlara bahsetmiyorsun?!

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Şimdi, demin bana laf attınız "nerede demokratlığın?" diye; çok güzel bir örneğini verdiniz; siz de, burada bir sözcü konuşurken, oradan laf atıyorsunuz; böylece de... Zaten, sizin aranızda da bir süre bulundum; liderinizden size kadar, ne kadar demokrat olduğunuzu, ben çok yakından bilirim. (DTP sıralarından alkışlar)

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Zaten, bu Parti olmasaydı, sen o kürsüden konuşamazdın. Sen, o kürsüye de layık değilsin!

İSMET ATTİLA (Afyon) – Kendine ait, sana ait o sözler. Seçildin kaçtın; utan, utan!.. Nasıl girdin buraya sen?!.

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım, onun için, ihale mekanizmasında, sisteminde açıklığı, kamu çıkarını ve rekabete açıklığı sağlayacak bir mekanizmayı, bugünkü sistemin yerine ikame etmek mecburiyetindeyiz. Yoksa, bundan sonra, Sayın Topçu gider, yerine bir başkası gelir, belki yerine...

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Seni bakan yaparlar; sen çok güzel yaparsın!..

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Yok; benim, teknik konularda bir bilgim yok. Sensin mühendis; inşallah, gün gelir, seni de orada görürüz, senin marifetlerini de orada izleriz...

İSMET ATTİLA (Afyon) – O da olacak; yakında; nisanda!..

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Ben, senin gibi davayı satmıyorum, bırakıp kaçmıyorum!..

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım, bu Meclisimizin bellibaşlı görevleri arasında olan ve kısa zamanda yapılması gerekli konulardan bir tanesi, yeni ihale kanununu çıkarmak...

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Sayın Başkan, gensoru üzerinde mi konuşuyor, siyaset mi yapıyor?!. Lütfen, ikaz eder misiniz!

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Ayrıca, yine Demokrat Türkiye Partisi tarafından Meclise sunulmuş olan, seçim kampanyalarında yapılacak harcamaların belgelenmesine ilişkin teklif ve ahlak yasası teklifinin, mutlaka, dokunulmazlığın kaldırılmasıyla birlikte ele alınması gereklidir. Bunlar yapıldığı takdirde, hiçbir şekilde, artık, bu yaklaşımlar içerisinde, ne bu Yüce Meclis ne Yüce Milletimiz ne de sizler bu kadar meşgul oluruz. Bunların mutlaka yapılması lazımdır; aksi takdirde bu, sürgit olacaktır.

BAYAR ÖKTEN (Şırnak) – Siz gittikten sonra olur; hiç merak etme.

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Değerli arkadaşlarım, bir de anlayamadığım bir konu var -beni affetsinler, mazur görsünler- gerçekten, yapılan konuşmalar içerisinde en fazla içerikli ve heyecanlı gördüğüm -hem içerikliydi hem de çok heyecanlıydı- Sayın Ali Topuz'un konuşmasıydı; dört kulakla, candan dinledim ve dedim ki, bu konuşma sonunda mutlaka bir sonuç çıkacaktır...

BAYAR ÖKTEN (Şırnak) – Öbür iki kulağı göremiyoruz!..

MAHMUT YILBAŞ (Devamla) – Bu kadar heyecanlı konuşmadan, bu kadar inançlı konuşmadan sonra, yine top taca atıldığına göre, biz bunu nasıl izah edeceğiz?!. Hayır, grup olarak da değil; biz, Türkiye Meclisinin üyeleri olarak, bir Parlamento olarak, bunu Türk kamuoyuna nasıl izah edeceğiz?!. Çünkü, kamuoyuna gittiğinizde, vatandaşla bire bir ilişki kurduğunuzda, sadece sizinle ilgili sorular sormuyorlar; tüm Parlamentoyla ilgili, tüm siyasî partilerin tavır ve tutumlarıyla ilgili sualler soruyorlar.

OYA ARASLI (İçel) – Biz hesabımızı veririz; siz kendi hesabınızı verin!

Hepinize saygılar sunuyorum efendim. (DTP sıralarından alkışlar)

OYA ARASLI (İçel) – Biz hesabımızı veririz; siz kendi hesabınızı verin!

BAŞKAN – Sayın Yılbaş, teşekkür ediyorum efendim.

TAHSİN IRMAK (Sıvas) – Sayın Başkan, bize laf attı, bizim Partimiz için; söz verin...

BAŞKAN – Size laf attı... Sayın Irmak, siz de Sayın Yılbaş'a gül atmadınız!..

BAŞKAN – Bak, çok sıkıntıya düşerseniz kullanın diye bunu getirdim!..

Değerli milletvekilleri, şimdi, Anavatan Partisi Grubu adına, Sayın Altınkaya...

Buyurun efendim. (ANAP sıralarından alkışlar)

ANAP GRUBU ADINA CENGİZ ALTINKAYA (Aydın) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; görüşülmekte olan gensoru önergesi üzerinde Anavatan Partisi Grubu adına söz almış bulunmaktayım. Bu vesileyle, hepinizi en içten saygılarımla selamlıyorum.

İkinci görüşmenin sonuna geldik. Zannediyorum, bu ihale işlemiyle ilgili konuşulmayan, anlaşılmayan konu pek kalmadı; ama, tabiî ki, doğruları anlamak isteyenler açısından.

Burada tabiî, aklımıza gelen konu şu ki; üretemeyen, iş yapamayan, tembellik ve kısırlıkla malul olan siyasî anlayış sahipleri tarafından, iş yapanlar kıskanılıp, onlar çekilemeyip ve sonunda da "onların da iş yapmasını, iş üretmesini önlemek için acaba ne yapabiliriz" den hareket edilerek yapılmış bir işlemdir. O kadar ki, bugün iyice su yüzüne çıkmıştır; bu konuyla ilgili, Sayın Başbakan hakkında da bir soruşturma önergesi verilmiştir.

Dolayısıyla, gelecek hafta bu kürsüde Sayın Başbakanla ilgili bir soruşturma önergesi konuşulurken, nelerin konuşulacağını tabiî, tahmin etmemek mümkün değildir.

Ayrıca, ben, önceki görüşmemde "bitmiş işlem yok"diye kastederken -Sayın Veysel Candan arkadaşımız burada dile getirdi- hukukî manada bitmiş işlem yok demiştim; çünkü, bu bir süreç, devam ediyor; ara işlemler var ve şu anda ihale işlemi Danıştayın inceleme safhasındadır. Danıştay uygun gördüğü takdirde, bu taslak sözleşmenin kamu yararına uygun olduğunu karara bağladığı takdirde, o zaman noter huzurunda sözleşme yapılacaktır ve hukukî işlem o zaman tamamlanmış olacaktır.

Dolayısıyla, ortada henüz hukuken bitmiş bir işlem yoktur ve gensoru bu bakımdan boşluktadır.

Esasen, resmî tekliflerin alınmasından sonra, Değerlendirme Komitesinin çalışmaları esnasında, teknik ve malî durumlar incelendiğinde, büyük bir ihtimalle bugün için üçüncü sıraya yerleştirilmiş olan firmanın belki de elimine edilmesi uygun olur; çünkü, sözünü ettiğimiz 94/5907 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında 6 ncı maddenin ikinci paragrafı "yap-işlet-devret formülüyle görevlendirilecek olan firmaların, şirketlerin, gerçekleştirecekleri yatırım ve hizmetler için getireceği özkaynak oranı, önerdikleri toplam sabit yatırım tutarının yüzde 20'sinden az olamaz" şeklinde bir hüküm taşımaktadır.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Size verilen şeyi okuyorsunuz orada, incelememişsiniz...

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Onlar da karayollarından...

CENGİZ ALTINKAYA (Devamla) – Şimdi, efendim, ülkenin hizmetini, her dönem başka bir siyasî parti, başka bir hükümet görmektedir. Mühim olan, bu dönemin sonunda vicdan muhasebesi yaparak, görevimizin başında yürüttüğümüz işlemlerde, kamuyu, devleti, milleti düşündüğümüzün kanaatine varılmasıdır.

Bu işin arkasında çok önemli siyasî hesaplar var. O söz konusu firmanın sahibinin kim olduğu, o firmanın sahibinin Türkiye'de bir siyasî parti kurup kurmadığı, daha üç günlük o siyasî partinin, Hazineden yardım almadan bütün il teşkilatlarına otobüs, bütün ilçe teşkilatlarına minibüs veren bir siyasî partinin, o kadar teşkilatlanmış olan bir siyasî partinin, tam seçim döneminde seçimlere iştirak etmekten vazgeçerek, kimlerle ne konuştuğunu, konuşanlar ve Allah'tan başka bilen var mı?

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Tahminlerinizi söyleyin bakalım!

CENGİZ ALTINKAYA (Devamla) – Dolayısıyla, bu işin arkasında çok önemli siyasî pazarlıklar vardır ve lütfen, bu işlerden vazgeçiniz. Gelin, bu kürsü, mademki, ülkenin projelerine, ülkenin meselelerine açık, başka şeyler konuşun. Türkiye'de, karayolları idaresinin daha yüksek standartta yol yapmak için ne gibi yönetmelik hazırlıkları yapmakta olduğunu soralım. Ülkemizde fevkalade yüksek standartta ürettiğimiz devletin karayollarının, otoyollarının yüksek tonajda vasıtaların zararından korunması için alınması gereken tedbirler nelerdir; onları konuşalım, onları soralım.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Onu da sor.

CENGİZ ALTINKAYA (Devamla) – Daha yüksek standartta, daha geniş standartta yolu nasıl yaparız; onları konuşalım.

Gelin, hem inşaat hem işletme halinde olan veya kazaların olduğu karayollarında trafik işaretlemelerini daha iyi yapabilmek için neler yapılması lazım; idaremiz, bürokratlarımız neler hazırlamış; onların hangi aşamada olduğunu soralım.

Gelin, köprülerden, otoyollardan dinî bayramlarımızda geçiş zorlanmasından ötürü ücretsiz uygulamaya son vermek için alınması gereken tedbirleri konuşalım. Telepası konuşalım, kredi kartlı geçişi konuşalım veya hangi aşamadalar; onları soralım. Bu işler, saydığım bütün bu iyileştirmeler niye bu seneye kadar kalmış; bu geçtiğimiz dönemlerde kim eksik iş yapmış, kim hiç yapmamış, kim kusurlu davranmış; onları konuşalım. Bırakın, ülkenin önünü açacak olan bu güzel projeler, bu prestij projeler, bu tür ayak oyunlarıyla engellenmesin.

Sayın CHP sözcüsünü ve diğer partilerin sözcülerini çok dikkatli dinledim ve geldiğim kanaat odur ki, bu gensoruyla bugünkü Bayındırlık ve İskân Bakanı Sayın Yaşar Topçu'nun en ufak bir ilintisi yoktur. Varsa bir kusurlu sıralama işlemi; varsa, o da, Sayın Cevat Ayhan dönemindedir ve Sayın Ali Topuz, burada, gayet nazik bir şekilde Sayın Cevat Ayhan'ı kurtarmaya çalıştılar "eğer, varsa bir kusuru" diye. Bürokratlar, güya Sayın Bakana demişler ki: "Efendim, bu sıralama hiç mühim değil, nasıl olsa, bunların her üçüyle de aynı anda görüşülür."

ALİ TOPUZ (İstanbul) –Bakan kendisi söyledi.

CENGİZ ALTINKAYA (Devamla) – Hayır, burada kurallar var.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Cevat Beyin kendisi söyledi.

Hepinizi en içten duygularımla tekrar selamlıyor, saygılar sunuyorum. (ANAP ve DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Altınkaya teşekkür ediyorum.

Grupların görüşlerini cevaplandırmak üzere, Bayındırlık ve İskân Bakanı Sayın Yaşar Topçu; buyurun efendim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Birçok şey var, biraz müsamahanızı rica edeceğim.

BAŞKAN – Süremiz buraya bağlı Sayın Topçu.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Merak etmeyin, uzatmayacağım.

BAŞKAN – Buyurun.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Bugün Körfez geçişi dediğimiz İstanbul-İzmir Otoyolunun en önemli bölümüyle ilgili yap-işlet-devret modeliyle yapılan ihalede yolsuzluk yapıldığı, kanuna, nizama aykırı hareket edildiği gerekçesiyle verilen gensorunun ikinci görüşmesini yapıyoruz. Tabiî, birinci görüşmesinde benden sonra söz alan eski Bakan burada bazı şeyleri söyledi, bir de 20 dakikalık süreye yetiştirebilmek için ben bazı cevapları atlayarak gitmek zorunda kaldım. Bu bakımdan, geçen oturumda söylediklerimden bazılarını burada kanıtlayarak işin kaldığımız noktasından yoluma devam etmek istiyorum.

Burada ilk yapmak istediğim şey, lütfen, arkadaşlarımızın gensoru önergesini -yoksa, kavaslar dağıtacaktır- önlerine alarak, beni dinlemelerini, takip etmelerini rica ediyorum. Arkadaşlarımız gensoru önergesini önlerine aldığı zaman, birinci paragrafta var; ama, birinci paragrafı atlıyorum, ondan sonra devam ediyorum, buradan bir okuyacağım, sonra size bunun kapağını göstereceğim.

"İzmit Körfez Geçişi Projesi, ülkemizin en önemli ve yatırım tutarı en yüksek projelerinden biridir. Bu nedenle, dünyanın ve ülkemizin önde gelen büyük firmalarının oluşturduğu 10 konsorsiyum bu ihalenin önseçimi için başvuruda bulunmuş, Karayolları Genel Müdürlüğü yetkilileri tarafından yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucu, BOUYGUES–VİNSAN Grubunun da dahil olduğu 6 firma grubu, teknik yeterlikleri ve kapasiteleri itibariyle uygun bulunarak, bu ihaleye teklif vermek için davet edilmişlerdir.

İhale tarihinde, önseçimi kazanan ve teklif vermeye davet edilen 6 firma grubundan BOUYGUES-VİNSAN Grubu dışında başka hiçbir grup, Karayollarınca verilen süre uzatımına rağmen teklif vermemiştir. Ancak, AJTC Grubu -kısaltılmışını okuyorum- ihaleye hazırlık için verilen süreleri yeterli bulmadığını beyan ederek, ihaleye katılmadığını yazılı olarak idareye bildirmiştir. BOUYGUES-VİNSAN Grubunun 14.2.1996 tarihli ilk ihaleye verdiği teklif, Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından incelenmiş, geçerli teklif kabul edilerek resmî kayıtlara geçirilmiştir.

Ancak, her nasılsa, Karayolları Genel Müdürlüğü bu ihaleyi iptal ederek, daha sonra 4.12.1996 tarihinde ihaleyi yenilemiştir. 4.12.1996 tarihinde tekrarlanan ihaleye bu defa önseçimi kazanan 6 firma grubundan BOUYGUES-VİNSAN, AJTC ve IBKO Konsorsiyum Grupları teklif vermiştir.

Bilindiği gibi, İzmit Körfez geçiş ihalesi 3996 sayılı Bazı Yatırım ve Hizmetlerin Yap-İşlet-Devret Modeli Çerçevesinde Yaptırılması Hakkında Kanun hükümlerine göre gerçekleştirilirken, uygulanacak usul ve esaslar, dönemin Bayındırlık ve İskân Bakanı tarafından 20.6.1995 tarihli olur ile belirlenmiştir. Bu olurun en hayatî noktalarından birisi olan, görevlendirme sıralamasına ilişkin 8 inci maddesinde, teklifin görev sürelerine göre sıralanması ve en kısa görev süresini teklif eden istekliyle çerçeve sözleşmenin şartlarının görüşülmesi ve görüşmeler sonucunda anlaşmaya varılması halinde, uygulama sözleşmesinin imzalanması, ilk teklif sahibiyle anlaşmaya varılmaması halinde görüşmelere son verilmesi ve ikinci sıradaki teklif sahibiyle görüşmelere başlanılması..." deniliyor ve devam ediyor.

Değerli milletvekilleri, beni merakla izleyen değerli vatandaşlarım, bu okuduğum, gensoru önergesi değildir, gensoru önergesinin nereden alındığını gösteren belgedir. "Nöbetçi İdare Mahkemesi Sayın Başkanlığına Ankara. Yürütmenin durdurulması isteminin duruşma isteğidir." VİNSAN Anonim Şirketinin idare mahkemesine verdiği dava dilekçesini okudum. Arkadaşlarımız, burada, bunu, gensoru önergesi diye okudular.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Niye ayıplıyorsun; ne var bunda?!

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Ayıplıyorum.

Benim hakkımda gensoru verebilirsiniz; ben, Hükümet üyesiyim; beni denetlemek bu Parlamentonun görevidir, hele muhalefetin başta gelen görevidir; ama, bir firmanın dava dilekçesinin, Anayasanın 138 inci maddesine göre buraya getirilmesi, o firmanın gücünün Parlamentoda nereye kadar uzandığını gösteriyor; bu bakımından sizi ayıplıyorum.

Başka bir şey daha: Bu gensorunun sonunda ben Bakan olarak düşsem, bu firmanın avukatları, burada yapılan görüşmeleri ve konuşmaları alıp yargıya, bu davayı gören mahkemeye gidip "gördünüz işte, Bakan gitti, görüşmeler de bunlar; buradan bu çıktı; hadi bakalım, davaya karar verin" dedikleri zaman, oradaki yargıçlar ne düşünecek acaba?! Eli kolu bu kadar uzamış, Parlamentoda, arkasına bir grubu, bu işin doğrudan sorumluluğunu taşıması gereken ikinci grubu, Sayın Ali Topuz gibi bir sözcüyü de alıp... Sayın Ali Topuz'a, burada -zamanım kalmayabilir- esef ediyorum. VİNSAN adına beni yalancılıkla suçladı; iade ediyorum.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Niye VİNSAN adına, kendi adıma söyledim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Hayır, VİNSAN... O sözlerin hepsini VİNSAN söyledi zamanında; bana değil, size verilen bilgiler yanlış.

Şimdi, getirdim, burada. Şimdi, bir tanesine, özellikle sizinkilere cevap vereyim -Cevat Ayhan'ın geçen dönem söylediklerini söyleyeceğim- dediniz ki: "VİNSAN'ın ücret teklifleri KDV dahildir." Teklifleri burada, isterseniz önünüze koyayım, isterseniz bu Parlamentodan bir komisyon seçin, isterseniz siz bakın ve bana, tekliflerinde "KDV dahildir" sözünü bulun; ben, size, istediğinizi yapayım. Yalnız, ben, size aksini göstereyim.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Ben, şimdi, onu size göstereceğim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Siz, onları arayadurun. Burada, benim elimde -bu, görüyorsunuz- BOUYGUES-VİNSAN konsorsiyumu olarak verilen tekliflere ilişkin sorular ve cevaplar, cevaplara ilişkin ek sorular ve cevaplar var. Burada, diyor ki: "Ben, bu teklifleri, yapım dönemi dahil, her türlü resim, harçtan muaf olarak verdim. Bana, rüsum ve harçlardan muafiyet tanımazsanız, ben işin finansmanını sağlayamam." Kendisinin burada beyanı var ve diyor ki orada: "Bütün bu harç ve muafiyetlerin görevlendirme yapılacak her şirkete de tanınması gerektiğini düşünerek verdik." Yani, zaten VİNSAN Firmasının teklifinin ret sebeplerinden birisi bu.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Sayın Bakan, reddedersiniz.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Yasalara aykırı olarak muafiyet istiyor "benden hiçbir vergi almayın" diyor.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Kabul etmeyin.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Efendim, kabul etmedik.

Sayın Topuz da diyor ki: "Aksine efendim, bunlar KDV dahil vermişler." Bir şey daha söylüyor... Bütün VİNSAN dokümanları içerisinde 9 dolar teklifini gösterebilen birisi varsa, ben ondan özür dilemeye razıyım.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Göstereyim.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Burada teklif mektubu; yüzde 25 tenzilat...

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Getir teklif mektubunu göreyim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Efendim, burada... Sayın Topuz, şimdi, ben size veririm. Teklif mektubu burada; 12 dolar... Teklif mektubu...

Buyurunuz, malî fizibilite raporu, buyurun gelin, buyurun... Hatta, malî fizibilite raporunda 16 dolar... Sayın Topuz, beni dinleyiniz, malî fizibilite raporunda 16 dolar...

Evet, şimdi, sizin söylediğiniz şu: Yap-işlet-Devret kanununun 26 ncı maddesinde bir hüküm vardır, denilir ki: "Fiyatları sabit tutanlar tercih edilir, eğer tavan fiyatlar sabit tutulmuyorsa, bunun formülü budur, bu formüllerden hangisine göre fiyat artırmayı istiyor, bu sorulur."

Şimdi, Karayolları sormuş, bu zat, başlangıç teklifi olarak 12 dolar vermiş. Bu 12 dolar teklifini, 2010 yılına kadar, 16 dolara, her yıl yüzde 27 artırarak gidiyor. Hem Türk Lirasının dolar karşısındaki erimesini istiyor hem dolardaki enflasyonu istiyor, 2010 yılında 16 dolara çıkarıyor.

Özendirmek maksadıyla düşük geçiş ücreti tarifesini kabul etmiştir. Bu, trafik analizinin bir neticesidir. Başlangıçtaki fiyatlar, teklif dokümanlarında gözükenden yüzde 25 daha düşüktür. Birinci yıl geçiş ücretleri üzerine ilave edilecek artırma miktarı aşağıdaki gibi formüle edilecektir: Geçiş ücreti= Geçiş ücreti 0+1,25 Geçiş ücreti x US Dolarının kıymetten düşme...

Şimdi, Türkçe bilen, Türkçe anlayan herkes... "Başlangıçtaki fiyatlar, dokümanlarda gözükenlerden yüzde 25 düşüktür" sözü "bir iradeyle düşürdüm, tenzilat yaptım" anlamına mı geliyor, yoksa, verdikleri teklifin tespiti anlamına mı geliyor? Nerede irade? Hani 9 dolardı? İradesini ortaya koyan -yapamaz; ama, diyelim ki yapmak istedi- "düşürdüm" demiyor; diyor ki "başlangıçtaki ücretler daha düşüktür." "Düşürdüm" demiyor.

Sayın Topuz, kim yalan söylüyor, anladınız mı şimdi? Hani bunun 9 doları?!. Hani bunun 9 doları?!.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – İçinde... Siz yanlış anlıyorsunuz.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Ben yanlış anlamıyorum.

Bu firma, hep böyle yapıyor. Bu iradesini düşüremez; neden; çünkü, 4 Aralıkta teklifler açılmış, bitmiş. Bu görüşme şubatta yapılıyor. Siz rakibinizin fiyatını öğrenmişsiniz.

Sayın Topuz, bu ihalenin şartnamesini ben hazırlamadım.

BAŞKAN – Sayın Topçu, hem süreniz bitiyor hem Sayın Topuz'u itiraza davet ediyorsunuz.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Efendim, izin verir misiniz.

Şimdi, bir şey söyleyeceğim. Burada, kapalı teklif alma usulü uygulanmış. Ben uygulamadım. Sayın Onur Kumbaracıbaşı ve ondan sonra gelen CHP'li bakan arkadaşlarımız koymuş. Kapalı teklif usullerinde pazarlık var mı? Sizin dediğiniz şey, ancak pazarlıkta yapılabilirdi. Pazarlık usulüyle ihaleye çıkılsaydı, o zaman bunlar yapılabilirdi. Kapalı teklif usulünde, teklifler açıldıktan sonra şartlar değiştirilebilir mi beyler; değiştirilemez.

Sayın Topuz bir şeyi daha yanlış biliyor. Diyor ki: "Siz zeylnameyi, yani, 35 metre derinlik 800 metreyi ikinci ihalede koydunuz." Hayır Sayın Topuz, birinci ihaleden de önce... Buyurunuz tarihi burada, 23.1... Birinci ihale 14.2'dir.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Biz ikinci ihaleyi konuşuyoruz.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Hayır efendim.

Bütün bu şeylerinize karşılık bir şeyi daha okuyayım size buradan; bulabilirsem, şurada. Burada, elimde öbür firmanın yazısı var, VİNSAN'a yazılmış. Herhalde, bunu sizden esirgiyorlar.

Bouygues firması diyor ki "ben, sizin bu itirazlarınıza, davanıza Türkiye Cumhuriyeti nezdindeki teşebbüslerinize katılmıyorum." Burada, isteyene vereyim; Bouygues diyor... Bouygues, bu konsorsiyumun yüzde 60'ı. Yüzde 60 "ben yokum" diyor. Şimdi, burada, ben, onlara girmiyorum. Çok da vaktim daraldı; Başkan da, belli ki bizi sıkıştıracak.

Değerli arkadaşlar, size, geçen defa, Deniz Kuvvetleri Komutanlığının ihtiyacına yetmediğini söyledim; Sayın Ali Topuz "hayır, siz, yalan söylüyorsunuz, bu firmanın projelerini yanlış değerlendiriyorsunuz, aksine var" dedi. Fazilet Partisi sözcüsü "sen, bunlara niye bakmadın kardeşim" dedi.

Beyefendi, VİNSAN firmasının ikinci defa noterden gönderdiği teklifin tarihi 2.4.1997'dir. Zatı devletlerinin mensup bulunduğu partinin bakanı, o zamanki bakan, bu ihaleyi 30.4'te onaylamış. Dön, onu bakanınıza sor, sen bunları niye incelemedin diye; bu bir.

İkincisi, Sayın Ali Topuz, bu, bir önişlem değildir; Danıştayın kararı var, kesin işlemdir; o sebeple, idare mahkemesine, buna bakacaksın demiş. Kesin işlem diye kararı var.

Üçüncüsü, yasada hüküm var. Yasa diyor ki "bu şekilde yapılan ihale, bakan onayıyla neticelenir." İki ihtimal koyuyor: "bakan, ya kabul eder, onaylar" diyor. "ben, tekrar görüşün dedim" diyor; doğru söylemiyor ya da "reddeder" diyor, reddeder... Bundan dolayı da, geçen defa benimle yaptığı görüşmeyi inkâr etti; ama, bürokratlar bana dedi ki, üzüldük. Hadi, sizinkini inkâr etti; ama, bize de geldi, burada, dosyayı bir hafta inceledi. Döndü, dedi ki "çocuklar yaptığınız tercih doğrudur, direnin."

Neden direnin dedi; VİNSAN, Fazilet Partisinin -o zamanki Refah Partisinin- bir üst düzey yetkilisinin yakınını yanına aldı, bakanlıkta kamp kurdu, bunalttılar bakanı; "direnin" deyişinin sebebi oydu.

Şimdi, size bir proje göstereceğim. Bu proje, VİNSAN firmasının bu sebeple verdiği projedir, üzerinde orijinal damgası var, agrandisörde büyütülmüştür, uzaktan görünsün, vatandaşlarımız da görsün diye boyanmıştır; buyurun. Bu, Bouygues firmasının verdiği köprü projesidir.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Hangi ihalede; 1'de mi, 2'de mi?

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – İkinci ihalede efendim.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Hayır, gerçek söylemiyorsunuz.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Evet, orijinal -hiç el sürülmemiştir- buyurunuz "Bouygues" damgası -göremeyenler görsün- buyurun "VİNSAN" damgası; imza burada... Bu işte, devletin 50 bürokratı çalışıyor; onlara inanmıyorsunuz, VİNSAN'a inanıyorsunuz!..

İşte Körfez'in en dar yeri; bu yer, 3 kilometredir. Göresiniz diye, burada, yeşille işaretlenmiştir. Bu tablonun tümü VİNSAN'ın, Bouygues'ın orijinal çizimidir; tablonun üzerinde de "Eğik Kanatlı Köprü Projesi" diye yazıyor. Şu gördüğünüz kahverengileri, turuncuları bu Körfezi dolduruyor -çünkü, bu firmanın 3 bin metrelik bir alanda köprü yapma yeteneği yoktur- buradan da dolduruyor, kırkayakları koyuyor, 2 800 metrelik deniz, 800 metreye düşüyor. Burada, doldurulan yerlerin kesiti de vardır. Buyurun, bu da doldurmanın kesitini gösteren tablo. Bu, sadece köprü kısmı; bunu koyuyorum bir kenara.

Şimdi, gelelim tüpgeçite...

VEYSEL CANDAN (Konya) – Neyi anlatıyorsun Sayın Bakan?

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Dinle, dinle... İtham ettin; dinle... Senin bakanının yaptığı işini doğru olduğunu sana anlatmaya çalışıyorum.

BAŞKAN – Sayın Topçu, süreniz doldu efendim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Lütfen izin verin Sayın Başkan... Bir saniye Sayın Başkan...

AHMET NEİDİM (Sakarya) – Sayın Başkan, şemalarla izah ediyor; çok önemli...

Buyurun efendim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Şu gördüğünüz turuncu renkli yerler de, denizin dibini dolduracağı yerlerdir; koca Körfezin yarısını dolduracak tüpgeçit yapıyorum diye, geriye burası kalacak.

Şu da kazanan firmanın projesi. Burada, 2 800 metrelik deniz olduğu gibi duruyor.

Size soruyorum: 2 800 metrelik Körfezin, tüpgeçit yapıp dibinin yarısını, üstünden köprü yapıp 2 000 metresini dolduran bir firmaya -Doğru Yol Partisi sözcüsü hariç- bu Parlamentoda el kaldırıp da bedava yapacağını söylese, bedava yapacağını söylese, bu işi verebilecek bir tane babayiğit var mı, vicdan sahibi var mı?!

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Bunlar var, bunlar...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Onlar, o gösterdiklerinizin üzerinde, bana, Bouygues firmasının damgasını gösterin.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Gel... Gel...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – O, Bouygues değil; oku! O, projeyi yapan firma, Bouygues değil; doğru oku, gözlüğünü tak.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Bouygues... Bouygues...

BAŞKAN – Sayın Bakan...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – O, Bouygues değil.

BAŞKAN – Sayın Bakan, 1 dakika daha eksüre veriyorum; lütfen, bitirin; keseceğim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Bitiriyorum efendim.

O, Bouygues değil; Bouygues damgası burada, gösterdim ben. O, Bouyges değil. O, Bellinger firması, proje firması o. Siz, onunla onu karıştırıyorsunuz; o değil... Birbirine karıştırıyorsunuz.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Sen karıştırıyorsun, ben karıştırmam.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Şimdi, bakın beyler, gensoruda bakan hesaba çekilir; ama, hesabı soranlar da millet huzurunda hesap vermek durumundadır. Siz, burada, milletin çok önemli bir yerindeki çok önemli bir projeyi, bir müteahhit ağzıyla ve tavrıyla durdurmaya, Bakanı engellemeye veya başka şeyler yapmaya kalkıyorsunuz. Ben, bunu da yanlış buluyorum; millet de dinliyor.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Konuyu saptırıyorsun.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Saptırmıyorum; yaptığınız iş, o işte. "Durdur bunu, yeniden çıkar" deyişinizin sebebi o.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Saptırıyorsun, saptırıyorsun... Sen, sorduğumuza cevap ver.

BAŞKAN – Sayın Bakan, efendim, saygı sunar mısınız lütfen.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Kandırıyorlar sizi.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Hayır, hayır... Sizi kandırıyorlar Ali Topuz; sizi kandıran da VİNSAN. Sizi kandırıyorlar, kandırılan sizsiniz.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – O ikinci ihalenin projesi değil; o, birinci ihalede verilen projeler.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Siz, devletin 50 bürokratıyla değil, VİNSAN'la konuşup geliyorsunuz. Gelin, Karayollarında 50 bürokrat bu iş için çalışıyor, hepsi vicdan sahibi insanlar; yani, bunlar sizin kadar bilmiyor mu?! Bunlar ömürlerini bu işe vermişler, içlerinde Avrupa çapında insanlar var.

Bir müşavir firma, siz tutmuşsunuz, sizin Hükümet tutmuş, o müşavir firma da sizin bu söylediğiniz şirketi üçüncü yapmış. Müşavir firma kabul etmiyor, Karayollarındaki adamlar kabul etmiyor, siz bana gelip...

BAŞKAN – Sayın Bakan, efendim, ilave 3 dakika kullandınız.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Efendim, özür dilerim Sayın Başkanım, bitiriyorum, affınıza sığınarak...

BAŞKAN – Efendim, lütfen, 1 dakikada toparlayın.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Onun için, burada siz bana ne oy verirseniz verin; ben, burada, bunları millete anlattım.

VEYSEL CANDAN (Konya) – Hiçbir soruya cevap vermedin.

BAŞKAN – Sayın Bakan...

BAŞKAN – Efendim, neyi tamamlıyorsunuz?!

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Konuşmamı tamamlıyorum.

BAŞKAN – İlave 4 dakika kullandınız. Rica ediyorum efendim...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Müsaade buyurun efendim... Ben, itham altındayım.

BAŞKAN – Efendim, ben, sözünüzü kesmeyeyim lütfen.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – İzin verir misiniz... Bakınız, burada, sözcüler konuşurken onların sözünü kesmediniz.

Karadeniz otoyolunun parası gelmedi mi; geldi.

BAŞKAN – Sayın Bakan...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – İtham altında kaldım.

BAŞKAN – Sayın Bakan... İlave 5 dakika kullandınız.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Efendim, izin verir misiniz... Pozantı yolu için dediler ki... Pozantı yolu bu gündemin konusu mu; değil. Karadeniz bu gündemin konusu mu; değil. Siz itiraz etmediniz.

BAŞKAN – Siz girmeyin oralara efendim. Siz, lütfen, saygınızı sunun. İlave 5 dakika kullandınız.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – Ama, bu sözler söylenmişse, arkadaşlarımız bunları bilmiyorsa, o zaman...

BAŞKAN – Sayın Bakan, siz sözünüzü toparlayın efendim. Lütfen...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Devamla) – İzin verir misiniz... Tartışmak yerine toparlıyorum; yeni konu açmıyorum.

Karadeniz yolu... Beni, Doğru Yol Partisi, 200 trilyon yolsuzluk yapmakla suçladı. Karadeniz yolunun dolar bazındaki tüm maliyeti 178 milyon dolardır; yani, adamlar bu yolu hiç yapmayacaklar, bir de, üstüne benden para alacaklar; o zaman 200 trilyon zarar olur; bu bir.

İkincisi, 156 milyon dolar gelişinin sebebi, 718'in tümünün faizini ödememek içindir, parça parça gelsin diye. Liborun artışının sebebi, Hazine, eskiden, 3 yıl vadeli faizle dış krediyi kabul ederdi; şimdi 5 yıla çıktı. Bunları biraz öğrenin gelin de, millete, buradan yalan yanlış şeyler söylemeyin. Anlatabildim mi?!

Hepinizi saygıyla selamlarım.

Sayın Başkana da teşekkür ederim. (ANAP ve DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Teşekkür ediyorum.

BAŞKAN – Sayın Ayhan, yazılı bir talebiniz var burada.

Sayın Bakanın konuşmalarını ben de takip ettim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Doğru efendim, söyledim, onun hakkında söyledim.

BAŞKAN – Efendim, onu ben takdir ederim Sayın Bakan.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Siz, yani, oldu mu olmadı mı diye tereddüte düşmeyin.

BAŞKAN – Hayır, ben tereddüte düşmem efendim.

Sayın Ayhan, lütfen, 3 dakika içerisinde tavzihinizi yapar mısınız.

Buyurun efendim.

CEVAT AYHAN (Sakarya) – Muhterem Başkan, muhterem üyeler; gensorunun müzakeresinden önceki ilk müzakerelerde de, bugünkü müzakerelerde de 54 üncü Hükümette Bayındırlık Bakanı olarak bulunduğum ve körfez köprüsü ihalesiyle ilgili çalışmaların da bir kısmı benim dönemimde devam ettiği için, hatiplerin birtakım beyanlarına zaman zaman muhatap oldum; bunlarla ilgili burada açıklama yapmak durumundayım.

Geçen oturumda da ifade etmiştim; benim yaptığım, karayolları komisyonunun hazırladığı rapordaki sıralamaya göre, görüşmeleri yürütün onayıdır; ihaleyi falan firmaya verin, falan firmaya vermeyin onayı değildir; açılır bakılırsa buradadır, bir sıralama onayıdır. Bu sıralamaya göre, aynı komisyon, firmalarla görüşür, birinciyle görüşür, ikinciyle görüşür, üçüncüyle görüşür... (ANAP sıralarından "öyle yağma yok" sesleri) Evet, öyle yağma vardır. Şartları kamu yararına en uygun hale getirir; bunu, Ali Topuz Bey de ifade ettiler, doğrusu budur. Şeklin esiri olunmaz, kapalı zarf da olsa, şartlarda kamu yararına olan değişiklikler yapmak için firmalar çarpıştırılır -bu müzakereleri yürütenlerin üslubuyla söylüyorum- birinin lehteki hükmü öbürüne taşılır, öbürüne müzakere edilir, tekrar tekrar müzakere edilir, olgunlaştırılır. Bu işin mahiyeti budur.

CEVAT AYHAN (Devamla) – Bir dakika... Buraya gelin konuşun...

Ben, Karayollarının değerli teknik elemanları hakkında bir şey söylemiyorum, kendileriyle görüştüğüm zaman şunu da söylemişimdir. Bakın, bu büyük bir projedir, 1,5 milyar dolara yakın bir projedir, gerekirse şu üniversitede, şu üniversitede, benim bildiğim yol profesörleri var, köprü profesörleri var, hocaları var, bunları çağıralım, isterseniz dışarıdan getirelim, tekrar tekrar değerlendirin, yanlış karar vermeyin...

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Teşekkür ederim, toparlıyorum.

Sayın Bakan dedikoduya meraklı mıdır veya dedikoduları buraya mı taşır bilmiyorum; ama, üzüldüm. Refah Partisinin üst kademesinden biri gelmiş bana tazyik etmiş, bunalmışım ve...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Söylediğim doğrudur...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Karayollarına demişim ki...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Söylediğim doğrudur; kanıtlarım...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Bir dakika... Lütfen, dinleyin...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Kanıtlarım; ona göre konuş...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Kanıtlarsan kanıtla... Buyur... Memnun olurum...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Kanıtlarım... Sözleriniz doğru değil, bürokratlara söylediğiniz böyle değil...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Benim alnım açık... Gensoru verin, soruşturma önergesi verin; elhamdülillah...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – "Yaptığınız iş doğrudur; direnin" dedin... İnkâr edin bakalım!..

CEVAT AYHAN (Devamla) – Benim bir yıllık bakanlığımda ihalelerde ortalama tenzilat yüzde 41,5...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – İnkâr etmeye lüzum yok!..

CEVAT AYHAN (Devamla) – Sen, devamlı partili müteahhitlere iş dağıtıyorsun; bunu herkes de söylüyor ve biliyor burada. Onun için...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Siz dağıtmışsınız, siz...

BAŞKAN – Sayın Bakan...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Dağıtmışsınız...

BAŞKAN – Sayın Bakan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Getir bir tane göster...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Biraz doğru konuşun!..

BAŞKAN – Sayın Bakan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Getir bir tane göster... (FP sıralarından alkışlar)

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Dağıtmışsınız...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Dağıtmışsınız dağıtmış... Bari sözünüze sahip çıkın...

BAŞKAN – Sayın Bakan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Refah Partisi üst kademesinden gelmişler, tazyik etmişler...

BAŞKAN – Sayın Ayhan, siz toparlar mısınız efendim...,

CEVAT AYHAN (Devamla) – Ben de demişim ki Karayollarına "aman, direnin..."

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Öyle demişsiniz...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Yahu, bana kimse tazyik etmedi...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – 50 bürokrat yalan mı söylüyor?!.. 50 bürokrat...

BAŞKAN – Sayın Bakan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Ben, üç...

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Bak, ben söylüyorum...

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Bana üç firmanın temsilcileri de geldi, hepsini kabul ettim, merak etmeyin dedim, ben, bütün firmalara eşit mesafedeyim...

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – ...bir haksızlık yapmam, benden yanlış iş geçmez dedim ve müzakere kapısını bu şekilde açtım.

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Bunun esası, usulü budur; yani, milleti de yanıltmayın...

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Yanlış bir iş varsa, size de fazilettir, bize de fazilettir, gelin, hepimiz beraber geri dönelim.

BAŞKAN – Sayın Ayhan...

CEVAT AYHAN (Devamla) – Söylediğim budur...

Teşekkür ederim. (FP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Ayhan, teşekkür ediyorum.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Sayın Başkan...

BAŞKAN – Sayın Topuz, buyurun efendim.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Sayın Topçu konuşması sırasında, benim yanlış ve gerçeğe uymayan projeler ve dokümanlar sunduğumu ve ifade ettiğimi söyledi.

Şimdi, o projeleri ve dokümanları zabıtlara geçirmek için, söylediğimin tersine bir yorum yaptığı için, onu düzeltmek açısından bana söz vermenizi rica ediyorum.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Tamam efendim.

BAŞKAN – Sayın Topuz, ben, arkadaşlarımız bu sürelere uymazlarsa, zannediyorum, bundan sonraki uygulamalarımın tamamında, makine hangi dakikada kesiyorsa, ilave süre vermeyeceğim.

Buyurun.

BAŞKAN – Sayın Topuz...

ALİ TOPUZ (Devamla) – Hele bu kürsüden çıkıp, efendim, bu firmanın sahibi bilmem nedir, falan partidir filan partidir, böyle birtakım şeyler söyleyenlere de, buradan, söylediklerini aynen iade ediyorum. Cumhuriyet Halk Partisi, sizin bildiğiniz gibi bir parti değildir; hiç kimseyle hiçbir şeyin pazarlığını yapmaz. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Topuz...

ALİ TOPUZ (Devamla) – Saygılar sunuyorum.

BAŞKAN – Sayın Topuz, teşekkür ediyorum.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Sayın Başkan, bu söylediği, bizim verdiğimiz resmî belgelerin aksini söylüyor; izin verirseniz göstereceğim; son söz benim çünkü, onun değil.

BAŞKAN – Nasıl son söz sizin efendim?

BAŞKAN – Efendim, rica ediyorum...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop)– İzin verir misiniz Sayın Başkan?..

BAŞKAN – Hayır efendim.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Buradan ifade edeceğim o zaman.

BAŞKAN – Buyurun, oradan söyleyin. Hemen 1 dakikada efendim... Lütfen...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Değerli arkadaşlar, Sayın Topuz'un gösterdiği proje, noterden gönderilmiş sonraki projedir.

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Hayır efendim!

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Odur!

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Hayır efendim!

BAŞKAN – Sayın Topuz...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Sayın Topuz, burada...

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Ondan farklı o değil.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – İmza yoktur, bakın orijinalleri imzalıdır. Burada orijinalleri imzalıdır.

Sayın Topuz doğru söylemiyor. Bir insan, 12 dolar teklif verip, içine ayrıca mektup koyup yüzde 25 tenzilat...

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Cümle âlem bilir, sen mi doğru söylersin ben mi doğru söylerim; bütün âlem bilir bunu.

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Doğru söylemiyorsunuz... Doğru söylemiyorsunuz...

ALİ TOPUZ (İstanbul) – Bizim mazimiz ortada, seninki de ortada...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Söyledikleriniz de yanlış.

BAŞKAN – Sayın Topçu, teşekkür ediyorum.

Sayın Topuz, biriniz sabık bakan, biriniz halihazır bakan, ikiniz de doğru söylüyorsunuzdur efendim. Rica ediyorum...

BAYINDIRLIK VE İSKÂN BAKANI YAŞAR TOPÇU (Sinop) – Doğru söylemiyorsunuz, teklifi, teklif sırasında yüzde 25 düşürüyorsanız, 9 dolar demektir.

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, gensoru üzerindeki görüşmeler tamamlanmıştır.

Görüşmeler sırasında, Başkanlığımıza, bir güvensizlik önergesi verilmiştir; okutup, bilgilerinize arz edeceğim.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Bayındırlık ve İskân Bakanı Yaşar Topçu hakkında güvenoylaması yapılmasını arz ve teklif ederiz. 12.10.1998

Saygılarımızla.

Turhan Güven Yusuf Bacanlı Saffet Arıkan Bedük

İçel Yozgat Ankara

Mehmet Gözlükaya Mehmet Sağlam

Denizli Kahramanmaraş

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, okunmuş bulunan bu güvensizlik önergesinin oylanması, Anayasanın 99 uncu maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, bir tam gün geçtikten sonra, yani, 14 Ekim 1998 Çarşamba günü yapılacaktır.

Alınan karar gereğince, Devlet Bakanı Sayın Burhan Kara, Çalışma ve Sosyal Güvenlik eski Bakanı Sayın Necati Çelik, Başbakan Sayın Mesut Yılmaz ve Devlet Bakanı Sayın Işın Çelebi haklarındaki Meclis soruşturması önergeleri ile diğer denetim konularını sırasıyla görüşmek için, 13 Ekim 1998 Salı günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Hikmet Uluğbay tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını delaletlerinize arz ederim.

Saygılarımla.

Prof. Dr. Mustafa Ünaldı Konya

Sorular :

1. 1997 yılı Bütçesi görüşmelerinde tarafımdan Plan ve Bütçe Komisyonu üyesi olarak verilen önerge ile 1997 yılı içerisinde Konya İli Hadim İlçesi Çok Maksatlı Lise’nin tamirat işlerinde kullanılması için Bakanlığınız bütçesine aktarılmış olan 2 Milyar TL.’lik ödenek ilgili okulun tamirat işleri için kullanılmış mıdır?

2. Kullanılmışsa ne kadarı kullanılmıştır? Kullanılmamışsa gerekçesi ve söz konusu ödeneğin akibeti nedir?

3. Şu anda söz konusu okulun ihtiyaçları karşılanmakta mıdır? Hiçbir şey yapılmamışsa bu yıl ödenek ayrılması düşünülmekte midir?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 8.10.1998 Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.01.00-022/3178

Konu : Soru Önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının 9.7.1998 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-14360-7/5726-14155/33114 sayılı yazısı.

Konya Milletvekili Sayın Prof. Dr. Mustafa Ünaldı’nın “Konya-Hadim Çok Amaçlı Lise tamiratı için ayrılan ödeneğe ilişkin” yazılı soru önergesinde yer alan soruların cevapları aşağıda belirtilmiştir.

1997 yılında TBMM Plan-Bütçe Komisyonunda Konya-Hadim Çok Programlı Lisesi için öngörülen 2 000 000 000. TL.’dan bütçe kesintisi % 5 düşüldükten sonra kalan 1 900 000 000. TL. okul müdürlüğü adına bina onarımı amacıyla gönderilmiştir.

1998 yılında söz konusu okulun onarım için herhangi bir talebi olmamıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Hikmet Uluğbay Millî Eğitim Bakanı

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Hikmet Uluğbay tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını delaletlerinize arz ederim.

Saygılarımla. Prof. Dr. Mustafa Ünaldı Konya

Sorular :

2. Kullanılmışsa ne kadarı kullanılmıştır? Kullanılmamışsa gerekçesi ve söz konusu ödeneğin akibeti nedir?

3. Şu anda söz konusu okulun ihtiyaçları karşılanmakta mıdır? Hiçbir şey yapılmamışsa bu yıl ödenek ayrılması düşünülmekte midir?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 8.10.1998 Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.01.00-022/3179

Konu : Soru Önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının 9.7.1998 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-14360-7/5727-14156/33115 sayılı yazısı.

Konya Milletvekili Sayın Prof. Dr. Mustafa Ünaldı’nın “Konya-Selçuklu Fatih Endüstri Meslek Lisesi tamiratı için ayrılan ödeneğe ilşikin” yazılı soru önergesinde yer alan soruların cevapları aşağıda belirtilmiştir.

Bakanlığımızca yapılan değerlendirme sonucu okulun ihtiyacı dikkate alınarak aynı yıl okul müdürlüğüne 4 milyar lira onarım ödeneği tahsis edilmiştir.

1998 yılında Bakanlığımıza bu maksatla ayrıca bir talepte bulunulmamıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Hikmet Uluğbay Millî Eğitim Bakanı

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasının teminini arz ederim. 2.7.1998

Ömer Vehbi Hatipoğlu Diyarbakır

1. 1997-1998 Eğitim-Öğretim yılında OHAL kapsamındaki illerde kaç okulda eğitim yapılamamıştır?

2. Bu illerde öğretmen açığı var mı? Varsa miktarı nedir?

3. 1997-1998 öğretim yılı içinde bu illere kaç öğretmen atanmış, bunlardan kaçı göreve, başlamıştır?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 8.10.1998 Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.05.00-022/3181

Konu : Soru Önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının 10.7.1998 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-14404-7/5773-14217/33206 sayılı yazısı.

Diyarbakır Milletvekili Sayın Ömer Vehbi Hatipoğlu’nun “OHAL kapsamında yer alan illerdeki öğretmen açığına ilişkin” yazılı soru önergesinde yer alan soruların cevapları aşağıda belirtilmiştir.

1. 1997-1998 öğretim yılında Olağanüstü Hal Bölgesi kapsamındaki illerde güvenlik nedeniyle 665 okulda öğretim yapılamamıştır. Bu okullardaki öğrencilerin büyük bir bölümü yatılı ilköğretim bölge okulları ve pansiyonlu ilköğretim okullarına yerleştirilerek öğrenim olanağına kavuşturulmuşlardır.

2. Söz konusu bölgeye dahil illere 11.9.1998 tarihinde 723 öğretmen atanmıştır. Bu illerde 657 öğretmene daha ihtiyaç vardır.

3. 1997-1998 öğretim yılında OHAL bölgesine dahil illere çeşitli branşlardan 6 829 öğretmenin ataması yapılmış, bunlardan 186’sı göreve başlamamıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Hikmet Uluğbay Millî Eğitim Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Millî Eğitim Bakanı Sayın Hikmet Uluğbay tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delalet etmenizi saygılarımla arz ederim.

Hüseyin Yıldız Mardin

Sorular :

1. Bakanlığınız döneminde Bakanlık merkez ve taşra teşkilâtlarında kaç müsteşar, müsteşar yardımcısı, genel müdür, genel müdür yardımcısı, daire başkanı, şube müdürü, şef, okul müdürü talepleri dışında görevlerinden alındı? Bu uygulamaya niye gerek duyuldu?

Binlerce yöneticinin görevden alınması doğru ise böylesi bir uygulama kamuoyundaki yaygın kanaate göre ve hükümet ortaklarınızdan bazılarının beyanatlarına göre ideolojik kadrolaşma ve saplantının dışında neyle izah edilebilir? Belli bir meslekî eğitim ve deneyimden geçmiş binlerce yöneticinin görevden alınmasıyla meydana gelen boşluğu bir anda doldurmak nasıl mümkün olabilir? Bu bir kıyım sayılmaz mı?

2. Vadettiğiniz 30’ar öğrencilik ideal sınıf sistemi yüzde kaç gerçekleşti?

3. Bakanlığa gelirken söylediğiniz, ilköğretim okullarında 4 ve 5 inci sınıflarda yabancı dil uygulamasına ne zaman geçilebilecek?

4. Taşımalı eğitimde yüzde kaç oranında başarılı olundu? 1997 - 1998 öğretim yılında ne kadar öğrenci bu uygulamadan yararlandı? Toplam masraf ne oldu?

6. Bu yıl 5174 öğrencimiz ÖSS sınavında 0 (sıfır) puan aldı. Bu açıdan da 1997 - 1998 öğretim yılına eğitimde kayıp yılı diyebilir miyiz? Geçmiş yıllarda bunun örneği yaşandı mı? Eğer yaşandıysa rakamlarla izah edebilir misiniz? Böylesi bir başarısızlığın bir daha yaşanmaması için ne gibi önlemler aldınız veya almayı düşünüyorsunuz?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 8.10.1998 Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.01.00-022/3176

Konu : Soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : TBMM Başkanlığının 15.7.1998 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-14480-7/5817 sayılı yazısı.

Mardin Milletvekili Sayın Hüseyin Yıldız’ın “Görevden alınan bürokratlara ve bazı icraatlarına ilişkin” yazılı soru önergesinde yer alan soruların cevapları aşağıda belirtilmiştir.

1. 3797 sayılıMillî Eğitim Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanunun 60 ıncı maddesinde; Bakan, müsteşar ve her kademedeki yöneticilerin sınırlarını yazılı olarak belirlemek şartıyla yetkilerinden bir kısmını astlarına devredebilecekleri; 61 inci maddesinde de Bakanın gerekli gördüğü hallerde atama yetkisini illerde valilere devredebileceği hükümleri yer almaktadır.

Diğer taraftan, Bakanlığımıza bağlı her derece ve türdeki örgün ve yaygın eğitim kurumlarına görevin gerektirdiği niteliklere sahip yöneticilerin atanması ve görev yerlerinin değiştirilmesi ile ilgili esas ve usulleri düzenlemek amacıyla hazırlanan Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Kurum Yöneticileri Atama Yönetmeliğinde; anaokulları, ilköğretim okulları, eğitim araçları ve donatım merkezleri, rehberlik ve araştırma merkezleri, pratik kız sanat okulları, (c) tipi öğretmenevi ve akşam sanat okulları, halk eğitim merkezleri ve çıraklık eğitim merkezleri müdürlerinin atamalarının valilikçe, bunların dışında kalan kurum müdürlerinin atamalarının Bakanlıkça yapılacağı belirlenmiştir.

2451 sayılı Kanun Hükümleri dışında kalan Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilâtındaki Genel İdare Hizmetleri Sınıfı yönetici kadrolarına atamalar ise Bakan ve devredilen yetki çerçevesinde müsteşar veya personel genel müdürü tarafından yapılmaktadır.

Bu yetkiler çerçevesinde 30.6.1997 tarihinden 1.10.1998 tarihine kadar atama yetkisi Bakanlıkta bulunan;

a) 108 okul müdürünün soruşturma sonucuna veya isteğe,

b) 1 müsteşar yardımcısı, 5 genel müdür, 10 genel müdür yardımcısı, 26 daire başkanı, 20 şube müdürünün takdire,

c) 3 şube müdürünün genel müdürlük teklifine,

d) 3 genel müdür yardımcısı, 1 daire başkanı, 3 şube müdürünün soruşturmaya dayalı olarak toplam 180 personelin görevleri değiştirilmiştir.

3. 1997 - 1998 öğretim yılından itibaren ilköğretim okullarının 4 ve 5 inci sınıflarında haftada 2 saat yabancı dil dersi uygulamaya konulmuştur.

4. 1997 - 1998 öğretim yılında 281 832 öğrenci taşımalı eğitim uygulamasından yararlanmıştır. Taşınan öğrenci sayısında 1996 - 1997 öğretim yılına göre % 133’lük artış olmuştur. 1997 - 1998 öğretim yılında taşımalı ilköğretim giderleri için 10 231 796 986 000 lira harcanmıştır.

5. OECD ülkelerinin bir çoğunda toplam eğitim harcaması, Gayri Safi Millî Hasılanın % 5’i ile % 8’i arasında değişmektedir. Hiç şüphesiz ki eğitim yatırımı, zamanında yapılması gereken en temel hizmetlerdendir. Ülkelerin gelişmişlik düzeylerine ve sektörel bazdaki önceliklerine göre eğitime ayırdıkları paylar farklı boyutlardadır.

Öğrenci başına eğitim harcaması, ülkenin ve ülke insanlarının zenginlikleri ile doğru orantılıdır. Millî geliri yüksek ülkelerde öğrenci başına eğitim harcaması yüksek olmaktadır.

6. Üniversitelerimize öğrenci seçme ve yerleştirme amacı ile yapılan sınavlarda her yıl hiç puan almayan adaylara rastlanmaktadır. 1998 ÖSYS’nin birinci basamağında sayısal ve sözel ham puanlarının her ikisi de 0,5’in altında olduğundan ÖSS puanı hesaplanmayan aday sayısı 5 279 olmuştur. Bu sayı 1997 ÖSS’de 8 026 ve 1996 ÖSS’de 6 141’dir.

ÖSS’de uygulanmakta olan testin sözel ve sayısal bölümlerinden adayların hiç puan alamamalarının nedenleri şunlar olabilir.

a) Aday gerçekten testin hiçbir sorusuna cevap vermemiş veya verdiği doğru cevapların sayısı yanlış olarak cevaplandırdığı soru sayısının çok altında olabilir.

b) Aday sınav heyecanıyla soruları cevap kağıdına kaydırarak işaretlemiş olabilir.

c) Aday sınavın başında rahatsızlanmış ve soruları cevaplandıramamış olabilir.

d) Aday soruların cevabını soru kitapçığına işaretleyip, bu cevapları cevap kağıdına aktarmamış olabilir.

Adayların bu tür hataları yapmamaları için sınav kılavuzunda gerekli açıklamalar yer almakta, ayrıca sınav salonunda da uygulayıcılar sınav başlamadan önce adayları aydınlatmaktadır.

Bilgilerinize arz ederim.

Hikmet Uluğbay Millî Eğitim Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Başbakan Sayın Mesut Yılmaz tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını delaletlerinize arz ederim.

Saygılarımla.

Prof. Dr. Mustafa Ünaldı Konya

Sorular :

İddiaya göre Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi mezuniyet töreninde fakülte dekanı tören salonuna başörtülü ve sakallı öğrencileri aldırmamıştır; hem de dereceye giren öğrenciler olmasına rağmen.

Diğer öğrencilerin hak sahiplerini desteklemesi üzerine mezuniyet kütüğüne çivi çakılmadığı ve tören tamamlanmadan iptal edildiği de haberler arasındadır.

1. İddia edilen haber doğru mudur?

2. Doğru ise bu dekan hakkında hangi işlem yapılmıştır?

3. Birşey yapılmamış ise TCK’nun 188 inci maddesi mer’iyette iken bu yasaklamayı nasıl izah ediyorsunuz?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 8.10.1998 Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.05.00-022/3177

Konu : Soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : a) TBMM Başkanlığının 30.7.1998 tarih ve A.01.0.GS.10.00.02-7/5940-14590/33876 sayılı yazısı.

b) Başbakanlığın 10.8.1998 tarih ve B.02.0.KKG.0.12/106-847-7/4514 sayılı yazısı.

Konya Milletvekili Sayın Prof. Dr. Mustafa Ünaldı’nın Sayın Başbakanımıza yönelttiği ve kendileri adına tarafımdan cevaplandırılması ilgi (b) yazı ile istenen “Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi mezuniyet töreninde fakülte dekanının başörtülü ve sakallı öğrencileri tören salonuna almadığı, diğer öğrencilerin bunları desteklemesi üzerine mezuniyet kütüğüne çivi çakılmadığı ve törenin tamamlanmadan iptal edildiği iddiasına ilişkin” yazılı soru önergesi incelenmiştir.

İddia doğru değildir. Konu bazı kişi ve yerel basın tarafından çarpıtılmıştır. Şöyle ki; diploma töreninin yapıldığı tarihten bir gün önce fakülte dekanı, ilk mezunlarını verecek olan fakültenin tüm mezunlarının törene katılmasını ve öğrenciler arasında herhangi bir ayırım yapılmamasını sağlamak amacıyla öğrencilerle toplantı düzenlemiş ve toplantıda tüm öğrencilerin bu törene katılmalarını özellikle istemiştir.

Öğrencilerle yapılan toplantıda; herkesin yasalara saygılı olması gerektiği ve yasaları uygulama konumunda olan kişilerin, yürürlükte olduğu sürece, onları uygulamaktan kaçınamayacağı, resmî bir törene başörtüsü ile katılmanın yasalar uyarınca mümkün olamayacağı üzerinde durulmuştur. Ayrıca öğrenciler, mevcut başörtülerinin tören giysisi olan kep ve cüppe ile uyum sağlayamacağı hususunda ikna edilmeye çalışılmış, bu konudaki hassasiyetleri de gözönünde bulundurularak onlardan sorunun çözümüne yardımcı olmaları istenmiştir.

Başörtülü kız öğrencilerin aldığı ortak karar üzerine törene kep altında saç görüntüsü veren, kulakları dışarıda bırakan siyah küçük bir örtü ile çıkmalarına, öğrencilerin törene katılma istek ve coşkusu karşısında dekanlıkça razı olunmuştur.

Tören günü başörtülü öğrenciler birgün önce kararlaştırıldığı gibi bone türü siyah örtülerini yanlarında getirip törene katılmak üzere iken, o anda çevrede bulunan bazı provakatör kişiler ve yerel bazı gazetecilerin tahrikiyle kararlaştırılan kıyafetle törene çıkmaktan vazgeçmiş ve sessizce tören salonu dışında beklemişlerdir. Sakallı erkek öğrencilerle ilgili hiçbir sorun çıkmamıştır.

Dereceye giren öğrencilerin bir kısmının da içinde bulunduğu başörtülü öğrencilerin, yukarıda anlatıldığı üzere törene kendi istekleriyle katılmaktan vazgeçmeleri üzerine gerek diğer öğrenciler ve gerekse törene katılan veliler tarafından herhangi değişik bir anlamaya sebebiyet verilmemesi için “Mezuniyet kütüğüne çivi çakma” bölümü programdan çıkarılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Hikmet Uluğbay Millî Eğitim Bakanı

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorumun Millî Eğitim Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.

Ömer Vehbi Hatipoğlu Diyarbakır

Millî Eğitim Bakanlığı görevine geldiğinizden bu yana ne kadar derslik yapılmıştır? 8 yıllık eğitim için gerekli olan okulların yapımı için ihaleler açılmış mıdır? Göreve geldiğinizden bu yana açılan ihaleler nelerdir?

T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 8.10.1998 Araştırma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.05.00-022/3180

Konu : Soru önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : TBMM Başkanlığının 31.7.1998 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/5962-14638/33986 sayılı yazısı.

Diyarbakır Milletvekili Sayın Ömer Vehbi Hatipoğlu’nun “yeni yapılan derslik sayısına ve okul yapımı için açılan ihalelere ilişkin” yazılı soru önergesinde yer alan sorunun cevabı aşağıda belirtilmiştir.

Türkiye Büyük Millet Meclisinde 16.8.1997 günü kabul edilen 4306 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesiyle, Ülkemizin kaynaklarını harekete geçirmek suretiyle sekiz yıllık eğitime ilişkin bir yatırım hamlesi başlatılmıştır. 1997 yılı bütçesi ile ilköğretim yatırımları için ayrılan kaynağın kullanılmasının yanı sıra yatırımları hızlandırma fonundan ve 4306 sayılı Kanunla sağlanan eğitime katık payından 11 trilyon lira ek ödenek tahsis etmek suretiyle öngörülen fiziki kapasite % 80 artırılarak yıl sonunda 12 103 derslik hizmete alınmıştır.

4306 sayılı Kanunla sağlanan eğitime katkı payı gelirinin; Bakanlığımız bütçesine ödenek akışı dikkate alınarak inşaatları devam etmekte olan işlerin tamamlanmasına, mevcut okullara ek derslik ve kat ilavesi yapılması işlerine öncelik verilmiş, ödeme planı ve illerin yapım programlarına uygun olarak valiliklere ödenek aktarması yapılmıştır. Bunun sonucunda 1998 yılında ilköğretim okullarında 19 871 dersliğin yanında 5 673 öğrenci kapasiteli 26 Pansiyonlu İlköğretim Okulu ile 34 658 yatak kapasiteli 61 Yatılı İlköğretim Bölge Okulunun hizmete alınması sağlanmış olacaktır.

Merkezden ihale edilmesi kararlaştırılan çeşitli büyüklükte 359 ilköğretim okulunun yapımını gerçekleştirmek maksadıyla çalışmalar yapılmış, üniversitelerle işbirliği yapılarak yeni projeler gerçekleştirilmiş, bu projelere göre hazırlıklar tamamlanmıştır.

İlk etapta arsa bilgi ve belgeleri sağlanan, zemin etütleri yapılarak vaziyet planları düzenlenen 134 okul 52 paket halinde 4306 sayılı Kanun Kapsamında Yapılacak Harcamalarda Uygulanacak İhale Esas ve Usullerine göre kapalı teklif usulü ile anahtar teslimi götürü bedel sözleşme türü uygulanmak üzere ihaleye çıkarılmıştır. Yapılan ihale sonucunda 43 paket için verilen teklifler uygun görülmüş, ihale sonuçları onaylanmıştır. 8 paket iş için verilen teklifler uygun görülmemiş, 1 paket için yapılan teklifler geçersiz sayılmıştır. İhaleleri gerçekleşmeyen bu okullarla, planlanan diğer okulların ihalelerinin de ikinci etap olarak Ekim 1998 ayında ihaleye çıkarılmaları kararlaştırılmıştır.

Bilgilerinize arz ederim.

Hikmet Uluğbay Millî Eğitim Bakanı