DÖNEM : 20 C‹LT : 21 YASAMA YILI : 2

T. B. M. M.

TUTANAK DERG‹S‹

59 uncu Birle_im

20 . 2 . 1997 Per_embe

‹ Ç ‹ N D E K ‹ L E R

  I. ó GEÇEN TUTANAK ÖZET‹

II. ó GELEN KÂ/ITLAR

III. ó BAÞKANLI/IN GENEL KURULA SUNUÞLARI

A) GÜNDEMDIÞI KONUÞMALAR

1. ó Antalya Milletvekili Yusuf Öztopíun, Antalyaída gerçekle_tirilen sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi s›ras›nda meydana gelen olaylara ili_kin gündemd›_› konu_mas› ve ‹çi_leri Bakan› Meral Ak_eneríin cevab›

2.ó‹stanbul Milletvekili Emin Kulíun, Tuzla Tersanesinde maydana gelen gemi yang›n›na ili_kin gündemd›_› konu_mas› ve Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakan› Necati Çelikíin cevab›

3. óAdana Milletvekili Tuncay Karaytu¤íun, Adalet Bakan› Þevket Kazaní›n son günlerdeki demeç ve davran›_lar›na ili_kin gündemd›_› konu_mas› ve Devlet Bakan› Lütfü Esengüníün cevab›

B)TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. óGürcistan Parlamentosu Türkiye Dostluk Grubu Ba_kan›n›n vaki davetine icabet edecek Parlamento heyetine ili_kin Ba_kanl›k tezkeresi (3/686)

2. ó‹zmir Milletvekili Metin Öneyíin, (6/140) esas numaral› sözlü sorusunu geri ald›¤›na ili_kin önergesi (4/138)

3. ó(2/432) esas numaral› kanun teklifinin geri al›nd›¤›na ili_kin Hatay Milletvekili Ali Uyar ve arkada_lar›n›n önergesi (4/139)

4.óSamsun Milletvekili Biltekin Özdemir ve 24 arkada_›n›n, (11/9) esas numaral› gensoru önergesini geri ald›klar›na ili_kin önergesi (4/140)

5.ó(10/58) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Geçici Ba_kanl›¤›n›n, Komisyonun ba_kan, ba_kanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yapt›¤›na ili_kin tezkeresi (3/687)

6. ó(10/89, 110, 124, 125, 126) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Ba_kanl›¤›n›n Komisyonun çal›_ma süresinin uzat›lmas›na ili_kin tezkeresi (3/688)

7. ó(10/17) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Ba_kanl›¤›n›n, Komisyonun çal›_ma süresinin uzat›lmas›na ili_kin tezkeresi (3/689)

8.óTürkiye taraf›ndan Hebronía (El-Halilíe) askerî personel gönderilmesi hususunda Hükümetin yetkili k›l›nmas› için, Anayasan›n 92 nci maddesine göre izin verilmesine ili_kin Ba_bakanl›k tezkeresi (3/690)

C) GENSORU, GENEL GÖRÜÞME, MECL‹S SORUÞTURMASI VE MECL‹S ARAÞTIRMASI ÖNERGELER‹

1.ó‹stanbul Milletvekili Mehmet Sevigen ve 42 arkada_›n›n, TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenleri ile itfaiye te_kilat›n›n sorunlar›n›n ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/163)

2. ó‹stanbul Milletvekili Emin Kul ve 27 arkada_›n›n, TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenlerinin ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/164)

3. ó‹zmir Milletvekili Metin Öney ve 60 arkada_›n›n, Anayasa, kanunlar ve cumhuriyetin temel ilkeleri ve gelenekleriyle ba¤da_mayan tutum ve davran›_lar›yla görevini kötüye kulland›¤› ve bu eylemin Türk Ceza Kanununun 240 ›nc› maddesine uydu¤u iddias›yla Adalet Bakan› Þevket Kazan hakk›nda Meclis soro_uturmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (9/11)

IV. óKANUN TASARI VE TEKL‹FLER‹YLE KOM‹SYONLARDAN GELEN D‹/ER ‹ÞLER

1.ó926 Say›l› Türk Silahl› Kuvvetleri Personel Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesine ‹li_kin 488 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve Millî Savunma Komisyonu Raporu (1/215) (S. Say›s› :23)

2. óCeza Muhakemeleri Usulü Kanunu, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kurulu_ ve Yarg›lama Usulleri Hakk›nda Kanun ve Bu Kanunlarda De¤i_iklik Yapan 18.11.1992 Tarih ve 3842 Say›l› Kanunda De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair Kanun Tasar›s› ve Adalet Komisyonu Raporu (1/543) (S. Say›s› :175)

3. óEmniyet Te_kilat› Kanununun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair 490 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve ‹çi_leri Komisyonu Raporu (1/217) (S. Say›s› :132)

4. óMillî E¤itim Bakanl›¤›n›n Te_kilat ve Görevleri Hakk›nda Kanunun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na ‹li_kin 492 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve Millî E¤itim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Raporu (1/218) (S. Say›s› :164)

5.ó625 Say›l› Özel Ö¤retim Kurumlar› Kanunu ile 222 Say›l› ‹lkö¤retim ve E¤itimKanununun Baz› Hükümlerinin De¤i_tirilmesi Hakk›nda 254 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ile 625 Say›l› Özel Ö¤retim Kurumlar› Kanununun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair 326 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve Millî E¤itim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Raporu (1/71, 1/111) (S. Say›s› :168)

6. óYurtd›_›nda Bulunanlar›n Sosyal Güvenlikleri Hakk›nda Borçlanma Kanunu Tasar›s› ve Sa¤l›k, Aile, Çal›_ma ve Sosyal ‹_ler Komisyou Raporu (1/569) (S. Say›s› :209)

V. óSORULAR VE CEVAPLAR

A)YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1.óÇanakkale Milletvekili Hikmet Ayd›ní›n, Manavgat Suyu Projesine ili_kin sorusu ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan› M. Recai Kutaní›n yaz›l› cevab› (7/1829)

2.óTekirda¤ Milletvekili Bayram F›rat Dayan›kl›ín›n, Çorlu-Esenler, Malkara-Bulgurlu köylerinin telefon santral› ar›zalar›n›n giderilmesine ili_kin sorusu ve Ula_t›rma Bakan› Ömer Barutçuínun yaz›l› cevab› (7/1834)

3.óBart›n Milletvekili Cafer Tufan Yaz›c›o¤luínun, özürlü sporculara ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Bahattin Þekeríin cevab› (7/1864)

4.óArtvin Milletvekili Süleyman Hatino¤luínun, Artvin ve ilçelerindeki vatanda_lar›n orman i_letmelerinden olan alacaklar›na ili_kin sorusu ve Orman Bakan› M. Halit Da¤l›ín›n yaz›l› cevab› (7/1868)

5.óAdana Milletvekili Erol Çevikçeínin, akaryak›t fiyatlar›na yap›lan zamma ili_kin sorusu ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan› M. Recai Kutaní›n yaz›l› cevab› (7/1962)

6.óAdana Milletvekili Erol Çevikçeínin, Adana-Karaisal›íya ba¤l› köylerin içmesuyu ve yol sorunlar›na ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Bekir Aksoyíun yaz›l› cevab› (7/1963)

7.óManisa Milletvekili Hasan Gülayí›n, TEKELíe ait ambar ve i_letmelerde çal›_an i_çilerin kadroya al›n›pa al›nmayaca¤›na ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Nafiz Kurtíun yaz›l› cevab› (7/1998)

8. óManisa Millevtekili Tevfik Dikeríin, Tekel 2000 sigaras›n›n fiyat›na ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Nafiz Kurtíun yaz›l› cevab› (7/2000)

TBMM Genel Kurulu saat 15.00íte aç›ld›.

Ankara Milletvekili Hikmet Ulu¤bay ve 20 arkada_›n›n, GEMSAN tersanesinde TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenlerinin ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/162) okundu; önergenin gündemde yerini alaca¤› ve öngörü_melerinin, s›ras›nda yap›laca¤› bildirildi.

Türkiye taraf›ndan Hebronía (El-Halilíe) askerî personel gönderilmesi hususunda Hükümetin yetkili k›l›nmas› için izin verilmesine ili_kin ve Ba_kanl›kça, bugünkü birle_imde görü_ülece¤i deklare edilen Ba_bakanl›k tezkeresinin, Dan›_ma Kurulunda var›lan mutabakat ve Hükümetin de bu konudaki uygun görü_ü üzerine, görü_melerinin 20.2.1997 Per_embe günkü birle_imde yap›laca¤›na dair aç›klamada bulunuldu.

Erzurum Milletvekili Lütfü Esengün ve 62 arkada_›n›n, kanuna veya genel ahlaka ayk›r› _ekilde mal edinmek suretiyle görevini kötüye kulland›¤› ve bu eylemin Türk Ceza Kanununun 240 ve 3628 numaral› Mal Bildiriminde Bulunulmas›, Rü_vet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 13, 14 ve 15 inci maddelerine uydu¤u iddias›yla eski Ba_bakan Tansu Çiller hakk›nda Meclis soru_turmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi ve (9/4) Esas Numaral› Meclis Soru_turmas› Komisyonu Raporu (S. Say›s› :213 ve 213íe ek) üzerindeki görü_meler tamamland›.

Þanl›urfa Milletvekili Eyyüp Cenap Gülp›nar ve 60 arkada_›n›n ve

‹zmir Milletvekili Sabri Ergülíün,

Eski Ba_bakan Tansu Çilleríin Türk Ceza Kanununun 240 ›nc› maddesi uyar›nca yarg›lanmak üzere Yüce Divana sevkine karar verilmesine ili_kin önergeleri okundu; birle_tirilerek i_leme konulan önergeler için yap›lan aç›k oylama sonucunda önergelerin kabul edilmedi¤i ve Meclis Soru_turmas› Komisyonu Raporunun kabul edilmi_ oldu¤u aç›kland›.

Ankara Milletvekili Saffet Ar›kan Bedük ve 57 arkada_›n›n, Emlak Bankas› eski Genel Müdürü Engin Civaní›n rü_vet kar_›l›¤› verdi¤i krediler ve ç›kar temin eden baz› tasarruflar›na kar_›n gerekli i_lemleri yapmamak suretiyle görevini kötüye kulland›¤› ve bu eyleminin Türk Ceza Kanununun 240 ›nc› maddesine uydu¤u iddias›yla eski Ba_bakan Mesut Y›lmaz hakk›nda Meclis soru_turmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi ve (9/6) Esas Numaral› Meclis Soru_turmas› Komisyonu Raporu (S. Say›s› :214) üzerindeki görü_meler tamamland›; raporun benimsendi¤i bildirildi.

20 Þubat 1997 Per_embe günü saat 15.00íte toplanmak üzere, birle_ime 17.44íte son verildi.

Ünal Ya_ar Mustafa Ba_

Gaziantep ‹stanbul

Kâtip Üye Kâtip Üye

1. óMalatya Milletvekili Ayhan F›ratí›n, S.S.K. Gölcük Dispanserinde baz› ki_ilerin s›navs›z olarak i_e ba_lat›ld›¤› iddias›na ili_kin Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2102) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :17.2.1997)

2. óMalatya Milletvekili Ayhan F›ratí›n, S.S.K. Gölcük Dispanserinde i_e ba_lat›lan baz› ki_ilerin akrabas› olup olmad›¤›na ili_kin Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1203) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :17.2.1997)

3. óMalatya Milletvekili Ayhan F›ratí›n, Gölcük Sosyal Sigortalar Dispanserinde i_e ba_lat›lan bir ki_iye ili_kin Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2104) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :17.2.1997)

4. óAyd›n Milletvekili Cengiz Alt›nkayaín›n, Yeni_ehir Belediye Ba_kan›n›n e_inin üzerinde silah bulundu¤u iddias›na ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2105) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :14.2.1997)

5. óAnkara Milletvekili Hikmet Ulu¤bayí›n, Ba_bakan›n o¤lunun ehliyetsiz araç kulland›¤› iddias›na ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2106) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :17.2.1997)

6. óHatay Milletvekili Fuat Çayí›n, Oral Çelikíin askerli¤ini 4 ay yapaca¤› iddias›na ili_kin Millî Savunma Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2107) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

7.óHatay Milletvekili Fuat Çayí›n, Sincan Belediye Ba_kan›n› cezaevinde ziyaret etmesine ili_kin Adalet Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2108) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

8. óHatay Milletvekili Fuat Çayí›n, Özel Harekat Dairesi eski Ba_kanvekilinin yakalanamamas›na ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2109) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

9. óHatay Milletvekili Fuat Çayí›n, Ba_bakan›n o¤lunun ehliyetsiz araç kulland›¤› iddias›na ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2110) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

10.ó‹stanbul Milletvekili Bülent Akarcal›ín›n, TPAO petrol tankerinde meydana gelen yang›na ili_kin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2111) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

11. ó‹stanbul Milletvekili Bülent Akarcal›ín›n, Ba_bakan›n o¤lunun trafik kurallar›n› ihlal ederek araç kulland›¤› iddias›na ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1212) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

12.ó‹stanbul Milletvekili Bülent Akarcal›ín›n, Ba_bakan›n o¤lunun yapt›¤› iddia edilen trafik kazas›na ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2113) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

13.ó‹zmir Milletvekili Metin Öneyíin, itfaiye çal›_anlar›n›n fazla çal›_ma ücretlerine ili_kin ‹çi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2114) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

14. óManisa Milletvekili Tevfik Dikeríin, Eski_ehir Sivrihisar Devlet Hastanesinde görevli hem_irelerin k›yafet yönetmeli¤ine uymad›klar› iddias›na ili_kin Sa¤l›k Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/2115) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

1.ó‹stanbul Milletvekili Mehmet Sevigen ve 42 arkada_›n›n, TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenleri ile itfaiye te_kilat›n›n sorunlar›n›n ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Anayasan›n 98 inci, ‹çtüzü¤ün 104 ve 105 inci maddeleri uyar›na bir Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/163) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

2. ó‹stanbul Milletvekili Emin Kul ve 27 arkada_›n›n, TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenlerinin ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Anayasan›n 98 inci, ‹çtüzü¤ün 104 ve 105 inci maddeleri uyar›nca bir Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/164) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997)

1. ó‹zmir Milletvekili Metin Öney ve 60 arkada_›n›n, Anayasa, Kanunlar ve Cumhuriyetin temel ilkeleri ve gelenekleri ile ba¤da_mayan tutum ve davran›_lar›yla görevini kötüye kulland›¤› ve bu eyleminin T.C.K.ínun 240 ›nc› maddesine uydu¤u iddias›yla Adalet Bakan› Þevket Kazan hakk›nda Anayasan›n 100 üncü ve ‹çtüzü¤ün 107 nci maddeleri uyar›nca bir Meclis soru_turmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (9/11) (Ba_kanl›¤a geli_ tarihi :18.2.1997) (Da¤›tma tarihi :20.2.1997)

1.óAdana Milletvekili Erol Çevikçeínin, Adana -Solakl› Beldesinin sa¤l›k oca¤› ihtiyac›na ili_kin Sa¤l›k Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1827)

2.óAyd›n Milletvekili Yüksel Yalovaín›n, Ayd›n-Karpuzlu ‹lçesinde banka _ubesi aç›l›p aç›lmayaca¤›na ili_kin Devlet Bakan›ndan (Ufuk Söylemez) yaz›l› soru önergesi (7/1831)

3. óTekirda¤ Milletvekili Bayram F›rat Dayan›kl›ín›n, Tekirda¤ Sa¤l›k Müdürlü¤üne ba¤l› sa¤l›k ocaklar›ndaki ebe ihtiyac›na ili_kin Sa¤l›k Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1833)

4. óKütahya Milletvekili Emin Karaaín›n, Kütahya ‹linin bilgisayarl› tomografi cihaz› ve ambulans ihtiyac›na ili_kin Sa¤l›k Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1835)

5.óMalatya Milletvekili Ayhan F›ratí›n, sahte döviz belgeleri düzenledi¤i iddialar›na ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1838)

6. óHatay Milletvekili Nihat Matkapí›n, Hatayía ba¤l› baz› köylerin elektrik _ebekesine ili_kin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1839)

7. ó‹zmir Milletvekili Hakan Tartaní›n, ruhsatl› silahlara ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1840)

8.ó‹stanbul Milletvekili Bülent Akarcal›ín›n, ‹ran Cumhurba_kan›n›n Türkiye ziyaretine ili_kin D›_i_leri Bakan› ve Ba_bakan Yard›mc›s›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1842)

9.ó‹stanbul Milletvekili Halit Dumankayaín›n, Susurluk olaylar›yla ilgili olarak M‹Tlistesinde yer ald›¤› iddia edilen bir ki_iye ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1845)

10.óKütahya Milletvekili ‹smail Karakuyuínun, bas›nda ç›kan bir habere ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1847)

11. óA¤r› Milletvekili S›dd›k Altayí›n, A¤r›ídaki yoksul vatanda_lar›m›za çe_itli fonlardan sa¤lanan yard›m miktar›n›n art›r›lmas›na ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1854)

12.ó‹stanbul Milletvekili Meral Ak_eneríin, Ere¤li Demir ve Çelik Fabrikalar› A.Þ.ínin özelle_tirilmesi ile ilgili ihalenin iptaline ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1855)

13.óÞanl›urfa Milletvekili Zülfikar ‹zolíun, çiftçilerimize yap›lacak yard›mlara ili_kin Tar›m ve Köyi_leri Bakan›ndan yaz›l› soru önergesi (7/1856)

14. óManisa Milletvekili Hasan Gülayí›n, kamu çal›_anlar›na ek zam verilip verilmeyece¤ine ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1858)

15. óÞanl›urfa Milletvekili Abdulkadir Öncelíin, Kamu Bankalar›nca yap›lan reklam harcamalar›na ili_kin Ba_bakandan yaz›l› soru önergesi (7/1863)

1. óRize Milletvekili Ahmet Kabil, ö¤retmen atamalar›nda usulsüzlük yap›ld›¤› iddias›na ili_kin Millî E¤itim Bakan›na yöneltti¤i yaz›l› soru önergesini 20.2.1997 tarihinde geri alm›_t›r (7/2011)

BAÞKAN ñ Türkiye Büyük Millet Meclisinin 59 uncu Birle_imini aç›yorum.

Say›n milletvekilleri, toplant› yetersay›m›z vard›r; görü_melere ba_l›yoruz.

Gündeme geçmeden önce, gündemd›_› söz istekleri vard›r, üç arkada_›ma gündemd›_› söz verece¤im.

HASAN GÜLAY (Manisa) ñ Say›n Ba_kan, ço¤unluk var m›; inan›yor musunuz?

BAÞKAN ñ Var efendim; Ba_kanl›k olarak bizde böyle bir kanaat var; nas›l olsa önemli oylamalar da var. Zaten, ço¤unluk olmad›¤› zaman oylama isteme hakk›n›z da var ve üstelik de, böylece muhalefete söz söyleme hakk›n› tan›yoruz. Gündemd›_› söz verdik arkada_lar›m›za, dolay›s›yla gündemd›_› konu_malar›n› yaparlar, arkas›ndan bir oylama olursa, sizin bir tereddütünüz olursa, o zaman yoklama istersiniz, Ba_kanl›k olarak gere¤ini yapar›z.

AT‹LÂ SAV (Hatay) ñ Say›n Ba_kan, Genel Kurulda _u anda 30 ki_i var.

BAÞKAN ñ Efendim, her gruptan arkada_›m›z oldu¤u için bizce say› önemli de¤il.

A) GÜNDEMDIÞI KONUÞMALAR

1. ó Antalya Milletvekili Yusuf Öztopíun, Antalyaída gerçekle_tirilen sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi s›ras›nda meydana gelen olaylara ili_kin gündemd›_› konu_mas› ve ‹çi_leri Bakan› Meral Ak_eneríin cevab›

BAÞKAN ñ Birinci gündemd›_› söz, Antalya'da gerçekle_tirilen sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi, bu arada gözalt›na al›nan ve ya_am›n› kaybeden Celal Cankoru'nun durumu ve polislerin tutumu hakk›nda Antalya Milletvekili Say›n Yusuf Öztop'a verilmi_tir.

Buyurun Say›n Öztop. (CHP s›ralar›ndan alk›_lar)

YUSUF ÖZTOP (Antalya) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Antalya'da gerçekle_tirilen “sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k” eylemi esnas›nda, bir vatanda_›n, gözalt›na al›n›rken ölümü ve polisin bu olaydaki tutumuyla ilgili söz alm›_ bulunuyorum; bu vesileyle, tümünüzü sayg›yla selaml›yorum.

De¤erli milletvekilleri, ülkenin içerisinde bulundu¤u durum halk›m›z› mutlu etmiyor. Bir yanda, faili meçhul cinayetler i_leniyor; ülkenin önde gelen ayd›nlar› -U¤ur Mumcular, Muammer Aksoylar, Bahriye Üçoklar, Musa Anterler, Turan Dursunlar, Çetin Emeçler- katlediliyor; ama, failleri ne yaz›k ki, bulunam›yor. Öte yandan, içerisinde baz› güvenlik güçlerinin de bulundu¤u çeteler ortaya ç›k›yor. Susukluk'ta meydana gelen trafik kazas› sonucunda ortaya ç›kan polis-mafya-siyaset ili_kisi, i_in vahametini gösteriyor. Dü_ününüz, arabada susturuculu silahlar bulunuyor. Mahkemelerin tutuklama karar› verdi¤i, ‹nterpol'ün ve 20 y›ldan beri de devletin arad›¤› bir ki_iye, baz› görevlilerin, özel kimlik kart›, ye_il pasaport, silah ta_›ma ruhsat› verdi¤i ortaya ç›k›yor. Bu ki_inin, zaman zaman M‹T taraf›ndan, zaman zaman da Emniyet taraf›ndan kullan›ld›¤› iddia ediliyor. Çeteyle ili_kisi oldu¤u ortaya ç›kan, bu nedenle tutuklanan, özel timin en üst noktas›nda bulunan bir görevli, ne yaz›k ki, elini kolunu sallaya sallaya gezebiliyor, “bayramdan sonra teslim olaca¤›n›” söyleyebiliyor, nerede bulundu¤unu bas›n tespit ediyor; ama, Emniyet bir türlü yakalayam›yor.

De¤erli milletvekilleri, yolsuzluk, rü_vet, görevi kötüye kullanma iddialar›, gündemden hiç ama hiç dü_müyor.

On ay önce biribirlerini suçlayanlar, _imdi i_birli¤i içerisinde, birbirilerini akl›yorlar, birbirilerini sütten ç›km›_ ak ka_›¤a döndürüyorlar.

Bunlar olurken, Atatürk'ün kurdu¤u laik cumhuriyetin ba_kenti Ankara'n›n Sincan ‹lçesinde, _eriatç› yönetim ça¤r›lar› için geceler düzenlenip, _eriatç› ‹ran Büyükelçisi konu_turularak, âdeta silahl› eylemler özendiriliyor.

Bu olaylar›n üzerine gitmesi gereken Adalet Bakan› da, bir tatil günü, bu geceyi düzenleyen Belediye Ba_kan›n› gizlice ziyaret edebiliyor. Soruldu¤unda da “ben, tatil günü gittim; ziyaretim, Adalet Bakan› s›fat›yla de¤ildir” diyebiliyor. Sanki, Adalet Bakanl›¤›, resmî i_ günüyle s›n›rl›, tatil günleri ortadan gidiyormu_ gibi...

BAÞKAN ñ Say›n Öztop, gündemd›_› söz isteminiz konusunda konu_un efendim.

YUSUF ÖZTOP (Devamla) ñ Geliyorum efendim; ilgisi var efendim.

BAÞKAN ñ O konuda ba_ka arkada_›n sözü var.

YUSUF ÖZTOP (Devamla) ñ De¤erli milletvekilleri, “sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi” vatanda_ inisiyatifi olarak ortaya ç›k›yor. Bu eylem, ne bir partiye ne de bir derne¤e aittir. Bu eyleme, kad›n›yla, erke¤iyle, i_çisiyle, i_vereniyle sanatç›s›yla, ayd›n›yla milyonlar kat›l›yor. 1 Þubatta ba_layan bu eyleme kat›lma günden güne art›yor.

De¤erli milletvekilleri, bu demokratik tepki, ayd›nl›ktan korkar gibi görünen Refahyol ‹ktidar›n› rahats›z ediyor. ‹ktidar›n bir kanad›, bu eyleme kat›lanlar› vatana ihanet ve bölücülükle suçlarken, bir kanad›n›n Adalet Bakan› da, bu eylemi “mum söndürme oyunu oynuyorlar” _eklinde aç›klayarak, milyonlarca inanç sahibi vatanda_›m›z› rencide ediyor, bu _ekilde de bölücülük yap›l›yor.

De¤erli milletvekilleri, “sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi” Antalya'da da gerçekle_tiriliyor. Bundan be_ gün önce, Cumhuriyet Meydan›nda yüzlerce ki_inin gerçekle_tirdi¤i eylem da¤›lmak üzereyken, iktidar partilerinin tutum ve aç›klamalar›ndan etkilenen baz› polisler kalabal›¤a sald›r›yor, bu sald›r› esnas›nda baz› ki_iler yaralan›yor, olay yerinden tesadüfen e_iyle birlikte geçmekte olan Celal Cankoru gözalt›na al›n›rken, ne yaz›k ki ya_am›n› kaybediyor.

Yap›lan otopsiye göre, ölüm nedeni, kalp krizine ba¤l› akci¤er ödemi olarak aç›klanmakta ise de, Celal Cankoru'ya, polisin müdahale etti¤i, onu sürükledi¤i, zorla polis otosuna götürmek istedi¤i, e_inin ve tan›klar›n beyan›ndan ve televizyon görüntülerinden anla_›lmaktad›r. Otopsi raporunda, her ne kadar darp izine rastlanmad›¤› bildirilmi_se de, maktulün kolunda, bacaklar›nda çizikler oldu¤u da bilinmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf›ndan kapat›ld›)

BAÞKAN ñ Say›n Öztop, lütfen son cümlenizi söyler misiniz efendim.

YUSUF ÖZTOP (Devamla) ñ Bitiriyorum efendim.

De¤erli milletvekilleri, emekli memur Celal Cankoru'ya müdahale edilmemi_, zorla gözalt›na al›nmak istenilmemi_ olsayd›, çok büyük bir ihtimalle kalp krizi geçirmemi_ ve _u anda ya_›yor olacakt›. Bu ac› sonuçtan da, Celal Cankoru'yu sebepsiz yere gözalt›na alan polisler kadar, bu olay kar_›s›nda, sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi kar_›s›nda “vatan hainli¤i, mum söndürme oyunu” diye konu_arak polisi yönlendiren, polisi etkileyen parti sözcüleri de, kamuoyu vicdan›nda sorumludur.

De¤erli milletvekilleri, polisi, alt› ayl›k yetersiz e¤itimden sonra üstüne üniforma giydirip, beline tabanca takarak bu tür olaylar›n üzerine sürmeye devam etti¤iniz, onlar› yalan yanl›_ beyanlarla, aç›klamalarla yönlendirip politize etti¤iniz takdirde, bu olaylar, ne ilk ne de son olacakt›r. Bu nedenle, Say›n ‹çi_leri Bakan›m›zdan bir dile¤im var; bu olay›n üzerine gidilmeli, olay tüm detaylar›yla ara_t›r›lmal› ve gerçek kamuoyuna aç›klanmal›d›r.

Hepinize sayg› ve sevgiyle selaml›yor, te_ekkür ediyorum. (CHP ve DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ediyorum Say›n Öztop.

Gündemd›_› konu_maya ‹çi_leri Bakan› Say›n Meral Ak_ener cevap verecekler.

Buyurun Say›n Bakan.

‹Ç‹ÞLER‹ BAKANI MERAL AKÞENER (‹stanbul) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Antalya Milletvekili Say›n Yusuf Öztop'un, Antalya'da gerçekle_tirilen sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k eylemi ve bu arada ya_am›n› kaybeden bir vatanda_›m›z›n durumu ve polislerin tutumu konusunda yapm›_ oldu¤u gündemd›_› konu_maya cevap vermek amac›yla söz alm›_ bulunmaktay›m. Öncelikle, Yüce Meclisin de¤erli üyelerini sayg›yla selaml›yorum.

Olayla ilgili olarak al›nan bilgilerin de¤erlendirilmesinden anla_›ld›¤› kadar›yla, olay›n cereyan tarz›n›, ana hatlar›yla _öyle belirtmek mümkündür: 16 Þubat 1997 günü, saat 21.00 s›ralar›nda “sürekli ayd›nl›k için bir dakika karanl›k” ad› alt›nda yürütülmekte olan kampanyayla ilgili Antalya ‹li Cumhuriyet Meydan›nda toplanan yakla_›k bin ki_ilik topluluk, toplant›lar›n› bitirip, da¤›lmaya ba_lad›klar› s›rada, toplulu¤un içerisinde bulunan bir grubun slogan atmaya ba_lamas› üzerine, güvenlik güçlerince gerekli uyar›lar yap›lm›_t›r. Uyar›lar› dikkate almayarak grubu provoke ettikleri tespit edilen 7 ki_i refakate al›narak, meydanda sabit olarak beklemekte olan 25 ki_ilik minibüse bindirilmi_lerdir. Bu esnada, içlerinden bir ki_i taraf›ndan, görevlilere fiilî mukavemette bulunulmu_tur. Bu geli_meler olurken, minibüs içerisinde bulunan Celal Cankoru isimli vatanda_›m›z, rahats›zlanarak fenala_t›¤›n›n görülmesi üzerine araçtan indirilmi_tir. E_i oldu¤unu beyan eden bir han›m›n “kocas›nda kalp rahats›zl›¤› oldu¤unu” söylemesi üzerine, _ah›s, e_iyle birlikte resmî ekip otosuna bindirilerek devlet hastanesine kald›r›lm›_t›r. Ad› geçen _ah›s, hastanede mü_ahade alt›ndayken vefat etmi_tir.

Antalya Cumhuriyet Ba_savc›l›¤› taraf›ndan tanzim edilen otopsi raporunun sonuç bölümünde “yap›lan d›_ muayene, adlî tahkikat ve otopsiye göre, maktul Celal Cankoru'nun akci¤er ödeminden öldü¤ü, bunun kalp yetmezli¤i sonucu meydana gelebilir nitelikte bulundu¤u, kafas›nda ve vücudunda herhangi bir cebir izine rastlanmad›¤›” ifade edilmi_tir.

Yap›lan bu aç›klamalardan anla_›laca¤› üzere, bir grup vatanda_›m›z, hukukun içerisinde kalmam›_, yasal çerçevenin d›_›na ta_arak, yasad›_› toplant› ve gösterilere tevessül etmi_lerdir. Böyle bir durumda, yasalar› uygulamakla görevli emniyet güçlerinin yapacaklar›, kanunun gereklerini yerine getirmektir. Ayn› zamanda, bu vatanda_lar›m›z› kendi kötü amaçlar› do¤rultusunda yönlendirmek isteyen provokatörlerin bu gruba s›zmas›n› önlemek, s›zm›_ olanlar› da, vatanda_lar›m›z› tahrik etmelerine meydan vermeden etkisiz k›lmakt›r.

De¤erli milletvekilleri, Anayasam›zda ve yasalar›m›zda ifadesini bulan din ve vicdan hürriyeti, dü_ünce ve kanaat hürriyeti ile dü_ünceyi aç›klama ve yayma hürriyeti do¤rultusunda, herkese, toplant› ve gösteri yürüyü_ü düzenleme, belirli amaçlarla bir araya gelerek dü_üncelerini aç›klayabilme hakk› tan›nm›_t›r. Anayasam›z›n 34 üncü maddesi ve buna göre düzenlenen 2911 say›l› Toplant› ve Gösteri Yürüyü_leri Kanununun 3 üncü maddesinde, ki_ilerin, önceden izin almaks›z›n, silahs›z ve sald›r›s›z olarak, kanunun suç saymad›¤› amaçlarla toplant› ve gösteri yürüyü_ü yapma hakk›na sahip oldu¤u belirtilmektedir. Yine, bu hakk›n, kamu güvenli¤inin sa¤lanmas› ve _ehir düzeninin bozulmas›n› önlemek amac›yla s›n›rlanabilece¤i, _ekil, _art ve usullere ba¤l› olarak kullan›labilece¤i de, Anayasa ve ilgili yasalarda belirtilmi_tir.

Esasen, 2911 say›l› Toplant› ve Gösteri Yürüyü_leri Kanununun 7 nci maddesi gere¤i, toplant› ve yürüyü_lere ve bu amaçla toplanmalara, güne_ do¤madan ba_lanamaz ve aç›k yerlerdeki toplant›lar ile yürüyü_ler, güne_in bat›_›ndan bir saat önceye kadar sürebilir. Bu nedenle, yasalarla tan›nan hak ve özgürlüklerin kulan›lmas› s›ras›nda yasalar›n çizdi¤i çerçevenin d›_›na ç›k›lmas› veya kanunlar›n suç sayd›¤› fiillere dönü_mesi halinde, yine, temel hak ve özgürlüklerin özüne dokunmaks›z›n, kanuna uygun olarak s›n›rland›r›lmas› ve bu tür faaliyetlerin men edilmesi her zaman için mümkündür.

Nitekim, zaman zaman, baz› kanunsuz toplant› ve gösteri yürüyü_leri, yasalar›n verdi¤i yetkiye istinaden, güvenlik güçlerimizce an›nda önlenmi_ ve bu suça i_tirak eden ki_i ve kurulu_lar hakk›nda da gerekli yasal i_lemler yap›lm›_t›r. Güvenlik kuvvetlerimizin benzeri durumlar kar_›s›nda her zaman için ayn› kararl›l›kla hareket edece¤inden kimsenin _üphesi olmamal›d›r. Biz, hiçbir zaman, güvenlik güçleri ile vatanda_lar›m›z›n kar_› kar_›ya kalmalar›n› istemeyiz; ancak, gösteriler esnas›nda hukukun içinde kal›nmas› ve yasal çerçevenin d›_›na da ç›k›lmamas› gere¤i vard›r.

Ayr›ca, söz konusu eylemler, bir müddettir, d›_ar›da, sokakta devam ettirildi¤inden, bütün vatanda_lar›m›z›n güvenli¤ini ve huzurunu sa¤lama sorumlulu¤umuz vard›r ve bu, görevimizdir. Birtak›m provokasyon ihtimalleri kar_›s›nda al›nan tedbirleri, k›s›tlama, bask› uygulama, engelleme gibi tan›mlamak ve isimlendirmek yanl›_t›r.

Di¤er yandan, görevlerini ifa ederken yasal çerçevenin d›_›na ta_t›klar› belirlenen görevliler olmas› halinde, o görevliler hakk›nda derhal cezaî ve disiplin yönünden yasal gere¤ini yapaca¤›m›z da gayet tabiîdir. Nitekim, söz konusu olay›n tahkiki için 2 polis ba_müfetti_i görevlendirilmi_tir. Tahkikat›n sonucuna göre gere¤inin yap›laca¤›ndan kimsenin _üphesi olmas›n; kimseye taviz verilmesi mümkün de¤ildir.

Hayat›n› kaybeden vatanda_›m›za Allah'tan rahmet, yak›nlar›na ba_sa¤l›¤› diler; hepinize sayg›lar sunar›m. (DSP ve RP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Bakan.

Gündemd›_› konu_ma cevapland›r›lm›_t›r.

2.ó‹stanbul Milletvekili Emin Kulíun, Tuzla Tersanesinde maydana gelen gemi yang›n›na ili_kin gündemd›_› konu_mas› ve Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakan› Necati Çelikíin cevab›

BAÞKAN ñ ‹kinci gündemd›_› söz -Genel Kurulun 18.02.1997 Sal› günkü denilmi_; ama, biz bugüne erteledik- Tuzla'da meydana gelen yang›nla ilgili olarak ‹stanbul Milletvekili Say›n Emin Kul'a verilmi_tir.

Ayn› konuda, ‹stanbul Milletvekili Say›n Ali O¤uz da söz istediler; ama, zat›âlinize çok büyük sayg› duymakla beraber, iktidar partisi milletvekilisiniz, söz hakk›n› muhalefete onun için verdim; tercihimi muhalefet lehine kulland›m; buyurun efendim. (ANAP s›ralar›ndan alk›_lar)

Süreniz 5 dakikad›r.

EM‹N KUL (‹stanbul) ñ Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; ‹stanbul Tuzla Ayd›nl› Liman› tersaneler bölgesindeki, GEMSAN Tersanesine, tanklar›ndaki akaryak›t çamuru cürufu art›¤› diyebilece¤imiz slaj temizli¤i yap›lmak üzere al›nd›¤› iddia edilen, Denizcilik ‹_letmecili¤i ve Tankercili¤i Anonim Þirketine ait, 308 metre boyunda, 43 metre eninde ve 160 736 dwt'luk TPAO isimli, 1977 y›l›nda ‹talya Palermo'da in_a edilmi_ 20 ya_›ndaki bir geminin, 13 Þubat 1997 tarihinde saat 17.30 s›ralar›nda yanmaya ba_lamas› sonucu do¤an can ve mal kayb›yla, çevre kirlenmesine yol açan faciaya dikkatlerinizi çekmek üzere söz alm›_ bulunuyorum; sizleri sayg›yla selamlar, söz verdikleri için Say›n Ba_kana te_ekkür ederim.

Bu facian›n ayr›nt›lar›n› ileti_im araçlar›ndan ve yay›nlar›ndan mutlak izlemi_sinizdir. Kara ve denizden yang›na müdahale eden bütün görevlilere, fedakâr ve çileke_ itfaiye personeline, gece gündüz cansiparane çal›_malar› dolay›s›yla _ükranlar›m›z› arz ediyorum. Birk›s›m a¤›r yaral› olan itfaiyecilerimize acil _ifalar diliyor, yaralar›n› milletimizin _efkatle saraca¤›na inan›yor, devletin bütün imkânlar›n› onlar ve aileleri için seferber etmesi gerekti¤ine i_aret ederek, bu konudaki ümidimizi muhafaza etmek istiyorum.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; bu olay, geliyorum diyen bir faciad›r. Yüce Meclisin 10.12.1993 tarihli 40 ›nc›, 14.12.1994 tarihli 52 nci Birle_imleri ile son olarak 10.12.1996 tarihli 29 uncu Birle_iminde ve K‹T Komisyonu toplant›lar›nda yapt›¤›m›z konu_malar, sordu¤umuz sorular ve dile getirdi¤imiz uyar›larda, böyle bir facian›n do¤abilece¤i ilgililere anlat›lmak istenilmi_tir. Uzun y›llard›r denizlere ve denizcili¤e s›rt›m›z› çevirip oturdu¤umuz için, maalesef, bu ele_tiri ve uyar›lar›m›z, Genel Kurul salonumuzun kubbesinde, Meclis tutanaklar›n›n mürekkebinde kalm›_t›r. Böylece, Türk denizcili¤i de, devlet kurumlar›n›n kadrolar›n›n bölü_ülmesi yönündeki çeki_meler içinde, denizcilikle hiçbir ilgisi olmayanlar›n yer kapmalar›na dayanan günlük k›s›r politikalar›n, daha do¤rusu politikas›zl›¤›n ve umursamazl›¤›n vahametine terk edilmi_tir.

Say›n milletvekilleri, sat›n alma de¤erini a_an onar›mlar gören, 1 500 ton kadar sac de¤i_imi i_lemi yap›lan, yola ve denize elveri_lilik belgesi 1996 y›l› aral›k ay›nda sona eren, gasfree yap›ld›¤›na dair belgesi bulunmas›na ra¤men günlük gaz ölçümlerinin yap›ld›¤› ku_kulu olan, sadece slaj temizli¤i için böylesine ›skarça ve yang›n önlemlerinden mahrum bir bölgeye tonaj› ve boyu itibariyle sokulmas› riskli bulunan, eni 43, boyu 308 metre olan geminin, r›ht›m boyu 55 metrelik ve i_ güvenli¤i ve i_çi sa¤l›¤› aç›s›ndan yeterli önlemlere sahip olmad›¤› söylenilen bir tersaneye, iki yan›nda yang›n›n s›çrad›¤› iki geminin ba¤l› bulunmas› nedeniyle, denizden müdahaleyi engelleyen _ekilde, bir konumda ba¤lanmas› ve olay s›ras›nda ve sonras›nda en çok bir dakika içerisinde otomatik olarak faaliyete geçirilebilecek geminin söndürücü köpük ve gaz donan›m›n›n devre sokulmamas›, olay›n dikkat çekici ba_l›c› boyutlar›n› olu_turmaktad›r.

Özetle arz etti¤im bu tabloya ra¤men, neredeyse, yang›na her türlü koruma gereçlerinden ve söndürme araçlar›ndan yoksun olarak müdahale eden itfaiye ve personeli sorumlu tutulmaktad›r; zira, hiç kimse hiçbir _ekilde ve hiçbir surette sorumlulu¤u kabul etmemektedir.

Hemen ve tekraren i_aret etmek isterim ki, tersanelerimiz ve limanlar›m›z dahil, özellikle y›lda binlerce geminin geçti¤i ve milyonlarca vatanda_›m›z›n oturdu¤u Çanakkale ve ‹stanbul Bo¤az› ile Marmara Bölgesi, deniz kazalar›n›n do¤uraca¤› facialar›n kurban› olmaya terk edilmi_tir. Bu alanda meydana gelecek deniz kazalar›n› önlemek ve do¤abilecek yang›nlar› söndürmek için hiçbir önlem, yeterli araç, gereç ve malzemenin varl›¤› söz konusu de¤ildir. Bu konuda geli_tirilen bir proje, 1991 seçimleriyle siyasal iktidar de¤i_ikli¤i olmasayd›, çoktan hayata geçmi_ bulunacakt›. Oysaki, yedi y›ld›r bu proje, üç kez ihalesi iptal edilmi_ _ekilde ortada durmaktad›r.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf›ndan kapat›ld›)

BAÞKAN ñ Say›n Kul, size de 1 dakika veriyorum; toparlar m›s›n›z...

Buyurun efendim.

EM‹N KUL (Devamla) ñ Denizcilik Müste_arl›¤›n›n Kurulu_uyla ‹lgili 491 say›l› Kanun Hükmünde Kararnamenin 2 nci maddesi ve 8 inci maddesinin (d) ve (c) bentleri, denizlerimizde, tersanelerimizde ve limanlar›m›zda al›nacak can ve mal emniyetiyle ilgili önlemlerin gerçekle_tirilmesi ve denetlenmesinde, Denizcilik Müste_arl›¤›n›n tart›_mas›z _ekilde görevli oldu¤unu aç›kça ortaya koymaktad›r. Bu görevin yerine getirilmesindeki perdenin arkas›nda, Özelle_tirme ‹daresinin de silueti gözükmektedir.

Üç kuru_luk maa_la, yetersiz araç ve gereçle kendisini, de¤il yang›ndan ya¤murdan bile korumaktan yoksun s›rt mu_ambas›yla 160 bin dwt'luk bir tankeri söndürmek için feragat ve fedakârl›kla, ola¤anüstü bir cesaretle ate_e atlay›p, âdeta denizcili¤imizin sorunlar›n› son bir kez ayd›nlatmak için alev alev yanan çileke_ itfaiyecilerimize ve de¤erli ailelerine selam olsun. Yöre halk›na ve denizcili¤imize geçmi_ olsun dileklerimi iletirim.

Yüce Meclise, derhal bir ara_t›rma aç›larak, gün geçirilmeksizin al›nmas› gerekli önlemlerin tespitinde ittifak etmemizin kaç›n›lmazl›¤›n› arz ediyor, sayg›lar sunuyorum. (ANAP, DSP ve CHP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Kul.

Efendim, biz de, bu kazada hayatlar›n› ortaya koyarak cansiperane bir _ekilde görev yapan sevgili itfaiyeci karde_lerimize acil _ifalar ve devletin bütün imkânlar›n›n kendi lehlerine kullan›lmas›n› diliyoruz. (Alk›_lar)

Gündemd›_› konu_maya, Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakan› cevap verecekler. (RP s›ralar›ndan alk›_lar)

Buyurun Say›n Bakan.

ÇALIÞMA VE SOSYAL GÜVENL‹K BAKANI NECAT‹ ÇEL‹K (Kocaeli) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekili arkada_lar›m; ‹stanbul Milletvekili Say›n Emin Kul'un, hepimizi gerçekten derinden üzen bir konuda gündemd›_› konu_malar›n› cevaplamak üzere huzurlar›n›zda bulunuyorum; sözlerime ba_larken hepinizi sayg›yla selaml›yorum.

Esasen, sözgelimi gündemd›_› konu_may› cevaplayacakt›m; ama, ne var ki, Say›n Kul'un konu_malar›na, tespitlerine kat›lmamak mümkün de¤il. Biz de Hükümet olarak, bu tanker yang›n›nda kazaya u¤rayan itfaiye mensubu çal›_an arkada_lar›m›za acil _ifalar diliyor, kederli ailelerine geçmi_ olsun dileklerinde bulunuyoruz. Bu elim kazan›n can kayb› olmadan atlat›lm›_ olmas›, bir miktar tesellimizdir. Ne var ki, bu kaza münasebetiyle, bir kez daha görülmü_tür ki, Türkiye'nin, bu ve buna benzer kazalarda hem teknik donan›m bak›m›ndan fevkalade yetersizli¤i a盤a ç›km›_t›r hem de e¤itim ve kültür olarak insanlar›m›z›n, sorumlular›m›z›n yetersizli¤i ortaya ç›km›_t›r.

‹fade edildi¤i gibi, ne yaz›k ki, Bakanl›¤›m›z teknik elemanlar›nca yap›lan önincelemede, GEMSAN Anonim Þirketine ait bu tesisin, i_çi sa¤l›¤› ve i_ güvenli¤i bak›m›ndan yeterli donan›ma sahip olmad›¤›, teknik heyetçe tespit edilmi_tir.

De¤erli arkada_lar›m, ilk tespitlere göre, bu yanan tankerde bir s›cak çal›_ma yap›lmamaktad›r. Yine ilk tespitlere göre -Say›n Kul'un da ifade etti¤i gibi- yak›n mesafede demirleyen tankerlerde yap›lan s›cak çal›_man›n, _elaleler olu_turarak, k›v›lc›mlar halinde, söz konusu tankere intikal etti¤i ve yang›na neden oldu¤u ifade edilmi_tir. Sebebi ne olursa olsun, yanan tanker bir millî servettir ve bu tankeri söndürmek için müdahale eden itfaiye erlerimiz de, çok büyük bir biçimde hayatî tehlike atlatm›_lard›r.

Kendilerini ziyaret ettim; özellikle, Kartal Devlet Hastanesinde yatan 18'e yak›n erimizin yan›k durumlar› yüzde 20'nin alt›ndad›r; hiçbir hayatî tehlikeleri -memnuniyetle ifade ediyorum ki- yoktur. GATA'da yatan ‹brahim Koray arkada_›m›z›n durumu hâlâ ciddiyetini korumaktad›r. Hem ‹brahim Koray arkada_›m›za hem de di¤er kazazede itfaiyeci arkada_lar›m›za Allah'tan _ifalar diliyorum; Allah _ifa versin, Allah ailelerine ba¤›_las›n.

De¤erli Ba_kan, muhterem milletvekili arkada_lar›m; temenni ediyorum ki, bu kaza, bütün devlet sorumlular›na, devletin yetkili organlar›na, kurumlar›na, _ah›slar›na bir ders niteli¤inde olsun ve her türlü tedbir al›ns›n; bundan böyle, hepimizi derinden üzen bu ve benzeri kazalarla kar_› kar_›ya kalmayal›m.

De¤erli arkada_lar›m, i_in bir ba_ka boyutu -bir yerde ifade ettim- kazazedelerin hastaneye ta_›nmalar› esnas›nda _ahit oldu¤umuz tablo, neredeyse, en az, kaza kadar hepimizi dü_ündürmesi gereken bir durumdur. Yanm›_ insanlar›n, s›rtlarda, battaniyelerde sedyelere ve s›radan arabalara ta_›nmas› ve hastanelere yeti_tirilmeye çal›_›lmas›, üzerinde durmam›z gereken bir ba_ka önemli husustur.

Son olarak, _unu ifade ediyorum: Hükümetimiz, kazazedelerin yaralar›n› saracakt›r, ailelerinin yaralar›n› saracakt›r ve sorumlular hakk›nda da gereken i_lemler ba_lat›lm›_t›r. Türkiye bir hukuk devletidir; bir yerde, bir eksiklik, bir yanl›_, bir ihmal, bir kusur söz konusuysa, hiç kimsenin, hiçbir zaman, yan›na kâr kalmaz diye dü_ünüyorum.

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Sorumlular kim?!

ÇALIÞMA VE SOSYAL GÜVENL‹K BAKANI NECAT‹ ÇEL‹K (Devamla) ñ Bu duygularla, Yüce Meclisi sayg›yla selaml›yorum; sa¤ olun. (RP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Bakan.

Gündemd›_› konu_ma cevapland›r›lm›_t›r.

3. óAdana Milletvekili Tuncay Karaytu¤íun, Adalet Bakan› Þevket Kazaní›n son günlerdeki demeç ve davran›_lar›na ili_kin gündemd›_› konu_mas› ve Devlet Bakan› Lütfü Esengüníün cevab›

BAÞKAN ñ Üçüncü gündemd›_› söz, Adalet Bakan› Say›n Þevket Kazan'›n son günlerdeki demeç ve davran›_lar›na ili_kin olarak Adana Milletvekili Say›n Tuncay Karaytu¤'a verilmi_tir.

Buyurun Say›n Karaytu¤. (DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

Süreniz 5 dakika efendim.

TUNCAY KARAYTU/ (Adana) ñ Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; benim gündemd›_› söz almam›n nedeni, Adalet Bakan› Say›n Þevket Kazan'›n, son günlerdeki, Bakanl›k göreviyle ba¤da_mayan sözleri ve davran›_lar›d›r.

Say›n Kazan, laikli¤e ve Atatürk'e ba¤l› kitlelerin, sa¤da ve solda giderek etkinle_mesinden korkmaktad›r. Say›n Kazan'›n, demokrasiye ve ‹slam›n çe_itli renklerine kar_› olan inançs›zl›¤› ve dü_manl›¤›, Mad›mak kundakç›lar›n›n ve soyk›r›mc›lar›n›n gönüllü avukatl›¤›yla ba_lam›_, _eriat eylemcilerinin DGM d›_›nda yarg›lanmalar›n› sa¤lamaya dönük çabalar› ile Avrasya Feribotunu kaç›ran teröristler ve _eriat tellal› Bekir Y›ld›z'› cezaevinde ziyaret ederek, adalet bakan› gibi de¤il, partili bir militan gibi davranmas›yla devam etmi_tir.

MET‹N PERL‹ (Kütahya) ñ Sana yak›_m›yor!..

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Say›n Kazan'›n yapt›klar› bununla da kalmam›_ sürekli ayd›nl›k için 1 dakika karanl›k eylemine kat›lanlara “mumsöndü oynuyorlar” diyerek, toplumu bölmeye, parçalamaya dönük tav›rlar içine girmi_tir.

CAFER GÜNEÞ (K›r_ehir) ñ Öyle bir _ey yok.

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Say›n Kazan, yanl›_ anla_›ld›¤›n› aç›klamak amac›yla, sözlerini tavzihe çal›_›rken, as›l niyetini ortaya koyarcas›na “ben, mumsöndü yap›yorlar derken, Alevî geleneklerinden olan mumsöndüyü kastetmedim” diyerek bilinçalt›ndaki dü_manl›¤› ortaya koymu_tur.

MET‹N PERL‹ (Kütahya) ñ Alevîlerin öyle bir gelene¤i yok!

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Kald› ki...

MET‹N PERL‹ (Kütahya) ñ Say›n Ba_kan, hakaret ediyor...

SUAT PAMUKÇU (Bayburt) ñ ‹ftira at›yor...

BAÞKAN ñ Müsaade edin efendim... Bir dakika... Arkada_lar, bir dakika...

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Kald› ki, Say›n Kazan...

SUAT PAMUKÇU (Bayburt) ñ Bunlar CHP'nin marifeti...

BAÞKAN ñ Efendim, bir dakika... Rica ediyorum... Bir dakika.

Siz devam edin; buyurun.

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Kald› ki, Say›n Kazan sözlerini tavzihle yetinemez. Hac› Bekta_ Veli Hazretlerinin “eline, beline, diline sahip ol” diye vecizle_tirdi¤i, dürüstlük, namuskârl›k, iffet, edep gibi üstün ahlakî de¤erlerin, Alevî kültürünün belirleyici özellikleri oldu¤u gerçe¤ini, Þevket Kazan'›n dünya âleme ilan etmesi gerekir.

Horasan'dan Tuna boylar›na kadar, dervi_lerin ta_›d›¤› “Edeb Yâ Hû” hikmetine, _imdi, en çok Say›n Kazan'›n ihtiyac› vard›r.

CAFER GÜNEÞ (K›r_ehir) ñ Sizin de ihtiyac›n›z var.

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Toplumumuzun baz› bilgisiz ve art niyetli zihinlerinde olu_an mumsöndü safsatas›n›n kayna¤›na gelince... De¤erli arkada_lar, cemlerde, erkekler de vard›r kad›nlar da. Yani, Alevî-Bekta_î anlay›_›nda, kad›n itilip kak›lmam›_, toplumun d›_›na at›lmam›_t›r; bu konuda, Peygamber Efendimizin gelene¤ini koruyan topluluk i_te bu topluluktur.

Bu arada, neler mi yap›l›r Alevî-Bekta_î cemlerinde; dedeler saz çal›p, Allah'›, Peygamber'i ve Ehlibeyti öven deyi_ler söylerler; ahlak ö¤ütleri veren, iyili¤i do¤rulu¤u ve güzelli¤i ö¤ütleyen sözler söylerler. Alevî-Bekta_î cemlerinde, Allah'›n bir oldu¤unu anlatan kelimei tevhit, yani “la ilahe illallah” sözü çokça söylenir; Yüce Muhammed'e selam ve salât gönderilir; sonra, onun amcas›n›n o¤lu ve damad› olan (RP s›ralar›ndan “Bravo” sesleri, alk›_lar) ve kendisinden sonra velayet yolunun ba_ yol göstericisi olan ‹mam Ali'ye ve Peygamber'in temiz soyuna dualar okunur, deyi_ler söylenir. Ali'ye, Hasan'a, Hüseyin'e, Ali Zeynelabidin'e, Muhammed Bâk›r'a, Cafer-i Sad›k'a, Musa Kâz›m'a, Ali R›za'ya, Muhammed Takî'ye, Ali Nakî'ye, Hasan Askerî'ye ve Muhammed Mehdi'ye, yani 12 ‹mama dualar okunur.

Ey kendilerinden ba_kalar›n› Müslüman saymayanlar, kimdir bu sayd›klar›m; biliyorsunuzdur. Bu sayd›klar›m, evrenlerin övüncü, yarat›lm›_ en yüksek ki_i olan Yüce Muhammed'in temiz soyundan gelen yüksek insanlard›r. (RP s›ralar›ndan “Bravo” sesleri) Hani, namazlar›n sonunda okudu¤unuz sallilerde söylenen “Allahümme salli âlâ seyyidina Muhammedin ve âlâ âli seyyidina Muhammed” diye gönderdi¤imiz, âli Muhammed, i_te onlard›r.

De¤erli arkada_lar, Say›n Kazan'›n bilinçalt› o kadar kirlenmi_ ki, özür diler gibi yap›p, daha büyük ölçüde hakaret ediyor. Bu sözün, bir yan›lma yahut dil sürçmesi olmad›¤› da, 1989 y›l›nda, Ayranc› Lisesinde din bilgisi ö¤retmenli¤i yaparken “En makbul düzen _eriatt›r. Laiklik yerine _eriat düzeninin kurulmas› laz›md›r. Bat›'daki k›zlar, Alevî ve K›z›lba_larda oldu¤u gibi, babalar›yla ve erkek karde_leriyle yatarlar” diyen ve hakk›nda suç duyurusunda bulunulan Ahmet Günay'›n avukatl›¤›n› yapm›_ olmakla, onun beyin hücrelerindeki kirlili¤i ta_›d›¤›n› ispat etmi_tir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf›ndan kapat›ld›)

BAÞKAN ñ Efendim, son cümlenizi...

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Say›n milletvekilleri, bir siyasal parti dü_ünün ki, rejimle kavgal›; ama, gelip Hükümet oluyor. Bir siyasal parti dü_ünün ki, seçimden önce, bar›_tan, ho_görüden dem vurarak, herkesi kucaklamak istedi¤ini söylüyor. O parti, içine hiç sindirmese de, Alevî yurtta_lar›n oylar›n› alabilmek için, önlerinde -kusura bakmay›n ama- takla üstüne takla, palavra üstüne palavra at›yor.

CAFER GÜNEÞ (K›r_ehir) ñ Onu siz yapars›n›z.

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Ayn› parti, seçimlerde umdu¤u deste¤i alamay›nca, bir bakan› arac›l›¤›yla Alevî yurtta_lara hakaret ediyor.

M‹KA‹L KORKMAZ (K›r›kkale) ñ K›r›kkale'deki Alevîler, oylar›n› bize verdiler.

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ Anla_›lan, hayatlar›n› Allah kelam› ile peygamber hadisi satarak kazanmaya çal›_an baz› siyasîlerimiz, iktidar çarpmas› ya_›yor; bulunduklar› koltuklara, Seçim Yasas›n›n azizli¤i ve dosyalar› boyundan büyük bir han›m›n inayeti sayesinde geldiklerini unutuyor; oysa, iktidar basamaklar›n› t›rmand›kça seviyeleri biraz daha ortaya ç›k›yor.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf›ndan kapat›ld›)

BAÞKAN ñ Say›n Karaytu¤, lütfen son cümlenizi söyler misiniz efendim... Rica ediyorum, lütfen ba¤lar m›s›n›z.

TUNCAY KARAYTU/ (Devamla) ñ E¤er, onlar›n söylediklerine inan›rsak, iyi bir Müslüman olmak için, bugün “h›rs›z” dedi¤imize yar›n “dürüst” diyece¤iz; katillere, kaçakç›lara kar_› ç›kanlar› fesatl›kla suçlayaca¤›z, muhalefetteyken söylediklerimizin hepsini iktidara gelince unutaca¤›z; paraya, iktidara, yalana secde edece¤iz; faili meçhul cinayetlere, i_kencelere ald›rmay›p, birkaç oy getirir hesab›yla “türban, insan haklar›d›r” diye tutturaca¤›z; hem ‹srail'le anla_malar imzalay›p hem de ‹srail'i lanetleyen geceler düzenleyece¤iz; kuldan utanmayaca¤›z, Allah'tan korkmayaca¤›z.

De¤erli arkada_lar, dinimizi böylesine bir sahtekârl›k haline getirmek için dinsiz olmak yetmez, dinimize iyice dü_man olmak gerekir. Say›n Kazan “sürekli ayd›nl›k için 1 dakika karanl›k” eyleminden korkuyor; korktukça saçmal›yor. Say›n Kazan gibi birinin, Türkiye Cumhuriyetinin Adalet Bakan› olmas› ac›d›r; ama, ülkem ve ulusum merak etmesin, sizler bir daha gelmemek üzere p›l›n›z› p›rt›n›z› toparlay›p gideceksiniz.

O günler yak›nd›r diyor, hepinizi sayg›yla selaml›yorum. (DSP, ANAP ve CHP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Karaytu¤.

Say›n milletvekilleri, bu gündemd›_› sözü özellikle verdim; çünkü, son zamanlarda, bu konu_malar üzerine epey spekülasyonlar yap›ld›. (DSP s›ralar›ndan “Bravo” sesleri, alk›_lar)

Bir dakika... Rica ediyorum efendim....

Ben Alevî bir vatanda_›m. Her inanca sayg› duyuyorum ve benim için, insanlar›n dininden çok, ki_ili¤i, insan olmas› çok önemli. Hepimiz insan›z ve ondan sonra da, Türkiye Cumhuriyeti devletinin vatanda_lar›y›z. Biz birbirimizi sevmek zorunday›z. Biz aram›zdaki ili_kileri yumu_atmak zorunday›z ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde görev yaparken, memleketi kavgaya, gürültüye götürmeden bar›_a sürüklemek zorunday›z. (Alk›_lar) Biz bu görevimizi yapt›¤›m›z sürece, halk›m›za en sa¤l›kl› hizmeti yapaca¤›m›za inan›yorum.

AL‹ O/UZ (‹stanbul) ñ Bu konu_maya k›_k›rtma denir.

BAÞKAN ñ Efendim rica ediyorum, bir iki cümle söyleyeyim; çünkü, benim de etraf›mda çok spekülasyon yap›ld›.

Biz, Say›n Refah Partili karde_lerimizle koalisyon kurarken, bak›n›z, Koalisyon Protokolünün ikinci sayfas›nda yaz›l› bulunan “Türkiye Cumhuriyetinin demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olmas›, Atatürk ilkeleri, iki parti aras›nda vazgeçilmez ortak bir uzla_ma zemini te_kil etmektedir” _eklindeki temel ilke üzerinde anla_t›k ve bu anla_may› yapt›ktan sonra ben, hiçbir hareketimde, Refah Partili hiçbir karde_imin inançlar›n›, ki_iliklerini rahats›z edecek _ekilde hiçbir davran›_ta bulunmad›m ve istiyorum ki, bu Koalisyonun ortaklar›n›n hepsi de bu ilkeye riayet etsinler.

Say›n Þevket Kazan arkada_›m›z, sürekli ayd›nl›k için 1 dakika karanl›k eylemiyle ilgili bir soruya “Bu bir mumsöndüdür” dedi. Bu i_i tahrik etmek isteyen baz› kimseler -ki, kimlerin etmek istediklerini ben biliyorum- bana sordular ve bu i_i hemen Alevîlere mal etmek istediler...

MUHAMMET POLAT (Ayd›n) ñ Ne alakas› var!..

BAÞKAN ñ Bir dakika efendim... Bir dakika...

Ben bir beyanat verdim, dedim ki, Alevîlerin geçmi_inde mumsöndü diye bir olay yok. (Alk›_lar) Geçmi_inde mumsöndü olanlar bunlar› kendilerine mal etsinler ve kimse de Alevîlere sahip ç›kmas›n. Alevîler kendi haklar›n› savunmas›n› bilir. Alevîler, bu memlekette demokrasinin ve bar›_›n temel ta_lar›d›r; ama, yaln›z, Say›n Þevket Kazan, orada bir sözünü aç›klarken tepkiler üzerine dedi ki -ben televizyondan bizzat duydum- “Benim mumsöndü sözlerimi Alevîlerin ananesine ba¤l›yorlar.” Bence, bu, Say›n Þevket Kazan'›n aç›klamas› gereken bir durumdur.

MUHAMMET POLAT (Ayd›n) ñ Böyler bir _ey yok...

BAÞKAN ñ Efendim bir dakika...

Çünkü, Alevîlerin ananesinde mumsöndü yok. Mumsöndünün ifade etti¤i anlam, insan olan›n ananesinde yok, de¤il Alevî, de¤il Sünnî, de¤il H›ristiyan, hatta ahlaks›z... (Alk›_lar)

Biz insan olarak anneyi anne, karde_i karde_, babay› baba biliyoruz ve dolay›s›yla, insan kisvesi alt›nda ya_ayan her fert de bu dü_ünce içindedir. O sap›klar ba_ka bir _ekilde...

Þimdi, Say›n Þevket Kazan ç›kmal›, ben bu sözü o kastedilen anlamda söylemedim; e¤er öyle anla_›l›yorsa, ben, Alevî kitlesinden özür diliyorum demesi laz›m ve özür dilemesi laz›m.

NEZ‹R BÜYÜKCENG‹Z (Konya) ñ Sen onun avukat› m›s›n?!

BAÞKAN ñ Lütfen efendim... Bir dakika... Rica ediyorum...

Aksi takdirde, bu _ekilde bir özür dilenmezse, Alevîlerin gelene¤inde böyle bir mumsöndü yok. Bu sözü söyleyenlerle, bu sözü bu manaya çekenlerin geleneklerinde mumsöndü oldu¤u inanc›na, sonucuna var›r›m. O bak›mdan, rica ediyorum...

TEMEL KARAMOLLAO/LU (S›vas) ñ Say›n Bakan konu_acak Say›n Ba_kan.

BAÞKAN ñ Konu_acaksa, o zaman, hay hay efendim ve özellikle rica ediyorum, insanlar›m›z› böyle yapay gündemler olu_turarak birbirleriyle kavga etme zorunlulu¤unda b›rakmayal›m.

OYA ARASLI (‹çel) ñ Say›n Ba_kan, gündemd›_› konu_ma m› bu; yoksa, grup ad›na m› konu_uyorsunuz?!

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, savunmas›n› yapt›¤› ö¤retmeni nas›l savundu¤unu da anlats›n Say›n Þevket Kazan!..

BAÞKAN ñ Efendim, neyse, _imdi gündemd›_› konu_maya arkada_›m›z cevap verecek.

Gündemd›_› konu_maya cevap vermek üzere, buyurun Say›n Bakan. (RP s›ralar›ndan alk›_lar)

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Erzurum) ñ Say›n Ba_kan, muhterem arkada_lar; hepinizi hürmetle selaml›yorum.

Biraz önce gündemd›_› konu_ma yapan Say›n Karaytu¤'un konu_mas›n› k›smen gönül rahatl›¤›yla k›smen de üzülerek izledim, dinledim. Gerçekten, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, kamuoyunda, toplumda, sokakta, her tarafta, her mekân ve zamanda bar›_a, sükûna, sulh ve karde_li¤e ihtiyac›m›z var; dün vard›, bugün var, yar›n yine olacak. Þu memlekette ya_ayan insanlar olarak ve özellikle de milletimizi temsilen Türkiye Büyük Millet Meclisinde görev yapan milletvekilleri olarak topluma örnek olmak zorunday›z, öncelikle sulh ve sükûnu, bar›_ ve karde_li¤i Meclis çat›s› alt›nda tahakkuk ettirmemiz, kamuoyunda da tahakkuku için yard›mc› olmam›z, destek olmam›z laz›m; birinci görevimiz budur kanaatindeyim.

Say›n Karaytu¤, Adalet Bakan›m›z hakk›nda, maalesef, yak›_›ks›z sözler sarf etti. Say›n Þevket Kazan, bugün, Yüce Meclisten güvenoyu alm›_ Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin bir Adalet Bakan›d›r; tenkit edilebilir, icraat› veya konu_malar› veya yapt›klar› hakk›nda her _ey söylenebilir; ama, bir bakana söylenecek sözün de bir terbiye s›n›r› çerçevesi içerisinde olmas› laz›m. Bu bak›mdan, Say›n Karaytu¤'un, gerek Þevket Kazan hakk›nda gerek Partimiz hakk›nda sarf etti¤i sözleri k›n›yorum, kabul edemiyorum ve kendi sözüyle kendisine cevap vermek zorunda kal›yorum; edep yahu!.. (RP s›ralar›ndan “Bravo” sesleri, alk›_lar)

AL‹ O/UZ (‹stanbul) ñ Edebe davet edenin daha edepli olmas› laz›m...

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n milletvekilleri, Say›n Kazan'›n gündemd›_› konu_maya konu olan veya bir süreden beri medyada sürekli suiistimal edilen, demagojisi yap›lan sözü söyledi¤i iddia edilen yer, 10 Þubat 1997 Cumartesi günü Refah Partisinin Kocaeli ‹l Divan Toplant›s›d›r. Buras›, parti içi bir toplant›d›r; ama, bütün partililere aç›kt›r. Konu_man›n yap›ld›¤› salonda Refah Partisine gönül veren, Refah Partisine oy veren, Refah Partisi te_kilat›nda görev alan Alevî karde_lerimiz de vard›r. Hiçbir ak›ll› insan›n, b›rak›n siyasetçiyi bir tarafa, kar_›s›nda çok çe_itli zihniyete mensup insanlar›n bulundu¤u bir ortamda, hiçbir sebep yokken, kalk›p da, Alevî insanlara, Alevî vatanda_lara, Alevî karde_lerimize hakaret kast›yla bir söz söylemesi mümkün de¤ildir. Bunu aklen de izah etmek mümkün de¤il... (CHP s›ralar›ndan gürültüler)

NEZ‹R BÜYÜKCENG‹Z (Konya) ñ Ak›ll› de¤il...

BAÞKAN ñ Bir dakika efendim... Rica ediyorum...

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ ...ama, sonradan ne yap›ld›?

Say›n milletvekilleri, bak›n›z, Say›n Adalet Bakan›m›z›n bu konuda Anadolu Ajans›na yapt›¤› aç›klamalar var. Ben, isterdim ki, say›n konu_mac›, Say›n Bakan›n bu sözlerinden de bahsetsin, savunmas›n› da ortaya koysun, sonra de¤erlendirsin, sonra ele_tirsin.

MUSTAFA GÜVEN KARAHAN (Bal›kesir) ñ Televizyonda aç›klad›...

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n Þevket Kazan'›n aç›klamas›n› k›saca arz ediyorum. Ha, bugün huzurunuzda ben var›m; Say›n Kazan niye yok, onu da arz edeyim: Þu anda, Adalet Bakanl›¤›nda, Hâkimler ve Savc›lar Yüksek Kurulu toplant›s› var, Say›n Bakan, o toplant›ya ba_kanl›k etmekle me_gul...

EM‹N KARAA (Kütahya) ñ Mutlaka toplant› olur zaten...

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ ...ama, _unu arz edeyim; verilmi_ iki tane genseru önergesi var; biri biraz önce da¤›t›ld›, biri daha önce da¤›t›lm›_t›r, haftaya görü_ülecek, Adalet Bakan› ve Hükümet hakk›nda verilen gensorular. Say›n Þevket Kazan da, gerek bu iddialar gerekse gensoruda ileri sürülen iddialar kar_›s›nda gereken cevab› yine bu kürsüde verecektir.

BAÞKAN ñ Efendim, o, biraz önce verilen, gensoru de¤il, soru_turma önergesi Say›n Bakan; yanl›_ olmas›n.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Soru_turma önergesi; biri gensoru, di¤eri soru_turma önergesi.

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, kendi önergelerinin görü_üldü¤ü toplant›lara bile gelmedikleri için _a_›r›yorlar.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Netice itibariyle her ikisi de Yüce Meclis huzurunda görü_ülecektir.

Say›n milletvekilleri, bak›n›z, Anadolu Ajans› muhabirinin sorusuna kar_›l›k Say›n Kazan ne diyor: “Biliyorsunuz, Hükümeti protesto etmek için bir süreden beri, birtak›m ki_iler, birtak›m yerlerde toplan›yorlar, bir araya geliyorlar, ondan sonra, yakt›klar› mumlar› söndürüyorlar. Bu ki_ilerin Alevîlikle malevilikle alakas› oldu¤unu zannetmiyorum; olabilir de, olmayabilir de. Hiçbir zaman da, ben, bu davran›_a bir Alevîlik yak›_t›rmas› yapmad›m ve bunun çocukça bir hareket oldu¤unu söyledim. Mum söndürüyorlar, mum yak›yorlar, oyun oynuyorlar manas›na gelen bir deyimdir bu. Tabiî, bu ifade, bugüne kadar yap›lan saçmal›klar› âdeta vurgulayan bir ifadedir, ortaya koyan bir ifadedir. Þimdi, böyle olunca, tabiî, bundan rahats›z olanlar bu sözümü sapt›rmaya çal›_›yorlar. Hepsi bundan ibarettir.” Say›n Kazan'›n cevab›, beyan› bu. Sonra yap›lan bir aç›klamada Say›n Kazan'a isnat edilen söz yine yanl›_ aktar›lm›_t›r. Say›n Kazan “Alevîlere isnat edilen âdet” ibaresini kullanm›_t›r ve en güzel cevap da, yine, say›n konu_mac›ya olsun, bu konuyu demagoji haline getirmeye gayret eden birtak›m medyaya olsun, Cem Vakf› Avc›lar Þube Ba_kan› Alevî Dedesi Say›n H›d›r Bulut'tan gelmi_tir. Müsaade ederseniz, o cevab› da arz edip huzurunuzdan ayr›laca¤›m.

Bak›n›z, Cem Vakf› Ba¤c›lar Þube Ba_kan› Alevî Dedesi H›d›r Bulut ne diyor:

Söylemi_ oldu¤unuz sözü, sanki Alevîlere söylenmi_ gibi, medya taraf›ndan Alevî camias›n› k›_k›rtmak için baz› siyasî ideolojilerin de i_birli¤iyle olay› çarp›tmaktad›rlar.

Biz, Alevîler olarak, sizin bu sözünüzün bize kar_› söylenmi_ oldu¤una inanm›yoruz. Baz› muhalefet partileri de, s›rf menfaatlar› do¤rultusunda hareket etmektedirler; ama, inan›yoruz ki, etle t›rnak olmu_ bu insanlar, bu oyunlara hiçbir zaman gelmeyeceklerdir.” (RP s›ralar›ndan alk›_lar)

N‹HAT MATKAP (Hatay) ñ O söyledi¤iniz adam bir sahtekâr.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Aziz karde_lerim, biz bu topraklar›n insan›y›z; Sünnîsiyle, Alevîsiyle, Türküyle, Kürtüyle _u memlekette, _u mübarek topraklarda ya_amaya mecbur olan, mahkûm olan 65 milyon insan›z...

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Bakan, niye mahkûmuz; yani, siz ‹ran'da ya_ayamad›k, Türkiye'de ya_amaya mahkûmuz diye üzülüyor musunuz?!

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Bize karde_lik yak›_›r, bize birlik beraberlik yak›_›r. S›rf siyasî mülahazalarla, Hükümeti dü_ürece¤iz diye, Hükümet aleyhinde birtak›m senaryolar üretece¤iz diye, kimse Alevî karde_lerimizi k›_k›rtmaya kalk›_mas›n.

N‹HAT MATKAP (Hatay) ñ O i_i ancak siz yapars›n›z.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Sonunda zarar› kendileri görür. Biz, Alevî karde_lerimizden en fazla oyu alm›_ bir partiyiz. Bundan sonra da yine Alevî karde_lerimizin, Alevî kesimin reyleri giderek Refah Partisinde toplanacakt›r. (DSP s›ralar›ndan “icraatlar›n›z meydanda” sesleri, gürültüler)

AYHAN FIRAT (Malatya) ñ Size oy vermezler.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n Karaytu¤, say›n sosyal demokrat partiler zaman içerisinde, uzun süre içerisinde ald›klar› oyun hakk›n› nas›l veremediyse, bütün Alevî oylar Refah Partisinde toplanacakt›r.

AYHAN FIRAT (Malatya) ñ Say›n Bakan, Say›n Ba_kan da reyini verecek mi?!

HAL‹L C‹N (‹çel) ñ Siz Müslümanlar›n oylar›n›n hakk›n› nas›l vereceksiniz?!

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Bir dahaki seçimde bunu hep birlikte görece¤iz... (DSP ve CHP s›ralar›ndan gürültüler)

BAÞKAN ñ Müdahale etmeyelim arkada_lar...

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, bir Alevî olarak, gelecek seçimlerde siz de mi Refaha oy vereceksiniz?

BAÞKAN ñ Efendim, Alevî vatanda_lar oyunu kime verece¤ini bilir, kimse buna sahip ç›kmas›n... En bilinçli kitle, o kitle; yani, ben öyle biliyorum.

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Yani, Refaha oy vermeyecek misiniz?

BAÞKAN ñ Efendim, rica ediyorum...

Buyurun Say›n Bakan, bitirin.

OYA ARASLI (‹çel) ñ Say›n Ba_kan, lütfen, konuyla ilgili konu_sun... (Gürültüler)

BAÞKAN ñ Arkada_lar rica ediyorum... Bir dakika efendim, arkada_›m›z konu_mas›n› bitirsin...

N‹HAT MATKAP (Hatay) ñ Say›n Ba_kan, arkada_ Hükümet ad›na m› konu_uyor yoksa Refah ad›na m› söz verdiniz, onu anlamak istiyorum...

BAÞKAN ñ Efendim, elbette ki kendi partilerini koruyacak...

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n milletvekilleri, ben...

OYA ARASLI (‹çel) ñ Kimin kime oy verece¤i bu konuyla ilgili de¤il. Cevap versinler, sadece onunla yetinsinler...

ALGAN HACALO/LU (‹stanbul) ñ Arkada_›m›z bakan olarak m› yoksa Refah ad›na m› konu_uyor?

BAÞKAN ñ Efendim, hem bakan hem de Refah Partisinin bir üyesi.

OYA ARASLI (‹çel) ñ Lütfen, konu üzerinde konu_sun...

BAÞKAN ñ Buyurun efendim.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n Ba_kan›m, sussunlar ki söyleyeyim...

BAÞKAN ñ Tamam efendim, siz devam edin.

N‹HAT MATKAP (Hatay) ñ Hükümet ad›na konu_un Say›n Bakan...

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ O mu konu_acak ben mi konu_aca¤›m...

BAÞKAN ñ Hay›r, kimse konu_muyor. Buyurun siz... Rica ediyorum buyurun... (Gürültüler)

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n milletvekilleri, ben Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin bir bakan›y›m; ama, ayn› zamanda Refah Partiliyim. Say›n konu_mac›n›n, Refah Partisine yönelik sald›r›lar›na da tabiî ki cevap vermek mecburiyetindeyim ve Hükümetimizin ve Refah Partisinin ülkemizde karde_li¤i temin için yapt›¤› faaliyetleri de tabiî ki dile getirmek mecburiyetindeyim.

N‹HAT MATKAP (Hatay) ñ Efendim, Refah Partisinin Grup Ba_kanvekili gibi cevap veriyor, halen bakan oldu¤una al›_amad›.

DEVLET BAKANI LÜTFÜ ESENGÜN (Devamla) ñ Say›n Meclis Ba_kanvekilimizin bana söz verirken söyledi¤i sözlere gönülden kat›l›yorum; hiç kimse Türkiye'de siyaseti gerdirmesin, gerginli¤e, çat›_maya ihtiyaç yoktur, lüzum yoktur. Bugün, her _eyden önce bar›_ ve karde_li¤e ihtiyac›m›z vard›r.

Hepinizi sayg›yla selaml›yorum, hürmetlerimi arz ediyorum. (RP s›ralar›ndan alk›_lar, DSP s›ralar›ndan alk›_lar [!])

N‹HAT MATKAP (Hatay) ñ Gerdiren sizsiniz...

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Bakan.

Asl›nda, Türkiye'de, havay› gerdirmemesi gereken, ba_ta, iktidard›r. (DSP s›ralar›ndan “Bravo” sesleri, alk›_lar; RP s›ralar›ndan gürültüler)

Bir dakika arkada_lar... Bir dakika...

AL‹ O/UZ (‹stanbul) ñ Say›n Ba_kan, yani...

BAÞKAN ñ Bir dakika, Say›n O¤uz; iki cümle de ben söyleyeyim can›m.

Anayasal düzeni koruma ve kollama görevi de hükümetindir; ama, hükümetin bakanlar› ya anayasal düzeni koruyacaklar ya bunun kar_›s›ndaki düzeni koruyacaklar. E¤er her ikisini korumaya kalkarlarsa bunun ad› “glu glu” dans› olur. (DSP s›ralar›ndan alk›_lar, RP s›ralar›ndan gürültüler)

Baz› vatanda_lar bana soruyorlar “bu, glu glu dans› nedir” diyorlar; vallahi, Say›n Ba_bakana soray›m dedim; ama, ba_ka zaman sorar›m kendisine.

AYHAN FIRAT (Malatya) ñ Say›n Ba_kan, son sözünüzü söyleyin.

BAÞKAN ñ Tamam, ba_ka bir _ey yok efendim.

AL‹ RIZA BODUR (‹zmir) ñ Süreniz bitti efendim; kendi kendinize gündemd›_› söz veriyorsunuz.

BAÞKAN ñ Peki efendim, tamam; mesele bitmi_tir.

Ben, yine, demin söyledi¤im gibi, rica ediyorum, Say›n Kazan, bu son aç›klamas›yla ilgili, ç›ks›n, aç›kça desin; yani, Alevîlerin böyle bir gelene¤i yoktur... Yani, arkada_›m kanal›yla aç›klama yapt›¤› için... Çünkü, bu i_in de bitmesi laz›m.

ZEK‹ ÇAKIRO/LU (Mu¤la) ñ Say›n Ba_kan, siz, beyan›n›zda, Say›n Kazan için “de¤erli arkada_›m” deyimini kulland›n›z.

Þ‹NAS‹ YAVUZ (Erzurum) ñ Senden mi izin alacak?!

ZEK‹ ÇAKIRO/LU (Mu¤la) ñ Baz› gerekçeler aç›klad›ktan sonra, Say›n Kazan'›n...

BAÞKAN ñ Siz Say›n Kazan'›n avukat› m›s›n›z?!. Oturur musunuz yerinize!.. Lütfen, oturur musunuz yerinize!.. (CHP s›ralar›ndan gürültüler, RP s›ralar›ndan alk›_lar)

ZEK‹ ÇAKIRO/LU (Mu¤la) ñ Say›n Ba_kan, sözümü bitireyim...

BAÞKAN ñ Hay›r efendim... Oturun!.. Ben ne dedi¤imi gayet iyi biliyorum. Lütfen, oturur musunuz!..

ZEK‹ ÇAKIRO/LU (Mu¤la) ñ Say›n Ba_kan...

BAÞKAN ñ Hay›r!.. Oturur musunuz!.. Söz vermedim.

Gündemd›_› konu_malar ve cevaplar› bitmi_tir.

Efendim, Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba_kanl›¤›n›n bir tezkeresi vard›r; okutup, bilgilerinize sunaca¤›m.

B)TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. óGürcistan Parlamentosu Türkiye Dostluk Grubu Ba_kan›n›n vaki davetine icabet edecek Parlamento heyetine ili_kin Ba_kanl›k tezkeresi (3/686)

Gürcistan Parlamentosu Türkiye Dostluk Grubu Ba_kan›n›n vaki davetine istinaden, Türkiye Büyük Millet Meclisini temsilen 6 ki_ilik bir Parlamento Heyetinin, 27 Þubat-4 Mart 1997 tarihlerinde söz konusu davete icabet etmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin D›_ ‹li_kilerinin Düzenlenmesi Hakk›ndaki 3620 say›l› Kanunun 6 nc› maddesi uyar›nca, Genel Kurulun 6.2.1997 tarih ve 56 nc› Birle_iminde kabul edilmi_tir.

Ad› geçen Kanunun 2 nci maddesi uyar›nca, Heyetimizi olu_turmak üzere siyasî parti gruplar›nca bildirilen üyelerimizin isimleri Genel Kurulun bilgilerine sunulur.

Doç.Dr. Mustafa Kalemli

Türkiye Büyük Millet Meclisi

Ba_kan›

Ahmet ‹yimaya (Amasya)

Süleyman Hatino¤lu (Artvin)

‹smail Co_ar (Çank›r›)

Mehmet S›lay (Hatay)

Fikret Uzunhasan (Mu¤la)

Ali Haydar Þahin (Çorum)

BAÞKAN ñ Bilgilerinize sunulmu_tur.

Sözlü soru önergesinin geri al›nmas›na dair bir önerge vard›r; okutuyorum:

2. ó‹zmir Milletvekili Metin Öneyíin, (6/140) esas numaral› sözlü sorusunu geri ald›¤›na ili_kin önergesi (4/138)

Gündemin 190 ›nc› s›ras›nda yer alan (6/410) esas numaral› sözlü soru önergeme yaz›l› olarak cevap geldi¤inden, sözlü soru önergemi geri al›yorum.

Gere¤ini sayg›lar›mla arz ederim. 17.2.1997

Metin Öney

‹zmir

BAÞKAN ñ Sözlü soru önergesi geri verilmi_tir.

Kanun teklifinin geri al›nmas›na dair bir önerge vard›r; okutuyorum:

3. ó(2/432) esas numaral› kanun teklifinin geri al›nd›¤›na ili_kin Hatay Milletvekili Ali Uyar ve arkada_lar›n›n önergesi (4/139)

DYP Grup Ba_kanl›¤›ndan 2.8.1996 tarih ve (1/241) say›yla ç›k›_ yap›l›p Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba_kanl›¤›ndan 28.8.1996 tarih ve (2/432) say›yla Millî E¤itim Komisyonuna havale edilen “Yüksekö¤retim Kanununda De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair Kanun Teklifinden” imzam›z› geri çekiyoruz.

Gere¤ini arz ederiz.

Sayg›lar›m›zla.

1. Ali Uyar (Hatay)

2. Hasan Tekin Enerem (‹stanbul)

3. Mahmut Y›lba_ (Van)

4. Hac› Filiz (K›r›kkale)

5. Þamil Ayr›m (I¤d›r)

6. Ali R›za Gönül (Ayd›n)

7. M. Sabri Güner (Kars)

8. Mahmut Duyan (Mardin)

9. Ahmet ‹yimaya (Amasya)

10. Cemil Erhan (A¤r›)

11. Nuri Yabuz (Afyon)

12. Turhan Güven (‹çel)

13. Halil Y›ld›z (Isparta)

BAÞKAN ñ Millî E¤itim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda bulunan (2/432) esas numaral› kanun teklifi geri verilmi_tir.

Böylelikle, bu kanun teklifinde imza kalmam›_t›r.

Kamu personelinin ücret rejimi ile yanl›_ ve adaletsiz politikalar izledikleri iddias›yla Bakanlar Kurulu üyeleri hakk›nda verilmi_ olan (11/9) esas numaral› gensoru önergesinin geri al›nmas›na dair bir önerge vard›r; okutuyorum:

4.óSamsun Milletvekili Biltekin Özdemir ve 24 arkada_›n›n, (11/9) esas numaral› gensoru önergesini geri ald›klar›na ili_kin önergesi (4/140)

Grubumuza mensup üyelerce verilen (11/9) esas numaral› gensoru önergemizi, di¤er siyasî parti gruplar›n›n, DSP ve CHP Gruplar›nca verilen, mahiyetleri ayr› olan gensoru önergeleriyle birlikte ve ayn› gün görü_me istemelerinden dolay› ve baz› de¤i_iklikler yapmak üzere geri çekiyoruz.

Gere¤ini arz ederiz.

Sayg›lar›m›zla.

1. Biltekin Özdemir (Samsun)

2. Ya_ar Okuyan (Yalova)

3. ‹smail Safa Giray (Bal›kesir)

4. Hüsnü S›val›o¤lu (Bal›kesir)

5. H.Avni Kabao¤lu (Rize)

6. ‹. Kaya Erdem (‹zmir)

7. ‹lker Tuncay (Ankara)

8. Rasim Zaimo¤lu (Giresun)

9. Esat Bütün (Kahramanmara_)

10. Edip Safder Gaydal› (Bitlis)

11. Lale Aytaman (Mu¤la)

12. Mehmet Cavit Kavak (‹stanbul)

13. Cemal Özbilen (K›rklareli)

14. ‹brahim Çebi (Trabzon)

15. Rü_tü Kâz›m Yücelen (‹çel)

16. Yusuf Ekinci (Burdur)

17. ‹brahim Gürdal (Antalya)

18. Ersin Tarano¤lu (Sakarya)

19. Mustafa Rü_tü Ta_ar (Gaziantep)

20. Muzaffer Arslan (Diyarbak›r)

21. Sami Küçükba_kan (Antalya)

22. Burhan Kara (Giresun)

23. Nejat Arseven (Ankara)

24. Recep M›zrak (K›r›kkale)

BAÞKAN ñ Yeterli imza kalmad›¤› için, gensoru önergesi i_lemden kald›r›lm›_t›r.

Do¤al afetlerde meydana gelen can ve mal kayb›n› en aza indirmek için al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla kurulan, (10/58) esas numaral› Meclis Ara_t›rma Komisyonu Geçici Ba_kanl›¤›n›n, ba_kan, ba_kanvekili, sözcü ve kâtip seçimine dair bir tezkeresi vard›r; okutuyorum:

5.ó(10/58) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Geçici Ba_kanl›¤›n›n, Komisyonun ba_kan, ba_kanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yapt›¤›na ili_kin tezkeresi (3/687)

20.2.1997

Komisyonumuz, ba_kan, ba_kanvekili, sözcü ve kâtip üyelerini seçmek üzere 20.2.1997 Per_embe günü saat 11.00'de 172 No'lu ara_t›rma komisyonu salonunda 9 üyeyle toplanm›_ ve a_a¤›da isimleri yaz›l› say›n üyeler belirtilen görevlere seçilmi_lerdir.

Ali R›za Bodur

‹zmir

Komisyon Geçici Ba_kan›

Ad› ve Soyad›: Seçim Bölgesi: Ald›¤› Oy:

Ba_kan : Atilla Mutman (‹zmir) 6

Ba_kanvekili : Osman Hazer (Afyon) 9

Sözcü : Ali R›za Bodur (‹zmir) 9

Kâtip : ‹smail Y›lmaz (‹zmir) 9

BAÞKAN ñ Bilgilerinize sunulmu_tur.

Yasad›_› örgütlerin devletle olan ba¤lant›lar› ile Susurluk'ta meydana gelen kaza olay›n›n ve arkas›ndaki ili_kilerin ayd›nl›¤a kavu_turulmas› amac›yla kurulan (10/89, 110, 124, 125, 126) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komiyonu Ba_kanl›¤›n›n, Komisyonun çal›_ma süresinin uzat›lmas›na dair bir tezkeresi vard›r, okutuyorum:

6. ó(10/89, 110, 124, 125, 126) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Ba_kanl›¤›n›n Komisyonun çal›_ma süresinin uzat›lmas›na ili_kin tezkeresi (3/688)

17.02.1997

Komisyonumuz, 17.02.1997 tarihli toplant›s›nda, çal›_ma süresinin planlanan çal›_ma program›na yetmeyece¤ini dikkate alarak, yeni bir çal›_ma süresi verilmesi için talepte bulunmaya karar vermi_tir.

Söz konusu karar ve ‹çtüzü¤ün 105 inci maddesi uyar›nca, Komisyonumuzun çal›_ma süresinin bitimi tarihinden geçerli olmak üzere, son 1 ayl›k çal›_ma süresi verilmesi hususunda gere¤ini arz ederim.

Mehmet Elkatm›_

Nev_ehir

Komisyon Ba_kan›

BAÞKAN ñ Say›n milletvekilleri, bu Komisyon, daha önce 3 ay süre kullanm›_t›r. ‹çtüzü¤ün 105 inci maddesi, ara_t›rmas›n› 3 ay içerisinde bitiremeyen komisyona 1 ayl›k süre verilece¤i hükmünü içermektedir.

Bu nedenle, Komisyonun süre talebi bilgilerinize sunulmu_tur.

Zorunlu tasarruf kesintilerinin de¤erlendirilmesi konusunda kurulan (10/17) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Ba_kanl›¤›n›n, Komisyonun çal›_ma süresinin uzat›lmas›na ili_kin bir tezkeresi vard›r, okutuyorum:

7. ó(10/17) esas numaral› Meclis Ara_t›rmas› Komisyonu Ba_kanl›¤›n›n, Komisyonun çal›_ma süresinin uzat›lmas›na ili_kin tezkeresi (3/689)

18.02.1997

Komisyonumuz, çal›_ma süresinin, planlanan çal›_ma program›na yetmeyece¤ini dikkate alarak, yeni bir çal›_ma süresi verilmesi için talepte bulunmaya karar vermi_tir.

Söz konusu karar ve ‹çtüzü¤ün 105 inci maddesi uyar›nca, Komisyonun çal›_ma süresinin bitimi tarihinden geçerli olmak üzere, 1 ayl›k yeni çal›_ma süresi verilmesi hususunda gere¤ini arz ederim.

‹smet Attila

Afyon

Komisyon Ba_kan›

BAÞKAN ñ Say›n milletvekilleri, bu Komisyon da daha önce 3 ay süre kullanm›_. ‹çtüzü¤ün 105 inci maddesi, ara_t›rmas›n› 3 ay içerisinde bitiremeyen komisyona 1 ayl›k süre verilece¤i hükmünü ihtiva etti¤inden, bu 1 ayl›k süre de bilgilerinize sunulmu_tur.

Say›n milletvekilleri, Meclis ara_t›rma önergeleri vard›r; ancak, bu ara_t›rma önergeleri uzun oldu¤u için, arkada_›m›z›n oturarak okumas›n› oylar›n›za sunuyorum: Kabul edenler... Etmeyenler... Kabul edilmi_tir.

Buyurun okuyun efendim.

C) GENSORU, GENEL GÖRÜÞME, MECL‹S SORUÞTURMASI VE MECL‹S ARAÞTIRMASI ÖNERGELER‹

1.ó‹stanbul Milletvekili Mehmet Sevigen ve 42 arkada_›n›n, TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenleri ile itfaiye te_kilat›n›n sorunlar›n›n ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/163)

Tuzla'daki Gemi Yan Sanayii AÞ. (GEMSAN) tersanesinde bak›mda bulunan TPAO tankerinde 13 Þubat 1997 tarihinde meydana gelen patlama, büyük bir yang›na ve 3'ü a¤›r olmak üzere 26 ki_inin yaralanmas›na neden olmu_tur.

Türkiye'deki en büyük tanker oldu¤u bildirilen tankerin, 6 Þubat 1997 tarihinde temizlik ve bak›m için Tuzla'daki tersaneye çekildi¤i anla_›lm›_t›r.

Facian›n gerçek nedeni tam olarak ayd›nlanm›_ de¤ildir. Yang›n›n gaz s›k›_mas›ndan ç›kt›¤› söylenmektedir.

Yanan tankerin sahibi (D‹TAÞ) Deniz ‹_etmeleri Türk Anonim Þirketidir.

Bir ortak kurulu_ olan D‹TAÞ'›n kamu hisselerinin özelle_tirilmek üzere Özelle_tirme ‹daresi Ba_kanl›¤›na devredildi¤i; ancak, i_lemlerde herhangi bir sa¤l›kl› geli_me olmad›¤› iddia edilmektedir.

Petrol-‹_ Sendikas›, yang›n› “kaza de¤il, ihmal ve cinayet” olarak nitelemekte; tankerin çekildi¤i tersanenin bak›m yapacak kapasiteye sahip olmad›¤›n›, yang›n›n ç›kmas›n›n kaç›n›lmaz oldu¤unu bildirmektedir.

Ayr›ca, liman ve tersanelerin sadece kâr amac›yla çal›_t›r›larak özelle_tirilmeye yönelinmesinin de ne kadar sak›ncal› oldu¤u vurgulanmaktad›r.

Tuzla'daki GEMSAN tersanesinin Maliye Bakanl›¤› Millî Emlak Genel Müdürlü¤ü ile geçerli ve hukuka uygun kira sözle_mesi olup olmad›¤› da belli de¤ildir.

D‹TAÞ'›n, Türkiye'nin en büyük tankerinin bak›m, onar›m ve temizli¤ini, teknik donan›m›, kapasitesi ve personeli yetersiz olan GEMSAN 'a vermesinde, Hükümet orta¤› bir siyasî parti mensubunun önemli rolü oldu¤u da iddia edilmektedir.

Tersanenin yang›n ve emniyet belgeleri ve yang›n halinde söndürme için en seri _ekilde faaliyete geçecek donan›m› olup olmad›¤› ve tankere yana_ma ordinosu verilmesi için “gazfri” raporu bulunup bulunmad›¤›, her ambar s›yr›ld›¤›nda (slaj temizli¤i yap›ld›¤›nda) yeniden gazfri (gasfree) raporunun tanzim edilip edilmedi¤i de ku_kuludur.

Tersanenin periyodik ve zorunlu denetimlerinin yap›lmad›¤› söylenmektedir.

Tankerin bir ar›za nedeniyle mi, yoksa periyodik bak›m için mi tersaneye al›nd›¤› da bilinmemektedir. En son havuzlama i_leminin ise ne zaman yap›ld›¤› söylenememektedir.

Tankerin, kendi otomatik yang›n söndürme sisteminin çal›_›p çal›_mad¤› da ku_kulu bir husustur.

Bak›m, onar›m ya da ar›za giderilmesi için GEMSAN'dan daha olanakl›, donan›ml› ve geli_mi_ olan Pendik Tersanesinin seçilmemi_ olmas›, yang›n›n boyutlar›n›n büyümesine ve bir faciaya dönü_mesine yol açm›_t›r.

Tersaneye çekilen geminin yak›t›n›n bo_alt›lmam›_ olmas›, havadan müdahale sisteminin bulunmay›_›, denizdeki yang›nlar›n karadakilerden fark›n›n kavranamam›_ olmas›, alevlerin üzerine köpük yerine su s›k›lmas›, tankerin aç›k denize çekilememi_ olmas›, ayr› ayr› yang›n› büyüten, faciay› art›ran nedenlerdir.

Tanker yang›n›, dünyan›n en büyük liman kentlerinden olan ‹stanbul'da deniz yang›nlar›n› söndürmede ne kadar ilkel ve deneyimsiz olundu¤unu da ortaya ç›karm›_t›r.

Kara itfaiyelerinin, yang›n söndürmek üzere tankere ihtiyats›zca, bilinçsizce ç›kar›lmalar› ise affedilir cinsten bir davran›_ de¤ildir.

Deniz Ticaret Odalar› Konsey Ba_kan›n›n sözlerinden, kazayla 12 ayr› bakanl›¤›n ilgili ve yetkili oldu¤u da anla_›lmaktad›r.

Bu tanker yang›n›n›n _imdilik can kayb›yla sonuçlanmam›_ olmas› bir tesadüftür.

Bu olaylar›n ileride de benzerlerinin ya_anmamas› için bu yang›n›n nedenlerinin ortaya konulmas›, itfaiye te_kilat›n›n sorunlar›n›n ve çözümlerinin tespiti, gemi yang›nlar›na etkin müdahale yollar›n›n bulunmas›, TPAO tankeri yang›n›nda sorumlular›n ortaya ç›kar›lmas› amac›yla bir çal›_ma yap›lmas›n›n gerekti¤ini ortaya koymaktad›r.

Bu nedenle, Anayasan›n 98 inci, ‹çtüzü¤ün 104 ve 105 inci maddeleri uyar›nca, tanker yang›n› ve facias› ile ilgili olarak bir Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›n› sayg›lar›m›zla dileriz.

1. Mehmet Sevigen (‹stanbul)

2. Adnan Keskin (Denizli)

3. Oya Arasl› (‹çel)

4. E_ref Erdem (Ankara)

5. Birgen Kele_ (‹zmir)

6. Algan Hacalo¤lu (‹stanbul)

7. Önder Sav (Ankara)

8. Nihat Matkap (Hatay)

9. Nezir Büyükcengiz (Konya)

10. Ali Haydar Þahin (Çorum)

11. Ayd›n Güven Gürkan (‹zmir)

12. Ercan Karaka_ (‹stanbul)

13. Sabri Ergül (‹zmir)

14. Mahmut I_›k (S›vas)

15. Erdo¤an Yetenç (Manisa)

16. Fatih Atay (Ayd›n)

17. ‹. Önder K›rl› (Bal›kesir)

18. Altan Öymen (‹stanbul)

19. Þahin Ulusoy (Tokat)

20. Yahya Þim_ek (Bursa)

21. Mehmet Mo¤ultay (‹stanbul)

22. Erol Çevikçe (Adana)

23. ‹rfan Gürp›nar (K›rklareli)

24. Zeki Çak›ro¤lu (Mu¤la)

25. Ali Þahin (Kahramanmara_)

26. M. Seyfi Oktay (Ankara)

27. Fuat Çay (Hatay)

28. Ali R›za Bodur (‹zmir)

29. Metin Arifa¤ao¤lu (Artvin)

30. Ayhan F›rat (Malatya)

31. Yusuf Öztop (Antalya)

32. Ali Topuz (‹stanbul)

33. Haydar Oymak (Amasya)

34. Bekir Kumbul (Antalya)

35. Mustafa Y›ld›z (Erzincan)

36. Ahmet Güryüz Ketenci (‹stanbul)

37. Mustafa Kul (Erzincan)

38. Orhan Veli Y›ld›r›m (Tunceli)

39. Hikmet Çetin (Gaziantep)

40. Ali Dinçer (Ankara)

41. Celal Topkan (Ad›yaman)

42. Y›lmaz Ate_ (Ankara)

43. Ahmet Küçük (Çanakkale)

BAÞKAN ñ Bilgilerinize sunulmu_tur.

Önerge gündemde yerini alacak ve Meclis ara_t›rmas› aç›l›p aç›lmamas› konusundaki öngörü_meler, s›ras›nda yap›lacakt›r.

Ba_ka bir Meclis ara_t›rma önergesi vard›r; okutuyorum:

2. ó‹stanbul Milletvekili Emin Kul ve 27 arkada_›n›n, TPAO adl› petrol tankerinde meydana gelen yang›n facias›n›n nedenlerinin ara_t›r›larak al›nmas› gereken tedbirlerin belirlenmesi amac›yla Meclis ara_t›rmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (10/164)

D‹TAÞ Deniz ‹_letmecili¤i ve Tankercili¤i AÞ'ye ait 160.736 DWT'luk 308 metre boyunda 43 metre geni_li¤inde 1977 y›l›nda ‹talya Palermo'da in_a edilen; yani, 20 ya_›ndaki TPAO isimli geminin Tuzla-Ayd›nl› Liman›ndaki r›ht›m uzunlu¤u 55 metre olan “GEMSAN”tersanesine k›çtan kara ba¤l› iken 13 Þubat 1977 günü saat 17.30 civar›nda yanmaya ba_lamas› sonucu do¤an olay›n meydana getirdi¤i can ve mal kayb› ile çevre kirlenmesinin ola¤anüstü do¤urdu¤u zararlar yan›nda, olay›n çok yönlü bir ihmal, tedbirsizlik ve denetimsizlik unsurlar›n› içeren boyutlar›n›n bulundu¤u anla_›lmaktad›r.

Yang›n, fedakârane müdahalelerde bulunan çileke_ itfaiye personelinin a¤›r yaralanmas› ile do¤an çevre zarar›n›n boyutlar›n›n ileti_im araçlar›yla kamuya yans›yan yönü bak›m›ndan tam bir facia manzaras› arz etmektedir.

Özellikle, Çanakkale ve ‹stanbul Bo¤azlar› ile Marmara Bölgesini kapsayan Türk bo¤azlar bölgesinde geçmi_ y›llarda cereyan eden akaryak›t ta_›yan gemilerdeki yang›n olaylar›na ra¤men, gerekli önlemlerin al›nmam›_ olmas›, gelece¤e do¤ru faciaya dönü_ebilecek bu tür olaylar›n ya_anaca¤› hususundaki endi_eleri kesinle_tirmektedir.

Bo¤az geçi_leriyle ilgili olarak ülkemizde yürürlü¤e konulan “Bo¤azlar ve Marmara Bölgesi Deniz Trafik Ay›r›m› Hakk›ndaki Tüzük” hükümlerinin ihlalini tespit etmek, izlemek ve sonuçlar›n› yapt›r›ma tabi tutmak ile buna ra¤men, çatma, çat›_ma, karaya oturma gibi haller ve bu hallerden do¤acak yang›nlar dahil, mal ve can kayb›n›n önlenebilmesi bak›m›ndan gerek “radar kontrollü gemi trafik hizmet sisteminin” ve gerekse denizden yang›n söndürme ve çevre güvenli¤i yönlerinden sa¤lanmas› gerekli yang›n gemisi, kurtarma gemisi gibi çe_itli araç ve gereç ihtiyac›n›n tespit ve temini, hem çevrede ya_ayan 12 milyon insan›m›z›n güvenli¤i ve hem de ülkemizin bir yükümlülü¤ü olarak zorunludur.

TPAO gemisinde cereyan eden yang›n olay› ile arz edilen bu durum kar_›s›nda:

a) TPAO gemisi yang›n› yönünden ba_l›ca konular olarak;

Geminin kiralanmas›, sat›n al›nmas› ve D‹TAÞ taraf›ndan çal›_t›r›ld›¤› sürede yap›lan onar›mlar›n›n,

‹_çi sa¤l›¤›, i_ güvenli¤i ve onar›m-bak›m kapasitesi ve konumu bak›m›ndan GEMAK Tersanesinin yeterlili¤inin,

Geminin hangi maksatla ve hangi güvenlik önlemleri al›narak GEMAK Tersanesine al›nd›¤›n›n,

Yang›na müdahale eden kara ve deniz araçlar› ile personelin yeterlili¤inin,

Olayda yaralanan fedakâr itfaiye personelinin hangi teçhizata sahip olarak yang›na sevk edildi¤inin,

Geminin, yang›n söndürme ile ilgili kendi donan›mlar›n›n kullan›l›p kullan›lmad›¤›n›n,

Mevzuat aç›s›ndan, olay›n do¤mas› ile geli_mesi ve sonuçland›r›lmas› yönlerinden, yetki, görev, sorumluluk çat›_kanl›klar›yla yetersizliklerin bulunup bulunmad›¤›n›,

Olaya ili_kin bütün safhalar›n nedenleri ve bundan böyle al›nmas› gereken önlemlerin neler olmas› gerekti¤ini,

b) Bo¤azlar Bölgesindeki güvenli geçi_ ve do¤abilecek kazalar yönünden;

K›lavuzluk, romörkaj, can ve mal kurtar›lmas›yla çevre güvenli¤i konusunda al›nabilecek önlemlerin,

Radar kontrollü gemi trafik hizmeti sisteminin olu_turulmas›ndaki gecikme nedenleri ile bu konuda al›nabilecek önlemlerin,

K›y›lar›m›zda, denizlerimizde, limanlar›m›z ve tersanelerimizde do¤abilecek deniz kazalar› ve yang›nlar› ile ilgili olarak al›nabilecek önlemlerin.

Yüce Meclisçe yap›lacak bir ara_t›rmaya konu edilmesi için ara_t›rma komisyonu kurulmas›n›, Anayasan›n 98, ‹çtüzü¤ün 104 ve 105 inci maddeleri gere¤ince arz ve teklif ederiz.

1. Emin Kul (‹stanbul)

2. Abdullah Akarsu (Manisa)

3. ‹brahim Çebi (Trabzon)

4. Ya_ar Okuyan (Yalova)

5. Enis Sülün (Tekirda¤)

6. Nabi Poyraz (Ordu)

7. Ahmet Kabil (Rize)

8. Zeki Çakan (Bart›n)

9. Yusuf Ekinci (Burdur)

10. Mustafa Cumhur Ersümer (Çanakkale)

11. Murat Ba_esgio¤lu (Kastamonu)

12. Yusuf Pamuk (‹stanbul)

13. Recep M›zrak (K›r›kkale)

14. Halit Dumankaya (‹stanbul)

15. Metin Emiro¤lu (Malatya)

16. Lale Aytaman (Mu¤la)

17. Adil A_›r›m (I¤d›r)

18. Ya_ar Ery›lmaz (A¤r›)

19. Edip Safder Gaydal› (Bitlis)

20. ‹brahim Gürdal (Antalya)

21.ñ Eyüp A_›k (Trabzon)

22. Halil ‹brahim Özsoy (Afyon)

23. Ömer Erta_ (Mardin)

24. Avni Kabao¤lu (Rize)

25. Þadan Tuzcu (‹stanbul)

26. Rü_tü Kâz›m Yücelen (‹çel)

27. Levent M›st›ko¤lu (Hatay)

28. Ali Er (‹çel)

BAÞKAN ñ Bilgilerinize sunulmu_tur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis ara_t›rmas› aç›l›p aç›lmamas› konusundaki öngörü_me, s›ras›nda yap›lacakt›r.

Meclis soru_turmas› önergesi vard›r.

Önerge bast›r›l›p üyelere da¤›t›lm›_t›r.

Meclis soru_turmas› önergesini okutuyorum:

3. ó‹zmir Milletvekili Metin Öney ve 60 arkada_›n›n, Anayasa, kanunlar ve cumhuriyetin temel ilkeleri ve gelenekleriyle ba¤da_mayan tutum ve davran›_lar›yla görevini kötüye kulland›¤› ve bu eylemin Türk Ceza Kanununun 240 ›nc› maddesine uydu¤u iddias›yla Adalet Bakan› Þevket Kazan hakk›nda Meclis soro_uturmas› aç›lmas›na ili_kin önergesi (9/11)

Göreve geldi¤i günden bu yana aç›klamalar› ve icraatlar›yla sürekli kamuoyunun gündeminde tart›_›lan bir isim olan Adalet Bakan› Þevket Kazan, demokratik hukuk devleti ilkelerine ayk›r› tutum ve davran›_lar›n› organize bir _ekilde sürdürmeye devam etmektedir.

Son olarak, 14 Þubat 1997 Pazar günü, silahl› çeteye yard›m ve halk› dü_manl›¤a tahrik suçlar›yla Devlet Güvenlik Mahkemesi taraf›ndan tutuklanarak Ankara Kapal› Cezaevine konulan Refah Partili Sincan eski Belediye Ba_kan› Bekir Y›ld›z'› cezaevinde ziyaret eden Þevket Kazan, mesai günü olmamas›n› ileri sürerek, Y›ld›z'›, Bakan s›fat›yla de¤il, partili s›fat›yla ziyaret etti¤ini söyleyebilmi_tir.

Ziyaret sonras›nda, kendi otomobiliyle cezaevine geldi¤ini ve ziyaretinin inasanî bir görevi yerine getirmek oldu¤unu aç›klayan Say›n Bakan, Partisinin Halkla ‹li_kiler Ba_kan› olarak, Partili bir arkada_›n› ziyaretinin Bakanl›k s›fat›n›n yerine getirilmesine engel bir taraf› olmad›¤› mazeretine s›¤›nm›_t›r.

Say›n Bakan, Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Adalet Bakan› olarak, Partisine yak›n tutuklular› cezaevlerinde ziyaret etmeyi sürdürerek, hem topluma hem de yarg›ya âdeta meydan okumu_, Susurluk olay›nda da oldu¤u gibi, soru_turmay› yürüten savc›lar›n, görev esnas›nda yerlerini de¤i_tirerek güç gösterisinde bulunmu_, adalete gölge dü_ürülmemesi hususunda her Bakan›n göstermesi gereken asgarî özeni dahi göstermeyerek, yarg› ba¤›ms›zl›¤›n› aç›kça zedeleyerek görevini suiistimal etmi_tir.

Bunun yan› s›ra, Terörle Mücadele Kanununun 16 nc› maddesi gere¤ince “Bu Kanun kapsam›na giren suçlardan mahkûm olan veya tutuklananlar›n aç›k görü_ yapamayacaklar›” hükmüne ra¤men, Say›n Bakan›n, sivil bir vatanda_ olarak bu ziyareti gerçekle_tirdi¤ini ifade etmesi de, aç›kça söz konusu yasay› ihlal etmektir. Kanunla normal vatanda_lara tan›nmayan bir hakk›n, Say›n Bakana tan›nmas› gibi bir ayr›cal›¤›n hukuk devleti ile ba¤da_mas› mümkün de¤ildir; Say›n Bakan›n tevil yollu savunmalar›, olay›, tav›rlar›n› ve iddialar›n› do¤rular mahiyettedir.

Yukar›da izah edilen gerekçeler ve tespitler sebebiyle, Anayasa, kanunlar ve Cumhuriyetin temel ilkeleri ve gelenekleriyle ba¤da_mayan tutum ve davran›_lar›yla görevini kötüye kullanan Adalet Bakan› Þevket Kazan hakk›nda, Türk Ceza Kanununun 240 ›nc› maddesi hükmünün uygulanmas› için, Anayasan›n 100 üncü maddesi gere¤ince, Meclis soru_turmas› aç›lmas›n› arz ve teklif ederiz.

Sayg›lar›m›zla. 18.2.1997

Metin Öney (‹zmir)

Agâh Oktay Güner (Ankara)

Süleyman Hatino¤lu (Artvin)

Ahmet Alkan (Konya)

Yusuf Selahattin Beyribey (Kars)

Ömer Erta_ (Mardin)

Þükrü Yürür (Ordu)

Yusuf Ekinci (Burdur)

Ya_ar Okuyan (Yalova)

Enis Sülün (Tekirda¤)

Ahmet Kabil (Rize)

Nabi Poyraz (Ordu)

Recep M›zrak (K›r›kkale)

Zeki Çakan (Bart›n)

Mustafa Cumhur Ersümer (Çanakkale)

Yusuf Pamuk (‹stanbul)

Murat Ba_esgio¤lu (Kastamonu)

Mehmet Salih Y›ld›r›m (Þ›rnak)

Lale Aytaman (Mu¤la)

Levent M›st›ko¤lu (Hatay)

‹brahim Ya_ar Dedelek (Eski_ehir)

Sami Küçükba_kan (Antalya)

Abbas ‹nceayan (Bolu)

Mehmet Keçeciler (Konya)

‹rfan Köksalan (Ankara)

Biltekin Özdemir (Samsun)

Refik Aras (‹stanbul)

Halil ‹brahim Özsoy (Afyon)

Mehmet Sa¤d›ç (Ankara)

Necati Güllülü (Erzurum)

Ülkü Güney (Bayburt)

A. Ahat Andican (‹stanbul)

Edip Safter Gaydal› (Bitlis)

Ali Talip Özdemir (‹stanbul)

Aslan Ali Hatipo¤lu (Amasya)

Abdulkadir Ba_ (Nev_ehir)

Nizamettin Sevgili (Siirt)

Ataullah Hamidi (Batman)

Ali Do¤an (Kahramanmara_)

Y›ld›r›m Aktürk (U_ak)

Nejat Arseven (Ankara)

Eyüp A_›k (Trabzon)

Abdullah Akarsu (Manisa)

Bülent Akarcal› (‹stanbul)

Halit Dumankaya (‹stanbul)

‹brahim Y›lmaz (Kayseri)

Hüsnü S›val›o¤lu (Bal›kesir)

Bülent Atasayan (Kocaeli)

Ali Kemal Ba_aran (Trabzon)

Mete Bülgün (Çank›r›)

Yüksel Yalova (Ayd›n)

Y›lmaz Karakoyunlu (‹stanbul)

Metin Gürdere (Tokat)

Adem Y›ld›z (Samsun)

Burhan Kara (Giresun)

Mustafa Rü_tü Ta_ar (Gaziantep)

Mustafa Bahri Kibar (Ordu)

Ahmet Neidim (Sakarya)

Ersin Tarano¤lu (Sakarya)

Muzaffer Arslan (Diyarbak›r)

Avni Akyol (Bolu)

BAÞKAN ñ Bilgilerinize sunulmu_tur.

Anayasan›n 100 üncü maddesinde ifade olunan “Meclis, bu istemi en geç bir ay içinde görü_ür ve karara ba¤lar” hükmü uyar›nca soru_turma önergesinin görü_me gününe dair Dan›_ma Kurulu önerisi daha sonra Genel Kurulun onay›na sunulacakt›r.

Say›n milletvekileri, Ba_bakanl›¤›n, Anayasan›n 92 nci maddesine göre verilmi_ bir tezkeresi vard›r; okutup i_leme koyaca¤›m ve sonra da oylar›n›za sunaca¤›m.

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

8.óTürkiye taraf›ndan Hebronía (El-Halilíe) askerî personel gönderilmesi hususunda Hükümetin yetkili k›l›nmas› için, Anayasan›n 92 nci maddesine göre izin verilmesine ili_kin Ba_bakanl›k tezkeresi (3/690)

1. Hebron (El Halil)'un Filistin Ulusal Yönetimine devrinden sonra uluslararas› gözlemcilik görevini üstlenmek üzere Türkiye, Danimarka, ‹talya, ‹sveç, ‹sviçre ve Norveç taraf›ndan olu_turulacak mevcudiyet hakk›nda ad›geçen ülkeler aras›nda 30 Ocak 1997 tarihinde Oslo'da imzalanan ve 4.2.1997 tarihli ve 97/9075 say›l› Bakanlar Kurulu karar›yla onaylanan Hebron'da Geçici Uluslararas› Mevcudiyet Kurulmas› Hakk›nda Anlay›_ Muht›ras›nda ve ‹srail ile Filistin Ulusal Yönetimine Tevdi Edilecek Mektupta belirtilen kurallar ve amaçlar çerçevesinde görev yapmak üzere Türkiye taraf›ndan Hebron (El Halil)'a askerî personel gönderilmesi.

2. Söz konusu Anlay›_ Muht›ras› uyar›nca mevcudiyetin görev süresinin üç ay olmas›, ‹srail ve Filistin Ulusal Yönetiminin farkl› bir süre üzerinde mutab›k kalmamalar› halinde üç ayl›k sürelerle uzat›lmas›,

Hususunda Hükümetin yetkili k›l›nmas› için Anayasan›n 92 nci maddesine göre izin verilmesini arz ederim.

Prof. Dr. Necmettin Erbakan

Ba_bakan

BAÞKAN ñ Say›n milletvekilleri, bu tezkereyi ‹çtüzü¤ümüzün 72 nci maddesine göre i_leme tabi tutuyoruz. Bilindi¤i üzere, tezkere üzerinde, gruplara, Hükümete ve 2 milletvekiline söz veriyoruz. Gruplar›n ve Hükümetin söz süresi 20'_er dakika, milletvekillerinin konu_ma süresi de 10'ar dakikad›r. Ancak, bu gibi tezkerelerde bugüne kadarki uygulamam›z _öyle oluyor; önce Hükümet, isterse k›sa bir aç›klama yap›yor, gruplar›n ve milletvekillerinin konu_mas›ndan sonra da buna cevap verebiliyor.

Say›n Hükümet, bu safhada k›sa bir aç›klamada bulunacak m› efendim?

DEVLET BAKANI IÞILAY SAYGIN (‹zmir) ñ Evet.

BAÞKAN ñ Buyurun efendim.

Bu konu_man›z süreye ba¤l› de¤il, k›sa bir konu_ma olacak ve ayd›nlatma konu_mas› olacak.

DEVLET BAKANI IÞILAY SAYGIN (‹zmir) ñ Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; 15 Ocak 1997 tarihinde, Filistin yönetimiyle ‹srail aras›nda imzalanan El Halil Anla_mas›yla, bu _ehrin Filistin yönetimine devrini müteakip, El Halil'de olu_turulacak geçici Uluslararas› Mevcudiyete, Türkiye'nin askerî personel göndermek suretiyle kat›lmas›na ili_kin Hükümet tezkeresi üzerinde, Hükümet ad›na söz alm›_ bulunuyorum; Hükümet ve _ahs›m ad›na Yüce Meclisi sayg›yla selaml›yorum.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; sözlerime, Türkiye'nin, de¤i_en dünya ko_ullar›nda yer ald›¤›, duyarl› co¤rafyada izledi¤i d›_politikaya k›saca de¤inmekle ba_lamak istiyorum. Dünyada son y›llarda ya_anan köklü de¤i_iklikler, uluslararas› ili_kilerin dokusunu büyük ölçüde etkilemi_ ve de¤i_tirmi_tir. Co¤rafî konumu bak›m›ndan, Türkiye, dünyadaki bu h›zl› de¤i_im sürecinden en fazla etkilenen ülkelerden birisi olmu_tur. Nitekim, bugün, dünyay› me_gul eden önemli sorunlar›n ve geli_melerin büyük ço¤unlu¤u, Türkiye'nin yak›n çevresini olu_turan Balkanlardan Kafkasya'ya ve Orta Asya'ya, Karadeniz'den Ortado¤u'ya uzanan co¤rafyada cereyan etmektedir. Bu co¤rafyan›n odak noktas›nda bulunmam›z nedeniyle, çevremizdeki geli_melerin, d›_politikam›za önemli yans›malar› oldu¤unu görmekteyiz.

Ülkemiz, günümüz ko_ullar›nda, önümüzde aç›lan yeni ufuklar› en iyi _ekilde de¤erlendirmeyi, çevresindeki ihtilaflar›n ve belirsizliklerin do¤urdu¤u riskleri bertaraf etmeyi amaçlayan, çok yönlü ve dinamik bir politika izlemektedir. Bu çerçevede, d›_politikam›z›n temel ilkesini, yeni dünya konjonktüründe, bölgemiz ve dünya bar›_›na, istikrara ve huzura katk›da bulunmak olu_turmaktad›r.

Türkiye, bu ilke do¤rultusunda, so¤uk sava_ ertesinde meydana gelen çat›_malar›n ve uyu_mazl›klar›n bar›_ç› yollarla çözümlenmesinde, dünyan›n çe_itli bölgelerinde yürütülen bar›_› koruma faaliyetlerinde uyu_mazl›klar›n yeni çat›_malara yol açmas›n› engelemeyi amaçlayan, önleyici diplomasi giri_imlerinde ve ekonomik geli_menin ve refah›n yayg›nla_t›r›lmas›n› hedefleyen bölgesel i_birli¤i a¤lar›n›n örülmesinde önemli rol ve sorumluluklar üstlenmi_tir.

D›_politikam›z›n öncelikli amaçlar›na uygun olarak, ba_ta kom_ular›m›z olmak üzere, tüm ülkelerle kar_›l›kl› ç›kar ve yararlara dayal› iyi dostluk ili_kileri geli_tirme ve i_birli¤ini daha da güçlendirme gayretleri içerisindeyiz. Bu çerçevede, bir yandan, ayr›lmaz bir parças› oldu¤umuz Bat› dünyas›yla, di¤er yandan tarihî, kültürel ve manevî ba¤lar›m›z bulunan Ortado¤u, Orta Asya ve Balkan ülkeleriyle ili_kilerimizi ve i_birli¤imizi her alanda geli_tirmeyi arzulamaktay›z.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; Ortado¤u, uzun y›llard›r trajik olaylara sahne olan, bar›_, istikrar ve huzur arayan bir bölgedir. Ortado¤u sorununun temelinde, Filistin meselesinin yatt›¤› ve bu meselenin, Filistin halk›n›n me_ru ve hakl› beklentileri yönünde çözümlenmedi¤i müddetçe, bölgemizde kal›c› bar›_, istikrar ve huzurun temin edilmesinin mümkün olmad›¤› bir gerçektir. Ortado¤u'da adil, kal›c› ve kapsaml› bir bar›_, ancak Filistin halk›n›n me_ru haklar›n›n tan›nmas›yla mümkün olabilecektir.

Türkiye, 1991 y›l›nda Madrid'te düzenlenen konferansla ba_layan Ortado¤u bar›_ sürecini ba_›ndan beri desteklemekte, bu çerçevede tertiplenen çok tarafl›, uluslararas› müzakerelere etkin biçimde kat›lmakta ve ikili müzakerelerde taraflar›n Türkiye'den bekledikleri katk›lar› yapmaya daima haz›r bulunmaktad›r. Ortado¤u bar›_ süreci çerçevesinde ‹srail ile Filistinliler ve Ürdün aras›nda imzalanan tarihî anla_malar› büyük bir memnuniyetle kar_›layan Türkiye, bugüne kadar kaydedilen ilerlemenin, bundan sonra at›lacak h›zl› ad›mlarla bir an önce peki_tirilmesini arzulamaktad›r.

Bölgede sa¤lanacak bar›_, ekonomik kalk›nmaya da yard›mc› olacakt›r. 21 inci Yüzy›la yakla_t›¤›m›z bu dönemde, bar›_›n, Ortado¤u için bir tercihten ziyade, stratejik bir zorunluluk oldu¤u ku_kusuzdur. Dünyadaki yönelimler göz önünde tutuldu¤unda, Ortado¤u'da bar›_›n hâlâ tam anlam›yla tesis edilememi_ olmas›, bölgesel, ekonomik i_birli¤i ve kar_›l›kl› yarar düzeninin vaat etti¤i nimetlerden yararlan›lmas›n› engellemektedir.

Türkiye, Ortado¤u bar›_ sürecindeki cesaretli ad›mlar› desteklerken, bar›_›n somut kazançlar›n›n tüm taraflarca görülmesinin ta_›d›¤› önemi her zaman ifade edegelmi_tir. Filistin Devlet Ba_kan› Say›n Yaser Arafat'›n bugün resmî bir ziyaret için Ankara'da bulunmas› da bu tutumumuzun bir tezahürüdür.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; Ortado¤u bar›_ süreci çerçevesinde, Filistin yönetimi ile ‹srail aras›nda sürdürülmekte olan ikili müzakereler kapsam›nda, geçen 15 Ocakta imzalanan El Halil Anla_mas›n› memnuniyetle kar_›lad›¤›m›z› vaktiyle dile getirmi_tik. Gerçekten bu uzla_›, taraflar›n sa¤duyulu ve bar›_ sürecine ivme kazand›rma yolundaki tutumlar›n›n önemli bir kan›t›n› te_kil etmi_tir.

Filistin-‹srail co¤rafyas›nda, Kudüs'ten sonra en kutsal mahal olan El Halil'in statüsü, bar›_ görü_melerinin ba_›ndan beri duyarl› sorunlar›ndan biri olmu_tur.

Bat› Þeria'da Filistinlilerin ve ‹sraillilerin ayn› belediye s›n›rlar› içerisinde birlikte ya_ad›klar› ve kutsal yerlere sahip ç›kt›klar› bir belde olan El Halil'de, taraflar›n anla_maya varm›_ olmalar›n› ve bu anla_maya uygun olarak, ‹srail güvenlik kuvvetlerinin yeniden konu_land›r›lmakta bulunmas›n›, görü_melerde önemli bir merhale olarak görmekteyiz.

Filistin yönetimiyle ‹srail aras›nda 28 Eylül 1995'te imzalanan Oslo 2 Arasözle_meler, Düzenlemeler Anla_mas› uyar›nca ve El Halil'de ya_ayan Filistin halk›na güven duygusu verme amac›na yönelik yap›lan düzenlemeler çerçevesinde, taraflar, bu _ehirde geçici bir Uluslararas› Mevcudiyet olu_turmay› öngörmü_lerdir.

Türkiye, Filistin yönetimi ve ‹srail taraf›ndan, Norveç, ‹sveç, Danimarka, ‹sviçre ve ‹talya ile birlikte, geçici Uluslararas› Mevcudiyete kat›lmaya gerek sözlü gerekse yaz›l› olarak davet edilmi_tir.

Bu ortak daveti memnuniyetle kabul eden Hükümetimiz, El Halil Anla_mas›n›n uygulanmas›n› izlemekle görevli olan bu gözlemci gruba kat›lmam›z için gerekli olan i_lemleri ivedilikle tamamlam›_t›r.

El Halil'de konu_land›r›lmas› öngörülen geçici Uluslararas› Mevcudiyete ça¤r›lmas›, sadece, Türkiye'nin uluslararas› planda yaratt›¤› güvenin somut bir göstergesini te_kil etmekle, Ortado¤u'da bugüne kadar uygulad›¤› politikalar›n tutarl›l›¤›n› ve isabetini aç›kl›kla ortaya koymakla kalmamakta, ayn› zamanda, gerek Somali'de gerekse Bosna Hersek'te olu_turulan bar›_ güçlerine kat›lm›_ bulunan ülkemizin bu alanda kazanm›_ bulundu¤u deneyimin uluslararas› camian›n takdirine mazhar oldu¤unu da göstermektedir.

Uluslararas› Mevcudiyet personelinin orada bulunmas›n›n amac›, herkesin yarar›na olacak bir güven ortam›n›n yarat›lmas›d›r.

Geçici Mevcudiyetin Norveç, Danimarka, ‹sveç, ‹sviçre, ‹talya ve Türkiye'den kademeli olarak yakla_›k 180'i bulacak bir ortak kat›l›mla olu_turulmas› öngörülmektedir.

Her ülke kendisi için bir k›demli ulusal temsilci tayin etmektedir. Temsilcilere, Mevcudiyet içerisinde çe_itli bölümlere ba_kanl›k etme sorumlulu¤u verilmektedir.

Mevcudiyete kat›lan gruplar aras›ndaki ili_kiler ve anla_ma kapsam›na giren konularda nihaî karar alma yetkisi kat›l›mc› ülkelerin hükümetlerine aittir. Ortak karar gerektiren hususlarda gerekli isti_areler yap›lacakt›r.

Mevcudiyetin masraflar› kat›l›mc› ülkeler taraf›ndan kar_›lanmaktad›r.

Mevcudiyetin mensuplar› belirli istisnalar d›_›nda görev bölgelerinde serbest dola_›m özgürlü¤üne sahip bulunacaklard›r.

Personelin görevi, esas itibariyle, görev bölgesinde ç›kabilecek olay ve anla_mazl›klar› rapor etmektir. Ç›kabilecek olaylara müdahale etmeleriyse öngörülmemektedir.

Uluslararas› Mevcudiyetin mensuplar›, faaliyet alan›nda ve faaliyetleriyle ba¤lant›l› olarak görevlerini yerine getirmek için gerekli ayr›cal›k ve ba¤›_›kl›klardan yararlanacaklard›r.

Türkiye'nin Uluslararas› Mevcudiyete kat›l›m›, Ortado¤u'da adil ve kal›c› bir bar›_›n tesisi yönünde bugüne kadar izledi¤imiz politikan›n yeni bir göstergesini olu_turmaktad›r.

Bu dü_üncelerle, Uluslararas› Mevcudiyete askerî personel gönderilmesi, Anayasam›z›n 92 nci maddesi uyar›nca, Hükümetimizce Yüce Meclisin takdirine sunulmu_ bulunmaktad›r.

Yüce Meclisi sayg›yla selaml›yorum. (DYP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Bakan.

Þimdi, söz alan say›n üyeleri okutuyorum: Refah Partisi Grubu ad›na Say›n Ahmet Bilge, ANAP Grubu ad›na Say›n Yücel Seçkiner, DSP Grubu ad›na Say›n Hikmet Sami Türk.

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad›na söz istiyorum.

BAÞKAN ñ Peki efendim.

‹lk söz, Refah Partisi Grubu ad›na Say›n Ahmet Bilge'nin.

Buyurun Say›n Bilge. (RP s›ralar›ndan alk›_lar)

Süreniz 20 dakikad›r.

RP GRUBU ADINA AHMET B‹LGE (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; konu_mama ba_lamadan evvel, hepinizi sayg›yla selaml›yorum. Türkiye'nin El Halil Þehrinde te_kil edilen uluslararas› geçici Mevcudiyete kat›lmas› hakk›nda Refah Partisi Grubu ad›na konu_ma yapmak üzere huzurlar›n›zday›m.

K›ymetli milletvekilleri, günümüzde uluslararas› ili_kiler yeni bir nitelik kazanm›_t›r. Gelecek için ümit verici de¤i_im ve geli_meler ya_anmakla birlikte, dünyan›n hemen hemen her yerinde bölgesel çat›_malar ve bunal›mlar, artarak devam etmektedir. Balkanlar, Kafkasya ve Ortado¤u bölgelerinin merkezinde yer alan ülkemiz, bu hassas co¤rafyada fevkalade önemli bir konumdad›r.

‹srail ile Filistin aras›nda imzalanan 21 Ocak 1997 tarihli anla_ma, 1 Þubat 1997 tarihinden itibaren, Norveç'in ba_kanl›¤›nda, Türkiye, ‹talya, ‹sveç, Danimarka ve ‹sviçre'nin kat›l›m›yla uluslararas› bir Mevcudiyet olu_turulmas›n› öngörmektedir. Bu maksatla, Filistin ve ‹srail yönetimleri taraf›ndan, di¤er ülkelerle birlikte ülkemize de bir davet mektubu gönderilmi_tir. Söz konusu anla_ma gere¤i olu_turulan gücün te_kili maksad›yla haz›rlanan mutabakat muht›ras›, 30 Ocak 1997 günü, kat›l›mc› ülkelerin büyükelçileri taraf›ndan Norveç'in ba_kenti Oslo'da imzalanm›_t›r.

Þu anki mevcudu toplam 142 ki_i olan güce; Türkiye, 11'i subay, 7'si assubay olmak üzere, 18 Silahl› Kuvvetler mensubuyla kat›lmaktad›r.

Tarihî gelene¤ine uygun olarak “yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesi do¤rultusunda, uzun y›llardan beri, dünyan›n neresinde olursa olsun, bar›_, huzur ve güveni korumada üzerine dü_en görevi yerine getiren ve getirmeye devam eden Türk Milleti; yaln›z burada de¤il, örne¤in; Kore, Somali, Bosna-Hersek'e kuvvet göndermekle, Kuveyt ve Gürcistan'a gözlemci grubu göndermekle, Makedonya'daki Birle_mi_ Milletler Gücüne kat›lmakla, dünya bar›_›na büyük katk›larda bulunmu_tur.

Bugün de, milletimizin gözbebe¤i olan Silahl› Kuvvetlerimiz, Filistin'de bar›_, huzur ve güvenin sa¤lanmas›nda üzerine dü_en görevi yapmak maksad›yla, gözlemci olarak, Ortado¤u'nun bu en hassas bölgesi olan El Halil Kentinde bulunmaktad›r. Milletimiz, ordumuzla ne kadar iftihar etse azd›r.

Söz konusu Uluslararas› Mevcudiyet, El Halil Kentinin ‹srail kuvvetlerince bo_alt›larak, Filistin yönetimine devir i_lemini izleyecek uluslararas› bir unsurdur. Bu Mevcudiyetin geleneksel bir bar›_ gücü olmad›¤›n› belirtmek istiyorum. Görevi, sadece gözlemlerini rapor etmekten ibarettir. Mevcudiyet içerisinde son karar makam›, kat›l›mc› ülke hükümetleridir. Mü_tereken al›nmas› gereken kararlar, ilgili hükümetlere dan›_›larak al›nacakt›r. Uluslararas› mevcudiyetin görev bölgesinin, yaln›z Bat› Þeria'daki El Halil Þehri ile s›n›rl› oldu¤unu ve di¤er Filistin _ehirlerini kapsamad›¤›n› da hat›rlatmakta fayda görüyorum.

El Halil Þehrinde, mü_terek bir komite olu_turulacakt›r. Söz konusu Mevcudiyet, görevi esnas›nda, bu komiteyle yak›n irtibat kuracakt›r. Ayr›ca, Uluslararas› Mevcudiyetin giderlerinin, tamamen kat›l›mc› ülkeler taraf›ndan finanse edilmesi de kararla_t›r›lm›_t›r.

Uluslararas› Mevcudiyet, uluslararas› insan haklar› standartlar› çerçevesinde olaylar› izleyerek günlük raporlar haz›rlayacak ve bunlar› mü_terek El Halil komitesi ile izleme ve yönlendirme komitelerine bildirecektir. Sonuç itibariyle, bu raporlar›n özetleri, kat›l›mc› ülkelere gönderilecektir.

Görev, tamamen silahs›z yap›lmaktad›r. Görev süresi, anla_ma gere¤i üç ay olarak tespit edilmi_tir; ancak, taraflardan herhangi biri aksine bir görü_ bildirmedi¤i sürece, herhangi bir karara gerek duyulmaks›z›n, görev süresi, üçer ayl›k periyotlarla uzayacakt›r.

54 üncü Hükümetimizin, kuruldu¤u günden bugüne kadar izlemi_ oldu¤u d›_ politikan›n olumlu sonuçlar verdi¤ini memnuniyetle mü_ahede ediyoruz. Bu meyanda, bölgede, yar›m as›rd›r akan kan› durdurmak ve Filistinlilerin bir an önce hak ettikleri özgürlüklerine ve haklar›na kavu_mas› için, Türkiye, her türlü katk›y› yapmaktad›r. Hükümetimizin bu konuda gösterdi¤i hassasiyet, memnuniyet vericidir. Amac›m›z, bütün bu hedeflere bar›_ç› yollarla ve müzakerelerle ula_›lmas›d›r. Silahl› mücadele, y›llarca, bölgede, binlerce masun insan›n ölümüne, say›s›z ›st›raplara ve sefaletlere sebep olmu_tur.

Bir an önce, arzu edilen refah seviyesine ula_mak ve insanca ya_amak, Filistin halk›n›n temel hakk›d›r. Bu konuda yap›lan anla_malar›n hayata geçirilmesi ve uygulamaya konulmas›, bu noktada, büyük önem ta_›yor. Türkiye olarak sa¤lad›¤›m›z politik destek devam edecektir. Gönderdi¤imiz gözlemci grubu da, bu çabalar›m›z›n ve Filistin Halk›na gösterdi¤imiz ilginin bir parças›d›r.

Konu_mama son vermeden önce, El Halil Þehrinde görevlendirilen Silahl› Kuvvetler mensuplar›m›za ve onun seçkin personeline bu kutsal görevlerinde sa¤l›k ve ba_ar›lar diliyor, Cenab› Allah yard›mc›lar› olsun diyor, bu duygularla, hepinizi sayg›yla selaml›yorum. (RP ve DYP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Bilge.

ANAP Grubu ad›na, Say›n Yücel Seçkiner; buyurun efendim. (ANAP s›ralar›ndan alk›_lar)

Say›n Seçkiner, süreniz 20 dakika efendim.

ANAP GRUBU ADINA YÜCEL SEÇK‹NER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; El Halil'e askerî personel gönderilmesine izin verilmesi hakk›nda Hükümet tezkeresi üzerinde Anavatan Partisi Grubu ad›na görü_lerimi aç›klamak üzere huzurlar›n›zday›m; hepinizi sayg›yla selamlar›m.

De¤erli arkada_lar›m, Ortado¤u, uzun y›llard›r trajik olaylara sahne olan, bar›_, huzur ve istikrar arayan bir bölgedir. Hiç _üphesiz, dost ve karde_ Filistin Halk› bu bölgede büyük ac› çekmi_; ancak, gelece¤ini tayin etme azim ve iradesini yitirmemi_, cesaretli ve onurlu bir halk olarak, tüm bar›_sever milletlerin takdirini kazanm›_t›r.

Ortado¤u sorununun temelinde Filistin meselesinin yatt›¤› ve bu mesele de Filistin Halk›n›n me_ru ve hakl› beklentileri yönünde çözümlenmedi¤i müddetçe, bölgemizde kal›c› bar›_›n, huzurun ve istikrar›n temin edilmesinin mümkün olamayaca¤›, art›k, herkesçe kabul edilen bir gerçektir. Ortado¤u'da adil, kal›c› ve kapsaml› bir bar›_, ancak Filistin Halk›n›n me_ru haklar›n›n tan›nmas›yla mümkün olacakt›r. Demokratik, insan haklar›na sayg›l›, müreffeh ve ba¤›ms›z bir Filistin devletinin, bölgedeki bar›_ ve istikrar›n ve dünya bar›_›n›n güçlü bir teminat› olaca¤›na inan›yoruz. Hemen belirtmek isterim ki, öncelikle bu bölgenin en önemli ülkelerinden biri olan ‹srail'in de güvenli s›n›rlar içinde ya_amas› en içten arzumuzdur.

1948 kurulu_unun hemen ard›ndan ‹srail ile diplomatik ili_ki kuran ilk Müslüman ülke olan Türkiye, ayn› zamanda, ‹srail ile ili_kilerini kesintisiz olarak sürdüren yegâne bölge ülkesi olmu_tur. Türkiye, ‹srail'in bu bölgenin bir gerçe¤i oldu¤unu her zaman söylemi_tir. Olaylar, Türkiye'nin ne kadar hakl› bir söylem içerisinde oldu¤unu son y›llarda daha çok göstermi_tir. Bölgede ya_ayan ülkeler de, bu gerçe¤i kabul ettikleri oranda bar›_a yakla_m›_lard›r. Böyle olmasayd›, bugün, ‹srail-Filistin görü_meleri, baz› meseleleri çözüm noktas›na getirmi_ olmazd›.

Türkiye'nin Ortado¤u'ya yönelik politikas›, tüm ülkelerle dostluk ve kar_›l›kl› ç›kar ile uyumlu ili_kileri daha da geli_tirmek ve meydana gelebilecek farkl› görü_leri, diyalog ve müzakere gibi bar›_ç› yollarla gidermek _eklindeki temel ilkelerle yönetilmeye devam edecektir.

Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk “yurtta sulh, cihanda sulh” vecizesiyle, Türk d›_politikas›n›n ana prensibini vazetmi_ ve bugüne kadar, Türk d›_politikas›, bu ana prensip üzerinde yürütülmü_tür. Türkiye, bölgesinde bar›_ istemektedir; bu nedenle, Türkiye, Ortado¤u'daki tüm bar›_ giri_imlerini ba_›ndan beri aktif bir biçimde desteklemi_tir. Bölge ülkeleriyle olan ili_kilerimizde de, daima, bar›_› te_vik eden bir tutum sergilenmesine özen gösterilmi_tir. Türkiye'nin, herhangi bir bölge ülkesiyle olan ili_kisi, di¤erinin aleyhine de¤ildir.

Filistin, ‹srail co¤rafyas›nda Kudüs'ten sonra en kutsal mahal olan El Halil'in statüsü konusunda da, Ortado¤u bar›_ görü_melerinin ba_›ndan beri en duyarl› sorunlardan biri olagelmi_tir. Kent, ‹srail taraf›ndan ilhak karar› al›nm›_ bulunmas› nedeniyle ayr› bir kategoride mütalaa edilmesi gereken Kudüs bir kenara b›rak›l›rsa, i_gal alt›ndaki Bat› Þeria'da, Filistinlilerin ve Yahudilerin ayn› belediye s›n›rlar› içinde birlikte ya_ad›klar› ve kutsal yere sahip ç›kt›klar› tek beldedir. Þehir nüfusunun her iki unsuru da, kendi toplumlar›n›n geneliyle k›yasland›¤› takdirde, a_›r› uçlar›n egemenli¤ini sergileyen bir yap› göstermektedir.

‹srail ile Filistin Kurtulu_ Örgütü aras›nda 28 Eylül 1995 tarihinde imzalanm›_ bulunan ara düzenleme anla_mas›, ‹srail güvenlik güçlerinin El Halil kentinden çekilmesinden sonra Filistinlilere güven duygusu sa¤lamak amac›yla, bu _ehirde geçici Uluslararas› Mevcudiyet ad›yla bir grubun konu_land›r›lmas› öngörülmü_tür. El Halil konusundaki anla_man›n 14 Ocak günü parafe edilmesinden sonra, ‹srail ve Filistin Ulusal Yönetimi, Türkiye'nin yan› s›ra, koordinatör ve sponsor olarak Norveç, ‹sviçre, Danimarka, ‹sveç ve ‹talya'ya geçici Uluslararas› Mevcudiyete kat›lmas› için yaz›l› talepte bulunmu_tur.

Türkiye, Ortado¤u bar›_ sürecini ba_›ndan beri desteklemekte olup, son olarak, taraflar aras›nda El Halil hakk›nda var›lan anla_may› memnuniyetle kar_›lam›_; Ortado¤u'da hakça, kal›c› ve kapsaml› bir bar›_›n gerçekle_mesi için yürütülen çabalar›n desteklenmesi yönündeki politikas› çerçevesinde, geçici Uluslararas› Mevcudiyete kat›l›m için yap›lan daveti kabul etmi_tir.

Türkiye'nin, El Halil'de konu_land›r›lacak geçici Uluslararas› Mevcudiyete katk›s›, hem ‹srail makamlar› hem Filistin makamlar› taraf›ndan Türkiye'den özellikle talep edilen bir husus olmu_tur. Hem ‹srail hem Filistin, Türkiye'yi Ortado¤u'da en güçlü ülke olarak görmekte ve Türkiye'nin, Ortado¤u bar›_ sürecinde oynad›¤› olumlu rolü ve deste¤i te_ekkürle kar_›lamaktad›rlar. Hem ‹srail hem Filistin, bölgenin demokratik ve laik sistemle idare edilen tek Müslüman ülkesi olan Türkiye'nin, Ortado¤u bar›_ sürecinde devrede olmas›n› arzu etmekte ve Türkiye'nin bu uluslararas› güce kat›l›m›na özel önem atfetmektedirler. Her iki ülke de, Ortado¤u bar›_ sürecinin hassas bir a_amadan geçti¤i bir dönemde, Türkiye'nin bölgedeki bar›_a önemli bir katk›da bulunaca¤›na inanmaktad›rlar. 30 Ocak 1997 tarihinde, Oslo'da imzalanan anlay›_ muht›ras› uyar›nca, ilk a_amada bar›_ gücünün 130 ki_i ile üç ayl›k bir müddet için kurulmas›, Türk gözlemci grubunun 18 ki_iden olu_mas› öngörülmü_tür.

Hükümetin 7 Þubat 1997 tarihli Türkiye Büyük Millet Meclisine sundu¤u tezkereyle, Anayasam›z›n 92 nci maddesi gere¤ince, Genel Kurulumuzdan Türk askerinin El Halil'e gönderilmesi konusunda istemi_ oldu¤u müsaadeye, Ortado¤u'da bar›_a katk›da bulunmak maksad›yla, ANAP Grubu olarak kabul oyu verece¤iz; yaln›z, üzüntümü belirtmeden geçemiyorum. Birinci üzüntüm, Say›n D›_i_leri Bakan›m›z, bu kürsüye hiç gelmedi D›_i_leri Bakan› olarak ne Plan ve Bütçe Komisyonunda ne de bütçe görü_melerinde burada konu_tu; _imdi de Say›n Bakan›m› göndermi_.

‹kincisi, Filistin'e birlik 14 Þubat 1997 günü gitti; gideli 6 gün oldu. Anayasan›n 92 nci maddesine göre “Milletleraras› hukukun me_ru sayd›¤› hallerde sava_ hali ilan›na ve Türkiye'nin taraf oldu¤u milletleraras› anla_malar›n veya milletleraras› nezaket kurallar›n›n gerektirdi¤i haller d›_›nda Türk Silahl› Kuvvetlerinin yabanc› ülkelere gönderilmesine veya yabanc› silahl› kuvvetlerin Türkiye'de bulunmas›na izin verme yetkisi Türkiye Büyük Millet Meclisinindir.” Birlik gideli 6 gün oldu; Say›n Ba_bakan Anayasay› ihlal etmi_tir; cumhuriyet savc›l›¤›na ihbar ediyorum.

Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; zaferleri ve mazisi insanl›k tarihi ile ba_layan, her zaman zaferlerle beraber medeniyet nurlar›n› ta_›yan kahraman Türk Ordusunun bundan önce de Kore'de, K›br›s'ta, Somali'de ve Bosna-Hersek'te dünya bar›_›na yapm›_ oldu¤u katk›lar› El Halil'de de en iyi _ekilde yapaca¤›na güvencimiz sonsuzdur. Görev alacak Türk Silahl› Kuvvetleri personeline ba_ar›lar diler; sayg›lar sunar›m. (ANAP ve DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Seçkiner.

Yaln›z, konu_man›zda iki hususu belirttiniz. Birincisi, buradaki Say›n Bakan›m›z, Millî Savunma Bakan›na vekâleten geliyor; yani, bu, Millî Savunma Bakanl›¤›n›n aç›klamas›d›r.

‹kincisi, Ba_bakanl›¤›n askeri gönderdikten sonra talepte... Ba_bakanl›¤›n yaz›s› 7.2.1997'de Meclisimize gelmi_; yani, Meclisimizin bunu görü_mesi, Hükümete ba¤l› bir gecikme de¤il. O bak›mdan...

YÜCEL SEÇK‹NER (Ankara) ñ Hay›r... Say›n Ba_kan›m, 30 Ocak'ta imzaland›; ay›n 4'ünde Bakanlar Kurulu karar› ç›kt›. Biz, ay›n 5, 6, 7'sinde gece sabaha kadar çal›_t›k; 5'inde buraya gelebilirdi.

BAÞKAN ñ ‹_te, 7'sinde gelmi_ efendim!

YÜCEL SEÇK‹NER (Ankara) ñ Yine de söyleyeyim, 5'inde gelebilirdi; 4'ünde Bakanlar Kurulu karar› ç›kt›.

BAÞKAN ñ Yani, Meclisin geç gündeme almas› var; o bak›mdan bir hata yok.

YÜCEL SEÇK‹NER (Ankara) ñ Hata var.

BAÞKAN ñ Tamam... Peki; te_ekkür ederim efendim.

DSP Grubu ad›na, Say›n Hikmet Sami Türk; buyurun. (DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

Say›n Türk, süreniz 20 dakika.

DSP GRUBU ADINA H‹KMET SAM‹ TÜRK (Trabzon) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Filistin sorunu, tarih boyunca bir insanl›k dram› olarak ya_anm›_t›r; eskiden de böyle idi, _imdi de böyle. Hepimizin bildi¤i gibi, Filistin, tektanr›l› üç büyük din için kutsal say›lan yerlerin bulundu¤u topraklard›r. Bu topraklar üzerinde daha önce ya_ayan Yahudilerin, bilinen nedenlerle dünyaya da¤›lmalar›; fakat, 19 uncu Yüzy›l›n sonlar›ndan itibaren ve özellikle Birinci Dünya Sava_›ndan sonra Osmanl› ‹mparatorlu¤unun bu topraklardan çekilmesi ve bölgenin ‹ngiliz mandas›na verilmesinden sonra, h›zlanan bir biçimde, Yahudilerin, Arz-› Mev'ut olarak, yani, Tanr› taraf›ndan kendilerine vaat edilmi_ topraklar olarak gördükleri Filistin'e dönmeleri, oradaki insanlar›n, Filistinlilerin, Araplar›n yerlerinden yurtlar›ndan olmalar›na neden olmu_tur. Baz› insanlar bir vatana kavu_urken, baz› insanlar vatanlar›n› kaybetmi_lerdir.

Yahudiler, bulunduklar› ülkelerde çok haks›z i_lemlerle; örne¤in, Nazi dönemi Almanyas›nda oldu¤u gibi, insanl›k tarihinin en büyük soyk›r›m›yla kar_›la_m›_lard›r. Onlar bu haks›zl›klar› ya_am›_lard›r; ama, kendileri Arz-› Mev'ud olarak kabul ettikleri topraklarda yeni bir devlet kurarken, ba_ka insanlar›n ayn› dram› ya_amas›na sebebiyet vermemelidirler.

‹srail Devletinin kurulmas›ndan sonra, bu bölgedeki gerilim, ‹srailliler ile Filistinliler aras›ndaki uyu_mazl›k ve ‹srail ile Arap devletleri aras›ndaki uyu_mazl›k hepinizin bilgisi içerisindedir. Sadece, son y›llarda bu uyu_mazl›klara son vermek amac›yla olumlu ad›mlar at›ld›¤›n› hat›rlamak yerinde olacakt›r.

Bildi¤iniz gibi, 1993 y›l›nda, Washington'ta ‹srail Hükümeti ile Filistin Halk›n›n temsilcisi Filistin Kurtulu_ Örgütü aras›nda, Amerika Birle_ik Devletleri ve Rusya Federasyonunun tan›kl›¤› ve sponsorlu¤uyla imzalanan ve asl›nda, daha önce Oslo'da yürütülen gizli görü_melerde var›lan sonuçlar› belgeledi¤i için “Oslo Anla_mas›” olarak adland›r›lan Geçici Özerk Yönetim Düzenlemelerine ‹li_kin ‹lkeler Beyannamesinin ba_lang›c›nda _u aç›klama yer almaktad›r: “Taraflar on y›llardan beri süregelen z›tla_ma ve uyu_mazl›¤a son vermek, birbirlerinin hukukî ve siyasî haklar›n› kar_›l›kl› olarak tan›mak, bar›_, kar_›l›kl› onur ve güvenlik içinde yan yana ya_amak yolunda çaba göstermek, öngörülen siyasî süreç içinde adil, kal›c› ve kapsaml› bir bar›_ anla_mas›na ve tarihî bar›_maya ula_mak zaman›n›n geldi¤ini kabul ederler.” Böylece, daha önce birbirlerinin varl›¤›n› kabul etmeyen taraflar, gerçekçi bir zeminde bulu_mu_lard›r.

Sözü edilen ‹lkeler Beyannamesi bir bar›_ antla_mas› olmamakla birlikte, bar›_ antla_mas›na giden yolu düzenleyen bir belgedir. Bu belgede yer alan ilkelere göre yürütülecek ‹srail ve Filistin Kurtulu_ Örgütü görü_melerinin amac› ayn› belgede, Ortado¤u bar›_ süreci çerçevesinde, Birle_mi_ Milletler Güvenlik Konseyinin 242 ve 338 say›l› kararlar›na dayal› sürekli bir anla_maya varmak; bu arada, be_ y›l› a_mayacak bir geçi_ süresi için, Bat› Þeria ve Gazze _eridinde Filistin özerk yönetimini kurmak biçiminde ifade edilmi_tir. Beyannamede, ayr›ca, ‹srail askerî kuvvetlerinin taraflar aras›nda yap›lacak anla_maya göre Gazze Þeridi ve Eriha Bölgelerinden kademeli olarak çekilmesi öngörülmü_tür. Oslo Anla_mas›n›, yine, ‹srail Hükümetiyle, Filistin Kurtulu_ Örgütü aras›nda imzalan, örne¤in; 1994'te Kahire'de ve Paris'te imzalanan ba_ka anla_malar izlemi_tir.

Görüldü¤ü gibi, ‹srail ve Filistin; genel bir ifadeyle, Ortado¤u bar›_ süreci devam etmektedir. Bu, son derece duyarl› dengelere dayal› bar›_a kar_› olan çe_itli çevrelerce, özellikle, köktenci gruplarca engellenmek istenen sanc›l› bir süreçtir. ‹srail ve Filistin Halklar›n›n bar›_ içinde yan yana ya_amas›na olanak verecek, bu arada Filistin Halk›n›n ac›lar›na son verecek adil ve kal›c› bir çözüm, ancak, taraflar›n iyi niyetli çabalar›yla gerçekle_tirilebilir. Herhalde, bar›_a ula_mak için, birtak›m haks›z uygulamalardan, yanl›_ uygulamalardan kaç›nmak gerekir. Örne¤in; yeni yerle_im yerleri kurmak amac›yla haks›z kamula_t›rmalarda bulunmak; Filistin Özerk Yönetimine ambargo uygulamak; özellikle, Filistin Halk›n›n günde 7 milyon dolar zarara u¤ramas›na neden olacak biçimde Gazze Þeridini kapal› tutmak; havaliman›n› i_letmemek gibi nihaî bar›_ amac›yla ba¤da_mayan veya bu bar›_›, birtak›m oldubittilere dayand›rmak amac›na yönelik davran›_lardan kesinlikle kaç›nmak gerekir. Bu konuda, ‹srail ve Filistinliler aras›ndaki ekonomik geli_mi_lik farklar›n›n da giderilmesi zorunludur.

Bugün görü_tü¤ümüz konu, Türkiye'nin, ‹srail-Filistin bar›_›na veya daha genel bir ifadeyle Ortado¤u bar›_ sürecine katk›da bulunmas›yla ilgilidir. Anayasas›n›n ba_lang›c›nda “yurtta sulh, cihanda sulh” ilkesini ifade etmi_ bulunan Türkiye'nin, tarihî, kültürel ve manevî ba¤larla ba¤l› oldu¤u bir bölgede, bar›_›n kurulmas›na katk›da bulunmas›, geleneksel d›_politikam›za uygundur; ancak, bu katk›n›n Anayasam›z›n koydu¤u kurallara uygun biçimde gerçekle_tirilmesi gerekir.

Bu bak›mdan, konuyu hem Hebron veya Arapça ad›yla El Halil'de Geçici Uluslararas› Mevcudiyet Kurulmas› Hakk›nda Anlay›_ Muht›ras› ve ekli mektup; hem bunlar›n onaylanmas›na ili_kin Bakanlar Kurulu karar› hem de Hükümetin Hebron'a askerî personel gönderilmesi için Anayasan›n 92 nci maddesine göre izin verilmesi istemi aç›s›ndan ayr› ayr› incelemek yerinde olacakt›r.

Hebron veya El Halil, Bat› Þeria'da yer alan, Museviler ve Müslümanlar için dinî bak›mdan son derece önemli bir nitelik ta_›yan; ama, geçmi_te ‹srail askerî kuvvetleriyle Filistinliler aras›nda yo¤un çat›_malara sahne olan bir _ehirdir. Dört y›l önce, köktendinci bir Yahudinin 29 ki_iyi öldürdü¤ü Hazreti ‹brahim Camii de bu _ehirdedir. Bas›nda yer alan haberlere göre, Hebron'a gönderilen ve _imdi, gitmesi için izin verme konusunu görü_tü¤ümüz Türk birli¤i de, bu cami çevresinde görev yapmaktad›r.

‹srail Hükümeti ile Filistin Kurtulu_ Örgütü aras›nda Hebron'da imzalanan 21 Ocak 1997 tarihli anla_ma, bu _ehrin Filistin Ulusal Yönetimine devrinden sonra, orada uluslararas› gözlemcilik yapmak üzere geçici bir Uluslararas› Mevcudiyet kurulmas›n› öngörmektedir. Bu anla_ma do¤rultusunda, alt› devlet aras›nda, 30 Ocak 1997 tarihinde, Oslo'da bir Anlay›_ Muht›ras› imzalanm›_t›r. Ad› ne olursa olsun, bu Anlay›_ Muht›ras› ve ona ekli mektup, ‹srail Hükümeti ile -Türkçe metne göre ve Bakanlar Kurulu karar›na göre- Filistin Ulusal Yönetimine tevdi edilecek mektup, uluslararas› birer antla_ma niteli¤indedir.

Nitekim, Bakanlar Kurulu kararnamesinde de, bunlar›n, 30.5.1963 tarih ve 244 say›l› Kanuna göre, yani, Milletleraras› Antla_malar›n Yap›lmas›, Yürürlü¤ü ve Yay›nlanmas› ile Baz› Antla_malar›n Yap›lmas› ‹çin Bakanlar Kuruluna Yetki Verilmesi Hakk›nda Kanuna göre onayland›¤› belirtilmi_tir. Bakanlar Kurulu kararnamesi, 244 say›l› Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerine dayand›r›lmaktad›r. Oysa, bu Kanunun 3 üncü ve 5 inci maddelerini inceledi¤imiz zaman, burada, ancak, olsa olsa, ekonomik, ticarî veya teknik nitelikteki bir antla_man›n, Türkiye Büyük Millet Meclisinden, onaylanmas›n›n uygun bulundu¤una dair bir kanun ç›karmaya gerek olmaks›z›n ya da uluslararas› bir antla_maya dayan›larak Bakanlar Kurulunca yap›lacak uygulama antla_malar› veya kanunun verdi¤i bir yetkiye dayan›larak yap›lacak uygulama antla_malar›n›n Bakanlar Kurulunca onaylanmas› söz konusu olabilir. Ancak, bu ko_ullar, önümüzdeki antla_mada ve bu Uluslararas› Mevcudiyete katk›da bulunmam›z›n temelindeki hukukî metinde gerçekle_memektedir.

Türkiye Cumhuriyeti Anayasas›n›n 90 ›nc› maddesi uyar›nca, uluslararas› bir antla_man›n onaylanmas›, kural olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisinin onaylamay› bir kanunla uygun bulmas›na ba¤l›d›r. Ancak, 1961 Anayasas›ndan bu yana, bu konuda birtak›m istisnalar getirilmi_tir ve demin sözünü etti¤im 244 say›l› Kanunda da bu istisnalar gösterilmi_tir.

Anayasan›n 90 ›nc› maddesinin ikinci ve üçüncü f›kralar› çerçevesinde, yay›mlama ile yürürlü¤e konabilme veya Meclisce uygun bulma zorunlulu¤u olmamas› ko_ullar› burada gerçekle_memi_tir. Her _eyden önce, Anayasan›n 90 ›nc› maddesinin üçüncü f›kras› anlam›nda, daha önce, usulüne göre yürürlü¤e konmu_ bir uluslararas› antla_ma bu konuda mevcut de¤ildir. Ayr›ca, bu konuda bir antla_ma yapma konusunda Bakanlar Kuruluna yetki veren bir kanun da mevcut de¤ildir.

Öte yandan, ekonomik, ticarî veya teknik ili_ki niteli¤inde de say›lamaz bu düzenleme. Her _eyden önce, bunun, ekonomik ve ticarî nitelikte bir ili_ki olmad›¤› aç›kt›r. Teknik ili_ki olarak dahi de¤erlendirilmesi olana¤› yoktur. Öyle olsa bile, bir y›ll›k süreyi a_mamas› gerekir. Oysa, burada, üçer ayl›k sürelerle uzat›labilen, belirsiz bir süre söz konusudur. Ayr›ca, devlet maliyesi bak›m›ndan bir yüklenme getirmemesi gerekir, ekonomik, teknik veya ticarî anla_malar›n. Yani, Meclisin, bir kanunla uygun bulmas›na gerek olmayan anla_malar›n bu ko_ullar› ta_›mas› gerekir. Oysa, bu anla_mada, bu, söz konusu de¤ildir. Nitekim, anla_maya bakt›¤›n›z zaman, orada, Türkiye'nin, bu Uluslararas› Mevcudiyetin masraflar›na kat›lmas› düzenlenmi_tir. Baz› masraflar e_it olarak, baz› masraflar oranl› olarak, ilgili devletlerce, bu arada Türkiye Cumhuriyetince kar_›lanacakt›r.

Bu anla_maya ekli olan mektup ise, asl›nda, ‹srail'e hitaben yaz›lm›_ olan bir mektuptur ve anla_man›n ‹ngilizce metnine göre, ‹srail'in cevab›yla anla_maya dönü_ecektir.

Þimdi, burada ilginç bir durumla kar_›la_›yoruz. Resmî Gazetenin 8 Þubat 1997 tarihli nüshas›nda yay›mlanan mektubun Türkçe metni ile ‹ngilizce metni aras›nda fark vard›r. Türkçe metinde, ‹srail Hükümetinden sonra, Filistin Otonom Yönetimi için, Filistin Kurtulu_ Örgütü ifadesine de yer verilmektedir. Bu, hem ba_ta hem metin içerisinde geçmektedir; oysa, ‹ngilizce metne bakt›¤›m›z zaman, sadece ‹srail Hükümetinden söz edilmektedir ve ‹srail'in verece¤i cevapla bunun bir anla_maya dönü_ece¤i, Uluslararas› Mevcudiyete katk›da bulunan alt› devlet ile ‹srail aras›nda bir anla_maya dönü_ece¤i ifade edilmi_tir. Do¤ru olan, asl›nda, tabiî, Filistin Ulusal Yönetiminin de, Özerk Yönetiminin de muhatap al›nmas›yd›; ancak, bu, ‹ngilizce metinde yoktur, Türkçe metinde eklenmi_tir. Bu, acaba, Türkiye'de iç kamuoyuna seslenmek için yap›lan bir ekleme midir? Herhalde böyle bir eklemeyi yapmaya hakk›m›z yoktur. Bunu, bir tercüman›n i_güzarl›¤› olarak da kabul edemeyiz.

Türkiye Hükümeti, bu mektup için Filistin Kurtulu_ Örgütünün de hakl› olarak muhatap al›nmas›n› istiyor idiyse bunu ‹ngilizce metinde de gerçekle_tirmek durumundayd›. Bu yap›lmad›¤› sürece, iki metin aras›ndaki farkl›l›¤› aç›klamaya olanak yoktur. Üstelik, mektubun, hem ‹srail Hükümetine hem Filistin Ulusal Yönetimine tevdi edilece¤i Bakanlar Kurulu kararnamesinde de aç›klanm›_t›r.

Özetle, bu anla_man›n, en k›sa zamanda, Anayasan›n 90 nc› maddesine uygun biçimde Türkiye Büyük Millet Meclisince onaylanmas›n›n uygun bulundu¤u i_lemlerinin yap›lmas› gerekir; bunda bir güçlükle kar_›la_›lmas› sözkonusu de¤ildir. Bu Mecliste o anla_maya hay›r diyecek parti veya milletvekilinin ç›kaca¤›n› sanm›yorum; ama, Anayasa gereklerinin yerine getirilmesi zorunludur.

Bir ba_ka konu, Anayasan›n 92 nci maddesine göre, Hebron'a gidecek askerî personel için Bakanlar Kuruluna yetki verilmesidir. Bu, _imdi görü_tü¤ümüz as›l konudur; ama, iki konu birbirine ba¤lant›l› oldu¤u için, anla_ma konusu üzerinde de ayr›nt›l› olarak durmak gere¤ini duydum.

BAÞKAN ñ Say›n Türk, 1 dakikan›z var; ama, eksüre verebilirim.

H‹KMET SAM‹ TÜRK (Devamla) ñ Te_ekkür ederim Say›n Ba_kan.

Asl›nda izin, bir _eyin yap›lmas›ndan önce al›nan yetkidir. Benden önce konu_an Anavatan Partisinin de¤erli sözcüsünün de ifade etti¤i gibi, birli¤imiz oraya gittikten sonra izin i_lemi yap›lmaktad›r; ancak, gecikmeli de olsa, bu i_lemin yerine getirilmesini uygun buluyoruz ve Demokratik Sol Parti olarak, Türkiye'nin, ‹srail-Filistin ve genel olarak Ortado¤u bar›_ sürecine katk›da bulunmas› yolunda bir ad›m niteli¤indeki bu i_lem için olumlu oy kullanaca¤›z; ancak, Türkiye'nin ve Hebron'daki Uluslararas› Bar›_ Gücüne katk›da bulunan ülkelerin veya genel olarak bu bar›_ sürecinin sponsorlu¤unu yapan ülkelerin yapaca¤› ba_ka _eyler de vard›r. ‹srail ve Filistinliler aras›ndaki ekonomik geli_mi_lik fark›n›n giderilmesi, kurulacak olan bar›_›n kal›c› olmas› bak›m›ndan, adil olmas› bak›m›ndan vazgeçilmez bir önko_uldur. Bütün geli_mi_ ülkelerin ve bu arada bizim de bu yolda katk›da bulunmam›z gerekir.

Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; sözlerime son vermeden önce son günlerde ortaya ç›kan bir uygulamadan da söz etmek istiyorum. Hükümet, Bulgaristan'dan, çe_itli yollardan Türkiye'ye gelen soyda_lar›m›z› s›n›r d›_› etme yolunda bir uygulama ba_latm›_t›r. Bu uygulama, insanlar›m›z› peri_an eden bir boyut kazanm›_t›r. Bulgaristan'da _u s›rada büyük ekonomik güçlükler ya_anmaktad›r. Oradaki ekonomik bunal›m sona ermeden, oraya soyda_lar›m›z›n geri gönderilmesi uygulamas›n› durdurmak gerekir.

Oradaki Türk varl›¤›n›n korunmas›, Türkiye'nin Bulgaristan'la aras›ndaki ba¤lar›n geli_tirilmesi ve korunmas› bak›m›ndan yararl› bir politika olabilir; ancak, bu bak›mdan, Türkiye'nin, bu yönde ekonomik katk›da bulunmas›; örne¤in, Türk i_adamlar›n›n Bulgaristan'da yat›r›m yapmas›n›, böylece geri dönecek soyda_lar›m›z›n i_ olanaklar›na kavu_malar›n› sa¤layacak ortam› yaratmak gerekir.

Bu dü_üncelerle, Demokratik Sol Parti Grubu ve _ahs›m ad›na, Yüce Meclisi sayg›yla selaml›yorum. (Alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Türk.

Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad›na, Say›n Ali Dinçer; buyurun. (CHP s›ralar›ndan alk›_lar)

Süreniz 20 dakika Say›n Dinçer.

CHP GRUBU ADINA AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Cumhuriyet Halk Partisi ad›na en derin sayg›lar›m› sunuyorum. Konuyla ilgili olarak, Filistin-‹srail co¤rafyas›ndaki bar›_ç› çabalar›nda karde_ Filistin Halk›na ve ‹srail'e ba_ar›lar diliyoruz.

Say›n milletvekilleri, Türkiye Cumhuriyeti, ba_ta Osmanl› ‹mparatorlu¤u olmak üzere, tarihteki çok say›daki güçlü devlet yap›lar›n›n mirasç›s›d›r. Türkiye'nin çekirde¤ini olu_turdu¤u bu devletler, yönettikleri topraklarda de¤i_ik dinlerden ve etnisitelerden olan yurtta_lar›na bar›_, istikrar, gönenç, adalet ve huzur getirmi_lerdir. Bu devletlerin yönetiminde as›rlarca birlikte ya_ad›¤›m›z, bugün, Kafkaslardan Orta Avrupa'ya, Ortado¤u'dan Kuzey Afrika'ya kadar uzanan engin co¤rafyada yerle_ik insanlarla ortak kültürler geli_tirdik. Biz, bu ortak kültür miras›n›, Türkiye'nin en önemli zenginli¤i olarak görüyoruz ve karde_ ülkelerle bar›_a, kalk›nmaya, ça¤da_l›¤a yönelik i_birli¤i ortam›n›n mayas›, harc› olarak görüyoruz.

Bugünkü Filistin-‹srail co¤rafyas›n› da as›rlarca biz yönettik. Anadolu kaynakl›, Diyarbak›r merkezli Eyyubiler, Selahaddin Eyyubî'nin önderli¤inde Filistin'i Haçl›lardan kurtar›p, her dinden Filistinlileri uzun bir süre huzur içinde yönetmi_tir.

1500'lerin ba_›ndan Birinci Dünya Harbinin sonuna kadar, Filistin'i, Osmanl› imparatorlu¤u olarak, yine biz, yerli halkla i_birli¤iyle bar›_, huzur içinde yönettik.

Daha sonra bu co¤rafya çok kar›_t›; insanlar parça parça oldu; kanl› çat›_malarla çok kan döküldü; kentler, köyler harap oldu; ama, _imdi bar›_ zaman› ve biz, bu bölgede sorumlulu¤u olan bir ülke olarak, geçmi_te, bu bölgeye uzun y›llar bar›_›, huzuru getirmi_ bir ülke olarak üzerimize dü_eni bu bar›_ süreci içerisinde yapmak durumunday›z.

Biz, ba_tan beri, karde_ Filistinlilerin ba¤›ms›zl›k ve egemenlik u¤ra_›n› destekledik; _imdi de, Ortado¤u bar›_ sürecini mutlulukla desteklemekteyiz. Bu co¤rafyada, Kudüs'ten sonra en kutsal mahal ve Hazreti ‹brahim'in do¤um yeri olan Hebron'da (El Halil'de) Filistinlilere güven verebilmek için kurulmas› öngörülen geçici Uluslararas› Mevcudiyet adl› gruba Danimarka, ‹talya, Norveç, ‹sveç ve ‹sviçre ile birlikte ça¤r›lmam›z, tarihiminin olumlu bir getirisi olarak önem ta_›r. Ortado¤u bar›_ sürecinin hedefe ula_mas›n› sa¤lamak için, elimizden ne gelirse yapmak bizim için olumlu bir görevdir; ama de¤erli milletvekilleri, gazetelerden edindi¤imiz haberlere göre, daha sonra resmî makamlara sordu¤umuz sorular üzerine ald›¤›m›z yan›tlara göre, bu anla_ma, bu yetki talebi önümüze çok geç gelmi_ oluyor. Ad›n› sayd›¤›m›z ilgili ülkeler, çoktan kararlar›n› alm›_lar, yetkilerini alm›_lar, elemanlar›n› göndermi_ler. Biz de, uluslararas› nezaket kurallar›na uyabilmek için, elemanlar›m›z› göndermi_iz, onlar›n di¤er ülkelerin askerleriyle birlikte haz›rl›k çal›_malar› yapmalar›na meydan vermi_iz; yani, Meclisten yetki al›nd›ktan sonra yap›lmas› gereken i_lemleri, uluslararas› nezaket kurallar› ihlal edilmesin diye yapm›_›z; Hükümet, Meclisin yetkisini a_m›_. Uluslararas› nezaket kurallar›na duyarl›l›kla yakla_an Hükümetin, ‹ktidar›n, Meclisin yetkilerine de ayn› duyarl›l›kla yakla_mas› gerekirdi, ayn› sayg›n tavr› sergilemesi gerekirdi. Burada, Oslo'daki anla_man›n imzalanmas›ndan sonra, biz, ‹ktidar partilerinin Meclis gündemini nas›l me_gul ettiklerini biliyoruz. Antidemokratik bir yasa de¤i_imi yap›p, 3030 say›l› Yasadaki de¤i_ikliklerle, belediyelerde, kendilerine uygun bir yap› getirmek istediler; günlerce Meclisi me_gul ettiler. SSK Yasas›nda de¤i_iklik yaparak, tüyü bitmemi_ yetimin hakk› olan SSK mallar›n›n talan edilmesine neden olacak yasa de¤i_iklikleriyle Meclisi me_gul ettiler. Onun yerine, Meclisin yetkilerine sayg› duymal›yd› ‹ktidar partileri ve bu konuyu -uluslararas› anla_ma imzalan›r imzalanmaz- Meclise getirmeliydi; Türk personelinin ‹srail'e, Filistin'e gitmesi, Meclisten al›nan yetkiden sonra olmal›yd›; fakat, pek çok konuda Makyavelist davran›_lar›yla Meclisin yetkisini a_ma davran›_lar› içinde olan, böyle bir davran›_ sergileyen bu ‹ktidar›n, Meclisin yetkilerini a_ma konusundaki bu nezaketsizli¤ini çok görmemek gerekiyor. ‹n_allah, uyar›lar›m›zla, bundan sonra, Meclisin yetkilerini a_an duruma dü_mezler diyoruz.

De¤erli milletvekilleri, Türkiye, bu göreve, hem Filistin Kurtulu_ Örgütü hem de ‹srail taraf›ndan davet edilmi_tir. ‹slam ülkeleri aras›ndan sadece Türkiye ça¤r›lm›_t›r. Filistinli karde_lerimiz ve önderleri Yaser Arafat, _ahsen Türkiye'yi istemi_lerdir. Müslümanlar için en önemli kutsal yerlerden biri olan El Halil'in, El Halil'deki El-Haramül ‹brahimî'nin; yani, Hazreti ‹brahim Camiinin güvenli¤i için önce bize güvendiler. Bu, bizim için onurdur, yerine getirilmesi gereken ulusal bir görevdir, kutsal bir görevdir. (RP s›ralar›ndan “Bravo” sesleri, alk›_lar)

Biz, bu anla_may›, Ortado¤u bar›_ sürecini alk›_l›yoruz. Bugün ülkemize gelen Filistin'in de¤erli önderi, ulusal kahraman› Yaser Arafat'a da alk›_larla ho_ geldin diyoruz. ‹ki hafta sonra Türkiye'ye gelecek olan ‹srail D›_i_leri Bakan› Say›n David Levi'yi de, alk›_larla ho_ geldin diyerek kar_›layaca¤›z. Biz, Türk Milletinin de Yaser Arafat'›, bugün, alk›_larla kar_›lay›p ba¤r›na basaca¤›na inan›yoruz.

De¤erli milletvekilleri, Humeyni'nin Tahran'a dönü_ünü kutluyoruz; Türkiye'de de, ‹ran'daki karanl›k Humeyni rejimini kuraca¤›z diyemeyenler, “Kudüs Gecesi” ad› alt›nda, ‹ranl›larla birlikte, PKK ile i_birli¤i yapan Hizbullah ile kol kola, Yaser Arafat'› protesto ettiler, yuhalad›lar. Baz›lar›, Sincan'›n Refah Partili Belediye Ba_kan›n›n ev sahipli¤inde, ‹ran'a paralel, ‹ran güdümünde hareket ederek, Filistinli karde_lerimizin önderini yuhalad›lar, hem de “Kudüs Gecesi Kutlamalar›” ad›yla kamufle ederek bunu yapt›lar.

Þimdi, Filistin ile ilgili olarak önümüze gelen Ba_bakanl›k yaz›s›nda imzas› bulunan Adalet Bakan› Say›n Kazan, ‹ran'›n sözcülü¤ünü yapan, PKK ile i_birli¤i içindeki Hizbullah'›n liderini Sincan halk›na sunan, _iddete, teröre methiye düzen; bar›_tan, laik, demokratik Filistin'den yana olan Yaser Arafat'› yuhalatan, Sincan'›n tutuklu Refah Partili Belediye Ba_kan›n› ziyaret ediyor ve ona destek veriyor. Bunlar› yaparken, halk› kand›racaklar›n›, halk›n görmezlikten gelece¤ini sananlar aldan›yorlar.

Say›n Kazan'›n, Yaser Arafat'›n yüzüne nas›l bakaca¤›n› merak ediyoruz; büyük olas›l›kla devlet protokolü içinde kar_›la_acaklar. ‹n_allah, bir ölçüde özür dileme basiretini gösterir.

De¤erli arkada_lar›m, halk›m›z, Yaser Arafat'› yuhalayanlar› da, ‹ran rejimini Türkiye'ye getirmek isteyenleri de protesto ediyor; onlar›n, gerici ve ‹ran yanl›s›, ça¤d›_› yakla_›mlar›n› reddediyor; Filistinlilerin önderini alk›_larla kar_›l›yor. Halk›m›z da biliyor ki, e¤itimli, nitelikli Filistin Ulusu, çok dinli toplumsal yap›s›n› da dikkate alarak, laik, demokratik bir devlet kurma çabas› içerisinde. Türkiye'den sonra, ‹slam dünyas›n›n ikinci demokratik, laik cumhuriyetini Filistinliler kuruyor; bütün ‹slam dünyas›na hay›rl› u¤urlu olsun. Allah'tan, Filistinlilere kurmakta olduklar› demokratik, laik Filistin cumhuriyetinin kurulu_ çabalar›nda ba_ar›lar diliyoruz.

M‹KA‹L KORKMAZ (K›r›kkale) ñ Allah'›n ba_ka i_i yok mu...

AL‹ D‹NÇER (Devamla) ñ Ayr›ca, ba_ta eski Cumhurba_kan› Beni Sadr olmak üzere, milyonlarca ‹ranl›ya ülkelerini terk ettiren ‹ran tipi bask›, zulüm rejimini özleyenlere, Tanr›'n›n ak›l ihsan etmesini dileriz, Allah ›slah etsin deriz.

ÖMER EK‹NC‹ (Ankara) ñ Allah sana ak›l versin sana...

AL‹ D‹NÇER (Devamla) ñ Bizim akl›m›z›n sadakas› bile, zekât› bile size çok gelir. Bu temennilerimizden de, in_allah fayda görürsünüz; çünkü, siz de bizim ülkemizin yurtta_›s›n›z.

ÖMER EK‹NC‹ (Ankara) ñ Allah sana ak›n versin...

BAÞKAN ñ Arkada_lar, müdahale etmeyelim... Rica ediyorum...

AL‹ D‹NÇER (Devamla) ñ De¤erli arkada_lar›m, biz, Türkiye Cumhuriyeti olarak, Filistin Kurtulu_ Örgütüne, Filistin'e, her bak›mdan yard›mc› olmal›y›z. Ortado¤u bar›_ sürecinde, Filistin-‹srail iç içe iki devlet oluyor. ‹srail topraklar› içerisinde, adac›klar halinde, Filistin topraklar› var. Ayn› _ekilde, Filistin topraklar› aras›nda ‹srail yerle_im yerleri var. Sanki, ancak bar›_ içerisinde ya_anabilir _ekilde bir yerle_im modeli kurmu_lar. El-Halil, hem Filistinlilerin hem de ‹sraillilerin, Kudüs'te oldu¤u gibi, birlikte ya_ad›klar› bir _ehir. ‹srail'in kendi nüfusu içerisinde de, Dürziler ve Çerkezlerle birlikte, nüfusunun yüzde 10'unu geçen bir Arap nüfusu var.

De¤erli milletvekilleri, Türkiye, kurulmakta olan ve El-Halil'de konu_lanacak geçici Uluslararas› Mevcudiyet yap›s›na kat›lmakla kalmay›p, Ortado¤u'daki di¤er iki laik, demokratik devlet olan Filistin ve ‹srail'le ili_kilerini geli_tirmelidir. Özellikle karde_ Filistin'in, laik, demokratik devlet olarak yap›lanmas›na, Filistin'in sanayile_mesine, topyekûn kalk›n›p ça¤da_ bir ülke olmas›na, hep birlikte katk› koymal›y›z. Üniversitelerimizle, özel sektörümüzle, millet olarak Filistin'e yard›mc› olabilmeliyiz. Dargünün dostu oldu¤umuzu gösterebilmeliyiz. Onlar›n bize inanmalar›n›n, güvenmelerinin bo_a gitmedi¤ini gösterebilmeliyiz. Onlar›n, _imdi, denizden, kendi limanlar›yla, uluslararas› denizlere aç›lma ihtiyac› var. Onlar›n, _imdi, uluslararas› havaalanlar›yla bütün dünyayla ili_ki kurabilmeleri gerekli. Bütün bu altyap› yat›r›mlar›nda ve ihtiyaçlar› olan bütün üstyap› yapt›r›mlar›nda, ba_ta Türkiye Büyük Millet Meclisi olmak üzere, biz, Türk Milleti olarak, Türkiye Cumhuriyeti Devleti olarak, sivil toplum kurumlar› olarak, topyekûn, hep birlikte ‹srail'e yard›mc› olabilmeliyiz.

Ayr›ca, ‹srail'de, bizim için de önemli olan, El Halil gibi, Kudüs gibi kutsal yerler var. Buralarda, _imdi, Filistin Yönetimi de, yo¤un bir dinî turizm modeli kuracak. Bu çal›_malarda da kendilerine yard›mc› olabilmeliyiz. Bizim yurtta_lar›m›z da gidecekler, buralar› ziyaret edecekler ve bu, Filistin yönetimi için, önemli bir gelir kayna¤› olacak. Bu konuda da, Turizm Bakanl›¤›m›z, turizmle ilgili bütün firmalar›m›z, devletimizin önderli¤iyle Filistinlilere yard›mc› olmal›d›r.

De¤erli arkada_lar›m, ba¤›ms›z, laik, demokratik Filistin'i ve onun ça¤da_ önderi Yaser Arafat'› bir kez daha alk›_l›yoruz ve Filistinlilere yürekten ba_ar›lar diliyoruz. Her Müslüman için kutsal bir yer olan El-Haremül ‹brahimî'yi bir süre koruyacak tek Müslüman gücün Türk gücü olmas›ndan k›vanç ve onur duyuyoruz.

De¤erli milletvekilleri, Ortado¤u'da hakça, kal›c› ve kapsaml› bir bar›_›n gerçekle_mesi için yürütülen çabalar›n desteklenmesi, Türkiye'nin ç›kar›nad›r. Ortado¤u'da olu_an ba¤›ms›z, demokratik, laik Filistin Devleti, di¤er ülkeleri de etkileyecektir; bu ülkelerde ya_ayan karde_lerimiz de insanca ya_ayabilecekler, en geni_ dü_ünce ve inanç özgürlü¤üne sahip olacaklar, bunun için gerekli ça¤da_, laik, demokratik modellerini kurabileceklerdir. ‹srail, bu bak›mdan, Türkiye'yle birlikte, bu karde_ ülkelere örnek olacakt›r. Bu da, Türkiye'yi, antidemokratik, totaliter yönetimler denizinde bir ada olmaktan ç›karacak, kom_ular›n›n tümünün laik ve demokrat oldu¤u bir konuma getirecektir. Böyle olunca, baz› kom_ular›m›zdan -yak›n geçmi_te ve _imdi oldu¤u gibi- Türkiye'ye terör ihrac› da büyük olas›l›kla duracakt›r; PKK'n›n kom_u ülkelerde yuvalanma ihtimali de ortadan kalkacakt›r.

Bu sonucu almam›zda katk›s› olan Türk personelinin geçici Uluslararas› Mevcudiyet yap›s›na kat›lmas›n› destekliyor, onlara ba_ar›lar diliyoruz. Her tür diplomatik dokunulmazl›kla çal›_acak olan görevlilerimizin, Türk Milletini, tarihimize, ulusal onurumuza lay›k bir _ekilde temsil edece¤ine inan›yoruz. Daha önce Kore'de, K›br›s'ta, Somali'de, Bosna-Hersek'te, Makedonya'da bar›_a ve insanl›¤a hizmet ederek, ülkemizin lay›k oldu¤u uluslararas› sayg›nl›k boyutuna ç›kmas›na hizmetleri olanlara da, bu vesileyle te_ekkür etmeyi bir borç biliyor, aram›zdan ayr›lanlara da rahmet diliyoruz.

De¤erli arkada_lar›m, Türkiye'nin içerisinde bulundu¤u konumla ilgili Filistin demokratik, laik cumhuriyetinin ne kadar önemli oldu¤unu vurgulad›k. Türkiye'nin önemli bir kom_usu da Bulgaristan'd›r; Türkiye'nin Bat›'ya, Avrupa'ya aç›lan kap›s›. Ayr›ca, Bulgaristan'da 1 milyonu a_k›n soyda_›m›z ya_›yor. Bulgaristan, komünist rejimden sonra, ekonomik transformasyonunu yapabilecek modellerini, ekonomik istikrar planlar›n›, programlar›n› yapamad› ve ciddî bir ekonomik krize dü_tü.

Þimdi, bizim, Türkiye olarak yapmam›z gereken Bulgaristan'a yard›mc› olmakt›r. Bir Bulgar atasözü vard›r: “Arkada_ istiyorsan, Türk'le arkada_ ol.” Biz, bu Bulgar atasözünü de do¤rulatma f›rsat›n› bugün elimizde tutuyoruz; bunun gere¤ini hep birlikte yapmak durumunday›z. Devlet olarak, Türkiye'de ya_ayan Bulgaristan kökenli, Rumeli kökenli yurtta_lar›m›z›n dernekleri olarak, K›z›lay olarak, Çocuk Esirgeme Kurumu olarak yard›m kampanyalar› aç›p, Bulgaristan'a yard›m etmeliyiz. Bugün, Bulgaristan'da, insanlar, günlerce kuyrukta bekliyor, ekmek bile alam›yor; hastanelerde ›s› yok; odalar›, hasta sahipleri, kendi olanaklar›yla ›s›tmaya çal›_›yorlar; kendileri battaniyelerini, çar_aflar›n›, ilaçlar›n› getiriyorlar. Kom_umuz bu derece zor bir durumda. Kom_umuzun bu derece zor bir duruma dü_mesinin nedeni, 1989 y›l›ndan sonra, Türkiye'ye ve Bat› ülkelerine olan büyük göç. 1 milyonu a_k›n Bulgar vatanda_›, hem de diri, dinamik, e¤itimli, meslek sahibi, üretici Bulgar vatanda_›, Bulgaristan'› terk etti; bunun yar›s›ndan fazlas› Türkiye'ye geldi; yar›m milyona yak›n Bulgar vatanda_› da çe_itli ülkelere da¤›ld›; hemen hemen hepsi üniversite mezunu, nitelikli insanlar.

Böyle olunca, Bulgaristan'da ciddî bir üretim s›k›nt›s› ortaya ç›kt›; tarlalar i_lenemez, fabrikalar çal›_t›r›lamaz duruma dü_tü. Kom_umuza, bizim, elimizden geldi¤i kadar yard›mc› olmam›z gerekiyor.

Kom_umuzdaki ekonomik s›k›nt›lar nedeniyle Türkiye'ye gelip, Türk vatanda_› olan 250 bin soyda_›m›z›n d›_›nda, bir rakama göre 200 bin, bir rakama göre 400 bin, ço¤unlu¤u Türk as›ll› Bulgar yurtta_› da turist vizesiyle kaçak olarak Türkiye'ye geldi, Türkiye'de çal›_›yor. Çok zor ko_ullarda çal›_›yorlar. 8-10 milyon maa_la çal›_›yorlar meslek sahibi insanlar. Kimilerinin e_leri, çocuklar› Bulgaristan'da; geri gidemiyorlar tekrar Türkiye'ye gelemeyiz diye, onlar› bekliyorlar. Kimi çocuklar burada; anneleri, babalar› Bulgaristan'da. Çocuklar›n› okullara göndermekte büyük zorluk çekiyorlar. Asl›nda, bunlar, turist vizesiyle Türkiye'de bulunuyorlar. Türkiye Cumhuriyeti yasalar›na göre, elbette, uzun bir süre kalmamalar› gerekiyor; ama, hele hele Bulgaristan'daki bugünkü zorluklar› dü_ünürsek, bu konuya insanî olarak yakla_mal›y›z.

‹çi_leri Bakanl›¤›n›n son genelgesiyle, valiliklere emir veriliyor; turist vizesiyle kaçak olarak Türkiye'de bulunan soyda_lar›m›z›n Bulgaristan'a zorla iade edilmesi emrediliyor. Bu, gayri insanî bir yakla_›md›r. Biraz önce, size, Bulgaristan'daki ko_ullar› anlatt›m, Bulgaristan'a yard›mc› olmam›z gerekti¤ini söyledim. Biz, oraya, bu insanlar›m›z› gönderiyoruz. Asl›nda, bizim, bu insanlar›m›za çok daha insanc›l yakla_mam›z, çok daha rasyonel yakla_mam›z gerekiyor. Bunlar›n her biri, Türkiye'nin kalk›nmas›na ciddî katk›larda bulunacak, meslek sahibi, nitelikli insan gücü; biz, bunlara, rahatl›kla, Amerika Birle_ik Devletlerinde oldu¤u gibi, ye_ilkart vererek...

(Mikrofon otomatik cihaz taraf›ndan kapat›ld›)

BAÞKAN ñ Say›n Dinçer, konu_ma süreniz bitti. Zaten, biraz da konunun d›_›na ta_t›n›z.

AL‹ D‹NÇER (Devamla) ñ Bir dakika Say›n Ba_kan, rica ediyorum...

BAÞKAN ñ Buyurun, tamamlay›n›z.

AL‹ D‹NÇER (Devamla) ñ ...Türkiye'de kalmalar›n›, seçme seçilme hakk› d›_›ndaki di¤er haklardan yararlanmalar›n› sa¤layabiliriz. Böyle olursa, Bulgaristan'a gidip gelebilirler; Türkiye'deki olanaklar›n› Bulgaristan'a aktarabilirler; Bulgaristan'›n kalk›nmas›na, ekonomik krizden ç›kmas›na yard›mc› da olabilirler.

Ayr›ca, nisan ay›nda Bulgaristan'da erken seçim var. Bulgaristan demokrasisinin ba_ar›ya ula_abilmesi için, bu erken seçimde, tüm Bulgar yurtta_lar›n›n kat›l›m›n› sa¤lamakta yard›mc› olmal›y›z. Yar›m milyona yak›n Bulgar vatanda_› Türkiye'de, hatta daha fazla. Þimdi 250 bin Türk vatanda_› olan Bulgaristanl› Türkler -ayn› zamanda Bulgar vatanda_›- oy kullanma hakk›na sahip; 400 bine yak›n turist olarak gelenlerin de hemen hemen hepsi seçmen, onlar da seçme hakk›na sahip. Bunlar›n yar›s›, Bulgar yasalar›na göre, konsolosluklarda, elçiliklerde oy kullanabilse, yüzde 60'› oy kullanabilse Bulgaristan'daki seçim baraj›n› bir partiye a_›rtabilirler tek ba_lar›na; yani, çok önemli say›da seçmendir bunlar. Biz, onlar›, zorla Bulgaristan'daki sefalete itece¤imize, burada de¤erlendirmeye çal›_al›m; onlar›, zaman içerisinde Bulgaristan'a gitmelerini sa¤layacak bir statüye getirelim ve onlar›, seçimlerde, Bulgaristan'›n demokratik iktidar›n›n olu_mas› için katk›da bulunmaya te_vik etmeliyiz; valiliklerimize, biz, bu emri vermeliyiz.

Ayn› zamanda Bulgar vatanda_› olan her Türk vatanda_›n›n, çift vatanda_l›k hakk› olan›n, turist vizesiyle, kaçak da olsa, Türkiye'de bulunan her Bulgar vatanda_› seçmenin oy kullanmas›n› sa¤layabilmeliyiz. Onlar›, böyle, kaçak, polisten kaçan, jandarmadan kaçan, ürkek, her zaman korku içerisinde ya_ar halde tutmak bize yak›_›r m›, Türkiye Cumhuriyetine yak›_›r m›? Onlar, bizim soyda_›m›z, bizim can›m›z; elbette, onlar›n Bulgaristan'da olmas›, Bulgaristan'da etkin olmas›, Bulgaristan'›n kalk›nmas›na, demokratikle_mesine katk›da bulunmas› hem Bulgaristan'›n hem de Türkiye'nin yarar›na; ama, bunu sa¤lama konusunda da, ‹çi_leri Bakanl›¤›n›n genelgesi gibi genelgeler yay›nlayaca¤›m›za, daha ak›lc› modeller kurmal›y›z. Bu konuyu da bilgilerinize aktarm›_ oldum.

Türk-Bulgar Parlamentolararas› Dostluk Grubu Ba_kan› olarak, s›rf bunlar› anlatmak için, zaten Say›n Ba_kandan gündemd›_› konu_ma talebim vard›; _imdi anlatma f›rsat› bulabildim.

BAÞKAN ñ Tamam Say›n Dinçer, anlatt›n›z; zaten fazla süreyi onun için verdim.

Buyurun.

AL‹ D‹NÇER (Devamla) ñ ‹ktidar›n ilgililerine sesleniyorum. Lütfen, 400 bine yak›n bu karde_lerimize bu insanl›kd›_› muameleyi reva görmeyelim, bu insanl›kd›_› davran›_› sergilemeyelim.

Sayg›lar sunuyorum. ( CHP, RP ve DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Dinçer.

DYP Grubu ad›na, Say›n Tekin Enerem; buyurun efendim.

Say›n Enerem, süreniz 20 dakika.

DYP GRUBU ADINA HASAN TEK‹N ENEREM (‹stanbul) ñ Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; Türkiye'nin, Bat› Þeria'daki Hebron (El Halil) Kentinin Filistin yönetimine devrini takiben bu kentte te_kil edilecek geçici Uluslararas› Mevcudiyete belirli kurallar ve amaçlar çerçevesinde, askerî personel göndermek suretiyle kat›lmas›na ili_kin Hükümet tezkeresi üzerinde Do¤ru Yol Partisi Grubu ad›na söz alm›_ bulunuyorum; bu vesileyle, Grubum ve _ahs›m ad›na, Yüce Meclisimizi sayg›yla selaml›yorum.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; Do¤ru Yol Partisi-Refah Partisi Koalisyon Hükümeti, Koalisyon Protokolü ve Yüce Meclisin güvenine mazhar olan Hükümet Program›nda belirtilen ilkeler do¤rultusunda millî ç›karlar›m›z›n korunmas›na dayal› bir d›_politika izlemektedir. Bu politika, Türkiye'nin tarihini ve co¤rafyas›n›, üstlendi¤i yükümlülükleri, bölgesel ve uluslararas› konjonktürü göz önünde tutan, bar›_ç›, tutarl›, çok yönlü ve istikrarl› bir politikad›r. Bu politikas›yla, Türkiye, bölgesinde ve dünyada bar›_, istikrar, güvenlik ve i_birli¤inin tesisi ve idamesine, ekonomik geli_menin yayg›nla_t›r›lmas›na, sorunlar›n bar›_ç› yollarla giderilmesine ve muhtemel sorunlar›n önlenmesine katk›da bulunmaya, kom_ular› dahil, bütün ülkelerle dostlu¤a ve kar_›l›kl› yarar ve ç›karlara dayal› iyi ili_kiler kurmaya ve bunlar› daha da güçlendirmeye çal›_makta önüne aç›lan bütün imkânlardan azamî ölçüde yararlanmaya gayret sarf etmektedir. Bu politikan›n somut sonuçlar›n›n çe_itli alanlarda al›nmakta olmas›n› büyük memnuniyetle kar_›lamakta ve Hükümetimizi bu yolda te_vik etmekteyiz.

Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Ortado¤u bölgesi, Türk d›_politikas›nda her zaman öncelikli bir yer tutmu_tur. Türkiye'nin, bölgeyle s›n›rda_ olmas›, bölgedeki milletlerle tarihsel ve kültürel ili_kilere sahip bulunmas›, bölgenin büyük ekonomik potansiyeli, bölgedeki geli_melerin Türkiye'ye yans›malar› bunun nedenleri aras›nda say›labilir.

Ortado¤u, çe_itli sava_lara, büyük can kayb›na, derin ac›lara ve a¤›r maddî tahribata yol açan ihtilaflar ve çeki_melere sahne olmu_tur. Türkiye, bu ihtilaflar ve çeki_meler kar_›s›nda gerçekçi, ak›lc› ve dengeli bir politika izleyegelmi_tir. Türkiye, Filistin Halk›n›n hakl› davas›n› ve me_ru ç›karlar›n› her forumda desteklemi_tir; Birle_mi_ Milletlerdeki bütün oylamalarda Filistin Halk› lehinde oy kullanm›_, al›nan kararlar›n uygulanmas›n› savunmu_tur. Birle_mi_ Milletlerin Filistin'le ilgili bütün komitelerinde de aktif olarak yer alm›_t›r.

Öte yandan, Filistin Halk›na kararl› deste¤ini sürdürürken, ‹srail ile de diplomatik ili_kilerini, bu ülkeyi tan›d›¤› 1948 y›l›ndan bu yana kesintisiz olarak idame ettirebilmi_tir. Türkiye, böylece sayg›n, güvenilir ve sözü dinlenen bir muhatap olma konumunu muhafaza edebilmi_, Ortado¤u sorununun bütün taraflar›yla temas ve diyalog kanallar›n› aç›k tutabilmi_ ve soruna adil ve kal›c› bir çözüm bulunmas›na ili_kin dü_ünce, görü_ ve telkinlerini bu yolla taraflara iletme imkân ve f›rsat›n› her zaman bulabilmi_tir.

So¤uk sava_›n sona ermesi ve ideolojik kutupla_man›n ortadan kalkmas›, dünyan›n di¤er baz› bölgelerinde oldu¤u gibi Ortado¤u'da da bar›_ umutlar›n› ye_ertecek geli_melere yol açm›_t›r. Nitekim, 1991 y›l›nda Madrid Konferans›yla ba_layan Ortado¤u bar›_ süreci, bölgede dü_manl›¤›n yerini dostlu¤un, çat›_man›n yerini uzla_man›n, kin ve nefretin yerini anlay›_ ve ho_görünün alabilece¤i, bölgenin kaynaklar›n›n a_›r› silahlanmaya ve kitle imha silahlar›na de¤il, ekonomik ve sosyal kalk›nmaya, insanlar›n mutlulu¤una ve refah›na tahsis edilebilece¤i yeni bir dönemi ba_latm›_t›r.

Ortado¤u'nun, bütün bölge ülkelerinin ç›karlar›na hizmet edecek bir bar›_, istikrar ve i_birli¤i bölgesine dönü_mesine her zaman büyük önem vermi_ olan Türkiye, bar›_ sürecini, ba_lang›c›ndan itibaren kuvvetle desteklemi_ ve ba_ar›ya ula_mas›na yard›mc› olmaya gayret etmi_tir. Bu meyanda, sürecin çok tarafl› çal›_ma gruplar›n›n faaliyetlerine etkili _ekilde kat›lm›_t›r. Bu süreç çerçevesinde, ‹srail ve Filistin'in birbirlerini kar_›l›kl› olarak tan›malar› ve anla_malar imzalamalar› ile ‹srail ve Ürdün aras›nda nihaî bar›_ antla_mas›n›n akdedilmesi, önemli kilometre ta_lar›n› olu_turmu_tur.

Türkiye, kapsaml› bar›_›n tesisi için, sürecin di¤er kanallar›n› te_kil eden ‹srail-Suriye ve ‹srail-Lübnan kanallar›nda da h›zla ilerleme sa¤lanabilmesini, bu kanallardaki t›kan›kl›klar›n ve engellerin süratle a_›labilmesini içtenlikle arzulamaktad›r. Zira, bölge için ya_ayabilir ve geçerli tek seçenek bar›_t›r. Bunun için de, taraflar›n süreçte üstlendikleri taahhütlere ve bar›_a ba¤l› kalmalar›, sürecin önüne yeni güçlükler ç›karmaktan kaç›nmalar›, bünyelerindeki a_›r› unsurlar›n süreci baltalama giri_imlerini önlemeleri gerekmektedir. Ortado¤u'da kal›c› bir bar›_›n sa¤lanmas› sadece bölgede de¤il küresel boyutta da olumlu sonuçlara yol açacakt›r.

Öte yandan bar›_ sürecinin ba_ar›s›, Ortado¤u'da herkese yarar sa¤layacak bir ekonomik ve ticarî i_birli¤inin geli_tirilip, yayg›nla_t›r›labilmesine de yak›ndan ba¤l› olacakt›r. Bir bar›_›n kal›c› olabilmesi için bu bar›_a taraf olan milletlerin bunun nimetlerinden yararlanabilmeleri elzemdir. Ortado¤u'da da bölge halklar›n›n, bar›_›n gündelik ya_amlar›n› olumlu _ekilde etkiledi¤ini somut olarak görebilmeleri laz›md›r. Bu tespitten hareketle, Türkiye, bar›_›n ekonomik boyutunda da elinden geleni yapmak gayreti içerisindedir; bu anlay›_la, Ortado¤u ekonomik zirvelerine de kat›lmakta, Filistin Halk›n›n kalk›nmas›na yard›mc› olmaya çal›_maktad›r. Bu ba¤lamda terörizmin Ortado¤u'da kapsaml› bar›_›n önündeki en önemli engellerden birini olu_turmaya devam etti¤ini vurgulamakta da yarar görüyoruz. Hiç bir _ey terörizmi mazur gösteremez. Terörizmin bütün ülkelerin i_birli¤iyle, elbirli¤iyle bölgenin gündeminden dü_ürülmesi _artt›r.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; Filistin Ulusal Yönetimi ile ‹srail aras›nda 28 Eylül 1995 tarihinde imzalanan ve Oslo-II diye adland›r›lan ara düzenlemeler anla_mas›, ‹srail güvenlik kuvvetlerinin Bat› Þeria'daki Hebron (El Halil) Kentinden çekilmelerinden sonra, özellikle Filistin Halk›na güven duygusu a_›lanmas› için bu kentte geçici bir Uluslararas› Mevcudiyetin, anla_man›n uygulanmas›n› gözetmekle görevli olacak bir gözlemci grubunun tesisini de öngörmekteydi; ancak, bu anla_man›n uygulamaya geçirilmesi kolay olmam›_t›r. Hebron'da (El Halil'de) Filistinliler ve ‹sraillilerin ayn› belediye s›n›rlar› içinde birlikte ya_amalar›, kentin her iki unsur taraf›ndan da o co¤rafyada Kudüs'ten sonra en kutsal yer olarak alg›lanmas›, bunun yol açt›¤› hassasiyetler ve iki taraftaki radikal unsurlardan kaynaklanan çe_itli engellemeler bu gecikmede önemli rol oynam›_t›r.

Bu nedenlerle, Hebron'un (El Halil'in) statüsü sorunu gündemde kalmaya ve hem bölgeyi hem uluslararas› camiay› endi_elendirmeye devam etmi_tir.

Hükümetimizin de kat›ld›¤› uluslararas› çabalar sonunda, Filistin Ulusal Yönetimi ile ‹srail aras›nda 14 Ocak 1997 tarihinde var›lan anla_mayla, ‹srail güvenlik kuvvetlerinin Hebron'un (El Halil'in) çok büyük kesiminden geri çekilmeleri nihayet karara ba¤lanabilmi_ ve kentte Oslo-II Anla_mas›nda öngörülen geçici Uluslararas› Mevcudiyetin tesisi de imkân dahiline girmi_tir.

Türkiye, di¤er 5 Avrupa ülkesiyle birlikte bu Mevcudiyette, ba_ka bir deyi_le Uluslararas› Gözlemci Grubunda yer almaya davet edilmi_ bulunmaktad›r. Davet, hem Filistin Ulusal Yönetimi hem ‹srail taraf›ndan yap›lm›_t›r; dolay›s›yla, iki taraf›n da talebi ve r›zas› mevcuttur. Geçici Uluslararas› Mevcudiyette yer alacak di¤er ülkeler, Norveç, ‹sveç, Danimarka, ‹talya ve ‹sviçre'dir. Görüldü¤ü gibi, bu ülkeler aras›nda, Türkiye, tek bölge ülkesi ve tek ‹slam ülkesi olma özelli¤ini ta_›maktad›r.

Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, bu ortak daveti memnuniyetle kabul etmi_tir. Davetin birçok yönden son derece anlaml› oldu¤u takdir edilecektir. Böyle bir uluslararas› mevcudiyete kat›lmaya ça¤r›lmas›, Türkiye'nin bölgedeki nüfuz ve a¤›rl›¤›n›n, telkin etti¤i güvenin ve bar›_ç› katk›lar›na duyulan ihtiyac›n çok somut bir göstergesidir. Bu ça¤r›, Türkiye'nin, Ortado¤u'da bugüne kadar uygulad›¤› politikalar›n tutarl›l›¤›n› ve isabetini de aç›kl›kla ortaya koymu_ bulunmaktad›r.

Türkiye dahil, geçici Uluslararas› Mevcudiyette yer alacak ülkeler, bu Mevcudiyetin te_kilat yap›s›na, görev ilkelerine, lojistik ve destek unsurlar›na, ayr›cal›k ve ba¤›_›kl›klar›na ili_kin Anlay›_ Muht›ras›n› 30 Ocak 1997 tarihinde Oslo'da imzalam›_lard›r.

Oslo Anlay›_ Muht›ras›n› onaylam›_ olan Hükümetimiz, Türkiye'nin bu Anlay›_ Muht›ras› ve ‹srail ve Filistin Ulusal Yönetimine tevdi edilecek mektupta belirtilen kurallar ve amaçlar çerçevesinde geçici Uluslararas› Mevcudiyete kat›lmak için askerî personel gönderilmesi hususunu, Anayasam›z›n 92 nci maddesi uyar›nca Yüce Meclisimizin onay›na sunmu_ bulunmaktad›r.

Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; Do¤ru Yol Partisi Grubu, Hükümetimizin Hebron'daki (El Halil'deki) geçici Uluslararas› Mevcudiyete kat›lmam›za ili_kin tezkeresini desteklemekte, Hükümetimizi de izledi¤i politika nedeniyle kutlamaktad›r.

Türkiye, Hebron'daki (El Halil'deki) geçici Uluslararas› Mevcudiyete i_tirakiyle, çevresinde ve çevresinin ötesinde bar›_ ve istikrar›n sa¤lanmas›na katk›da bulunmak yolundaki politikas›n›n yeni bir örne¤ini daha sergilemi_ ve Ortado¤u bar›_ sürecine somut bir katk›da bulunmu_ olacakt›r.

Türk askerî personeli, böylece, Kore'den, Somali'den, Bosna Hersek'ten, IrakñKuveyt s›n›r›ndan ve Gürcistan'dan sonra, _imdi de Filistin'de uluslararas› bir görev, bir gözlemcilik görevi üstlenecektir. Bu uluslararas› mevcudiyette yer alacak askerî personelimizin görevlerini, her zaman ve her yerde oldu¤u gibi, ba_ar›yla yerine getirece¤ine olan inanc›m›z tamd›r.

Hükümetimizin Filistin Halk›n›n bar›_, demokrasi ve huzur içerisinde kalk›nmas›na yard›mc› olmakta gösterdi¤i gayretleri takdirle kar_›lad›¤›m›z›, Filistin Devlet Ba_kan› Say›n Arafat'›n Türkiye'ye yapmakta bulundu¤u resmî ziyaretin ili_kilerimize yeni bir ivme kazand›raca¤›ndan emin oldu¤umuzu da, bu vesileyle ifade etmek isterim.

Say›n Ba_kan, say›n milletvekilleri; biraz önce, di¤er siyasî partilerimizin de¤erli üyelerinin bir k›sm›, El Halil'de konu_land›r›lmas› tamamlanan Uluslararas› Mevcudiyette yer alacak personelimizin, an›lan kente varm›_ oldu¤unu; fakat, izin olay›n›n ancak bugün gündeme geldi¤ini belirttiler. Personelin hareketine karar verilmesinin gerekçesi, do¤al olarak, uluslararas› geli_melerin çok süratli bir _ekilde cereyan etmesidir. Bu süratli geli_me, Türkiye olarak, _üphesiz ki, bizim de hemen katk›da bulunmam›z› gerektirmi_tir. Türkiye'nin izledi¤i dinamik politika ve Ortado¤u bar›_ sürecine atfetti¤i önem, üzerine dü_eni hemen yapmas›n› gerektirmektedir. Bu politikam›z›n, Yüce Meclisimiz taraf›ndan da benimsendi¤i ve desteklendi¤i kan›s›nday›z. Bu durumda, bir gecikmenin vuku bulmas›, uluslararas› alanda Türkiye'den beklenilenler aç›s›ndan olumsuz bir etki yaratabilir ve Türkiye olarak izledi¤imiz politikaya ayk›r› dü_ebilirdi. Böyle olumsuz bir durumun ortaya ç›kmas›n›n Yüce Meclisimiz taraf›ndan da uygun bulunmayaca¤› dü_üncesiyle bu _ekilde hareket edilmek mecburiyetinde kal›nm›_t›r.

Yine, Demokratik Sol Parti Grubu ad›na konu_an De¤erli Milletvekilimiz Say›n Türk'ün, Filistin Ulusal Yönetimi ve ‹srail'le imzalanan anla_ma metninde tek bir ismin geçti¤ini söylemesiyle ilgili olarak da _unu belirtmekte fayda var:

Filistin Ulusal Yönetimi ve ‹srail'le ayr› ayr› iki mektup imzalanm›_t›r. Bu mektuplar›n içeri¤i ayn› oldu¤u için tek bir metin olarak tercüme edilmi_tir. ‹mzalanan her iki mektup, ilgili 6 ülke taraf›ndan ayr› ayr› imzalanm›_t›r. ‹ki mektup aras›nda herhangi bir statü fark› da bulunmamaktad›r. Bu konuyu da bilgilerinize sunmak istedim.

Bu vesileyle Yüce Meclisi, _ahs›m ve grubum ad›na en içten sevgi ve sayg›lar›mla selaml›yorum. (DYP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Enerem.

Say›n milletvekilleri, Ba_bakanl›k tezkeresi üzerinde gruplar ad›na yap›lan konu_malar bitmi_tir.

Þahs› ad›na, Say›n Türk; buyurun efendim. (DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

Say›n Türk, süreniz 10 dakika.

H‹KMET SAM‹ TÜRK (Trabzon) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; esas itibariyle daha önce söylediklerime ekleyecek bir _ey yok; ancak, burada bir yöntem üzerinde durmak istiyorum.

Türkiye Cumhuriyeti Resmî Gazetesinin 8 Þubat 1997 tarihli nüshas›nda, sadece, ‹srail Hükümetine yaz›lan mektubun ‹ngilizce metni yer alm›_t›r; ama, Türkçe çeviride hem ‹srail Hükümetine hem Filistin Otonom Yönetimi için Filistin Kurtulu_ Örgütüne (PLO) hitap edilmi_tir. Anayasan›n 92 nci maddesine göre, yetki istemi için Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba_kanl›¤›na gönderilen ve Say›n Ba_bakan›n imzas›n› ta_›yan yaz›n›n ekindeki belgelerde de, sadece, ‹srail Hükümetine hitaben yaz›lan mektup yer almaktad›r.

Asl›nda, gerek Yüce Meclise sunulan belgeler aras›nda gerekse Resmî Gazetede yay›mlanan belgeler aras›nda, her iki mektubun da bulunmas› gerekirdi. Çünkü, bunlar hukuk kayna¤›d›r ve ‹srail Hükümetine yaz›lan bu mektuptaki ifade, aynen Filistin Özerk Yönetimine yaz›lacak olan mektupta da tekrarlanaca¤› için, bu mektup, bir yandan ‹srail Hükümeti ile aralar›nda Türkiye'nin de yer ald›¤› 6 devlet aras›nda, öbür yandan da Filistin Kurtulu_ Örgütü ile yine aralar›nda Türkiye'nin de yer ald›¤› 6 devlet aras›nda meydana gelmi_ bir uluslararas› anla_ma niteli¤i ta_›yacakt›r. Bu husus, zaten, anla_man›n metninde de belirtilmektedir. Verilecek cevapla anla_ma tekemmül edecektir. Bu anlamda, mektup, bir çe_it anla_ma önerisi ya da özel hukukta kulland›¤›m›z terimle, bir icapt›r; onlar›n kabulüyle bir uluslararas› anla_maya dönü_ecektir.

O bak›mdan, her iki mektubun, tamam›yla ayn› içeri¤e sahip olsalar bile, Resmî Gazetede yay›mlanmas› uygun olurdu. Benim ifade etmek istedi¤im nokta buydu. Bu bir eksikliktir; bundan sonra, benzeri uygulamalarda daha dikkatli olunmas› gerekir ve Yüce Meclisin bilgilendirilmesi bak›m›ndan da buraya gönderilen belgelerin tam olmas› gerekir. Bu eksiklik, farkl› yorumlara konu olabilir. Bu çe_it yorumlara da meydan vermemek gerekir.

Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; san›yorum ki, biraz sonra yap›lacak olan oylamayla, Geçici Uluslararas› Mevcudiyet çerçevesinde görev alacak Türk askerî personelinin, Hebron Þehrine gitmesiyle ilgili uygulama onaylanm›_ olacakt›r. Asl›nda, Anayasam›z, bir izinden söz etmektedir; ama, daha önce askerî birli¤imiz, izin al›nmadan, oraya gitmi_ oldu¤u için, bu, bir onay niteli¤i ta_›yacakt›r. Grubum ad›na yapt›¤›m konu_mada da ifade etti¤im gibi, gecikmi_ de olsa, Hükümet, anayasal bir gere¤i yerine getirme yoluna girmi_tir. Ayn› biçimde, bu uygulaman›n temelinde bulunan ve Resmî Gazetede de milletleraras› antla_ma olarak yay›mlanan, Hebron'da Geçici Uluslararas› Mevcudiyet Kurulmas› Hakk›nda Anlay›_ Muht›ras› ve onun ekindeki ‹srail Hükümetine hitaben yaz›lan mektup ve Resmî Gazetede yay›mlanmamakla birlikte, yaz›ld›¤› ve imzaland›¤› anla_›lan Filistin Kurtulu_ Örgütüne hitaben yaz›lan mektup da, bu Meclisin, bu antla_malar›n onaylanmas›n› uygun buldu¤una dair bir kanuna konu olmal›d›r. Anayasan›n 90 ›nc› maddesinde öngörülen usul budur; bu usulün yerine getirilmesi zorunludur. Aksi takdirde, Anayasaya ayk›r› bir i_lem yapm›_ oluruz ve hiç kimsenin itiraz›n›n olmayaca¤› bir konuda, gereksiz yere bir hukukî sakatl›k meydana getirmi_ oluruz.

De¤erli milletvekilleri, biraz sonra yap›lacak olan oylamada, san›yorum ki, Hükümetin istedi¤i yetki verilecektir ve zaten, askerî birli¤imiz orada görevine ba_lam›_ bulunmaktad›r. Bütün Meclisin güveni olarak, Türk Silahl› Kuvvetlerinin, mehmetçi¤in, bundan önce kendisine verilen her görevde oldu¤u gibi, bu görevi de üstün ba_ar›yla yerine getirece¤ine tam inanc›m›z vard›r. Bu inançla, bu güvenle, Yüce Meclisi sayg›yla selaml›yorum. (DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Türk.

Say›n Bakan, acaba, Hükümet bu safhada konu_mak istiyor mu efendim?

DEVLET BAKANI SAC‹T GÜNBEY (Diyarbak›r) ñ Hay›r, konu_mak istemiyorum.

BAÞKAN ñ Asl›nda, tabiî, Say›n Türk'ün dedi¤i konular Anayasa konusunda çok önemli konular. Gerçi, bu _ekilde yap›lan bir i_lem, Silahl› Kuvvetlerin bir bölümünün bir yabanc› ülkeye gönderilmesi, bütün gruplarca tasvip ediliyor; ama, bunun da emsal olmamas› bak›m›ndan, bu gibi konular›n özelli¤ini belirten aç›klamalar›n da yap›lmas› gerekiyor.

Efendim, _ahs› ad›na, ayr›ca, Say›n Ali Dinçer söz istemi_lerdir.

Buyurun. (CHP s›ralar›ndan alk›_lar)

Süreniz 10 dakika.

AL‹ D‹NÇER (Ankara) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; biraz önceki konu_mamda da belirtti¤im gibi, Türkiye Cumhuriyeti, dünyadaki 50'yi a_k›n Müslüman ülke aras›ndan, El Halil'de kurulucak geçici Uluslararas› Mevcudiyet Grubuna davet edilen tek Müslüman ülke; bu, bizim için onur verici bir görev. Yaln›z, ayr›ca, bu konumumuz, bize ba_ka baz› görevler de getiriyor, sorumluluklar da getiriyor. As›rlarca, biz, ulus olarak, bu bölgede nâz›m rol oynad›k. Bu bölgede, çe_itli dinlerden insanlar›n bar›_ içerisinde, karde_çe bir arada ya_amas›n› sa¤lad›k. Þimdi de, bar›_› sa¤lamak aç›s›ndan, sorunlar›n çözümü aç›s›ndan bize görev dü_üyor.

El Halil, belirtti¤imiz gibi, tek tanr›l› üç dinin kutsal bildi¤i bir _ehir; bizim için de, Hazreti ‹brahim Camiinin oldu¤u, Hazreti ‹brahim'in do¤du¤u kutsal bir yer. Þimdi buras›, bir ölçüde, ortak bir yönetimle yönetilecek; hem ‹srailliler hem Filistinliler bir arada ya_ayacaklar; ama, biz Müslümanlar için Mekke ve Medine'den sonra üçüncü kutsal kent olan Kudüs de Filistin topraklar› içerisinde, _u anda ‹srail s›n›rlar› içerisinde ve ‹srail, Kudüs'ün ilhak› için karar ald›¤›ndan, Kudüs, bu Ortado¤u bar›_ süreci tart›_malar› içerisinde gündeme gelmedi; fakat, her zaman gündemde olmas› gereken önemli bir kent; orada da Mescidi Aksa var, Müslümanlar için, Museviler için, H›ristiyanlar için son derece önemli dinî merkezler var ve Kudüs'te de, Filistinliler ile ‹srailliler, Yahudiler ile Araplar birlikte ya_›yorlar, El Halil'e benzer bir toplumsal yap› var.

Zaman içerisinde, biz, Kudüs'te de, özellikle Müslümanlar için, Filistinliler için önemli olan sektörde El Halil'dekine benzer bir çözümün bulunmas› için çaba göstermeliyiz ve bu konuda, hem ‹srail taraf›ndan hem Filistin taraf›ndan güvenilirli¤e sahip olan Türkiye Cumhuriyeti, elinden geleni yapmal›d›r. Bu, kurulmakta olan ça¤da_, demokratik, laik Filistin Cumhuriyetinin ekonomik aç›dan da ihtiyaç duydu¤u bir konu. Böylelikle, Kudüs'te de çok yüksek olan dinî turizm potansiyeli, ça¤da_, demokratik, laik Filistin Cumhuriyetine, onun ekonomisine ciddî güç katacakt›r ve Kudüs'ü ziyaret etme durumunda olacak olan dünyadaki milyar› a_k›n Müslüman toplulu¤unun insanlar›, karde_ Filistin'in de yönetiminde söz sahibi oldu¤u Kudüs'ü ziyaret etme imkân› bulacaklard›r.

Ben, Ortado¤u bar›_ sürecini, çok zor ko_ullarda da olsa gerçekle_tiren, sa¤duyuyla bu bar›_ sürecini ba_latan, hem ‹srail'in önderlerinin hem de Filistin'in de¤erli önderi Yaser Arafat'›n, zaman içerisinde bu sorunu çözeceklerine inan›yorum. Bu sorunun çözümünde, biz, Türkiye olarak, elimizden gelen katk›y› yapmal›y›z diyorum.

Tekrar, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Say›n Ba_kan›na, de¤erli üyelerine, Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad›na en derin sayg›lar›m› sunuyorum. (Alk›_lar)

BAÞKAN ñ Te_ekkür ederim Say›n Dinçer.

Say›n milletvekilleri, Ba_bakanl›k tezkeresi üzerindeki müzakereler bitmi_tir.

Þimdi, tezkereyi tekrar okutup oylar›n›za sunaca¤›m.

Tezkereyi okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Ba_kanl›¤›na

1- Hebron (El Halil)'un Filistin Ulusal Yönetimine devrinden sonra uluslararas› gözlemcilik görevini üstlenmek üzere Türkiye, Danimarka, ‹talya, ‹sveç, ‹sviçre ve Norveç taraf›ndan olu_turulacak mevcudiyet hakk›nda ad› geçen ülkeler aras›nda 30 Ocak 1997 tarihinde Oslo'da imzalanan ve 4.2.1997 tarihli ve 97/9075 say›l› Bakanlar Kurulu Karar›yla onaylanan “Hebron'da Geçici Uluslararas› Mevcudiyet Kurulmas› Hakk›nda Anlay›_ Muht›ras›”nda ve “‹srail ile Filistin Ulusal Yönetimine Tevdi Edilecek Mektup”ta belirtilen kurallar ve amaçlar çerçevesinde görev yapmak üzere Türkiye taraf›ndan Hebron (El Halil)'a askerî personel gönderilmesi,

2 - Söz konusu Anlay›_ Muht›ras› uyar›nca Mevcudiyetin görev süresinin üç ay olmas›, ‹srail ve Filistin Ulusal Yönetiminin farkl› bir süre üzerinde mutab›k kalmamalar› halinde üç ayl›k sürelerle uzat›lmas›,

Hususunda Hükümetin yetkili k›l›nmas› için Anayasan›n 92 nci maddesine göre izin verilmesini arz ederim.

Prof. Dr. Necmettin Erbakan

Ba_bakan

BAÞKAN ñ Ba_bakanl›k tezkeresini oylar›n›za sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Oybirli¤iyle kabul edilmi_tir; hay›rl›, u¤urlu olsun. (Alk›_lar)

Diliyoruz ki, Þanl› Ordumuzun geçmi_te bu bölgede bulunmas› dolay›s›yla sa¤lanan bar›_›n, burada, tekrar ve sürekli korunmas›nda, Þanl› Ordumuz, bu gidi_iyle de yeterli bir unsur olsun.

Say›n milletvekilleri, çal›_malar›m›za devam ediyoruz herhalde; çünkü, kar_›mda çal›_maya haz›r, dinamik bir milletvekili grubu görüyorum. (RP s›ralar›ndan “Sa¤ol Ba_kan” sesleri)

Gündemin “Kanun Tasar› ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Di¤er i_ler” k›sm›na geçiyoruz.

Önce, s›ras›yla, yar›m kalan i_lerden ba_l›yoruz.

1.ó926 Say›l› Türk Silahl› Kuvvetleri Personel Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesine ‹li_kin 488 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve Millî Savunma Komisyonu Raporu (1/215) (S. Say›s› :23)

BAÞKAN ñ 926 Say›l› Türk Silahl› Kuvvetleri Personel Kanuna Bir Geçici Madde Eklenmesine ‹li_kin 488 say›l› Kanun Hükmünde Kararnameyle ilgili tasar›n›n müzakeresine kald›¤›m›z yerden devam edece¤iz.

Komisyon?.. Yok.

Ertelenmi_tir.

2. óCeza Muhakemeleri Usulü Kanunu, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kurulu_ ve Yarg›lama Usulleri Hakk›nda Kanun ve Bu Kanunlarda De¤i_iklik Yapan 18.11.1992 Tarih ve 3842 Say›l› Kanunda De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair Kanun Tasar›s› ve Adalet Komisyonu Raporu (1/543) (S. Say›s› :175)

BAÞKAN ñ Ceza Muhakemeleri Usülü Kanunu, Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kurulu_ ve Yarg›lama Usulleri Hakk›nda Kanun ve Bu Kanunlarda De¤i_iklik Yapan 18.11.1992 Tarih ve 3842 Say›l› Kanunda De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair Kanun Tasar›n›n müzakeresine kald›¤›m›z yerden devam edece¤iz.

Komisyon?.. Yok.

Ertelenmi_tir.

3. óEmniyet Te_kilat› Kanununun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair 490 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve ‹çi_leri Komisyonu Raporu (1/217) (S. Say›s› :132)

BAÞKAN ñ Emniyet Te_kilat› Kanununun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair 490 say›l› Kanun Hükmünde Kararnameyle ilgili tasar›n›n müzakeresine ba_layaca¤›z.

Komisyon?.. Yok.

Ertelenmi_tir.

4. óMillî E¤itim Bakanl›¤›n›n Te_kilat ve Görevleri Hakk›nda Kanunun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na ‹li_kin 492 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve Millî E¤itim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Raporu (1/218) (S. Say›s› :164)

BAÞKAN ñ Millî E¤itim Bakanl›¤›n›n Te_kilat ve Görevleri Hakk›nda Kanunun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na ‹li_kin 492 say›l› Kanun Hükmünde Kararnameyle ilgili tasar›n›n müzakeresine ba_layaca¤›z.

Komisyon?.. Yok.

Ertelenmi_tir.

5.ó625 Say›l› Özel Ö¤retim Kurumlar› Kanunu ile 222 Say›l› ‹lkö¤retim ve E¤itimKanununun Baz› Hükümlerinin De¤i_tirilmesi Hakk›nda 254 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ile 625 Say›l› Özel Ö¤retim Kurumlar› Kanununun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair 326 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ve Millî E¤itim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu Raporu (1/71, 1/111) (S. Say›s› :168)

BAÞKAN ñ 625 Say›l› Özel Ö¤retim Kurumlar› Kanunu ile 222 Say›l› ‹lkö¤retim ve E¤itim Kanununun Baz› Hükümlerinin De¤i_tirilmesi Hakk›nda 254 Say›l› Kanun Hükmünde Kararname ile 625 Say›l› Özel Ö¤retim Kurumlar› Kanununun Bir Maddesinde De¤i_iklik Yap›lmas›na Dair 326 say›l› Kanun Hükmünde Kararnameyle ilgili tasar›n›n müzakeresine ba_layaca¤›z.

Komisyon?.. Yok.

Ertelenmi_tir.

6. óYurtd›_›nda Bulunanlar›n Sosyal Güvenlikleri Hakk›nda Borçlanma Kanunu Tasar›s› ve Sa¤l›k, Aile, Çal›_ma ve Sosyal ‹_ler Komisyou Raporu (1/569) (S. Say›s› :209) (1)

BAÞKAN ñ Yurtd›_›nda Bulunanlar›n Sosyal Güvenlikleri Hakk›nda Borçlanma Kanunu Tasar›s›n›n müzakeresine ba_l›yoruz.

Komisyon?.. Burada.

Hükümet?.. Burada.

Komisyon raporunun okunup okunmamas› hususunu oylar›n›za sunaca¤›m. Yaln›z, bir arkada_›m›z›n gönderdi¤i bir önergeyle karar yetersay›s› isteniyor.

Komisyon raporunun okunmas›n› kabul edenler... Kabul etmeyenler... Karar yetersay›s› yoktur.

Birle_ime 10 dakika ara veriyorum.

BAÞKAN ñ Türkiye Büyük Millet Meclisinin 59 uncu Birle_iminin ‹kinci Oturumunu aç›yorum.

Say›n milletvekilleri, çal›_malar›m›za, kald›¤›m›z yerden devam ediyoruz.

6.óYurtd›_›nda Bulunanlar›n Sosyal Güvenlikleri Hakk›nda Borçlanma Kanunu Tasar›s› ve Sa¤l›k, Aile, Çal›_ma ve Sosyal ‹_ler Komisyonu Raporu (1/569) (S. Say›s› :209) (Devam)

BAÞKAN ñ Biraz önce, Yurtd›_›nda Bulunanlar›n Sosyal Güvenlikleri Hakk›nda Borçlanma Kanunu Tasar›s›n›n müzakeresine geçmi_tik ve Sa¤l›k, Aile, Çal›_ma ve Sosyal i_ler Komisyonu raporunun okunup okunmamas› konusunda yapt›¤›m›z oylamada karar yetersay›s›n›n aranmas› istenmi_ti. Yapt›¤›m›z oylamada karar yetersay›s›n› bulamad›¤›m›z için, birle_ime 10 dakika ara vermi_tim.

Komisyon ve Hükümet yerlerini ald›lar.

Þimdi, yeniden oylama yapaca¤›m ve karar yetersay›s›n› arayaca¤›m.

Raporun okunmas›n› kabul edenler... Kabul etmeyenler... Raporun okunmas› kabul edilmemi_tir.

Tasar›n›n tümü üzerinde söz isteyen var m›?

HASAN HÜSAMETT‹N ÖZKAN (‹stanbul) ñ Var, var...

BAÞKAN ñ Bize intikal eden: Cumhuriyet Halk Partisi Grubu ad›na Bekir Kumbul, ANAP Grubu ad›na Recep M›zrak; _ah›slar› ad›na, Say›n Emin Kul, Say›n Nihat Matkap, Say›n Kâz›m Arslan, Say›n Mehmet Aykaç, Say›n Hikmet Sami Türk, Say›n Bekir Yurdagül, Say›n S›tk› Cengil, Say›n Atilâ Sav.

CHP Grubu ad›na, Say›n Bekir Kumbul; buyurun. (CHP s›ralar›ndan alk›_lar)

Süreniz 20 dakikad›r.

CHP GRUBU ADINA BEK‹R KUMBUL (Antalya) ñ Say›n Ba_kan, de¤erli milletvekilleri; yurt d›_›nda bulunanlar›n sosyal güvenli¤iyle ilgili olarak gerçekle_tirece¤imiz yahut da gerçekle_tiremeyece¤imiz 209 s›ra say›l› Borçlanma Yasa Tasar›s› hakk›nda, Cumhuriyet Halk Partisinin görü_lerini sunmak üzere kürsüye ç›km›_ bulunuyorum; bu vesileyle, siz Yüce Meclisi sayg›yla selaml›yorum.

De¤erli arkada_lar›m, sosyal güvenli¤in zihinlerde uyand›rd›¤› kavram›n ki_iler için bir mutluluk oldu¤unu, bir güvence oldu¤unu hepimiz biliyoruz. Yine, sosyal güvenlik, genel anlamda, ki_ilerin gelirleri ne olursa olsun, onlar›n sosyal ve ekonomik durumlar› göz önünde bulundurularak geleceklerinin güvence alt›na al›nmas› anlam›na gelmektedir. Ülkemizde, sosyal hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetinde, sosyal güvenlik, devlet için bir görev, bir ödevdir; ama, ki_i için de bir hakt›r ve do¤u_tan kazan›lm›_ bir hak olarak belirlenmi_tir. Bugün geldi¤imiz noktada, maalesef, ülkemizin üçte biri, yani 21 milyondan daha fazla insan›m›z, sosyal güvenlikten de mahrumdur. Bu da bir gerçek; ama, geriye dönüp bakt›¤›m›zda görüyoruz ki, elli y›ll›k deneyimiyle, ülkemizde, sosyal güvenlik sistemi, her geçen gün biraz daha s›k›nt›ya giriyor, ekonomik anlamda darbo¤aza giriyor. Bunu, geçmi_ günlerde burada dile getirdik. Bunun için ara_t›rma komisyonlar› kurduk, s›k›nt›lar›n nereden geldi¤ine bakt›k, özellikle primli sosyal güvenlik sistemlerinde, ba_ta Sosyal Sigortalar Kurumu olmak üzere, Emekli Sand›¤› ve Ba¤-Kur'da giderek artan ekonomik s›k›nt›lar› gördük ve bunda da en önemli nedenin, borçlanma yasalar› oldu¤unu da hepimiz biliyoruz.

De¤erli arkada_lar›m, bugüne kadar -1969'lardan ba_layan ve günümüze kadar- 11 kez, borçlanma yasas› ç›kar›lm›_; ama, her seferinde borçlanma yasalar›, Sosyal Sigortalar Kurumunun üzerine bir kambur gibi binmi_tir. Dü_ünün ki, y›llard›r gelece¤i için prim yat›ran ki_ilerin, yirmi yirmibe_ y›l prim yat›ran ki_ilerin üzerine, borçlanma yasalar›yla yeni ki_iler eklenmi_, haks›zl›klar olu_mu_ ve ekonomik s›k›nt›lar çekilmi_tir. Sanki bunlardan biz ders alm›yormu_ças›na, bugün, 12 nci borçlanma yasas›n› ç›karmak için burada toplanm›_ bulunuyoruz.

De¤erli arkada_lar›m, isterseniz, ele_tirisine geçmeden önce, yeni olu_turaca¤›m›z borçlanma yasas›nda temel hatlar›yla neler var, nas›l bir yasal düzenleme getirece¤iz k›saca onlardan size bahsedeyim.

De¤erli arkada_lar›m, yurtd›_›na ç›km›_ -ve girmi_ olan- bir vatanda_›m›z, yurtd›_›nda çal›_mak zorunda de¤il, yeter ki, yurtd›_›na ç›kt›¤›n› kan›tlas›n, bu yasadan yararlanacak. Günde 2,5 dolar üzerinden 5 bin gün i_günü borçlan›yor. Toplam 12 bin 500 dolar borçlanarak bu haktan yararlanabilecek. Toplanan 12 500 dolar üç e_it taksit halinde; ilk taksidi 15 Mart 1997 tarihinde -yani, bir ay bile kalmad›- ikinci taksidi may›s 15'te, üçüncü taksidi temmuz 15'te olmak üzere, yeni olu_turulacak bir kasada toplanacak ve bunun yüzde 20'si devlete irat kaydedilecek; yani, 12 500 dolar›n 2 500 dolar› devlete irat kaydedilecek güvence anlam›nda ve ki_iler, kad›n 50 ya_›n› doldurunca, erkek ise 55 ya_›n› doldurunca, üç y›l sonra, yani, 2000 y›l›n›n 15 Temmuzunda emeklili¤e hak kazanm›_ olacak. Bu tarihten itibaren ayn› ki_iler, hak sahipleri ve bakmakla yükümlü olduklar› sa¤l›ktan da yararlan›r duruma gelecekler.

Di¤er bilmemiz gereken bir konu, ödeme yapacak hak sahipleri, dolar üzerinden yat›racaklar; ama, emekli maa_› ba¤lan›rken, yani üç y›l sonra, 2000 y›l›nda, 506 say›l› Sosyal Sigortalar Kanunu gereklerine göre Türk Liras› kar_›l›¤›nda emekli olacaklar. Bunun bir de¤i_ikli¤i ise, hak sahibi bu zamana kadar ölmü_ veya malul olmu_sa, emeklili¤e ba¤lanabilecek yahut da sa¤l›ktan yararlanabilecek; sa¤l›kl› ise, üç y›l hasta olmadan beklemek durumunda kalacak.

Di¤er bir konu, yeni bir kasa olu_turulacak. Bugüne kadar üç kasa vard›: Sosyal Sigortalar Kurumu, Ba¤-Kur, Emekli Sand›¤›. Þimdi, dördüncü bir kasa olu_turuyoruz ve yönetiminde de, yine, hak sahiplerinden kimse yok. Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› Müste_ar› ba_kanl›¤›nda, yine Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› üst düzey bir bürokrat›, Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlü¤ü üst düzey bir bürokrat›, Hazine Müste_arl›¤›n›n ba¤l› oldu¤u bakanl›ktan üst düzey bir bürokrat ve Maliye Bakanl›¤›ndan bir bürokrat olmak üzere, 5 ki_iden olu_an bir yönetim kurulu olu_turulacak. Yine, burada da -geçen günlerden beri üzerinde çal›_ageldi¤imiz, hak sahipleri de yönetimde bulunsun dedi¤imiz burada da- o hak sahiplerinden yönetimde kimse olmad›¤›n› da görüyoruz.

De¤erli arkada_lar›m, getirilmek istenen borçlanma yasa tasar›s›n›n ana ilkeleri bunlar. Bu borçlanma yasa tasar›s›yla, temel sosyal güvenlik sistemindeki eksikliklerin veya s›k›nt›lar›n giderilece¤ine dair herhangi bir emare görülmemektedir. Daha önce, 1985 y›l›nda ç›kar›lan 3201 say›l› borçlanma yasas›, ayn› amaçlarla, ayn› duygularla getirilmi_, geçen onbir y›ll›k süreye ra¤men amac›na ula_amam›_t›r. Sanki bunu da görmüyormu_ gibi, _imdi yine, günlük 2,5 dolar borçlanarak, 5 bin i_günü üzerinden borçlanma yasas› ç›kar›yoruz.

De¤erli arkada_lar›m, amaçlanan düzenlemenin, halen yürürlükte olan sosyal güvenlik sistemiyle çeli_ti¤ini görüyoruz; yani, var olan sosyal güvenlik sistemiyle, yeni getirdi¤imiz sosyal güvenlik sistemi aras›nda -kasa aras›nda- çeli_kiler var. Her _eyden önce, bu, Anayasan›n e_itlik ilkesine ayk›r›d›r; bunun alt›n› çiziyorum; bir.

‹kincisi; bugüne kadar var olan üç kasaya, dördüncü bir kasa eklemi_ oluyoruz. Oysaki, Yedinci Be_ Y›ll›k Kalk›nma Plan›nda yerini alan ve temel sosyal güvenlik sistemi kapsam›nda, sosyal güvenlik sistemlerinin bir çat› alt›nda toplanmas› planlan›rken, öncelikle norm ve standart birli¤i sa¤lan›p, tek çat› alt›nda birle_tirilmesi hesaplan›rken, bugün, dördüncü bir kasa daha olu_turuyoruz; bunu da yanl›_l›¤›n di¤er bir yönü diye görüyoruz.

Ayr›ca, yeni olu_turulacak kasada idarî yön, Sosyal Sigortalar Kurumu üzerine yüklenmektedir. Oysaki, bakt›¤›m›z zaman, Sosyal Sigortalar Kurumu, bugün kendi yükünü kald›ramaz durumdad›r. Sosyal Sigortalar Kurumu sanki kendi yükünü kald›rm›_ gibi, idarî yönden yeni bir yük daha ekliyoruz, malî yönünü de, yeni olu_turdu¤umuz yönetim taraf›ndan sürdürüyoruz; bu da di¤er bir yanl›_l›k.

De¤erli arkada_lar›m, di¤er bir konu, sa¤l›k yard›mlar› aç›s›ndan bakt›¤›m›z zaman, ki_iler, üç y›l bekleyip emekli olduktan sonra hak sahipleri ve bakmakla yükümlüleri sa¤l›ktan da yararlan›r durumda olacaklar. Þimdi, hak sahipleri yönünden bakt›¤›m›z zaman, ki_i, hastalanmak için üç y›l beklemek zorunda m›? Veya, ki_i malul olmu_sa, hak sahibi ölmü_se, bakmakla yükümlüleri o zaman sa¤l›ktan yararlan›r durumda; orada bir eksiklik var; bir.

Y›llarca prim yat›rarak, 25 y›l prim yat›rarak, sa¤l›k primi yat›rarak sa¤l›ktan yararlanan vatanda_lar›m›zla, sa¤l›k primi yat›rmadan borçlanma yasas›ndan yararlanan vatanda_lar›m›z aras›nda da bir farkl›l›k do¤maktad›r; bu da, Anayasan›n temel ilkelerine, e_itlik ilkesine ayk›r›d›r; bunun alt›n› çiziyorum; iki.

De¤erli arkada_lar›m, ayl›k ba¤lanmas› aç›s›ndan bakt›¤›m›z zaman, mevcut 2147 ve 3201 say›l› Kanunlara göre prim ödeyerek borçlanma yasas›ndan yararlanan vatanda_lar›m›zla, yeni olu_turulan borçlanmadan yararlanacak vatanda_lar›m›z aras›nda da farkl›l›klar olacakt›r. Zaten, 3201 say›l› Yasaya göre borçlananlar, yat›rd›klar› primi, iki üç y›l içerisinde geri al›yorlard›. Bu sefer, günlük 2,5 dolarla borçlanarak 12 500 dolar yat›ran vatanda_lar›m›z da, yat›rd›klar› primi ortalama yedi y›l gibi bir sürede geri al›yorlar. O zaman, yirmibe_ y›l süreyle prim yat›rarak emekli olan insanlar›m›zla, yeni borçlanma yasas›ndan yararlanacak hak sahipleri aras›nda farkl›l›klar do¤acakt›r.

Di¤er bir konu, 2007 y›l›nda, kasada ödenecek para kalmad›¤› zaman ne olacak, o da belli de¤ildir; yani, 2007 y›l›nda kasa s›f›rlanacakt›r. O zaman, hak sahiplerine art›k “kasada para kalmad›; sizden tekrar para toplayaca¤›z” m› diyece¤iz; yoksa, bunu, devlet mi ödeyecek? Devlet ödeyecekse, di¤er insanlar›m›za, daha önce, yirmi yirmibe_ y›l prim ödeyerek emekli olan insanlar›m›za kar_› bir haks›zl›k olu_acakt›r; bunun da alt›n› çiziyorum.

Di¤er bir olay, ikili sosyal güvenlik sözle_mesi imzalam›_ olan ülkeler aras›nda sorunlar vard›r.

De¤erli arkada_lar›m, ikili sosyal güvenlik anla_mas› yapt›¤›m›z ülkelerde ikametgâh› bulunan vatanda_lar›m›z, e¤er, herhangi bir i_te çal›_m›yorsa, i_sizlik sigortas› almaktad›r; yeni bir sosyal güvenlik sistemine geçti¤i için, i_sizlik sigortas› alamayacakt›r.

‹kinci bir konu, yine, bu vatanda_lar›m›z, aile yard›m› almaktad›r; yeni bir sosyal güvenlik sistemine girdi¤i için bundan da yararlanamayacakt›r. Oysaki, bugün, Hollanda'daki bir vatanda_›m›z ayda 80 milyon liraya varan i_sizlik sigortas› almaktad›r ve yine, be_ çocuklu bir aileyi dü_ünürsek, 40 milyon liraya varan -bugünkü de¤eriyle- aile yard›m› almaktad›r; bunlardan da yararlanamayacakt›r. Ayr›ca, çal›_t›klar› ülkelerde almakta olduklar› malullük, ya_l›l›k ve ölüm ayl›klar›nda da azalmalar olacakt›r. Öyleyse, yurt d›_›nda ikametgâh› bulunan vatanda_lar›m›z için de yarar de¤il zarar getirecektir.

De¤erli arkada_lar›m, yine, günlerdir söyleyegeldi¤imiz gibi, yönetimine bakt›¤›m›z zaman, hak sahiplerinden hiç kimseyi göremiyoruz; yine, devlet taraf›ndan olu_turulmu_ bir yönetim kurulu vard›r. Ba_ta Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› Müste_ar› ve buna ba¤l›, yine, Çal›_ma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤›ndan üst düzey bir bürokrat, Sosyal Sigortalar Kurumu Genel Müdürlü¤ünden bir bürokrat, Hazineden bir bürokrat, Maliyeden bir bürokrat... Bak›yoruz, hak sahiplerinden hiç kimseyi göremiyoruz.

Peki, bu yönetimde devlet katk›s› olsun mu; olmal›d›r; ama, devlet maddî bak›mdan ne kadar destek veriyorsa yönetimde o kadar bulundurulmal›d›r. Buna bakt›¤›m›z zaman, devletin katk›s› yok. B›rak›n katk›s›n›, hak sahiplerinin yat›rd›¤› paran›n yüzde 20'sini Hazineye irat kaydediyorsunuz; ama, yönetiminde hak sahiplerinden hiç kimseyi bulundurmuyorsunuz. Yani, davul hak sahiplerinin s›rt›nda, tokmak hükümetin elinde, istedi¤i gibi çalabilecek; bunu görüyorsunuz. Oysaki, Avrupa Birli¤i ülkelerinde, o ülkelerin sosyal güvenlik sistemlerine yapt›klar› yard›m, bugün, yüzde 34'ler, yüzde 35'ler düzeyindedir; bizim ülkemize bakt›¤›m›z zaman, b›rak›n yard›m›, onlardan katk› al›nmaktad›r. Yani, bu _ekliyle, her _eyden önce, bir sosyal güvenlik kurulu_u gibi görünmemektedir. Bu, olsa olsa, ancak özel sigortac›l›k _eklinde bir görünüm vermektedir.

De¤erli arkada_lar›m, hangi yönüyle bakarsak bakal›m, getirilen yeni borçlanma yasa tasar›s›, hak sahipleri aç›s›ndan da, sosyal güvenlik sistemi aç›s›ndan da, herhangi bir yarar getirmemektedir; bir yere yarar getirmektedir, o da mevcut Hükümete.

De¤erli arkada_lar, bu borçlanma yasa tasar›s›ndan 400 bin ki_inin yararlanmas› dü_ünülmektedir. 400 bin ki_i, toplam 5 milyar dolar gelir sa¤layacakt›r. Bu 5 milyar dolar›n 1 milyar dolar›, zaten Hazineye irat kaydedilecektir; geri kalan 4 milyar› da, üç y›l kullan›ld›ktan sonra, hak sahipleri emekli edilecektir. Yani, üç y›l sonra kim öle, kim kala mant›¤›yla getirilmi_ bir yasa tasar›s› görünümündedir.

(Mikrofon otomatik cihaz taraf›ndan kapat›ld›)

BAÞKAN ñ Say›n Kumbul, size eksüre veriyorum. Konuyu çok iyi incelemi_siniz, te_ekkür ederim.

Buyurun efendim.

BEK‹R KUMBUL (Devamla) ñ Te_ekkür ederim Say›n Ba_kan. Asl›nda, ben de sözümün sonuna gelmi_tim; ama, bir iki saniye geçirdim, özür diliyorum.

BAÞKAN ñ Fark etmez; size eksüre verdim efendim.

BEK‹R KUMBUL (Devamla) ñ De¤erli arkada_lar›m, bu görünü_üyle, bizim bu borçlanma yasa tasar›s›na, Cumhuriyet Halk Partisi olarak “evet” diyebilmemiz mümkün de¤ildir.

Bu vesileyle, Yüce Meclisi, tekrar, sayg›yla, sevgiyle selaml›yorum. (CHP ve DSP s›ralar›ndan alk›_lar)

BAÞKAN ñ Say›n Kumbul, konuyu hem iyi incelemi_siniz hem de konuya ba¤l› olarak konu_tunuz, te_ekkür ederim.

Say›n milletvekilleri, çal›_ma süremizin bitmesine çok az zaman bir zaman var; yeni bir arkada_›m›z›n konu_mas› için de 20 dakikaya ihtiyaç var. ‹sterseniz, süreyi uzatal›m.

SAL‹H KAPUSUZ (Kayseri) ñ Uzatal›m Say›n Ba_kan.

HASAN HÜSAMETT‹N ÖZKAN (‹stanbul) ñ Hay›r Say›n Ba_kan...

SAL‹H KAPUSUZ (Kayseri) ñ Uzatal›m...

BAÞKAN ñ Ama, karar yetersay›s› istenirse...

HASAN HÜSAMETT‹N ÖZKAN (‹stanbul) ñ Yoklama isteriz Say›n Ba_kan...

SAL‹H KAPUSUZ (Kayseri) ñ Say›n Ba_kan, 15 dakika, 10 dakika konu_uruz.

BAÞKAN ñ 10 dakika mühim de¤il; ama, arkada_lar›m›z mademki muhalefet... 10 dakika fark çok fazla bir _ey de¤il. Süreyi uzatmak zorunda kalaca¤›m, _imdi uzatmama karar› gelecek, onun için rica ediyorum, pek ›srar etmeyelim.

Çal›_ma süremizin bitmesine çok az bir zaman var. Bu itibarla, Bakanlar Kurulu üyeleri hakk›nda 11/7 ve 11/8 esas numaral› Gensoru önergeleriyle di¤er denetim konular›n› görü_mek için, 25 Þubat 1997 Sal› günü Saat 15.00'te toplanmak üzere, birle_imi kapat›yorum.

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1. ñ Çanakkale Milletvekili Hikmet Ayd›ní›n, Manavgat Suyu Projesine ‹li_kin Sorusu ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan› M. Recai Kutaní›n yaz›l› cevab› (7/1829)

25.12.1996

A_a¤›daki sorular›m›n Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan› Say›n Recai Kutaní›n yaz›l› yan›tlamas› için gere¤inin yap›lmas›n› sayg›lar›mla arz ederim.

Hikmet Ayd›n

Çanakkale

1. Manavgat Suyunun ihraç edilmesi dü_üncesine projelendirme baz›nda ne zaman ve hangi iktidar döneminde ba_lanm›_t›r?

2. Projelendirme a_amas›nda hangi yerel kurum ve kurulu_lara dan›_›lm›_t›r ve/veya dan›_›lmas› gerekti¤i halde dan›_›lmam›_t›r?

3. Bu projenin haz›rlanmas› esnas›nda harcand›¤› öne sürülen 150 000 000 $í› alt kalemlere ay›rarak aç›klar m›s›n›z?

T.C.

Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanl›¤› 19.2.1997

Ara_t›rma, Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Ba_kanl›¤›

Say› : B.15.0.APK.0.23.300.262/2598

Konu : Yaz›l› Soru Önergesi

‹lgi : T.B.M.M. Ba_kanl›¤›n›n 10 Ocak 1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1829-4780/13316 say›l› yaz›s›.

Çanakkale Milletvekili Say›n Hikmet Ayd›ní›n _ahs›ma tevcih etti¤i ve Türkiye BüyükMillet Meclisi ‹çtüzü¤ünün 99 uncu maddesi gere¤ince cevapland›r›lmas› istenen 7/1829 Esas No.lu yaz›l› soru önergesi ile ilgili bilgiler haz›rlanarak ekte sunulmu_tur.

Bilgilerinize arz ederim.

M. Recai Kutan

Enerji ve Tabiî Kaynaklar

Bakan›

Soru 1. Manavgat Suyunun ihraç edilmesi dü_üncesine projelendirme baz›nda ne zaman ve hangi iktidar döneminde ba_lanm›_t›r?

Cevap 1. Ülkemizin ve d›_ ülkelerin su ihtiyaçlar›n›n Manavgat Çay›nda kar_›lanmas› hususu, 1980íli y›llarda ele al›nm›_t›r. Bu amaçla proje, 8.8.1990 tarih ve 90/750 say›l› Bakanlar Kurulu Karar› ile Kamu Ortakl›¤› ‹daresi Ba_kanl›¤›n›n 1990 Y›l› Yat›r›m Program›na al›nm›_ ve mülkiyeti DS‹ uhdesinde kalmak üzere Kamu Ortakl›¤› ‹daresi Ba_kanl›¤› ad›na 28.2.1984 tarih ve 2983 say›l› Kanun kapsam›nda, DS‹ taraf›ndan 3.9.1991 tarihinde ihale edilmi_tir.

Soru 2. Projelendirme a_amas›nda hangi yerel kurum ve kurulu_lara dan›_›lm›_t›r ve/veya dan›_›lmas› gerekti¤i halde dan›_›lmam›_t›r?

Cevap 2. Söz konusu projenin bir bölümünü olu_turan ìDeniz Yap›lar›în›n özel bilgi ve ihtisas gerektirmesi ve Türkiyeíde ilk defa gerçekle_tirilecek olmas› nedenleriyle ihale a_amas›nda deniz yap›lar› konusunda ihtisas sahibi ba¤›ms›z firmalardan bilgi al›nm›_t›r. Denizalt› ara_t›rmalar› için ise Deniz ve O_inografi Dairesi Ba_kanl›¤›na dan›_›larak batimetrik haritalar temin edilmi_ olup, ihalenin sonuçlanmas›n› müteakip deniz yap›lar›yla ilgili olarak mü_avirlik hizmetleri ihalesine ç›k›lm›_ ve ihale sonucu bir Amerikan firmas› mü_avir olarak tutulmu_tur.

Soru 3. Bu projenin haz›rlanmas› esnas›nda harcand›¤› öne sürülen 150 000 000 $í› alt kalemlere ay›rarak aç›klar m›s›n›z?

Cevap 3. Söz konusu projenin, projelendirme safhas›nda herhangi bir harcama yap›lmam›_t›r.

‹n_aat safhas›nda ise;

a) Kara yap›lar› için; 35 000 000 $íl›k

b) Deniz yap›lar› için; 17 500 000 $íl›k bir harcama yap›lm›_ ancak finansman yetersizli¤i nedeniyle ödeme yap›lmam›_ olup, deniz yap›lar› için yakla_›k 60 000 000 $íl›k bir harcama beklenmektedir.

2. ñ Tekirda¤ Milletvekili Bayram F›rat Dayan›kl›ín›n, Çorlu-Esenler, Malkara-Bulgurlu köylerinin telefon santral› ar›zalar›n›n giderilmesine ili_kin sorusu ve Ula_t›rma Bakan› Ömer Barutçuínun yaz›l› cevab› (7/1834)

26.12.1996

A_a¤›daki sorular›m›n yaz›l› olarak Ula_t›rma Bakan› Say›n Ömer Barutçu taraf›ndan yan›tlanmas›n› sayg›lar›mla arz ederim.

Dr. B. F›rat Dayan›kl›

Tekirda¤

Çorluínun Esenler ve Malkaraín›n Bulgurlu Köyü sakinleri, köylerindeki telefon santralinin sürekli olarak ar›zalanmas› sebebiyle telefon görü_mesi yapamad›klar›ndan yak›nmakta ve bu konudaki _ikâyetlere ra¤men, henüz yetkililerden gerekli ilgiyi görmediklerini beyan etmektedirler.

1. Yukar›da ad› geçen köylerin telefon santralindeki ar›zalar›n giderilmesi için ne gibi çal›_malar yap›lmaktad›r?

2. Telefon santralinin yenilenmesi dü_ünülüyor mu?

3. E¤er dü_ünülüyorsa çal›_malar hangi a_amadad›r?

T.C.

Ula_t›rma Bakanl›¤› 19.2.1997

Ara_t›rma, Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Ba_kanl›¤›

Say› : B.11.0.APK.0.10.01.21.E.A-236-4154

Konu : Tekirda¤ Milletvekili Bayram F›rat Dayan›kl›ín›n

Yaz›l› Soru Önergesi

‹lgi : a) TBMM Ba_kanl›¤›n›n 10 Ocak 1997 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02/4936-13305 say›l› yaz›s›.

Tekirda¤ Milletvekili Bayram F›rat Dayan›kl›ín›n Bakanl›¤›ma yöneltti¤i 7/1834-4811 say›l› yaz›l› soru önergesinin cevab› ekte sunulmu_tur.

Bilgilerinize arz ederim.

Ömer Barutçu

Ula_t›rma Bakan›

Sorular :

Çorluínun Esenler ve Malkaraín›n Bulgurlu Köyü sakinleri, köylerindeki telefon santralinin sürekli olarak ar›zalanmas› sebebiyle telefon görü_mesi yapamad›klar›ndan yak›nmakta ve bu konudaki _ikâyetlere ra¤men, henüz yetkililerden gerekli ilgiyi görmediklerini beyan etmektedirler.

1. Yukar›da ad› geçen köylerin telefon santralindeki ar›zalar›n giderilmesi için ne gibi çal›_malar yap›lmaktad›r?

2. Telefon santralinin yenilenmesi dü_ünülüyor mu?

3. E¤er dü_ünülüyorsa çal›_malar hangi a_amadad›r?

Cevap :

Tekirda¤ ‹li Çorlu ‹lçesi Esenler Merkezinde 500-A tipi santral hizmet vermektedir. Santralda yap›lan incelemede herhangi bir problemle kar_›la_›lmam›_t›r. Ancak sözkonusu santralda zaman zaman i_letmeye yönelik baz› ar›zalar olu_makta ve teknik personelce ivedilikle müdahale edilmektedir.

Esenler Köyündeki santral 216 ba¤l› abone ile çal›_maktad›r. Santral›n yenilenmesi 1997 y›l›nda emsalleriyle birlikte de¤erlendirilecektir.

Tekirda¤ ‹li Bulgurla Merkezi; Þarköy ‹lçesi Uluman Köyü santral›ndan çal›_maktad›r. Uluman Köyünde Elif-1 santral› hizmet vermektedir. Santralda yap›lan incelemede herhangi bir problemle kar_›la_›lmam›_t›r.

3. ñ Bart›n Milletvekili Cafer Tufan Yaz›c›o¤luínun, özürlü sporculara ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Bahattin Þekeríin cevab› (7/1864)

A_a¤›daki sorular›m›n DevletBakan› Say›n Bahattin Þeker taraf›ndan yaz›l› olarak cevapland›r›lmas›n› sayg›lar›mla arz ve talep ederim. 7.1.1997

Cafer Tufan Yaz›c›o¤lu

Bart›n

Soru 1. Gençlik ve Spor Genel Müdürlü¤ünce özürlüler il sorumlular› emrine 1997 y›l› bütçesinden ödenek gönderilecek midir?

Soru 2. Gençlik ve Spor GenelMüdürlü¤ünce özürlü sporculara antrenör yeti_tirmek amac› ile kurs aç›lmas› dü_ünülüyor mu?

T.C.

DevletBakanl›¤› 19.2.1997

Say› : B.02.0.019.0.00.00.00/00316

‹lgi : 20.1.1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-71864- 4873/13789 say›l› yaz›n›z.

Bart›n Milletvekili Cafer Tufan Yaz›c›o¤luínun yaz›l› soru önergesine verilen cevaplar ekte sunulmaktad›r.

Bilgilerinize arz ederim.

Bahattin Þeker

DevletBakan›

Konu : Bart›n Milletvekili Say›n Cafer Tufan Yaz›c›o¤luína ait yaz›l› soru önergesi.

Soru 1. Gençlik ve Spor Genel Müdürlü¤ünce Özürlüler ‹l Sorumlular› emrine 1997 y›l› bütçesinden ödenek gönderilecek midir?

Cevap 1. Genel Müdürlü¤ümüz Bütçesinden 1997 y›l›nda Özürlüler ‹l Sorumlular› emrine ödenek gönderilmesi mevzuat gere¤i mümkün de¤ildir.

Ancak, özürlüler spor faaliyet giderleri için her y›l ta_ra te_kilat›m›z olan ve özel bütçeli Gençlik ve Spor ‹l Müdürlüklerinin bütçelerine ödenek konulmakta, ayr›lan miktarlar da y›l› içerisinde il müdürlükleri taraf›ndan belirli bir takvime dayanan özürlüler spor faaliyetlerinde kullan›lmaktad›r.

Soru 2. Gençlik ve Spor GenelMüdürlü¤ünce özürlü sporculara antrenör yeti_tirmek amac› ile kurs aç›lmas› dü_ünülüyor mu?

Cevap 2. Genel Müdürlü¤ümüzce 1997 y›l› içerisinde düzenlenecek yurtiçi e¤itim faaliyetleri a_a¤›da belirtilmektedir.

A) Zihinsel Engelliler E¤itim Faaliyetleri :

1. Futbol E¤itim Semineri

2. Kulüp Yöneticileri ve Klafikasyon Semineri

Hakem ve antrenör Semineri

B) ‹_itme Engelliler E¤itim Faaliyetleri :

1. Antrenör Monitör Semineri

2. Masa Tenisi, Atletizm, Yüzme E¤itim Semineri

Kulüp Ba_kanlar› Toplant›s›

C) Yurtiçinde Yabanc›larla Yap›lacak Faaliyetler :

13 ñ 16 Mart 1997 Sakarya : Muhtelif illerden 60 antrenör ve hakem aday› kat›lacak olup kurs yurt d›_›ndan gelecek üyeler taraf›ndan verilecektir.

Yurt D›_› E¤itim Faaliyetleri :

7 - 9 Mart 1997 Çekoslovakya : 1 Hakem i_tirak edecektir.

Bilgilerinizi arz ederim.

4. ñ Artvin Milletvekili Süleyman Hatino¤luínun, Artvin ve ilçelerindeki vatanda_lar›n orman i_letmelerinden olan alacaklar›na ili_kin sorusu ve Orman Bakan› M. Halit Da¤l›ín›n yaz›l› cevab› (7/1868)

A_a¤›daki sorular›m›n Orman Bakan› taraf›ndan yaz›l› olarak cevapland›r›lmas› hususunda delaletlerinizi arz ederim.

Süleyman Hatino¤lu

Artvin

Artvin ‹li ve ilçelerinde vatanda_lar›m›z, orman i_letmelerindeki alacaklar›n› alamad›klar›n› bildirmektedirler.

Bu Nedenle Sorular›m :

1. Artvin ‹li ve ilçelerinde orman ‹_letmelerinin vatanda_lar›m›za ne miktarda borçlar› vard›r?

2. Bu paralar ilgililere ne zaman ödenecektir?

3. 1945íten sonra, ormanlar› korumalar› amac›yla vatanda_lara tapular›yla birlikte verilen araziler, _imdi tapular iptal edilip hiç bir bedel ödenmeden vatanda_lar›m›zdan geri al›nmaktad›r.

Bu yanl›_l›¤›n düzeltilmesi için yeni bir kanun ç›karmay› dü_ünüyor musunuz?

T.C.

Orman Bakanl›¤› 20.2.1997

Ara_t›rma, Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Ba_kanl›¤›

Koordinasyon ve Mevzuat Dairesi

Ba_kanl›¤›

Say› : KM.1.SOR./111-478

Konu : Say›n Süleyman Hatino¤luínun

Yaz›l› Soru Önergesi

‹lgi : a) 18.2.1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1868-4880/13819 say›l› yaz›n›z.

b) 20.1.1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1868- 4880/13819 say›l› yaz›n›z.

c) 4.2.1997 tarih ve KM.1.SOR./75 say›l› yaz›m›z.

Artvin Milletvekili Say›n Süleyman Hatino¤luínun ìArtvin ve ilçelerindeki vatanda_lar›n Orman ‹_letmelerinden olan alacaklar›na ili_kin yaz›l› soru önergesiî fotokopisi ili_ikte olan ilgi (c) yaz›m›zla cevapland›r›lm›_t›r.

Arz ederim.

M. Halit Da¤l›

Orman Bakan›

T.C.

Orman Bakanl›¤› 4.2.1997

Ara_t›rma, Planlama ve Koordinasyon

Kurulu Ba_kanl›¤›

Koordinasyon ve Mevzuat Dairesi

Ba_kanl›¤›

Say› : KM.1.SOR./75

Konu : Say›n Süleyman Hatino¤luínun

Yaz›l› Soru Önergesi

‹lgi : Türkiye Büyük MilletMeclisi Ba_kanl›¤›n›n 20.1.1997 tarih A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1868-4880/13819 say›l› yaz›s›.

‹lgi yaz› ekinde al›nan Artvin Milletvekili Say›n Süleyman Hatino¤luínun ìArtvin ve ilçelerindeki vatanda_lar›n Orman ‹_letmelerinden olan alacaklar›na ili_kin yaz›l› soru önergesiî Bakanl›¤›m›zca incelenmi_ olup, cevabî yaz›m›z ili_ikte gönderilmi_tir.

Arz ederim.

M.Halit Da¤l›

Orman Bakan›

Artvin Milletvekili Say›n Süleyman Hatino¤luínun 7/1868 Esas No.lu ìArtvin ve ‹lçelerindeki Vatanda_lar›n Orman ‹_letmelerinden Olan Alacaklar›na ‹li_kin Yaz›l› Soru Önergesiî Hakk›nda Orman Bakanl›¤›n›n Cevab›:

1. Ocak ay› sonunda Artvin ‹li ve ilçeleri itibariyle orman i_letmelerinin vatanda_lara olan borçlar› a_a¤›da gösterilmi_tir.

Orman ‹_letmesi Borç Miktar› (TL.)

Artvin 62 500 000 000 TL.

Ardanuç 12 500 000 000 TL.

Arhavi 3 000 000 000 TL.

Borçka óó

Murgul 8 000 000 000 TL.

Þav_at 47 000 000 000 TL.

Yusufeli 20 000 000 000 TL.

             &n bsp;    

   TOPLAM 153 000 000 000 TL.

2. Bu paralar nakit s›k›nt›s› oldu¤undan ilgililere ödenememi_tir. Nakit s›k›nt›s› giderildikçe ödemeler tamamlanacakt›r.

3. 1945 y›l›ndan önce orman say›lan yer olup, vatanda_a ait olan tapulu yerler 1945 y›l›nda ç›kar›lan 4785 say›l› Kanun gere¤ince devletle_tirilmi_tir. Bu tapular›n hukukî geçerlili¤i kalmam›_t›r.

5. ñ Adana Milletvekili Erol Çevikçeínin, akaryak›t fiyatlar›na yap›lan zamma ili_kin sorusu ve Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan› M. Recai Kutaní›n yaz›l› cevab› (7/1962)

A_a¤›da yer alan sorular›m›n Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan› taraf›ndan yaz›l› olarak yan›tlanmas›n› sayg› ile arz ederim.

Erol Çevikçe Adana

Sorular :

1. 8 Temmuz 1996 tarihinde Hükümetin kurulu_undan bugüne kadar, akaryak›t fiyatlar›na kaç defa zam yap›lm›_t›r.

a) Yap›lan zamlar›n toplam oran› yüzde kaçt›r?

b)Zamlar›n yap›ld›¤› dönemlerde, döviz kurunun art›_› yüzde kaç olmu_tur?

2. Akaryak›t fiyatlar›na zam yap›ld›¤› dönemlerde; Dünya petrol fiyatlar›nda art›_ yüzde kaç olmu_tur?

T.C. Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanl›¤› 19.2.1997 Ara_t›rma, Planlama ve Koordinasyon Kurulu Ba_kanl›¤› Say› : B.15.0.APK.0.23-300/263/2599

Konu :Yaz›l› soru önergesi.

‹lgi : TBMM Ba_kanl›¤›n›n 29 Ocak 1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1962-5063/14232 say›l› yaz›s›.

Adana Milletvekili Say›n Erol Çevikçeínin _ahs›ma tevcih etti¤i 7/1962-5063 esas no.lu yaz›l› soru önergesi ile ilgili bilgiler ekte sunulmu_tur.

Bilgilerinize arz ederim.

M. Recai Kutan Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakan›

Soru 1:

8 Temmuz 1996 tarihinde Hükümetin kurulu_undan bugüne kadar, akaryak›t fiyatlar›na kaç defa zam yap›lm›_t›r?

a)Yap›lan zamlar›n toplam oran› yüzde kaçt›r?

b)Zamlar›n yap›ld›¤› dönemlerde, döviz kurunun art›_›n› yüzde kaç olmu_tur?

Soru 2:

Akaryak›t fiyatlar›na zam yap›ld›¤› dönemlerde; Dünya petrol fiyatlar›nda art›_ yüzde kaç olmu_tur?

Cevay 1-2:

Sorulara ili_kin bilgiler ekli tabloda verilmi_tir.

22.8.1996 Art›_ 21.9.1996 Art›_ 22.10.1996 Art›_ 17.11.1996 Art›_ 18.1.1997 Art›_ 6.2.1997 Kümülatif

TL/LT % TL/LT % TL/LT % TL/LT % TL/LT % TL/LT Art›_ %

$ Kuru TL 86 382 5.12 90 806 4.97 95 322 3.58 98 735 14.27 112 820 3.94 117 280 35.77

Ham Petrol

$ Varil 21.31 5.21 22.42 12.09 25.13 ñ 8.40 23.02 ñ 2.17 22.52 ñ2.40 21.98 3.14

Ürünler

K. Benzin 62.130 5.01 65.240 7.00 69.810 7.00 74.700 5.01 78.440 5.02 82.380 32.59

S. Benzin 62.920 5.02 66.080 6.99 70.700 7.00 75.650 5.01 79.440 5.02 83.430 32.59

N. Benzin 58.350 5.00 61.270 7.00 65.560 7.00 70.150 5.00 73.660 5.04 77.370 32.59

Gazya¤› 49.180 5.02 51.650 6.99 55.260 7.00 59.130 5.01 62.090 5.02 65.210 32.59

Motorin 45.410 5.00 47.680 7.01 51.020 7.00 54.590 5.00 57.320 5.04 60.210 32.59

K. Yak›t› 24.570 5.01 25.800 7.02 27.610 6.99 29.540 5.01 31.020 5.06 32.590 32.64

F.Oil-6 15.430 5.06 16.210 6.97 17.340 6.98 18.550 5.07 19.490 5.08 22.480 32.69

12 Kg. Tüp 592.000 5.07 622.000 6.91 665.000 6.77 710.000 4.93 745.000 0.00 745.000 25.84

6. ñ Adana Milletvekili Erol Çevikçeínin, Adana-Karaisal›íya ba¤l› köylerin içmesuyu ve yol sorunlar›na ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Bekir Aksoyíun yaz›l› cevab› (7/1963)

A_a¤›daki sorular›m›n, Köy Hizmetlerinden sorumlu Devlet Bakan› taraf›ndan yaz›l› olarak yan›tlanmas›n› sayg› ile arz ederim.

Erol Çevikçe Adana

Sorular :

1. Adana-Karaisal›íya ba¤l› Cingöz köylülerinin içme sular› olmad›¤›ndan çok ma¤dur durumdad›rlar. Cingöz Köyünün içme suyu 1997 program›na al›nd› m›? Al›nd› ise, ödenek ayr›ld› m›?

2. Adana Karaisal›íya ba¤l› Çatalan, Dö_ekevi, Kahyalar, Ömerli, Sar›konak yolu bozuk oldu¤undan, ula_›m Karaisal› üzerinden yap›lmaktad›r. Bu da yolun 50-55 km. uzamas›na, dolay›s›yla i_ ve zaman kayb›na sebep olmaktad›r.

Ula_›m›n daha sa¤l›kl› yap›labilmesi için bu yolun yap›m›na ne zaman ba_lan›lacakt›r? Bu köylüler ma¤duriyetten ne zaman kurtar›lacakt›r?

3. Adana-Karaisal›íya ba¤l›, E¤lence, Körüklü, Sad›kali aras›ndaki 10-15 km. lik yol çok bozuk oldu¤undan, ula_›m çok zorlukla yap›lmaktad›r.

E¤lence, Körüklü, Sad›kali köylülerinin sa¤l›kl› ula_›m yapabilmeleri için bu yolun yap›m›na ba_lan›larak, köylülerin ma¤duriyeti ne zaman giderilecektir?

T.C. Ba_bakanl›k 20.2.1997 Köy Hizmetleri Genel Müdürlü¤ü Say› : B.02.1. KHZ. 0.01.00.01-564

Konu :Soru önergesi.

‹lgi : 29.1.1997 gün ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1963- 5064/14233 say›l› yaz›n›z.

Adana Milletvekili Say›n Erol Çevikçeínin Adana ‹li Köyyollar› ve içmesuyu yap›m konular›na ili_kin 7/1963-5064 say›l› yaz›l› soru önergesi incelenmi_ olup,

1. Adana-Karaisal›-Cingöz Köyü içmesuyu konusu, 5 milyar TL. ke_if bedelle 1997 y›l› yat›r›m program›na teklif edilmi_ ancak ödenek yetersizli¤i nedeniyle programa al›namam›_t›r. Söz konusu ünitenin içmesuyu sorunu önümüzdeki y›llarda çözümlenecektir.

2. Adana ‹li Karaisal› ‹lçesine ba¤l› Çatalan-Dö_ekevi Kahyalar-Ömerli-Sar›konak grup köyyolunun Çatalan nahiyesine kadar olan 84 km. lik k›sm› asfalt sathi kaplama olup Karayollar› yol a¤›ndad›r. Bundan sonraki Ömerli, Sar›konak Dö_ekevi, Kahyalar grup köyyolu yol a¤›m›zda olup, bak›m› yap›lm›_ ve ula_›ma aç›kt›r. Ancak, yol güzergah› k›salmas› için etüd çal›_malar› devam etmektedir. Uygun güzergah seçimi yap›ld›¤›nda yap›m çal›_malar›na geçilecektir.

3. Adana ‹li Karaisal› ‹lçesi E¤lence-Körüklü, Sad›k Ali grup köyyolu Çatalan baraj göl sahas› alt›nda kalmas› nedeni ile yeni yollar› DS‹ taraf›ndan E¤lence Köyünden Körüklüye kadar olan k›sm› yap›larak yol a¤›m›za al›nm›_t›r. Ancak, geriye kalan Körüklü Sad›k Ali aras› henüz yap›lmam›_t›r. E¤lence-Körüklü yolu ula_›ma aç›k olup, 1997 y›l› bak›m program›ndad›r. En k›sa zamanda bozuk olan k›s›mlar›n›n bak›m› yap›lacakt›r.

Bilgilerinize arz ederim.

Bekir Aksoy Devlet Bakan›

7. ñ Manisa Milletvekili Hasan Gülayí›n, TEKELíe ait ambar ve i_letmelerde çal›_an i_çilerin kadroya al›n›p al›nmayaca¤›na ili_kin sorusu ve Devlet Bakan› Nafiz Kurtíun yaz›l› cevab› (7/1998)

A_a¤›daki sorumun ilgili Devlet Bakan› taraf›ndan yaz›l› olarak aç›klanmas› hususunu bilgilerinize arz ederim.

Sayg›lar›mla. 23.1.1997

Hasan Gülay Manisa

Manisa ‹line ba¤l› Akhisar, Saruhanl›, K›rka¤aç, Kula, Demirci, Gördes, Köprüba_›, Salihli, Turgutlu, Ahmetli, Soma, Selendi, Sar›göl, Ala_ehir, Gölmarmara ilçeleri ile Borlu Beldemizde ve Yunda¤›índa Tekelíe ait tütün bak›m anbar› ve i_letmeleri mevcuttur. Bu i_letmelerimizde toplam 2 140 kadrosuz i_çi çal›_maktad›r.

Soru :

Tekelíe ait bu anbar ve i_letmelerde kadrosuz çal›_an i_çilerimiz ne zaman kadroya al›nacakt›r. Bu i_çilerimizi kadroya almay› dü_ünüyor musunuz?

T.C.

DevletBakanl›¤› 20.2.1997

Say› : B.02.0.007-28/0192

‹lgi : 31.1.1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-5232-14457 say›l› yaz›n›z.

Manisa Milletvekili Say›n Hasan Günbayí›n 7/1998-5118/14457 say›l› yaz›l› soru önergesi incelenmi_tir.

Bakanl›¤›m ilgili kurulu_u Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol ‹_letmeleri (Tekel) Genel Müdürlü¤ü Manisa Yaprak Tütün ‹_letme Müdürlü¤ü ve ba¤l› i_yerlerinde, halen geçici i_çi statüsünde 1 489 personel bulunmaktad›r. Keza, an›lan genel müdürlük bünyesindeki Yaprak Tütün ‹_letmeleri ve Ticareti Müessesesi Müdürlü¤üne ba¤l› i_letmelerde toplam 10 000 geçici i_çi çal›_t›r›lmaktad›r. ‹_ durumu itibariyle, büyük bölümü y›l›n tamam›nda çal›_an geçici i_çilerin, ilgili mevzuat ve toplu i_ sözle_mesiyle getirilen haklar itibariyle daimî i_çilerden farkl› bir uygulamaya tabi tutulmalar› söz konusu de¤ildir. Öte yandan, geçici i_çi statüsündeki personelin daimî i_çi kadrosuna geçirilmeleri Ba_bakanl›k Onay›na tabi bulunmaktad›r.

Bilgilerinize arz ederim.

Nafiz Kurt

DevletBakan›

8. ñ Manisa Milletvekili Tevfik Dikeríin, Tekel 2000 sigaras›n›n fiyat›na ili_kin sorusu ve DevletBakan› Nafiz Kurtíun yaz›l› cevab› (7/2000)

A_a¤›daki sorular›m›n T.B.M.M. ‹çtüzü¤ünün 96 nc› maddesine göre Tekelíden sorumlu DevletBakan› Say›n Nafiz Kurt taraf›ndan yaz›l› olarak cevapland›r›lmas›n› arz ederim.

Sayg›lar›mla.

23.1.1997

TevfikDiker

Manisa

Sorular :

1. Bakanl›¤›n›za ba¤l› Tekel Genel Müdürlü¤ü taraf›ndan üretilen Tekel 2000 sigaralar›n›n yurt içinde, Kuzey K›br›s Türk Cumhuriyetinde ve yurt d›_› büfeleri (free shop)ílara sat›_ fiyatlar› aras›nda fark var m›d›r?

2. Var ise, _u anda ülkemizde mavi bandrollu olarak nitelendirilen sigaralar daha ucuza sat›larak bir nevi kaçakç›l›k yap›lmakta m›d›r?

3. Yurt d›_›nda üretilen kalitesi Tekel 2000 sigaras›ndan daha kötü olmas›na ra¤men bandrolu ve d›_ görüntüsü Tekel 2000íe benzeyen sahte sigara var m›d›r?

4. Bu yolla bir bayiinin günlük 700 milyon ve Türkiye genelinde 1054 sat›c›n›n milyarlar› bulan zarar› hakk›nda bir i_lem yapmay› dü_ünüyor musunuz? Farkl› fiyatlar yüzünden Türkiye Cumhuriyeti Devletinin kaybetti¤i vergi miktar› ne kadard›r?

T.C.

DevletBakanl›¤› 20.2.1997

Say› : B.02.0.007-28/0193

‹lgi : 31.1.1997 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-5232-14480 say›l› yaz›n›z.

‹lgi yaz›n›za istinaden, Manisa Milletvekili Tevfik Dikeríin 7/2000-5126/14460 say›l› Tekel Genel Müdürlü¤ü hakk›ndaki yaz›l› soru önergesine verilen cevap ekte sunulmu_tur.

Bilgilerinize arz ederim.

Nafiz Kurt

DevletBakan›

7/2000-5126/14460 :

1. Bakanl›¤›m ba¤l› kurulu_u Tekel GenelMüdürlü¤ünce üretilen Tekel 2000 100ís sigaras›n›n yurt içinde 1 paketinin perakendeciye sat›_ fiyat› 105 000 TL. Kuzey K›br›sTürk Cumhuriyeti dahil yurt d›_›na ihraç fiyat› 17 $./Kg. Ülkemizde faaliyet gösteren ve özel sektörce i_letilen Duty Free Shop ma¤azalar›na sat›_ fiyat› ise 20.$/Kg.d›r.

2. Gerek Tekel GenelMüdürlü¤ü taraf›ndan üretilen ve ithal edilen ve gerekse özel sektör taraf›ndan ülkemizde üretilen ve sadece iç piyasaya verilen sigara paketlerinde sar› renkli tek tip bandrol kullan›lmakta, mavi renkli bandrol kullan›lmamaktad›r.

Yine Tekelce ve gerekse özel sektör taraf›ndan sadece ihracat ve Gümrük Hatt› D›_› E_ya Sat›_ Ma¤azalar› için (Duty Free Shop) üretilen sigara paketlerinde ise mavi bandrol kullan›lmaktad›r.

Tekel GenelMüdürlü¤ü taraf›ndan ihracat için üretilen sigara paketleri ile Gümrük Hatt› D›_› E_ya Sat›_ Ma¤azalar› için imal edilen sigara paketlerine mavi bandrol kullan›lmakta ve ihracat için olanlar›n bandrollerinde ìExportî, Duty Free Shoplar için olanlar›n bandrollerinde ise ìDuty Freeî ibareleri yer almakta ve yeni sipari_lerde her sat›n alan firma için de özel numaralar bulunmaktad›r.

Bu yeni uygulama sayesinde, iç piyasada mavi bandrollü sigaralar›n sat›lmas›n›n önlenmesi, sat›lanlar›n yakalanmas› halinde yasal i_lem yap›lmas›, kaçakç›l›¤›n hangi firma taraf›ndan yap›ld›¤›n›n kolayca tespiti ile firma hakk›nda yasal yollara ba_vurulmas› imkân› sa¤lanm›_t›r.

‹hraç edilen sigaralar›n maliyet yap›s› içerisinde vergi ve fon yoktur. ‹hraç fiyatlar›n›n tespitinde rakip firmalar›n ayn› kalitedeki sigara ihraç fiyatlar›n›n üzerinde olmamas›na özellikle dikkat edilmektedir. Ayr›ca, uluslararas› piyasada belli bir pazar pay› kazan›ld›ktan sonra tedrici bir fiyat art›_› uygulanmas›na geçilmesi bu sayede her y›l yap›lan ihracat miktar›n›n art›r›lmas› ve iç piyasa talebinin üzerinde kalan at›l kapasitenin kullan›lmas› imkân›n›n yarat›larak iç piyasa için üretilen sigara maliyetlerinin dü_ürülmesine çal›_›lm›_t›r.

Tekel 2000 sigaras›n›n iç sat›_ ve ihracat fiyatlar›n›n kar_›la_t›r›lmas›na gelince;

‹ç piyasada 1 paket Tekel 2000 sigaras› 105 000 TL.íden sat›lmakta Tekelíe mal bedeli, vergi, fon ve sat›_ masraflar› ç›kt›ktan sonra 15 967 TL. kalmaktad›r.

Duty Free Shoplara 1 paket Tekel 2000 sigaras› 0.40í$ídan sat›lmakta, Tekelíe paket ba_›na 20 319 TL. kalmaktad›r.

‹hracatta ise 1 paket Tekel 2000 sigaras›n›n sat›_ fiyat› 0.34í$ olup paket ba_›na 13 367.40 TL. kalmaktad›r. Kurlar artt›kça Tekelíe kalan kâr da giderek artmaktad›r.

‹hracat, iç piyasa talebinin kar_›lanmas›ndan sonra kalan at›l kapasitenin kullan›lmas› imkân› vermesi nedeni ile, iç piyasa için üretilen sigara maliyetinin dü_ürülmesini sa¤lamaktad›r. ‹hracat nedeni ile devletin gerek direkt ve gerekse indirekt vergi kayb›ndan bahsetmek mümkün de¤ildir. Aç›klamalara ili_kin Tekel 2000 100ís sigaras›n›n maliyet yap›s› ek - 1ídeki tabloda detayl› olarak gösterilmi_tir.

3. Yurt içerisinde özel sektör taraf›ndan üretilen veya sar› bandrollü olarak Tekelce ithal edilen di¤er marka sigaralar›n da, Tekel 2000 sigaras›nda oldu¤u gibi iç piyasada mavi bandrollü kaçaklar› görülmektedir. Di¤er yandan son günlerde, kalitesi Tekel 2000 sigaras›ndan çok kötü olmas›na ra¤men bandrolü ve d›_ görüntüsü Tekel 2000 100ís sigaras›na benzeyen sahte sigaralar›n piyasada bulundu¤u mü_ahade edilmi_tir.Tekel GenelMüdürlü¤ü kaçakla mücadeleyi gerek Emniyet Te_kilat› ve gerekse Gümrük idareleri, Belediye zab›talar› ile i_birli¤i yapmak suretiyle gerçekle_tirmeye çal›_maktad›r. Bilindi¤i üzere evvelce s›rf bu amaçla kurulmu_ olan Kaçak Takibat Memur kadrosu yeterli say›da iken, bugün için emeklilik vesayir suretle ayr›lmalar ve ayr›lanlar›n yerine yeni eleman al›namamas› sonucu, kurulu_ta bu i_ için yeterli personel kalmam›_t›r.Mevcut personelle bayilerin yo¤un denetimi yap›lmakla beraber, ayr›ca konunun hassasiyeti nedeniyle Ba_bakanl›k, ‹çi_leri Bakanl›¤›, Gümrük Müste_arl›¤› nezdinde de giri_imlerde bulunulmu_tur. Bunlara ilave olarak, tüm ruhsatl› Tekel bayileri de zaman zaman çe_itli _ekilde uyar›lmaktad›r. (Ek -2)

4. Yukar›da detaylar› izah edildi¤i üzere, Tekelce gerek Hazinenin ve gerekse Türkiye genelinde hizmet veren sat›c›lar›n zarara u¤rat›lmamas› için her türlü çaba gösterilmektedir.

1996 y›l› itibariyle Tekelin iç sat›_ hâs›lat›n›n yakla_›k toplam 200 trilyon lira ve bayi say›s›n›n 200 bin oldu¤u göz önünde bulundurulursa, bayilerin günlük sat›_ tutar› ortalama 2-3 milyon lira aras›nda de¤i_mektedir. Bir önceki y›la nazaran memleketimizde sigara sat›_lar› 3 milyar adet artt›¤›ndan, bayilerimizin bir gelir kayb› de¤il aksine art›_› söz konusudur. Münferit kaçakç›l›k olaylar›n›n bu büyüklükler içerisinde kayda de¤er bir yekûn tutmad›¤› hesaplanmaktad›r.

Tekel 2000 100ís

‹ç Piyasa

Mal Bedeli 25 000

Fed. Fonu 126.63

E.GSSV. 200

Ek Vergi 25 326.63

SS.D.Fonu 5 065.33

55 718.59

Beyiye 7 350

KDV 13 695.65

Dul Yetim P. 2 100

Hazine Pay› 5 862.77

Sat›_ Gideri 4 305

Maliyet Top. 89 032.02

Kâr 15 967.98

Sat›_ Fiyat› 105 000

‹hracat

Mal Bedeli 25 000

Dönem Gideri % 4.1 1 025

Maliyet 26 025

TUTANA/IN SONU