TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ

Yazılı ve Sözlü Sorular Araştırma Komisyonları Soruşturma Komisyonları

Son Tutanak Tutanak Sorgu Tutanak Metinleri Gizli Oturum Tutanakları

Uluslararası Komisyonlar Dostluk Grupları

Genel Sekreterlik Mevzuat Telefon Rehberi Etik Komisyon Duyurular

DÖNEM : 20 CİLT : 11 YASAMA YILI : 2

T. B. M. M.

TUTANAK DERGİSİ

2 nci Birleşim

2 . 10 . 1996 Çarşamba

İ Ç İ N D E K İ L E R

I. - GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

II. - GELEN KÂĞITLAR

III. - YOKLAMA

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR

1. - Sakarya Milletvekili Ersin Taranoğlu'nun, Adapazarı Belediyesinde uygulanan personel çalışmalarına ilişkin gündemdışı konuşması

2. - İzmir Milletvekili Hakan Tartan'ın, cezaevlerindeki son olaylara ilişkin gündemdışı konuşması

3. - Siirt Milletvekili Nizamettin Sevgili'nin, Muş'un Varto İlçesindeki olaylara ilişkin gündemdışı konuşması

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

1. - 28.8.1996 tarih ve 4164 sayılı, Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında Kanunun, bir defa daha görüşülmek üzere geri gönderildiğine ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/457)

2. - Ürdün'e gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/458)

3. - Fransa'ya gidecek olan Devlet Bakanı Gürcan Dağdaş'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Sabri Tekir'in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/459)

4. - Libya'ya gidecek olan Devlet Bakanı Abdullah Gül'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Lütfü Esengün'ün; Devlet Bakanı Namık Kemal Zeybek'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Işılay Saygın'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/460)

5. - Almanya'ya gidecek olan Çevre Bakanı M. Ziyattin Tokar'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Teoman Rıza Güneri'nin vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/461)

6. - Ukrayna Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Ayfer Yılmaz'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Nevzat Ercan'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/462)

7. - Almanya'ya gidecek olan Devlet Bakanı Işılay Saygın'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Bekir Aksoy'un vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/463)

8. - Ürdün'e gidecek olan Dışişleri Bakanı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam'ın vekillik etmesinin uygun görülmüş olduğuna ilişkin tezkerenin, söz konusu seyahatin ileriki bir tarihe ertelenmesi nedeniyle işlemden kaldırılmasının uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/464)

9. - İngiltere'ye gidecek olan Devlet Bakanı Abdullah Gül'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Lütfü Esengün'ün vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/465)

10. - Danimarka'ya gidecek olan Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna'ya, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Bahattin Şeker'in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/466)

11. - Kazakistan Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Namık Kemal Zeybek'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Işılay Saygın'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/467)

12. - İngiltere'ye gidecek olan Devlet Bakanı Sabri Tekir'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Teoman Rıza Güneri'nin vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/468)

13. - İngiltere'ye gidecek olan Devlet Bakanı Abdullah Gül'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Lütfü Esengün'ün vekillik etmesinin uygun görülmüş olduğuna ilişkin tezkerenin, Devlet Bakanı Abdullah Gül'ün sağlık sebebiyle yurt dışına gidememesi nedeniyle işlemden kaldırılmasının uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/469)

14. - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan'ın; Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam'a, dönüşüne kadar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez'in; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı M. Recai Kutan'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Fehim Adak'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/470)

15. - İsviçre'ye gidecek olan Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu'ya, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Nafiz Kurt'un vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/471)

16. - İngiltere'ye gidecek olan Bayındırlık ve İskân Bakanı Cevat Ayhan'a, dönüşüne kadar, Tarım ve Köyişleri Bakanı Musa Demirci'nin vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/472)

17. - Amerika Birleşik Devletlerine gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/473)

18. - Fransa'ya gidecek olan Devlet Bakanı Nafiz Kurt'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Bahattin Şeker'in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/474)

19. - Çin Halk Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Ayfer Yılmaz'a, dönüşüne kadar, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez'in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/475)

20. - Norveç'e gidecek olan Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Nevzat Ercan'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/476)

21. - Amerika Birleşik Devletlerine gidecek olan Devlet Bakanı H. Ufuk Söylemez'e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Bekir Aksoy'un vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/477)

22. - Finlandiya'ya gidecek olan Orman Bakanı M. Halit Dağlı'ya, dönüşüne kadar, İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/478)

23. - İsviçre'ye gidecek olan Devlet Bakanı Mehmet Altınsoy'a, dönüşüne kadar, Adalet Bakanı Şevket Kazan'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/479)

24. - Mısır, Libya ve Nijerya'ya gidecek olan Devlet Bakanı Fehim Adak'a, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Ahmet Cemil Tunç'un vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/480)

25. - Avustralya Meclis Başkanının davetine TBMM'yi temsilen icabet edecek TBMM Parlamento heyetinde yer alacak milletvekillerine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/481)

26. - Ölüm cezasına mahkûm edilen hükümlü Hasip Mehmet Atay hakkındaki dava dosyasının geri verilmesine ilişkin Başbakanlık tezkeresi (3/482)

27. - Başbakan Necmettin Erbakan'ın, İran, Pakistan, Singapur, Endonezya ve Malezya'ya yapacağı resmî ziyarete katılacak milletvekillerine ilişkin Başbakanlık tezkeresi (3/483)

28. - Bazı kanun tasarı ve tekliflerinin Plan ve Bütçe Komisyonundan İçişleri Komisyonuna havale edilmesine ilişkin Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı tezkeresi (3/484)

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

1. - İzmir Milletvekili Veli Aksoy ve 19 arkadaşının Gediz Nehrinin kirlenmesinin nedenlerini araştırmak ve bu konuda alınacak önlemleri tespit etmek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/107)

2. - İzmir Milletvekili Sabri Ergül ve 19 arkadaşının, polis tarafından dinlenen telefonlar hakkındaki iddiaları araştırmak amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/108)

V. - ÖNERİLER

A) DANIŞMA KURULU ÖNERİSİ

1. - (10/90) esas numaralı Meclis araştırması önergesinin öngörüşmesinin yapılacağı gün ile çalışma süresine ilişkin Danışma Kurulu önerisi

VI. - SORULAR VE CEVAPLAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

1. - Aydın Milletvekili Yüksel Yalova'nın, orman yangınlarının söndürülmesinde kullanılan helikopterlerin ihalelerine ilişkin Başbakandan sorusu ve Orman Bakanı Halit Dağlı'nın yazılı cevabı (7/1243)

I. - GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

Türkiye Büyük Millet Meclisinin 20 nci Dönem 2 nci Yasama Yılı, Başkan Mustafa Kalemli'nin, hayırlı ve uğurlu olması dileğiyle, saat 15.00'te açıldı.

Açış konuşmasını yapmak üzere Genel Kurulu teşrif eden Cumhurbaşkanına, Başkanlıkça "Hoş geldiniz" denildi.

İstiklal Marşı okundu.

Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 20 nci dönem 2 nci Yasama Yılını açış konuşmasını yaptı.

Türkiye Büyük Millet Meclisinin 1 Ekim 1996 Salı günü başlayacak olan yeni yasama yılının ilk birleşiminde, Cumhurbaşkanının açış konuşmasından sonra başka konuların görüşülmemesine ilişkin Danışma Kurulu önerisi kabul edildi.

2 Ekim 1996 Çarşamba günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşime 16.38'de son verildi.

Başkan

Mustafa Kalemli

Ahmet Dökülmez Fatih Atay

Kahramanmaraş Aydın

Kâtip Üye Kâtip Üye

II. - GELEN KÂĞITLAR

2 . 10 . 1996 ÇARŞAMBA

Tasarılar

1. - Hayvan Islahı Kanunu Tasarısı (1/508) (Adalet ve Plan ve Bütçe ve Tarım, Orman ve Köyişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.9.1996)

2. - Mera Kanunu Tasarısı (1/509) (Adalet ve Tarım, Orman ve Köyişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.9.1996)

3. - Çiftçi Mallarının Korunması Hakkında Kanun Tasarısı (1/510) (İçişleri ve Adalet ve Tarım, Orman ve Köyişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.9.1996)

4. - Ziraî Mücadele ve Ziraî Karantina Kanunu Tasarısı (1/511) (Adalet ve Tarım, Orman ve Köyişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 30.9.1996)

Teklifler

1. - Aydın Milletvekili Yüksel Yalova'nın; Türk Ceza Yasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/444) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 25.9.1996)

2. - İzmir Milletvekili Metin Öney'in; 818 Sayılı Borçlar Kanununun 105 nci Maddesine Bir Fıkra Eklenmesine Dair Kanun Teklifi (2/445) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 27.9.1996)

3. - Adana Milletvekili Halit Dağlı ve 7 Arkadaşının; Toprakkale Adıyla Bir İlçe ve Osmaniye Adıyla Bir İl Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/446) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.10.1996)

4. - Adana Milletvekili Uğur Aksöz ve 5 Arkadaşının; Bir İlçe ve Bir İl Kurulması Hakkında Kanun Teklifi (2/447) (İçişleri ve Plan ve Bütçe komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 2.10.1996)

Sözlü Soru Önergeleri

1. - Yalova Milletvekili Yaşar Okuyan'ın, Ordu'nun İkizce İlçesine bağlı Yoğunoluk Beldesi Belediye Başkanının DYP'ye geçmesi için transfer pazarlığı yapıldığı iddiasına ilişkin İçişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/324) (Başkanlığa geliş tarihi : 3.9.1996)

2. - Trabzon Milletvekili Hikmet Sami Türk'ün, Millî Gençlik Vakfının açtığı Yaz Okulu ile bu okulun mezuniyet törenine ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/325) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

3. - Burdur Milletvekili Kâzım Üstüner'in, ziraî ve hayvancılık kredi faizlerine ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/326) (Başkanlığa geliş tarihi : 19.9.1996)

4. - Denizli Milletvekili Hilmi Develi'nin, pamuk taban fiyatlarına ve birliklerine ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi (6/327) (Başkanlığa geliş tarihi : 24.9.1996)

Yazılı Soru Önergeleri

1. - Manisa Milletvekili Hasan Gülay'ın, Ege Bölgesi kuru üzüm taban fiyatlarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1282) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

2. - Tekirdağ Milletvekili Fevzi Aytekin'in, Tekirdağ - Marmaraereğlisi İlçesinde yapılan özel liman ve iskeleye ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/1283) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

3. - Aydın Milletvekili Sema Pişkinsüt'ün, SSKYönetim Kurulu iki üyesinin görevden alınacağına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/1284) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

4. - Antalya Milletvekili Bekir Kumbul'un, bazı sağlık kuruluşlarında doktor ve hemşirelerin görevleri sırasında başörtü taktıklarına ilişkin Sağlık Bakanından yazılı soru önergesi (7/1285) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

5. - İzmir Milletvekili Hakan Tartan'ın, Buca'ya bir sağlık merkezinin açılmasına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/1286) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

6. - Karabük Milletvekili Erol Karan'ın, Avrupa Kupalarındaki futbol karşılaşmalarının TRT'den izlenmesine imkân sağlanmasına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/1287) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

7. - Manisa Milletvekili Tevfik Diker'in, Başbakan Yardımcısının 1995 Milletvekili Genel seçimleri öncesi alevî vatandaşların siyasî düşüncelerini tespit amacıyla bir kamuoyu araştırmasını bir Devlet memuruna yaptırıp yaptırmadığına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1288) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

8. - Manisa Milletvekili Tevfik Diker'in, bir Devlet Bakanının Almanya'da Alman istihbarat birimleri ve diğer kuruluşlarla görüşmeler yapıp yapmadığına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1289) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

9. - Erzurum Milletvekili Aslan Polat'ın, Bayburt -Köse -Şiran - Şebinkarahisar Devlet yolunun 1997 yılı yatırım programına alınmasına ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından yazılı soru önergesi (7/1290) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

10. - Erzurum Milletvekili Aslan Polat'ın, Pazaryolu Barajı ve Hınıs 1. Merhale Projelerine ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanından yazılı soru önergesi (7/1291) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

11. - Manisa Milletvekili Hasan Gülay'ın, Manisa İl merkezinde yapımı devam eden bir köprünün ödeneğine ilişkin Bayındırlık ve İskân Bakanından yazılı soru önergesi (7/1292) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

12. - Manisa Milletvekili Hasan Gülay'ın, Emlak Bankasından döviz karşılığı ev alanların borçlarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1293) (Başkanlığa geliş tarihi : 29.8.1996)

13. - Hatay Milletvekili Fuat Çay'ın, yurt dışı gezisi sırasında yaptığı bazı açıklamalara ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1294) (Başkanlığa geliş tarihi : 3.9.1996)

14. - İstanbul Milletvekili Mehmet Cevdet Selvi'nin, THY'na ait İzmir - Ankara uçağının rotası değiştirilerek Antalya'ya uğramasına ilişkin Ulaştırma Bakanından yazılı soru önergesi (7/1295) (Başkanlığa geliş tarihi : 3.9.1996)

15. - İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen'in, Trafik Yasa Tasarısına ilişkin İçişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/1296) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.9.1996)

16. - Konya Milletvekili Hasan Hüseyin Öz'ün, Toprak Mahsulleri Ofisinin hububat alımlarında çiftçiye olan borcuna ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/1297) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.9.1996)

17. - İstanbul Milletvekili Algan Hacaloğlu'nun, THY'na ait İzmir -Ankara uçağının rotası değiştirilerek Antalya'ya uğramasına ilişkin Ulaştırma Bakanından yazılı soru önergesi (7/1298) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.9.1996)

18. - Adıyaman Milletvekili Celal Topkan'ın, Antep fıstığının taban fiyatının açıklanmamasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1299) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.9.1996)

19. - Aydın Milletvekili Yüksel Yalova'nın, hâkim ve savcı olarak görev yapan alevî bürokratların pasif görevlere atanacağı iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1300) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.9.1996)

20. - Aydın Milletvekili Yüksel Yalova'nın, Uğur Mumcu'nun katillerinin İsrail ajanı olduğu iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1301) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.9.1996)

21. - Tekirdağ Milletvekili Fevzi Aytekin'in, Ukrayna'dan ithal edilen ayçiçeğinin radyasyonlu olup olmadığına ve Bulgaristan'dan süttozu ithal edilip edilmediğine ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi (7/1302) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.9.1996)

22. - Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı'nın, SSKsağlık sigortası priminin sağlık hizmetlerinde kullanılıp kullanılmadığına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/1303) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.9.1996)

23. - Hatay Milletvekili Fuat Çay'ın, terörle ilgili olarak İranlı yetkililerle yapılan görüşmelere ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1304) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.9.1996)

24. - İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen'in, Ata Uçağının ve Orman Bakanlığına ait helikopterlerin özel amaçlar için kullanıldığı iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1305) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.9.1996)

25. - İstanbul Milletvekili Mehmet Sevigen'in, Kamu personeliyle ilgili tayinlere ve görevden almalara ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1306) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.9.1996)

26. - Konya Milletvekili Hasan Hüseyin Öz'ün, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü bünyesinde mevsimlik olarak istihdam edilen işçilerin durumuna ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/1307) (Başkanlığa geliş tarihi : 6.9.1996)

27. - Aydın Milletvekili Yüksel Yalova'nın, Sıvas olayı sanıklarının farklı bir muameleye tabi tutulduklarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1308) (Başkanlığa geliş tarihi : 10.9.1996)

28. - Niğde Milletvekili Akın Gönen'in, Niğde Gümrük Müdürlüğüne yapılacak personel atamalarına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/1309) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

29. - Niğde Milletvekili Akın Gönen'in, Niğde - Ulukışla İlçesindeki Bolkar Dağı tesisleri inşaatına ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/1310) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

30. - Niğde Milletvekili Akın Gönen'in, Niğde yüzme havuzu inşaatına ayrılan ödeneğe ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/1311) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

31. - Niğde Milletvekili Akın Gönen'in, Bor Akkaya barajına karışan atık sular için yapılan arıtma tesisinin ödenek ihtiyacına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1312) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

32. - Niğde Milletvekili Akın Gönen'in, Niğde Özel İdare Müdürlüğü yurt binası için ayrılan ödeneğe ilişkin Millî Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi (7/1313) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

33. - Niğde Milletvekili Akın Gönen'in, Niğde'de bir araç telefonu Bas İstasyonunun kurulmasına ilişkin Ulaştırma Bakanından yazılı soru önergesi (7/1314) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

34. - İzmir Milletvekili Hakan Tartan'ın, eski Başbakanların korumalarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1315) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

35. - Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli'nin, Teksif -İş Sendikasından istifa eden bazı işçilerin bildirimsiz ve tazminatsız olarak işten çıkarılmalarına ilişkin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanından yazılı soru önergesi (7/1316) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

36. - Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli'nin, Bursa Doğalgaz Proje ve İşletme Müdürlüğünce onay alınmadan malzeme satın alındığı iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1317) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

37. - Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli'nin, Bursa Doğalgaz Proje ve İşletme Müdürlüğü tarafından yapılan çelik boru alımına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1318) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

38. - Bursa Milletvekili Hayati Korkmaz'ın, Bursa Doğalgaz Projesinde Botaş'ın zarara uğratıldığı iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1319) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

39. - Bursa Milletvekili Hayati Korkmaz'ın, Bursa Doğalgaz Projesinde kullanılan vanaların seçiminde gerekli ihtimam gösterilmeyerek zarara sebebiyet verildiği iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1320) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

40. - Bursa Milletvekili Hayati Korkmaz'ın, Bursa Doğalgaz Projesinde proje kapsamı dışındaki mahallere dağıtım ve servis hatları yapılarak Devletin zarara uğratıldığı iddiasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1321) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

41. - Bursa Milletvekili Ali Rahmi Beyreli'nin, Bursa Doğalgaz Projesinde tahmini metraj yöntemiyle tespit edilen asfalt kesintisine ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1322) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

42. - Balıkesir Milletvekili İ. Önder Kırlı'nın, AÖF bütünleme sınavları öncesinde soruların bazı kişilerin eline geçmesi nedeniyle yapılacak işlemlere ve alınacak tedbirlere ilişkin Millî Eğitim Bakanından yazılı soru önergesi (7/1323) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

43. - Afyon Milletvekili H. İbrahim Özsoy'un, Afyon'un bazı ilçelerinde meydana gelen deprem dolayısıyla afetzede çiftçilerin tarım kredi kooperatiflerine olan borçlarına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/1324) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.9.1996)

Meclis Araştırması Önergeleri

1. - İzmir Milletvekili Veli Aksoy ve 19 arkadaşının, Gediz Nehrinin kirlenmesinin nedenlerini araştırmak ve bu konuda alınacak önlemleri tespit etmek amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/107) (Başbakanlığa geliş tarihi : 18.9.1996)

2. - İzmir Milletvekili Sabri Ergül ve 19 arkadaşının, polis tarafından dinlenen telefonlar hakkındaki iddiaları araştırmak amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/108) (Başbakanlığa geliş tarihi : 27.9.1996)

3. - Denizli Milletvekili Hilmi Develi ve 20 arkadaşının, Pamukkale'nin doğal güzellikleri ile kültürel mirasının korunması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis Araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/109) (Başbakanlığa geliş tarihi : 27.9.1996)

BİRİNCİ OTURUM

Açılma Saati : 15.00

2 Ekim 1996 Çarşamba

BAŞKAN : Başkanvekili Hasan KORKMAZCAN

KÂTİP ÜYELER : Ahmet DÖKÜLMEZ (Kahramanmaraş), Fatih ATAY (Aydın)

BAŞKAN - Türkiye Büyük Millet Meclisinin 2 nci Birleşimini açıyorum.

Toplantı yetersayısı vardır; görüşmelere başlıyoruz.

Sayın milletvekilleri, yeni yasama yılındaki ilk yönetim görevime başlarken, izninizle, bazı duygularımı sizlerle paylaşmak istiyorum.

Türkiye Büyük Millet Meclisi, egemen millet iradesinin somutlaştığı, Türk Milletinin varlık nedeni olan değerlerin korunduğu ve ebediyete kadar süreceğine inandığımız millî geleceğimizin yapılandırıldığı yüce bir kurumdur. Dünyanın tek gazi parlamentosu olan bu Meclisin yüce çatısı altında görev yapanlardan, başta Türkiye Büyük Millet Meclisinin kurucusu ve ilk Başkanı Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere, sonsuzluğa uğurladıklarımızı minnet ve rahmetle anıyorum; Meclisimizin önceki dönem üyelerinden hayatta bulunanları saygıyla selamlıyorum.

Türkiye Büyük Millet Meclisi, milletimizin, esenlik, iyilik ve mutluluğu için çalışmaktadır. Milletimiz, bizlerden, Türkiye Cumhuriyetinin her vatandaşının, yeryüzünde, bu milletin bir bireyi olmaktan şeref ve gurur duyarak dolaşabilmesini sağlamamızı beklemektedir. Kimsenin şüphesi olmasın ki, Türkiye Büyük Millet Meclisi, kendisinden beklenenlerin tarihî bilinci ve sorumluluğu ile görev başındadır.

Bu anlayışla, yeni yasama yılında yapacağımız çalışmaların milletimiz ve ülkemiz için hayırlı ve uğurlu olmasını Allah'tan niyaz ediyor, Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum. (Alkışlar)

Sayın milletvekilleri, gündeme geçmeden önce, gündemdışı söz istemleri bulunmaktadır; zamanımızın ve İçtüzüğümüzün verdiği imkân ölçüsünde bu talepleri karşılamaya çalışacağım.

SABRİ ERGÜL (İzmir) - Sayın Başkanım, İçtüzüğün 60 ıncı maddesi gereğince, oturduğum yerden, pek kısa bir sözüm vardı...

BAŞKAN - Sayın Ergül, gündemdışı konuşmalar tamamlandıktan sonra bu isteminizi dikkate alacağım.

IV. - BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR

1. - Sakarya Milletvekili Ersin Taranoğlu'nun, Adapazarı Belediyesinde uygulanan personel çalışmalarına ilişkin gündemdışı konuşması

BAŞKAN - Değerli arkadaşlarım, gündemdışı ilk söz, Sayın Ersin Taranoğlu'nun.

Sakarya Milletvekili Sayın Taranoğlu, Adapazarı Belediyesinde uygulanan personel çalışmalarıyla ilgili hususlarda gündemdışı söz talebinde bulunmuştur.

Buyurun Sayın Taranoğlu. (ANAP sıralarından alkışlar)

Sayın Taranoğlu, süreniz 5 dakikadır

ERSİN TARANOĞLU (Sakarya) - Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; 20 nci Dönem 2 nci Yasama Yılının ve yeni toplantı salonumuzun hayırlara vesile olmasını diliyor, hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Bugün, ilk gündemdışı söz alışımın maksadı, Refah Partili Sakarya Belediye Başkanının, bir gecede 500 işçiyi sokağa atmasıyla ilgilidir.

54 üncü Cumhuriyet Hükümetinin "üretim, ihracat ve istihdam" diye ana hedefleri gösterdiği bir Türkiye'de, o Hükümetin Başbakanının ve onun partisinin belediye başkanının 500 işçiyi sokağa atması manidardır. Türkiye'de bugüne kadar 53 hükümet kurulmuş ve 53 başbakan işbaşına gelmiştir; ancak hiçbir başbakan, 500 işçiyi birden sokağa atma gücünü elde edememiştir; böyle bir şeye tevessül etmesi de mümkün olmamıştır.

Cumhuriyet Halk Partisine mensup Belediye Başkanı işbaşındayken, 1994 yılı seçim döneminde, pazartesi günü işçinin parasını vereceğine söz veren "alnının teri kurumadan işçinin emeğinin hakkını ödemek benim görevimdir" diyen Refah Partili Belediye Başkanı, halkın büyük teveccühüyle,1994 yılında belediyeyi ele geçirmiştir. Ancak, bu Hükümet kurulana kadar sokağa işçi atamayan Belediye Başkanı, ne hazin bir tecellidir ki, Hükümetin kuruluşunun daha ikinci ayında 500 işçiyi bir akşamda sokağa atmıştır. Bu işçiler, ayın 16'sında -okulun açılmasına bir gün kala- cumartesi günü, bir gece baskınıyla, sokağa atılmışlardır. Pazartesi günü, okullarına gidecek öğrencilerin derdiyle uğraşan, odun kömür alacak olan bu insanlar, cumartesi gecesi saat 3'te yapılan bir operasyonla, kendi döneminde alınan işçiler hariç, onlardan önce alınan bütün işçiler sokağa bırakılmıştır ve Sakarya'da fevkalade büyük bir infial olmuştur. Belediye Meclisi olağanüstü toplanmıştır. Belediye Meclisinin Refah Partili, Cumhuriyet Halk Partili, DYP ve ANAP'lı üyeleri bir araya gelmiş, bu kararın bozulması ve işçilerin tekrar işe alınması için, Belediye Meclisinde ortak karar almışlardır. Ancak, bütün bunlara rağmen vurdumduymaz davranan Belediye Başkanı, işçilerin bu heyecanını ve haykırışını cevapsız bırakmaktadır.

Konuyu gündeme getirmek için Cumhuriyet Hükümetinin Başbakanından randevu talep ettim; ancak, 12 gün geçmiş olmasına rağmen, Sayın Başbakan bana randevu vermedi; çünkü, Sayın Başbakanın daha önemli işleri vardı; Şeyh Osman'larla konuşacaktı, Irak Büyükelçisiyle konuşacaktı, Tunus'la konuşacaktı, Nijerya'yla konuşacaktı, Libya'yla konuşacaktı; ama Türkiye Cumhuriyetinin bir milletvekili olarak benimle konuşamayacaktı. (ANAP sıralarından alkışlar) Çünkü onun için önemli olan Nijerya'ydı, Tunus'tu, Libya'ydı; ama, Sakarya'da sokağa atılan 500 işçi değildi. (RP sıralarından gürültüler)

CEMALETTİN LAFÇI (Amasya) - Müslümandır onlar...

ERSİN TARANOĞLU (Devamla) - Hiç Müslüman falan demeyin; Müslümanda azıcık merhamet olur... Müslümanda azıcık merhamet olur... Ben, işçiyi sokağa atan insanın İslamiyetinden şüphe ederim. (ANAP ve DSP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)

Biz sizi şöyle zannederdik, biz Refah Partisini şöyle tanırdık; biz sizi, Hazreti Ömer'in adaletinin temsilcileri zannederdik, ama siz, 19 uncu Yüzyılın ilk çeyreğindeki vahşi kapitalizmin birer temsilcisisiniz. (ANAP sıralarından alkışlar)

Evet, bakınız şimdi, Adapazarı'ndaki işçiler dinliyor; bunların içinde şehit aileleri var, şehit anaları var, dul olanlar var, sağırlar var, dilsizler var, ayağı kesik olan insanlar var; kocasını bir belediye, karısını bir belediye atıyor. 19 uncu Dönemde, Meclisin diğer salonunda "Bu insanları sokağa atarsanız, bu insanları işten atarsanız, bu fabrikaları özelleştirip işçiyi sokağa attığınızda, bunlar ahlaken kötü yollara düşerler" diyen sizler değil miydiniz? (RP sıralarından "Gene öyleyiz" sesleri) Bugün geldiniz, bu gücü nereden buluyorsunuz?..

Değerli arkadaşlarım, hani siz "komşusu açken tok yatan bizden değildir" diyordunuz; şimdi, acaba o 500 işçi sokakta aç gezerken, Belediye Başkanı rahat uyuyabilecek mi, Başbakan rahat uyuyabilecek mi, Çalışma Bakanı rahat uyuyabilecek mi?

CEMALETTİN LAFÇI (Amasya) - Rahat ol!..

ZEKİ KARABAYIR (Kars) - Siz, 11 milyonu aç bıraktınız!

ERSİN TARANOĞLU (Devamla) - Hani, Fırat'ta kaybolan koyunu sizden soracaktık?!

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

ZEKİ KARABAYIR (Kars) - 500 değil, 11 milyonu siz aç bıraktınız!

ERSİN TARANOĞLU (Devamla) - Değerli arkadaşlarım, sözlerimi son bir cümleyle bağlıyorum. Hak-İş'in eski Genel Başkanını Çalışma Bakanı yaptınız; o işçi dostuydu; ama, kırmızı koltuğu görüp de kırmızı plakalı araca bindiğinde o da işçiyi unuttu, sizin gibi.

Sözlerimi şöyle bitiriyorum. Sayın Çalışma Bakanı şöyle diyordu: "Bu memlekette Atatürk ve laik cumhuriyet adına konuşanların yüzüne tükürün." Ben diyorum ki, hayır, onların alnını öpün. (ANAP sıralarından alkışlar) Eğer, bu memlekette birinin yüzüne tükürmek gerekiyorsa, 500 işçiyi vahşi bir kapitalist gibi bir akşamda sokağa atan Belediye Başkanının yüzüne tükürün.

Saygılar sunuyorum. (ANAP sıralarından alkışlar, RP sıralarından gürültüler)

BAŞKAN - Sakarya Milletvekili Sayın Ersin Taranoğlu'na teşekkür ediyorum.

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Sayın Başkan...

BAŞKAN - Hükümet adına mı?!.

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Hayır efendim. Refah Partisi ve Grubumuzla ilgili olarak birtakım ithamlarda bulunuldu. Bu konuya açıklık getirmek bakımından ve hatta, en sonunda...

BAŞKAN - Sayın Karamollaoğlu, gündemdışı konuşmalarda muhatap Hükümettir. Hükümet adına bir sayın bakan cevap verecek ise hemen söz veririm...

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Hükümet değil, bizim Partimizle ilgili olarak bir sataşma var.

HALİL İBRAHİM ÖZSOY (Afyon) - Partinin adı geçmedi!

BAŞKAN - O sataşma konusunu ayrıca değerlendiririm Sayın Karamollaoğlu.

Buyurun efendim.

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Sataşmanın cevabı şu anda...

BAŞKAN - Sataşma konusunu ayrıca bu oturum içinde değerlendiririm; ama, şu anda Hükümetten bir cevap gelmediğine göre...

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas)- Sayın Başkan, usul olarak, eğer, bir yerde sataşma yapılmışsa, ve bu da açıksa...

Çok açık ve çok net bir şekilde, hakarete varacak tarzda ithamlarda bulunuldu. Burada, Hükümet değil, biz itham edildik. Müsaade edin, 2 dakikada açıklayayım.

BAŞKAN - Sayın Karamollaoğlu, Grubunuza yönelik bir sataşma olup olmadığını henüz tespit etmiş değilim. Siz, var olduğunu iddia ediyorsunuz; bu Oturum içerisinde değerlendireceğim.

Buyurun efendim.

KEMALETTİN GÖKTAŞ (Trabzon) - Siz dinlemediniz mi Sayın Başkan?

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Sayın Başkan, kusura bakmayın, bu kadar gayri adil davranmanızı garipsiyorum...

BAŞKAN - Sayın Karamollaoğlu, İçtüzüğün sataşmayla ilgili maddesini, belki Meclisimiz tatilde olduğu için hatırlayamayabilirsiniz; tekrar gözden geçirin; benim tutumumda hiçbir yanlışlık yoktur.

Teşekkür ederim. (ANAP sıralarından "Bravo" sesleri ve alkışlar)

KEMALETTİN GÖKTAŞ (Trabzon) - Dalga geçme!..

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Sayın Başkan, aynı davranışı siz de sergiliyorsunuz, kınıyorum sizi.

2. - İzmir Milletvekili Hakan Tartan'ın, cezaevlerindeki son olaylara ilişkin gündemdışı konuşması

BAŞKAN - Gündemdışı ikinci söz sırası İzmir Milletvekili Sayın Hakan Tartan'ın.

Sayın Tartan, cezaevlerindeki son olaylarla ilgili söz talebinde bulunmuştur.

Buyurun Sayın Tartan. (DSP sıralarından alkışlar)

Konuşma süreniz 5 dakikadır.

HAKAN TARTAN (İzmir) - Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; konuşmama başlamadan önce hepinizi saygıyla selamlarım; bizleri televizyonları başında izleyen değerli yurttaşlarımıza da esenlik ve mutluluklar dilerim.

Sayın milletvekilleri, maalesef, Meclisin yeni toplantı döneminin açılışında Türkiye adına umutlu sinyaller göremiyorum. İç politikada bir vaatler manzumesi dışına çıkamayan bugünkü Hükümet, ekonomiyi de hızla içinden çıkılmaz bir noktaya sürüklüyor. Dış politikada yaşananlar ise, tam anlamıyla bir kargaşaya dönüştü. Bir ateş çemberi içindeki Türkiye, projesizlik ve inisiyatifsizlik içerisinde, sürekli prestij kaybediyor. Diğer yandan, ulu önder Atatürk'ün gösterdiği çağdaşlaşmadan, Batı ile entegrasyondan hızla uzaklaşıyoruz. Bu uzaklaşma, Türkiye'yi, krizler bölgesinde bir yalnızlığın içine sürüklüyor. Bu genel çerçeveyi çizdikten sonra konuma geçmek istiyorum.

Sayın milletvekilleri, üzülerek görüyoruz ki, cumhuriyetin ilk yıllarından beri, çağdaş, demokrat, laik Türkiye ideali için, dişiyle tırnağıyla belli bir noktaya gelen ülkemiz, birtakım pazarlıklar sonucu yaratılan Refahyol Koalisyonuyla, insan hakları ve demokratikleşme konusunda da büyük yanlışlar içinde.

ZEKİ KARABAYIR (Kars) - Sizin pazarlıklarınız...

HAKAN TARTAN (Devamla) - Bu çerçevede, Avrupa Parlamentosunun aldığı son kararı da, bu Hükümetin önemli bir kusuru olarak değerlendirmek zorundayız.

Diğer taraftan, adalet sistemini kişisel bazı hırs ve isteklerle âdeta bir kasırgaya uğratıp, yılların geleneklerini bozmak kime ne yarar sağlayacak? Bağımsız yargı üzerinde oynanmak istenen bu oyunlarla, kim, neyin hesabını yapıyor? Adalet Bakanı göreve başladığından beri, cezaevleri birer kaynayan kazan. Bazı yasadışı örgütlerle pazarlıklar yaptığı ileri sürülen Hükümet, cezaevlerindeki kargaşadan ne umuyor? Önce açlık grevleri, sonra bazı tutuklu ve hükümlülerin yargı hakkıyla tamamen çelişen sürgünleri... Derken, parasızlık gerekçe gösterilerek, insanların hâkim huzuruna çıkmasının engellenmesi... Şimdi de, doktor raporlarından anlaşıldığına göre, son olarak, Diyarbakır Cezaevinde dövülerek öldürülen ve kafa travması raporu verilen insanlar; ama, öte yandan, Sıvas'ta 37 değerli insanı, 37 canı yakan şehir eşkıyalarına her türlü ayrıcalık... Ellerinde olsa, neredeyse onları salıverecekler!.. (DSP sıralarından alkışlar)

Devlet, şefkatli olmak zorundadır. Dünyada sürekli prestij kaybeden Türkiye, yeni cezaevi sancıları yaşamamalıdır. Hükümet, bu konuda bir an önce kendine çekidüzen vermelidir; açık görüşler, avukat hakkı, şikâyet değerlendirmesi bir an önce sağlanmalıdır. Sayın Adalet Bakanı da sadece bir kesimin değil, bütün herkesin bakanı olduğunu unutmamalıdır.

Türkiye üzerinde oynanan çirkin oyunlar -kimse merak etmesin- halk duvarından dönecektir. Kimse unutmasın ki, kışın sonu bahardır ve çağdaşlıktan yana tercihini yapan Türkiye'yi hiç kimse, hiçbir parti karanlıklara sürükleyemeyecektir. (DSP ve CHP sıralarından alkışlar) Toplumu bölmek, onları kendi siyasetleri için kullanmak isteyenler gerekli dersi alacaklardır. Görevini yapamayanlar, insanların acısına acı katanlar bir gün gidecek, yüreğinde sevgi, barış ve hoşgörü taşıyanlar ve bu duyguları yaşayanlar gelecektir. Zaten, demokrasinin de amacı budur ve ülkemiz için en hayırlısı bu olacaktır. Unutmayalım ki, dünyanın neresinde bir insan ölürse, bir de anne ölür; ne anneleri ne babaları ne de çocukları bir de biz öldürmeyelim.

Sevgili milletvekilleri, bu arada, dün Diyarbakır'da şehit edilen eğitim ordumuzun genç neferlerine ve eğitim camiamıza başsağlığı dilerken, Hükümeti, bu insanları, güvenlik önlemleri almadan, hiçbir önlem almadan ateşin ortasına göndermenin yanlışlığı konusunda da uyarmayı bir görev biliyorum. Bu acıları da bir daha yaşamak istemiyoruz.

Hepinize saygılar sunuyorum. (DSP, ANAP ve CHP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - İzmir Milletvekili Sayın Hakan Tartan'a teşekkür ediyorum.

3. - Siirt Milletvekili Nizamettin Sevgili'nin, Muş'un Varto İlçesindeki olaylara ilişkin gündemdışı konuşması

BAŞKAN - Gündemdışı son konuşma, Siirt Milletvekili Sayın Nizamettin Sevgili'nin.

Sayın Sevgili, Varto olaylarıyla ilgili konuşacaktır.

Buyurun. (ANAP sıralarından alkışlar)

NİZAMETTİN SEVGİLİ (Siirt) - Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; son onbeş günden beri ülkemizin gündeminde olan ve hepimizin kaygıyla takip ettiği, Muş İli Varto İlçesinde olan olaylar hakkında görüşlerimi sunmak için huzurunuzdayım. Bu vesileyle, sözlerime başlamadan önce, yeni yasama yılının, tüm ulusumuza, doğu ve güneydoğudaki halkımıza, barışa, kardeşliğe, dostluğa ve berekete vesile olmasını Yüce Allah'tan niyaz eder, hepinizi en derin sevgi ve saygılarımla selamlarım. (ANAP sıralarından alkışlar)

Değerli milletvekilleri, ülkemizi büyük sıkıntılarla karşı karşıya bırakan, ulusumuzun geleceğini tehdit eden terör belası karşısında, birey ve kurum olarak hepimize büyük görevler düşmektedir. Terör karşısında direnmek, her türlü tedbiri almak en doğal hakkımızdır; ancak, bu hakkı kullanırken yeni hak ihlallerine neden olmamak, vatandaşın devlete olan güvenini sarsmamak gerekmektedir.

Değerli milletvekili arkadaşlarım; konuşmama konu olan Varto olaylarını kısaca özetlemek istiyorum.

17 Eylül 1996 günü, gece saat 22.30'da birkaç el silah sesinden sonra, yoğun bir ateş başlar; ertesi gün sabahleyin sokağa çıkma yasağı konulur. 18 Eylül 1996 günü saat 07.30'da tekrar silah sesleri duyulur; yoğun ateş, artarak saat 13.00'e kadar devam eder. Akşam televizyon haberlerinde, Varto'yu teröristlerin bastığını, çıkan çatışmalarda 1 polisimizin şehit, 5 teröristin ölü ve yaralı olduğunu öğrendik. Çatışma, maalesef, 20 Eylül 1996 günü de devam eder.

Çatışma süresince, genelde ilçe merkezinde bulunan birçok evle birlikte, 30 dükkân, 4 taksi, 22 kamyon ve 3 traktör hasar görür, birkaç hayvan telef olur ve çok sayıda ot yığını ateşe verilir. Maalesef, 300'ün üzerinde insanımız gözaltına alınır. Darba maruz kalan bu insanlara, bu hemşerilerimize, maalesef -teessürle söylüyorum, aslında söylemek istemiyorum; ama, mecbur kalıyorum- "Ermeni uşakları" diye hakaret edilir. Hürriyet Mahallesindeki evinden alınan bir yurttaşımızın ayaklarına kurşun sıkıldığına dair bilgiler almış bulunmaktayım.

İlçe mezarlıklarına panzerlerle girildiği, mezar taşlarının yerle bir edildiği, tutuklu insanların sünnet kontrolünden geçirildiği, bıyıkları beğenilmeyenlerin bıyıklarının kesildiği bilgileri de tarafıma ulaşmış bulunmaktadır. Olaylardaki maddî hasar, kimine göre 20 milyar, kimine göre 100 milyar liradır ve çatışmalarda ne ölü ne de yaralı PKK'lı yoktur.

Bu arada, tüm ilçede olaylara PKK saldırısının değil, güvenlik mensupları arasındaki bir sorunun neden olduğu ve çıkan olaylarda 1 polisimizin öldüğü dedikodusu yayılır; halk da çok tedirgin olur. Bu ilçe de, maalesef, tüm doğu ve güneydoğuda olduğu gibi, toplu göç tehlikesiyle baş başa kalmış durumdadır.

Toplu göç olayını, müsaade ederseniz, bir iki kelimeyle arz etmek istiyorum. Refahyol Hükümetinin kurulduğunun ilk on gününde, Sayın Başbakanımız, Sayın Hocamız, Bingöl ve Elazığ ziyaretlerinde "köylere geri dönüş projesi" adı altında bir müjde verdi ve bu müjdeyi tüm doğu ve güneydoğu halkına verdi. Biz, doğu ve güneydoğu milletvekilleri de çok memnun olduk ve şükranlarımızı arz ettik; ama, maalesef, bugüne kadar köylere dönüleceğine dair en ufak bir emare yoktur. Kendi ilimi arz etmek istiyorum; kendi ilime, terörden kaçanların dönmesi için, bugüne kadar, yalnız 14 milyar lira para gönderilmiş bulunmaktadır. Siirt İline 14 milyar lira parayı ben de verebilirdim, bir Nizamettin Sevgili olarak bu parayı ben de Siirt İline verebilirdim. Devletimin 14 milyar lira yardımda bulunmasından ben çok hicap duyuyorum, utanıyorum. (ANAP ve DSP sıralarından alkışlar) 14 milyar lirayla ancak 9 kilometre yol asfaltlanabilir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun Sayın Sevgili.

NİZAMETTİN SEVGİLİ (Devamla) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Değerli milletvekilleri, halk arasında "bir şeyin şüyuu vukuundan beterdir" diye bir tabir vardır. Türkiye Cumhuriyetinin hiçbir vatandaşı böyle bir şeyin olmasını istemez, aklından bile geçiremez. Canımızı, malımızı, namusumuzu emanet ettiğimiz devletin böyle olumsuzluklara vasıta olabileceğini düşünemeyiz.

Bu yönden, konunun, ilgililerce, objektif ve öncelikli olarak araştırılmasını, kamu vicdanının rahatlatılmasını, varsa kusurlularının cezalandırılmasını istiyorum. Ülke için gözünü kırpmadan canını veren güvenlik güçlerinin bu şaibeden arındırılmasını istemek en doğal hakkımızdır, en doğal isteğimizdir ve beklentimizdir.

Yüce Meclise en derin saygılarımı sunuyorum. (ANAP ve DSP sıralarından alkışlar)

BAŞKAN - Siirt Milletvekili Sayın Nizamettin Sevgili'ye teşekkür ediyorum.

Gündemdışı konuşmaya Hükümet adına cevap olmadığı için gündemdışı konuşmalar tamamlanmıştır.

Değerli arkadaşlarım, oturumun başlangıcında İzmir Milletvekili Sayın Sabri Ergül bir söz talebinde bulunmuştu; ancak, gündemdışı konuşmalara geçtiğimiz için kendi isteminin ne olduğunu tespit edememiştik. Şimdi Sayın Ergül'ü dinleyeceğim.

Buyurun Sayın Ergül.

SABRİ ERGÜL (İzmir) - Sayın Başkanım, dün Sayın Başkanlığa, özellikle son zamanlarda artan laiklik karşıtı davranışlar konusunda Yüce Meclisin duyarlılığını belirten bir mesaj yayımlanması yönünde önerge vermiştim; özel bir gündem olduğu için Sayın Başkan işleme koyamadılar; şimdi, ben, Atatürk'ün partisinin bir mensubu olarak, arkadaşlarımın hislerine tercüman olarak diyorumki, Türkiye Cumhuriyeti, demokratik, laik, sosyal bir hukuk devletidir; bir ümmet devleti, bir şeriat devleti değildir, bir İslam cumhuriyeti değildir.

Teşekkür ederim.

BAŞKAN - Sayın Ergül, Türkiye Cumhuriyeti, bir hukuk devletidir. Bu hukuk devletinin en yüksek düzeydeki yasası da Anayasamızdır. Siz, Anayasada yer almış ve halen yürürlükte bulunan ve Türkiye Cumhuriyetiyle birlikte sonsuza kadar yaşayacak bir kuralı ifade etmiş oldunuz. Bu konuda Yüce Mecliste herhangi bir tereddüt olmadığını, hem Başkanlık hem milletvekili arkadaşlarımız, her davranışlarıyla ve her söz alışlarında ortaya koyuyorlar.

Teşekkür ederim. (ANAP, DSP ve CHP sıralarından alkışlar)

Değerli arkadaşlarım, gündeme geçmeden önce, Anavatan Partili bir milletvekili arkadaşımızın, gündemdışı konuşmasında Refah Partisi Grubuna sataştığı yönündeki iddia üzerindeki düşüncelerimi ifade etmek istiyorum: Benim takip edebildiğim kadarıyla Sayın Ersin Taranoğlu, kendi seçim bölgesindeki Refah Partili belediyenin bir uygulamasını Yüce Meclisin bilgisine sunmuştur. Öncelikle, bu bilgilerin muhatabı Hükümettir. Hükümet adına, eğer, böyle bir olay vuku bulmamıştır mahiyetinde bir açıklama yapılacak idiyse, Hükümet, bu konuşmanın yapıldığı sırada cevap verme hakkına sahip idi.

İkinci olarak, Sayın Taranoğlu, bu olaydan bahsederken, Refah Partisinin, gerek seçimler öncesinde gerekse Hükümet olmadan önce ifade ettiği bazı gerçeklere değindi. Bu sözlerin varit olmadığı tarzında Refah Partisinin bir iddiası olsaydı, bu, sataşma sayılabilirdi; ama, Sayın Taranoğlu, Yüce Meclisteki bütün arkadaşlarımızın da bildiği gibi, Refah Partisinin, gerek seçim öncesinde gerekse Hükümet olmadan önceki resmî görüşlerini burada tekrarlamıştır. O görüşlerle, bugünkü belediye başkanının icraatı arasındaki çelişkiyi dile getirmiştir.

Burada bir sataşma, Başkanlık olarak varit görmüyoruz efendim.

Teşekkür ederim.

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Sayın Başkan...

SABRİ ERGÜL (İzmir) - Katliam sanığı... Molla!.. Otur! (RP sıralarından gürültüler)

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - ...belediyenin icraatları, Hükümeti ilgilendirmez. Belediyeler ayrı kuruluşlardır bildiğiniz gibi. Bu birinci husus.

İkinci husus da, Sayın Taranoğlu kürsüden ayrılırken çok ağır birtakım ifadeler kullandı; "tükürmek" gibi. Bundan dolayı, bir hakaret de aynı zamanda sözkonusu oldu. Bunu, ben, bir bakıma kendi grubumuza yönelik bir davranış olarak nitelendirdim. Bundan dolayı sadece 2 dakikalık bir açıklama mahzur meydana getirmezdi.

BAŞKAN - Sayın Karamollaoğlu, Hükümet, elbette belediyelerin icraatlarıyla, Anayasa ve kanunlar çerçevesinde ilgilidir iki bakımdan:

Birincisi, belediyelerin vesayet makamı, Hükümettir.

İkincisi, bahis konusu olan icraat, sosyal güvenlik mevzuatını ilgilendiren bir icraatttır. Elbette, Hükümetin, Sosyal Güvenlik ve Çalışma Bakanlığının bu konularda söyleyeceği sözler olur.

Son cümlelere gelince, bu cümleler asla Grubunuza yöneltilmedi. Daha önce vaki olan bu tarzdaki bir beyanı "şu yöne değil, böyle icraat yapan belediyelere yöneltmek lazımdır" gibi, benim aklımda kaldığı ve tutanağa geçtiği şekliyle, Grubunuzla ilgili bir durum söz konusu olmadı.

Teşekkür ederim; durum aydınlanmıştır.(RP sıralarından gürültüler)

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Bu konuya iki dakikada açıklık getirerek cevaplandırabilirdik.

BAŞKAN - Sayın Karamollaoğlu, burada mesele, sadece vakit tasarrufu değil, İçtüzüğe uygun bir işlem yapmaktır. Başkanlık olarak ben, İçtüzüğe uygun olarak bir sataşma tespit etmedim; ama, ısrar ediyorsanız Genel Kurulun oyuna da sunarım.

TEMEL KARAMOLLAOĞLU (Sıvas) - Hayır efendim.

BAŞKAN - Teşekkür ederim.

Değerli arkadaşlarım, Cumhurbaşkanlığı tarafından geri gönderilen kanuna ilişkin bir tezkere vardır; okutuyorum:

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER

11 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: 29.08.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-3256-8759 sayılı yazınız.

Türkiye Büyük Millet Meclisince kabul olduğu bildirilen 4164 sayılı Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında Kanun aşağıda arz edilen gerekçelerle Anayasanın 89 uncu maddesi gereğince, bir defa daha görüşülmek üzere ilişikte iade edilmiştir.

1.- Bilindiği gibi, gerek kamu personelinin gerekse 10 kişiden fazla işçi istihdam eden işyerlerinde çalışan işçilerin zorunlu tasarrufa teşvik edilmeleri amacıyla 1 Nisan 1988 tarihinde yürürlüğe konulan 3417 sayılı Kanun hükümleri uyarınca çalışanlardan yüzde 2 nispetinde tasarruf kesintisi kesilmekte, devlet veya işveren de bu tasarrufa yüzde 3 oranında katkıda bulunmaktadır.

2.- Devlet veya işveren katkılarının çalışanların ücretlerinde belli oranda dolaylı bir artış ve müktesep hak oluşturduğu nazara alındığında; zorunlu tasarruf uygulamasına son verilirken söz konusu katkı paylarının çalışanların aylık veya ücretlerinde bırakılmasının gerekli olduğu, böyle bir düzenlemenin müktesep hak kavramına ve hukukun genel ilkelerine daha uygun olacağı düşünülmektedir.

3.- Her ne kadar zorunlu tasarruf uygulamasına son verilirken 3417 sayılı Kanunun ödemelere ve diğer konulara ilişkin hükümleri yürürlükte bırakılmış ise de, çalışanlar lehine getirilmiş bulunan bu sistemin bir bütünlük içinde mütalaa edilerek, 428 trilyon lirayı bulduğu ifade edilen tasarruf kesintilerinin ne suretle tasfiye edileceği hususunda yapılacak plan ve programın da bu Kanunda yer almasının uygun olacağı düşünülmektedir.

4.- Diğer taraftan Kanunun sevkinde temel amacı oluşturan ana müessese ortadan kaldırılıp, o müessesenin işleyişiyle ilgili usul ve esasları düzenleyen hükümlerin yürürlükte bırakılması, uygulamada birtakım mahzurlar doğurabilecektir.

5.- Yukarıda arz ve izah edilen nedenlerle, 28.8.1996 tarih ve 4164 sayılı Çalışanlardan Yapılmakta Olan Tasarruf Kesintilerine Son Verilmesi Hakkında Kanun, Anayasanın 89 uncu maddesi gereğince bir defa daha görüşülmek üzere ilişikte iade edilmiştir.

Arz ederim.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Değerli arkadaşlarım, bu salonda, sıralarda yapılan sohbetler salonu dolduruyor, salonun yapısı gereği görüşmelerin takibini zorlaştırıyor. Tatil dönüşü, arkadaşlarımızın hasret giderici sohbet yapmasını anlayışla karşılıyoruz; ama, bunları biraz kuliste yapsak daha uygun olur.

Cumhurbaşkanlığının 23 adet tezkeresi bulunmaktadır. Okunacak tezkere sayısı çok olduğu için Divan Üyesi arkadaşımızın oturarak okuması hususunda izinlerinizi almak istiyorum. Bu hususu oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Şimdi, Cumhurbaşkanlığı tezkerelerinin okunmasına devam ediyoruz.

2. - Ürdün'e gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Mehmet sağlam'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/458)

29 Ağustos 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

3 Eylül 1996 tarihinde Ürdün'e gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Prof.Dr.Tansu Çiller'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Millî Eğitim Bakanı Prof.Dr.Mehmet Sağlam'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

29 Ağustos 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türkiye-Fransa Denizcilik Anlaşmasını imzalamak üzere, 3 Eylül 1996 tarihinde Fransa'ya gidecek olan Devlet Bakanı Gürcan Dağdaş'ın dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Prof.Dr. Sabri Tekir'in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

30 Ağustos 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 31 Ağustos 1996 tarihinde Libya'ya gidecek olan;

Devlet Bakanı Abdullah Gül'ün dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Lütfü Esengün'ün,

Devlet Bakanı Namık Kemal Zeybek'in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Işılay Saygın'ın,

Vekâlet etmelerinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

2 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 3 Eylül 1996 tarihinde Almanya'ya gidecek olan Çevre Bakanı M.Ziyattin Tokar'ın dönüşüne kadar; Çevre Bakanlığına, Devlet Bakanı Teoman Rıza Güneri'nin vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

2 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

2 Eylül 1996 tarihinde Ukrayna Cumhuriyetine giden Devlet Bakanı Ayfer Yılmaz'ın dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Nevzat Ercan'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

3 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

3 Eylül 1996 tarihinde Almanya'ya giden Devlet Bakanı Işılay Saygın'ın dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Bekir Aksoy'un vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

8. - Ürdün'e gidecek olan Dışişleri Bakanı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam'ın vekillik etmesinin uygun görülmüş olduğuna ilişkin tezkerenin, söz konusu seyahatin ileriki tarihe ertelenmesi nedeniyle işlemden kaldırılmasının uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/464)

3 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: 29.8.1996 gün ve KAN.KAR: 39-06-90-96-420 sayılı yazımız.

3 Eylül 1996 tarihinde Ürdün'e gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Prof. Dr. Tansu Çiller'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Mehmet Sağlam'ın vekâlet etmesi, ilgi yazıyla uygun görülmüştü.

Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Prof. Dr. Tansu Çiller'in seyahatinin ileriki bir tarihe ertelenmesi sebebiyle, ilgi yazının işlemden kaldırılmasının, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

6 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 8 Eylül 1996 tarihinde İngiltere'ye gidecek olan Devlet Bakanı Doç. Dr. Abdullah Gül'ün dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Lütfü Esengün'ün vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

6 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

46 ncı Avrupa Bölge Komitesi Toplantısına katılmak üzere, 8 Eylül 1996 tarihinde Danimarka'ya gidecek olan Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna'nın dönüşüne kadar; Sağlık Bakanlığına, Devlet Bakanı Bahattin Şeker'in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

6 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Türk-Kazak İş Konseyinin Üçüncü Ortak Toplantısına katılmak ve görüşmelerde bulunmak üzere, 8 Eylül 1996 tarihinde Kazakistan Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Namık Kemal Zeybek'in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Işılay Saygın'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

6 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Bakanlığına

"Yabancı Sermaye Yatırımlarına Yönelik Türk Ekonomi Politikası" konulu konferansa katılmak üzere, 8 Eylül 1996 tarihinde İngiltere'ye gidecek olan Devlet Bakanı Prof.Dr.Sabri Tekir'in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Teoman Rıza Güneri'nin vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

9 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi: 6.9.1996 gün ve KAN.KAR:39-06-96-96-455 sayılı yazımız.

Devlet Bakanı Doç. Dr. Abdullah Gül sağlık sebebiyle yurtdışına gidemediğinden, ilgi yazının işlemden kaldırılmasının, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

9 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 10 Eylül 1996 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine gidecek olan;

Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Prof.Dr.Tansu Çiller'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan'ın,

Millî Eğitim Bakanı Prof.Dr.Mehmet Sağlam'ın dönüşüne kadar; Millî Eğitim Bakanlığına, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez'in,

Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanı M.Recai Kutan'ın dönüşüne kadar; Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığına, Devlet Bakanı Fehim Adak'ın vekâlet etmelerinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

13 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

15 Eylül 1996 tarihinde İsviçre'ye gidecek olan Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu'nun dönüşüne kadar; Ulaştırma Bakanlığına, Devlet Bakanı Nafiz Kurt'un vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

18 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

20 Eylül 1996 tarihinde İngiltere'ye gidecek olan Bayındırlık ve İskân Bakanı Cevat Ayhan'ın dönüşüne kadar; Bayındırlık ve İskân Bakanlığına, Tarım ve Köyişleri Bakanı Musa Demirci'nin vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

17. - Amerika Birleşik Devletlerine gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller'e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı Mehmet sağlam'ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/473)

19 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Birleşmiş Milletler 51 inci Genel Kurul Toplantısına katılmak üzere, 21 Eylül 1996 tarihinde Amerika Birleşik Devletlerine gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Prof.Dr.Tansu Çiller'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Millî Eğitim Bakanı Prof.Dr.Mehmet Sağlam'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

20 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

22 Eylül 1996 tarihinde Fransa'ya gidecek olan Devlet Bakanı Nafiz Kurt'un dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Bahattin Şeker'in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

20 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 22 Eylül 1996 tarihinde Çin Halk Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Ayfer Yılmaz'ın dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez'in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

20 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

NATO Savunma Bakanları Gayrıresmî Toplantısına katılmak üzere, 24 Eylül 1996 tarihinde Norveç'e gidecek olan Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan'ın dönüşüne kadar; Millî Savunma Bakanlığına, Devlet Bakanı Nevzat Ercan'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

23 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Uluslararası Para Fonu(IMF) ve Dünya Bankası (IBRD) Grubunun Yıllık Guvernörler, Geçici ve Kalkınma Komiteleri Toplantılarına katılmak üzere, 24 Eylül 1996 tarihinde Amerika Birleşik Devletlerine gidecek olan Devlet Bakanı H.Ufuk Söylemez'in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Bekir Aksoy'un vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

23 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 24 Eylül 1996 tarihinde Finlandiya'ya gidecek olan Orman Bakanı M. Halit Dağlı'nın dönüşüne kadar; Orman Bakanlığına, İçişleri Bakanı Mehmet Ağar'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

27 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

1 inci Küresel (WORLDAİD 96) Konferansına katılmak üzere, 30 Eylül 1996 tarihinde İsviçre'ye gidecek olan Devlet Bakanı Mehmet Altınsoy'un dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Adalet Bakanı Şevket Kazan'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

27 Eylül 1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Görüşmelerde bulunmak üzere, 29 Eylül 1996 tarihinden itibaren Mısır, Libya ve Nijerya'ya gidecek olan Devlet Bakanı Fehim Adak'ın dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Ahmet Cemil Tunç'un vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.

Süleyman Demirel

Cumhurbaşkanı

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının bir tezkeresi vardır; okutuyorum:

25. - Avustralya Meclis Başkanının davetine TBMM'yi temsilen icabet edecek TBMM Parlamento heyetinde yer alacak milletvekillerine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/481)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna

Avustralya Temsilciler Meclis Başkanının vaki davetine istinaden, Türkiye Büyük Millet Meclisini temsilen 6 kişilik bir parlamento heyetinin 15-24 Eylül 1996 tarihlerinde söz konusu davete icabet etmesi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Dışilişkilerinin Düzenlenmesi Hakkındaki 3620 sayılı Kanunun 6 ncı maddesi uyarınca, Genel Kurulun 30.7.1996 tarih ve 84 üncü Birleşiminde kabul edilmiştir.

Adı geçen Kanunun 2 nci maddesi uyarınca, heyetimizi oluşturmak üzere siyasî parti gruplarınca bildirilen üyelerimizin isimleri Genel Kurulun bilgilerine sunulur.

Mustafa Kalemli

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

Mustafa Kalemli

Mehmet Gözlükaya) Yakup Budak

(Denizli) (Adana)

Eşref Erdem Salih Kapusuz

(Ankara) (Kayseri)

A. Turan Bilge

(Konya)

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Başbakanlığın geri isteme tezkeresi vardır; okutuyorum:

26. - Ölüm cezasına mahkûm edilen hükümlü Hasip Mehmet Atay hakkındaki dava dosyasının geri verilmesine ilişkin Başbakanlık tezkeresi (3/482)

28.09.1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

İlgi : a) 14.08.1995 gün ve B.02.0.PPG.0.12.301/11261 sayılı yazımız.

b) Adalet Bakanlığının 12.09.1996 gün ve B.03.0.CİG.0.00.00.0-1.134.2.1995/021247 sayılı yazısı.

Irza geçip kızlığını bozmak, livata suretiyle ırza geçmek, işlediği bu suçların delil ve emarelerini ortadan kaldırmak ve cezadan kurtulmak için öldürmek suçlarından Gaziantep Ağır Ceza Mahkemesince ölüm cezasına mahkûm edilen hükümlü Hasip Mehmet Atay hakkındaki dava dosyası ilgi (a) yazımız ekinde gereği yapılmak üzere sunulmuştu.

İlgi (b) yazı ile adı geçen hükümlünün karar düzeltme talebinin incelenmesi için Gaziantep 2 nci Ağır Ceza Mahkemesinin söz konusu 1994/100-194 esas, karar sayılı dosyanın iadesi hususunda Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 1.8.1996 gün ve 2495 sayılı yazıları gereğince sözü edilen dosyanın Adalet Bakanlığına tevdi edilmek üzere Başbakanlığa iade edilmesini arz ederim.

Prof. Dr. Necmettin Erbakan

Başbakan

BAŞKAN - Adalet Komisyonunda bulunan tezkere ve eki dosya Hükümete geri verilmiştir.

Başbakanlığın Anayasanın 82 nci maddesine göre verilmiş bir tezkeresi vardır; okutup, oylarınıza sunacağım:

27. - Başbakan Necmettin Erbakan'ın, İran, Pakistan, Singapur, Endonezya ve Malezya'ya yapacağı resmî ziyarete katılacak milletvekillerine ilişkin Başbakanlık tezkeresi (3/483)

8.8.1996

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Başbakan Prof. Dr. Necmettin Erbakan'ın görüşmelerde bulunmak üzere 10-21 Ağustos 1996 tarihleri arasında Hükümetimizi temsilen İran, Pakistan, Singapur, Endonezya ve Malezya'ya yapacağı ziyarete ekli listede adları yazılı milletvekillerinin de katılmaları uygun görülmüştür.

Anayasamızın 82 nci maddesine göre gereğini arz ederim.

Prof. Dr. Necmettin Erbakan

Başbakan

Rıza Ulucak Hasan Hüyesin Ceylan

(Ankara) (Ankara)

Yusuf Ekinci Ahmet Uyanık

(Burdur) (Çankırı)

Hasan Çağlayan Mustafa Yılmaz

(Çorum) (Gaziantep)

Ünal Yaşar Halil Yıldız

(Gaziantep) (Isparta)

Bülent Arınç Temel Karamollaoğlu

(Manisa) (Sıvas)

BAŞKAN - Başbakanlık tezkeresini oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Meclis araştırması önergeleri vardır; okutuyorum:

C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Gediz'in güneydoğusundan kaynaklanan Gediz Nehri; Nif, Murat, Kum, Medar, Selendi, Alaşehir, Derbent ve Gördes Çayları gibi birçok yan kollarla birleşerek İzmir Körfez'ine dökülmektedir. Gediz Nehri, yılda, yaklaşık 2,03 milyar metreküp su potansiyeliyle bölgeye hayat vermektedir. Gediz Nehrinin uzunluğu 401 kilometre ve nehrin su havzası alanı 17 500 kilometrekaredir. Drenaj alanı 18 000 kilometrekare olan ve Türkiye yüzölçümünün yüzde 2,31'ine sahip bulunan Gediz havzasının yağış potansiyeli 11,4 milyar metreküp olup, nehrin yıllık ortalama debisi ise 74 metreküp/saniye dolayındadır.

İzmir, Manisa ve Uşak İlleri sınırları içine giren Gediz havzası içindeki önemli yerleşim merkezleri Manisa, Turgutlu, Salihli, Ahmetli, Kula, Alaşehir, Demirci, Gediz, Kemalpaşa, Foça ve Menemen'dir. Gediz havzası, toprak kaynakları açısından 521 000 hektarlık tarıma elverişli alana sahip bulunmaktadır. Bu arazilerin 386 000 hektarlık bölümü sulanabilir özelliktedir. Bugün için ancak 124 000 hektarlık arazi sulanabilmektedir.

Bölge açısından çok büyük bir hayatî değer taşıyan Gediz Nehri, 1980'li yıllardaki düzensiz endüstriyel ve kentsel gelişimle birlikte, aşırı derecede kirletilmiştir. Gediz Nehrinde 1980'li yıllarla birlikte başlayan aşırı kirlenme, 1989 Nisan ve Mayıs ayları ile 1996 Eylülünde görülen toplu balık ölümleri ile yeni bir boyut kazanmıştır.

Gediz Nehri kirliliği tarımı da etkilemektedir. Zehirli atıklar taşıyan suyun tarımsal sulamada kullanılması sonucunda bor ve diğer ağır metaller toprakta birikmekte, toprak özelliğini ve verimliliğini yitirmektedir. Ayrıca, toprakta biriken kirliliğin, bitkiler yoluyla insanlara ve diğer canlılara taşındığı ve insan ve diğer canlıların sağlığında olumsuz sonuçlar yarattığı da bilinmektedir.

İzmir Körfezi kirliliğinde Gediz'in payı oldukça yüksektir. 1995 yılı ölçüleriyle, günde, ortalama 2 014 ton askıda katı madde; 13,4 ton azot ve 3,4 ton fosfor, Gediz yoluyla İzmir Körfez'ine taşınmaktadır. Özellikle körfezin kirliliğinde önemli bir gösterge olan askıdaki katı maddeler konusunda İzmir metropol alanından kaynaklanan oranların (günde ortalama 246 ton) 8 katından fazlasının Gediz Nehrinden kaynaklandığı ve toplam azot ve fosfor yükleri oranlarının İzmir metropolünde üretilenlerle Gediz'den taşınanlar açısından birbirine yakın olduğu görülmektedir. Bu durum, Gediz'in körfez kirliliğindeki büyük payını ortaya çıkarmaya yetmektedir.

Gediz Nehrindeki kirliliğin bir başka olumsuz yanı da, nehrin, denize döküldüğü yer olan Maltepe Köyünün güneyinde bulunan Çamaltı Tuzlası ve Kuş Cenneti üzerinde yarattığı olumsuz etkilerdir.

Gediz Nehrini besleyen önemli kaynaklardan birisi olan Nif Çayındaki kirlilik de, son yıllarda yörede olumsuz sonuçlarla kendini hissettirmeye başlamıştır. Nif Çayı, Ulucak beldesinden kaynaklanan ve Kemalpaşa Ovasına ulaşarak Manisa girişinde denize dökülen bir akarsudur. Gediz Nehri ile birlikte onu besleyen Nif Çayı ve diğer akarsular, Gediz havzasını oluşturmakta ve bu bölgede, Gediz Nehri ve Nif Çayı kirlilikleri önemli bir çevre sorunu oluşturmaktadır.

Verimli toprakları ve zengin yeraltı, yerüstü su kaynaklarına sahip bulunan Nif Çayı (Kemalpaşa) bölgesi, son yıllardaki hızlı ve düzensiz sanayileşmenin etkisiyle tarımsal özelliklerini yitirmeye yüz tutmuştur. Toprağın verimliliği ve sularının bolluğuyla tanınan Kemalpaşa, zehirli endüstriyel atıklar ve özellikle siyanür kirlenmesi sonucu akarsu ekosisteminin yok olmasını doğuran Nif Çayı kirlenmesiyle, düzensiz ve bilinçsiz sanayileşmenin yarattığı olumsuz sonuçları fazlasıyla yaşamaya başlamıştır.

Bütün bu nedenlerle; Gediz havzasının sahip bulunduğu çevresel değerleri korumak, Gediz Nehri ve Nif Çayındaki kirliliğin nedenlerini, kirliliğe neden olan kuruluşları tespit etmek, kirliliğin önlenmesi için gerekli önlemleri almak ve kirlenmenin meydana getirdiği zararları belirlemek amacıyla Anayasamızın 98 inci ve İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ederiz.

Veli Aksoy Şükrü Sina Gürel

(İzmir) (İzmir)

Müjdat Koç Şerif Çim

(Ordu) (Bilecik)

Hikmet Uluğbay Halil Çalık

(Ankara) (Kocaeli)

Hilmi Develi M. İstemihan Talay

(Denizli) (İçel)

A. Ziya Aktaş Hakan Tartan

(İstanbul) (İzmir)

Fikret Uzunhasan Ali Günay

(Muğla) (Hatay)

Abdulbaki Gökçel Zekeriya Temizel

(İçel) (İstanbul)

Nami Çağan Aydın Tümen

(İstanbul) (Ankara)

Çetin Bilgir Erol Karan

(Kars) (Karabük)

Ali Ilıksoy M. Cevdet Selvi

(Gaziantep) (İstanbul)

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

Diğer önergeyi okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

1. Türkiye'nin en büyük ve güvenilir bir yayın organının 16.9.1996 tarihli nüshasında, resmî belge örnekleriyle birlikte yer aldığı üzere, polis örgütüne, Anayasa teminatı altında bulunan özel hayatın gizliliği ve korunması ilkesini ve haberleşme özgürlüğünü temelden yok edici bir şekilde, tüm Türkiye'de kurulu sabit ve mobil telefonları, santrallara dinleme aygıtları kurarak, dilediği telefonları dilediği gibi dinleme, konuşmaları kayda alma imkânı veren, Anayasaya açıkça aykırı bir karar ve uygulamanın bulunduğu kamuoyuna duyurulmuştur.

Haber ve olay, bu kararı istihsal eden, uygulayan ve halen de birinci derecede yetkili ve sorumlu mevkide bulunan İçişleri Bakanı Sayın Mehmet Ağar'ın daha sonraki açıklamaları ile de doğrulanmış, karar ve uygulama Sayın Bakan tarafından savunulmuş ve hatta buna karşı çıkmak âdeta hainlik olarak nitelendirilmiştir.

2. Ankara 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin 10 Ocak 1995 tarihli ve 1995/5 D. İş sayılı ve sonraki benzer kararlarıyla, diğer devlet güvenlik mahkemelerinin aynı yöndeki kararları, polise dilerse tüm telefonları dinleme yetkisi veren bu kararların Anayasa ve yasalara uygunluğu, iptali ve suç teşkil edip etmediğinin tespiti ve gereğinin yapılması hususu, yine Anayasamızda ve ilgili yasalarda yer alan hükümlerde bellidir.

Anayasamıza göre bir hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetinde bu hükümlerin işlemesini sağlamak bizlerin temel görevidir ve biz bu görevimizi yine Anayasamızın kuvvetler ayrılığı ilkesine uygun olarak ilgili zeminlerde elbette ki yerine getireceğiz.

3. Anayasa ve yasalara uygunluğu ilgili zeminlerde tartışılacak da olsa, ortada mevcut mahkeme kararları vardır; bu kararlara göre uygulama yapan ve yürütme organı içinde yer alan polis teşkilatı vardır.

4. Ankara 2 Nolu Devlet Güvenlik Mahkemesinin 10 Ocak 1995 tarihli ve 1995/5 D.İş sayılı kararı, polise telefonları dinleme yetkisi veren benzer kararları ile diğer devlet güvenlik mahkemelerinin bu yönde polise, telefonları dinleme yetkisi veren kararlarının; İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü teşkilatınca nasıl uygulandığının, kararlara ve maksada uygun davranılıp davranılmadığının, nerede, ne zaman, hangi ve kimlere ait telefonların nasıl ve ne süre dinlendiğinin ve dinlenmekte olduğunun, elde edilen bilgilerin ve düzenlenen raporların nerede, hangi amaçla ve ne şekilde kullanıldığının, bir suiistimal olup olmadığının tespiti ve bu konudaki tüm iddiaların araştırılması ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin doğru bilgilendirilmesi amacıyla, Anayasanın 98 inci ve İçtüzüğümüzün 104 üncü maddeleri gereğinde bir Meclis araştırması açılmasını arz ederiz.

Saygılarımızla.

Sabri Ergül Ayhan Fırat

(İzmir) (Malatya)

Aydın Güven Gürkan Orhan Veli Yıldırım

(İzmir) (Tunceli)

Ali Haydar Şahin Zeki Çakıroğlu

(Çorum) (Muğla)

M. Erdoğan Yetenç Atilâ Sav

(Manisa) (Hatay)

Adnan Keskin Birgen Keleş

(Denizli) (İzmir)

Fuat Çay Şahin Ulusoy

(Hatay) (Tokat)

Ahmet Küçük Celal Topkan

(Çanakkale) (Adıyaman)

Mustafa Yıldız Ali Şahin

(Erzincan) (Kahramanmaraş)

Ercan Karakaş İsmet Önder Kırlı

(İstanbul) (Balıkesir)

Nihat Matkap Oya Araslı

(Hatay) (İçel)

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusunda öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

Şimdi, üçüncü bir Meclis araştırması önergesi bulunmaktadır; okutuyorum:

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Sanayi ve ticarette elde ettiği başarıları yanında, turizmde de önemli bir yere sahip olan Denizli, birtakım çevre sorunları yaşamaktadır.

Yöredeki doğa harikası olan Pamukkale'nin de bugün birçok sorunları vardır. Travertenleri, antik Hierapolis kenti ve termal su kaynaklarıyla dünyada türünün tek örneği, doğanın gelinliği Pamukkale'nin korunarak, yöreye hak ettiği özenin gösterilmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, Yüce Mecliste konunun ayrıntılarının görüşülerek, gerekli önlemlerin alınabilmesi için Anayasanın 98, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün 104 ve 105 inci maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla arz ederiz.

Hilmi Develi Hikmet Uluğbay

(Denizli) (Ankara)

Fevzi Aytekin Fikret Uzunhasan

(Tekirdağ) (Muğla)

Mehmet Aydın Abdulbaki Gökçel

(İstanbul) (İçel)

Veli Aksoy Sema Pişkinsüt

(İzmir) (Aydın)

Gökhan Çapoğlu Metin Bostancıoğlu

(Ankara) (Sinop)

Ali Günay Halil Çalık

(Hatay) (Kocaeli)

Nami Çağan Emin Karaa

(İstanbul) (Kütahya)

Zekeriya Temizel Şerif Çim

(İstanbul) (Bilecik)

Yalçın Gürtan Mustafa Yılmaz

(Samsun) (Gaziantep)

Müjdat Koç Ali Ilıksoy

(Ordu) (Gaziantep)

Hakan Tartan

(İzmir)

Hızlı bir gelişme sürecini kendi çaba ve olanaklarıyla aşmaya çalışan ve Ege'nin İzmir'den sonra ikinci büyük ili konumunda olan Denizlimiz, Türkiye'nin kalkınmasında da öncülük yapmaktadır.

Denizli İli, sanayi ve ticaretin yanı sıra, kara ve havayolları ulaşımının yetersizliğine karşın, turizmde de girişimcilerimizin çabalarıyla büyük başarılar elde etmiştir, edecektir de.

UNESCO'nun Dünya Kültürel ve Doğal Mirasını Koruma Sözleşmesi, dünyanın, olağandışı evrensel değerlere sahip doğal ve kültürel varlıklarının korunması için özel önlemler alınmasını öngörmektedir.

Taraf olduğumuz bu sözleşmeye göre oluşturulan dünya miras listesinde ülkemizden sekiz yer bulunmaktadır. Bunlardan birisi de Pamukkaledir.

Pamukkale, travertenleri, termal su kaynakları, doğal güzellikleri ve antik Hierapolis Kentiyle dünyada türünün tek örneğidir.

Pamukkale ve çevresinde turizm gelişmekte, bu gelişmeyi aşan özelliklerde sağlıksız bir yapılaşma oluşmakta, termal su kirlenmekte, travertenler kararmakta ve sonuçta Pamukkale yok olma sürecini yaşamaktadır.

Pamukkale'nin çeşitli sorunları vardır. Bu sorunların başında, Hierapolis Kentinin onarılması, çevrenin korunarak travertenlerin beyazlığının sağlanması gelmektedir.

Kültür Bakanlığınca 1991 yılı haziranında düzenlenen uluslararası çalışma grupları toplantısında yöreyle ilgili bazı kararlar alınmıştır. Buna göre, Hierapolis Kentinde, arkeolojik alan düzenlenmesi, doğal SİT travertenler ve termal su kaynakları düzenlenmesi, doğal ve arkeolojik SİT alanıyla yakın çevre arasında yeni bir ulaşım, dolaşım sistemi ilişkisinin kurulması, doğal ve arkeolojik SİT alanı içerisinde yer alan her türlü turistik tesislerin, yapıların, piknik alanlarının ve asfalt yolların kaldırılmasıdır.

Pamukkale'de bugün, bölgeye araçların giriş çıkışının zorlukları, mevcut motellerin çalışması nedeniyle çevre ve su kirliliğinin sürmesi, iç dolaşım ve gezi güçlükleriyle, beyazlaştırma uygulaması konularında ciddî sorunlar yaşanmaktadır.

Hacettepe Üniversitesince yürütülen projeye göre, traverten teraslarını beyazlatacak ve büyütecek termal su kanallarının mevcut tesislerin olduğu yerden geçmesi gerekmektedir; ancak, yapılan kanallar, tesisler nedeniyle yapıların ya önünden ya da arkasından geçmek zorunda kalmış, tarihsel ve doğal SİT alanı betonlaşarak, çirkin kanallara dönüşmüştür. Fahiş bedele yaptırılan kuzey ve güney kapılarının tarihî dokuya uygun olamayacak kabalıkta yapılması, tarihe saygısızlıktır. Bu konunun da araştırılması gerekmektedir.

Hazırlanan plan, öncelikler sırasına göre değil, keyfî biçimde, çıkar mantığına göre uygulanmıştır ve uygulanmaya devam etmektedir.

Pamukkale kurtarma planı, yaz boz tahtasına dönmüştür. Şimdiki Kültür Bakanı ise Pamukkale ile hiç ilgilenmemektedir.

Konuyla ilgili olarak, SİT alanındaki beş motel kaldırılmalı, Kültür ile Turizm Bakanlıkları, zaman geçirmeden, müştereken, koruma projesini uygulamaya koymalı, koruma ve geliştirme birliği hayata geçirilmeli, Pamukkale koruma yasası bir an önce kabul edilmelidir.

Yalnızca ülkemizde değil, dünyada türünün tek örneği olan doğa harikası Pamukkale'nin yaşadığı olumsuzlukların giderilerek, gelecek nesillere sağlam teslim edilmesi bir borçtur.

Bu nedenle, konunun Yüce Mecliste görüşülerek, gerekli olan önlemlerin alınması yönünde çalışmaların yapılması için bir Meclis araştırması açılmasını gerekli görmekteyiz.

BAŞKAN - Bilgilerinize sunulmuştur.

Önerge, gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.

Sayın milletvekilleri, Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığının Karayolları Trafik Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hakkında İçtüzüğün 34 üncü maddesi uyarınca verilmiş bir tezkeresi vardır; okutuyorum:

B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)

28. - Bazı kanun tasarı ve tekliflerinin Plan ve Bütçe Komisyonundan İçişleri Komisyonuna havale edilmesine ilişkin Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığı tezkeresi (3/484)

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Yüksek Başkanlığınızca 25.6.1996 tarihinde esas komisyon olarak İçişleri Komisyonuna, tali komisyon olarak Komisyonumuza havale edilen 1/478 esas no.'lu 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi, Ek ve Geçici Maddeler Eklenmesi, 3201 Sayılı Emniyet Teşkilatı Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Ek Maddeler eklenmesi ile 190 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Eki Cetvellerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı İçişleri Komisyonunun 3.10.1996 tarihli görüşme gündemine alınmış bulunmaktadır. Aynı gündemde yer alan; ancak, esas komisyon olarak Komisyonumuza havale edilmiş bulunan 2/49, 2/77, 2/295 ve 2/298 esas no.'lu tekliflerin incelenmesi neticesinde gerek amaç gerekse kapsam olarak tekliflerin de İçişleri Komisyonu gündemine alınan tasarı ile aynı mahiyette oldukları hususu dikkate alındığında, tasarı ve tekliflerin birlikte değerlendirilmesinin daha faydalı olacağı kanaatine varılmıştır.

Bu nedenle, İçtüzüğün 34 üncü maddesi gereğince, söz konusu tekliflerin esas komisyon olarak İçişleri Komisyonuna havale edilmesi hususu Komisyonumuzca uygun mütalaa edilmiştir.

Gereğini tensiplerinize saygılarımla arz ederim.

İ.Ertan Yülek

Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı

BAŞKAN - Değerli arkadaşlarım, okunmuş bulunan tezkeredeki Plan ve Bütçe Komisyonunun talebi İçişleri Komisyonunca da uygun bulunduğundan bu istem, İçtüzüğün 34 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca Başkanlığımızca yerine getirilmiştir.

Bilgilerinize sunarım.

Danışma Kurulun bir önerisi vardır; okutup oylarınıza sunacağım:

V. - ÖNERİLER

A) DANIŞMA KURULU ÖNERİSİ

1. - (10/90) esas numaralı Meclis araştırması önergesinin öngörüşmesinin yapılacağı gün ile çalışma süresine ilişkin Danışma Kurulu önerisi

Danışma Kurulu Önerisi

No: 27 Tarihi: 2.10.1996

Danışma Kurulunca aşağıdaki önerinin Genel Kurulun onayına sunulması uygun görülmüştür.

Mustafa Kalemli

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı

Salih Kapusuz Murat Başesgioğlu

RP Grubu Başkanvekili ANAP Grubu Başkanvekili

Mehmet Gözlükaya Hasan Hüsamettin Özkan

DYP Grubu Başkanvekili DSP Grubu Başkanvekili

Nihat Matkap

CHP Grubu Başkanvekili

Öneri:

Gündemin "Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler" kısmının 70 inci sırasında yer alan (10/90) esas numaralı; yurtdışında açılan temsilcilikler ve burada görevlendirilen personel ile çeşitli nedenlerle yurtdışına gönderilen kamu görevlilerinin nicelik, nitelik ve malî yüklerinin bütün yönleriyle araştırılarak alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi hakkındaki Meclis Araştırması Önergesinin öngörüşmesinin, Genel Kurulun 8.10.1996 Salı günkü birleşiminde yapılması ve görüşmelerin bitimine kadar çalışma süresinin uzatılması önerilmiştir.

BAŞKAN - Danışma Kurulu önerisini oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.

Değerli arkadaşlarım, gündemin "Sözlü Sorular" kısmına geçeceğiz; ancak, hem Hükümetin hem de soru sahibi olan arkadaşlarımızın Genel Kurulda bulunmaması sebebiyle, gündemin bu bölümüyle ilgili sağlıklı görüşme yapamayacağımızı tespit ediyorum. Gruplarla da yaptığımız istişare sonucu, bugünkü oturumu tamamlama istemi ortaya konuldu.

Bu sebeple, kanun tasarı ve tekliflerini görüşmek üzere, 3 Ekim 1996 Perşembe günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Kapanma Saati: 16.08

VI. - SORULAR VE CEVAPLAR

A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

Aşağıdaki sorularımın Başbakan Sayın Prof. Necmettin Erbakan tarafından yazılı olarak cevaplandırılması hususunda delaletlerinizi arz ederim. 6.8.1996

Saygılarımla.

Dr. Yüksel Yalova

Aydın

Geçtiğimiz günlerde ülke genelinde meydana gelen, özellikle Söke ve Marmaris'de büyük hasara yol açan orman yangınları, söndürme çalışmalarında görülen koordinasyon eksikliği dışında, mevcut personel ve teçhizat bakımından yetersizliğimizi ortaya çıkarmış bulunmaktadır. Konunun güncelliği, suiistimal iddialarını beraberinde getirmiştir.

1. Son yıllarda, Orman Bakanlığında, orman yangınlarını söndürme konusunda hazırlanan ihale şartnamesi gereğince kaç ihale yapılmıştır. Tarihleri nedir, her ihaleye kaç firma katılmıştır, teklifleri nelerdir, kim ya da kimler hangi şartlarla kazanmıştır?

2. İhale şartları içinde Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün işletme ruhsatı alma şartı ne oranda geçerli olmuştur?

3. Helikopter alımına ilişkin bir ihalenin Uluslararası olması niçin öngörülmemiştir?

4. İhale neticesi tercih edilen MI-17 Helikopterlerinin özellikleri amaca ne derece hizmet etmektedir, kaç ülkede bu helikopterler seçilmiştir?

5. KA-32 Helikopterleri kaç ülkede tercih edilmiştir, özellikleri itibariyle fiyat mukayesesi yapılmış mıdır?

6. İhalelere katılan firmaların teklif ettiği helikopterler, su atma kapasiteleri ve güçleri farklı olmasına rağmen, İdarenin belirli bir model için teklif istemesinin ardında yatan gerçekler nelerdir?

7. Kira bedelleri hususunda ortaya çıkan saat ücreti/TL. değişikliklerinin sebebi nedir?

8. İhaleye iştirak etmek istemeyen firmaların itirazları niçin dikkate alınmamış, ihale neden belirli bir firmaya verilmek istenmiştir?

9. Telafisi imkânsız hasara yol açan yangınlarda kullanılan helikopterler ne ölçüde görev yapabilmiştir, hasarın çokluğunda ne ölçüde rol oynamıştır?

10. İhalelere katılan firma yetkililerini dinleyerek, ihale dosyalarını yetkili organlara inceletmeyi düşünür müsünüz?

11. İhaleleri belirli bir usül takip ederek neticelendirdiği iddia olunan ilgililer hakkında idarî ve siyasî denetim yollarına başvurmayı düşünür müsünüz?

T.C.

Orman Bakanlığı 1.10.1996

Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı

Koordinasyon ve Mevzuat Dairesi Başkanlığı

Sayı :KM.1.SOR./650-2802/28263

Konu :Sayın Yüksel Yalova'nın Yazılı Soru Önergesi

Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına

(Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı)

İlgi : a) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığının 2.9.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1243-3170/8376 sayılı yazısı.

b) Başbakanlığın 10.9.1996 tarih ve B.02.0.KKG/106-373/3792 sayılı yazısı.

c) Devlet Bakanlığının 17.9.1996 tarih ve B.02.0.0010/00483 sayılı yazısı.

Aydın Milletvekili Sayın Yüksel Yalova'nın Sayın Başbakana tevcih ettiği ve tarafımdan cevaplandırılması tensip edilen 7/1243 esas no.lu yazılı soru önergesi Bakanlığımızca incelenmiş olup, cevabî yazımız ilişikte sunulmuştur.

Arz ederim.

M. Halit Dağlı

Orman Bakanı

Aydın Milletvekili Sayın Yüksel Yalova'nın Sayın Başbakana Tevcih Ettiği 7/1243 Esas Nolu Yazılı Soru Önergesi Hakkında

Orman Bakanlığının Cevabı

1. Yangın söndürme konusu ile ilgili yapılan ihaleler :

İhale tarihi İhale konusu Katılan firmalar Son teklifleri Açıklama

26.2.1995 39 Adet yangın söndürme 1. Koluman Beheri 11 380 000 000 TL. Koluman firmasına ihale edildi.

aracı satın alınması 2. Mercedes-Benz Beheri 11 812 000 000 TL. Dosyaları Bakanlığımız Müfet-

tişlerince incelenmektedir.

28.4.1995 6 Adet helikopter kiralan- 1. Cat Kargo Beheri 213 803 000 TL. Doruk A.Ş.'ye ihale edildi. Ba-

ması 2. Doruk A.Ş. Beheri 198 000 000 TL. kanlığımız Müfettişlerince ince-

3. Ret-Star Beheri 270 000 000 TL. lendi. Usulsüzlük tespit edilemedi.

18.8.1995 946 Adet muhtelif telsiz 1. Başarı Elektronik Beheri 132 183 003 000 TL. Başarı Elektronik A.Ş.'ye ihale

satınalınması San. Tic. A.Ş. edildi. Metaş firmasının teklif

(% 10 yedek parçası ile) 2. Mestaş Müh. İnş. belgelerinde noksanlık olduğun-

Elektronik A.Ş. dan, iç zarf açılmadan iade edil-

miştir.

17.10.1995 60 Adet yangın söndürme 1. Koluman Beheri 11 935 000 000 TL. Koluman firmasına ihale edildi.

aracı satınalınması. 2. Katmerciler Beheri 11 948 000 000 TL. Dosyaları Bakanlığımız Müfet-

3. Mercedes-Benz Beheri 12 163 000 000 TL. tişlerince incelenmektedir.

4. Yükseliş A.Ş. Beheri 12 160 000 000 TL.

5. Enka Teklif vermedi

6. Man A.Ş. Teklif vermedi

İhale tarihi İhale konusu Katılan firmalar Son teklifleri Açıklama

24.10.1995 3266 Adet muhtelif telsiz 16 Firma ihale şart- 5 705 813 US$ Başarı Elektronik A.Ş.'ye ihale

satınalınması (% 10 yedek namesi almış, sadece edildi.

parçası ile) Başarı Elektronik A.Ş.

ihaleye iştirak etmiştir.

14.11.1995 62 Adet yangın söndürme İhale iptal edilmiştir. Dosyaları Bakanlığımız Müfet-

aracı satınalınması tişlerince incelenmektedir.

16.5.1996 57 adet yangın söndürme 1. Koluman A.Ş. 791 700 000 000 TL. Koluman firmasına ihale edildi.

aracı satınalınması. 2. Yükseliş A.Ş. Dosyaları Bakanlığımız Müfet-

6 Firma ihale şartna- tişlerince incelenmektedir.

mesi almış olup,

4 Firma teklif vermedi.

5.7.1996 2 Adet Anfibik uçak Bombardıer İnc. 290 Uçuş saati karşılığı Başka firma iştirak etmedi.

kiralanması. temsilciliği 3 000 000 US$ Bombardıer firmasına ihale edildi.

2. İhale şartları içinde, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün İşletme Ruhsatı alma şartı, ihaleye iştirak eden bütün firmalardan aranmıştır. (Esas belgelerin birisi olarak)

3. Son yıllarda Bakanlığımızca helikopter satın alınmamıştır.

4. Bu soru ve bundan sonraki sorular 6 adet helikopter kiralanması ile ilgili olup, hazırlanan Teknik Şartnamede görev için gereken minimum özellikler tarif edilmiştir. Herhangi bir helikopterin ve özellikle vurgulanan MI-17 helikopterin tarifi sözkonusu değildir. Aslında kiralanan helikopterlerin hiçbirisi MI-17 olmayıp, tamamı MI8-MTV'dir. Teknik Şartnamedeki şartları ihtiva eden yalnız bu helikopter olmayıp, aşağıda gösterilenler de bu şartları karşılamaktadır.

ABD'den : BELL-412, SIKORSKY S-70, CHİNOOK-47,

İtalya'dan :AB-412, Fransa'dan : PUMA, Süper PUMA, Romanya'dan :PUMA, Polonya'dan : SOKOL.

Bakanlığımızca kiralanan MI-MTV ve MI-17 helikopterleri halen Fransa, İspanya, İtalya, A.B.D., Kanada, Rusya, Kazakistan ve diğerTürk Cumhuriyetlerinde yangın söndürme hizmetlerinde kullanılmaktadır.

5. KA-32 helikopterlerinin kaç ülkede tercih edildiği tarafımızdan bilinmemektedir. Ancak çok daha az yaygın oldukları bir gerçektir.

KA-32 ve MI-MTV helikopterleri 5'er ton harici yük (su) taşıma kapasitesine sahip olup, KA-32 15 yolcu taşırken MI-MTV 28 yolcu taşıyabilmektedir. Fiyat mukayesesi yapılmıştır.

6. Dördüncü madde de belirtildiği gibi Teknik Şartnamede kesinlikle bir model tarifi yapılmamıştır.

7. Bu konu incelenmiş olup, mevzuata aykırı bir husus bulunamamıştır.

8. İhaleye katılan ve katılmayan bütün firmaların dilekçeleri değerlendirmeye alınmış ve kesinlikle ihale belirli bir firmaya verilmeye çalışılmamıştır. İhaleye katılan bütün firmalar ihale sonucuna kadar ihale salonunda tutularak ihalede şeffaflık sağlanmıştır.

9. Orman yangınlarıyla mücadelede, yangına en kısa sürede müdahale edilmesi büyük önem arz etmekte olup, bu hususta helikopterlerden büyük ölçüde faydalanılmaktadır.

10. İncelenmesi gerekli görülen ihale dosyaları Bakanlığımız Müfettişlerine incelettirilmektedir.

11. İhale dosyalarının incelenmesi devam etmekte olup, usulsüzlük tespit edilmesi halinde gerekli yasal ve idarî işlem yapılacaktır.

TUTANAĞIN SONU