DÖNEM : 20 CİLT : 8 YASAMA YILI : 1


T. B. M. M.
TUTANAK DERGİSİ

79 uncu Birleşim
18 . 7 . 1996 Perşembe



İ Ç İ N D E K İ L E R
I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ
II. – GELEN KÂĞITLAR
III. – YOKLAMA
IV. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI
A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR
1. – Konya Milletvekili Hüseyin Arı’nın, Türk Silahlı Kuvvetlerinde mutfakların ve askerî fırınların işletmeciliğinin
özelleştirilmesine ilişkin gündemdışı konuşması ve Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan’ın cevabı
2. – Edirne Milletvekili Evren Bulut’un, Türk tarımının güncel sorunlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Tarım ve
Köyişleri Bakanı Musa Demirci’nin cevabı
3. – Ordu Milletvekili Mustafa Bahri Kibar’ın, fındık ve fındık üreticilerinin bugün içerisinde bulunduğu sorunlara ilişkin
gündemdışı konuşması
B) TEZKERELER VE ÖNERGELER
1. – İrlanda’ya gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller’e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı
Mehmet Sağlam’ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/399)
2. – Kuzey Kıbrıs TürkCumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Abdullah Gül’e dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Lütfü
Esengün’ün vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/400)
3. – Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yaptığına
ilişkin tezkeresi (3/401)
4. – (101/, 14) esas numaralı MeclisAraştırma Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin, İçtüzüğün 105 inci
maddesi uyarınca uzatılmasına ilişkin tezkeresi (3/402)
5. – (10/67) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin uzatılmasına ilişkin
tezkeresi (3/403)
C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ
1. – Yalova Milletvekili Yaşar Okuyan ve 26 arkadaşının, Etibank tarafından yapılan alümina ihalesinde meydana gelen
yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarını araştırarak, madenlerimizin daha rantabl işletilebilmesi için alınması gereken tedbirleri
belirlemek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/99)
V. – ÖNERİLER
A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ
1. – Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna DairKanun
Tasarısının (S. Sayısı : 47) gündemin 2 nci sırasına alınmasına ilişkin Danışma Kurulu Önerisi
B) SİYASÎ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ
1. – Çokuluslu Güç ve olağanüstü hal ile ilgili genel görüşmelerin; gündemdeki yeri, görüşme günü ve çalışma sürelerine ilişkin
RP ve DYP Grupları müşterek önerisi
VI. – SEÇİMLER
A) KOMİSYONLARA ÜYE SEÇİMİ
1. – (9/4) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi
2. – (9/6) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi
VII. – KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER
1. – 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesine İlişkin 488 Sayılı Kanun
Hükmünde Kararname ve Millî Savunma Komisyonu Raporu (1/215) (S. Sayısı : 23)
2. – Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna DairKanun
Tasarısı ve Dışişleri ve Plan ve Bütçe komisyonları raporları (1/347) (S. Sayısı : 47)
3. – Ankara Milletvekili Yücel Seçkiner’in 4.7.1934 Tarih ve 2559 Sayılı Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanununun Bazı
Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve İçişleri Komisyonu raporu (2/64) (S.Sayısı : 15)
VIII. – SORULAR VE CEVAPLAR
A)YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI
1. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, INTERNET şebekesine ilişkin sorusu ve Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu’nun
yazılı cevabı (7/993)
2. – Rize Milletvekili Ahmet Kabil’in, eski bakan Hasan Ekinci hakkındaki yolsuzluk iddialarına ilişkin sorusu ve Orman
Bakanı Halit Dağlı’nın yazılı cevabı (7/1001)

I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ
TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açılarak iki oturum yaptı.
Kırıkkale Milletvekili Recep Mızrak, Kırıkkale İlinin güncel sorunlarına ve alınması gereken önlemlere ilişkin gündemdışı
bir konuşma yaptı.
Konya Milletvekili Nezir Büyükcengiz’in, Başbakan Necmettin Erbakan’ın Konya İline yaptığı geziye ve Konya Valisinin
tutumuna ilişkin gündemdışı konuşmasına, Devlet Bakanı T. Rıza Güneri,
Şırnak Milletvekili Mehmet Salih Yıldırım’ın, sigaranın zararlarına ilişkin gündemdışı konuşmasına da SağlıkBakanı
YıldırımAktuna,
Cevap verdiler.
Köy Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Maddeler Eklenmesine Dair Kanun Tasarısı ile Mahallî
İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun BirMaddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun
Tasarısının, yeniden değerlendirilmek üzere geri gönderilmesine ilişkin Başbakanlık tezkeresi okundu; tasarıların geri verildiği
bildirildi.
Yozgat Milletvekili Kâzım Arslan’ın (6/174) esas numaralı sözlü sorusunu geri aldığına ilişkin önergesi okundu; sözlü sorunun
geri verildiği açıklandı.
İçel Milletvekili Turhan Güven’in, Adalet Komisyonu üyeliğinden çekidiğine ilişkin önergesi ile;
Anayasa,
Adalet,
İçişleri,
Millî Savunma,
Tarım, Orman ve Köyişleri,
Dışişleri,
Kamu İktisadi Teşebbüsleri,
Millî Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor,
Sağlık, Aile,Çalışma ve Sosyal İşler,
Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm,
İnsanHaklarını İnceleme,
Sanayi, Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji,
Çevre,
Komisyonları Başkanlıklarının, komisyonların başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimlerine ilişkin tezkereleri ve,
Türkiye Büyük Millet Meclisi Hesaplarını İnceleme Komisyonu Geçici Başkanlığının, Komisyonun başkan, başkanvekili,
sözcü, kâtip ve denetçi üye seçimine ilişkin tezkeresi,
Genel Kurulun bilgisine sunuldu.
(10/93) esas numaralı Meclis araştırması önergesinden bazı imzaların geri çekildiğine dair önerge okundu; Başkanlıkça,
yeterli imza kalmadığı için, önergenin işlemden kaldırıldığı bildirildi.
İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya ve 24 arkadaşının, Marmara Bank, Impex Bank ve TYT Bankın iflas nedenlerinin,
İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya ve 23 arkadaşının, Kazakistan’da bulunan Hoca Ahmet Yesevi Türbesinin onarımında
meydana gelen yolsuzluk ve usulsüzlüklerin,
Araştırılarak, sorumlularının;
Kütahya Milletvekili Emin Karaa ve 22 arkadaşının, Kütahya Manyezit İşletmeleri A.Ş.’nin (KÜMAŞ) özelleştirilmesi
sırasında yapıldığı iddia edilen usulsüzlük ve yolsuzluk iddialarının araştırılarak meydana gelen devlet kayıplarının,
Belirlenmesi amacıyla,
BirerMeclis araştırması açılmasına ilişkin önergeleri (10/96, 10/97, 10/98) okundu; önergelerin gündemdeki yerlerini alacağı
ve öngörüşmelerinin, sırasında yapılacağı açıklandı.
Olağanüstü halin uzatılması konusunun Türkiye BüyükMillet Meclisinde nihaî karara bağlanmasından önce, Türkiye Büyük
Millet Meclisinde temsil edilen siyasî partilerin temsilcilerinden oluşturulacak bir komisyonda, bu konu hakkında etraflıca bilgi elde
edinilebilinmesi için İçişleri Bakanlığı ve güvenlik kuvvetleri yetkililerinden etraflıca bilgi alınarak, nasıl bir sonuca gidilmesinin
uygun olacağı hakkında bir teklif oluşturulmasının yararlı olacağı; adı geçen komisyonun bir an evvel oluşturularak, çalışmaların
yapılması için gerekli çağrının yapılması; bu konunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde 23.7.1996 tarihinden önce bir genel
görüşmede,
Çokuluslu Güç’ün görev süresinin uzatılması konusunun Türkiye Büyük Millet Meclisinde nihahî karara bağlanmasından önce,
Türkiye BüyükMillet Meclisinde temsil edilen siyasî partilerin temsilcilerinden oluşturulacak bir komisyonda, bu konu hakkında
etraflıca bilgi elde edinilebilinmesi için, Genelkurmay Başkanlığı ile Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ve diğer tarafı teşkil eden
ülkelerden Amerika Birleşik Devletleri Elçiliği ve temsilcilerinden etraflıca bilgi alınarak, nasıl bir sonuca gidilmesinin uygun
olacağı hakkında bir teklif oluşturulmasının yararlı olacağı; adı geçen komisyonun bir an evvel oluşturularak çalışmaların
yapılması için gerekli çağrının yapılması; bu konunun, Türkiye Büyük Millet Meclisinde, 23.7.1996 tarihinden önce, bir gizli
oturumda,
Ele alınması taleplerine ilişkin Başbakanlık tezkereleri okundu.
Bu iki tezkereyle ilgili olarak, TBMM Başkanlığının;
İlgi yazılarla TBMM Başkanlığından iki istemde bulunulduğuna; bunlardan birisinin, her iki konuyla ilgili olarak birer
komisyon kurularak, bu konularda nasıl sonuca gidilmesinin uygun olacağı yönünde görüş oluşturulmasına; diğer istemin ise,
olağanüstü hal konusunun TBMM’de bir genel görüşmede, Çokuluslu Güç’ün görev süresinin uzatılıp uzatılmayacağına ilişkin
görüşmelerin ise bir kapalı oturumda yapılmasına dair olduğuna;
Hangi komisyonların ne şekilde kurulacağına ilişkin hükümlerin Anayasa, İçtüzük ve bazı kanunlarda açık ve kesin olarak
hükme bağlanmış olduğuna ve bu husustaki istemin Başkanlıkça karşılanmasının mümkün olmadığına;
Genel görüşmelerin yapılabilmesinin ise, ilgi yazılarının, İçtüzüğün 102 nci maddesine göre Hükümetçe verilmiş genel
görüşme önergeleri olarak değerlendirilerek mümkün hale getirildiğine;
Kapalı oturum isteminin ise, sırası geldiğinde Genel Kurulca değerlendirileceğine;
İlişkin cevabî yazısı, Genel Kurulun bilgisine sunuldu.
Genel Kurulun bugünkü birleşiminde okunmuş bulunan, Hükümet adına Başbakan Necmettin Erbakan’ın, Çokuluslu Güç ve
olağanüstü hal konusudaki genel görüşme önergelerinin öngörüşmelerinin, Genel Kurulun 17.7.1996 Çarşamba, yani bugünkü
birleşiminde gündemin “Seçim” bölümünden sonra ve diğer bütün işlerden önce yapılmasına ve çalışma süresinin görüşmelerin
bitimine kadar uzatılmasına ilişkin RP Grubu önerisi kabul edildi.
(10/3, 4) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonunda boş bulunan ve RPGrubuna düşen bir üyeliğe,Aydın Milletvekili
Muhammet Polat,
Sanayi, Ticaret, Enerji ve Tabiî Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonunda boş bulunan ve ANAP Grubuna düşen bir üyeliğe,
Manisa Milletvekili Tevfik Diker,
Plan ve Bütçe Komisyonunda boş bulunan ve RP Grubuna düşen altı üyeliğe, Kars Milletvekili Zeki Karabayır, Sakarya
Milletvekili Nezir Aydın, Batman Milletvekili Alaattin Sever Aydın, Trabzon Milletvekili Kemalettin Göktaş, İstanbul Milletvekili
Azmi Ateş ve Samsun Milletvekili Musa Uzunkaya,
Seçildiler.
Başkanlıkça :
Plan ve Bütçe Komisyonunun başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yenilemelerine,
Dilekçe Komisyonunun daha önce belirtilen gün, saat ve yerde yaptıkları toplantıda görev bölümü yapamaması nedeniyle,
Komisyonun yeniden, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yapmak üzere toplanacağı gün, saat ve yere,
Bazı siyasî parti gruplarınca, bağımsızların oranlarında meydana gelen değişiklik nedeniyle, Kamu İtkisadî Teşebbüsleri
Komisyonu ile Plan ve Bütçe Komisyonunda bağımsız milletvekillerine birer üyelik düştüğüne ve aday olmak isteyen bağımsız
milletvekillerinin yazılı olarak Başkanlığa müracaat etmelerine,
İlişkin, duyuruda bulunuldu.
Alınan karar gereğince, Hükümet adına Başbakan Necmettin Erbakan’ın, olağanüstü hal ve Çokuluslu Güç konusunda birer
genel görüşme açılmasına ilişkin önergelerinin (8/3), (8/4), ayrı ayrı yapılan öngörüşmelerinden sonra kabul edildikleri; genel
görüşme günlerinin Danışma Kurulu tarafından tespit edilerek Genel Kurulun onayına sunulacağı açıklandı.
18 Temmuz 1996 Perşembe günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşime 22.20’de son verildi.

Hasan Korkmazcan
Başkanvekili
Mustafa Baş Zeki Ergezen
İstanbul Bitlis
KâtipÜye Kâtip Üye




II. – GELEN KÂĞITLAR
18 . 7 . 1996 PERŞEMBE
Tasarı
1. – Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanuna Bir Ek Madde Eklenmesine DairKanun Tasarısı
(1/489) (Anayasa Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 16.7.1996)
Teklifler
1. – İstanbul Milletvekili Emin Kul’un; 17.7.1964 Tarih ve 506 Sayılı Kanun, 24.5.1983 Tarih ve 2829 Sayılı Kanun ile
17.10.1983 Tarih ve 2925 Sayılı Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi (2/378) (Plan ve Bütçe ve Sağlık, Aile,
Çalışma ve Sosyal İşler komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 11.7.1996)
2. – İçelMilletvekili Oya Araslı ve İzmir Milletvekili Birgen Keleş’in; 743 Sayılı Türk Kanunu Medenisinin Bazı
Maddelerinin Değiştirilmesine İlişkin Kanun Teklifi (2/379) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 11.7.1996)
3. – Trabzon Milletvekili A. Kemal Başaran’ın; Hâkimler ve Savcılarla İlgili Bazı Disiplin Cezalarının Affı Hakkında Kanun
Teklifi (2/380) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 15.7.1996)
Meclis Araştırma Önergesi
1. – Yalova Milletvekili Yaşar Okuyan ve 26 arkadaşının, Etibank tarafından yapılan alümina ihalesinde meydana gelen
yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarını araştırarak, madenlerimizin daha rantabl işletilebilmesi için alınması gereken tedbirleri
belirlemek amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca birMeclis araştırması açılmasına ilişkin
önergesi (10/99) (Başkanlığa geliş tarihi : 17.7.1996)




BİRİNCİ OTURUM
Açılma Saati: 15.00
18 Temmuz 1996 Perşembe
BAŞKAN: Başkanvekili Hasan KORKMAZCAN
KÂTİP ÜYELER: Kâzım ÜSTÜNER (Burdur), Zeki ERGEZEN (Bitlis)

BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 79 uncu Birleşimini açıyorum.
III. – YOKLAMA
BAŞKAN – Ad okunmak suretiyle yoklama yapılacaktır; sayın milletvekillerinin, salonda bulunduklarını yüksek sesle
belirtmelerini rica ediyorum.
(Elazığ Milletvekili Mehmet Ağar'a kadar yoklama yapıldı)
BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, toplantı yetersayımız vardır; görüşmelere başlıyoruz.
Gündeme geçmeden önce, üç sayın arkadaşıma gündemdışı söz vereceğim.
IV. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI
A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR
1. – Konya Milletvekili Hüseyin Arı’nın, Türk Silahlı Kuvvetlerinde mutfakların ve askerî fırınların işletmeciliğinin
özelleştirilmesine ilişkin gündemdışı konuşması ve Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan’ın cevabı
BAŞKAN – Gündemdışı ilk söz sırası, Konya Milletvekili Sayın Hüseyin Arı'nın. Sayın Hüseyin Arı, Türk Silahlı
Kuvvetlerinde mutfakların ve askerî fırınların özelleştirilmesi hakkında söz talebinde bulunmuştur.
Buyurun Sayın Arı. (RP sıralarından alkışlar)
Konuşma süreniz 5 dakikadır.
HÜSEYİN ARI (Konya) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri; hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum.
Her zaman hizmet etmekten şeref ve gurur duyduğum Silahlı Kuvvetlerde, yirmidokuz yıl görev yaptım; bunun son onyedi
yılında kurmay subay olarak memleketimizin çeşitli yörelerinde, Silahlı Kuvvetlerimizin çeşitli kademelerinde komutan ve karargâh
subayı olarak bu görevi yürüttüm. Kışlaları yakinen bilen birisiyim. Onun için, kışlalarımıza, yani, Silahlı Kuvvetlerimize hizmet
etmeyi, bu yüce çatı altında da, bazı gerçekleri sizin yüksek takdirlerinize sunmayı kendime bir vazife saydım.
Hepinizin bildiği gibi, ülkemiz, jeopolitik yönden, kilit bir arazi parçası üzerine kurulmuştur. Bu coğrafya, bize, bazı şeyler,
yollar göstermektedir. Bu da, bölgemizde süper bir güce ihtiyacımızın olduğunu vurgulamaktadır. İşte, bu gerçekten hareketle,
bizim, yüksek teknolojiye, çağın araç, malzeme ve silahlarına sahip süper bir orduya ihtiyacımızın olduğu muhakkaktır. Ayrıca,
eğitim seviyesi de, son derece yüksek bir ordu olması gerekir; çünkü, bu coğrafyada, bu karmaşık siyasî yapıya sahip bölgemizde,
böyle bir orduya sahip olmak, öncelikle, devletimizin bekası ve bölgede barışın teminatı olacaktır.
Bu çerçeveden hareketle, şu anda, kışlalarımızda, askerî mutfaklar ve fırınlar Silahlı Kuvvetlerimizin kısıtlı imkânlarıyla
yürütülmektedir. Bu gerçekten hareketle, artık, her şeyiyle NATO standartlarına uymayı taahhüt eden ordumuz, bu idarî konuda
maalesef geri kalmıştır.
Hepinizin malumları, yurdumuzda da on binleri besleyebilen yemek fabrikaları vardır; bunun getireceği birçok faydalar vardır.
Benim esas amacım, mutfaklara bağlanmış olan, buralara angaje olmuş olan, başta birlik komutanlarını ve buralarda görev alan
subaylarımızı, assubaylarımızı, sayısı binlere ulaşan askerlerimizi bu idarî hizmetten ayırmak ve bunları, harp sanatını öğretmek
ve öğrenmek olan aslî görevlerine göndermektir. İşte, bu maksatla, ayrıca, bu uygulamayı yaptığımız takdirde, diğer faydalar da
geriden gelecektir; çünkü, şu anda, kışlalardaki uygulamalar neticesinde erlerimiz, standartlara uygun alınan malzemeler kazanlara
uygun girmediği ve ehil ellerde yapılmadığı için nefis yemek yiyememekte; ayrıca, takip ve kontrol güçlüğünden dolayı yemekler
zaman zaman dökülmektedir; bu da, millî ekonomimize büyük zarar vermektedir. Onun için, diğer NATO ülkelerinin yaptığı gibi,
bizde de, bir an evvel, kışlalardaki mutfakların ve askerî fırınların işletilmelerinin özelleştirilmesinde, gerek Silahlı
Kuvvetlerimizin eğitim aktivitesinin yükseltilmesi ve gerekse tasarruf yoluyla millî ekonomimize katkıları olması dolayısıyla, bu
uygulamaya bir an evvel geçmekte büyük yararlar olacaktır.
Fayda sağlayacağı diğer bir husus da, satın alma komisyonları üzerindeki şaibeler kalkacağından, satın alma komisyonlarının
yüzde 50 yükü azalacağından, kendiliğinden ortaya çıkmaktadır.
Bu önemli konuyu, Millî Savunma Bakanımızın dikkatine, sizlerin de, partilerüstü yüksek takdirlerinize, huzurlarınıza
getirdim.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Arı, konuşmanızı tamamlayın efendim.
HÜSEYİN ARI (Devamla) – Ayrıca, Millî Savunma Bakanımızın, bu konuda, en iyi hal tarzını bulabilmesi için,
Genelkurmay Başkanlığının, konu üzerindeki, kendi karargâhında bulunan kıymetli proje subaylarıyla bir araya gelerek, bu konuya
en iyi hal tarzını bulacaklarından eminim.
Ayrıca -her türlü ihtiyacını karşıladığı Silahlı Kuvvetlerimizin, zaman zaman, maiyetindeki uzman personelle birlikte- Sayın
Bakanımızın, kışlalarda, mehmetçiğimizin yemek yediği, yattığı yerleri görmelerinde büyük fayda vardır. O zaman işte, sağlam
temellere dayandırarak gerçek bir bütçe hazırlanmasında da, bu konu ayrıca önem kazanmaktadır.
Bu duygu ve düşüncelerle hepinizi saygı ve sevgiyle selamlıyorum. (RP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Konya Milletvekili Sayın Hüseyin Arı'ya teşekkür ediyorum.
Sayın Hüseyin Arı'nın, gündemdışı konuşmasını cevaplamak üzere, Millî Savunma Bakanı Sayın Turhan Tayan söz
istemişlerdir.
Buyurun Sayın Bakan. (DYP ve RP sıralarından alkışlar)
MİLLİ SAVUNMA BAKANI TURHAN TAYAN (Bursa) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Konya Milletvekili Sayın
Hüseyin Arı'nın, gündemdışı konuşması üzerine söz almış bulunuyorum; bu vesileyle Yüce Meclisi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Arı, Türk Silahlı Kuvvetlerinde şerefli görevlerde bulunmuş, yıllarını Türk Silahlı Kuvvetlerindeki hizmetine vermiş
bir değerli milletvekilimiz olarak, istifade edeceğimiz bir konuşmada bulundular; bu konuşmalarından dolayı kendilerine teşekkür
ediyorum; ancak, birkaç konuya önce açıklık getirmekte yarar görüyorum.
Türk Silahlı Kuvvetlerimizin yüksek eğitim gücü, yüksek disiplini ve eğitim seviyesinde vardığı fevkalade üstün noktayla; Türk
Silahlı Kuvvetlerinin, aslî görevlerini ifası sırasında, tecrübesiyle, zor şartlar altında, zor günlerde ortaya koyduğu yüksek
sorumluluk duygusuyla vardığı noktayla, her zaman iftihar etmişizdir; yüksek teknolojiyi yakalama konusundaki fedakârlıkları,
gayretleri ve bölgede bir barış unsuru olmak konusundaki yaklaşımları, gerçekten övgüye değerdir.
Dün, Sayın Cumhurbaşkanımız Süleyman Demirel, Sayın Genelkurmay Başkanımız, sayın kuvvet komutanlarımızla beraber,
İran hududundaki Güllük Karakolunu ziyaret ettik. Bilindiği gibi, 11 Temmuz gecesi, teröristlerce, Güllük Karakolunda görev yapan
5 erimiz şehit edilmişti.
Sayın Cumhurbaşkanımız, Genelkurmay Başkanımız, kuvvet komutanlarımızla beraber Güllük Karakolunu ziyaret ettik.
Gerçekten, zor şartlar altında görev yapan; ama, ülkenin her karış toprağını vatan sevgisiyle korumaya kararlı mehmetçiğimizin,
komutanlarımızın ortaya koydukları disiplin, eğitim ve devletine karşı sorumluluk duygularını bizzat yaşadık. Bize, Güllük
Karakolunun mutfağını ve fırınını gezdirdiler. İran hududundaki Güllük Karakolunda hazırlanmış o nefis yemekleri görmek ve o
temizliği görmek, gerçekten, iftihar vesilesidir.
Tabiî, devletin bütün birimlerinin tasarruf ve verimlilik esası üzerinde çalışması idealdir; devletin tüm birimlerinin verimlilik
esası üzerinde çalışması, hizmetlerini sürdürmesi faydalı ve yararlıdır. Bu görüşlerden de istifade edeceğiz; ancak, satın alma
komisyonlarında şaibe gibi bir değerlendirmeyi bir istisna olarak kabul etmek mecburiyetindeyim; çünkü, Türk Silahlı Kuvvetlerinin
birimlerinde bir şaibeyi kabul etmenin veya en azından, bunu, genel bir durum olarak tespit etmenin yanlış olacağı üzerinde durmak
istiyorum.
Konya Milletvekili Sayın Hüseyin Arı, konuşmasında, Silahlı Kuvvetler kışlalarındaki askerî mutfak ve fırınların
işletilmesinin, gayri ekonomik olduğu ve Silahlı Kuvvetlerimizin, eğitim aktivitesini menfi yönde etkilediği gerekçesiyle, kışlalardaki
askerî mutfak ve fırınların işletilmelerinin özelleştirilmesi gerektiğini ifade etmiştir.
Türk Silahlı Kuvvetlerinde, erbaş ve erler, halen, 12 Eylül 1330 tarihli Askerî Tâyinat ve Yem Kanunu Muvakkati hükümleri
gereğince, günlük kanunî istihkaka göre, gramajı ve kalorisi belirlenen gıda maddeleriyle iaşe edilmektedirler.
Askerî mutfak ve fırın işletmeciliğinin özelleştirilmesi konusu, karargâhımızca, Bakanlığımızca incelenmiş, bu hususta, 1996
yılı Ocak ayı içerisinde yapılan araştırma sonunda, firmalarca teklif edilen fiyata göre, Aralık–1995 ayında, bir erin günlük
beslenmesi için harcanan iaşe bedeli tutarında yüzde 300 oranında daha pahalı bir fark bulunduğu; teklif edilen fiyata göre, porsiyon
gramajlarının, kanunî istihkak gereği ere verilen gramajlara göre düşük kaldığı; Türk Silahlı Kuvvetlerince, artık, kullanılmayan,
sağlığa zararlı nebatî margarin yağ ve özel tatlandırıcıların sivil kuruluşlarca sık sık kullanıldığı; beslenen personelin dışında,
iaşe edilmesi zorunlu şahıslara -ki bunlar, nöbetçi personel, hemşireler- hizmet verilmesinin mümkün olamayacağı; firmaların, stok
gıda maddeleriyle çalışmaları zorunluluğu, elektrik, su, işçilik, amortisman ve kâr oranlarının beraber değerlendirilmesi
durumunda, halihazır maliyetin yüzde 50 oranında artacağı; müteahhit firmanın üç ayda bir zam talebinde bulunabileceği, taahhütten
vazgeçilmesi halinde, iaşe sisteminde eskiye dönüşün, kısa sürede, çok zor olabileceği hususları tespit edilmiştir.
Ayrıca, önceden planlanması mümkün olmayan özel görevler üstlenebilen Türk Silahlı Kuvvetleri birliklerinin, değişik zaman
ve yerde görevlendirilmesi durumunda, sözleşmeye bağlanan iaşe sistemini pratikte uygulama imkânının ortadan kalkacağı
düşünülmektedir.
Ulaşım imkânı çok zor olan bölgelerde -ki, özel olarak, şu anda, güneydoğu bölgemizde görev yapan birliklerimiz itibariyle-
küçük birliklere hizmetin götürülmesinin güçlüğü; herhangi bir olağanüstü hal veya savaş durumunda hizmetin verilememesi ve
cepheye ulaşım imkânlarının zorluğu ile firmalarla ilgili yapılan tespitlerde ortaya çıkan sakıncalar da dikkate alındığında, eratın
beslenmesi gibi muharebe gücünün idamesinde hayatî önemi haiz olan böyle bir komutanlık sorumluluğunda, özel kuruluşlara yer
verilmesinin uygun olmayacağı değerlendirilmiştir.
Bu duygularla, Yüce Kurulu saygıyla selamlıyorum. (DYP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Gümdemdışı konuşmayı cevaplayan Millî Savunma Bakanı Sayın Turhan Tayan'a teşekkür ediyorum.
2. – Edirne Milletvekili Evren Bulut’un, Türk tarımının güncel sorunlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Tarım ve
Köyişleri Bakanı Musa Demirci’nin cevabı
BAŞKAN – Değerli arkadaşlarım, gündemdışı ikinci söz talebi, Edirne Milletvekili Sayın Evren Bulut'un.
Sayın Bulut, Türk tarımının güncel sorunları hakkında konuşacak. (DYP sıralarından alkışlar)
Sayın Bulut, konuşma süreniz 5 dakikadır.
Buyurun.
EVREN BULUT (Edirne) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Türkiye'nin bütün yörelerine göre mahsullerin biçim
zamanları; fındığın, pamuğun, ayçiçeğinin, çeltiğin ve hububatın devam ettiği bir dönemde, tarımın sorunlarının 5 dakikaya
sığmayacağını hepiniz bilirsiniz.
Yüce Mecliste, 19 uncu Dönemde, o zaman, bugünkü Tarım ve Köyişleri Bakanımız Sayın Musa Demirci ve Ticaret
Komisyonundaki arkadaşlarımızla, tarımın meseleleriyle yoğun olarak uğraştık. Fakat, nedense, elli senedir, Türk çiftçisine, bu
Yüce Meclis demokratik hakları çıkaramamış, biz de çıkaramadık; bazı kısımlarını çıkardık, bazı kısımları, hâlâ,
komisyonların kadük olmuş gündemindedir.
Esasında, yüzde 40'ın üzerinde olan ve bütün partilerin oy aldığı bu toprak insanının siyasî bir boyutu yoktur. Bizim, burada,
tarım için özel gündem yapmamız lazımdır; belki, bütün gündemlerden de önemlidir. Dünyada ve ülkemizdeki yeni politikalarla,
tarım kesimi zor durumdadır. Bu Meclisin, ilkönce, Türkiye'nin tarım kesiminin demokratikleşmesini sağlaması lazımdır. Nedir bu;
Türk tarımı, dört yerde örgütlenmiştir: Birinci, 7 milyon üyesi olan ziraat odalarıdır; ikincisi, 1 milyon 800 bin üyesi olan tarım
kredi kooperatifleridir; üçüncüsü, Pankobirliktir ve dördüncüsü, tarım satış kooperatiflerdir.
Biz, bunun bir tanesini, Meclisten geçirerek değil, hükümetin yetki yasasına dayanarak, gümrük birliği yasalarına koyarak,
yalnız tarım kredi kooperatiflerini demokratikleştirdik. İşte, şimdi, onların kendi seçtiği insanlar, kendi mallarını yönetiyorlar.
Bunun yanında tarım satış kooperatifleri... Şu Meclise, benim 2 tane kanun teklifim geldi ve geri gitti; bir kısmını çıkardık,
bir kısmını da, yetki yasasına dayanarak, o zamanki ortağımız olan SHP'nin bakanı geri çekti.
Şimdi, sormak lazım. Muhalefette olduğun zaman demokratikleşiyorsun, iktidara geldiğin zaman, bu insanlara bu hakkı
vermiyorsun. Bir ay evvel, tarım satış kooperatiflerin 138 trilyon liralık borçları silinmiştir. Bu, iki aylıktır. On senedir de, 860
trilyon lira, hazineden bunlara gitmiştir. Bu birliklerde yolsuzluk vardır, hırsızlık vardır, politika vardır; gelin bunu düzeltelim.
(DYP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) O zaman, burada, Sayın Tahir Köse çıktı, Rüştü Kazım Yücelen'e sordu; işte "tuz
faturası, yün faturası..." Sizin zamanınızda o birlikler bizdeydi. Peki, Çukobirlik'in "Arena"ya çıkan... Dolu giren pamuklar yine
dolu çıkarken... Onları görmedik mi? Bunları, biz, Meclis soruşturmasına açtık o zaman...
METİN ŞAHİN (Antalya) – Bakana ver dosyayı...
EVREN BULUT (Devamla) – Aynı ofisin soruşturması gibi, dört senedir duruyor. Bunları getirelim, bir soruşturma daha
açalım.
Birlikler, mutlaka kendi seçilmiş insanlarıyla yönetilmelidir. Ticaret bakanlarının atadığı genel müdürlerin hepsi politiktir;
bizimki de politiktir, geçmiş dönemde de politikti; yirmi senedir politiktir. Yalnız Trakyabirlik'te, ikibin kişi olan bir kooperatifte bin
tayin yapılmıştır.
Ben, şimdi, soruyorum: Vamık Tekin, SHP'nin Parti Meclisi üyesiydi -kendisini tanımam- emekli milletvekiliydi,
Trakyabirlikten maaş aldı; Asiye Köse de aldı...
METİN ŞAHİN (Antalya) – Sayın Başkan, konuyla ne alakası var?!.
EVREN BULUT (Devamla) – Bunlar KİT değildir. Bugün, bizim yapmak istediğimiz... Ziraat Odaları Kanunu -yine, Sayın
Bakanımın talimatıyla inşallah- Tarım Komisyonunun gündemindedir. Biz, bu birlikleri topladık. 16 birliğin yöneticileri 5 kişi
seçti; yasalarını hazırlıyorlar, Ticaret Komisyonuna getirecekler; ama, rantiyeciler buradaysa, yine bunu çıkaramayız. (DYP ve RP
sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)
Şunu söylemek istiyorum: Ben, otuz senedir ekmeğimi topraktan kazanıyorum. Bugün, Türk tarımının nasıl olacağını...
Burada ekmeğini topraktan kazanan çok az milletvekili var. Bizim için iyi şeyler söyleyenlere teşekkür ediyorum.
Tabiî, bizim köylerde, adamın 5 oğlu varsa, 1'ini okutabilir, 4'ü...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Bulut, konuşmanızı tamamlayın efendim.
EVREN BULUT (Devamla) – Şimdi, adam, 5 oğlundan 1 tanesini okutabilmektedir. O, yazdan yaza köye gider. O, yalnız
tarhana bekler; çünkü, ötekiler, kardeşleri, tarladadır. Bizi, tarhana bekleyenler burada müdafaa edemez. Biz, ziraat odasına kayıtlı,
7 milyon üyeli birliklerin özel olmasını ve bu hırsızlıklardan, uğursuzluklardan ancak... Hadi, tarım kredi kooperatiflerine
milletvekilleri olarak gidin bakalım, ne yapacaksınız!.. Orasını seçilenler yönetiyor. İşte, ziraat odaları Tarım Bakanlığımıza
bağlı, bütçesi de Tarım Bakanlığımıza bağlı... Bu ziraat odaları, nasıl benim Tarım Bakanımı şikâyet edecek?.. Çünkü,
odacısının parasını veremez...
Yüce Meclisin görevi, Türk çiftçisinin demokratikleşmesini sağlamaktır.
Hepinize saygılar sunarım. (DYP ve RP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar)
BAŞKAN – Edirne Milletvekili Sayın Evren Bulut'a teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmayı cevaplamak üzere, Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Musa Demirci söz istemişlerdir.
Buyurun Sayın Bakan. (RP sıralarından alkışlar)
METİN ŞAHİN (Antalya) – Bu konuşmanın büyük bir bölümünü Sanayi Bakanının cevaplaması gerekir.
TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANI MUSA DEMİRCİ (Sıvas) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Edirne
Milletvekilimiz Sayın Evren Bulut Bey, tarımın meselelerini, burada, çok kısa da olsa, başlıklar halinde gündeme getirdiler. Sayın
milletvekilimizin yerinden söylediği gibi, konuların büyük bir kısmı Sanayi ve Ticaret Bakanlığını alakadar ediyor ise de, tabiî,
konu, topyekûn tarımla alakalı olduğu için -Sayın Bakanımız, tahmin ediyorum, herhangi bir işinden dolayı burada bulunmuyorlar;
ancak, meselelerimizi, başlıklar halinde, burada, tekrar ifade etmekte fayda var- kendilerine teşekkür ediyorum; hakikaten, buraya çok
güzel bir görüş getirdiler.
Türk tarımını, burada bir genel görüşme açmak suretiyle konuşmamız lazım; çünkü, nüfusumuzun yarısından fazlası tarımla
uğraşıyor ve tarımla uğraşan çiftçilerimizin gerçekten büyük problemleri var. Çiftçilik, Türkiye şartlarında fevkalade meşakkatli bir
işkoludur. O bakımdan, meselelerimizi bu Yüce Meclisin huzuruna getirmek suretiyle çözeceğimize inanıyorum ve bu Meclisin,
artık, Türk tarımına sahip çıkması lazım diyorum.
Tabiî, bir komisyon üyesi olan Sayın Evren Bulut'un bu işareti vermesi bizi memnun etti. Türk tarımının, üretimden tüketime
kadar, gerçekten çok büyük problemleri var; yapısal bozukluk bakımından büyük problemleri var, çiftçilerimizin örgütlenmesi
yönünden...
Biraz önce Sayın Evren Bulut söyledi. Burada, hemen, gözle görülebilen örgütlerden bir tanesi, ziraat odalarıdır; ancak, ziraat
odaları, bizim bildiğimiz gibi, ticaret ve sanayi odaları gibi kuvvetli odalar değil. Bunlar, tamamen, Tarım Bakanlığının yıllık
bütçesinden ayrıcağı bir miktar parayla kendilerini ayakta tutmaktadırlar. Oysaki, çiftçinin temsilcisi olan bir kuruluşun, her şeyden
önce, maddî yönden de kuvvetli olması lazım. Evet, bunların kanunları, geçen yıl gündemde bekledi; Tarım Komisyonundan
geçmişti. Zaten, Meclisimiz de, komisyonlar olarak, yeni çalışmaya başladı. Bunlar, süratle gündeme getirilecektir.
Türkiye'de, çiftçi birlikleri olarak, kooperatif olarak kurulan birliklerin dışında oluşmaya başlayan bazı birlikler var; ama, şu
anda, maalesef, arzu ettiğimiz ve çiftçinin problemlerini halledecek durumda değiller. Geçen gün, birkısım çiftçi birlikleriyle
yaptığımız toplantıda, onların da maddî yönden büyük sıkıntıları olduğunu tespit ettik. Bunları da, inşallah, Meclisin huzuruna,
Meclisin gündemine getirmek suretiyle çözeceğiz.
Malumunuz olduğu üzere, tarımımızın en önemli, verim artırıcı unsurları tarım girdileridir. Nedir bunlar: Tohumdur, fidedir,
fidandır... Ancak, bunları irdelediğimiz zaman, görüyoruz ki, üretimi artırması gereken bu unsurlar, Türkiye'de, fevkalade pahalıdır.
Gerçi, bugüne kadar, girdilerde, belirli desteklemeler, belirli sübvansiyonlar yapılmıştır; ama, yeterli değil.
Bakınız, Türk çiftçisinin, gerçekten büyük problemleri var. Tarım, meşakkatli bir meslek. Şimdi, bundan bir hafta önce, Van ve
çevresinde, tabiî afetlerden dolayı büyük bir hasar meydana geldi. Ayrıca, dün akşam, Afyon İlimizde, yine bir hasar meydana geldi
ve Şuhut'ta, hasarla beraber, üç yavrumuz da hayatını kaybetti.
Şunu söylemek istiyorum: Tarım, tabiat şartlarında yapılan; ancak, Türkiye şartlarında, sigorta gelişmediği için, sigorta sistemi
olmadığı için, hem meşakkatli hem de ne zaman bir felaket olacağı, ne zaman çiftçinin elindekinin, avucundakinin bir anda yok
olacağı belli olmayan bir işkolu. O bakımdan, inşallah, bu meseleleri huzurunuza getireceğiz ve hep beraber çözeceğiz.
Konuyu gündeme getirdikleri için, Evren Bulut Beyefendiye teşekkür ediyorum ve hepinizi saygıyla selamlıyorum; sağ olun.
(RP ve DYP sıralarından alkışlar.
BAŞKAN – Tarım ve Köyişleri Bakanı Sayın Musa Demirci'ye teşekkür ediyorum.
3. – Ordu Milletvekili Mustafa Bahri Kibar’ın, fındık ve fındık üreticilerinin bugün içerisinde bulunduğu sorunlara ilişkin
gündemdışı konuşması
BAŞKAN – Gündemdışı son konuşmacımız, Ordu Milletvekili Sayın Bahri Kibar. Sayın Kibar, fındık üreticilerinin güncel
sorunlarıyla ilgili söz talebinde bulunmuştur. (ANAP sıralarından alkışlar)
Sayın Kibar, konuşma süreniz 5 dakikadır; buyurun.
MUSTAFA BAHRİ KİBAR (Ordu) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; huzurlarınızda, Karadeniz Bölgesi halkını
yakından ilgilendiren, bölge deyişiyle, millî ürünü olan fındık ve fındık üreticilerinin içerisinde bulunduğu sorunlar ve 1996
sezonuna girmek üzere olduğumuz şu günlerde, yeni bir fındık politikasının oluşturulması konusundaki görüşlerimi arz etmek
üzere, söz almış bulunuyorum. Sözlerime, hepinize saygı ve sevgilerimi sunarak başlamak istiyorum.
Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; yüksek malumlarınız olduğu üzere, ülkemizde fındık, başta Ordu, Giresun, Trabzon, Rize
ve Artvin'in ürünü olmasına rağmen, bugün itabariyle, Devlet Planlama Teşkilatı ve Devlet İstatistik Enstitüsünün verilerine göre,
42 ilimizde yetiştirilmektedir. Fındık, ülkemizin, dünya üretim ve ihracatında yüzde 75'lik paya sahip olduğu bir üründür. Bu oran,
bazı yıllarda yüzde 80'lere kadar çıkabilmektedir. Denilebilir ki, dünya üzerinde hiçbir ülkenin, hem üretimine hem de ihracatına bu
oranda sahip olduğu bir maddesi yoktur.
Bugün, hiç şüphesiz ki, Türk fındığının en önemli sorunlarından birisi, arz sorunudur. Resmî kayıtlara göre, üretimi 450 bin
ton olan fındığın, zaman zaman, 600 bin tona çıktığı görülmüştür; ancak, ne var ki, iç ve dış talepler, eldeki ürünün hepsinin
pazarlanması için yeterli değildir. Bu durum, geçimini sadece bu yolla sağlayan milyonlarca üreticinin perişan olmasına neden
olmaktadır.
Fındık, agrokültürel ekonomik yapıya sahip olan ve tek ürün ağırlıklı üretim yapısını arz eden Karadeniz Bölgesinde, 8,5
milyon vatandaşımızın, direkt ve dolaylı, gelirlerini belirleyen en önemli gelir kaynaklarından birisidir. Keza, bölgemizin gerek
ekonomik ve gerekse sosyal ve kültürel yapılanmasında ve gelişmesinde, fındık, fevkalade önemi haizdir. Bölgemizde, ticarî
yapının boyutlarını ve gelişmesini belirleyen ve pazar talebini oluşturan gelirlerin başında, ziraî kesimin fındıktan sağladığı
kazançlar gelmektedir. Bu bağlamda, fındık, bölgemiz ekonomisinin ana gelir kaynağını oluşturmakta olan bir mahsulüdür.
Bölgemiz için bu kadar önemi olan fındığın devlet tarafından, mutlaka, desteklenmesi şarttır. Zira, fındık, sadece bölge
ekonomisine değil, ülke ekonomisine de yıllık 800 milyon dolar ile 1 milyar dolar arasında döviz katkısı sağlamaktadır. Fındığın
desteklenmesi için öngördüğümüz şart, devletin, Fiskobirlik kanalıyla, hiç olmazsa yılbaşına kadar, piyasaya müdahalede bulunarak,
arz fazlası fındığı absorbe etmesi ve dengeleri yeniden kurmaya yardımcı olmasıdır. Bu da, yaklaşık, 200 milyon kilogram fındık
demektir.
Devlet destekleme politikası tespit edilirken, fındıkta, stok yükünün kısa dönemde üreticiye ve devlete intikalini engellemek
için, aylara göre değişen mubayaa destekleme fiyatının uygulanması son derece önemlidir. Zira, böyle bir kademeli fiyat
uygulamasında, mahsulünün geleceğinden emin olan çiftçimiz, ürününü hemen pazara arz etme yerine beklemeyi tercih edebilecek ve
böylece, stok yükü, bir miktar, çiftçi ile paylaşılarak, gerek emtia ambarı yetersizlik sorunları ve gerekse defaten ödenmesi gereken
malî kaynağın yaratacağı sorunlar ortadan kaldırılmış olacaktır.
Fındık ihracatında yıllarca yapılan gözlemler göstermiştir ki, her türlü dış müdahaleler ve zorlamalar, hem pazar şartlarında
hem de fiyatlarda olumsuz etki yapmaktadır. Bu nedenle, fındık dış piyasa fiyatlarını dengeleme amacına matuf fon çalışmaları,
Türk fındığına, yarar yerine zarar verecektir; sektörde, kaçakçılığın ve kayıt dışı ekonominin yeniden doğmasına sebep olacaktır.
1996 ürününü almaya başlayacağımız bu sezonun arifesinde, bir gerçeği ifade etmeyi uygun görüyorum. DYP-CHP döneminde,
Karadeniz Bölgesi insanımızın büyük umutlarla beklediği 1995 yılı fındık alım fiyatları, açıklanması sırasında, geçimini sadece
bu yoldan sağlayan üreticilerimizi hayal kırıklığına uğratmıştır. Taban fiyata 1 dolar 70 sent gibi bir rakamın verilmesinin en güzel
cevabını, Karadeniz insanı, fiyatın açıklandığı gün vermiştir.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Kibar, son cümlelerle konuşmanızı toparlayın efendim.
MUSTAFA BAHRİ KİBAR (Devamla) – Toparlıyorum efendim.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün itibariyle bir kilogram fındığın maliyeti, resmî mercilere göre, 130 bin lira ile 150
bin lira arasındadır. Fındık fiyatlarının açıklanacağı bugünlerde, fındığa, en az 200-220 bin lira fiyat verilmelidir; ki, üreticilerin
mağduriyeti önlenebilsin. Devletimizin bu fiyatı vermesinde hiçbir mahzur görülmemektedir. Çünkü, dünya fındığının yüzde 75-
80'ini üreten ülkemiz, artık, dünya fındık piyasasına hâkim olur bir düzeye getirilmelidir.
Bu arada, Fiskobirlik, Hükümetin verdiği fiyattan alım yapmalı ve ürün bedelini peşin ödemelidir; çünkü, dış piyasalar, fındık
alımı yaparken, FKB'nin peşin ödeme yapıp yapmadığına bakarak fiyat belirlemektedir.
Bu arada şunu söylemek istiyorum: Üreticiden satın alınan kabuklu fındığın fiyatının bile dolar bazında tespit edildiği bir
devirde, Fiskobirlik stoklarındaki fındıktan imal edilen kavrulmuş fındık fiyatının TL bazında tespit edilmesini de anlamak
mümkün değildir. Umarım, yeni Hükümet, bu konuda bir şeyler yapar ve Fiskobirlik'e de, ayrıca, finansal işlerlik kazandırabilir.
Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Yüce Meclisin değerli vakitlerini fazla işgal etmemek için... Fındık üreticilerinin sorunları
ve yeni bir fındık politikasının oluşturulması için şu başlıklar dahilinde çalışmalar yapılmalıdır:
Bunlardan en önemlisi ve birincisi, Anavatan Partisinin çıkarmış olduğu 2844 sayılı Fındık Üretiminin Planlanması ve Dikim
Alanlarının Belirlenmesi Hakkındaki Kanuna işlerlik kazandırılmasıdır. Bu kanuna bağlı olarak, taban arazilerden fındığı
sökmek isteyelere tazminat verilmeli ya da bunun yerine, yöreye uygun başka bir ürün çeşitlemesine gidilerek, çiftçilere, bedava fidan
verilmelidir.
İçinde bulunduğumuz 1996-1997 fındık sezonunda rakolte, bir önceki seneye göre yüzde 30 düşüktür. Bu nedenle, fındık
üreticilerinin mağduriyetinin önlenmesi için kilogram başına en az 2 dolar verilmeli ve fındık fiyatları en geç Temmuz 25'e kadar
açıklanmalıdır; çünkü, geçmiş tecrübeler göstermiştir ki, fındıkta fiyatın geç tespit edilmesi, çiftçimizin tüccarın insafına
bırakılması, son derece kötü sonuçlar yaratacak bir davranış olmuştur. Geçtiğimiz yılda fındıktaki yanlış uygulama ve politika
yüzünden devlet, 200 milyon dolar, halk da 1.7 trilyon lira zarara sokulmuştur. Bunun ne anlama geldiğini, Karadeniz Bölgesinin
ekonomik gelişmişliğini bilenler çok iyi değerlendireceklerdir.
Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; ülkemizde, fındık, ithalatı olmaksızın ihraç edilen tek ürünümüzdür. Bunun avantajları
sürekli göz önünde bulundurularak, Türk fındığı konusunda sağlam ve radikal kararlar alınmalıdır.
Fındık, Hamburg Borsasının elinden kurtarılmalıdır.
Fındıkta uygulanan fon kaldırılmalı ya da fondan yüzde 50'lik bir kısım fındık tanıtımına ayrılmalıdır.
BAŞKAN – Sayın Kibar, size eksüre tanımadım, öyle bir imkânım da yok; lütfen bağlayın konuşmanızı.
MUSTAFA BAHRİ KİBAR (Devamla) – Hemen bitiriyorum; bağlıyorum Sayın Başkan.
Derhal, Fiskobirlik'in elinde bulunan 1994 mahsulü stokların yağlığa ayrılması gerekmektedir.
Fındığı destekleme zorunluluğu vardır.
Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; maalesef, sürenin çok kısa olması nedeniyle ayrıntılara giremiyorum. Son olarak şunu
söylemek istiyorum: Özellikle fındık konusunda, 53 üncü Hükümetimiz zamanında, Karadeniz milletvekili bazı arkadaşlarımızın
Yüce Meclise sunduğu yazılı, sözlü soru önergeleri ve bu konuda basına yaptığı açıklamaların şu anda İktidar koltuğunda
oturanların takipçisi olmalarını ve ayrıca, verdikleri beyanların takipçisi olacağımı Yüce Meclisin önünde bir kez daha
hatırlatırken, tüm Karadeniz Bölgesi milletvekillerini ve Karadeniz kökenli milletvekillerini konunun takipçileri olmaya davet ediyor,
hepinize saygı ve sevgilerimi sunuyorum. (ANAP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Ordu milletvekili Sayın Bahri Kibar'a teşekkür ediyorum.
Sayın milletvekilleri, bugün, sunuşlarda epeyce tezkere olduğu için, öncelikle, Divan Üyesi arkadaşımızın oturarak tezkereleri
okuması hususunda onayınızı almak istiyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.
Cumhurbaşkanlığı tezkereleri vardır; okutuyorum:
B) TEZKERELER VE ÖNERGELER
1. – İrlanda’ya gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Tansu Çiller’e, dönüşüne kadar, Millî Eğitim Bakanı
Mehmet Sağlam’ın vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/399)
16 Temmuz 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşmelerde bulunmak üzere, 17 Temmuz 1996 tarihinde İrlanda'ya gidecek olan Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı
Prof. Dr. Tansu Çiller'in dönüşüne kadar; Dışişleri Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığına, Millî Eğitim Bakanı Prof. Dr. Mehmet
Sağlam'ın vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
İkinci tezkereyi okutuyorum:
2. – Kuzey Kıbrıs TürkCumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Abdullah Gül’e dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Lütfü
Esengün’ün vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/400)
18 Temmuz 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
20 Temmuz Barış ve Özgürlük Bayramı törenlerine katılmak üzere, 19 Temmuz 1996 tarihinde Kuzey Kıbrıs Türk
Cumhuriyetine gidecek olan Devlet Bakanı Doç. Dr. Abdullah Gül'ün dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Lütfü
Esengün'ün vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
Bir Meclis araştırması önergesi vardır; okutuyorum:
C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ
1. – Yalova Milletvekili Yaşar Okuyan ve 26 arkadaşının, Etibank tarafından yapılan alümina ihalesinde meydana gelen
yolsuzluk ve usulsüzlük iddialarını araştırarak, madenlerimizin daha rantabl işletilebilmesi için alınması gereken tedbirleri
belirlemek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/99)
17.7.1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Ülkemiz ekonomisinde önemli bir yeri olan madenciliğimiz, Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı, Etibank Madencilik Genel
Müdürlüğünün yanlış uygulamaları neticesinde büyük yaralar almıştır.
Etibank Madencilik Genel Müdürlüğünün, Seydişehir işletmesinde üretilen alüminanın yurtdışına satışında yapılan yanlış
ihale sonucu, devlet 108 milyar lira zarar ettirilmiştir.
Etibank Madencilik Genel Müdürlüğünün alümina ihalesinde yaptığı yanlış uygulamalar sonucunda devlete verdiği zararın
tespiti, konu hakkında gerekli işlemlerin yapılmasının sağlanması, madenlerimizin üretim ve satışında kârlılığın korunması,
devletin zarar ettirilmesinin önlenmesi açısından, Anayasamızın 98 ve Meclis İçtüzüğümüzün 104 üncü ve 105 inci maddeleri
gereği bir araştırma yapılmasında zaruret vardır.
Gereğini Yüce Heyetinize arz ederiz.
Yaşar Okuyan (Yalova)
Abdullah Akarsu (Manisa)
Aslan Ali Hatipoğlu (Amasya)
İbrahim Çebi (Trabzon)
Yüksel Yalova (Aydın)
Sami Küçükbaşkan (Antalya)
Halit Dumankaya (İstanbul)
Uğur Aksöz (Adana)
Miraç Akdoğan (Malatya)
Bülent Akarcalı (İstanbul)
Ali Er (İçel)
Yusuf Ekinci (Burdur)
Ömer Ertaş (Mardin)
Recep Mızrak (Kırıkkale)
Mehmet Ali Altın (Kırşehir)
Abbas İnceayan (Bolu)
Sebgetullah Seydaoğlu (Diyarbakır)
Mahmut Bozkurt (Adıyaman)
Mustafa Cumhur Ersümer (Çanakkale)
Mehmet Keçeciler (Konya)
Mehmet Cavit Kavak (İstanbul)
Ahmet Kabil (Rize)
Refik Aras (İstanbul)
H. Avni Kabaoğlu (Rize)
Nabi Poyraz (Ordu)
Halil İbrahim Özsoy (Afyon)
Ahmet Alkan (Konya)
Gerekçe:
Ülkemizin yeraltı zenginliklerinin ortaya çıkarılması, rantabl işletilmesi ve satışı, ekonomimiz açısından büyük önem arz
etmektedir.
Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı Etibank Madencilik Genel Müdürlüğünün yanlış uygulamaları sonucunda, Seydişehir'de
üretilen alüminanın yurtdışına satışı ihalesinde tespit edilen 108 milyarlık zarardan söz edilmektedir.
Yüksek Denetleme Kurulu Başkanlığının hazırladığı rapora göre, Etibank Yönetim Kurulunun kararıyla Seydişehir İşletme
Müdürlüğünün ürettiği alüminanın, 1995 yılında ton başına minimum 105 dolar fiyattan ihraç edilmesi konusunda Genel
Müdürlüğe yetki verildi ve 17 Ağustos 1995 tarihinde ihaleye çıkıldı. Şartname, repertuarda kayıtlı 59 firmadan 45'ine ulaştırıldı
ve 11 firmadan süresinde teklif mesajı geldi. En yüksek teklifi, ton başına 316 dolarla bright metal, ikinci en yüksek teklifi, ton
başına 290 dolarla Solo, üçüncü en yüksek fiyatı ise ton başına 282,75 dolarla AIOC firmaları verdi. İhale, en yüksek fiyatı veren
bright metal firmasına kaldı. İhalenin kesinleşmesinden sonra ise, Etibank, şartnamede olmayan teminat verme gibi konularda
değişiklik yapmak istedi ve yüzde 10 kesin teminat talep etti. Firmanın şartnamedeki tüm hükümleri kabul etmesine rağmen,
firmadan, ayrıca, malî durumu, finansal yapısı ve iştigal konuları hakkında usulden olmayan bilgiler istendi. Firma, teminat yerine
peşin ödeme teklifinde bulundu. Ancak, "kurum çıkarları açısından ihalenin riskli bir şekilde bağlanmaması" gibi şartnameye ve
hukuka aykırı bir gerekçeyle ihale iptal edildi.
15 Eylül 1995 tarihinde ikinci defa ihaleye çıkıldı. Bu ihalede, şartnameye teklifin yüzde 10 miktarına karşılık gelecek
şekilde, en az bir yıl süreli kesin teminat mektubu verme yükümlülüğü ilave edildi. İhaleye davet edilen 44 firmadan 7'sinden süresi
içinde teklif mesajı geldi. Bunların yanında, repertuarda kayıtlı olmadığı için kendisine mesaj gönderilmeyen gerald metals isimli
firma da ihaleye katıldı. İhaleye en yüksek teklifi ton başına 290 dolarla Solo, ikinci en yüksek teklifi ton başına 270,25 dolarla
gerald metals, üçüncü en yüksek teklifi ise ton başına 290 dolarla bright metal firmaları verdi. Solo firması, malın teslimi, gözetim
firmasının değiştirilmesi ve yüzde 10 kesin teminatın karşılıklı mutabakatla verilebileceği gibi özel şartlar öne sürdü. Bu şartlar
Etibank tarafından kabul edilmedi. İhale, ikinci en iyi teklifi veren gerald metals firmasına verildi; ancak, grev nedeniyle firmaya
teslimlerin tarihlerinde değişiklik yapılma isteğinin iletilmesi ve firmanın teslime hazır durumda olan 11 bin ton alümina için teminat
mektubu verebileceğini bildirmesi sonucu ikinci ihale de iptal edildi.
Antalya silosundaki 9 400 ton alüminanın ihracı için, 8 Aralık 1995 tarihinde üçüncü defa ihaleye çıkıldı. Bu ihaleye sadece
Prıme International Ltd. firması ton başına 195 dolarlık teklifle katıldı. Fiyatın önceki ihalelere göre düşük olması ve ihaleye
katılımın yetersiz olması nedeniyle bu ihale de, 1996 yılında yeniden ihaleye çıkmak şartıyla iptal edildi.
Raporda, 30 bin ton alüminanın tamamının sevkiyatını garantiye almak gerekçesiyle şartnamede bulunmayan birtakım şartları
ortaya atarak bunda ısrar etmek ve ton başına 316 dolar gibi son yılların en yüksek ve cazip fiyatının yakalanabileceği bir ihaleyi
çıkmaza sokarak iptaline karar vermenin, kurum çıkarları ile bağdaşmayan bir davranış olduğuna değiniliyor.
Yüksek Denetleme Kurulu raporunda, ilk ihale ile son ihale arasında geçen yaklaşık altı aylık süredeki finansman kaybı ve stok
maliyeti de dikkate alınarak, yaklaşık toplam zararın tespitinin gerektiğine değiniliyor.
Etibank Madencilik Genel Müdürlüğünün, Seydişehir'de üretilen alüminanın yurtdışına satışı ihalesinde yapılan yanlış
uygulamaları sonucu devlete verilen zararın tespiti, konu hakkında gerekli işlemlerin yapılmasının sağlanması, ülkemiz ekonomisi
için büyük önem arz eden madenlerimizin rantabl işletilmesi ve satışı açısından Anayasamızın 98 ve Meclis İçtüzüğümüzün 104
üncü ve 105 inci maddeleri gereği bir Meclis araştırması açılmasına zaruret vardır.
Yüce Meclise arz ederiz.
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
Önerge gündemde yerini alacak ve Meclis araştırması açılıp açılmaması konusunda öngörüşme sırasında yapılacaktır.
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığının, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimine ilişkin bir tezkeresi vardır; okutup
bilgilerinize sunacağım:
B) TEZKERELER VE ÖNERGELER (Devam)
3. – Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yaptığına ilişkin
tezkeresi (3/401)
18.7.1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Plan ve Bütçe Komisyonu, Başkanlığın çağrısı üzerine, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üyelerini seçmek üzere, 18.7.1996
tarihinde 518 nolu komisyon salonunda toplanmış ve aşağıda isimleri yazılı sayın üyeler, hizalarında gösterilen oyları alarak,
belirtilen görevlere seçilmişlerdir.
Saygılarımla arz ederim.
Biltekin Özdemir
Samsun
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanı

Başkan : İbrahim Ertan Yülek (Adana) 21 oy
Başkanvekili : Nurhan Tekinel (Kastamonu) 21 oy
Sözcü : Sait Açba (Afyon) 21 oy
Kâtip : Hayri Doğan (Antalya) 21 oy
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
Plan ve Bütçe Komisyonu Başkanlık Divanına yeni seçilen arkadaşlarıma başarılar diliyorum.
Sosyal güvenlik ve Sosyal Sigortalar Kurumuyla ilgili sorunlar konusundaki (10/1,14) esas numaralı Meclis Araştırması
Komisyonunun çalışma süresinin uzatılmasına dair bir tezkeresi vardır; okutuyorum:
4. – (10/1, 14) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin, İçtüzüğün 105 inci
maddesi uyarınca uzatılmasına ilişkin tezkeresi (3/402)
17.7.1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Komisyonumuz, 3.7.1996 tarihli toplantısında, çalışma süresinin planlanan çalışma programına yetmeyeceğini dikkate alarak,
yeni bir çalışma süresi verilmesi için talepte bulunmaya karar vermiştir.
Söz konusu karar ve İçtüzüğün 105 inci maddesi uyarınca, Genel Kurulun ilgili kararı tarihinden geçerli olmak üzere, son bir
aylık çalışma süresi verilmesi hususunda gereğini arz ederim.
Erkan Mumcu
Isparta
Komisyon Başkanı
BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, bu Komisyon, daha önce üç ay süre kullanmıştır.
İçtüzüğün 105 inci maddesi, araştırmasını üç ay içinde bitiremeyen komisyona bir aylık kesin süre verileceği hükmünü
içermektedir; bu sebeple, Komisyonun süre talebini bilgilerinize sunuyorum.
İstanbul Kadıköy'de 1 Mayıs günü meydana gelen olaylar konusundaki (10/67) esas numaralı Meclis Araştırması
Komisyonunun çalışma süresinin uzatılmasına dair bir tezkeresi vardır; okutup oylarınıza sunacağım:
5. – (10/67) esas numaralı MeclisAraştırma Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun görev süresinin uzatılmasına ilişkin
tezkeresi (3/403)
17.7.1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
İstanbul Kadıköy'de 1 Mayıs günü meydana gelen olaylarda gerekli tedbirlerin alınmadığı iddialarını araştıran
Komisyonumuz, 1 aylık süre içinde çalışmalarını tamamlayamamış olduğundan, 20.7.1996 tarihi itibariyle 1 aylık ek sürenin Genel
Kurulca uzatılmasına dair 11.7.1996 tarihli 4 üncü toplantısında karar almıştır.
Karar ilişikte sunulmuştur.
Gereğini bilgilerinize arz ederim.
Saygılarımla.
Ali Oğuz
İstanbul
Komisyon Başkanı
BAŞKAN – Komisyon Başkanlığının süre uzatımı istemini oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul
edilmiştir.
Danışma Kurulunun bir önerisi vardır; okutup oylarınıza sunacağım:
V. – ÖNERİLER
A) DANIŞMA KURULU ÖNERİLERİ
1. – Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna DairKanun
Tasarısının (S. Sayısı : 47) gündemin 2 nci sırasına alınmasına ilişkin Danışma Kurulu Önerisi
Danışma Kurulu Önerisi
No: 22 Tarihi: 18.7.1996
Gündemin "Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmının 25 inci sırasında yer alan 47 sıra
sayılı Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun
Tasarısının bu kısmın 2 nci sırasına alınmasının Genel Kurulun onayına sunulması Danışma Kurulunca uygun görülmüştür.
Hasan Korkmazcan
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanı Vekili
Oğuzhan Asiltürk Murat Başesgioğlu
RP Grubu Başkanvekili ANAP Grubu Başkanvekili
Ali Rıza Gönül Mümtaz Soysal
DYP Grubu Başkanvekili DSP Grubu Başkanvekili
Nihat Matkap
CHP Grubu Başkanvekili
BAŞKAN – Danışma Kurulu önerisini oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Kabul edilmiştir.
Refah Partisi ile Doğru Yol Partisi Gruplarının, İçtüzüğün 19 uncu maddesine göre verilmiş önerileri vardır; önce okutup
işleme alacağım, sonra da oylarınıza sunacağım:
B) SİYASÎ PARTİ GRUBU ÖNERİLERİ
1. – Çokuluslu Güç ve olağanüstü hal ile ilgili genel görüşmelerin; gündemdeki yeri, görüşme günü ve çalışma sürelerine ilişkin
RP ve DYPGrupları müşterek önerisi
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Danışma Kurulunun 18.7.1996 Perşembe günü yaptığı toplantıda siyasî parti grupları arasında oybirliği sağlanamadığından,
Gruplarımızın aşağıdaki müşterek önerilerinin, İçtüzüğün 19 uncu maddesi gereğince, Genel Kurulun onayına sunulmasını
saygılarımızla arz ederiz.
Oğuzhan Asiltürk Ali Rıza Gönül
RP Grup Başkanvekili DYP Grup Başkanvekili
Öneriler:
1. Genel Kurulun 17.7.1996 tarihli 78 inci Birleşiminde açılması kabul edilen Çokuluslu Güç ile ilgili genel görüşmenin,
gündemin "Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmında yer alması; genel görüşmenin 22.7.1996 Pazartesi günü yapılması ve bu
amaçla Genel Kurulun 22.7.1996 Pazartesi günü saat 15.00'te toplanması, görüşmelerde Hükümet ve gruplar adına yapılacak
konuşmaların 45'er dakika olması (bu süre iki konuşmacı tarafından kullanılabilir) ve görüşmelerin bitimine kadar çalışma
süresinin uzatılması önerilmiştir.
2. Genel Kurulun 17.7.1996 tarihli 78 inci Birleşiminde açılması kabul edilen olağanüstü hal ile ilgili genel görüşmenin,
Gündemin "Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmının 2 nci sırasında yer alması ve genel görüşmenin 24.7.1996 Çarşamba
günkü birleşimde yapılması, görüşmelerde Hükümet ve gruplar adına yapılacak konuşmaların 45'er dakika olması (bu süre iki
konuşmacı tarafından kullanılabilir) ve görüşmelerin bitimine kadar çalışma süresinin uzatılması önerilmiştir.
BAŞKAN – Değerli arkadaşlarım, Refah Partisi Grubu ile Doğru Yol Partisi Grubunun verdikleri öneriyi maddeler halinde
takrar okutup, oylarınıza sunacağım.
MEHMET KEÇECİLER (Konya) – Karar yetersayısı istiyoruz Sayın Başkan.
BAŞKAN – Oylama sırasında karar yetersayısı aranacaktır.
Birinci öneriyi tekrar okutuyorum:
1. Genel Kurulun 17.7.1996 tarihli 78 inci Birleşiminde açılması kabul edilen Çokuluslu Güç ile ilgili genel görüşmenin,
gündemin " Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmında yer alması, genel görüşmenin 22.7.1996 Pazartesi günü yapılması ve bu
amaçla Genel Kurulun 22.7.1996 Pazartesi günü saat 15.00'te toplanması, görüşmelerde Hükümet ve gruplar adına yapılacak
konuşmaların 45'er dakika olması (bu süre iki konuşmacı tarafından kullanılabilir) ve görüşmelerin bitimine kadar çalışma
süresinin uzatılması önerilmiştir.
BAŞKAN – Öneriyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Öneri kabul edilmiştir.
İkinci öneriyi okutup; oylarınıza sunacağım.
2. Genel Kurulun 17.7.1996 tarihli 78 inci Birleşiminde açılması kabul edilen olağanüstü hal ile ilgili genel görüşmenin,
gündemin "Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmının 2 nci sırasında yer alması ve genel görüşmenin 24.7.1996 Çarşamba
günkü birleşimde yapılması, görüşmelerde Hükümet ve gruplar adına yapılacak konuşmaların 45'er dakika olması (bu süre iki
konuşmacı tarafından kullanılabilir) ve görüşmelerin bitimine kadar çalışma süresinin uzatılması önerilmiştir.
BAŞKAN – Öneriyi oylarınıza sunuyorum: Kabul edenler... Kabul etmeyenler... Öneri kabul edilmiştir.
Sayın milletvekilleri, gündemin "Seçim" kısmına geçiyoruz.
VI. – SEÇİMLER
A) KOMİSYONLARA ÜYE SEÇİMİ
1. – (9/4) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi
BAŞKAN – Bu kısımda, (9/4) ve (9/6) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonlarına üye seçimi yapacağız.
Meclis soruşturmasını yürütecek komisyonların üyeleri, Anayasanın 100 üncü maddesine göre, siyasî partilerin güçleri
oranında verecekleri üye sayısının 3 katı olarak gösterdikleri adaylar arasından adçekme suretiyle tespit edilecektir. Bu soruşturma
komisyonlarında, Refah Partisi 5, Anavatan Partisi 4, Doğru Yol Partisi 3, Demokratik Sol Parti 2 ve Cumhuriyet Halk Partisi 1
üyelikle temsil edilecektir.
Şimdi, kanuna veya genel ahlaka aykırı şekilde mal edinmek suretiyle görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin, Türk Ceza
Kanununun 240 ve 3628 numaralı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanununun 13, 14 ve 15 inci
maddelerine uyduğu iddiasıyla, eski Başbakan Tansu Çiller hakkında, Genel Kurulun 5.6.1996 tarihli 58 inci Birleşiminde açılması
kabul edilen (9/4) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimine başlıyoruz.
Siyasî partilerin, kendilerine düşen üyelikler için, 3 kat olarak gösterdikleri adayların adlarını okutuyorum:
Aday Listesi:
RP (15)
Yakup Budak (Adana)
Ahmet Çelik (Adıyaman)
Mehmet Sıddık Altay (Ağrı)
Ahmet Bilge (Ankara)
Ömer Ekinci (Ankara)
Cemalettin Lafçı (Amasya)
Suat Pamukçu (Bayburt)
Feti Görür (Bolu)
Hüsamettin Korkutata (Bingöl)
Naci Terzi (Erzincan)
Memduh Büyükkılıç (Kayseri)
Veysel Candan (Konya)
Remzi Çetin (Konya)
Lütfi Yalman (Konya)
Bülent Arınç (Manisa)
ANAP (12)
Nejat Arseven (Ankara)
Aslan Ali Hatipoğlu (Amasya)
Süleyman Hatinoğlu (Artvin)
Yüksel Yalova (Aydın)
Yavuz Köymen (Giresun)
Rüştü Kâzım Yücelen (İçel)
Yusuf Namoğlu (İstanbul)
Suha Tanık (İzmir)
Ali Doğan (Kahramanmaraş)
Ekrem Pakdemirli (Manisa)
Nabi Poyraz (Ordu)
Metin Gürdere (Tokat)
DYP (9)
Nevzat Köse (Aksaray)
Mustafa Kemal Aykurt (Denizli)
Şamil Ayrım (Iğdır)
Haluk Yıldız (Kastamonu)
Osman Çilsal (Kayseri)
Ahmet Sezal Özbek (Kırklareli)
Necmettin Dede (Muş)
Ertuğrul Eryılmaz (Sakarya)
Mahmut Yılbaş (Van)
DSP (6)
Hikmet Uluğbay (Ankara)
Mahmut Erdir (Eskişehir)
Veli Aksoy (İzmir)
Nami Çağan (İstanbul)
H. Bülent Tanla (İstanbul)
Zekeriya Temizel (İstanbul)
CHP (3)
Atilâ Sav (Hatay)
Ercan Karakaş (İstanbul)
Sabri Ergül (İzmir)
BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, aday isimleri, 5 ayrı torbaya konulmuştur; her torbadan, gruplara düşen üye sayısınca kura
çekeceğiz.
Adçekmeye Refah Partisi adaylarından başlıyorum:
Sıddık Altay (Ağrı)
Remzi Çetin (Konya)
Suat Pamukçu (Bayburt)
Feti Görür (Bolu)
Naci Terzi (Erzincan)
Şimdi, Anavatan Partisi Grubunun üyelerini belirleyeceğiz:
Yavuz Köymen (Giresun)
Yüksel Yalova (Aydın)
Ekrem Pakdemirli (Manisa)
Yusuf Namoğlu (İstanbul)
Doğru Yol Partisi Grubunun üyelerini belirleyeceğiz:
Osman Çilsal (Kayseri)
Mahmut Yılbaş (Van)
Necmettin Dede (Muş)
Demokratik Sol Parti Grubunun adaylarını belirliyoruz:
Hikmet Uluğbay (Ankara)
Mahmut Erdir (Eskişehir)
Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adayını belirliyoruz:
Sabri Ergül (İzmir)
Sayın milletvekilleri, 9/4 esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunun üye seçimi tamamlanmıştır.
Kurayla üye olarak belirlenen milletvekili arkadaşlarımın isimlerini tekrar okuyorum:
Sıddık Altay (Ağrı)
Suat Pamukçu (Bayburt)
Feti Görür (Bolu)
Naci Terzi (Erzincan)
Remzi Çetin (Konya)
Yüksel Yalova (Aydın)
Yavuz Köymen (Giresun)
Yusuf Namoğlu (İstanbul)
Ekrem Pakdemirli (Manisa)
Osman Çilsal (Kayseri)
Necmettin Dede (Muş)
Mahmut Yılbaş (Van)
Hikmet Uluğbay (Ankara)
Mahmut Erdir (Eskişehir)
Sabri Ergül (İzmir)
Bu Komisyona seçilmiş bulunan sayın üyelerin, 25.7.1996 Perşembe günü saat 11.00'de, ana bina, zemin kat, PTT karşısındaki
172 numaralı Meclis soruşturması toplantı salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmalarını rica
ediyorum.
2. – (9/6) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimi
BAŞKAN – Şimdi de, Emlak Kredi Bankası eski Genel Müdürü Engin Civan'ın rüşvet karşılığı verdiği krediler ve çıkar temin
eden bazı tasarruflarına karşın gerekli işlemleri yapmamak suretiyle görevini kötüye kullandığı ve bu eyleminin Türk Ceza
Kanununun 240 ıncı maddesine uyduğu iddiasıyla eski Başbakan Mesut Yılmaz hakkında Genel Kurulun 19.6.1996 tarihli 64 üncü
Birleşiminde açılması kabul edilen 9/6 esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna üye seçimine başlıyoruz.
Siyasî partilerin, kendilerine düşen üyelikler için 3 kat olarak gösterdikleri adayların adlarını okutuyorum:
Aday Listesi :
RP (15)
İbrahim Ertan Yülek (Adana)
Alaattin Sever Aydın (Batman)
Mustafa Yünlüoğlu (Bolu)
Ömer Naimi Barım (Elazığ)
Kahraman Emmioğlu (Gaziantep)
Mehmet Ali Şahin (İstanbul)
Ahmet Dökülmez (Kahramanmaraş)
Hayrettin Dilekcan (Karabük)
Zeki Ünal (Karaman)
Hüseyin Arı (Konya)
Osman Pepe (Kocaeli)
Ahmet Derin (Kütahya)
Mehmet Elkatmış (Nevşehir)
Nezir Aydın (Sakarya)
Şeref Malkoç (Trabzon)
ANAP (12)
Nejat Arseven (Ankara)
Süleyman Hatinoğlu (Artvin)
Yavuz Köymen (Giresun)
Levent Mıstıkoğlu (Hatay)
Adil Aşırım (Iğdır)
Erkan Mumcu (Isparta)
Rüştü Kâzım Yücelen (İçel)
Cavit Kavak (İstanbul)
Yusuf Namoğlu (İstanbul)
Işın Çelebi (İzmir)
Metin Öney (İzmir)
Rüşdü Saracoğlu (İzmir)
DYP (9)
Osman Berberoğlu (Antalya)
Ahmet İyimaya (Amasya)
Saffet Kaya (Ardahan)
İlyas Yılmazyıldız (Balıkesir)
Evren Bulut (Edirne)
Ergun Özdemir (Giresun)
Şamil Ayrım (Iğdır)
Mehmet Korkmaz (Kütahya)
Ertuğrul Eryılmaz (Sakarya)
DSP (6)
Gökhan Çapoğlu (Ankara)
Hikmet Uluğbay (Ankara)
Mustafa İstemihan Talay (İçel)
Ahmet Tan (İstanbul
Zekeriya Temizel (İstanbul)
Veli Aksoy (İzmir)
CHP (3)
Yahya Şimşek (Bursa)
Atilâ Sav (Hatay)
Ercan Karakaş (İstanbul)
BAŞKAN – Siyasî partilerin gösterdikleri adayların isimleri 5 ayrı torbaya konulmuştur; bunların üçte birini kurayla
belirleyeceğiz.
Kura çekimine Refah Partisi adaylarından başlıyoruz:
Mehmet Elkatmış (Nevşehir)
Osman Pepe (Kocaeli)
Kahraman Emmioğlu (Gaziantep)
Mehmet Ali Şahin (İstanbul)
Zeki Ünal (Karaman)
Şimdi, ANAP Grubunca gösterilen adayları belirleyeceğiz:
Nejat Arseven (Ankara)
Yusuf Namoğlu (İstanbul)
Süleyman Hatinoğlu (Artvin)
Erkan Mumcu (Isparta)
Şimdi, Doğru Yol Partisi Grubunca gösterilen adayların kura çekimine başlıyoruz:
Ertuğrul Eryılmaz (Sakarya)
Ahmet İyimaya (Amasya)
İlyas Yılmazyıldız (Balıkesir)
Demokratik Sol Parti Grubunca gösterilen adayların kura çekimine geçiyoruz:
Zekeriya Temizel (İstanbul)
Hikmet Uluğbay (Ankara)
Cumhuriyet Halk Partisi Grubunca belirlenen adaylar arasından bir üyeyi kurayla belirleyeceğiz:
Yahya Şimşek (Bursa)
Sayın milletvekilleri, (9/6) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonuna seçilen üyeleri tekrar okuyorum:
Kahraman Emmioğlu (Gaziantep)
Mehmet Ali Şahin (İstanbul)
Zeki Ünal (Karaman)
Osman Pepe (Kocaeli)
Mehmet Elkatmış (Nevşehir)
Nejat Arseven (Ankara)
Süleyman Hatinoğlu (Artvin)
Erkan Mumcu (Isparta)
Yusuf Namoğlu (İstanbul)
Ahmet İyimaya (Amasya)
İlyas Yılmazyıldız (Balıkesir)
Ertuğrul Eryılmaz (Sakarya)
Hikmet Uluğbay (Ankara)
Zekeriya Temizel (İstanbul)
Yahya Şimşek (Bursa)
Böylece, (9/6) esas numaralı Meclis Soruşturması Komisyonunun üye seçimi tamamlanmıştır.
Bu Komisyona seçilmiş bulunan sayın üyelerin, 25.7.1996 Perşembe günü saat 14.00'te, ana bina, zemin kat, PTT karşısındaki
172 numaralı Meclis soruşturması toplantı salonunda toplanarak, başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip seçimini yapmalarını rica
ediyorum.
Meclis soruşturması komisyonlarına seçilen üyelerin listesi ile toplantı gün ve saatleri ilan tahtalarına da asılacaktır.
Değerli arkadaşlarım, gündemin "Kanun Tasarı ve Teklifleriyle Komisyonlardan Gelen Diğer İşler" kısmına geçiyoruz.
VII. – KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER
1. – 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesine İlişkin 488 Sayılı Kanun Hükmünde
Kararname ve Millî Savunma Komisyonu Raporu (1/215) (S. Sayısı : 23)
BAŞKAN – 926 Sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa Bir Geçici Madde Eklenmesine İlişkin 488 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnameyle ilgili tasarının müzakeresine kaldığımız yerden devam edeceğiz.
Komisyon?.. Yok.
Hükümet?.. Yok.
Konu ertelenmiştir.
2. – Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşmasının Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna DairKanun
Tasarısı ve Dışişleri ve Plan ve Bütçe Komisyonları Raporları (1/347) (S. Sayısı : 47)
BAŞKAN – Biraz önce alınan karar gereğince, Karadeniz Ticaret ve Kalkınma Bankası Kuruluş Anlaşmasının
Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısının müzakeresine başlayacağız.
Plan ve Bütçe Komisyonu?.. Yok.
Hükümet yerini aldı.
Komisyon bulunamadığı için ertelenmiştir.
MURAT BAŞESGİOĞLU (Kastamonu) – Sayın Başkan, Danışma Kurulunu, bu maksatla toplantıya çağırdılar; arkadaşları,
bu konudan haberdar etmeleri gerekirdi.
AHMET KABİL (Rize) – Plan ve Bütçe Komisyonunda halen toplantı var Sayın Başkan; orada olabilirler.
BAŞKAN – Artık erteledik... Komisyon yerini almış olmalıydı.
3. – Ankara Milletvekili Yücel Seçkiner’in 4.7.1934 Tarih ve 2559 Sayılı Polis Vazife ve Selahiyetleri Kanununun Bazı
Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve İçişleri Komisyonu raporu (2/64) (S.Sayısı : 15)
BAŞKAN – 3 üncü sırada yer alan, Ankara Milletvekili Yücel Seçkiner'in, 4.7.1934 Tarih ve 2559 Sayılı Polis Vazife ve
Selahiyet Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun Teklifi ve İçişleri Komisyonu Raporunun müzakeresine
başlayacağız.
Komisyon?.. Yok.
Hükümet?.. Yok.
Ertelenmiştir.
Sayın grup başkanvekilleri, bir durum değerlendirmesi yapar mısınız; Hükümet ve komisyon yer almayacaksa birleşimi
kapatacağım.
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Kapatalım Sayın Başkan.
BAŞKAN – Sayın milletvekilleri, alınan karar gereğince, Çokuluslu Güç konusundaki genel görüşmeyi yapmak için, 22
Temmuz 1996 Pazartesi günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum.

Kapanma Saati: 16.32




VIII. – SORULAR VE CEVAPLAR
A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI
1. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, INTERNET şebekesine ilişkin sorusu ve Ulaştırma Bakanı Ömer Barutçu’nun
yazılı cevabı (7/993)
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Aşağıdaki sorularımın Ulaştırma Bakanı Sayın Ömer Barutçu tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim.
Bülent Akarcalı
İstanbul
1. Türkiye’deki, yavaş işleyen ve yüksek maliyetli INTERNET şebekesini yenilemek için ne gibi tedbir düşünmektesiniz?
2. Türkiye’yi INTERNET’e bağlayacak olan ihaleyi kazanan Konsorsiyum niçin hâlâ TUR-NET projesini hizmete sokmamıştır?
T.C.
Ulaştırma Bakanlığı
Araştırma, Planlama ve Koordinasyon
Kurulu Başkanlığı
Sayı : B.11.0.APK.0.010.00.00.A-7/957-17957 16.7.1996
Konu : İstanbul Milletvekili BülentAkarcalı’nın
yazılı soru önergesi
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
İlgi : 2 Temmuz 1996 gün ve A.010.GNS.0.10.00.02-7/993-2478-6731 sayılı yazınız.
İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın Bakanlığıma yönelttiği 7/993-2478 sayılı soru önergesinin cevabı ekte
sunulmuştur.
Bilgilerinize arz ederim.
ÖmerBarutçu
Ulaştırma Bakanı
İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın
7/993-2478 Sayılı Yazılı Soru Önergesinin Cevabı
Sorular :
1. Türkiye’deki, yavaş işleyen ve yüksek maliyetli INTERNET şebekesini yenilemek için ne gibi tedbir düşünmektesiniz?
2. Türkiye’yi INTERNET’e bağlayacak olan ihaleyi kazanan Konsorsiyum niçin hâlâ TUR-NET projesini hizmete sokmamıştır?
Cevaplar :
1. Bilindiği gibi başlangıçta TUBİTAK-ODTÜ tarafından kurulan TR-NET şebekesi akademik imkânlarla işletilmektedir.
Daha sonra tüm Türkiye’ye hizmet verilmesinden ve uluslararası çıkış hızı ve sayılarının mevcut abone sayısına göre çok yetersiz
olmasından dolayı sözkonusu şebeke ihtiyaçları karşılamayacak kadar yetersiz ve çok yavaş kalmıştır.
Bunun üzerine hem ticarî hem de akademik düzeyde yaygın kullanımı artırmak aynı zamanda TÜRK TELEKOM’un hızlı ve
tüm yurt çapına genişletilebilecek bir İnternet şebekesi kurmak amacıyla TURNET ihalesine çıkılmıştır.
TURNET şebekesi ile başlangıçta Ankara, İstanbul ve İzmir’de kurulan nodlar üzerinden hizmet verilecektir. Üç ildeki nodlar
birbirlerine 2Mbps hızları ile bağlanmıştır. Ankara ve İstanbul’dan olmak üzere 2 adet 512 kps hızında yurtdışı çıkışı ile hizmet
verecektir. Taleplerin ve kullanımın yoğun olması durumunda şebeke genişletilecek ve hat hızları artırılacaktır.
2. 1 Mart 1996 tarihinde SATKO-SPRINT-ODTÜ konsorsiyumu ile yapılan sözleşme gereği 18 Mart 1996 tarihinden itibaren
13 hafta içinde TURNET şebekesinin servise verilmesi gerekmektedir. Halen montaj çalışmaları tamamlanmak üzere olan TURNET
şebekesi bu ay içinde servise verilecektir.
2. – Rize Milletvekili Ahmet Kabil’in, eski Bakan Hasan Ekinci hakkındaki yolsuzluk iddialarına ilişkin sorusu ve Orman
Bakanı HalitDağlı’nın yazılı cevabı (7/1001)
Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanlığına
Aşağıdaki sorularımın SayınOrman Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılması için gereğini saygılarımla arz ederim.
3.7.1996
Ahmet Kabil
Rize
Zaman zaman Orman Bakanlığında yapılan usulsüzlüklere eski Bakan Sayın HasanEkinci’nin ismi karışmaktadır. Yine 2
Temmuz 1996 günkü ulusal basınımızda İstanbul Beykoz’daki özel “Sahip Molla” ormanlarının inşaata açılması karşılığı bu
ormanların % 11 payını aldığını bu % 11 payın 143 bin metre kare ettiğini ve bu ormanda yapılaşmanın % 6 olmasına rağmen bu
oranı değiştirerek bugün % 86’ya çıktığı ve % 11 hisse karşılığı sayın eski bakanın 28 villa aldığı iddiaları yer almaktadır.
Bu iddialar doğru mudur?
Doğru ise bugüne kadar bu iddialarla ilgili bir soruşturma yapılmış mıdır?
T.C.
Orman Bakanlığı
Araştırma, Planlama ve Koordinasyon
Kurulu Başkanlığı
Koordinasyon ve Mevzuat Dairesi Başkanlığı
Sayı : KM. 1. KOR./482/1928-20193 12.7.1996
Konu : Sayın Ahmet Kabil’in
yazılı soru önergesi
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
(Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı)
İlgi : TBMM’nin, 10.7.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/1001-2556/6928 sayılı yazısı.
Rize Milletvekili Sayın Ahmet Kabil’in “Eski Bakan Hasan Ekinci hakkındaki yolsuzluk iddialarına ilişkin yazılı soru
önergesi” Bakanlığımızca incelenmiş olup, cevabî yazımız ilişikte sunulmuştur.
Arz ederim.
M.Halit Dağlı
OrmanBakanı
Rize Milletvekili Sayın Ahmet Kabil’in Eski Bakan Sayın HasanEkinci Hakkında Yolsuzluk İddialarına İlişkin Yazılı Soru
Önergesi Hakkında Orman Bakanlığının Cevabı
İstanbul Beykoz’daki özel “Saip Molla Ormanında” yolsuzluk yapıldığı iddialarıyla ilgili olarak geçen yasama döneminde
Türkiye Büyük Millet Meclisine gensoru verilmiş olup, reddedilmiştir.
Ayrıca, iddiaların doğru olmadığı 21. Asliye Hukuk Mahkemesinin 994/929 Sayılı Kararı ile de tescil edilmiş olup, iddiayı
ortaya atan Hürriyet Gazetesi ve Emin Çölaşan tazminata mahkûm olmuştur.
İddialar doğru olmadığı için soruşturma yapılmasına gerek duyulmamıştır.





TUTANAĞIN SONU