DÖNEM : 20 CİLT : 7 YASAMA YILI : 1
T. B. M. M. TUTANAK DERGİSİ 70 inci Birleşim 3 . 7 . 1996 Çarşamba İ Ç İ N D E K İ L E R I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ II. – GELEN KÂĞITLAR III. – YOKLAMA IV. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI A) TEZKERELER VE ÖNERGELER 1. – Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Türk Grubu yedek üyeliğinden istifa eden Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci’nin yerine Samsun Milletvekili İrfan Demiralp’in aday gösterildiğine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/368) V. – HÜKÜMET PROGRAMI 1. – Başbakan Necmettin Erbakan tarafından kurulan Bakanlar Kurulu Programının okunması VI. – SORULAR VE CEVAPLAR A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI 1. – Bartın Milletvekili Cafer Tufan Yazıcıoğlu’nun, ödenek yetersizliği nedeniyle kapalı tutulan okullara ve öğretmenlerin ders ücretlerine ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam’ın yazılı cevabı (7/847) 2. – Sakarya Milletvekili Cevat Ayhan’ın, halk eğitim merkezlerinde çalışan kadrolu usta öğreticilere ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam’ın yazılı cevabı (7/866) 3. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Türkiye ile İsrail arasında yapılan askerî eğitim ve işbirliği anlaşmasına ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan’ın yazılı cevabı (7/874) 4. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, ABD’den silah ve askerî malzeme alımlarında gecikme ve sıkıntılar olduğu iddiasına ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Mahmut Oltan Sungurlu’nun yazılı cevabı (7/875) 5. – Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen’in, Türkiye ile İsrail arasında imzalanan Güvenlik İşbirliği Anlaşmasına ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan’ın yazılı cevabı (7/928) 6. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı’nın, medyada yer alan iç borç miktarına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Rüşdü Saracoglu’nun yazılı cevabı (7/948) I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açıldı. Birleşim Başkanı Kamer Genç, Tunceli’de, bayrak töreni sırasında meydana gelen ve 6 askerin şehit olmasına neden olan terör olayı ve Sıvas’ta 37 vatandaşın ölümüyle sonuçlanan olayların yıldönümü münasebetiyle bir konuşma yaptı. Bursa Milletvekili Ertuğrul Yalçınbayır, TBMM’den bir Parlamento Heyetiyle Moldavya’ya yaptıkları resmî ziyarette edindiği izlenimlere ilişkin gündem dışı bir konuşma yaptı. Samsun Milletvekili Ayhan Gürel’in, Samsun 19 Mayıs Üniversitesi öğrenci yurtlarının statüsünün değiştirilmesine ve (Av- Spor) Avcılık ve Atıcılık Spor İhtisas Kulübünün sorunları ile alınması gereken önlemlere ilişkin gündem dışı konuşmasına, Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam cevap verdi. Eskişehir Milletvekili Necati Albay, çiftçilerin sorunları ve alınması gereken önlemlere ilişkin gündem dışı bir konuşma yaptı. Başbakan Necmettin Erbakan tarafından kurulan Bakanlar Kurulunun atandığına dair Cumhurbaşkanlığı tezkeresi Genel Kurulun bilgisine sunuldu. Bakanlar Kurulu Programının okunması, görüşülmesi ve güven oylamasının gündemin “Özel Gündemde Yer Alacak İşler” kısmında yer almasına; Bakanlar Kurulu Programı üzerindeki görüşmelerde gruplar ve Hükümet adına yapılacak konuşmaların birer saat, kişisel konuşmaların onbeşer dakika olmasına; görüşmelerin bitimine kadar çalışma süresinin uzatılmasına; Program okunduğu, görüşüldüğü ve güven oylamasının yapıldığı günlerde - sunuşlar ve işaret oyu ile yapılacak seçimler hariç - başka konuların görüşülmemesine; programın görüşüleceği ve güven oylamasının yapılacağı günlerde Genel Kurulun saat 15.00’te toplanmasına ilişkin Danışma Kurulu önerisi kabul edildi. Doğru Yol Partisi Grubunca, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Grubunda boş bulunan asıl üyelik için, Nevşehir Milletvekili Esat Kıratlıoğlu’nun aday gösterileceğine ilişkin Başkanlık tezkeresi Genel Kurulun bilgisine sunuldu. Türkiye Büyük Millet Meclisinden birer heyetin; Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın, Rusya Federasyonu Devlet Duması Başkanının, Resmî davetine icabet etmelerine ve, TBMM’de : Türkiye - Avusturya, Türkiye - Belçika, Türkiye - İngiltere, Türkiye - İran, Türkiye - Lübnan, Türkiye - Mısır, Türkiye - Tunus, Türkiye - Avustralya, Türkiye - Endonezya, Türkiye - Macaristan, Türkiye - Özbekistan, Türkiye - Polonya, Türkiye - Portekiz, Türkiye - Singapur, Türkiye - Yeni Zelanda, Türkiye - Filipinler, Türkiye - Bosna - Hersek, Türkiye - Malezya, Parlamentolararası Dostluk Grupları kurulmasına, İlişkin Başkanlık tezkereleri kabul edildi. TBMM İçtüzüğünün değişik 78 inci maddesine göre; TBMM komisyonlarında ve Genel Kurulunda öncelikli olarak görüşülmesine devam olunması istenen tasarılar arasında, Başkanlığa sunulan “Çalışanların Tasarrufa Teşvik Edilmesi ve Bu Tasarrufların Değerlendirilmesine Dair Kanunun Yürürlükten Kaldırılması, Çalışanların Tasarruflarını Teşvik Hesabının Tasfiyesi ve Hak Sahiplerine Yapılacak Ödemelerin Düzenlenmesi Hakkında Kanun Tasarısı”nın çıkarılması ve, 54 üncü Hükümet güvenoyu alıncaya kadar, Genel Kurul ve komisyonlardaki kanun tasarı ve tekliflerinin görüşülmesinin ertelenmesi, Taleplerine ilişkin Başbakanlık tezkereleri Genel Kurulun bilgisine sunuldu. 3 - 14 Haziran 1996 tarihleri arasında İstanbul’da yapılacak Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansına (Habitat - II) katılacak olan Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’e refakat edecek heyete iştirak etmeleri uygun görülen milletvekillerine ilişkin Başbakanlık tezkeresi kabul edildi. Van Milletvekili Mahmut Yılbaş’ın, (10/63) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi Genel Kurulun bilgisine sunuldu. Gündemin “Sözlü Sorular” ve “Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler” kısımlarında yer alan konuların görüşmeleri, ilgili bakanların Hükümet Programının hazırlanması çalışmalarında bulunmaları nedeniyle ertelendi. Alınan karar gereğince, Bakanlar Kurulu Programının okunması için, 3 Temmuz 1996 Çarşamba günü saat 15.00’te toplanmak üzere, 16.12’de birleşime son verildi. Kamer Genç Başkanvekili Salih Kapusuz Ünal Yaşar Kayseri Gaziantep Kâtip Üye Kâtip Üye II. – GELEN KÂĞITLAR 3 . 7 . 1996 ÇARŞAMBA Tasarılar 1. – Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayınları Hakkında Kanunun Bir Maddesinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarısı (1/487) (Anayasa ve Millî Savunma komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 27.6.1996) 2. – Uydular Aracılığı ile Haberleşme Avrupa Teşkilatı Sözleşmesinde Yapılan Değişikliklerin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Tasarısı (1/488) (Bayındırlık, İmar, Ulaştırma ve Turizm ve Dışişleri komisyonlarına) (Başkanlığa geliş tarihi : 27.6.1996) Tezkere 1. – Taner Keleşoğlu Hakkındaki Ölüm Cezasının Yerine Getirilmesine Dair Başbakanlık Tezkeresi (3/367) (Adalet Komisyonuna) (Başkanlığa geliş tarihi : 1.7.1996) BİRİNCİ OTURUM Açılma Saati: 15.00 BAŞKAN: Mustafa KALEMLİ KÂTİP ÜYELER: Ünal YAŞAR (Gaziantep), Salih KAPUSUZ (Kayseri) BAŞKAN – Türkiye Büyük Millet Meclisinin 70 inci Birleşimini açıyorum. III. – YOKLAMA BAŞKAN – Ad okunmak suretiyle yoklama yapılacaktır; sayın milletvekillerinin, salonda bulunduklarını yüksek sesle belirtmelerini rica ediyorum. (Adana Milletvekili Tuncay Karaytuğ'a kadar yoklama yapıldı) BAŞKAN –Toplantı yetersayımız vardır; görüşmelere başlıyoruz. "Başkanlığın Genel Kurula Sunuşları" kısmında Türkiye Büyük Millet Meclis Başkanlığının bir tezkeresi vardır; okutup bilgilerinize sunacağım: IV. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI A) TEZKERELER VE ÖNERGELER 1. – Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi Türk Grubu yedek üyeliğinden istifa eden Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci’nin yerine Samsun Milletvekili İrfan Demiralp’in aday gösterildiğine ilişkin Başkanlık tezkeresi (3/368) Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kuruluna Anavatan Partisi Grubunca, Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi Türk Grubu yedek üyeliğinden istifa eden Burdur Milletvekili Yusuf Ekinci'nin yerine Samsun Milletvekili İrfan Demiralp aday gösterilmiştir. Yedek üyeliğe aday gösterilen üyenin ismi, Türkiye Büyük Millet Meclisinin Dış İlişkilerinin Düzenlenmesi Hakkındaki 3620 sayılı Kanunun 2 nci maddesi gereğince Genel Kurulun bilgisine sunulur. Mustafa Kalemli Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur. Gündemin "Özel Gündemde Yer Alacak İşler" kısmına geçiyorum. V. – HÜKÜMET PROGRAMI 1. – Başbakan Necmettin Erbakan tarafından kurulan Bakanlar Kurulu Programının okunması BAŞKAN – Başbakan Sayın Necmettin Erbakan tarafından kurulmuş bulunan Bakanlar Kurulunun Programı okunacaktır. Bakanlar Kurulu Programını okumak üzere, Başbakan Sayın Necmettin Erbakan'ı kürsüye davet ediyorum. Buyurun Sayın Başbakan. (RP sıralarından ayakta alkışlar) BAŞBAKAN NECMETTİN ERBAKAN (Konya) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Bakanlar Kurulu üyelerimiz ve şahsım adına, Yüce Meclisi en derin saygılarımla selamlıyorum. Önümüzdeki dönemin milletimize ve ülkemize hayırlı olmasını diliyorum. Konuşmamın hemen başlangıcında bir hatırlatma yapmak ihtiyacındayım. Hükümet Programı olarak şu anda okuduğum metin geçerlidir. Maalesef, basılan ve dağıtılan metinlerde bazı matbaa hataları söz konusu olmuştur; bundan dolayı özür diliyorum. 7 Haziran 1996 tarihinde, Sayın Cumhurbaşkanı, yeni Hükümeti kurma görevini şahsıma tevdi ettiler. Refah Partisi ile Doğru Yol Partisi arasındaki görüşmeler anlaşmayla sonuçlandı ve Sayın Cumhurbaşkanınca onaylanan 54 üncü Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına, Hükümet Programını Yüce Heyetinize arz etmek üzere huzurlarınızdayım. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Türkiyemiz, içeride ve dışarıda acil çözüm bekleyen sorunlarla karşı karşıyadır. Bu sorunların çözümü ve önüne çıkan tarihî fırsatların değerlendirilmesi için, güçlü, istikrarlı ve kararlı bir siyasî iradeye ihtiyaç olduğunu bilhassa belirtmek istiyorum. Esasen, cumhuriyetimizin kuruluşunun 73 üncü yılında 54 üncü Hükümetin kurulması ve hükümetlerin ortalama görev süreleri de, bize, siyasî istikrarın ne kadar önemli olduğunu açıkça göstermektedir. Halbuki, 24 Aralık 1995'te yapılan milletvekili genel seçimleri, parçalı bir Parlamento aritmetiği ortaya çıkarmış, bu aritmetik, hiçbir partiye tek başına iktidar imkânı vermemiş ve dolayısıyla, hiçbir partinin, tek başına, ilkelerini ve programını uygulamasına fırsat tanımamıştır. Bununla beraber, demokrasi, bir uzlaşma rejimidir. İlkeler ve programlar etrafında sağlam bir uzlaşma, Türkiye'nin ihtiyacı olan istikrarın önşartıdır. 24 Aralık seçimlerinden sonra vücut bulan ANAP-DYP Azınlık Koalisyonu, bu uzlaşmanın sağlam esaslara dayanması gerektiğini bir tecrübe olarak göstermiştir. İşte, Refah Partisi ve Doğru Yol Partisi, bu tecrübenin ışığında, Türkiye'nin ihtiyacı olan istikrarı sağlayarak, iç ve dış sorunlara karşı ihtiyaç duyulan siyasî iradeye sahip olan bu Koalisyon Hükümetini kurmuşlardır. Her iki parti, programlarının, hedeflerinin farklı olduğunun bilincindedirler; ama, ülkemize ve halkımıza hizmet için, ulusumuzun beklediği uzlaşmayı yapmışlardır. 24 Aralık 1995 seçimlerinde Parlamentoya en fazla üye kazanarak giren ülkemizin en büyük iki partisinin (Refah Partisi ve Doğru Yol Partisinin) uzlaşarak bu Hükümetimizi kurmaları, sadece Türkiye'yi bir hükümet krizinden kurtarma olayı değil, aynı zamanda, demokrasimizin bir zaferidir; ülkemizde özlenen devlet ve millet kaynaşmasının ve toplumsal uzlaşmanın çok önemli bir adımıdır; ülkemiz için çok hayırlı ve faydalı bir gelişmedir. Değerli milletvekilleri, Hükümetimiz, Anayasamızda ifadesini bulan ilkelerden hareketle, ortak bir programı ve hedefleri, ilim, akıl, tecrübe, milletimizin faydası ve temel insan haklarına saygı ilkelerine göre ve uzlaşma mantığıyla gerçekleştirecektir. Türkiye Cumhuriyetinin, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devleti olması, Atatürk ilkeleri, Koalisyon Hükümetinin vazgeçilmez ortak uzlaşma zeminini teşkil edecektir. Bu zemin üzerinde, millî ve manevî değerlere bağlı olmayı, din ve vicdan hürriyeti, teşebbüs hürriyeti ve düşünce hürriyetinin, demokrasimizin vazgeçilmez unsurları olduğunu, Hükümetimiz, temel bir kabul olarak ortaya koymuştur. (RP sıralarından alkışlar) Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; göreve başlarken, milletimizin, Hükümetimizden, ülkemizin ve halkımızın temel meseleleri olan terör, göç, işsizlik, geçim sıkıntısı, köylü, işçi, memur, esnaf, emekli ve muhtaç vatandaşlarımızın refah seviyesinin yükseltilmesi, kamu maliyesinin güçlendirilmesi, dışticaret açığının kapatılması, yatırımların hızlandırılması, devletin yeniden yapılandırılması meselelerinin nihayet çözüme kavuşturulmasını ve dış ilişkilerimizdeki aleyhimizde gelişmenin önlenerek şahsiyetli bir dış politika takip olunmasını istediğini ve beklediğini çok iyi biliyoruz ve yine, göreve başlarken, ülkemiz halkının, Hükümetimizden, güçlü ve müreffeh Türkiye'yi gerçekleştirecek bir değişim hükümeti olmamızı beklediğini ve özlediğini de çok iyi biliyoruz. İşte, Hükümetimiz, halkımızın bu beklentilerine cevap vermek için, heyecan, inanç ve azimle kurulmuş bir Hükümettir. Bu Programımızda asıl amacımız, halkımızın, bürokrasimizin ve bütün üretim kesimlerimizin beklediği, özlediği huzuru, umudu ve güveni kendilerine vermektir. Bundan dolayıdır ki, devletin yeniden yapılandırılarak çağın ve ülkemizin ihtiyaçlarına uyumlu hale getirilmesini temel hedefimiz olarak telakki ediyoruz. Milletimizin önünde büyük fırsatlar vardır; ancak, aşılması gereken zorluklar da mevcuttur. Bu dönemde, hoşgörü, işbirliği, dayanışma ve uzlaşmaya her zamankinden daha fazla ihtiyacımız vardır. Böyle önemli tarihî bir dönemde, ülkemizin sahip olduğu insan potansiyelinden ve diğer sayısız zenginliklerden, tarihî ve coğrafî avantajlardan en üst düzeyde yararlanabilmek ve milletlerarası gelişmişlik yarışında ön sıralarda yer almak için doğru ve sağlıklı politikaları izlemekte, gerçekçi çözümleri üretmekte kararlı olduğumuzu açıkça ifade etmekte fayda görüyorum. Vatandaşımızın önündeki her türlü engeli kaldırmaya, insanlarımızın yeteneklerini en iyi şekilde kullanabilecekleri ortamı hazırlamaya kararlıyız. Bu çerçevede, millet egemenliğinin temel şartı olan sosyal, iktisadî ve siyasî çoğulculuk ve katılımcılığın hâkim olduğu gerçek ve güçlü bir demokratik ortamın vazgeçilmez olduğunu bir defa daha ifade etmekte yarar görüyorum. Bu inançla kurduğumuz Hükümet, anayasa değişikliğinin zorunlu kıldığı uyum yasalarını çıkaracak, nüfus sayımını ve seçmen yazımını yapacak, hızla bozulan ekonomiyi, ekonomik yapıyı düzeltecek istikrar tedbirlerini alacak, ülkemiz ve halkımızın meselelerini çözecek ve aşağıdaki hedefleri gerçekleştirecektir. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hukuka ve insan haklarına bağlı, demokratik bir devlet anlayışını tavizsiz şekilde uygulayacağız. Dış kaynaklı bölücü terör, iç güvenliğimizi tehdide devam etmektedir. Anayasamızda yer alan esaslar ve bilhassa üniter millî devlet yapısı muhafaza edilerek, terörle içte ve dışta kararlılıkla mücadele edilecektir. Terörle mücadelenin manevî ve psikolojik boyutu ihmal edilmeyecek, bu mücadeleyi yürüten güvenlik güçlerimizi zaafa düşürecek tartışmalara mahal verilmeyecektir. Doğu ve güneydoğu bölgelerinde yaşayan insanlarımıza refah ve huzur getirecek bütün ekonomik ve sosyal tedbirler alınacaktır. Birlik, beraberlik ve kardeşlik duyguları pekiştirilecektir. Hükümetimiz, sorunların çözümü için, genel tedbirlerin yanı sıra, aşağıdaki tedbirleri de alacaktır: Doğu ve güneydoğu bölgelerinde güvenlik nedeniyle köylerini terk etmiş vatandaşlarımızın güvenliği tekrar tesis edilerek, isteyenlerin geri dönüşlerinin temini ve mağduriyetlerinin giderilmesi için her türlü imkân seferber edilecektir. (RP ve DYP sıralarından alkışlar) Olağanüstü hal, gerekli tedbirler alınarak, kaldırılacaktır. (RP sıralarından alkışlar) Geçici köy koruculuğu sistemi gözden geçirilecek ve aksayan yönleri ıslah edilecektir. Güneydoğu Anadolu Projesine hız kazandırılacaktır. Yörede yatırımları artırmak için, devlet imkânlarının yanı sıra özel kesim daha etkin bir şekilde devreye sokulacaktır. Değerli milletvekilleri, ülkemizin merkezinde yer aldığı bölgede barışın tesisini ve devamlılığının teminini mümkün kılacak şekilde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin modernizasyonu amacına yönelik olarak başlatılmış bulunan çalışmaların hızlandırılarak devam ettirilmesi temel hedefimizdir. Söz konusu modernizasyonun, mümkün olan azamî ölçüde, Türk sanayiinin imkân ve kabiliyetinden yararlanılarak gerçekleştirilmesi esastır. (RP sıralarından alkışlar) Değerli milletvekilleri, ekonomide, güven ortamının tesisi ve serbest piyasa ekonomisinin tüm şartlarını sağlayacak ortamın gerçekleştirilmesi ana hedeftir. Ekonomik programın temel amacı, enflasyonla kararlı bir şekilde mücadele etmek ve fiyat istikrarını sağlayarak ülkeyi süratli bir ekonomik büyüme ve gelişmeye kavuşturmaktır. Sürdürülebilir, hızlı bir büyümenin sağlanması, toplumun refah seviyesinin yükseltilmesi, gelir dağılımının iyileştirilmesi, istihdamın artırılması ve sanayileşmenin hızlandırılması, ekonomideki kaynakların etkin bir şekilde kullanılmasıyla mümkündür. Bu çerçevede, ekonomik kalkınmada temel esas, rant ekonomisinden üretim ekonomisine geçiş olacaktır. (RP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) Ekonomik faaliyetlerde devletin başlıca rolü, istikrar ortamını temin etmek, toplumsal refahın artırılmasına yönelik olarak denetleyici ve gözetici fonksiyonlarını geliştirmek ve özel teşebbüsün gelişebilmesi için gerekli altyapıyı hazırlamaktır. Ekonomide beklenen gelişme ve hamleyi yapabilmek için, heyecanlı, inançlı, hamleci bir hükümet olarak, süratli, planlı ve programlı bir şekilde gelişmenin önündeki engelleri kaldırmak, israfları önlemek, her sahada verimliliği artırmak, kaynakları geliştirmek, üretim seferberliği; devletin yeniden yapılanmasını sağlamak, devlet hizmetlerinin verimli ve süratli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak; köylü, işçi, memur, esnaf, işsiz, tüccar, sanayici, ihracatçı, velhâsıl bütün üreticilerimize, işsiz, emekli ve yoksullarımıza sahip çıkmak ana hedefimiz olacaktır. (RP sıralarından alkışlar) Sayın milletvekilleri, enflasyonla ciddî bir mücadele yapılacak ve istikrarlı büyüme sağlanacaktır. Bu çerçevede, bütçe ve kamu açıklarının hızla azaltılması, parasal disiplinin sağlanması ve finans sektörünün derinleştirilmesi için, tutarlı makroekonomik politikalar uygulanacak ve gerekli tüm tedbirler alınacaktır. Ödemeler dengesinin sağlıklı ve sürdürülebilir bir yapıya kavuşturulması temel yaklaşım olacaktır. İhracat artışının süreklilik kazanabilmesi ve beklenen hamlenin gerçekleştirilebilmesi için, sanayiin rekabet gücünün verimlilik artışı sağlanarak yükseltilmesine, ürün çeşitliliğinin artırılmasına ve yeni pazarlara girişin sağlanmasına yönelik her türlü çaba gösterilecektir. Rekabet gücünü destekleyici gerçekçi bir döviz kuru politikası uygulanacaktır. Kredi ve garanti programlarına yeterli kaynak sağlanarak, ihracatın finansmanına katkıda bulunulacaktır. Kalitesiz ürün ithalatına karşı en önemli korunma araçlarından biri, standartlardır. Dışticarette standartların etkili bir şekilde devreye sokulması için Türkiye akreditasyon konseyi kuruluş kanunu en kısa sürede çıkarılacaktır. Vergi alanındaki temel yaklaşım, iktisadî etkinliğin sağlanması ve vergi yükünün çeşitli kesimler üzerinde daha adil dağılımının gerçekleştirilmesidir. Adaletli bir vergi düzeni oluşturulacak ve kayıtdışı ekonomik faaliyetleri kapsayacak bir vergi sistemi kurularak, üretim faktörleri üzerindeki vergi yükü hafifletilecektir. Alt gelir gruplarının vergi yükleri azaltılacak ve istihdam üzerinde olumsuz etki yapan Çalışanları Tasarrufa Teşvik ve Konut Edindirme Yardımı kesintileri kaldırılacaktır. Gümrük Birliği çerçevesinde çıkarılması gereken ve vergi sistemine sadelik, etkinlik kazandıracak yasal değişiklikler yapılacaktır. Böylece, halen değişik adlar altında vergi, pay ve fon şeklinde yapılan kesintiler, tek vergi altında birleştirilmek suretiyle vergi sistemine etkinlik kazandırılacaktır. Emlâk Vergisi matrahının gerçekçi seviyede tespit edilmesi ve yeniden değerleme oranına endekslenmesi sağlanacaktır. Ayrıca tapu harcı oranları düşürülerek, harcın gerçek değer üzerinden tahsil edilmesi imkânı getirilecektir. Vergi idaresi ve denetiminin daha etkin hale getirilmesi ve vergi idaresinin yeniden yapılandırılması sağlanarak, vergi yatırma vatandaş için eziyet olmaktan çıkarılacak, vergi kayıp ve kaçağı azaltılacaktır. Bu amaçla, vergilendirmeyle ilgili işlemlerin tek bir vergi numarasıyla yapılmasına ve vergi numarasının ekonomik faaliyetlerde kullanımının yaygınlaştırılmasına devam edilecektir. Bir yandan kamu harcamalarında tasarrufa gidilecek, israftan kaçınılacak, harcamalarda şeffaflık ve denetlenebilirlik imkânları getirilerek, malî disipline önem verilecektir; diğer yandan, kaynakların geliştirilmesi, üretim seferberliğiyle gayri safî millî hâsılanın hızla artması suretiyle, buna paralel olarak devlet gelirlerinin artmasının sağlanması ve böylece kamu borçlanma gereği/gayri safî millî hâsıla oranı hızla düşürülerek, bunun sıfır olması hedef alınacak; yani, denk bütçe ve sağlam ekonomik yapının gerçekleştirilmesi için elden gelen gayret gösterilecektir. Bunlar yapılırken, geçiş döneminde, kamu açıklarının kontrol altında tutularak azaltılması, özelleştirmenin hızlandırılması ve kamunun dış borçlanma imkânlarının artırılması suretiyle Hazinenin malî piyasalar üzerindeki baskısı azaltılacaktır. Belirsizlik ortamı ortadan kalkacak ve bu suretle iç borcun vadesi uzatılırken, faizlerin de makul seviyelere gerilemesi temin edilecektir. Değerli milletvekilleri, Merkez Bankasının özerkliğini artırıcı uygulama ve düzenlemeler sürdürülecektir. Sermaye piyasası daha şeffaf bir yapıya kavuşturulacak ve denetim mekanizması etkinleştirilecektir. Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda, küçük tasarruf sahiplerinin hak ve yararlarının korunmasını, sermaye piyasasının düzen, açıklık ve kararlılık içinde çalışmasını temin edecek yasal düzenlemeler ivedilikle gerçekleştirilecektir. Mevcut altın borsası, altın ve kambiyo borsasına dönüştürülerek spot ve vadeli işlemler piyasaları oluşturulacaktır. Bankacılık ve sigortacılık başta olmak üzere, finans sektöründe öncelikli yasal düzenlemeler yapılacaktır. Bu sektörlerin yapıları ve denetim mekanizmaları yeniden düzenlenerek, şeffaf ve daha rekabetçi bir ortam içinde çalışmaları temin edilecektir. Bankalar Kanunu, gelişmiş ülkeler standartlarına ve Avrupa Birliği normlarına uygun olarak yeniden düzenlenecektir. Sigortacılık Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk edilecektir. Karaparanın aklanmasının önlenmesi hakkında kanun çıkarılacak ve dünya standartlarına uyulacaktır. Odalar ve Borsalar ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Hakkındaki 557 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Anayasa Mahkemesince iptali üzerine ortaya çıkan mevzuat boşluğunu gidermek amacıyla, hazırlanacak olan kanun tasarısı 1996 yılı içerisinde Bakanlar Kuruluna sevk edilecektir. Ekonomik İstişare Konseyi bir an evvel kurulacaktır. 507 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Kanununda, ilgili meslek örgütlerinin önerileri doğrultusunda gerekli değişiklikler gerçekleştirilecektir. Ekonominin dünya ekonomisiyle bütünleşmesinde, dış pazar payının artırılmasında, teknoloji temininde ve dış kaynak sağlanmasında önemli bir rolü olan yabancı sermaye konusunda uygulanan liberal politikalara devam edilecektir. Sayın milletvekilleri, altyapı sektörlerinde etkinlik artırılacak, kamu kaynakları yanında özel kesim kaynaklarından da azami ölçüde yararlanılacaktır. Bu çerçevede yap-işlet-devret ve yap-işlet modellerinin uygulanmasında karşılaşılan sorunlar çözülecektir. Kamu yatırımlarında, sağlık ve eğitim sektörlerine, bölgesel gelişmişlik farklarının giderilmesine ağırlık verilecektir. Planda öngörülen kamu yatırımları içerisinde eğitimin payının yüzde 12'ye -ki, bu, 1995'te yüzde 9,2 idi- enerji sektörünün payının ise yüzde 22'ye yükselmesi için elden gelen gayret gösterilecektir. Kamu yatırımları için ayrılan kaynakların en etkin bir şekilde kullanılmasına ve yatırım projelerinin gecikmeden tamamlanmasına azami özen gösterilecek ve kısa sürede tamamlanacak projelere ağırlık verilerek, kaynak ve zaman israfı önlenecektir. Rekabet gücü yüksek ve ihracata dönük insan potansiyeli ve hammadde kaynakları gibi avantajlarımızın değerlendirildiği bir sanayi yapısının özel kesim ağırlıklı olarak geliştirilmesi için uygun ortam hazırlanacaktır. Sanayide verimliliğin ve kalitenin yükseltilmesi, modern teknoloji kullanımının yaygınlaştırılması ve yüksek katma değerli üretim yapısına ulaşılması temel amaçtır. Teşvik politikaları, yeni istihdam imkânlarını geliştirecek, küçük ve orta ölçekli işletmeleri destekleyecek, kalkınmada öncelikli yörelerin gelişmesine ve teknolojik ilerlemeye katkıda bulunacak ve gümrük birliğinin gerektirdiği rekabete uyumu sağlayacak şekilde uygulanacaktır. Üretime, istihdama ve teknolojik gelişmeye önemli katkılarının yanı sıra, toplumsal istikrar unsuru olan küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin finansman, yönetim, nitelikli işgücü, pazarlama ve diğer alanlardaki sorunlarının çözümüne proje bazında her türlü imkân ve destek sağlanacaktır. KOBİ'lerin, çok ortaklı sektörel şirketler biçiminde örgütlenmeleri teşvik edilecek, bu suretle teknolojik gelişmeleri sağlanacak, rekabet güçleri ve ihracat imkânları artırılacaktır. KOBİ'lere ve diğer işletmelere, uluslararası yükümlülüklerimize uygun olarak devlet desteği sağlanacak, bu çerçevede, eğitim ve pazar araştırması, AR–GE, çevre, yurtdışı fuarlara katılım, tanıtım gibi alanlardaki yardımlar bütçe kapsamına alınarak yeterli kaynak aktarılacaktır. Organize sanayi bölgeleriyle ilgili yasa taslağı süratle yasalaştırılacak, bunların, yurdun her tarafına yayılması hedef alınacaktır. Kalkınmanın temel faktörlerinden biri olan bilgi ve teknoloji düzeyinin yükseltilmesi için AR–GE faaliyetleri geliştirilecek, bu alana yönelik destekler artırılacaktır. Üniversite-sanayi işbirliğinin kurumsallaştırılması ve böylece, teknolojinin sanayiin hizmetine sunulabilmesi için gerekli hukuksal altyapı çalışmaları süratlendirilecek ve bu amaçla, teknoloji geliştirme bölgeleri yasası mutlaka yürürlüğe konulacaktır. Tüketicinin korunması hususundaki yasal düzenlemelere işlerlik kazandırılacak ve bu konudaki resmî çalışmaların yanı sıra, gönüllü faaliyetlere de her türlü destek verilecektir. Rekabetin korunması ve ekonomik hayatımızda tekelleşmenin önlenmesi için mutlaka gerekli olan rekabet kurulu, en kısa sürede oluşturulacaktır. Gelir dağılımının istikrarlı bir şekilde iyileştirilmesi için kişilerin gerekli eğitim ve öğretimi almaları sağlanacak ve kendi işlerini kurmaları desteklenecektir. Kaynak tahsisinde altyapı yatırımlarına öncelik verilecektir. Bütün il ve ilçelerimizde, kamu ve özel kesimin katılımıyla hızlı bir yatırım ve üretim hamlesi başlatılacak ve yeni istihdam sahaları açılacak, iş bulmak için yaşanan göçün durdurulmasına gayret edilecektir. Değerli milletvekilleri, devletin, ekonomide, ticarî ve üretici faaliyetleri yerine, aslî fonksiyonları olan adalet, güvenlik ve altyapı hizmetlerini etkili bir şekilde yerine getirmesi ve bu sektörlerle ilgili yatırımlara zaman ve kaynak sağlaması amacıyla, özelleştirme faaliyetlerine hızla devam edilecektir; ancak, özelleştirmesi zaman alacak KİT'lerin, özel sektör ilkelerine uygun olarak verimli çalışmalarını sağlayacak düzenlemeler mutlaka yapılacaktır. Özelleştirme, şeffaflık ve kararlılık içinde gerçekleştirilecektir. Enerji, ulaştırma ve telekomünikasyon kuruluş ve hizmetlerinin özelleştirilmesiyle ilgili yasal düzenlemeler, geciktirilmeden yapılacaktır. Bu sektörde yapılacak özelleştirme uygulamalarında rekabetçi ortamın gerçekleştirilmesine ve teknolojik yenilenmenin sağlanmasına özen gösterilecek, tekellerin oluşmasını engelleyici tedbirler alınacaktır. Türk Telekomünikasyon Anonim Şirketinin özelleştirilmesine ilişkin yasayla 4046 sayılı Yasanın bazı maddelerinde Anayasa Mahkemesinin iptal kararı doğrultusunda yapılacak yasal düzenlemeler, öncelik ve ivedilikle Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk edilecektir. Özelleştirme kapsamına alınan ve özelleştirme portföyünde bulunan kuruluşların, en kısa zamanda özelleştirilmesi sağlanacaktır. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; tarımsal üretimin iç ve dış ihtiyaca göre yönlendirilmesi teşvik edilecektir. Taban ve sulak araziler haricinde, üreticilerin ektiği tütün, fındık, çay ve diğer tarım ürünlerinin tamamı kabul edilecek ve üreticilere, ekim alanı üzerinden, ekim cüzdanı verilecektir. Nüfusun dengeli ve yeterli beslenmesi, ihracatın artırılması, üretici gelirlerinde istikrarın ve artışın temini ve kamu kaynaklarının daha rasyonel kullanılması sağlanacaktır. Üreticilerin, ürün ve bölge bazında teşkilatlanmaları için gerekli zemin hazırlanacak ve üretimin, başlangıcından pazarlamaya kadar, bütün sistem içerisinde, üreticilerin kendi destek sistemlerinin tesisi teşvik edilecektir. Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinin yönetimi özerkleştirilecektir. Bunların kooperatifçilik ve işletmecilik faaliyetlerinin birbirinden ayrılması için gerekli düzenlemeler yapılacaktır. Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinin özerkleştirilmesi kanunu, içerisinde bulunduğumuz yılda çıkarılacaktır. Üretimin yönlendirilmesi, pazarlanması, üreticilere hizmet götürülmesi konularında faaliyet gösterecek olan üretici birliklerinin kurulması özendirilecektir. Tarım ve hayvancılıkta dünya fiyatları esas alınacak, tarımsal ürünlerin rekabet ortamlarında pazarlanabilmesi amacıyla mevcut borsalar geliştirilecek ve yeni borsaların kurulması sağlanacaktır. Mevcut hal sistemi ıslah edilerek üretici bölge hallerinin teşkili, ürün ihtisas borsalarıyla vadeli işlem borsalarının kurulmasını gerçekleştirmek üzere gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır. Planın öngördüğü ekonomiye kısa sürede katkıda bulunacak sulama projelerine öncelik verilecektir. 1995 yılı sonu itibariyle, toplam kamu sulamaları 3 milyon 286 bin hektara ulaşmış ve halk sulamalarıyla birlikte ekonomik olarak sulanabilir 8,5 milyon hektar alanın 4 milyon 341 bin hektarı sulanabilir hale gelmiştir. Planın öngördüğü şekilde, 1996-2000 döneminde 750 bin hektar alanın daha kamu tarafından sulamaya açılması hedeflenmiştir. Aynı dönemde, 300 bin hektar alanda, tarla içi geliştirme ve arazi toplulaştırması hedeflerinin gerçekleşmesi için de her türlü gayret sarf edilecektir. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; hayvancılığın yeniden canlandırılmasına özel önem verilecek, özellikle damızlık hayvan yetiştiriciliği, süt ve besi sığırcılığının geliştirilmesi amacıyla gerekli tedbirler alınacaktır. Bu çerçevede, süte, sunî tohumlamaya, yem bitkilerine, aşı, ilaç kullanımına, damızlık ithalatına gerekli destek sağlanmaya devam edilecektir. Ormanlarımızın korunması ve geliştirilmesi çalışmalarına, bugüne kadar olduğu gibi, büyük bir etkinlikle devam edilecektir. Ormanların rasyonel bir şekilde işletilmesi için özel kesimden de istifade edilecektir. Orman köylüsünün desteklenmesi amacıyla, arıcılık, besicilik, hayvancılık gibi çeşitli alanlarda verilen krediler artırılarak sürdürülecek; orman köylülerinin kurduğu kooperatiflere verilecek kredilerle, kırsal alanlarda küçük sanayiin gelişmesine öncülük edilecek ve orman köylülerine yeni istihdam alanı sağlanacaktır. Orman yangınlarına karşı çağın teknolojik bütün imkânları sağlanıp kullanılmak suretiyle, mücadeleye devam edilecektir. Su ürünleri sektöründe, doğal ortamların korunması ve kontrolü, kaynakların sürdürülebilir şekilde kullanılarak üretimin artırılması, yetiştiricilik ve açıkdeniz balıkçılığının geliştirilmesi ve altyapının tamamlanması amaçlanmaktadır. Ziraat Odaları, demokratik bir yönetim yapısına kavuşturulacak ve etkinliği artırılacaktır. Sayın milletvekilleri, altyapı sektöründe, yap-işlet-devret modeli başta olmak üzere, yeni finansman modelleri uygulamaya konulacaktır. Enerji darboğazının giderilmesi için, ucuz ve hızlı üretimi gerçekleştirici tedbirler alınacaktır. Uluslararası yüksek teknolojiyi, sağlıklı çevreyi ve halkın güvenliğini ön planda tutan nükleer santrallar kurulacaktır. Elektrik enerjisi talebinin, önümüzdeki yıllarda kesintisiz ve emniyetli şekilde karşılanabilmesi için, enerji yatırımlarının süratle devreye sokulması sağlanacaktır. Bunun için, elektrik enerjisinde, 2000 yılında, toplam kurulu güç kapasitesinin 28 bin megavata, üretim kapasitesinin ise 140 milyar kilovat saate yükseltilmesi hedeflenmektedir. Yerel yönetimlerle işbirliği içine girilerek çöp santralları kurulacak, böylece, temizliğin yanında, az da olsa enerji üretilecektir. Yurtiçi ve yurtdışında petrol arama faaliyetlerine hız verilecektir. Madencilik sektöründe verimli işletmeciliğin geliştirilmesi amacıyla gerekli imkânlar sağlanacaktır. Devlet, kömür ve diğer maden işletmeciliğinde gerekli sosyal ve teknik altyapı düzenlemelerini yapacak, uygun olanlar özelleştirilecektir. Bakü-Ceyhan petrol boru hattının yanı sıra, uluslararası doğalgaz projelerine özel önem verilecektir. Ulaştırma ve haberleşme hizmetlerinin sağlıklı bir yapıya kavuşturulmasına, altyapılarının geliştirilmesine ve verimliliğin artırılmasına önem verilecektir. Ulaştırma sektöründe mevcut kapasitenin etkin kullanılması, ulaşım modları arasında dengenin sağlanması ve uygun altyapının oluşturulması amacıyla, bir ulaştırma anaplanı hazırlanacak ve bu çerçevede çalışmalara hız verilecektir. Bunun için, plana uygun olarak, 2000 yılında, beton asfalt yol uzunluğunun 8 500 kilometreye ulaştırılması, 1996-2000 döneminde, 5 bin kilometre bölünmüş yolun hizmete alınması ve 5 500 kilometre yolda geometrik standartların iyileştirilmesinin sağlanması, aynı dönemde, 16 500 kilometre asfalt, 50 bin kilometre stabilize ve 2 bin kilometre beton köy yolu yapımı gerçekleştirilmesi hedef alınmıştır. Terör kadar önemli olan trafik anarşisinin önüne geçmek için, yasal düzenlemeler de dahil, her türlü tedbir alınacaktır. Ülkemizin, denizcilik sektöründen daha fazla istifadesinin temini için, filomuzun, daha rekabet edebilir hale getirilmesi sağlanacaktır. Telekomünikasyon ve haberleşme alanında dünya ile entegrasyon çalışmalarına devam edilecektir. 2000 yılında telefon santral kapasitesi 24 milyon hatta, telefon abone sayısının 23 milyon adete ulaşması hedeflenmiştir. Değerli milletvekilleri, Güneydoğu Anadolu Projesi çalışmalarına ve uygulamalarına özel önem verilecek, yeterli kaynak tahsis edilecek ve bu kapsamda yürütülen işlerin, terminine uygun olarak tamamlanması sağlanacaktır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimiz başta olmak üzere, kalkınmada öncelikli yörelerde kaynaklar harekete geçirilerek, yeni istihdam imkânları meydana getirilecek, atıl durumda olan veya yarım kalmış tesisler ekonomiye kazandırılacaktır. Kalkınmada öncelikli yörelerin, başta komşu pazarlar olmak üzere, dış pazarlara ihracat imkânları geliştirilecektir. Hudut ticareti azamî derecede artırılacaktır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri aksiyon planı uygulamalarına devam edilerek, bu kapsamda yer alan illerimizde, kalkınma gayretlerine hız kazandırılacaktır. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimizde ve kalkınmada öncelikli yörelerimizde, işsizlik sorunlarını çözebilmek amacıyla, yerel kaynakları değerlendirmeye yönelik tarımsal gelişme projeleri ve kırsal kalkınma projeleri uygulamalarına devam edilecek, ihtiyaç duyulan yöreler için, yeni projeler hazırlanarak uygulamaya konulacaktır. Doğu, Güneydoğu ve Orta Anadolu Bölgelerimiz ile KOP başta olmak üzere göreli olarak geri kalmış yöreler için bölgesel kalkınma projeleri hazırlanacak ve bunların süratle gerçekleştirilmesine gayret edilecektir. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Ankara Antlaşması ve gümrük birliğiyle amaçlanan nihaî hedeflere ulaşılabilmesi için, yasal düzenlemeler dahil gerekli çalışmalar yapılacak; bu meyanda, ülkemizin hak ve menfaatlarının korunması için gerekli tedbirler alınacaktır. Türkiye, gümrük birliğiyle ilgili olarak gerçekleştireceği tüm çalışmaları, millî menfaatları, ülke şartları, birlik tarafının ortaklık ilişkisi çerçevesinde yüklendiği yükümlülükleri yerine getirmedeki niyet ve çabasını göz önünde tutarak yürütecektir. (RP sıralarından alkışlar) Öncelikli hedef, gümrük birliğinin, sağlıklı ve tarafların karşılıklı yararına işler hale getirilmesidir. Bu süreç, aynı zamanda, GATT 1994 çerçevesinde biçimlenmekte olan yeni dünya ekonomik düzeni çerçevesinde, Türkiye'nin, dünya ticaretinde hak ettiği yeri almasına da katkıda bulunacaktır. Öte yandan, bu gelişme, Türkiye için coğrafî ve tarihî bakımdan önem taşıyan bölgeler olarak Balkanlarda ve Ortadoğu'da ülkemizin mevcut ağırlığını pekiştirecek ve güçlü ilişkiler içerisinde bulunduğumuz, Kafkas, Türk cumhuriyetleri ve kardeş Müslüman ülkelerle olan ilişkilerimize yeni bir boyut getirecektir. Türkiye, Türk cumhuriyetleri kardeş Müslüman ülkeleriyle Avrupa arasındaki ilişkilerin güçlenmesinde önemli bir rol oynama imkânı bulacaktır. Bütün bu hedeflere ulaşmak için, Hükümetimiz, eşit devletlerarası ilişkiler çerçevesinde, egemenliğimizden, devletin, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü esasından ve hayatî çıkarlarımızdan ödün vermeden, nimet-külfet dengesi içerisinde, hızla, üzerine düşeni yapmaya kararlıdır. Ankara Antlaşması ve Katma Protokolün, kişilerin serbest dolaşımına ilişkin hükümlerinin uygulanması yolunda çaba harcanacak ve Avrupa Birliği üyesi ülkelerde çalışmakta olan Türk işçilerinin ve ailelerinin, hukukî durumlarının iyileştirilmesine ilişkin tedbirler alınacaktır. Gümrük birliğinin getireceği yeni rekabet ortamına sanayi sektörünün uyum sağlamasını, Avrupa Birliği ile kara ulaştırması, limanlar, havaalanları, demiryolları, telekomünikasyon, elektirik gibi altyapı bağlantılarının iyileştirilmesini ve birlik ekonomisiyle aradaki farkın azaltılmasını teminen, Türkiye-Avrupa Birliği ortaklık rejiminin temel unsurlarından biri olan malî işbirliği, gayesine uygun bir şekilde ve düzeyde geliştirilecektir. Değerli milletvekilleri, Türk cumhuriyetleri ve İslam ülkeleriyle ekonomik, ticarî, sosyal ve kültürel ilişkilerin geliştirilmesi için yürütülen faaliyetlere hız kazandırılacak; bu ülkelerle olan, işgücü, mal, hizmet ve sermaye dolaşımının kolaylaştırılması için gerekli tedbirler alınacaktır. Türk cumhuriyetlerinin, ekonomik yapılanma süreçlerine yapılan katkılar artırılarak sürdürülecek; ulaştırma, haberleşme ve enerji alanındaki işbirliği projelerine öncelik verilecektir. Türkiye, İslam Konferansı Teşkilatı Ekonomik ve Ticarî İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) çevçevesindeki ekonomik işbirliği faaliyetlerine etkin bir şekilde katılmaya devam edecek; Avrupa ile İslam Konferansı Teşkilatı üyesi ülkeler arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesinde, Türkiye'nin ayrıcalıklı bir konum kazanmasına gayret sarf edilecektir. Başta yakın komşularımız olmak üzere, İslam ülkeleri ile ikili ekonomik ve ticarî ilişkilerimizin daha da geliştirilmesi ve istikrarlı bir yapıya kavuşturulup artırılması için önümüzdeki dönemde gerekli tedbirler alınacaktır. Azerbaycan ve Orta Asya Türk cumhuriyetlerine yönelik ulusal politikalar için de Ekonomik İşbirliği Teşkilatının (ECO) ilave bir platform oluşturduğu dikkate alınarak, Teşkilatın faaliyetlerinin önümüzdeki dönemde daha da geliştirilmesine özel bir önem verilecektir. Karadeniz Ekonomik İşbirliği çerçevesinde yürütülen faaliyetlerde, özel sektöre ağırlık verilecek ve serbest girişimcilik teşvik edilecektir. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; kamu hizmetlerinde şeffaflık, katılımcılık ve halka dönük bir yönetim anlayışının yerleştirilmesi esas olacaktır. Devletin yeniden yapılanması ile hizmetin gerekli kıldığı büyüklükte verimli bir devlet yapısına geçilmesi temel hedefimizdir. Bu itibarla, devletin ekonomik faaliyetlerden çekilmesi ve aslî görevine dönmesi temel ilkedir. Herkes, devlet hizmetlerinden yararlandığı ölçüde bedel ödeyecek, bu prensibin uygulanmasında, ödeme gücü olmayanlar, sakatlar, özürlüler ve kimsesizler korunacaktır. Devletin, vatandaşına güvenmesi, temel prensibimizdir. Fertlerin devlet ile olan ilişkilerinde, vatandaşın beyanına güven esas alınacak, beyanın doğruluğunu araştırmak, ilgili kamu idaresinin vazifesi olacaktır. (RP sıralarından alkışlar) Yeni bir kamu personeli rejimi yürürlüğe konulacaktır. Devlette israf önlenecektir. Devletin işleyişinde etkinlik sağlanacak ve bürokrasi en aza indirilecek, hızlı kalkınmayı ve gelişmeyi önleyen bütün engellerin kaldırılmasına özel önem verilecektir. Değerli milletvekilleri, adalet hizmetlerinin, adil, etkin ve ekonomik olması için düzenlemeler yapılacaktır. Adalet hizmetlerinde altyapının modernizasyonuna ve otomasyona önem verilecektir. Kişi hakları ve hak arama hakkı önplanda tutulacaktır; bu alandaki bütün engeller kaldırılacaktır. (RP sıralarından alkışlar) Yürürlükteki yasalar gözden geçirilerek, eskimiş ve günün şartlarına cevap vermeyen yönleri tespit edilecek, bu alanda gerekli düzenlemeler hızla yapılacaktır. Ceza hükümleri içeren kanunlardaki hürriyeti bağlayıcı ceza ve adlî para cezalarının idarî para cezasına çevrilmesi konusuda gerekli düzenlemeler yapılacaktır. İcra takibinde kolaylıklar sağlanarak, alacaklının, hakkını, yasadışı yollara gerek duymadan elde edebilmesi için gereken değişiklikler yapılacak, önlemler alınacaktır. Mahkemelerin yoğun iş yükünü azaltmak, devlet ve vatandaş arasındaki ihtilafları asgariye indirmek amacıyla tahkim (hakem) sistemi kurumlaştırılacaktır. Cezaevlerinin idarî ve fizikî yapılarıyla, güvenlik tedbirlerindeki noksanlıklar giderilecek, hükümlüye, medenî bir ülke olmanın gereklerine uygun olarak insanca muamele edilecek, hükümlüyü topluma yeniden kazandıracak çabalar hızlandırılacak ve güvenlik tam olarak temin edilecektir. Değerli milletvekilleri, eğitimde millî, manevî ve ahlakî değerlerimizi benimsemiş, bilgili, ilmî düşünceye sahip, herkese karşı saygılı ve hoşgörülü, laik, Atatürk ilke ve inkılaplarına bağlı (DSP ve CHP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) bilgi çağının gereklerini yerine getirebilecek bilgi ve becerilerle donanmış insanlar yetiştirmek temel amacımızdır. Zorunlu eğitim 8 yıla çıkarılacak, öğrencilerin ilgi ve kabiliyetlerine göre çeşitli meslek alanlarında öğrenim, eğitim görmeleri için ilköğretimin ikinci kademesinde yönlendirme sistemine işlerlik kazandırılacaktır. (RP sıralakrında "Bravo"sesleri, alkışlar) YÖK yeniden düzenlenecek ve sadece koordinasyonun sağlanmasından sorumlu bir yapıya kavuşturulacaktır. Vakıf üniversitelerinin kurulması teşvik edilecek, özel üniversitelerin kurulması için gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır. Yükseköğretime geçişte yığılmaları önlemek için, bir yandan, yükseköğretim imkânları yaygınlaştırılarak geliştirilecek; diğer yandan, ortaöğretim yeniden yapılandırılacaktır. Ortaöğretim programları, yükseköğretime, meslekî teknik eğitime ve hayata yönlendirecek biçimde yeniden düzenlenecek, bu bağlamda, ülkemizin ihtiyaç duyduğu ara insangücünü yetiştirmek için, istihdama yönelik, meslek kazandırıcı ve meslekî gelişmeyi sağlayıcı çıraklık ve meslekî teknik eğitime önem, öncelik ve ağırlık verilecektir. Bu eğitimi alan gençlerimizin, kendi işlerini kurmaları özendirilecek ve işyeri kurmaları için destek sağlanacaktır. Özel kesimin okul açması teşvik edilecek; eğitim, tekniköğretim ve teknolojilerin geliştirilmesinde, eğitim araç ve gereçlerinin üretiminde, bu kesimin daha fazla rol alması özendirilecektir. Yaygın eğitim, insanlarımızın ve özellikle kadınlarımızın meslek edinmeleri ve el becerilerini geliştirecek üretime yönelmeleri için, yeniden düzenlenecektir. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın millî kültürümüze sahip olmaları, çocuklarının, yaşadıkları ülkenin eğitim imkânlarından yararlanmaları ve Türkiye dönüşünde, Türk eğitim sistemine ve topluma uyumlarını kolaylaştırmak için gereken tedbirler alınacaktır. Türk cumhuriyetleri ve akraba topluluklarıyla yürütülen eğitimdeki işbirliği ve buna dayalı projeler, daha etkin ve güçlü bir şekilde sürdürülecektir. Türk cumhuriyetleri ve kardeş Müslüman ülke gençlerine daha çok kontenjan ayıran yükseköğrenim müesseseleri kurulması ve geliştirilmesine özel bir önem verilecektir. Sayın milletvekilleri, sağlık sistemi, finansman, yönetim ve organizasyon, insangücü, hizmet arzı ve mevzuat boyutlarıyla yeniden düzenlenecektir. Devlet, temel sağlık hizmetlerini bedelsiz olarak sunmaya devam edecektir. Sağlık sigortası sisteminin yaygınlaştırılmasına paralel olarak, hastaneler özelleştirilecektir. Prensip olarak herkesin prim ödeyeceği sağlık sigorta sistemine aşamalı bir şekilde geçilecek, prim ödeme gücü olmayanların primleri, devletçe kurulacak bir fon tarafından karşılanacaktır. Hemşirelik ve ebelik eğitimi, yüksekokul düzeyine çıkarılacak ve hemşirelikte branşlaşmaya gidilecektir. Değerli milletvekilleri, sosyal güvenlik kurumlarının sigorta hizmetleri, ilke olarak nimet-külfet dengesi içinde ve kendi finansman imkânlarıyla karşılanacak, karşılığı ödenmemiş sigorta hizmetleri verilmesinden kaçınılacaktır. Sosyal güvenlik kurumlarının içinde bulunduğu finansman sorunlarına çözüm bulmak, fonların etkin bir şekilde işletilmesini sağlamak amacıyla, sosyal sigorta, sosyal yardım ve sosyal hizmetlerin temel esaslarını ve kurumlarını belirleyen yasal çerçeve hazırlanacaktır. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu ve Bağ–Kur, zaman içinde bir çatı altında toplanacaktır. Ayrıca, çalışanların emeklilik işlemlerinin ve tasarruflarının, özel sigorta şirketleri ve özel emeklilik fonları aracılığıyla yürütülmesi özendirilecektir. Tüm nüfusun sosyal güvenliğe kavuşturulması sağlanacaktır. Sigortalı olmayı ve sigortalı çalışmayı yaygınlaştırmak için, ücretler üzerindeki yükler azaltılacak ve bu konudaki denetimlerin etkinliği artırılacaktır. Çalışma şartlarının iyileştirilmesi, çalışanların gelirden adil pay almaları, iş kazalarının önlenmesi, iş güvenliğinin sağlanması, toplupazarlık düzeninin sağlıklı yürütülmesi gibi temel konular başta olmak üzere, huzurlu bir çalışma ortamının tesisi için, ilgili taraflarla ve kuruluşlarla işbirliğine gidilecektir. Çalışma hayatımızın bir uzantısı olan yurtdışındaki vatandaşlarımızın Türkiye ile bağlarının devam ettirilmesi, millî benliklerinin korunması, çalışma şartlarıyla ilgili sorunların çözümüyle birlikte her çeşit hak ve menfaatlarının korunmasına azamî gayret gösterilecektir. Özürlülerin topluma kazandırılması için sosyal ve yasal düzenlemelerin gerçekleştirilmesine önem verilecektir. Sayın milletvekilleri, merkezî idareyle mahallî idareler arasında görev, yetki, sorumluluk ve kaynak paylaşımının temel esaslarını belirleyen çerçeve yasa çıkarılacaktır. Merkezî idare tarafından yürütülen mahallî hizmetlere ilişkin görev ve yetkilerin mahallî idarelere devri sağlanacak, mahallî idarelerin idarî ve malî yapıları ile denetimlerinin esas ve usulleri yeniden belirlenecektir. Mahallî idarelerin gelir kaynakları, yeterli kamu hizmetlerine imkân verecek şekilde düzenli ve sürekli hale getirilecektir. Belediye, il özel idaresi ve köylerin gelirlerini düzenleyen mevzuatta değişiklikler yapılarak, mahallî idareler ve köyler malî açıdan güçlendirilecektir. Mahallî idarelerin vatandaşlarla ilişkileri geliştirilecektir. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; devletin yönetiminde şeffaflık ve açıklık esastır. Bunun sağlanması için, her türlü tedbir alıncak ve mevzuat geliştirilecektir. Türkiye Büyük Millet Meclisinin denetleme görevini gereğince sürdürebilmesini teminen, bu denetlemelerin partizanca, politik maksatlarla ve kişilerin haysiyet ve şereflerini rencide edici amaca yönelik olması engellenecek, ancak, esas amaç olan, yasalara aykırı davranışları ortaya koymak için, işbirliği ve gerekli yasal düzenlemeler yapılacaktır. (Alkışlar) Değerli milletvekilleri, kentleşme, arsa, konut ve kentsel altyapı ile ilgili tüm uygulamalar, modern şehircilik esaslarına uygun bir şekilde ve bütünlük içinde ele alınacak, bu alanda, merkezî idare ile mahallî idare arasındaki koordinasyon ve işbirliği etkinleştirilecektir. Başta kamu arazileri olmak üzere, modern şehirleşme esaslarına göre altyapısı hazır planlı arsa üretilecek ve toplukonut uygulamalarıyla konut açığının giderilmesine çalışılacaktır. Yeni gecekondu yapımı, ucuz konut arzının artırılmasıyla önlenirken, şehir içinde kalmış gecekonduların, kentsel yenileme projeleri; şehir çevresindeki gecekonduların ise, ıslah imar planları ve sağlık projeleriyle daha yaşanabilir standartlara ulaştırılması önde gelen amacımızdır. Hızlı kentleşme ve artan nüfusun konut ihtiyacının karşılanabilmesi için, mevcut uygulamalara ilave olarak, kamuya ek yük getirmeyecek yeni finansman modelleri geliştirilecektir. Göç olgusunun dengeli bir yapıya kavuşturulması ve bölgesel kalkınmanın hızlandırılması için, ülke genelinde yeni cazibe merkezlerinin oluşturulmasına çalışılacaktır. Sorunların daha yoğun olduğu büyük şehirler başta olmak üzere, yeterli ve kaliteli içme ve kullanma suyu, ulaşım, kanalizasyon ve çöp alanlarının rehabilitasyonu konularına önem verilecektir. Kırsal alandaki bütün köylere içmesuyu götürülecektir. Kent planlamalarında, çevre düzeni, imar planlarına uygun olarak hazırlanacaktır. Kentlerde, tarihî, doğal ve kültürel değerlere sahip olan eserlerin korunması ve yenilenmesine özen gösterilecektir. Çevrenin korunması, ekonomik, ticarî, sosyal ve siyasal açılardan birbiriyle uyumlu ve bütünleşmiş bir biçimde ele alınacaktır. Çevre kirliliğinin önlenmesinde, onarımcı politikalar yanında, öncelikle çevrenin kirletilmeden korunmasını sağlayacak politikalara ağırlık verilecektir. Toplumda çevre bilincinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar artırılarak sürdürülecektir. Su havzalarının ve denizlerin korunması hususunda kararlı ve netice alıcı bir politika izlenecektir. Her türlü atık ve artığın ülkemize girişi engellenecek, yurtiçinde ortaya çıkan atıkların en aza indirilmesi, geri kazanılması ve yeniden değerlendirilmesi çalışmaları desteklenecektir. Önemli çevresel olumsuzluklara sebep olan erozyonla mücadele hızlandırılacak ve kapsamı yaygınlaştırılacaktır. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; işsizliğin azalması, aile, kadın ve gençlik sorunlarına gereken ilginin gösterilmesi, ana ve çocuk sağlığına önem verilmesi, ortadireğin güçlendirilmesi, gelir dağılımının iyileştirilmesi, esnaf ve sanatkârlarımızın, emekli ve yoksullarımızın meselelerinin çözümü vazgeçilmez hedeflerimizdir. Bu cümleden olarak, kadınlarımıza, kendi uğraş alanlarında iş ve istihdam sağlayıcı projeleri uygulamaya koyacak bir teşkilatın kurulması temin edilecektir. Sayın milletvekilleri, turizmin gelişmesine azamî özen ve gayret gösterilecektir. Turizm imkânlarının yeterince tanıtılması, turizmin çeşitlendirilmesi ve iç turizmin geliştirilmesi amacıyla uygun altyapı ve üstyapıların oluşturulmasına, organizasyon ve pazarlama imkânlarının geliştirilmesine ağırlık verilecektir. Tarihî, kültürel ve doğal kaynaklarımızın dünyayla paylaşımında, tüketmek yerine, koruyarak ve zenginleştirerek kullanmak esas alınacaktır. Bu anlayışla, altyapı yatırımları önemle ele alınarak, kaynakların kullanımında "kullanan öder" anlayışı geçerli kılınacaktır. Turizmin gelişmesiyle ortaya çıkan talih oyunları işletmelerinin, özendirci birtakım yaklaşımlarla bazı vatandaşlarımız için cazibe merkezi haline gelmeleri ve sosyal hayatımızda tahribata yol açmaları mutlaka engellenecektir. (RP sıralarından alkışlar) Değerli milletvekilleri, millî kültürümüzün korunması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması temel ilkemizdir. Kültür varlıklarımızın korunması ve tanıtılması için gerekli her türlü tedbir alınacaktır. Sayın milletvekilleri, çocuklarımızın ve gençlerimizin Türkiye Cumhuriyetinin temel ilkelerine, millî ve manevî değerlerimize bağlı bir şekilde yetiştirilmeleri sağlanacaktır. Ana ve çocuk sağlığı hizmetlerine önem ve öncelik verilecektir. Kadınımız, toplumun en küçük ve temel kurumu olan ailenin en etkili yönlendiricisi ve yetiştiricisi olup, aile içinde, ailenin mutluluğunu ve refahını oluşturmada eşiyle eşit sorumluluklara sahip bir bireydir. Türk kadınının toplum içindeki yerini etkileyen olumsuz şartların ortadan kaldırılması yönündeki çalışmalara ağırlık verilecektir. Özellikle, kadınların eğitim, sağlık, istihdam ve toplumsal statülerinin yükseltilmesi için gerekli çalışmalar yapılacaktır. Toplumun temel taşı olan ailenin korunması ve geliştirilmesi esas olacaktır. Gençlik kesiminin sorunlarını gidermek ve gençlerin kalkınma sürecine katkı ve katılımlarını artırabilmek amacıyla gençliğe sunulan hizmetler geliştirilecektir. Gençleri alkol, uyuşturucu, kumar ve benzeri olumsuz alışkanlıklardan koruyucu ve caydırıcı tedbirler alınacak, onları suça iten sebepler ortadan kaldırılacaktır. (RP sıralarından alkışlar) Bedenen ve ruhen sağlıklı bir toplum yapısına ulaşmak amacıyla, beden eğitimi ve spor geliştirilecektir. Milletimizin bütün fertlerinin ve bilhassa gençlerimizin manevî varlıklarının geliştirilmesine özel bir önem verilecektir. Olimpiyatların ülkemizde yapılması için gerekli gayret gösterilecektir. Değerli milletvekilleri, bütün siyasî görüş ve düşüncelerin üstünde tutarak, milletçe dayanışma ve bütünleşmeyi amaç edinerek, din hizmetlerine önem verilecektir. Din hizmeti sunan görevlilerin, her türlü siyasî düşünce ve tesirlerin dışında tutulması konusundaki hassasiyet korunacaktır. Vakıfların çalışmaları teşvik edilecek, vakıfların gayeleri dışında kullanımı önlenecektir. Vakıf eserlerinin korunması için azamî gayret gösterilecektir. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Türkiye'nin dış politika alanında hedef ve amacı, dünyada, bölgede, ülkede barışın muhafazasıdır. Dış ülkelerle ilişkilerimiz, dostluk, iyi komşuluk ve karşılıklı işbirliği esasları çerçevesinde yürütülecektir. Hem Batılı ülkelerle hem de manevî tarihî bağlarla bağlı olduğumuz İslam ülkeleri, Türk cumhuriyetleri ve Balkan ülkeleriyle işbirliği daha da geliştirilecektir. Yunanistan ile aramızdaki anlaşmazlıkların, ancak kalıcı ve karşılıklı çıkarları kollayan bir müzakere ve diyalog süreci çerçevesinde çözülebileceği inancındayız. Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; Kıbrıs'ta huzur ve barış, Türkiyemiz için çok önemlidir. Kıbrıs'ta huzurun, Ada'daki iki toplum arasında doğrudan görüşmeler yoluyla gerçekleştirilebileceğine inanıyoruz. Türkiye, Kıbrıs'ta, kalıcı ve her iki tarafın serbest iradeleriyle kabul edecekleri bir huzur ortamı doğuncaya kadar, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini her alanda güçlendirmeye çalışacak ve soydaşlarımızın haklı davasının yanında olmaya devam edecektir. (RP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar) Yurtdışındaki vatandaşlarımızın haklarının korunmasına azamî özen gösterilecektir. Türkiye'nin taraf olduğu bütün uluslararası anlaşmalara ve stratejik anlaşmalara bağlı kalınacaktır; ancak, bu anlaşmaların, millî güvenlik ve millî menfaatlar aleyhine tatbikine asla meydan verilmeyecektir. (RP sıralarından alkışlar) Küreselleşme sürecinde Türk insanının azamî yararı elde etmesi temel amaçtır. Bu çerçevede, ekonomik ve sosyal politikaların uygulanmasında, bir yandan uluslararası mal, hizmet ve sermaye hareketlerinin tabi olduğu şartlardaki değişmeler dikkate alınacak, diğer yandan, Türkiye'nin Avrupa Birliğine tam üye olması hedefiyle aktedilen Gümrük Birliğinin sağlıklı bir biçimde gelişmesi sağlanacaktır. Değerli milletvekilleri, basın-yayın hayatındaki meselelerin çözümü için gereken mevzuat düzenlemeleri, sektörü temsil eden gönüllü kuruluşlarla da istişare edilerek gerçekleştirilecektir. Vatandaşlarımızın haber alma ve bilgi edinme hürriyetlerini en geniş biçimde kullanmalarını sağlayacak yasal düzenlemeler yapılacaktır. Bu düzenlemeler sırasında kişilik haklarının özüne dokunulması kesinlikle engellenecektir. Hükümetimiz, haberleşme hak ve hürriyetini, çağdaş dünyanın gelişmelerine uygun boyutlara ulaştırmak için gerekli olan teknik altyapıyı gerçekleştirerek, ülke çapında bilgi ağının kurulması ve dünyaya açılması konusunda gerekenleri yapacaktır. Anadolu basını desteklenecektir. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kanun önünde eşitlik, hukukun üstünlüğü, temel hakların güvence altına alınması, devletin, vatandaşa hükmeden değil hizmet eden hale getirilmesi, sivil toplum örgütlenmesine ağırlık verilmesi önde gelen hedeflerimizdendir. (RP ve DYP sıralarından alkışlar) İfade ve fikir hürriyeti, din ve vicdan hürriyeti ve teşebbüs hürriyetinin daha da kökleşmesi için gerekli tedbirler alınacaktır. Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bu Programımızdan da açıkça görüldüğü gibi, demokrasinin kurallarına uygun olarak, milletimize hizmet için uzlaşmanın en güzel örneğini vererek inançla kurulmuş olan Refah Partisi-Doğru Yol Partisi Koalisyon Hükümetimiz, halkımızın ve milletimizin beklediği hizmetleri heyecanla, azimle, planlı, programlı bir şekilde yaparak, güçlü, modern ve müreffeh Türkiye idealini gerçekleştirmek için kollarını sıvamıştır. (RP sıralarından "Bravo" sesleri, alkışlar; DYP sıralarından alkışlar) Hükümetimiz, Yüce Meclisimizin itimadına mazhar olduğu sürece, ibadet aşkıyla çalışarak, beklenen ve özlenen hizmetleri yapacaktır. Bu inançla, milletimize saadetler ve selametler dileyerek, Yüce Meclisin bütün üyelerini sevgi ve saygıyla selamlıyorum. Yeni Hükümetimiz, milletimiz ve bütün insanlık için hayırlı olsun. (RP sıralarından "Bravo" sesleri, ayakta alkışlar; DYP sıralarından alkışlar) BAŞKAN – Teşekkür ederim Sayın Başbakan. Sayın milletvekilleri, Bakanlar Kurulunun Programı, Sayın Başbakan tarafından Genel Kurula sunulmuştur. Anayasanın 110 ve İçtüzüğün 124 üncü maddeleri, Bakanlar Kurulu programı üzerindeki görüşmelerin, programın okunmasından iki tam gün geçtikten sonra yapılmasını öngörmektedir. Buna göre, Program üzerindeki görüşmeler, 6 Temmuz 1996 Cumartesi günü yapılacaktır. Sayın milletvekilleri, geçen birleşimde alınan karar uyarınca, bugün, Genel Kurulda başka bir konu görüşülmeyecektir. Bu nedenle, gündemdeki konuları görüşmek için, 4 Temmuz 1996 Perşembe günü saat 15.00'te toplanmak üzere, birleşimi kapatıyorum. Kapanma Saati: 16.07 VI. – SORULAR VE CEVAPLAR A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI 1. – Bartın Milletvekili Cafer Tufan Yazıcıoğlu’nun, ödenek yetersizliği nedeniyle kapalı tutulan okullara ve öğretmenlerin ders ücretlerine ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam’ın yazılı cevabı (7/847) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Aşağıdaki sorularımın Sayın Millî Eğitim Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ve talep ederim. 8.5.1996 Cafer Tufan Yazıcıoğlu Bartın Sorular : 1. Ödenek yetersizliği nedeni ile açılamayan Fakülte, Yüksekokul ve Meslek Yüksekokulu, Sağlık Meslek okulu hangileridir? 2. Vakıf üniversitelerine yapılan yardım, Vakıf Özel Liselerine de yapılacak mıdır? 3. Öğretmenlere 1995 yılı Kasım ve Aralık ayları ders ücretleri ne zaman ödenecek? 4. Taşımalı sistem nedeni ile köylerde boşaltılan binaların ne şekilde kullanılması düşünülüyor? T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 3.7.1996 Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.01.00-022/1736 Konu :Soru Önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına İlgi : T.B.M.M. Başkanlığının 23.5.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-2049 sayılı yazısı. Bartın Milletvekili Sayın Cafer Tufan Yazıcıoğlu’nun “Ödenek yetersizliği nedeniyle kapalı tutulan okulların ve öğretmenlerin ders ücretlerine ilişkin” yazılı soru önergesi incelenmiştir. 1. Ödenek yetersizliği nedeni ile açılamayan fakülte, yüksekokul ve meslek yüksekokulu, sağlık hizmetleri yüksekokulunun bağlı oldukları üniversitelerin isim listesi eklidir. 2. Vakıf özel liselerine yapılacak mali yardımın esas, şekil ve şartları; 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu’nun değişik 42. maddesi hükmü gereği hazırlanan ve 10.5.1985 tarih ve 18750 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özel Öğretim Kurumlarına Yapılacak Mali Yardım Yönetemliği’nde belirlenmiştir. Ancak, bugüne kadar hiç bir özel öğretim kurumuna yardım yapılmamıştır. 3. Bakanlığımıza intikal eden 1995 yılı Kasım ve Aralık ders ücretleri ile ilgili ödenekler gönderilmiştir. 4. Taşımalı ilköğretim kapsamına alınması nedeniyle boşalan ilköğretim kurumlarından; a) Kullanılmayan ve boş bulunan okul binası, lojman, bahçe ve demirbaş eşyaların bakımının sağlanması ve korunması amacıyla Millî Eğitim Müdürlüğünce köy muhtarına zimmetle devir ve teslim edilmekte, b) Kamu, kurum ve kuruluşları ile köy tüzel kişiliğine geçici olarak istenilen okul, bina ve tesislerinin tahsis işlemleri, Bakanlığımızın muvafakatı alınmadan Valiliklerce yapılmakta, c) Boş bekleyen okul binaları öncelikle halk eğitimi ve diğer millî eğitim hizmetlerine tahsis edilmekte, ihtiyaç olmadığı hallerde ise, sağlık nüfus planlaması, köy kütüphanesi, PTT gibi kurum ve kuruluşlara geçici olarak verilmekte, d) Öğretmen lojmanları öncelikle öğretmenlere ve millî eğitim personeline, arttığı takdirde diğer kamu görevlilerine geçici olarak tahsis edilmekte, e) Geçici tahsisi yapılan okul binaları ile öğretmen lojmanlarının bakım ve onarımları ile elektrik, su gibi her türlü giderleri kullananlar tarafından karşılanmaktadır. Arz ederim. Prof. Dr. Mehmet Sağlam Millî Eğitim Bakanı Not : Yazılı soruyla ilgili diğer bilgiler dosyasındadır. 2. – Sakarya Milletvekili Cevat Ayhan’ın, halk eğitim merkezlerinde çalışan kadrolu usta öğreticilere ilişkin sorusu ve Millî Eğitim Bakanı Mehmet Sağlam’ın yazılı cevabı (7/866) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Aşağıdaki suallerimin Millî Eğitim Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını arz ederim. Saygılarımla. Cevat Ayhan Sakarya Sorular : 1. Millî Eğitim Bakanlığında, Halk Eğitim Merkezlerinde kadrolu usta öğretici olarak kaç kişi çalışmaktadır? 2. Genel idari hizmetler sınıfında çalışan kadrolu usta öğreticilerin eğitim, öğretim hizmetleri sınıfına geçirilmesi düşünülmekte midir? Bu hususta bir çalışma var mıdır? T.C. Millî Eğitim Bakanlığı 3.7.1996 Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı Sayı : B.08.0.APK.0.03.01.00-022/1737 Konu :Soru Önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına İlgi : T.B.M.M. Başkanlığının 23.5.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-2249 sayılı yazısı. Sakarya Milletvekili Sayın Cevat Ayhan’ın “Halk Eğitim Merkezlerinde çalışan kadrolu ve usta öğreticilere ilişkin” yazılı soru önergesi incelenmiştir. 1. Halk Eğitim Merkezlerinde 1 246 kadrolu usta öğretici görev yapmaktadır. 2. Usta öğretici olarak görev yapan personelin büyük çoğunluğunun eğitim seviyesi, ilkokul, ortaokul ve lise mezunu düzeyindedir. Fakülte ve yüksekokul mezunu olmayanlar öğretmen olarak atanamamaktadır. Kadrolu usta öğreticilerden lise ve dengi okul mezunların önlisans öğrenimine alınmaları yönünde çalışmalar devam etmektedir. Arz ederim. Prof. Dr. Mehmet Sağlam Millî Eğitim Bakanı 3. – Konya Milletvekili Veysel Candan’ın, Türkiye ile İsrail arasında yapılan askerî eğitim ve işbirliği anlaşmasına ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan’ın yazılı cevabı (7/874) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Aşağıdaki sorularımın Millî Savunma Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim. 22.5.1996 Veysel Candan Konya 1. Türkiye ile İsrail arasında yapılan Askerî Eğitim ve İşbirliği anlaşmasının tam metnini açıklamanız mümkün mü? 2. Anlaşma metninde İsrail savaş uçaklarına Türkiye Üslerinde sığınma hakkı verildiği doğru mu? 3. Bu anlaşmanın ileride Türkiye ABD ve İsrail Savunma Paktı şeklinde üçlü bir düzenleme için alt yapı oluşturduğu yazılıp konuşuluyor bunun doğruluğu nedir? T.C. Millî Savunma Bakanlığı 2.7.1996 Kanun : 1996/504-TÖ Konu : Soru Önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına İlgi :TBMM. Bşk.lığının 10 Haziran 1996 tarihli ve KAN.KAR.MD.A.01.0.GNS.0.10.02-7-874-1923/5199 sayılı yazısı. Konya Milletvekili Veysel Candan tarafından verilen ve İlgi Ek’inde gönderilerek cevaplandırılması istenen “Türkiye ile İsrail arasında yapılan eğitim ve işbirliği anlaşmasına” ilişkin yazılı soru önergesinin cevabı Ek’tedir. Arz ederim. Turhan Tayan Millî Savunma Bakanı Konya Milletvekili Veysel Candan Tarafından Verilen 7/874 Sayılı Yazılı Soru Önergesinin Cevabı 1. Soru Önergesine konu edilen Türkiye ile İsrail arasındaki “Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşması” 23 Şubat 1996 tarihinde Genelkurmay II. Başkanı Orgeneral Çevik Bir’in İsrail’i ziyareti sırasında imzalanmıştır. Bahse konu Anlaşma, Türkiye’nin diğer ülkelerle yaptığı Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşmaları benzeri ve aynı muhteviyatta “Gizli” gizlilik dereceli bir Anlaşma olup, Devletin emniyeti ve siyasi çıkarları, Gizli kalmasını gerektiren bir husustur. İmzalanan her türlü Askerî Anlaşma ve Protokollar, hükümetlerin direktifleri, bilgi ve onayı ile gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda; İsrail ile imzalanmış bulunan Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşması ile ilgili çalışmaların başlatılması aşamasında, Hükümetimizin, bu Anlaşma’nın yapılmasında siyasi bir mahzur bulunmadığı, ayrıca, ilişkilerin geliştirilmesi açısından faydalı olacağı yönündeki onayı alınmış ve nihayet imzalandıktan sonra da Hükümet tarafından onaylanmıştır. İsrail dahil, aralarında Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Romanya, Arnavutluk, Makedonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Mısır, S. Arabistan, Ürdün, Pakistan ve Bangladeş gibi ülkelerin de bulunduğu 27 ülke ile imzalanmış olan ikili “Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşmaları”nın hiçbiri, herhangi bir üçüncü ülke veya ülkelere karşı bir işbirliğini veya hasmane bir tutumu içermemektedir. Adından da anlaşılacağı gibi, bu Anlaşmalar “Savunma İşbirliği Anlaşması” değil, “Askerî Eğitim Alanında İşbirliği”ni öngören anlaşmalardır. 2. İki ülke Hava Kuvvetleri uçakları, savunma veya sığınma amaçlı değil, sözkonusu Anlaşma ve Mutabakat Muhtırası kapsamında ve Askerî Eğitim ve Öğretim amaçlı olarak karşıt ülkelerde bulunmaktadır. 3. İki ülke arasındaki “Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşması”nın ileride Türkiye, ABDve İsrail Savunma Paktı şeklinde üçlü bir düzenleme için altyapı oluşturduğu şeklindeki değerlendirilmeler de doğru değildir ve sözkonusu Anlaşma ve Muhtıra kapsamında böyle bir esas da bulunmamaktadır. Bilgilerine arz ederim. Turhan Tayan Millî Savunma Bakanı 4. – Konya Milletvekili Veysal Candan’ın, ABD’den silah ve askerî malzeme alımlarında gecikme ve sıkıntılar olduğu iddiasına ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Mahmut Oltan Sungurlu’nun yazılı cevabı (7/875) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Aşağıdaki sorularımın Millî Savunma Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim. 22.5.1996 Veysel Candan Konya 1. Ülkemizin ABD’den Deniz Kuvvetleri için satın aldığı Fırkateyn var mıdır? Varsa bedelleri ödenmiş midir? 2. Bedeli ödendiği halde alamadığımız benzeri silah ve techizat var mıdır? 3. Ayrıca Süper Cobra Helikopterleri alımı ile bir sıkıntı söz konusu mu? 4. Sizce bu tür gecikmeler bir tür gizli ABD’nin Türkiye’ye uyguladığı silah ambargosu mudur? 5. Türkiye’nin silah ve askerî malzeme alımlarında farklı üretici ülkelerden alışverişi faydalı değil midir? Tek ülkeye bağımlı olmanın zararları yok mudur? T.C. Millî Savunma Bakanlığı 28.6.1996 Kanun : 1996/503-AÖ Konu : Yazılı Soru Önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına İlgi :TBMM. Bşk.lığının 10 Haziran 1996 tarihli ve KAN.KAR.MD.A.01.0.GNS.0.10.02-02-2219 sayılı yazısı. Konya Milletvekili Veysel Candan tarafından verilen ve İlgi ile cevaplandırılması istenilen “ABD’den silah ve askerî malzeme alımlarında gecikme ve sıkıntılar olduğu iddiasına ilişkin” Yazılı Soru Önergesinin cevabı Ek’te sunulmuştur. Arz ederim. M. Oltan Sungurlu Millî Savunma Bakanı Konya Milletvekili Veysel Candan Tarafından Verilen 7/875 Sayılı Yazılı Soru Önergesinin Cevabı 1. Ülkemizin ABD’den satınalma yolu ile elde ettiği Fırkateyn bulunmamaktadır. ABD’den 1993-1994 yılları içerisinde temin edilen 8 adet Knox Sınıfı Fırkateyn kiralama statüsünde alınmış olup, hibe statüsüne dönüştürülmesi için ABD, Kongresinin kararı beklenmektedir. 2. Bedeli ödendiği halde alamadığımız silah ve techizat bulunmamaktadır. 3. Tedariki planlanan 10 adet AH-IW Super Cobra Helikopteri ile ilgili olarak ABD Kongresi’nin bilgilendirilmesi ve ihracat izni verilmesine ilişkin işlemlerin, ABD Savunma Bakanlığı Güvenlik Bürosu Başkanlığı (Defence Security Assistance Agency-DSAA) ve ihracat izni verilmesinden sorumlu diğer ilgili birimlerce henüz yürürlüğe konulmamış olması, gecikmeye sebebiyet vermiştir. Bu nedenle, söz konusu helikopter satışına ilişkin sözleşme, ABD makamları tarafından Türk tarafına henüz intikal etmemiştir. 4. Halihazırda FMS Kanalları ile silah, sistem ve techizat alımlarında herhangi bir tahditleme söz konusu olmamaktadır. Ancak, ABD, Kongre kararına tâbi bulunan Pery Sınıfı Fırkateyn, Super Cobra Helikopter alımı, MK-82 Bomba tedarikinde, özellikle Yunanistan Lobisi faaliyetleri nedeniyle Yönetimin bildirimde bulunmamasından kaynaklanan sıkıntılar mevcut bulunmaktadır. Savunma Sanayii Müsteşarlığı sorumluluğundaki projeler çerçevesinde, ABD’nin Türkiye’ye yönelik bilinen veya açıklanmış bir silah ambargosu bulunmamaktadır. Nitekim, Savunma Sanayii Müsteşarlığı sorumluluğunda olup, Türk-ABD firmaları arasında ortak yürütülen projelerde bugüne kadar bir silah ambargosu intibaını yaratacak herhangi bir engelleme veya gecikme ile karşılaşılmamıştır. 5. Silah ve askerî malzeme alımlarında; teknik üstünlük, fiyat, ödeme plânı, teslimat süresi ve idame gibi bir takım tedarik prensipleri esas olmaktadır. Bu prensipler dikkate alınarak, farklı üretici ülkelerden yapılan alışveriş faydalı olarak değerlendirilmekle beraber, mevcut sisteme uyum sağlama ve personelin ilâve eğitim ihtiyacının getireceği malî yük açısından mahzurları da bulunmaktadır. Tek ülkeye bağımlı olmanın zararları da olmaktadır. Ancak, silâh ve askerî malzeme alımlarında öncelikle NATO ülkeleri arasında tercih yapılmasının daha uygun olacağı değerlendirilmekte ve halen envanterimizde İngiliz, Fransız, Alman ve hatta Rus yapısı silah ve techizat bulunmaktadır. Diğer taraftan; Savunma Sanayii Müsteşarlığımız, tek kaynağa bağımlı bir yapılanmanın getireceği muhtelif sakıncaları gözönünde bulundurarak, bugüne kadar olan uygulamalarında birden fazla ülke ile işbirliğine gidilmesinin gayreti içerisinde olmuştur. Bu cümleden olarak, Savunma Sanayii Müsteşarlığının neticelendirdiği Dolar bazında yaklaşık 5,5, Milyarlık projelerde; ABD’nin yanısıra, başta İngiltere, İtalya, Fransa ve İspanya olmak üzere birçok ülkenin savunma firmaları ile de işbirliği yapılmıştır. Arz ederim. M. Oltan Sungurlu Millî Savunma Bakanı 5. – Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen’in, Türkiye ile İsrail arasında imzalanan Güvenlik İşbirliği Anlaşmasına ilişkin sorusu ve Millî Savunma Bakanı Turhan Tayan’ın yazılı cevabı (7/928) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Geçtiğimiz aylarda İsrail ve Türkiye arasında imzalanan Güvenlik işbirliği anlaşması hakkında aşağıdaki sorularımın Sayın Millî Savunma Bakanı Oltan Sungurlu tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla arz ederim. Zeki Ergezen Bitlis 1. İsrail ve Türkiye arasında geçtiğimiz günlerde imzalanan güvenlik işbirliği anlaşması gündemin ilk maddesi haline geldi. Bu anlaşmada neler olduğu neleri kapsadığı bilinmiyor. Bilinen tek gerçek bu anlaşmanın müphemliğidir. Hiç kimsenin yeterince bilgi sahibi olmamasından kaynaklanan bir kör döğüş haline gelen bu anlaşmanın içeriği hakkında T.B.M.M. detaylı bilgi ne zaman sunulacak. 2. Basına sızan bilgilerde İsrail ile yapılan bu anlaşmaya göre İsrail; Suriye ve İran konusunda istihbarat paylaşmayı bu amaçla sınır bölgelerinde dinleme ve gözetleme yapılmasını öngörüyor denilmektedir. Bu iddia doğru ise Türkiye ile İran ve Suriye’nin arası açılmayacak mı? Hava sahamızdan kime karşı yararlanılacak? 3. Türkiye’nin İsrail’le içeriği belli olmayan askerî işbirliği anlaşmasının imzalanması sonrasında iki ülke arasındaki ziyaret trafiğinin yoğunlaştığı göze çarpıyor. Anlaşmadan hemen sonra, Lübnan bombalanırken, İsrail uçakları da Türkiye semalarında tur atıyordu. Arkasından Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Güven Erkaya dört günlük bir ziyaret için İsrail’e gitti. Bu arada ABDsavaş uçakları Katar, Ürdün ve Bahreyn’de konuşlandırılıyor. Acaba Irak’a yapılan operasyonun benzeri bir operasyonda İran’amı yapılmak isteniyor?Bu anlaşma bu maksada hizmet etmiş olmayacak mı?Ayrıca bu anlaşmaya göre stratejik değerlendirme toplantılarının içeriği nedir? 4. Üç buçuk milyon İsrail için bir milyarlık İslam dünyasının karşımıza almak kimin işine yarayacak?Bunu milletimize nasıl izah ederiz?Suriye’nin Yunanistan’la anlaşma yapmasına misilleme olarak bizim İsrail’le aynı mahiyette bir anlaşma yapmamız haklı olabilir mi? T.C. Millî Savunma Bakanlığı 2.7.1996 Kanun : 1996/512-TÖ Konu : Soru Önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına İlgi :TBMM. Bşk.lığının 11 Haziran 1996 tarihli ve KAN.KAR.MD.A.01.0.GNS.0.10.02-7-928-2054/5555 sayılı yazısı. Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen tarafından verilen ve İlgi Ek’inde gönderilerek cevaplandırılması istenen “Türkiye ile İsrail arasında imzalanan Güvenlik İşbirliği anlaşmasına” ilişkin yazılı soru önergesinin cevabı Ek’tedir. Arz ederim. Turhan Tayan Millî Savunma Bakanı Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen Tarafından Verilen 7/928 Sayılı Yazılı Soru Önergesinin Cevabı 1. Soru Önergesine konu edilen, Türkiye ile İsrail arasında imzalanan “Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşması” 23 Şubat 1996 tarihinde Genelkurmay II. Başkanı Orgeneral Çevik Bir’in İsrail’i ziyareti sırasında imzalanmıştır. Bahse konu Anlaşma, Türkiye’nin diğer ülkelerle yaptığı Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşmaları benzeri ve aynı muhteviyatta “Gizli” gizlilik dereceli bir Anlaşma olup, Devletin emniyeti ve siyasi çıkarları, Gizli kalmasını gerektiren bir husustur. İmzalanan her türlü Askerî Anlaşma ve Protokollar, hükümetlerin direktifleri, bilgi ve onayı ile gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda; İsrail ile imzalanmış bulunan Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşması ile ilgili çalışmaların başlatılması aşamasında, Hükümetimizin, bu Anlaşma’nın yapılmasında siyasi bir mahzur bulunmadığı, ayrıca, ilişkilerin geliştirilmesi açısından faydalı olacağı yönündeki onayı alınmış ve nihayet imzalandıktan sonra da Hükümet tarafından onaylanmıştır. İsrail dahil, aralarında Azerbaycan, Türkmenistan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan, Bosna-Hersek, Bulgaristan, Romanya, Arnavutluk, Makedonya, Birleşik Arap Emirlikleri, Kuveyt, Mısır, S. Arabistan, Ürdün, Pakistan ve Bangladeş gibi ülkelerin de bulunduğu 27 ülke ile imzalanmış olan ikili “Askerî Eğitim İşbirliği Anlaşmaları”nın hiçbiri, herhangi bir üçüncü ülke veya ülkelere karşı bir işbirliğini veya hasmane bir tutumu içermemektedir. 2. Askerî Eğitim Alanında İşbirliğini öngören sözkonusu anlaşma; adından da anlaşıldığı üzere “Savunma İşbirliği Anlaşması” olmayıp, komşu ülkelere karşı herhangi bir istihbarat işbirliğini de kapsamamaktadır. 3. İki ülke Hava Kuvvetleri uçakları, Savunma veya sığınma amaçlı değil, sözkonusu Anlaşma ve Mutabakat Muhtırası kapsamında ve Askerî Eğitim ve Öğretim amaçlı olarak karşıt ülkelerde bulunmakta olup, bunun dışındaki yorumların subjektif değerlendirmeler olduğu düşünülmektedir. 4. Bahse konu anlaşmanın millî menfaatlerimize uygun olduğunu bilgilerine arz ederim. Turhan Tayan Millî Savunma Bakanı 6. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı’nın, medyada yer alan iç borç miktarına ilişkin sorusu ve Devlet Bakanı Rüşdü Saracoglu’nun yazılı cevabı (7/948) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına Aşağıdaki sorularımın Hazine Müsteşarlığından Sorumlu Devlet Bakanı tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını delaletlerinize arz ederim. Saygılarımla. Prof. Dr. Mustafa Ünaldı Konya Sorular : Son 4 ay içerisinde büyük miktarda iç borç alındığı Medya’da yer almaktadır. 1. Bu haberler doğru mudur? 2. 24.12.1995’den bugüne ne kadar iç borç yapılmıştır? 3. Bu borçlanmaların sebebi nedir? 4. Alınan borçlar nerelerde harcanmıştır? T.C. Başbakanlık 27.6.1996 Hazine Müsteşarlığı Sayı : B.02.1-HM.0.KAF.01.02/54555/26669 Konu : Yazılı Soru Önergesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına İlgi : Konya Milletvekili Prof. Dr. Sayın Mustafa Ünaldı’nın 7/948-2266 sayılı yazılı soru önergesi. Konya Milletvekili Prof. Dr. Sayın Mustafa Ünaldı’nın ilgide kayıtlı soru önergesi ile ilgili olarak, Hazine Müsteşarlığınca 24.12.1996 tarihinden bugüne kadar toplanan 2 050 trilyon TL. tutarında iç borçlanma yapılmış olup bu tutarın 1 776 trilyon TL.’lık kısmı bütçe finansmanı amacıyla nakit olarak yapılan ve 284 trilyon TL.’lık kısmı ise 1995 ve 1996 Malî Yılı Bütçe Kanunu çerçevesinde gerçekleştirilen nakit dışı borçlanmalardan oluşmaktadır. Sözkonusu borçlanmalardan elde edilen hâsılat, iç ve dış borç servisleri ile bütçe açığının finansmanında kullanılmıştır. Bilgilerini arz ederim. Dr. Rüşdü Saracoglu Devlet Bakanı Türkiye Büyük MilletMeclisi GÜNDEMİ 70 İNCİ BİRLEŞİM 3 . 7 . 1996 ÇARŞAMBA Saat : 15.00 1 BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI 2 ÖZEL GÜNDEMDE YER ALACAK İŞLER 1. - Başbakan Necmettin Erbakan tarafından kurulan Bakanlar Kurulunun Programının okunması 3 SEÇİM 4 OYLAMASI YAPILACAK İŞLER 5 MECLİS SORUŞTURMASI RAPORLARI 6 GENEL GÖRÜŞME VE MECLİS ARAŞTIRMASI YAPILMASINA DAİR ÖNGÖRÜŞMELER 7 SÖZLÜ SORULAR 8 KANUN TASARI VE TEKLİFLERİYLE KOMİSYONLARDAN GELEN DİĞER İŞLER TUTANAĞIN SONU |
|