T.B.M.M.

TUTANAK DERGİSİ

CİLT : 43

44 üncü Birleşim

20. 1 . 1998 Salı

İÇİNDEKİLER

I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

II. – GELEN KÂĞITLAR

III. – YOKLAMALAR

IV. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR

1. – Erzincan Milletvekili Naci Terzi’nin, parlamenter sisteme ilişkin gündemdışı konuşması

2. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, Refah Partisinin Anayasa Mahkemesi tarafından alınan kapatılma kararına ilişkin gündemdışı konuşması

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. – Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Hasan Gemici’ye, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1269)

2. – İspanya’ya gidecek olan Millî Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı İsmet Sezgin’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Mehmet Batallı’nın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1270)

3. – Almanya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Refaiddin Şahin’e, dönüşüne kadar, Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/1271)

4. – Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Türkiye-Katar ve Türkiye-Güney Afrika parlamentolararası dostluk grupları kurulmasına ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/1272)

5. – İstanbul Milletvekili Mustafa Baş’ın, Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifinin (2/297) doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi (4/293)

6. – Konya Milletvekili Hüseyin Arı’nın, Konya Ereğli’nin İl Olması Hakkında Kanun Teklifinin (2/181) doğrudan gündeme alınmasına ilişkin önergesi (4/294)

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1. – Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya ve 20 arkadaşının, Tekel’in özelleştirilmesine yönelik uygulamaların araştırılması amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/236)

V. – ÖNERİLER

A) SİYASÎ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ

1. – Genel Kurulun çalışma gün ve saatlerinin yeniden düzenlenmesi ile gündemdeki sıralamanın yeniden yapılmasına ve 20 Ocak 1998 Salı ile 21 Ocak 1998 Çarşamba günleri sözlü soruların görüşülmemesine ilişkin ANAP, DSP ve DTP Gruplarının müşterek önerisi

VI. – GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI

A) ÖNGÖRÜŞMELER

1. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 36 arkadaşının, orman yangınlarının nedenlerinin araştırılarak alınması gereken tedbirlerin tespit edilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/23)

2. – Kahramanmaraş Milletvekili Hasan Dikici ve 29 arkadaşının, ormanlarımız ve orman köylülerimizin sorunlarının araştırılarak çözüm yollarının tespit edilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/36)

3. – Aydın Milletvekili Yüksel Yalova ve 49 arkadaşının, orman yangınlarının önlenebilmesi için alınması gereken tedbirler ile yangınlardaki ihmal ve kusurların tespit edilmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/103)

4. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya ve 27 arkadaşının, ormanlarımızın korunması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/173)

5. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya ve 20 arkadaşının, yangınların önlenmesi ve itfaiye teşkilâtının yeniden yapılanması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/183)

6. – Antalya Milletvekili Arif Ahmet Denizolgun ve 24 arkadaşının, Antalya’da meydana gelen orman yangınında zarar görenlere yapılacak yardımın belirlenmesi ve yangınların söndürülmesinde alınacak tedbirlerin tespiti amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/198)

VII. – KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER

1. – Kütahya Milletvekili Mustafa Kalemli, Anavatan Partisi Genel Başkanı Rize Milletvekili Mesut Yılmaz, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı İstanbul Milletvekili Tansu Çiller, Demokratik Sol Parti Genel Başkanı İstanbul Milletvekili Bülent Ecevit, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Antalya Milletvekili Deniz Baykal ile 292 Milletvekilinin; Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 83 üncü Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve Anayasa Komisyonu Raporu (2/676) (S. Sayısı : 232)

2. – Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/660) (S. Sayısı : 392 ve 392’ye 1 inci Ek)

VIII. – SORULAR VE CEVAPLAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, sekiz yıllık kesintisiz eğitime katkı için toplanan paralara ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın yazılı cevabı (7/3950)

2. – İzmir Milletvekili Atilla Mutman’ın, özel okulların ücretlerine ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın, yazılı cevabı (7/3965)

3. – Edirne Milletvekili Ümran Akkan’ın, Çokal Barajı projesine ilişkin sorusu ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı Mustafa Cumhur Ersümer’in yazılı cevabı (7/3998)

4. – Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, sekiz yıllık kesintisiz eğitime katkı amacıyla yapılan kampanyalara ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Hikmet Uluğbay’ın yazılı cevabı (7/3999)

5. – İstanbul Milletvekili Algan Hacaloğlu’nun, Bodrum Yalıçifliği turizm bölgesindeki bazı arazilerin kamulaştırılmasına ilişkin sorusu ve Turizm Bakanı İbrahim Gürdal’ın yazılı cevabı (7/4008)

6. – Tokat Milletvekili Ahmet Feyzi İnceöz’ün, Türk vatandaşlığına kabul edilmeyen Afgan göçmenlerine ilişkin sorusu ve İçişleri Bakanı Murat Başesgioğlu’nun yazılı cevabı (7/4019)

7. – Afyon Milletvekili Osman Hazer’in, Kütahya Vakıflar Şefliğinin şube müdürlüğüne dönüştürülüp dönüştürülmeyeceğine ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Metin Gürdere’nin yazılı cevabı (7/4032)

8. – Bilecik Milletvekili Bahattin Şeker’in;

- Bilecik İlinde tarım sektörü için gerekli olan gölet ve sulama yatırımlarına,

-Bilecik ve ilçelerine bağlı bazı yerleşim birimlerinin su sorununa,

İlişkin soruları ve Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz’ın yazılı cevabı(7/4049, 4050)

9. – Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, Bursa ve İznik’e yapılan turizm yatırımlarına ilişkin sorusu ve Turizm Bakanı İbrahim Gürdal’ın yazılı cevabı (7/4081)

10. – Siirt Milletvekili Ahmet Nurettin Aydın’ın, Şirvan-Cevizlik-Hizan ve Ziyaret-Atabağ yollarına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz’ın yazılı cevabı (7/4090)

11. – Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, bazı vakıflara ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Metin Gürdere’nin yazılı cevabı (7/4069)

12. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya’nın, Kütahya’da kapanan demiryolu hattını açmak için görevlendirilen araçların masraflarına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Mustafa Yılmaz’ın yazılı cevabı (7/4151)

13. – Siirt Milletvekili Ahmet Nurettin Aydın’ın, Ilısu Barajı projesine ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı M. Salih Yıldırım’ın yazılı cevabı(7/4187)
I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

TBMM Genel Kurulu saat 12.00’de açılarak üç oturum yaptı.

Başkanlıkça, kendisine, ülkemizdeki son siyasî ve ekonomik gelişmelerle ilgili olarak gündemdışı söz verilen Edirne Milletvekili Erdal Kesebir, DSP’den ihraç edilmesine ve Ankara 25 inci Asliye Hukuk Mahkemesinin ihraç kararını iptal etmesine rağmen, partisince bu kararın uygulanmadığına,

Tokat Milletvekili Bekir Sobacı, 2 nci Ulusal Demiryolu Kongresine ve Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğünün sorunlarına ve alınması gereken önlemlere,

ilişkin gündemdışı birer konuşma yaptılar.

Antalya Milletvekili Bekir Kumbul’un, Antalya Devlet Hastanesinde uygulanan personel politikasına ilişkin gündemdışı konuşmasına, Sağlık Bakanı Halil İbrahim Özsoy cevap verdi.

TBMM Başkanı Hikmet Çetin’in Başkanlığında Hırvatistan ve Bosna Hersek Parlamento Başkanlarının vaki davetlerine icabet edecek parlamento heyetinde yer alacak milletvekillerine ilişkin Başkanlık tezkeresi Genel Kurulun bilgisine sunuldu.

Gündemin “Kanun Tasarı ve Teklifleri ile Komisyonlardan Gelen Diğer İşler” kısmının :

1 inci sırasında bulunan, 625 Sayılı Özel Öğretim Kurumları ile 222 Sayılı İlköğretim ve Eğitim Kanununun Bazı Hükümlerinin Değiştirilmesi Hakkında 254 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 625 Sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına Dair 326 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun Tasarısı (1/71, 1/111) (S. Sayısı : 168 ve 168’e 1 inci Ek)

5 inci sırasında bulunan, Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununun 49 uncu Maddesinde Değişiklik Yapılmasına ve Kanuna Bir Ek Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı (1/619) (S. Sayısı : 375) ile,

6 ncı sırasında bulunan, Yükseköğretim Kurumları Teşkilâtı Hakkında 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanuna Ek Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun Tasarısının (1/647, 2/636) (S. Sayısı : 388),

Yapılan görüşmelerden sonra kabul edildikleri ve kanunlaştıkları açıklandı;

2 nci sırasında bulunan 132,

3 üncü sırasında bulunan 232,

Sıra sayılı Kanun Tasarı ve Teklifinin görüşmeleri, komisyon yetkilileri Genel Kurulda hazır bulunmadıklarından,

4 üncü sırasında bulunan, 392 sıra sayılı Kanun Tasarısının görüşmeleri de, tasarının Komisyonca geri alınan maddeleriyle ilgili rapor gelmediğinden,

Ertelendi;

7 nci sırasında bulunan ,Tabiî Afetlerden Zarar Gören Vakıf Taşınmazların Afet Öncesi Kiracılarına Kiracılık Hakkı Tanınması ve Gayrimenkul Kiraları Hakkında Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesine Dair Kanun Tasarısının (1/680) (S. Sayısı : 396) 1 inci maddesi üzerinde bir süre görüşüldü.

Alınan karar gereğince, denetim konularını sırasıyla görüşmek için, 20 Ocak 1998 Salı günü saat 12.00’de toplanmak üzere, birleşime 15.50’de son verildi.

Hasan Korkmazcan Başkanvekili

Mustafa Baş Mehmet Korkmaz İstanbul Kütahya Kâtip Üye Kâtip Üye
GELEN KAĞITLAR No. : 66

16.1.1998 CUMA

Tasarı

1.- 190 Sayılı Genel Kadro ve Usulü Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı (1/705) (Plan ve Bütçe Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi: 13.1.1998)

Teklif

1.- Amasya Milletvekili Ahmet İyimaya’nın; TBMM İçtüzüğünün Bir Maddesinin Değiştirilmesine İlişkin İçtüzük Teklifi (2/1025) (Anayasa Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi: 12.1.1998)

Yazılı Soru Önergeleri

1.- Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, TBMM Eski Genel Sekreteri Necdet Basa hakkındaki iddialara ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanından yazılı soru önergesi (7/4234) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

2.- Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, Milletvekili lojmanlarına ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanından yazılı soru önergesi (7/4235) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

3.- Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, T.M.O’nun yaptığı hububat alımlarına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/4247) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

4.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, irtica ve laiklik kavramlarına ilişkin Adalet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4248) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

5.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, T.M.O’nun satın aldığı arpadan zarar edeceği iddiasına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/4249) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

6.-Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, M.İ.T’in çalışmalarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4250) ( Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

7.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, İslâmdaki örtünme emrine ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4251) ( Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

8.- Konya Milletvekili Hasan Hüseyin Öz’ün, sekiz yıllık kesintisiz eğitime katkı amacıyla toplanan kaynaklara ilişkin Millî Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi (7/4252) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

9.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, iç ve dış borç miktarlarına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4253) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

10.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, ham petrol ve doğalgaz üretimine ve ithaline ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/4254) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

11.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, özelleştirme çalışmalarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4255) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

12.- Karaman Milletvekili Zeki Ünal’ın, D-8 oluşumuna ilişkin Dışişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/4256) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

13.- Erzincan Milletvekili Naci Terzi’nin, personel atamalarına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/4257) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

14.- İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Tekel’in özelleştirilmesine yönelik uygulamalara ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4258) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

15.-İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, tütüncülük sektörünün sorunlarına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4259) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

16.- İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Tekel sigara fabrikalarının satışına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4260) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

17.-İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, İstanbul ve Ankara Belediyelerinin dış borçlarının Hazine tarafından ödendiği iddiasına ilişkin Maliye Bakanından yazılı soru önergesi (7/4261) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

18.- İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, İstanbul ve Ankara Belediyelerine verilen Hazine garantili dış borçlara ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4262) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

19.- İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Türkbank’a ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4263) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

20.- İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Telekom’un haksız para aldığı bir vatandaşa yönelik tutumuna ilişkin Ulaştırma Bakanından yazılı soru önergesi (7/4264) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

21.- İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Tekel’e ait müesseselerin özelleştirilmesine ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4265) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

22.- Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, TBMM’den emekli olan bir kişiye ilişkin Maliye Bakanından yazılı soru önergesi (7/4266) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

23.- İçel Milletvekili D.Fikri Sağlar’ın, bir firma tarafından yapılan ihracata ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4267) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

24.- İstanbul Milletvekili Ercan Karakaş’ın, özel bir firmaya verilen maden arama ruhsatına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4268) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

25.- Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, telefonunun dinlendiği iddisına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4269) (Başkanlığa geliş tarihi:14.1.1998)

GELEN KAĞITLAR No. : 67

20.1.1998 Salı

Tasarı

1.- Avda ve Sporda Kullanılan Tüfekler, Nişan Tabancaları ve Av Bıçaklarının Yapımı, Alımı, Satımı ve Bulundurulmasına Dair Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı (1/706) (Adalet ve Tarım, Orman ve Köyişleri ve İçişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 14.1.1998)

Teklifler

1.- Aksaray Milletvekili Sadi Somuncuoğlu ile Erzurum Milletvekili İsmail Köse’nin; 5434 Sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa Bir Fıkra Eklenmesi ve Bir Maddesinin de Değiştirilmesi Hakkında Kanun Teklifi (2/1026) (Millî Savunma ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

2.- Aksaray Milletvekili Sadi Somuncuoğlu ile Erzurum Milletvekili İsmail Köse’nin; 3480 Sayılı Malüller ile Şehit ve Yetimlerine Tütün ve Alkol Ürünlerinin Satış Bedellerinden Pay Verilmesi Hakkındaki Kanun ile 3492 Sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanununun Birer Maddesinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi (2/1027) (Millî Savunma ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

3.- Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya’nın; Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi (2/1028) (Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler ve İçişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

4.- Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli’nin; Dört İlçe ve Bir İl Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/1029) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

Tezkereler

1.- Rize Milletvekili Şevki Yılmaz’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi (3/1263) (Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

2.- Rize Milletvekili Şevki Yılmaz’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi (3/1264) (Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

3.- Rize Milletvekili Şevki Yılmaz’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi (3/1265) (Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

4.- Rize Milletvekili Şevki Yılmaz’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi (3/1266) (Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

5.- Eskişehir Milletvekili İbrahim Yaşar Dedelek’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi (3/1267) (Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

6.- İstanbul Milletvekili Tansu Çiller’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi (3/1268) (Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyona) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

Raporlar

1.- Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvik Edilmesi ile 193 Sayılı Gelir vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/660) (S. Sayısı: 392’ye 1 inci ek) (Dağıtma Tarihi: 19.1.1998) (GÜNDEME)

2.- Denizcilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısı ile Denizcilik Müsteşarlığının Kuruluş ve Görevleri Hakkında 491 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve Plan ve Bütçe Komisyonu Raporu (1/602, 1/220) (S. Sayısı: 468) (Dağıtma Tarihi: 19.1.1998) (GÜNDEME)

3.- Artvin Milletvekili Süleyman Hatinoğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/173) (S. Sayısı: 435) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

4.- Amasya Milletvekili Haydar Oymak’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/163) (S. Sayısı: 436) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

5.- Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/168) (S. Sayısı: 437) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

6.- Afyon Milletvekili İsmet Atilla’nın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/167) (S. Sayısı: 438) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

7.- Antalya Milletvekili Deniz Baykal’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/183) (S. Sayısı: 439) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998)(GÜNDEME)

8.- Tekirdağ Milletvekili Hasan Peker’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/857) (S. Sayısı: 440) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

9.- İçel Milletvekili D. Fikri Sağlar’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/836) (S. Sayısı: 441) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

10.- Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/1111) (S. Sayısı: 442) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

11.- Erzincan Milletvekili Mustafa Yıldız’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/1192) (S. Sayısı: 443) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

12.- Aydın Milletvekili Ali Rıza Gönül’ün; Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/212) (S. Sayısı: 444) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

13.- İzmir Milletvekili Rıfat Serdaroğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/172) (S. Sayısı: 445) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

14.- Giresun Milletvekili Rasim Zaimoğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/311) (S. Sayısı: 446) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

15.- Sıvas Milletvekili Muhsin Yazıcıoğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/213) (S. Sayısı: 447) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

16.- Samsun Milletvekili Murat Karayalçın’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/890) (S. Sayısı: 448) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

17.- Denizli Milletvekili Hasan Korkmazcan’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/182) (S. Sayısı: 449) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

18.- Denizli Milletvekili Hasan Korkmazcan’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/268) (S. Sayısı: 450) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

19.- Eskişehir Milletvekili İbrahim Yaşar Dedelek’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/178) (S. Sayısı: 451) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

20.- Çorum Milletvekili Yasin Hatiboğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/193) (S. Sayısı: 452) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

21.- Ankara milletvekili Yücel Seçkiner’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/162) (S. Sayısı: 453) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

22.- Kütahya Milletvekili Ahmet Derin’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/177) (S. Sayısı: 454) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

23.- Antalya Milletvekili Bekir Kumbul’un Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/316) (S. Sayısı: 455) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

24.- Ordu Milletvekili Mustafa Hasan Öz’ün Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/827) (S. Sayısı: 456) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

25.- İstanbul Milletvekili Ali Talip Özdemir’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/837) (S. Sayısı: 457) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

26.- Konya Milletvekili Nezir Büyükcengiz’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/847) (S. Sayısı: 458) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

27.- Gaziantep Milletvekili Kahraman Emmioğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/852) (S. Sayısı: 459) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

28.- Rize Milletvekili Ahmet Mesut Yılmaz’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/831) (S. Sayısı: 460) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

29.- Burdur Milletvekili Mustafa Çiloğlu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/861) (S. Sayısı: 461) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

30.- Antalya Milletvekili Hayri Doğan’ın Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/851) (S. Sayısı: 462) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

31.- Şanlıurfa Milletvekili İbrahim Halil Çelik’in Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/269) (S. Sayısı: 463) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

32.- Kütahya Milletvekili İsmail Karakuyu’nun Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/921) (S. Sayısı: 464) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

33.- Kayseri Milletvekili Salih Kapusuz’un Yasama Dokunulmazlığının Kaldırılması Hakkında Başbakanlık Tezkeresi ve Anayasa ve Adalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon Raporu (3/1044) (S. Sayısı: 465) (Dağıtma Tarihi: 20.1.1998) (GÜNDEME)

Sözlü Soru Önergeleri

1– Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, Uğur Mumcu Cinayeti konusundaki Meclis araştırması komisyonunca hakkında işlem yapılması istenilen bir askeri savcıya ilişkin Milli Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısından sözlü soru önergesi (6/841) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

2.– Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, Uğur Mumcu Cinayeti konusundaki Meclis araştırması komisyonunca haklarında işlem yapılması istenilen kişilere ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/842) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

3.– Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, Uğur Mumcu Cinayeti konusundaki Meclis araştırması komisyonunca haklarında işlem yapılması istenilen savcılara ilişkin Adalet Bakanından sözlü soru önergesi (6/843) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

Yazılı Soru Önergeleri

1.– Muş Milletvekili Sabahattin Yıldız’ın, Muş Alparslan 2.Barajı Projesine ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/4271)(Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

2.– Aydın Milletvekili Muhammet Polat’ın, Petrol Ofisi Yönetim Kurulu Başkanlığına atanan kişiye ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4272) (Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

3.– Muş Milletvekili Sabahattin Yıldız’ın, Muş Bulanık-Bitlis Ovakışla, Malazgirt-Karahasan, Nurettinli yollarına ilişkin Bayındırlık ve İskan Bakanından yazılı soru önergesi (7/4273)(Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

4.– Muş Milletvekili Sabahattin Yıldız’ın, Muş Hacı Şeref ve Alaattin Paşa Camilerinin onarım ihtiyacına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4274) (Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

5.– Antalya Milletvekili Yusuf Öztop’un, Isparta Belediye Başkanı’na ilişkin Adalet Bakanından yazılı soru önergesi (7/4275)(Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

6.– Samsun Milletvekili Murat Karayalçın’ın, teşvik amaçlı yatırımlara uygulanan elektrik fiyatı indirimi kapsamına Erzurum’un da alınıp alınmayacağına ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/4276) (Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

7.– Muğla Milletvekili Zeki Çakıroğlu’nun, bazı kuruluşların yönetim kurulu üyeliklerine yapılan atamalara ilişkin Sanayi ve Ticaret Bakanından yazılı soru önergesi (7/4277)(Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

8.– Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, doğalgaz talebi miktarına ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/4278) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

9.– Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, Bursa-Mudanya-Aydınpınar köyü Çaylaklar Mevkiinde yapılan imar planı değişikliğine ilişkin Bayındırlık ve İskan Bakanından yazılı soru önergesi (7/4279) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

10.– Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, Bursa-Osmangazi Yeşilşehir Projesine ilişkin Çevre Bakanından yazılı soru önergesi (7/4280) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

11.– Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır’ın, Gıyabi tevkif müzekkerelerinin infazına ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/4281) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

12.– Balıkesir Milletvekili Ahmet Bilgiç’in, Kazdağları Milli Parkı çevresindeki madencilik faaliyetlerine ilişkin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/4282)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

13.– Balıkesir Milletvekili Ahmet Bilgiç’in, Kazdağları Milli Parkı’na ilişkin Orman Bakanından yazılı soru önergesi (7/4283)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

14.– İçel Milletvekili D.Fikri Sağlar’ın, Taşucu-Girne feribot seferlerinin kaldırılmasının nedenine ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4284) (Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

15.– Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, Trabzon Valiliği İl Özel İdare emrine gönderilen paraya ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/4285)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

16.– Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, Trabzon ve Rize Belediyelerine Başbakanlık Acil Hizmet Fonundan yardım yapılıp yapılmadığına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/4286)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

17.– Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, Trabzon ve Rize Belediyelerine yapılan yardımlara ilişkin Maliye Bakanından yazılı soru önergesi (7/4287)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

18.– Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş’ın, Trabzon ve Rize Belediyelerine yapılan yardımlara ilişkin Çevre Bakanından yazılı soru önergesi (7/4288)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

19.– Balıkesir Milletvekili Ahmet Bilgiç’in, “Yunan Vatandaşı”, “Haymatlos” ve “Statüsüz” olarak Türkiye’de yaşayan göçmenlere ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/4289)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)

Meclis Araştırması Önergeleri

1.– Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya ve 20 arkadaşının, TEKEL’in özelleştirilmesine yönelik uygulamaların araştırılması amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi.(10/236)(Başkanlığa geliş tarihi: 15.1.1998)

2.– Batman Milletvekili Musa Okçu ve 31 arkadaşının, TPAO ve TÜPRAŞ’ın içinde bulunduğu durumun araştırılarak daha etkin ve verimli çalışabilmeleri için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi. (10/237)(Başkanlığa geliş tarihi: 16.1.1998)
BİRİNCİ OTURUM

Açılma Saati : 12.00

20 Ocak 1998 Salı

BAŞKAN : Başkanvekili Yasin HATİBOĞLU

KÂTİP ÜYELER : Levent MISTIKOĞLU (Hatay), Haluk YILDIZ (Kastamonu)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, çalışmalarımızın hayırlara vesile olmasını Cenabı Allah’tan niyaz ederek, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 44 üncü Birleşimini açıyorum.

III.- YOKLAMA

BAŞKAN – Ad okunmak suretiyle yoklama yapılacaktır; sayın milletvekillerinin, salonda bulunduklarını yüksek sesle işaret buyurmalarını rica ediyorum.

(Yoklama yapıldı)

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayımız vardır; ancak, bu sayıya güvenmeyin; âdet olmadığı halde söyleyeyim ki, yerinizi beğenip, uzun süre oturasınız; 185’tir sayı...

İRFAN KÖKSALAN (Ankara) – Sayın Başkan, böyle bir Başkanlık görevi var mı?! Milletvekillerini bu tarzda ikaz edemezsiniz!..

BAŞKAN – Var tabiî efendim, var, var... Niye var...

İRFAN KÖKSALAN (Ankara) – Yok, yok... Öyle Başkanlık olmaz; çok asabî konuşuyorsunuz.

BAŞKAN – Var efendim... Niye var: Şimdi, bu kararı alıyorsunuz, ondan sonra da sayın milletvekilleri salonu boşaltıyor; bir karar yetersayısı istenince, bir yoklama istenince, deniliyor ki...

İRFAN KÖKSALAN (Ankara) – Burası Parlamento....

BAŞKAN – Müsaade buyurun efendim... Görüşmeleri sükûnetle götürmek benim görevim; o açıdan uyarıyorum.

İRFAN KÖKSALAN (Ankara) – “Yerinizi beğenesiniz” filan ne biçim ifade; olur mu öyle şey!

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayımız vardır; görüşmelere başlıyoruz.

Gündeme geçmeden önce, üç sayın üyeye gündemdışı söz vereceğim.

Gündemdışı söz talebinde bulunan dört arkadaşım oldu. Bunlardan birisi, Cumhuriyet Halk Partisi Denizli Milletvekili Sayın Hilmi Develi.

Sayın Develi?.. Yok.

ALGAN HACALOĞLU (İstanbul) – Yarın...

BAŞKAN – Peki efendim, yarın dikkate alacağım; durum müsait olursa...

İkinci sırada, Sayın Naci Terzi; üçüncü sırada, Sayın Abdullah Gül; dördüncü sırada, Sayın Mete Bülgün...

Daha önceki talepleri değerlendirirken, Sayın Hilmi Develi’ye, Sayın Abdullah Gül’e ve Sayın Mete Bülgün’e söz vermiştim; ancak, Sayın Develi, hazır olmadığını, yarın için istediğini; Sayın Bülgün, Ankara dışında olduğunu, gelemeyeceğini ifade ettiği için, şimdi, diğer söz isteyen arkadaşlarıma söz verdim ve sırayla çağırıyorum:

IV. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR

1. – Erzincan Milletvekili Naci Terzi’nin, parlamenter sisteme ilişkin gündemdışı konuşması

BAŞKAN – Sayın Terzi’nin parlamenter sistemle ilgili gündemdışı söz talebi vardı.

Buyurun efendim.

NACİ TERZİ (Erzincan) – Değerli Başkan, değerli milletvekilleri; sözlerimin başında, hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Değerli arkadaşlarım, Yüce Meclisin duvarlarında “hâkimiyet, kayıtsız şartsız milletindir” ibaresi yazılıdır ve demokrasinin var olduğu dünyanın her bir köşesinde de, tıpatıp bunun aynısı olmasa da, muhakkak benzeri bir ibare vardır.

Değerli arkadaşlarım, Yüce Meclisimizin duvarlarında her gün görmeye alışkın olduğumuz bu sözü ben neden hatırlatma gereği duydum; bu sözü her gün göre göre, artık vurdumduymazlığa başladık; bu sözün ne kadar mühim bir söz olduğuna bugün bir kez daha vurgu yapma gereği vardır.

Değerli milletvekilleri “hâkimiyet, kayıtsız şartsız milletindir” ibaresi, Meclisimizin duvarlarında asılı güzel bir vecize değildir yalnızca. Evet, son derece güzel bir vecizedir; ama, aynı zamanda, demokrasinin en temel, belki de, olmazsa olmaz tek koşuludur. Bu sözü bir kenara koyun, demokrasiden geriye ne kalır; kocaman bir hiç. Ama, ne yazık ki, bizler, zaman zaman, bu sözü, yalnızca güzel bir vecize olarak alma eğilimine giriyoruz. Oysa, bu ibare, demokratik ülkelerin anayasalarında ilk madde olarak yer alması gereken temel bir koşuldur. Bu ibareyi güzel bir vecize olarak alır, gereklerinden bilerek bilmeyerek kaçınırsanız, demokrasi adı altında başka yönetim biçimlerine yelken açarsınız; hem milleti hem de kendinizi, demokrasi diye boş yere kandırmış olursunuz.

Değerli arkadaşlarım, bu söz, aynı zamanda, çatısı altında bulunduğumuz Yüce Parlamentonun ve biz parlamenterlerin varlık sebebidir, meşruiyet kaynağımızdır. O nedenle, bazı kişi ve kurumlar, zaman zaman, bilerek ve bilmeyerek, millet iradesini yok sayma, başka meşruiyet zeminlerine oturma arayışlarına girseler bile, meşruiyetini milletten alan kurum ve kuruluşların ve bu kurumun üyeleri olarak, bu temel ilkenin gereklerini her zaman yerine getirmeli ve getirmeliyiz de.

Değerli arkadaşlarım, Parlamentonun ve parlamenterlerin ve hatta siyasal partilerin itibarlarını ve sistem içindeki konumlarıyla, fonksiyonlarını sıfırlamaya yönelik bilinçli kampanyalar yürütülmektedir. Bu, açık söylemek gerekirse, millet iradesini yok saymak isteyen, bu eğilimde olan mihrakların bir çabasıdır. Her ne kadar bizler de bu propagandalara bolca malzeme veriyorsak da, sistem içerisindeki konumlarımızın ve fonksiyonlarımızın sıfırlanmak istenmesi, ne haklı bir zemine dayanmaktadır ne de demokrasiye hizmet etmektedir.

Değerli Başkan, değerli milletvekilleri; bu propagandaların goygoyculuğunu yapmak, sanıldığı gibi, bir prim yapmaz ve yapmamaktadır da. Bunun anlamı gayet açıktır; bu propagandalara mal bulmuş Mağribi gibi sarılmak, tek kelimeyle, bindiği dalı kesmektir. Demokratik Türkiye özlemi taşıyorsak, Parlamentonun, parlamenterlerin ve siyasal partilerin sistem içerisindeki ağırlıklarını ve işlevlerini artırmaktan başka çaremiz yoktur. Bu, bütün siyasal partiler ve parlamenterler için ortak bir paydadır. Bu ortaklık üzerine işbirliğimizi artırmak durumundayız. Parlamentonun, parlamenterlerin ve siyasal partilerin sıfırlanmak istendiği bir dönemde, küçük hesaplar yapmak, küçük siyasal çıkarlar peşinde koşmak, ancak küçük politikacıların...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Terzi, hemen toparlar mısınız efendim.

NACİ TERZİ (Devamla) – Toparlayacağım Sayın Başkanım.

...veya milletten ümidini kesmiş, istikballerini aradönemlere endekslemiş, aradönemlerde ikbal arayan, tabansız politikacıların işi olabilir.

Değerli arkadaşlarım “hâkimiyet, kayıtsız şartsız milletindir” ibaresinin gereklerini yerine getirecek olan, başka bir ifadeyle, demokrasinin haysiyetini ve namusunu koruyacak olan, ne falancadır ne de filancadır; topu, başkasına atmanın veya topu, taca atmanın hiç âlemi yok; bu görev, öncelikle bizimdir. Demokrasinin namusunu korumak için yoksak, ne için varız?! Bugün için yoksak, ne gün için varız? Bu görev için, böyle günler için yoksak, hiç yokuz demektir; hiç olmasak da hiçbir şey değişmez demektir. Bu, bizim, varlıkla yokluk çizgimizdir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Terzi, ikinci kez süre verdim efendim; siz, onun hepsini okuyacaksanız süre yetmez.

NACİ TERZİ (Devamla) – Bitiriyorum Sayın Başkanım; son cümlelerim...

BAŞKAN – Efendim, lütfen, selam verir misiniz Sayın Genel Kurula.

NACİ TERZİ (Devamla) – Son cümlelerim Sayın Başkanım.

BAŞKAN – Buyurun.

NACİ TERZİ (Devamla) – ...Ne yazık ki, bazı siyasîlerimizin çizginin öte yanına geçtiklerini üzülerek görüyoruz. “Hâkimiyet, kayıtsız şartsız milletindir” sözü için varsak, millet bizimdir; korkmayın, üzülmeyin.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (RP, ANAP ve DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Terzi, teşekkür ediyorum.

2. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, Refah Partisinin Anayasa Mahkemesi tarafından alınan kapatılma kararına ilişkin gündemdışı konuşması

BAŞKAN – İkinci sırada gündemdışı söz talebinde bulunan Sayın Abdullah Gül -üçüncü sıradaydı; ama, Sayın Develi bulunmadığı için ikinci sırada konuşacak- siyasî partilerin vazgeçilmezliğiyle ilgili olarak...

Sayın Abdullah Gül, buyurun. (RP sıralarından alkışlar)

ABDULLAH GÜL (Kayseri) – Sayın Başkan, Türkiye Büyük Millet Meclisinin değerli üyeleri; benim de Genel Başkan Yardımcısı olduğum Refah Partisinin, Anayasa Mahkemesi tarafından 16 Ocak 1998 Cuma günü kapatılmasıyla ilgili söz almış bulunuyorum.

Sayın Başkan, Anayasa Mahkemesinin kararı kesindir; gerekçeleri bizim için kabul edilemez olsa bile, bu kararı, tabiî tanıyoruz ve bu karara uyacağız; ama, bu kararı tanıyoruz demek, bu kararın tartışılamaz olduğu anlamına kesinlikle gelmez. Demokratik olduğunu iddia eden bütün ülkelerde olduğu gibi, Türkiye’de de, bu, çok tartışılacaktır, tartışılmaya da başlanmıştır ve bu tartışmalar, maalesef, bütün dünya ülkeleri arasında Türkiye’nin kategorisini de düşürmüştür.

Kapatılan Refah Partisi neydi; hep beraber girdiğimiz son seçimlerde, burada mevcut olan siyasî partilerin hepsinden daha çok oy almış ve Türk Halkının sevgisine, bütün siyasî partilerden daha çok mazhar olmuş bir partiydi; 6 milyon oy almıştı. Türkiye’nin en büyük partisiydi ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin; yani, bu Meclisin de, en büyük milletvekili grubunu oluşturmuştu ve Refah Partisi, içinden, başbakan çıkarmıştı, 18 bakan çıkarmıştı...

Sayın Başkan, konuşacaklarsa, lütfen dışarıda konuşsun arkadaşlar... İkaz ederseniz memnun olurum.

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, rica ediyorum, sükûnetle dinleyelim efendim.

Buyurun.

ABDULLAH GÜL (Devamla) – Türkiye Büyük Millet Meclisinin birçok komisyonunun da başkanını vermişti. İşte, böyle bir parti kapatıldı.

Peki, niçin kapatıldı? Refah Partisi, teröre bulaştığı için kapatılmadı; şiddete karıştığı için kapatılmadı; terörü veya şiddeti övdüğü, teşvik ettiği, dolaylı olarak desteklediği için de kapatılmadı veya halkı, kavgaya, şiddete davet ettiği için de kapatılmadı; yolsuzluğun, hırsızlığın odağı olduğu için de kapatılmadı. O zaman, Refah Partisi niçin kapatıldı; gerekçeli karar çıkınca, bütün dünya ve herkes, hep beraber göreceğiz; fakat, savcının iddiaları ortada olduğu için, biliyoruz, gerekçeli karar çıkarılmasa bile, on sene önce bazı üyelerin yaptığı konuşmalardan dolayı kapatıldı; Başbakanın ramazan günü verdiği bir iftar yemeğinden dolayı kapatıldı. Bu iftar yemeğine katılanların hiçbiri, kaçak insanlar, vatandaşlık hakları kısıtlanmış insanlar da değildi. Türkiye Büyük Millet Meclisinin kürsülerinde sorumsuzluk kaldırıldığı için kapatıldı. 1994 yılında, ülkemizi daha çok demokratikleştirelim diye, bütün siyasî partilerle beraber, bizim de demokratikleşme paketimizden dolayı kapatıldı; o demokratikleşme paketi, o zamanki Meclis Başkanı Sayın Cindoruk’a verildi ve o toplantıda yapılan konuşmalardan dolayı kapatıldı. Bir bakanın, tutuklu olan bir kişiyi hapishanede ziyaret ettiği için kapatıldı. Bütün bunlardan dolayı karar verildi ki, Refah Partisi odak haline geldi!..

Değerli arkadaşlarım, burada çok önemli olan nokta şudur: Siyasî Partiler Kanununun 103 üncü maddesi, gördüğümüz, duyduğumuz kadarıyla, Anayasa Mahkemesi tarafından, gerekli görüldüğü için, o gün kaldırıldı, devam edildi ve odak olduğuna karar verildi.

Burada herkes için önemli olan nokta şudur: 16 Ocaktan itibaren Türkiye’de demokrasinin sınırları daraltılmıştır, demokrasinin normları düşürülmüştür; çünkü, Anayasa Mahkemesi, bir siyasî partinin, suç odağı haline gelmesine, vicdanen karar verebilir hale gelmiştir; yani, bir hüküm arama şartını kaldırmıştır, bir sübut bulma şartını kaldırmıştır.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Gül, lütfen, toparlayınız efendim.

ABDULLAH GÜL (Devamla) – Bu demektir ki, Türkiye Cumhuriyetinde bir siyasî partiyi kapatmak, herhangi bir ilin yardımlaşma derneğini kapatmaktan çok daha kolay hale gelmiştir. Böyle bir demokratik ülke, böyle bir hukuk devleti olamaz; ancak, ideolojik veya bürokratik bir devlet olur. Çünkü, bir derneği kapatmak için, otuz senelik Dernekler Kanunumuza göre, o derneğin, suç odağı haline geldiğinin ispatlanması, hüküm giymesi gerekir; ama, bir siyasî partinin kapatılması için, bundan sonra bir hüküm giyme şartı, bir suçun ispatlanması şartına gerek kalmamıştır. Dolayısıyla, eğer, Anayasa Mahkemesinin 11 üyesinden 6’sı, dosyalar üzerinden -bildiğiniz gibi, tabiî mahkeme, şahitler falan olmadığı için- “evet, suç odağı olmuştur” derse, Anayasa Mahkemesi de “bu partiyi kapatırım” diyebilir hale gelmiştir.

Çok önemli bir nokta da şudur: Anayasa değişikliği 1995 yılında yapılmıştır; bizimle ilgili suç olduğu iddia edilen olayların hepsi 1995 yılından önce olmuştur; ikisi hariç; Başbakanlıkta verilen iftar ve bir bakanın bir tutukluyu ziyareti. Bunların dışındaki iddiaların -ki, o iddialar suç olarak kabul edildiğine göre- hepsi anayasa değişikliği yapılmadan, yani, 1995 yılından önce olmuştur; o zaman böyle bir suç unsuru yoktu. Yani, siz, bugün, siyasî faaliyette bulunurken, 2000 yılında yapılması muhal bir anayasa değişikliğini dikkate alarak hareket etmek durumundasınız. Böyle bir hukuk devleti -yine- olmaz, böyle bir demokratik ülke -yine- olmaz.

Değerli arkadaşlar, son olarak şunu söylemek istiyorum...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Gül, lütfen, toparlayın efendim. Son cümlenizi...

ABDULLAH GÜL (Devamla) – Bitiriyorum efendim, müsaade ederseniz...

Böylelikle, Türkiye’de derneklere verilen güvence ve teminat, demokrasinin ve her şeyin vazgeçilmez unsuru olan siyasî partilerimize verilmemiştir. Muhakkak ki, en objektif hükmü, tabiî ki, tarih ve zaman verecektir; ama, önyargısız düşünen, bütüncü bir bakış açısına sahip olan, paranoyadan ve vesveselerden uzak olan aklıselim sahibi kişiler, zaten, şimdiden, bu kararı değerlendirmektedirler. Sokrat’ı ölüme mahkûm eden mahkemeden Galile’nin muhakemesine, Dreyfus davasından Menderes’in idamına kadar uzanan bütün bu çizgide, hukuk olmasa bile, hâkimlerin ve mahkemelerin yanıldığını gösteren çok örnek vardır...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ABDULLAH GÜL (Devamla) – Bitiriyorum Sayın Başkan.

...Refah Partisi davası da işte bunlardan biri olmuştur.

Hepinize saygılar sunuyorum. (RP ve DYP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Gül, teşekkür ediyorum.

Sayın milletvekilleri, gündemdışı görüşmeler tamamlanmıştır.

Cumhurbaşkanlığı tezkereleri vardır; okutacağım; ancak, hem tezkereler hamuleli hem de okutulacak araştırma önergeleri var. Bu nedenle, sayın kâtip üyenin bunları oturduğu yerden okuması hususunu izninize sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Cumhurbaşkanlığı tezkerelerini okutuyorum :

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere 15 Ocak 1998 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Hasan Gemici’nin dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Prof.Dr.Şükrü S. Gürel’in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Bir başka tezkereyi okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 19 Ocak 1998 tarihinde İspanya’ya gidecek olan Millî Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı İsmet Sezgin’in dönüşüne kadar; Millî Savunma Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Devlet Bakanı Mehmet Batallı’nın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Bir başka tezkere daha var, okutuyorum :

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

17 Ocak 1998 tarihinde Almanya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Refaiddin Şahin’in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Ulaştırma Bakanı Necdet Menzir’in vekâlet etmesinin, Başbakanı teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı

BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.

Meclis araştırması önergeleri vardır; sırayla okutup, bilgilerinize sunacağım:

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1. – Denizli Milletvekili Mehmet Gözlükaya ve 20 arkadaşının, Tekelin özelleştirilmesine yönelik uygulamaların araştırılması amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/236)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Tekelin ana amacı, Türk tütününü yurt içinde ve yurt dışında desteklemek ve değerlendirmektir. Tekel, bu görevini bugüne kadar başarı ile yerine getirmiştir.

1941 yılında kurulan Tekelin, 87 tütün işletmesi, 20 alkollü içki fabrikası, 8 sigara ve 1 kibrit fabrikası bulunmakta ve 50 bine yakın çalışanı mevcuttur. 1997 yılında 397 trilyonluk hâsılat gerçekleştirmiş, bu gelirin 161 trilyonu kamu harcamalarına aktarılırken, 15 trilyon lira da kâr etmiştir. Böylesine büyük gelir sağlayan Tekel, Hükümet tarafından yavaş yavaş elden çıkarılmak istenmektedir.

Tekelin özelleştirilmesi için Meclisten yasa çıkarmanın imkânsız olduğunu gören Hükümet “ortaklık girişimi” adı altında yasal denetimden kaçabilmek için gizli pazarlıklarla British American Tobacco Şirketi, Tekelin çoğunluk hissesi ile Akhisar Fabrikasını alıyor ve kurumun en yüksek satışlı Samsun ve Yeni Harman sigaralarının isim hakları, 49 yıllığına söz konusu ortaklığa devrediliyor. Şirketin de yüzde 51’i BAT’a veriliyor. Akhisar Sigara Fabrikasının da yüzde 51’i yabancı şirketlerce yönetilecek bir ortaklığa devrediliyor.

Tekelin özelleştirilmesinde, Hükümet kanun ve hukuk engellerini aşabilmek için yabancı şirkete fabrika ortaklığı kurdurarak, Tekelin en etkili üretimlerini yabancı tekellere teslim etme yolunu seçmiştir. Yabancı ortaklığa devir ve diğer fabrikalarda üretilen markaların üretim hakkının verilmesi ile yasadışı yoldan Tekelin özelleştirilmesinin gerçekleştirilmesine çalışılmıştır. Yüzde 100 yerli tütünle Tekel fabrikalarında üretilen sigaraların üretim ve denetiminin tamamen yabancı tekele devredilmesi ile yerli tütün üreticisinin kaderi de yabancıların inisiyatifine bırakılmıştır.

Yapılan bu özelleştirme kanunlara aykırıdır.

233 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 35 inci maddesiyle değiştirilen hükmü gereğince Tekel, bir kamu iktisadî kuruluşu (KİK)’dur. Kamu iktisadî kuruluşu, sermayenin bir bölümü veya yarısı devlete ait bir kuruluş olmayıp, sermayesinin tamamı devlete ait bir kuruluştur. Bu nedenle, sermaye yapısını değiştirecek herhangi bir girişim, yani hisse satışı, 4046 sayılı Yasanın 1 inci maddesinin son fıkrasına göre, ancak bu konuda çıkarılabilecek özel bir kanunla mümkün olabilecektir. Mevcut haliyle, Tekel, özelleştirme programına ya da kapsamına alınamaz.

Diğer yandan, 6224 sayılı Yasanın 1 inci maddesine 4105 sayılı Kanunla eklenen fıkra gereğince, Türkiye’ye ithal edilecek yabancı sermaye, ülke genelinde tekel teşkil edecek faaliyetlerde bulunan kuruluşlarda çoğunluk hissesine sahip olamayacağı, bir kamu iktisadî kuruluşu olan Tekelin, ülke çapında tekel teşkil edecek faaliyetlerde bulunan kuruluşlardan olduğu için, kuracağı hiçbir iştirakte yabancı payı yüzde 50’yi aşamaz. Bu hükme rağmen, Tekelin hissesinin yüzde 52’si BAT’a ait olacağından, iştirakin kurulması yasal olarak mümkün değildir. Tekelin, hisse senedi satışı gibi mülkiyet devredecek biçimde özelleştirilmesi için yasa çıkarılması zorunludur.

Yüzde 100 Türk tütünü ile üretilen sigaralar sadece Türkiye’de tüketiliyor, bunları sadece Tekel üretiyor. Tekelin fabrika ve markaları yabancı sigara şirketine satılınca, bu tütünün alıcısı kalmayacağından, Türk tütüncülüğü yok olacak, tütün alımları tamamen yabancı firmaya devredilmiş olacaktır.

Tekelin özelleştirilmesinde ihale açılmamış ve marka hakkının değer tespiti yapılmamıştır. Pazarlıklar kapalı kapılar arkasında ve hukukî denetimden uzak sürdürülmüş olup, rekabet ortamı yaratılmamıştır. Kısacası, ben yaptım oldu denmektedir.

Halen, Tekelde görev yapan yaklaşık 16 bin sendikalı işçilerde bir tedirginlik, bir umutsuzluk hâkimdir. Biz ne olacağız diye düşünmeye başlamışlardır. İşçilerin durumları hakkında herhangi bir açıklama ve programa rastlamak mümkün değildir. Bu arada yaklaşık olarak 3,5 milyon civarında insanımızın tek geçim ve gelir kaynağı tütündür. Dar gelirli vatandaşlarımızın geçim kaynağını kurutmak, onları perişan etmek doğru bir davranış olamaz. Tütüncülükle uğraşan vatandaşlarımız bundan böyle nerede ve ne şekilde istihdam ettirilecektir.

Tekel, 1997 yılında 15 trilyon lira kâr etmiştir; biraz teknoloji tadilatı yapıldığı takdirde, bu kâr oranının daha da yukarılara çıkacağı muhakkaktır. Buna rağmen Tekel, gerçek değerinin çok altında özelleştirilmek istenilmektedir. Bunun nedenini anlamak mümkün değildir.

Yukarıda açıklanan hususların araştırılması ve gerekli tedbirlerin alınabilmesi için Anayasanın 98, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.

Saygılarımızla.

1 - Mehmet Gözlükaya (Denizli)

2- Turhan Güven (İçel)

3- A. Sezal Özbek (Kırklareli)

4- Ali Rıza Gönül (Aydın)

5- Hacı Filiz (Kırıkkale)

6- Mahmut Nedim Bilgiç (Adıyaman)

7- İsmet Attila (Afyon)

8- Nihan İlgün (Tekirdağ)

9- Zeki Ertugay (Erzurum)

10- Mustafa Dedeoğlu (Muğla)

11- Nurhan Tekinel (Kastamonu)

12- İ. Cevher Cevheri (Adana)

13- Ahmet İyimaya (Amasya)

14- M. Necati Çetinkaya (Konya)

15- Mehmet Sağlam (Kahramanmaraş)

16- Hayri Doğan (Antalya)

17- Saffet Arıkan Bedük (Ankara)

18- Mehmet Ali Yavuz (Konya)

19- Nevzat Ercan (Sakarya)

20- Bekir Aksoy (Çorum)

21- Y. Fevzi Arıcı (İçel)

BAŞKAN – Önerge gündemde yerini alacak, Meclis araştırması açılıp açılmaması hususundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

Bir başka Meclis araştırması talebi vardır; okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO) ve TÜPRAŞ’ın içinde bulunduğu durumun araştırılarak daha etkin ve verimli faaliyetlerde bulunabilmeleri için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.

Saygılarımızla.

1- Musa Okçu (Batman)

2- Mustafa Kemal Ateş (Kilis)

3- Sacit Günbey (Diyarbakır)

4- Ömer Ekinci (Ankara)

5- Ömer Naimi Barım (Elazığ)

6- Kazım Arslan (Yozgat)

7- İ. Ertan Yülek (Adana)

8- Kahraman Emmioğlu (Gaziantep)

9- Feti Görür (Bolu)

10- Mehmet Aykaç (Çorum)

11- Mustafa Köylü (Isparta)

12- Latif Öztek (Samsun)

13- Tevhit Karakaya (Erzincan)

14- Memduh Büyükkılıç (Kayseri)

15- Temel Karamollaoğlu (Sıvas)

16- Muhammet Polat (Aydın)

17- Naci Terzi (Erzincan)

18- Mehmet Altan Karapaşaoğlu (Bursa)

19- Zeki Karabayır (Kars)

20- Abdullah Gencer (Konya)

21- Nezir Aydın (Sakarya)

22- Fikret Karabekmez (Malatya)

23- İlyas Arslan (Yozgat)

24- Yakup Budak (Adana)

25- Abdullah Arslan (Tokat)

26- Yaşar Canbay (Malatya)

27- Sabahattin Yıldız (Muş)

28- Mustafa Hasan Öz (Ordu)

29- Sıtkı Cengil (Adana)

30- Nurettin Aktaş (Gaziantep)

31- Şaban Şevli (Van)

32- Zeki Ergezen (Bitlis)

Gerekçe:

TPAO, yurdumuzun ilk millî petrol şirketidir. İlkel araç gereçle ve bölge halkının insangücüyle bugünkü hale gelmiştir. 1990 yılına kadar küçümsenmeyecek derecede başarıya ulaşan TPAO, 1992 yılından sonra sondaj ve sondajlı arama yatırımlarının askıya alınması, modernizasyon projelerinin hayata geçirilememesi nedeniyle verimsizleşmiş ve gerilemiştir.

Son dört yıl içerisinde, petrol arama yatırımları, yeni teknolojinin ülkemize alınması, ortak petrol arama anlaşmaları, bizce, sonuçsuz kalmış veya kulakardı edilmiştir. Örnek verecek olursak, TPAO saha etütleri, 1991 yılına göre çok gerilemiştir. 1991 yılında jeolojik alanda 140, jeofizik alanda 110 olan saha edütleri, 1995 yılında jeolojik alanda 90, jeofizik alanda 80’e düşmüştür. 1996 yılında, saha etütleri daha da düşük seviyelere gerilemiştir. Ayrıca, kurum, 1990 yılında, ülkede 95 adet sondaj yaparak 200 bin metre inebilmiş iken, 1991 yılında 90 adet sondajla 185 bin metre, 1995 yılında ise, ancak, 16 sondaj yaparak 30 590 metreye inebilmiştir.

Hampetrol üretimi 1991 yılında 3 milyon 500 bin ton iken, 1995 yılında 2 milyon 600 bin tona düşmüş; doğalgaz üretimi ise, 1991 yılında 203 milyon metreküpten 1995 yılında 180 milyon metreküpe düşmüştür. Yine, 1991 yılında 285 kuyu tamamlanırken, 1995 yılında, ancak, 53 kuyu tamamlanabilmiştir.

Kurumun elinde 35 sondaj makinesi (kulesi) bulunmasına rağmen, 11 kule çalıştırılacak kadar sondaj ekibi bulunmaktadır. Bu ekiplerin 4’ü Batman’da, 5’i Adıyaman’da ve 2’si de Trakya’da bulunmaktadır. On yıl öncesine göre ekip sayısı yarıya düşmesine rağmen, bölgedeki bu ekiplerin tamamının çalıştığı vaki olmamıştır. Özellikle, Batman’da, son üç yıldır aynı anda 2 sondaj ekibinin çalışmasına rastlanmıştır.

TPAO, eldeki mevcut lokosyonları değerlendiremediği gibi, birçok kuyuda da üretimi durdurmuş bulunmaktadır. Hazro yakınlarında petrol + gaz çıkmasına rağmen, 6 kuyu rezerv ve güvenlik gerekçe gösterilerek kapatılmış, Erzurum’da Horasan–1 sondajı hedefe ulaşmadan durdurulmuş ve Batman Ekinli-1 kuyusunda, güvenlik bahane gösterilerek sondaj yapılmamaktadır. Aslında, bu kuyu, asfalta çok yakın, Kurtalan ve Beşiri arasında güvenli bir bölgede bulunmaktadır. Ayrıca, yine güvenlik gerekçe gösterilerek Kozluk sondajından vazgeçilmiştir.

1990 yılında Batman bölgesinde 3 500 kişi istihdam ediliyor iken, ne yazık ki, şu anda personel sayısı 1 100’e indirilmiştir. Genç yaşta ve en verimli çağlarında devre dışı bırakılan bu kalifiye elemanların harcanmış olması, üretimi de menfi yönde etkilemiştir. Emekli edilenlerin yerine yeni elemanların alınmayışı, bölgede işsizliğin artmasına sebebiyet vermiştir.

1954 yılından beri faaliyetini sürdüren Batman Rafinerisi, bugün 1.1 milyon ton/yıl hampetrol işleme kapasitesine sahiptir. Bölgede çıkan yerli ve ağır hampetrolü işleyerek bölge taleplerini karşılamaya çalışan Batman Rafinerisi, günümüz teknolojisinin gerisinde kaldığından, ekonomik olma özelliğini yitirmiş ve sürekli artan petrol ürünleri talebini dengeli bir şekilde karşılayamaz hale gelmiştir.

Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez, TÜPRAŞ’ın modernize edilerek yeni teknolojiye kavuşturulması yönünde beyanatlarda bulunması gerekirken, rafinerinin kapatılacağı yönünde beyanlarda bulunmuştur. Bu beyanlar, yöre halkının haklı tepkilerine neden olmuştur.

Bütün bu nedenlerle, TPAO ve TÜPRAŞ teşebbüslerinin daha verimli çalışmalarda bulunabilmeleri için, içinde bulundukları durumun araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi için, bir Meclis araştırması komisyonu kurulmalıdır.

BAŞKAN – Önerge gündemde yerini alacak, Meclis araştırması açılıp açılmaması hususundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

Sayın milletvekileri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının bir tezkeresi vardır, okutup oylarınıza sunacağım:

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

4. – Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Türkiye-Katar ve Türkiye-Güney Afrika parlamentolararası dostluk grupları kurulmasına ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/1272)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlık Divanının 26 Aralık 1997 tarih ve 62 sayılı kararıyla, Türkiye-Katar ve Türkiye-Güney Afrika Parlamentolararası Dostluk Grupları kurulması uygun görülmüştür.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin Dış İlişkilerinin Düzenlenmesi Hakkındaki 3620 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi uyarınca anılan dostluk gruplarının kurulması Genel Kurulun tasvibine sunulur.

Hikmet Çetin Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

BAŞKAN – Tezkereyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Tezkere kabul edilmiştir.

Sayın milletvekilleri, Anavatan Partisi, Demokratik Sol Parti ve Demokrat Türkiye Partisi Gruplarının, İçtüzüğün 19 uncu maddesine göre verilmiş müşterek önerileri vardır; önce okutup işleme alacağım, sonra da ayrı ayrı oylarınıza sunacağım:

V. – ÖNERİLER

A) SİYASÎ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna

Danışma Kurulunun 19 Ocak 1998 Pazartesi günü yaptığı toplantıda siyasî parti grupları arasında oybirliği sağlanamadığından, gruplarımızın aşağıdaki müşterek önerilerinin Genel Kurulun onayına sunulmasını arz ederiz.

Saygılarımızla.

Ülkü Güney Metin Şahin

ANAP Grup Başkanvekili DSP Grup Temsilcisi

Mahmut Yılbaş

DTP Grup Başkanı

Öneriler:

1– Genel Kurulun 20 Ocak 1998 Salı, 21 Ocak 1998 Çarşamba ve 22 Ocak 1998 Perşembe günleri 12.00–16.00, 19.00–24.00 saatleri arasında çalışması; 20 Ocak 1998 Salı günü 12.00–16.00 saatleri arasında denetim konularının, 19.00–24.00 saatleri arasında kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesi; Genel Kurulun 23 Ocak 1998 Cuma günü de 13.00–16.00, 19.00–24.00 saatleri arasında çalışarak kanun tasarı ve tekliflerinin görüşmelerine devam edilmesi; 20 Ocak 1998 Salı, 21 Ocak 1998 Çarşamba günleri sözlü soruların görüşülmemesi önerilmiştir.

2– Gündemin “Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler” kısmının 3 üncü sırasında bulunan ve komisyonca geri alınan Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvikiyle İlgili 392’ye 1 inci ek sıra sayılı kanun tasarısının 48 saat geçmeden görüşmelerine başlanması,

Gündemin 180 inci sırasında bulunan 418 sıra sayılı kanun tasarısının 5 inci sırasına,

177 inci sırasında bulunan 415 sıra sayılı kanun tasarısının 6 ıncı sırasına,

178 inci sırasında bulunan 416 sıra sayılı kanun tasarısının 7 inci sırasına,

5 inci sırasında bulunan 263 sıra sayılı kanun tasarısının 8 inci sırasına,

179 uncu sırasında bulunan 417 sıra sayılı kanun tasarısının 9 uncu sırasına,

6 ncı sırasında bulunan 361 sıra sayılı kanun tasarısının 10 uncu sırasına,

7 nci sırasında bulunan 365 sıra sayılı kanun tasarısının 11 inci sırasına,

59 uncu sırasında bulunan 210 sıra sayılı kanun tasarısının 12 nci sırasına,

60 ıncı sırasında bulunan 211 sıra sayılı kanun tasarısının 13 üncü sırasına,

44 üncü sırasında bulunan 161 sıra sayılı kanun tasarısının 14 üncü sırasına,

125 inci sırasında bulunan 325 sıra sayılı kanun tasarısının 15 inci sırasına,

148 inci sırasında bulunan 364 sıra sayılı kanun tasarısının 16 ncı sırasına,

149 uncu sırasında bulunan 366 sıra sayılı kanun tasarısının 17 nci sırasına,

19.1.1998 tarihli “Gelen Kâğıtlar”da yayımlanan 468 sıra sayılı Denizcilik Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Tasarısının, 48 saat geçmeden, gündemin 18 inci sırasına,

91 inci sırasında bulunan 274 sıra sayılı kanun tasarısının 19 uncu sırasına,

8 inci sırasında bulunan 389 sıra sayılı kanun tasarısının 20 nci sırasına,

17 nci sırasında bulunan 145 sıra sayılı kanun tasarısının 21 inci sırasına,

73 üncü sırasında bulunan 244 sıra sayılı kanun tasarısının 22 nci sırasına,

46 ncı sırasında bulunan 176 sıra sayılı kanun tasarısının 23 üncü sırasına,

66 ncı sırasında bulunan 228 sıra sayılı kanun tasarısının 24 üncü sırasına,

81 inci sırasında bulunan 251 sıra sayılı kanun tasarısının 25 inci sırasına,

13 üncü sırasında bulunan 146 sıra sayılı kanun tasarısının 26 ncı sırasına,

181 inci sırasında bulunan 420 sıra sayılı kanun tasarısının 27 nci sırasına,

14 üncü sırasında bulunan 231 sıra sayılı kanun tasarısının 28 inci sırasına,

133 üncü sırasında bulunan 338 sıra sayılı kanun tasarısının 29 uncu sırasına,

95 inci sırasında bulunan 282 sıra sayılı kanun tasarısının 30 uncu sırasına,

176 ncı sırasında bulunan 414 sıra sayılı kanun tasarısının 31 inci sırasına,

111 inci sırasında bulunan 302 sıra sayılı kanun tasarısının 32 nci sırasına,

67 nci sırasında bulunan 229 sıra sayılı kanun tasarısının 33 üncü sırasına alınması ve diğer kanun tasarı ve tekliflerinin buna göre sıralanması önerilmiştir.

BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, bu öneri üzerinde söz talebi vardır; söz vereceğim.

Sizin de söz isteğiniz mi var efendim?..

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Sayın Başkan, lehte olmak üzere, söz istiyorum.

BAŞKAN – Efendim, ben, söz vermeden önce, öneriyi getiren Anavatan Partisi Grubu, Demokratik Sol Parti Grubu, Demokrat Türkiye Partisi Grubu Başkanı ve başkanvekillerinden şöyle bir ricada bulunmak istiyorum: Biliyorsunuz, hepimizin hedefi, ekseriyeti sağlamak, onu devam ettirmek ve Parlamentoyu üretir halde tutmaktır. Onun için de, geçmiş tecrübelerden yararlanmakta fayda var diye düşünüyorum. Yani, buradaki teklife göre, akşam çalışmasını 19.00-24.00 arası diye teklif buyuruyor gruplarımız. Mübarek ramazan ayındayız ve teravi namazı var. Mümkün değil midir ki, 19.00 olacağına, 20.00-24.00 olsa. Bunu, benim değiştirme imkânım olsa, Başkanlık olarak, ben, değiştirir, öyle sunarım; ama, öneri benim değil, sayın gruplarındır. Eğer 19.00 yerine 20.00 düşünülürse, Meclisi daha rahat çalıştırma imkânı olur diye düşünüyorum ve... (ANAP, DYP ve DTP sıralarından “olur” sesleri)

Peki, teşekkür ediyorum.

Sayın Araslı ve Sayın Esengün’e aleyhte, Sayın Güney’e de lehte olmak üzere söz kaydettik.

Sayın Araslı’yı kürsüye davet ediyorum.

Buyurun. (CHP sıralarından alkışlar)

OYA ARASLI (İçel) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sizleri saygıyla selamlıyorum.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışma saatlerinin 20-24 Ocak 1998 tarihleri arasında 12.00-16.00 ve 19.00-24.00 olarak belirlenmesine ilişkin öneri, daha önce, Danışma Kuruluna, ANAP, DSP ve DTP Grupları tarafından getirilmiş, bir Danışma Kurulu kararına dönüşemeyince de ANAP, DSP ve DTP Gruplarının önerisi olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda tartışmaya açılmıştır. Bu önerinin aleyhinde görüş bildirmek üzere söz almış bulunmaktayım.

Bu öneri, kabul edilebilir nitelikte görünmüyor; çünkü, Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışma saatleri, daha önce de Danışma Kurulunda, Cumhuriyet Halk Partisinin karşı çıkmasına rağmen, Genel Kurul kararıyla değiştirilmiş ve salı, çarşamba, perşembe günleri için 12.00-16.00 olarak belirlenmişti. Türkiye Büyük Millet Meclisinin bu saatler arasında daha iyi çalışacağı öne sürüldüğü için bu görüşe katılanlar, böyle bir belirleme yapmışlardı. Aslında, çalışma saatlerinin bu şekilde belirlenmesinin altında yatan temel ve gizli neden, içinde bulunduğumuz ayın özellikleridir; ancak, böyle bir nedene bağlı olarak çalışma saatlerinin değiştirilmesinin, Türkiye Büyük Millet Meclisinin çalışma usul ve geleneklerine aykırılığı yanında, Anayasanın 2 nci ve 24 üncü maddelerine de uygun düşmediğini belirtmek isterim.

Sözünü ettiğimiz belirlemeyi izleyen günlerde, belirlenen çalışma düzeninin beklenen verimli sonuçları verdiğini kimse iddia edemez. Özellikle, önerinin sahibi olan gruplardan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu çalışmalarına katılma düzeyinin fevkalade düşük olduğu; geçen onbeş günü aşkın süre içerisinde, çok kere yetersayı olmadığı için karar alınamadığı; yetersayı kuşkusu bulunduğu için yinelenen yoklamalar nedeniyle, yasama çalışmalarına sıklıkla ara verildiği herkesin bildiği ve gördüğü bir gerçektir. Bu duruma, özellikle, çalışma saatlerinde yapılan ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin yerleşik, alışılmış düzenine aykırı değişikliğin yol açtığını kimse yadsıyamaz. Çalışma saatlerinin düzeninin değiştirilmesi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisine kaybettirilmiş olan zamanı, aynı aykırılığı ve bu kez daha daha da yaygınlaştırılmış biçimde sürdürmeye kalkışarak gidermeye çalışmak, akılcı ve kabul edilebilir bir yöntem değildir; çünkü, aynı aksaklıklar, bugün önerilen düzende de kendisini gösterecek, daha hızlı çalışalım derken, daha fazla zaman kaybetmek durumuyla yüz yüze geleceğiz.

Bunları söylerken, arka planda, az çalışarak rahat etmek gibi bir amacımın bulunmadığından herkes emin olmalıdır. Bizler, her zaman daha fazla ve daha verimli çalışmaktan yana olduk; ama, burada, bu öneride, daha fazla ve verimli çalışma getirecek herhangi bir yan yok; olmadığını, onbeş günlük deneyimimiz gösterdi. Bu onbeş günlük deneyim, Türkiye Büyük Millet Meclisinin olağan çalışma düzeninde yapılacak her akılcılıktan uzak değişikliğin verimsizliğe neden olduğunu da çok güzel kanıtladı. Bundan alınacak ders, bu yanlışlığı daha fazla uzatmamamız gerektiğidir.

Kaldı ki, her zaman, bu kürsüden, çalışmalarda belli bir gündem üzerinde anlaşılması ve bunda çok sıklıkla değişiklik yapılmaması gerektiğini dile getirmiş bulunmaktayım. Bu tür değişiklikler, özellikle, muhalefetin Türkiye Büyük Millet Meclisi çalışmalarına yeteri düzeyde katkıda bulunmasını engelliyor. Bir gün önce gündemde değişiklik yaptığınız zaman, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, milletvekilleri neyi görüşüp neyi görüşmeyeceklerini tayin etmekte tereddüte düşüyorlar. Özellikle bu önerinin sahibi olan grupların, daha önceki iktidar döneminde, benim, şu anda, burada dile getirdiğim zorlukları sıklıkla bu kürsüden dile getirmiş olduklarını da -aynı bu öneride önerilen durumlar karşısında- hepimiz biliyoruz. Niçin o zaman eleştirdiklerimizi, bugün, biz, burada yinelemeye kalkışıyoruz. Bunun anlamını çözebilmek, idrak edebilmek de mümkün değil.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sayın Araslı...

OYA ARASLI (Devamla) – Bağlıyorum efendim.

Onun için, belli ilkeler üzerinde anlaşalım ve akılcı birtakım nedenler, çok zorunlu durumlar olmadıkça bu ilkelerden ayrılmayalım. Bu konuda, Yüce Meclisin değerli üyelerinin gereken duyarlığı göstereceğine inanıyorum; bu öneriye destek verilmeyeceğine güveniyorum.

Saygılar sunuyorum. (CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Araslı, teşekkür ediyorum.

Sayın Esengün, aleyhte söz istemiştiniz; ama, sıra Sayın Güney’in.

Sayın Güney, daha önce müracaat sizin; buyurun. (ANAP sıralarından alkışlar)

ÜLKÜ GÜNEY (Bayburt) – Sayın Başkan, muhterem milletvekilleri; biz, Demokratik Sol Parti, Demokrat Türkiye Partisi ve Anavatan Partisi Grupları olarak, dün, Danışma Kuruluna, bu haftaki Meclis çalışmalarımızla ilgili olarak, çalışma düzenine, çalışma süresine ve bu süre içerisinde hangi tasarı ve teklifleri görüşeceğimize dair bir öneri götürdük.

Biraz önce, Sayın Başkan, burada, bizim önerimizi okuttu. Tabiî, burada, tasarı ve tekliflerin sadece numaraları yazıldığı için, Yüce Meclis, acaba hangi tasarı ve teklifler görüşülecek, bunlar nedir diye bir bilgisizlik içerisinde olabilir. Bu açıdan, öneri sahibi olarak, evvela, biz ne istiyoruz, hangi kanunları, hangi süre içerisinde, niçin çıkarmak istiyoruz hususunu ifade edip, açıklamak istiyorum.

Muhterem milletvekilleri, önümüzdeki hafta perşembe günü, mübarek Ramazan Bayramını idrak edeceğiz. Çarşamba günü arifedir; Meclisin çalışması mümkün değildir. Yani, önümüzdeki hafta, Meclisin fiilen çalışması mümkün görülmemektedir. Bu nedenle, biz istedik ki, bu hafta yoğun bir çalışmayla, Meclisimizin önünde duran, acil, ivedi, tek maddelik, yarım kalmış bazı kanunları -ki, şimdi onları açıklayacağım- çıkaralım; aynı zamanda, Hükümetimizin istemiş olduğu 7 adet uluslararası anlaşmayı da birlikte çıkaralım. Amacımız budur. Yani, burada, bizim, bunun dışında, Meclisin çalışma düzenini dinî esaslara göre tanzim etmek gibi bir düşüncemiz yoktur, olamaz. Bizim amacımız, daha fazla, daha yoğun çalışarak, beklenen kanunları kısa sürede çıkarmaya matuftur. Bunun, altını çizerek ifade ediyorum.

Muhterem arkadaşlarım, bizim çıkmasını istediğimiz kanunlar şunlar: Yarım kalmış, komisyona çekilmiş kanunlar var; olağanüstü halle ilgili teşvik yasası; bunun ötesinde, 7 adet uluslararası anlaşma; bunun ötesinde, muhtar maaşlarında acilen yapılması icap eden ayarlama; yine bunun ötesinde, 32 bin polisimizin beklemiş olduğu, askerlik yasasındaki değişiklik; bunlarla birlikte, Adalet Bakanlığının öncelik ve ivedilikle çıkmasını istediği birer maddelik yasalar; ayrıca, mera kanunu, tuz yasası ve eğer süremiz yeterse, denizcilik bakanlığının kurulmasıyla ilgili yasalar ve yine, yarım kalan, vakıflarla ilgili yasa. Bunun ötesinde, yeni bir düzenleme, yeni bir yasa, yeni bir şey yok; aşağı yukarı bunlar.

Şimdi, çalışma düzenimiz belli. Biraz önce, burada, sayın sözcü, geçen hafta almış olduğumuz kararın uygulanmadığını ifade ettiler. Geçen hafta, bu Meclis çalıştı; geçen hafta, bu Mecliste kanunlar çıktı; geçen hafta, uluslararası antlaşmalar çıktı. Eğer, biz, geçen hafta, çalışma düzenimizi saat 12.00 ile 16.00 arası yapmamış olsaydık, inanıyorum ki, o yasalar da çıkmayacaktı. Bugün, burada, getirmiş olduğumuz süre 12.00 ile 14.00, 19.00 ile 24.00 arasıdır; bu süre 20.00 ile 24.00 arası da olabilir. Dün, ben, bunu, Danışma Kurulunda da ifade ettim diğer partilerin grup başkanvekili arkadaşlarıma. Bu şekilde bunu hemen düzeltebiliriz; bu mümkündür; ama, arkadaşlar, bu hafta, mutlaka, bizim, yoğun bir şekilde çalışarak, ifade ettiğim, kısaca başlıklarını verdiğim bu yasaları mutlaka çıkarmamız lazım. Bizim amacımız, burada, bu düzenlemelerle sürelerle oynamak değil; açık ve samimî ifade ediyorum, üzüm yemektir; herhangi bir başka düşüncemiz yoktur. Samimî bir tekliftir. Çalışılması, çıkarılması gereken yasalardır, üzerinde beklentiler olan yasalardır.

Ben, Yüce Meclisin değerli üyelerinin, bizim bu önerimize, bu açıklamadan sonra katılacaklarına inanıyor, hepinize saygılar sunuyorum. (ANAP ve DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Güney, teşekkür ediyorum.

Sayın Esengün, buyurun efendim. (RP sıralarından alkışlar)

LÜTFÜ ESENGÜN (Erzurum) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Anavatan Partisi, Demokrat Türkiye Partisi ve Demokratik Sol Parti Gruplarının, Meclis çalışmalarının yeniden düzenlenmesi, gündemin yeniden düzenlenmesiyle ilgili teklifi üzerinde aleyhte söz almış bulunuyorum.

Muhterem arkadaşlar, gönül isterdi ki veya demokrasinin, içinde bulunduğumuz anayasal düzenin, belki, tabiî gereği şuydu ki, bugün, Meclisimizde sadece demokrasi üzerine konuşalım; Türkiye’nin, Türkiye Büyük Millet Meclisinin en büyük grubunu teşkil eden Refah Partisinin kapatılmasının Türkiye’ye, Türkiye’nin dünya üzerindeki konumuna, imajına ve hepsinden önemlisi, demokratik hayatımıza tesiri nedir; bunun üzerinde duralım. Asıl üzücü olan şu ki: Bugün, gündemdışı konuşma olarak dahi, Refah Partisi dışında herhangi bir siyasî partiden, bu konuda, lehte veya aleyhte, maalesef, Meclis çatısı altında, ses çıkmadı.

Muhterem arkadaşlar, Refah Partisi, Anasayasanın 68 inci maddesinde yerini bulan, demokratik hayatın vazgeçilmez unsurlarından olan siyasî partilerin en güçlüsü, en büyüğü ve Mecliste en büyük grupla temsil edileni. Refah Partisinin kapatılması, ülkemiz adına üzücüdür, demokrasi adına üzücüdür. Refah Partisi olarak, biz, bu karara uymak durumundayız; ama, saygı duymak durumunda değiliz; doğruya, güzele, hukuka, adalete uygun olana (RP sıralarından alkışlar) ancak saygı duyarız. Yanlışa, hukuk dışı, adalet dışı verilen kararlara uymak durumundayız, mecburiyetindeyiz; ama, saygılı olamayız.

Muhterem arkadaşlar, Refah Partisi, bugün, 4,5 milyon seçmeni, üyesi olan, son genel seçimde 6 milyon oy almış olan, Mecliste altı yıllık şerefli mazisiyle milletimizin gözbebeği olan bir partidir. Bu parti kapatılıyor; ama, maalesef, Meclisten ses çıkmıyor.

OYA ARASLI (İçel) – Sayın Başkan, hatip konuyu konuşsun!..

LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) – Mecliste ne var bugün; gündem şöyle olsun, gündemde şunlar öne alınsın, bunlar öne alınsın... Bu gündemi, biz, ne zaman olsa görüşürüz, milletimizin ihtiyacı olan kanunları, her zaman, iktidarı da desteklemek suretiyle çıkarmaya hazırız. Çalışma saatleri 20.00’den 24.00’e kadar olsun deniliyor; sabaha kadar olsun. (RP sıralarından “Bravo” sesleri, alkışlar) Getirin, millet menfaatına, demokrasiye, demokrasinin tam olarak ülkede tesisine dair yasa değişikliklerini ele alalım; demokrasiyi kurtaralım önce.

Muhterem kardeşlerim, bunun üzerinde çok konuşulacak. Bu kapatma kararını, bu Mecliste de, tahmin ederim, içine sindiren, doğru bulan bir arkadaşımız olamaz. Kamuoyu da bunun karşısında; bütün dünya kamuoyu, bütün demokratik ülkeler bu yanlışlığın tespitini yapıyor ve yakın bir gelecekte, ne büyük bir hata yaptığımızı, hep beraber burada dile getireceğiz. Bunu çok tartışacağız. Ben, bu konuyu burada kesiyorum.

Bakınız, getirilen öneride “sözlü sorular görüşülmesin” deniliyor. Sözlü sorular, Meclisin Hükümeti denetleme yolunda en önemli bir müessesesidir. Zaten sözlü sorulara cevap verecek bakan genelde bulunmuyor maalesef. Sözlü sorular hafife alınıyor. Sözlü sorular, milletvekillerinin Hükümeti denetleme sadedinde özellikle de kendi bölgeleriyle ilgili konularda sorduğu sorular. Bunlara cevap vermek mecburiyetindedir Hükümet ve behemehal, alınmış o karar gereğince, haftada iki saat bunları görüşmek zorundayız. Onun için, bu teklife karşıyız.

“Çalışma saatleri yeniden düzenlensin” deniliyor. Siz gelmiyorsunuz muhterem kardeşler. Geçen hafta, evvelki hafta burada karar yetersayısı bulunamadı, toplantı yetersayısı bulunamadı.

Bakınız, bu Hükümet başaşağı gidiyor; bu da bunun bir işareti. (RP sıralarından alkışlar)

BÜLENT ATASAYAN (Kocaeli) – Sen kendine bak!..

LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) – Burada, sizin, kanun çıkaracak gücü bulamamanız, toplantı yetersayısını, karar yetersayısını bulamamanız, bir bakıma, Hükümet içindeki uyumsuzluğun göstergesi. Önce toplanın, gelin, şurada kanun çıkaracak çoğunluğu her zaman muhafaza edin; sonra bizden destek isteyin; biz hayhay varız.

Sonra ne var değişiklikte...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN – Sonra tabiî ne var olduğunu gördük; süre isteyeceksin sonra...

Buyurun.

LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) – Evet Sayın Başkan.

BAŞKAN – Hemen toparlayın efendim lütfen.

LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) – Kanun teklif ve tasarıları yeniden sıralanmış; ancak, önde olan bazı tasarılar geriye alınmış. Mesela, Muhtar Ödeneklerinin Artırılmasına Dair Kanun Tasarısı şu anda 8 inci sırada “bu, 14 üncü sıraya alınsın” deniliyor; Mera Kanunuyla ilgili tasarı 14 üncü sırada “22 nci sıraya alınsın” deniliyor. Denizcilik Bakanlığı Kurulmasına Dair Tasarı, TUS Kanunu Tasarısı daha milletvekillerine dağıtılmamış, 48 saat geçmeden görüşülsün isteniyor.

Muhterem arkadaşlar, çalışma saatlerini zoraki değiştirmekle -maalesef, halinizi bildiğim için söylüyorum- bu Meclisi bu şekilde çalıştıramazsınız. Burada karar alırsınız; ama, bir yoklama isteğinde burada olmadığınız tespit edilirse, Meclis, boşuna enerji ve zaman kaybetmiş olur. Bu sebeplerle, verilen bu önerinin aleyhindeyiz.

Hepinizi saygıyla selamlıyorum ve ramazanınızı tebrik ediyorum. (RP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN – Sayın Esengün, teşekkür ediyorum efendim.

Başka söz talebi?.. Yok.

Görüşmeler tamamlanmıştır.

Şimdi, önerileri ayrı ayrı okutup, oylayacağım...

OYA ARASLI (İçel) – Karar yetersayısının aranmasını istiyoruz.

BAŞKAN – Dikkate alacağım efendim.

Birinci öneriyi okutuyorum:

1.– Genel Kurulun, 20 Ocak 1998 Salı, 21 Ocak 1998 Çarşamba ve 22 Ocak 1998 Perşembe günleri 12.00-16.00, 19.00-24.00 saatleri arasında çalışması; 20 Ocak 1998 Salı günü, 12.00-16.00 saatleri arasında denetim konularının, 19.00-24.00 saatleri arasında kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesi; Genel Kurulun 23 Ocak 1998 Cuma günü de 13.00-16.00- 19.00-24.00 saatleri arasında çalışarak kanun tasarı ve tekliflerinin görüşmelerine devam edilmesi; 20 Ocak 1998 Salı, 21 Ocak 1998 Çarşamba günleri sözlü soruların görüşülmemesi önerilmiştir.

BAŞKAN – Birinci öneriyi oylayacağım ve Sayın Araslı’nın talebi üzerine karar yetersayısını dikkate alacağım.

Öneriyi kabul edenler... Kabul etmeyenler... Öneri kabul edilmiştir.

İkinci öneriyi okutuyorum:

2– Gündemin “Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler” kısmının 3 üncü sırasında bulunan ve komisyonca geri alınan Olağanüstü Hal Bölgesinde ve Kalkınmada Öncelikli Yörelerde İstihdam Yaratılması ve Yatırımların Teşvikiyle İlgili 392’ye 1 inci ek sıra sayılı Kanun Tasarısının 48 saat geçmeden görüşmelerine başlanması,

Gündemin 180 inci sırasında bulunan 418 sıra sayılı kanun tasarısının 5 inci sırasına,

177 nci sırasında bulunan 415 sıra sayılı Kanun Tasarısının 6 ncı sırasına,

178 inci sırasında bulunan 416 sıra sayılı kanun tasarısının 7 nci sırasına,