DÖNEM : 20 CİLT : 3 YASAMA YILI : 1


T. B. M. M.
TUTANAK DERGİSİ

36 ncı Birleşim
11 . 4 . 1996 Perşembe



İ Ç İ N D E K İ L E R
I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ
II. – GELEN KÂĞITLAR
III. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI
A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR
1. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, Türkiye’nin, hava sahasını İsrail savaş uçaklarına
açmasına ve Türkiye’deki askerî üslerden yararlandırmasına ilişkin gündemdışı konuşması ve
Millî Savunma Bakanı Mahmut Oltan Sungurlu’nun cevabı
2. – Malatya Milletvekili Ayhan Fırat’ın, Ankara-İstanbul arası çift hatlı hızlı tren projesine
ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nahit Menteşe’nin
cevabı
3. – Çorum Milletvekili Mehmet Aykaç’ın, köylerimizin ve köylülerimizin sorunlarına ilişkin
gündemdışı konuşması ve Devlet Bakanı İbrahim Yaşar Dedelek’in cevabı
B) TEZKERELER VE ÖNERGELER
1. – Bosna-Hersek’e gidecek olan Devlet Bakanı İmren Aykut’a, dönüşüne kadar, Millî Savunma
Bakanı M. Oltan Sungurlu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı
tezkeresi (3/224)
2. – Rusya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Ali Talip Özdemir’e, dönüşüne kadar, Kültür Bakanı
Agâh Oktay Güner’in vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi
(3/225)
3. – Japonya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı
Abdülkadir Aksu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi
(3/226)
4. – İçel Milletvekili Turhan Güven’in, (10/2) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu
üyeliğinden çekildiğine ilişkin önergesi (4/7)
C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI
ÖNERGELERİ
1. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul ve 9 arkadaşının, yargı bağımsızlığına gölge düşürdüğü
iddia edilen olayları araştırarak alınması gereken tedbirleri belirlemek amacıyla Meclis
araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/60)
IV. – GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS
ARAŞTIRMASI
A) ÖNGÖRÜŞMELER
1. – Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu tasarruf kesintilerinin
değerlendirilmesi konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/17)
2. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 12 arkadaşının, ülke kaynaklarının tespit edilmesi ve
değerlendirilmesi konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/18)
V. – SORULAR VE CEVAPLAR
A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI
1. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya’nın, bakanlıkça yaptırılan sağlık eğitim kasetlerine
ilişkin sorusu ve Sağlık Bakanı Yıldırım Aktuna’nın yazılı cevabı (7/242)
2. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım
programında TBMM’nin de temsil edilmesine ilişkin sorusu ve TBMM Başkanı Mustafa
Kalemli’nin yazılı cevabı (7/581)

I. – GEÇEN TUTANAK ÖZETİ

TBMM Genel Kurulu saat 15.00’te açılarak iki oturum yaptı.
Hatay Milletvekili Mehmet Sılay, İskenderun Limanının Türkiye ekonomisi için önemine ve bu limana acilen bir konteyner
terminalinin kurulmasına,
Denizli Milletvekili Hilmi Develi, gümrük birliği sürecinde küçük ve orta ölçekli işletmelerin içinde bulundukları sorunlara ve
alınması gereken önlemlere,
İlişkin gündem dışı birer konuşma yaptılar.
Erzurum Milletvekili Abdulilah Fırat’ın, hayvancılığın içinde bulunduğu sorunlara, canlı hayvan ve et ithaline ilişkin gündem
dışı konuşmasına Tarım ve Köyişleri Bakanı İsmet Attila cevap verdi.
Başkanlıkça, 1996 yılı bütçe müzakerelerinde üyelerin söz kayıt işlemlerine ve usullerine ilişkin duyuruda bulunuldu.
Sinop Milletvekili Yaşar Topçu’nun, Adalet Komisyonu üyeliğinden çekildiğine dair önergesi Genel Kurulun bilgisine sunuldu.
Yozgat Milletvekili Kâzım Arslan’ın (6/6),
Balıkesir Milletvekili İsmail Özgün’ün (6/35),
Numaralı sözlü sorularını geri aldıklarına ilişkin önergeleri okundu; sözlü soruların geri verildiği bildirildi.
Sıvas Milletvekili Abdüllatif Şener ve 27 arkadaşının, Sıvas İlinin sorunlarının araştırılarak alınması gereken tedbirlerin
belirlenmesi amacıyla bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/59) Genel Kurulun bilgisine sunuldu; önergenin
gündemdeki yerini alacağı ve öngörüşmesinin, sırasında yapılacağı açıklandı.
Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanlığının, Komisyonun sözlü üye seçimini yaptığına;
İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu,
Türkiye Büyük Millet Meclisi Dilekçe Komisyonu,
Geçici Başkanlıklarının, Komisyonların başkan, başkanvekili, sözcü ve kâtip üye seçimini yaptıklarına;
İlişkin tezkereleri ve,
Karadeniz Ekonomik İşbirliği Parlamenter Asamblesinde Türkiye Büyük Millet Meclisini temsil edecek grubu oluşturmak
üzere, siyasî parti grup başkanlıklarınca aday gösterilen üyelere dair Başkanlık tezkeresi,
Genel Kurulun bilgisine sunuldu.
Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Konferansı HABİTAT-II Kent Zirvesi ve Global Parlamenterler Forumu toplantılarına
katılmak üzere 8 kişilik bir TBMM heyetinin oluşturulmasına ilişkin Başkanlık tezkeresi ile;
9.4.1996 tarihli Gelen Kâğıtlarda yayımlanan ve bastırılıp dağıtılan (9/1) ve (9/2) esas numaralı Meclis soruşturması
önergelerinin, gündemin “Özel Gündemde Yer Alacak İşler” kısmının 1 inci ve 2 nci sırasında yer almasına; soruşturma açılıp
açılmayacağı hususundaki görüşmelerin Genel Kurulun 24.4.1996 Çarşamba günkü Birleşiminde yapılmasına ve her iki soruşturma
önergesinin görüşmelerinin bitimine kadar çalışma süresinin uzatılmasına; Türkiye Büyük Millet Meclisinin 16.11.1951 tarihli 5
inci Birleşim ikinci oturum; 19.11.1951 tarihli 6 ncı Birleşim ikinci ve üçüncü oturumlarına ait gizli tutanakların İçtüzüğün 72 nci
maddesi gereğince yayımlanmasına ilişkin Danışma Kurulu önerisi;
Kabul edildi.
Kamu iktisadî Teşebbüsleri Komisyonunda açık bulunan ve Doğru Yol Partisi Grubuna düşen bir üyeliğe Bursa Milletvekili A.
Kadir Cenkçiler,
(10/2) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonunda açık bulunan ve Doğru Yol Partisi Grubuna düşen bir üyeliğe İçel
Milletvekili Turhan Güven,
Seçildiler.
Karaman Milletvekili Zeki Ünal ve 21 arkadaşının, su kaynaklarımızın daha iyi değerlendirilmesi ve Manavgat Çayı üzerinde
uygulanan proje konusunda bir Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesinin (10/15) yapılan öngörüşmelerden sonra kabul
edilmediği açıklandı.
11 Nisan 1996 Perşembe günü saat 15.00’te toplanmak üzere, Birleşime 18.58’de son verildi.

Yasin Hatiboğlu
Başkanvekili
Ali Günaydın Kâzım Üstüner
Konya Burdur
Kâtip Üye Kâtip Üye




II. – GELEN KÂĞITLAR
11.4.1996 PERŞEMBE

Sözlü Soru Önergeleri
1. – Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, Mogan ve Eymir göllerinin ıslahına ilişkin Başbakandan sözlü soru önergesi
(6/44) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
2. – Ankara Milletvekili Ersönmez Yarbay’ın, Karayolu üzerinde bulunan bazı kavşaklara ilişkin Bayındırlık ve İskân
Bakanından sözlü soru önergesi (6/45) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
3. – İzmir Milletvekili Atilla Mutman’ın, balıkçılarımızın, Ege Denizinin Uluslararası sularındaki av yasağına ilişkin Tarım
ve Köyişleri Bakanından sözlü soru önergesi (6/46) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.4.1996)
4. – Diyarbakır Milletvekili Yakup Hatipoğlu’nun, Diyarbakır’daki elektrik kesintilerine ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar
Bakanından sözlü soru önergesi (6/47) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
5. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul’un, İstanbul ve Ankara Büyükşehir Belediyelerinin faaliyetlerine ilişkin İçişleri
Bakanından sözlü soru önergesi (6/48) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
Yazılı Soru Önergeleri

1. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım programında T.B.M.M.’nin de temsil
edilmesine ilişkin T.B.M.M. Başkanından yazılı soru önergesi (7/581) (Başkanlığa geliş tarihi : 2.4.1996)
2. – Gaziantep Milletvekili Kahraman Emmioğlu’nun, et ithalatına ilişkin Tarım ve Köyişleri Bakanından yazılı soru önergesi
(7/582) (Başkanlığa geliş tarihi : 4.4.1996)
3. – Erzincan Milletvekili Naci Terzi’nin, “Doğru Yol’un Sesi” adlı siyasî dergide yayımlanan bir reklama ilişkin Başbakandan
yazılı soru önergesi (7/583) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
4. – Rize Milletvekili Şevki Yılmaz’ın, Hac ibadetine ilişkin Devlet Bakanından yazılı soru önergesi (7/584) (Başkanlığa geliş
tarihi : 5.4.1996)
5. – Aydın Milletvekili Muhammet Polat’ın, Menderes Elektrik A.Ş. (MENDAŞ) ye ilişkin Enerji ve Tabiî Kaynaklar
Bakanından yazılı soru önergesi (7/585) (Başkanlığa geliş tarihi : 5.4.1996)
6. – İstanbul Milletvekili Mehmet Tahir Köse’nin, İstanbul-Tuzla deresinin ıslahına ilişkin Bayındırlık ve İskân
Bakanından yazılı soru önergesi (7/586) (Başkanlığa geliş tarihi : 8.4.1996)
7. – İstanbul Milletvekili Mustafa Baş’ın, Bandırma Peroksit fabrikasına ilişkin Başbakandan yazılı soru önergesi (7/587)
(Başkanlığa geliş tarihi : 8.4.1996)
8. – İstanbul Milletvekili Ercan Karakaş’ın, tutuklu bulunan bazı öğrencilerin tedavilerinin önlendiği iddiasına ilişkin Adalet
Bakanından yazılı soru önergesi (7/588) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
9. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, İsrail savaş uçaklarının eğitimi amacıyla ülkemizin üstlerinden faydalanmasına izin
verildiği iddiasına ilişkin Millî Savunma Bakanından yazılı soru önergesi (7/589) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
10. – Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen’in, Fransa’dan 30 adet helikopter alımına ilişkin Millî Savunma Bakanından yazılı soru
önergesi (7/590) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
11. – Bitlis Milletvekili Zeki Ergezen’in, F4 Savaş Uçaklarının tamir ve modifikasyonuna ilişkin Millî Savunma Bakanından
yazılı soru önergesi (7/591) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)
Meclis Araştırması Önergesi
1. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul ve 9 arkadaşının, yargı bağımsızlığına gölge düşürdüğü idda edilen olayları
araştırarak alınması gereken tedbirleri belirlemek amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir
Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/60) (Başkanlığa geliş tarihi : 9.4.1996)

BİRİNCİ OTURUM
Açılma Saati: 15.00
BAŞKAN: Başkanvekili Yasin HATİBOĞLU
KÂTİP ÜYELER: Ali GÜNAYDIN (Konya), Kâzım ÜSTÜNER (Burdur)



BAŞKAN – Çalışmalarımızın hayırlara vesile olmasını Cenab-ı Allah’tan niyaz ederek, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 36
ncı Birleşimini açıyorum.
Genel Kurulunuzu saygıyla selamlıyorum.
Sayın milletvekilleri, Genel Kuruldaki tespitlerim ve önümüzde duran gündem diyor ki: “Toplantı yetersayısı vardır.”
Görüşmelere başlıyoruz. (“Sayın Başkan, yoklama...” sesleri)
Tereddüt yok efendim. 58 inci madde gayet açık; Başkan, tereddüte düşerse, yoklama yapar; tereddüt yoktur.
Görüşmelere başlıyoruz.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan...
BAŞKAN – Buyurun Sayın Matkap.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan, eğer izin verirseniz, yerimden, gündemdışı konuşmalarla ilgili bir düşüncemi
açıklamak istiyorum.
BAŞKAN – Ne buyurmayı düşünüyorsunuz Sayın Matkap?..
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan, sizin de bildiğiniz gibi, İçtüzüğün 60 ıncı maddesine göre, Meclis Genel
Kuruluna bilgi verilmesinde zaruret görüldüğü hallerde, her birleşimde, Sayın Başkanın da takdiriyle, üç milletvekili arkadaşımıza
gündemdışı söz veriliyor.
Bakınız, biz, geçen dönem iktidar ortağıydık. İktidar ortağı olan siyasî partiler, her zaman, bu kürsüyü daha fazla kullanma
olanağına sahiptir. Bu anlayıştan yola çıkarak, özellikle, muhalefet partilerine fırsat tanımak amacıyla, neredeyse hiç gündemdışı
söz talebinde bulunmadık. Bu dönemde, biz, en az milletvekili grubuna sahip bir partiyiz. Bunun yanında, yine, Meclis
İçtüzüğümüzün 9 uncu maddesi doğrultusunda, bizim Meclis Başkanvekilimiz de olmadığı için, bu konuda daha fazla duyarlıyız.
Bakınız, ülkemizde o kadar ciddî olaylar var ki, Mecliste tartışılması gereken o kadar olay var ki, bize umut bağlayan, bizim
buradaki hareketliliğimizi görmek isteyen seçmenlerimiz “acaba bu kadar sorun varken, Cumhuriyet Halk Partisi Gubuna mensup
milletvekilleri, neden çıkıp kürsüde bunları dile getirmiyorlar” diye bizden sürekli yakınıyorlar.
Bu hafta içerisinde, Grubumuzdan 8 milletvekili arkadaşımız gündemdışı söz talebinde bulundu; ne yazık ki, sadece 1
arkadaşımız söz alabildi. Dikkat ediyorum, bu haftaki 9 gündemdışı söz talebinin 5’i, Refah Partisi Grubuna mensup
milletvekillerine verilmiştir.
Sayın Başkan, sizlerin sağduyunuzdan, objektif yaklaşımınızdan hiçbir zaman tereddüte düşmedik; ama, şunu söylüyorum: Bu
dönem, gerek sizin gerek diğer Meclis Başkanvekillerinin, Divanda Meclis başkanvekilimiz bulunmaması dolayısıyla, gündemdışı
söz taleplerimizde, özellikle bize çok duyarlı davranmanız gerekiyor.
Gerçekten, bugün, gündemdışı söz talebiyle ilgili bilgi bana geldiğinde çok üzüldüm; bunu ifade etmek istiyorum, bundan
sonraki kararlarınızda konuyu sizin takdirlerinize bırakıyorum.
Teşekkür ederim.
BAŞKAN – Sayın Matkap, zatı âlinize, imkânım olsa da gündemdışı söz verse idim acaba, kaç dakika konuşacaktınız! Yani,
size bir gündemdışı söz süresi kadar süre tanıdım; bu bir. Şimdi ben bunu alacak haneme yazıyorum.
İki: Zannediyorum, Sayın AtilaSav’a -Sayın Atila Sav, orada bir apostrof var; tabiî, onu ifade etmem mümkün değil- salı günü
söz verme imkânım oldu, verdim; zatı âlinize de şimdi 5 dakika söz vermiş oldum. Arzu ederseniz... (CHP sıralarından gürültüler)
Müsaade buyurun efendim... Ben, Sayın Matkap’la konuşuyorum.
Sayın Matkap, Grubunuzdan hazır arkadaşımız varsa... Sayın Kadir Bozkurt arkadaşımız söz talebinde bulunmuş idi; beni
sonradan aradı “ben, hakkımı kullanmayacağım” dedi. Şimdi, bu...
AYHAN FIRAT (Malatya) – Önceden haber verecektiniz.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Evet, efendim.
BAŞKAN – Sayın Matkap, hazır arkadaşımız varsa, gündemdışı konuşma isteyen bu üç üyeden boşalan birisinin yerine, size
konuşmak imkânı tanırım; ama, tabiî, böyle bir mecburiyetiniz yok.
NİHAT MATKAP (Hatay) – Sayın Başkan, Malatya Milletvekili Sayın Ayhan Fırat söz talebinde bulunuyor.
BAŞKAN – Sayın Fırat, konunuz ne?
AYHAN FIRAT (Malatya) – Efendim, hatırlarsanız, size verdiğim dilekçede yazmıştım; hızlı trenle ilgili...
BAŞKAN – Peki efendim.
Galiba bir başka Malatya milletvekili size destek çıkıyor...
Efendim, özür diliyorum, bir dakika izin verin; dilekçenizi bulayım...
Sayın Ayhan Fırat, dilekçenizde “Ankara-İstanbul arası çift hatlı hızlı tren projesinin akıbeti hakkında, 9 Nisan 1996 Salı
günkü birleşimde gündemdışı söz verilmesini arz ederim.
Saygılarımla.” diyorsunuz.
Dilekçeniz, bu değil mi efendim?
AYHAN FIRAT (Malatya) – Evet efendim.
BAŞKAN – Pekâla.
Sayın Kadir Bozkurt, hakkından feragat ettiğine göre, ikinci sırada zatı âlinize söz vereceğim; hazır olun.
Sayın milletvekilleri, gündeme geçmeden önce, gündemdışı, üç sayın milletvekiline söz vereceğim.
III. – BAŞKANLIĞIN GENEL KURULA SUNUŞLARI

A) GÜNDEMDIŞI KONUŞMALAR
1. – Kayseri Milletvekili Abdullah Gül’ün, Türkiye’nin, hava sahasını İsrail savaş uçaklarına açmasına ve Türkiye’deki askerî
üslerden yararlandırmasına ilişkin gündemdışı konuşması ve Millî Savunma Bakanı Mahmut Oltan Sungurlu’nun cevabı
BAŞKAN – Kayseri Milletvekili, Doç. Dr. Abdullah Gül, İsrail uçaklarının Türk üslerinden yararlanmasıyla ilgili olarak Genel
Kurula bilgi arz edecekler.
Buyurun Sayın Gül. (RP sıralarından alkışlar)
ABDULLAH GÜL (Kayseri) – Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım; Türkiye’nin, İsrail savaş uçaklarına hava
sahasını açması ve İsrail savaş uçaklarının Türkiye’deki üslerden faydalandırılmasına yol açan son gelişmelerle ilgili
gündemdışı söz almış bulunuyorum; hepinizi saygıyla selamlarım.
Değerli arkadaşlar, bir zamanlar yüzyıllarca yönettiğimiz ve şimdi de içinde bulunduğumuz Ortadoğu bölgesi, dünyanın en
sorunlu, en kanlı ve gözyaşının en çok aktığı bölgelerden birisidir. Bu bölgenin derin tarihî gerçekleri ve dinamikleri vardır. Farklı
ırk ve devletlerden olsa bile, Müslümanların hâkim olduğu bu bölgede, İsrail, yabancı bir güç ve kültür olarak, uluslararası destekle
bölgeye yerleştirilmiştir; işgalci ve yayılmacı bir devlettir. İsrail, bugünkü konumuna gelmek için, yakın geçmişinde, terör dahil her
türlü aracı kullanmış bir ülkedir. Şu anda sözde bir barış antlaşması yürürlüktedir. Şüphesiz ki, biz, gözyaşı ve kanın, kimin olursa
olsun, akmasından yana değiliz ve bundan, kim olursa olsun, rahatsız oluruz.
Değerli arkadaşlar, Türkiye, Ortadoğu’nun en büyük ülkesi ve gücüdür; tarihî misyonu gereği de, istese de istemese de bu
coğrafyanın lideridir, önderidir. Bölgedeki birçok Müslüman devletin rejimlerini ve halklarını, milletlerini, kesinlikle ayrı ayrı
görmek durumundayız. Rejimler geçicidir, milletler ise bu bölgede kalıcıdır. Son yıllarda ve özellikle de son aylarda Türkiye
tarafından alınan kararlar, Ortadoğu’nun tabiî dengelerine, dinamiklerine ve ülkemizin uzun vadeli çıkarlarına ters düşer bir şekilde
gelişmektedir. Bölgenin tek yabancı ülkesi olan İsrail ile Türkiye, birçok anlaşmalar imzalamaya başlamıştır. Özellikle bu
anlaşmalar, askerî sahaları, millî güvenlik ve savunma sahalarını kapsamaya başlayınca çok önem arz etmektedir ve dikkati
çekmektedir. İsrail savaş uçaklarına hava sahalarımızın açılması, İsrail savaş uçaklarının Türkiye’deki askerî üslerden -eğitim
amaçlı diye ilan edilse bile- faydalandırılmaya başlanması, önemli bir strateji değişikliğidir; yankıları ve neticeleri itibariyle çok
önemli değişikliklere sebep olabilecektir, bölgede yeni askerî ittifakların oluşmasına yol açabilecektir, bölgede, bölge halkının,
bölgede yaşayan insanların, rejimler bir yana Türkiye’ye olan sevgisini yıpratabilecek niteliktedir. Bu girişim, millî savunma ve millî
güvenlik anlayışımızda yeni bir stratejinin tespiti şeklindedir.
Şimdi soruyorum: Türkiye’nin millî güvenliğine, savunmasına ve uzun vadeli çıkarlarına etki edebilecek olan böyle bir
gelişmede Türkiye Büyük Millet Meclisinin bir rolü olmuş mudur? Türkiye Büyük Millet Meclisiyle Hükümetin rolü nedir bu konuda
ve siyasî iktidarın bu konudaki rolü nedir; sorumluluğu nedir; bu konudaki katkısı nedir?
Değerli arkadaşlar, Turkish Daily News gazetesi, bu olayı Sayın Millî Savunma Bakanının ağzından duyurmamış olsaydı ve
dünya basınında bu, doğudaki ve batıdaki bütün basında büyük yankılar uyandırmamış olsaydı, hiç birimizin gündemine dahi
gelmeyecekti ve gizli bir olay olarak belki de devam edecekti; gündeme getirilmeyen bir olay olarak devam edecekti.
Şimdi, bu anlaşmalar, baştan dediğim gibi, bölgenin tarihî dinamiklerine, tarihî yapısına ve tabiî dengelerine aykırı
gelişmelerdir; bölgedeki bir yabancı güçle -kültür itibariyle söylüyorum- gelmiş bir devletle bu bölgenin lideri olan bir ülkenin
yörüngesine sokulmayı amaçlayan veyahut da netice itibariyle böyle bir oluşuma sebep olacak bir anlaşmadır. Biliyorsunuz, İsrail
hava sahası çok az olduğu için...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
ABDULLAH GÜL (Devamla) – Sayın Başkanım, bitirmek üzereyim...
BAŞKAN – Buyurun.
ABDULLAH GÜL (Devamla) – ...Türkiye’nin bunlardan faydalanması mümkün değildir; faydalanacak taraf, tek başına İsrail
olacaktır.
Şimdi, bu anlaşmalar yapılırken, biliyorsunuz, ortada hükümet yoktu; seçimden yeni çıkılmıştı; bu Meclis de oturmamıştı.
Dolayısıyla, ne Savunma komisyonu vardı ne Dışişleri Komisyonu vardı. Velev ki, olsa bile, bu Mecliste, savunma komisyonları,
dışişleri komisyonları, Amerika’da, Avrupa’da olduğu gibi fonksiyonlar görmemektedir; bunu biliyoruz. Bu Mecliste, bunlar hiç
tartışılmamaktadır ve dolayısıyla, Meclis de, Hükümet de hepsi, by pass edilmiştir; hepsi, böyle önemli konuların dışında
bırakılmıştır.
Şimdi, F-4 Fantom savaş uçaklarının modernizasyonlarına, yerli ve diğer birçok firma teklif vermesine rağmen, bu
modernizasyon çalışmalarının, birçok ayrıcalıkla, 5 milyonluk İsrail’e verilmesiyle başlayıp, İsrail’e askerî imkânlar tanıyan son
gelişmelerin, millî çıkarlarımıza, uzun vadeli güvenliğimize ve milletimizin hissiyatına ters olduğu kanaatindeyim. (RP sıralarından
alkışlar)
Ümit ediyorum ki, bütün bunlar gözden geçirilir; bu Meclis, milletin temsilcisi olarak, bütün bu konularda, nasıl, bütçe
hazırlanırken devreye giriyorsa, nasıl, ekonomide bir mesele olunca devreye giriyorsa, millî güvenliğimizi, millî savunmamızı
ilgilendiren ve dolayısıyla, tabiî, dışişlerimizi, dış ilişkilerimizi, dış politikamızı da ilgilendiren bu politikalarda, devreye girmesi
gerektiği kanaatindeyim ve inanıyorum ki, Sayın Millî Savunma Bakanı, bu konuda gerekli açıklamaları yapacaktır ve...
SALİH KAPUSUZ (Kayseri) – Dışişleri Bakanı da yapsın!..
ABDULLAH GÜL (Devamla) – ...inanıyorum ki, gerekli düzeltmeler yapılacaktır.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum. (RP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Gül, teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmaya cevap vermek üzere, Millî Savunma Bakanı Sayın Sungurlu; buyurun.
MİLLî SAVUNMA BAKANI MAHMUT OLTAN SUNGURLU (Gümüşhane) – Sayın Başkan, Yüce Meclisin değerli üyeleri;
askerî sahada İsrail ile yapılan anlaşma üzerine, yerli ve yabancı basında büyük bir endişe ve tereddüt olduğu dile getirilmektedir.
Bugün, bize bu hususta açıklama fırsatı veren Sayın Gül’e teşekkür ediyorum.
Aslında, Türkiye’de İngilizce yayınlanan bir dergide, ya benim iyi ifade edememem veya başka bir sebeple, bu mesele, benim
ağzımdan gündeme gelmiştir. Daha önce, Refah Partisine mensup bir milletvekili arkadaşımın bu konudaki sualine yazılı cevap
vermiştim; bu konuda, Genelkurmayın bize verdiği bir nottu, aynı notu, kendisine de iletmiştim ve bu notu şimdi sizlere de
okuyacağım.
Bu konuşmaya cevap vermek için, mevcut sözleşmeleri okumak üzere müsteşarımı bu sabah vazifelendirdim, bana, elimdeki şu
notu verdi; Bakanlar Kurulu toplantısına katıldığım için bu notu okuma şansım olmadı; bunu da sizlere okuyacağım.
Şu da, Dışişleri Bakanlığının hazırlayıp, bana takdim ettiği nottur. Ama, en doğrusu, elbette ki, kendi müsteşarımın, bu
konuyla ilgili mevcut sözleşmeleri okumak suretiyle çıkardığı özettir. Biz bunları Refah Partili milletvekili arkadaşlara yazılı olarak
da verdik.
Dünyada yeni askerî ittifakların oluştuğu meselesi doğrudur. Soğuk harbin bitmesinden sonra dünyada yeni askerî ittifaklar, yeni
oluşumlar meydana gelmiştir; Orta Asya’daki yeni gelişimler, Varşova Paktının çözülümü, Avrupa’da NATO’nun yeni durumu,
BAB’ın sürdüğü istikametler, Avrupa’da barış için ortaklık çalışmaları gibi tüm bu hususlar, yeni ittifaklardır, yeni oluşumlardır.
Bunları, ileride, belki bir başka günde ifade etme şansına sahip olacağız; ancak mutlak ki, dengeler değişmiştir; bu dengeleri
gözetmemek söz konusu değildir.
Bunları ifade ederken, İsrail meselesinin bu ölçüler içerisinde ele alınmadığını, henüz bu ölçüler içerisinde olmadığını da
ifade etmek isterim. Ancak, biz, henüz bu meselelerde, dengelere göre hareket etmezken, Suriye’nin Yunanistan’la yaptığı
anlaşmaları, Rusya’nın AKKA Antlaşmasından rücu etmesini ve çevremizdeki risklerdeki değişiklikleri göz önünde tutmazsak, o
zaman Türkiye’yi değil, başkalarını düşünmüş oluruz; öncelikle düşünmemiz gereken, biziz.
Şunu söylemek istiyorum ki, Ortadoğu’da gündem bütünüyle değişirken, bütün Arap ve İslam ülkeleri İsrail’le barışır,
anlaşma yaparken; Mısır, geçimini, aşağı yukarı İsrail’le yaptığı barış anlaşmasının üzerine dayarken, Suriye dışındaki bütün
Arap ülkeleri İsrail’le anlaşırken, anlaşmalar yaparken ve Suriye, İsrail ile arasındaki soğuklukta, bir noktada yumuşamaya
giderken,Türkiye’nin kendi durumunu düşünmemesinin, kendi durumunu hesap etmemesinin çok haklı olacağı görüşünde de
değilim.
Muhterem arkadaşlar, bugün çıkardığım nota göre -ki eskisinden çok farklı değildir- bu anlaşmalar, askerî eğitim
anlaşmalarıdır; askerî işbirliği anlaşması değildir; bir savunma anlaşması değildir; iki eğitim anlaşmasıdır. Bunların birisi, 1995
yılı Eylül ayında, Türk Silahlı Kuvvetleriyle İsrail arasında yapılmış; ikincisi ise Şubat 1996’da, Türk Silahlı Kuvvetleriyle İsrail
arasında yapılmıştır; birisi askerî eğitim anlaşması, diğeri ise, askerî uçaklarla eğitim anlaşmasıdır.
Bu anlaşmalara göre yapılacak şeyleri okuyorum:
“Askerî eğitim alanında, karşılıklı bilgi ve deneyimlerin mübadelesi; askerî akademiler ve karargâhlar arası karşılıklı
ziyaretler; müşterek eğitimlerin icrası; askerî tatbikatlara karşılıklı gözlemci gönderilmesi; askerî, sosyal ve kültürel alanlarda bilgi
ve personel mübadelesi ile askerî tarih, müze ve arşiv konularında işbirliği; harp gemileri ile karşılıklı liman ziyaretleri; askerî spor
ve sanat gruplarının karşılıklı ziyaretleri; askerî film ve fotoğraf stüdyoları arasında işbirliği.
Askerî uçaklarla, eğitim sahasında eğitimler, yılda dört defaya kadar -en fazla dört defa- bir haftayı geçmeyecek şekilde ifa
edilecektir. Eğitim, her iki ülkenin hava kuvvetleri envanterinde yer alan her çeşit uçağı kapsamaktadır; eğitimler, istihbarat amaçlı
değildir; bütün uçuşlar gündüz gerçekleştirilecektir; eğitimde hiçbir silah ve cephane taşınmayacaktır; taraflar birbirinin egemenlik
hakkına saygı göstereceklerdir.”
Bu anlaşmalar da, o günden bugüne kadar henüz onaylanmamış olmasına rağmen, tatbik edilmeye başlanılmıştır. Bu anlaşma,
Bakanlar Kuruluna onay için takdim edilmiştir.
ZEKİ ERGEZEN (Bitlis) – Amerikan uçakları yerine, Türkiye’de, İsrail uçakları uçacak!
MİLLÎ SAVUNMA BAKANI MAHMUT OLTAN SUNGURLU (Devamla) – Evet. Hollanda Kara Kuvvetleri Komutanı da, o
gün, Türkiye’de eğitim uçuşu için izin istiyordu; eğitim mevzuunda bizimle birlikte iş yapmak istiyor. Dünyanın birçok ülkelerinin,
bizim askerimizden eğitim almak istemesi de, bizim için herhalde iftihar edilecek bir husustur.
Şunu söylemek istiyorum arkadaşlar: Bizim, Ortadoğu ülkelerine karşı düşmanca bir tavrımız yoktur, söz konusu değildir;
aksine, bu meselenin böyle büyütülmesi, bende şüpheyi mucip olmuştur. İran’la Türkiye arasında, hiç de arzu edilmemesine rağmen,
son zamanlarda yaratılmak istenilen gerginlik ortadayken ve biz, savunma bütçesi görüşülürken, bizzat ben, bütün bunlara İran bir
açıklık getirir ümidinde olduğumu ifade ederken, İran’ın bu meseleyi büyütmek istemesi -hiç ortada fol yok yumurta yokken-
kendisine karşı bir hareket gibi büyük çığlıklar atması, İran’ın bize karşı olan tavrındaki endişeleri bence artırmıştır.
Ayrıca, şunu kabul etmek lazım ki, İsrail’in de bu meseleyi kullanış tarzı, belki de, bizim diğer komşularımızla aramızın
açılmasında faydası olabilir; onun da ne şekilde takdim ettiğini veya en azından, İsrail basınının -İsrail Hükümeti değilse de-
bunu ne şekilde takdim ettiğini bilmiyorum; ama, hepimize düşen görev, “yurtta sulh, cihanda sulh” esasına göre, komşularımızla
bir savaşa tutuşmak ve onlarla aramızı bozmak değildir. Merhum Turgut Özal, bize, ısrarla tembih etmiştir, söylemiştir: “Bu kabil
havalar, bu kabil propagandalar çıktığında dikkat edin; Türkiye’yi, komşularıyla geçimsizliğe, savaşa, sürtüşmeye sürmek isteyenler
için bunlar bir fırsattır.”
Son günlerde, yine, Türkiye’nin komşularıyla arasını bu kabil meselelerle açmak istediklerine inanıyoruz; biz, temkinliyiz,
karşımızdakilerin de temkinli olmasını temenni ediyoruz.
Bu duygularla, hepinize saygılar sunuyorum. (ANAP ve RP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.
2. – Malatya Milletvekili Ayhan Fırat’ın, Ankara-İstanbul arası çift hatlı hızlı tren projesine ilişkin gündemdışı konuşması
ve Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Nahit Menteşe’nin cevabı
BAŞKAN – Malatya Milletvekili Sayın Ayhan Fırat, hızlı tren konusunda gündemdışı konuşma yapmak üzere; buyurun.
(CHP sıralarından alkışlar)
AYHAN FIRAT (Malatya) – Teşekkür ederim.
Sayın Başkan, Yüce Meclisin sayın üyeleri; önce, Cumhuriyet Halk Partisi Grubu adına, hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Ben, hızlı treni, buraya bilhassa getirdim; çünkü, 17 nci Dönem Milletvekiliyken bu projeyi başlatmıştık, daha doğrusu,
başlamış projeye epeyce yatırım yaptırmıştık; ama, ne hikmetse, Türkiye’de sağ iktidarlar toplutaşımacılığa hep karşı çıktıkları
için, bu projeyi ölü proje haline getirmişlerdir ve Türkiye’de, karayollarını destekleyen iktidarlar, demiryollarını, maalesef, üvey
evlat muamelesiyle, mümkün mertebe, hem bakımından hem teknolojiden son derece geri bırakmışlardır.
Şimdi, size, Türkiye’nin bir demiryolu projesi hakkında bilgi arz etmek istiyorum; bu proje, Ankara-İstanbul hızlı tren
projesidir. Halen Ankara-İstanbul arasındaki tren hattı, tek hat olup, elektrifikasyondan sonra, günde ancak 22 çift tren geçirebilecek
577 kilometre uzunluğunda bir hattır.
Dünyada ilk tren hatları 1835 yılında servise girmiştir. Türkiye’de ilk tren hattı, İzmir-Aydın hattıdır, 130 kilometredir ve
imtiyazlı şirketler -Fransızlar- tarafından yapılmıştır. Ankara-İstanbul tren hattı da, gene bir imtiyazlı şirket tarafından
kurulmuştur. O günkü şirketler, Osmanlı Devletince, yapılan ihalelerde, kilometre üzerine ödeme yapıldığı için, tren hatlarını
mümkün mertebe uzatarak götürmeyi tercih etmişler ve böylelikle Ankara-İstanbul arası tren hattı da 577 kilometre olmuştur.
Dünyada karayollarına rağbet, 1930’lardan sonra artmıştır; ancak, Avrupa ülkeleri, medenî ülkeler, 1970 yılında
toplutaşımacılıkta demiryollarının çok daha ekonomik olduğunu görmüşler ve büyük oranda demiryoluna dönüş başlamıştır.
Türkiye de, ilk defa, 1943’te Ankara-İstanbul arasına bir proje yaptırmıştır; ama, bu proje, 1973’te tadil edilmiştir. İşte, dünyada
hızlı tren taşımacılığı başlar başlamaz, Türkiye’de de 1976’da, Ankara-İstanbul çift hatlı hızlı tren ihale edilmiştir. Bu ihale, altı
kısım üzerinden yapılmıştır. Birincisi, Sincan’a kadar olan kısım; ikincisi, Ayaş tüneli; üçüncüsü 32 kilometrelik bir kısım;
dördüncüsü, 1 892 metrelik bir tünel; beşincisi, Köroğlu tüneli; altıncısı da, 175 kilometrelik Arifiye’ye kadar olan kısımdır.
Şimdi, muhterem arkadaşlar, bu ihalelerin bir kısmı, bilahara çıkan kararnamelerle tasfiye edilmiş ve bugün bu tren yolu
üzerinde çalışan veya iş yapılan, yalnız ve yalnız küçük çapta bir Ayaş Tüneli kalmıştır. Bu rüyaya bugüne kadar 25 trilyon para
dökülmüştür. Bu projenin malî portesi 4 milyar dolardır. Bugün, Ankara-İstanbul arasında yapılan otoyolun yarısının parası bu
projeye verilmiş olsaydı veya şöyle diyelim, bugün, Türkiye’de, 1 180 kilometre otoyol var, yakında 1 400 kilometre olacak; bu 220
kilometrelik kısmın parası bu projeye sarf edilmiş olsaydı, Ankara-İstanbul arasında her gün o binlerce otomobil, yine, 2-3 bin
kamyon, birkaç bin otobüs seyretmezdi...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Fırat, ne kadar süre istiyorsunuz efendim?
AYHAN FIRAT (Devamla) – Efendim, hemen bitireceğim.
BAŞKAN – Peki, hamiyyete endaze olmaz.
Buyurun.
AYHAN FIRAT (Devamla) – Şimdi, muhterem arkadaşlarım, bir de şunu söyleyeyim: Bakın, Türkiye’nin üçte biri kadar olan
İngiltere’de Türkiye’nin 2misli, Türkiye’nin yarısı kadar olan Almanya’da da Türkiye’nin tam 5 misli tren hattı vardır. Almanya,
bugün, trene büyük oranda yatırım yapmaktadır. Paris’ten Lion’a 2 saatte, Paris’ten Londra’ya, Manş’ın altından 3 saatte
gidiyorsunuz, Ankara’dan İstanbul’a, en iyi trenle, 7-8 saatte gidiyorsunuz!.. İşte, ekonomi bu. Toplutaşımacılığa rağbet
etmediğiniz sürece, karayollarındaki bu trafik canavarını da öldüremezsiniz, ekonomiye de faydalı olamazsınız.
Şimdi, muhterem arkadaşlarım, ben, şunu öneriyorum: Gelecek hükümete, bu Hükümete, bu bütçe yılında veya hiç değilse
gelecek bütçe yılında, bu projenin bitirilmesi için ellerinde büyük bir fırsat vardır; tavsiye ediyorum, çift hatlı tren yolunu; hızlı
treni yapsınlar. Bu tren yolu yapıldığı zaman, Ankara-İstanbul arası 400 kilometreye inecektir; iki saatte, bilemediniz ikibuçuk
saatte, Ankara’dan İstanbul’a gitmeniz mümkün olacaktır. Ben, sosyal demokrat bir kişi olarak, Türkiye’yi seven bir insan olarak,
istirham ediyorum, siz de ağırlığınızı koyun, bu ülkenin maddî olanaklarını, bu gibi faydalı projelere yatırmak için elimizden
gelen çabayı gösterelim.
Hepinize saygılar sunuyorum.
Teşekkür ederim, Sayın Başkan.
(CHP ve DSP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Fırat, teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmaya cevap vermek üzere, Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Sayın Nahit Menteşe, buyurun.
DEVLET BAKANI VE BAŞBAKAN YARDIMCISI NAHİT MENTEŞE (Aydın) – Sayın Başkan, sayın milletvekilleri;
Malatya Milletvekilimiz Sayın Ayhan Fırat, önemli bir konuyu bu kürsüde dile getirdiler. Biliyorsunuz, bu konu, uzun süre
münakaşa edilmiştir; yani, karayolu yapımına hız verildiği zaman, acaba, demiryolları ihmal mi edilecektir gibi bir düşünce hâkim
olmuştur; yazılmıştır, çizilmiştir, söylenmiştir. Hatta, ben, 1969 senesinde, Ulaştırma Bakanlığını deruhte ettiğim zaman, bazı
projelerle karşılaştım; yani, çoğu demiryollarının kaldırılması suretiyle, karayollarına önem verilmesi önerilmiştir bu projelerde;
ama, derhal müdahale ettik; dedik ki: “Hem karayollarına önem vereceğiz hem de demiryollarına önem vereceğiz.” Nitekim, 1976
senesinde, Ankara-İstanbul yolunda hızlı tren yapmak suretiyle, âdeta, havayollarıyla rekabet edecek hale getireceğimizi ifade ettik
ve ondan sonra da bunun temelini attık. Arkadaşımızın haklı olarak değindiği gibi, çeşitli devirler geldi geçti, ihmal edildi biraz,
üzerinde o kadar durulmadı; ama, karayollarını, mutlaka, geliştirme mecburiyeti vardır hükümetin gündeminde. Çünkü,
görüyorsunuz, fizikî yetersizlikler birtakım kazalara sebebiyet vermektedir. Onun için, karayollarına aynı hızla devam edilecektir;
fakat, yine, demiryolları ihmal edilmeyecektir, hava ulaşımı da ihmal edilmeyecektir. Hepsi bir arada, bütçe imkânları nispetinde
götürülecektir.
Ben, değerli arkadaşıma, bu mütalaalarından dolayı, bu ilgilerinden dolayı, teşekkürlerimi, Hükümet adına sunmak istiyorum
ve Yüce Meclisi bu vesileyle saygıyla selamlamak istiyorum. (DYP, ANAP, DSP ve CHP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.
3. – Çorum Milletvekili Mehmet Aykaç’ın, köylerimizin ve köylülerimizin sorunlarına ilişkin gündemdışı konuşması ve Devlet
Bakanı İbrahim Yaşar Dedelek’in cevabı
BAŞKAN – Çorum Milletvekili Sayın Mehmet Aykaç, köyler ve köy sorunlarıyla ilgili olmak üzere söz istemişlerdir; buyurun
efendim (RP sıralarından alkışlar)
MEHMET AYKAÇ (Çorum) – Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Yüce Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.
Köylerimizin ve köylülerimizin sıkıntılarını dile getirmek için, gündemdışı söz almış bulunuyorum. Sözlerime başlarken,
Güneydoğu Anadolu Bölgemizde, terörle mücadele ederken şehit olan evlatlarımıza Allah’tan rahmet, yakınlarına sabır, milletimize
başsağlığı diliyorum. Bu meyanda, böyle fevkalade acılı günlerde, devlet büyüklerimizin, konusu eğlence olan toplantılara iştirak
etmelerini de son derece yadırgıyorum. Ayrıca, terörle mücadele konusunda, Hükümetimizin tutumunu ve yaklaşımını bu vesileyle,
yeniden gözden geçirmesini de diliyorum.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; köy ve köylülerimizin problemlerinin pek çoğu şehirlerde oturan halkımız için de
geçerlidir. Nedir bunlar; izahını biraz sonra yapacağım bu konuları anabaşlıklar halinde kısaca belirtmek istiyorum:
1 - Köylerimizin eğitimle ilgili problemleri vardır .
2 - Sağlıkla ilgili problemleri vardır.
3 - Dinî ve ahlakî problemleri vardır.
4- Özellikle köylerimizi ilgilendiren bir problem de, köylünün ürününün para etmemesi, buna mukabil, ürününü elde etmek için
ihtiyaç duyduğu maddelerin ve malzemelerin alabildiğine pahalı olmasıdır. Yine, köylerimizin yolları perişan, susuzluk had safhada,
haberleşme ve ulaşım problemleri de vardır.
Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; köylerimizin önemli problemlerinden birincisi eğitimle ilgili demiştim. Bunları, hepimizin
bildiği gibi, köylerimizin okul eksiği, öğretmen eksiği ve okulların yeterli araç-gereçten yoksun olması olarak sayabiliriz. Bunun yanı
sıra, gözden kaçırılmaması gereken önemli bir eksiklik de il ve ilçelerimizdeki bütün okullarımıza sağlanan yakıt ödeneği köy
okullarımız için sağlanmamaktadır. Seçim çalışması yaparken, seçim bölgemize gittiğimizde, köylülerimizin, Sayın Başkanımızı
da, bendenizi de defalarca sıkıştırdıklarını; çocuklarının, yakıt parası için, okulun odun-kömür parası için babalarını taciz
ettiklerini; oysaki, köydeki bazı çocukların, evlerinde dahi odun-kömürleri olmadığı halde okulun yakıtı için zorlandıklarını
hepimiz bilmekteyiz. Özellikle köy muhtarlarımız, örneğin, Çorum’un Mecitözü İlçesinin Köprübaşı Köyü Muhtarının, Sayın
Başkanımızı defalarca sıkıştırdığını bendeniz biliyorum.
BAŞKAN – Yani, eski ismiyle Horhu demek istiyorsunuz.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Evet; köylerimizin eski ve yeni iki ismi var.
Dolayısıyla sayın milletvekilleri, köylerimizin önemli problemlerinden biri olan eğitim problemini bu yönüyle de
değerlendirmemiz ve köy okullarımıza, yakıt gideri açısından imkân sağlamamız gerekmektedir.
Köylerimizin diğer önemli problemlerinden biri de, sağlık problemidir. Tabiî , şunun bilincindeyiz değerli arkadaşlar; her köye
bir sağlık ocağı açma imkânımız yoktur. Ancak, grup merkezi köylerine, güzergâh...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapandı)
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Sayın Başkan...
BAŞKAN – Konular epeyce çok; onun için, size 3 dakika süre tanıdım.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Tabiî, arkamda diğer Çorum Milletvekilimiz Sayın Başkanımız olunca, ben süreyi dikkate
almamıştım.
BAŞKAN – Hayır; dert, Köprübaşı’nın derdi olunca...
Buyurun.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Teşekkür ediyorum, sağolun.
Değerli milletvekilleri, söylemek istediğim şudur ki, sağlık açısından da güzergâh merkezi köylerimizin yahut da grup merkezi
köylerimizin sağlık ocağı açısından donatılması, bu ihtiyaçlarının karşılanması gerekmektedir.
Yaz ayları yaklaşmaktadır. Sağlık Bakanlığımızın, turistik mekânlara gezici sağlık ekipleri çıkardığını övüne övüne
söylemesine şahit olacağız önümüzdeki günlerde. Bu güzeldir belki; ama, bundan daha önemli ve daha acil olan köylerimizin sağlık
problemlerine de el atmak gerekmez mi değerli arkadaşlar?!.
Üçüncü olarak, dinî ve ahlakî yönden köylülerimizin problemleri vardır. Nedir bunun anlamı: Değerli milletvekilleri, başta resmî
televizyon; yani, devletin televizyon kanalları olmak üzere, diğer televizyon kanallarının da pek çoğu, ülkemizde, genel ahlaka uygun
yayın yapmamaktadır. Bu açıdan, köylülerimiz de, tabiî ki, şehirlerde oturan halkımız kadar şikâyetçidir ve mustariptir; bunun
giderilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, pek çok köyümüzün imam eksiği vardır. Seçim dolayısıyla gezdiğimiz köylerde, bizden imam istediklerini hepimiz
müşahede etmişizdir. Düşününüz, 100 hanelik bir köyde tek bir imam bulunmamaktadır. Oysaki, bir köyde, bir imama duyulan
ihtiyaç, ekmeğe, suya, havaya duyulan ihtiyaç kadar mübremdir. Bunun için, Hükümetimizin tasarruf tedbirlerini bahane etmeyip,
derhal, imam açığı bulunan köylerimize imam tayin etmesini, buradan istirham ediyorum.
Değerli milletvekilleri, bir başka problem, köylülerimizin üretmiş olduğu ürünlerin para etmemesidir. Önümde kabarık bir dosya
var; fakat, bu ilk gündemdışı söz alışım olduğu ve 5 dakikayla da sınırlı olduğunu bildiğim için, süreyi iyi kullanıp, bu dosyayı
size takdim edemedim. Buradan, özetle, sadece şu bilgileri vermek istiyorum.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Sayın Aykaç, bundan sonrası iltimasa girer; lütfen toparlar mısınız.
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Teşekkür ederim.
Değerli arkadaşlar, bakınız, 1994 yılında, bir traktör 284 milyonken -Massey Ferguson 240 marka traktör- soğanın fiyatı belli,
hepsi belli, sadece genel formülü veriyorum: Çiftçimiz, 1994 yılında, 16 ton soğanla bu bahsettiğim traktörden 1 adet alabilirken,
1995 yılında, 60 ton soğanla alabiliyor; 1996 yılındaysa, şu anda elinde bulundurduğu soğandan 235 ton satacak ki 1 adet traktör
alabilsin. 1994 yılında, benim soğan ekicim 16 ton soğan sattığı zaman traktörü alabiliyordu; fakat, bugün, aynı traktörü alabilmek
için 235 ton soğan satması lazım.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN – Toparlar mısınız lütfen...
MEHMET AYKAÇ (Devamla) – Bitiriyorum Sayın Başkan.
Oysaki, değerli milletvekilleri, bugün, çiftçimizin soğanı para etmediği gibi, elinde çürümektedir ve Hükümetimizin himmetini
beklemektedir. Tabiî ki, bunların çözüm yolları da vardır; ancak, sürem bittiği için bunları arz edemiyorum.
Hepinize saygılar sunuyorum. (RP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Aykaç, teşekkür ediyorum.
Gündemdışı konuşmaya cevap vermek üzere, Devlet Bakanı Sayın Dedelek; buyurun.
DEVLET BAKANI İBRAHİM YAŞAR DEDELEK (Eskişehir) – Sayın Başkan, Meclisimizin değerli üyeleri; sözlerime, 33
şehitimize Cenabı Allah’tan rahmet diliyerek başlamak istiyorum.
Değerli Milletvekilimiz, ilk gündemdışı konuşmasını yaptığını söylediler. Aslında, anabaşlıklar halinde söyledikleri,
fevkalade cevap vermeye de güzel hususlardır: “Eğitim konusu, köylerdeki dinî, ahlakî eksikliklerimiz, sağlık problemleri ve ulaşım
problemleri” dediler; ama, biraz zamanın azlığı, biraz da yeni olmanın heyecanıyla hepisine değinemediler. Ben, söylemek
istediklerinize, cevaben, bilgilendirme hususunda, sizlere de yardımcı olmak için bilgi vereceğim.
Köylerimizde eğitim problemi çok fazla yoktur; ancak, özellikle Güneydoğu Anadolu’da geriye dönük on yıl içerisindeki terör
olayları neticesinde fevkalade sıkıntı doğmuş, okullarımız kapalı kalmış; Millî Eğitim Bakanlığımız, geriye dönük 3 yıl
içerisinde, öğretmen atamalarını özellikle Güneydoğu Anadolu’ya yapmak suretiyle, buradaki eğitim boşluğunu doldurmaya
çalışmıştır.
Ayrıca, yıllar önce çok yoğun olan köy nüfusu, sanayileşme süreci içerisinde kırsaldan kente göçlerin olması sonucu büyük bir
azalma olmuş; dolayısıyla, bazı köylerimizde 8-10 arasında öğrenci kalmıştır. Taşımalı eğitim uygulaması, Avrupa’nın en
modern ülkesi olan İsviçre’de bile yıllar önce başlamış bir husustur. Bizde de bu uygulama pek çok yerde başlamış olup, böylece,
öğrencilerimizin daha güzel eğitim yapması, daha fazla hocayla, toplu olarak eğitim yapması sağlanmaktadır.
Konuşmanızda bahsettiğiniz imamların eksikliği konusunda doğrular söz konusudur. Gerçekten, Diyanet İşleri
Başkanlığımıza ne kadar ödenek verilse de, köylerimizdeki bu imam eksikliğini henüz tamamlayabilmiş değiliz; ama, bizim de çok
duyarlı olduğumuz bir konudur; bir an önce tamamlanması hususunda çalışmalarımız olacaktır.
Ulaşım probleminden bahsettiniz. Konumla ilgili olarak, özellikle şunu da söyleyeyim ve bu hususta bir bilgi vereyim: Şu anda
ülkemizde yolu olmayan köy kalmamıştır; ancak, tabiî, yolun nevine göre 320 bin kilometre köy yolu ağı hizmet vermektedir. Bunun
36 bin kilometresi asfalt yoldur, 157 bin kilometresi stabilize yoldur, 74 bin kilometresi tesviyeli yoldur, 53 bin kilometresi ham
yoldur. Yani, yollar açısından sıkıntımız olmamaktadır; ancak, kış aylarında, özellikle karla mücadele çalışmalarında, makine
parkımızın yaşlanmış olmasından dolayı eksiklerimiz olduğu da söylenebilecek hususlardır.
Sağlık problemlerine gelince: Artık, her köye tek tek sağlık ocağı yapma şeklinde değil de, birbirine yakın köyler birleştirilmek
suretiyle, grup köyler şeklinde sağlık ocaklarının yapımı konusunda, son yıllarda bir hayli ilerlemeler olmuştur.
Ben, bu bilgileri size arz ediyor, hepinize saygılar sunuyorum. (RP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Sayın Bakan, teşekkür ediyorum.
Sayın milletvekilleri, gündem dışı görüşmeler tamamlanmıştır.
BAŞKAN – Cumhurbaşkanlığı tezkereleri vardır; Divan üyesi arkadaşım okuyacaklar ve ben de bilgilerinize arz edeceğim.
B) TEZKERELER VE ÖNERGELER
1. – Bosna-Hersek’e gidecek olan Devlet Bakanı İmren Aykut’a, dönüşüne kadar, Millî Savunma Bakanı M. Oltan
Sungurlu’nun vekâlet etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/224)
8 Nisan 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
İslam Konferansı Örgütü Temas Grubu Bakanlar Toplantısına katılmak üzere, 9 Nisan 1996 tarihinde Bosna–Hersek’e gidecek
olan Devlet Bakanı İmren Aykut’un dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Millî Savunma Bakanı M. Oltan Sungurlu’nun vekâlet
etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
2. – Rusya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Ali Talip Özdemir’e, dönüşüne kadar, Kültür Bakanı Agâh Oktay Güner’in vekâlet
etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/225)
8 Nisan 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
IV. Türk İhraç Ürünleri Fuarına katılmak üzere, 9 Nisan 1996 tarihinde Rusya Federasyonuna gidecek olan Devlet Bakanı Ali
Talip Özdemir’in dönüşüne kadar; Devlet Bakanlığına, Kültür Bakanı Agâh Oktay Güner’in vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi
üzerine, uygun görülmüş olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
3. – Japonya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’e, dönüşüne kadar, Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’nun vekâlet
etmesinin uygun görüldüğüne ilişkin Cumhurbaşkanlığı tezkeresi (3/226)
8 Nisan 1996
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Görüşmelerde bulunmak üzere, 10 Nisan 1996 tarihinde Japonya’ya gidecek olan Devlet Bakanı Cemil Çiçek’in dönüşüne
kadar; Devlet Bakanlığına, Devlet Bakanı Abdülkadir Aksu’nun vekâlet etmesinin, Başbakanın teklifi üzerine, uygun görülmüş
olduğunu bilgilerinize sunarım.
Süleyman Demirel
Cumhurbaşkanı
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
4. – İçel Milletvekili Turhan Güven’in, (10/2) Esas Numaralı Meclis Araştırması Komisyonu üyeliğinden çekildiğine ilişkin
önergesi (4/7)
BAŞKAN – Bir istifa önergesi var; okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Üyesi bulunduğum (10/2) esas numaralı Meclis Araştırma Komisyonundan çekiliyorum.
Gereğini arz ederim.
Saygılarımla. 10.4.1996
Turhan Güven
İçel
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
C) GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI VE MECLİS ARAŞTIRMASI ÖNERGELERİ
1. – Erzincan Milletvekili Mustafa Kul ve 9 arkadaşının, yargı bağımsızlığına gölge düşürdüğü iddia edilen olayları
araştırarak alınması gereken tedbirleri belirlemek amacıyla Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/60)
BAŞKAN – Bir Meclis araştırması önergesi vardır; okutuyorum:
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
1995 Aralık ayında, Şırnak’ın Beytüşşebap İlçesinde Seçim Kurulu Başkanını tehdit ettiği için tutuklanan korucu Nesim
Timur, korucuların silahlarıyla birlikte Hükümet Konağını basması üzerine, geceyarısı mahkeme heyeti toplanarak, birkaç saat
önce vermiş oldukları kararlarından vazgeçerek, tutuklu Nesim Timur’u serbest bırakmışlar ve hükümet konağını işgal eden
korucular bu karardan sonra sessizce dağılmışlardır.
27 Mart 1996 günü ise, Sakarya’nın Karasu İlçesinde, TEDAŞ’ta şef olarak çalışan Mehmet İspiroğlu, görevini kötüye
kullanmak ve hakaret etmek suçundan dolayı tutuklanmış, Karasu Belediye Başkanı ve aynı zamanda tutuklu Mehmet
İspiroğlu’nun yakını olan Hasan İspiroğlu’nun çağrısı üzerine, hükümet konağı önünde toplanan 200-300 kişilik bir grubun
tehditleri üzerine, gece saat 22.00’de, asliye ceza mahkemesi, söz konusu tutukluyu serbest bırakmış ve bunun üzerine hükümet
konağı önündeki kalabalık dağılmıştır.
Bu tür olaylar, yargının üstünlüğü ve yargının bağımsızlığı ilkesine gölge düşürmüş olup, vatandaşlarımızın yargı
organlarına karşı güvensizliğine neden olmuştur.
Zamanında önlem alınmaz ise, bu olayları örnek alarak ve emsal göstererek, bu tür olayların olabileceği yolunda ciddî kuşkular
doğmasına neden olabilir.
Bu nedenle, yukarıda belirtilen olayların doğru olup olmadığını tespit etmek ve alınması gereken tedbirleri belirlemek
amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri gereğince bir Meclis araştırması açılmasını saygılarımızla
arz ederiz.
1. Mustafa Kul Erzincan
2. İsmet Atalay Ardahan
3. Ali Şahin Kahramanmaraş
4. Eşref Erdem Ankara
5. Yusuf Öztop Antalya
6. Mahmut Işık Sıvas
7. M. Fatih Atay Aydın
8. Ali Haydar Şahin Çorum
9. Ahmet Güryüz Ketenci İstanbul
10. Nezir Büyükcengiz Konya
BAŞKAN – Bilgilerinize sunulmuştur.
Önerge gündemde yerini alacak, Meclis araştırması açılıp açılmaması hususundaki öngörüşme, sırasında yapılacaktır.
Sayın milletvekilleri, gündemin “Genel Görüşme ve Meclis Araştırması Yapılmasına Dair Öngörüşmeler” kısmına geçiyoruz.
IV. – GENSORU, GENEL GÖRÜŞME, MECLİS SORUŞTURMASI
VE MECLİS ARAŞTIRMASI
A) ÖNGÖRÜŞMELER
1. – Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu tasarruf kesintilerinin değerlendirilmesi konusunda Meclis
araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/17)
BAŞKAN – 1 inci sırada yer alan, Kocaeli Milletvekili Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu tasarruf kesintilerinin
değerlendirilmesi konusunda Anayasında 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması
açılmasına ilikin önergesinin öngörüşmelerine başlayacağız.
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan...
BAŞKAN – Buyurun, Sayın Bedük.
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, Kocaeli Milletvekili Sayın Necati Çelik ve 38 arkadaşının, zorunlu
tasarruf kesintilerinin değerlendirilmesi konusunda Meclis araştırması açılmasına ilişkin vermiş oldukları önergenin ilgili bakanı
Devlet Bakanımız Sayın Ufuk Söylemez’dir ve şu anda, Plan ve Bütçe Komisyonunda kendi bütçesinin görüşülmesi sebebiyle,
burada bulunamamaktadır.
Uygun gördüğünüz takdirde, bu konunun görüşülmesinin bir başka güne ertelenmesini teklif ediyoruz. Arz ederim.
BAŞKAN – Efendim, ben, Hükümeti bir arayayım.
Bahse konu Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergenin görüşülmesine başlayacağız.
Sayın Hükümet?.. Hükümet hazır değil.
Bir defaya mahsus olmak üzere, bahse konu araştırma önergesinin müzakeresi ertelenmiştir.
2. – Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 12 arkadaşının, ülke kaynaklarının tespit edilmesi ve değerlendirilmesi konusunda
Meclis araştırması açılmasına ilişkin önergesi (10/18)
BAŞKAN – Gündemin, bundan sonraki sırasında bulunan önergenin görüşülmesine hazır mıyız?
KÜLTÜR BAKANI AGÂH OKTAY GÜNER (Ankara) – Hazırız.
BAŞKAN – Efendim, ikinci sırada, Konya Milletvekili Mustafa Ünaldı ve 12 arkadaşının, ülke kaynaklarının tespit edilmesi
ve değerlendirilmesi konusunda, Anayasanın 98 inci, İçtüzüğün 102 ve 103 üncü maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması
açılmasına ilişkin önergesinin müzakeresine başlayacağız.
Sayın Hükümet?.. Hazır
SAFFET ARIKAN BEDÜK (Ankara) – Sayın Başkan, bu konuda da gruplar hazır değil. Biz, bütün gruplar olarak, birinci
konuda hazırlığımızı yapmıştık; ancak, Sayın Bakanımız yoklar. İkinci önergenin görüşülmesiyle ilgili olarak diğer grup
başkanvekilleriyle yapmış olduğumuz görüşmelerde, diğer grupların da hazır olmadığını öğrendik.
BAŞKAN – Diğer gruplarda mı hazır değil efendim?
MUSTAFA CUMHUR ERSÜMER (Çanakkale) – Hazır değiliz efendim.
BAŞKAN – Birinci önergede Sayın Hükümet hazır değil, ikincide sayın gruplar hazır değil. Bu mantıktan şu çıkıyor; öyleyse,
üçüncü sıradakini de görüşmeye hazır değiliz; öyle mi efendim?..
O zaman, gruplardan gelen temayül gereğince, gündemindeki konuları görüşmek üzere...
KÂMRAN İNAN (Bitlis) – Sayın Başkan, izniniz olur mu efendim?
BAŞKAN – Buyurun efendim.
KÂMRAN İNAN (Bitlis) – Ufak bir maruzatımı sunmak istiyorum.
BAŞKAN – Estağfurullah efendim; buyurun.
KÂMRAN İNAN (Bitlis) – Türkiye Büyük Millet Meclisinin, genel bütçe olarak, maliyeti, günde 13 milyar liradır, dakikası
125 milyon liradır. 24 Aralık 1995 tarihinde seçildik; dördüncü ayımızı dolduruyoruz. Dört ay içerisinde, Türk Milleti önünde ne
yaptık, bugün ne yapıyoruz... Bu sistem böyle devam edemez Sayın Başkanım... Ya bu Meclis çalışmalı yahut da bu millete
emanetini iade etmemiz lazım.
Saygılar sunuyorum. (ANAP, RP, DSP ve CHP sıralarından alkışlar)
BAŞKAN – Teşekkür ediyorum.
Sayın İnan, Başkanlık sizden farklı düşünüyor değil. Onun için, manzuru âliniz olmuştur ki, dün de evvelki gün de çaba sarf
ettik; ama, arkadaşlarımız, bütçe görüşmesi mazeretini serd ettiler; Başkanlığın yapacağı fazla da bir şey yoktur.
Üzüntülerimle birlikte, gündemindeki konuları görüşmek için, 16 Nisan 1996 Salı günü saat 15.00’te toplanmak üzere, birleşimi
kapatıyorum.

Kapanma Saati: 16.00



V. – SORULAR VE CEVAPLAR
A) YAZILI SORULAR VE CEVAPLARI
1. – İstanbul Milletvekili Halit Dumankaya’nın, bakanlıkça yaptırılan sağlık eğitim kasetlerine ilişkin sorusu ve Sağlık
Bakanı Yıldırım Aktuna’nın yazılı cevabı (7/242)
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Aşağıdaki sorularımın Sağlık Bakanı Sayın Doğan Baran tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasına delaletlerinizi arz
ederim.
Saygılarımla.
Halit Dumankaya
İstanbul
Soru : 1. Bakanlığınızda yaptırılan sağlık eğitim kasetleri için ne kadar meblağ ödenmiştir? Kaç adet kaset basılmıştır.
Kasetler nerelere dağıtılmıştır?
Soru : 2. Kasetler hangi firmaya yaptırılmıştır? ihaleye kaç firma katılmıştır? Kasetlerdeki eğitim konuları kurul tarafından
mı hazırlanmıştır, neyi kapsamaktadır?
T.C.
Sağlık Bakanlığı
Hukuk Müşavirliği 11.4.1996
Sayı : B.10.0.HKM.0.00.00.00-9239/735
Konu : Yazılı Soru Önergesi cevabı
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
İlgi : 15.2.1996 tarih ve A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/242-354/658 sayılı yazıları.
İstanbul Milletvekili Sayın Halit Dumankaya tarafından, Bakanlıkça yaptırılan sağlık eğitim kasetleri ile ilgili olarak verilen
yazılı soru önergesinin cevabı ilişikte sunulmaktadır.
Bilgilerine arz ederim.
Dr. Yıldırım Aktuna
Sağlık Bakanı
İstanbul Milletvekili Sayın Halit Dumarkaya’nın eğitim amaçlı video kasetleri ile alakalı soru önergesinin cevabıdır :
Soru : 1. Bakanlığınızda yaptırılan sağlık eğitim kasetleri için ne kadar meblağ ödenmiştir? Kaç adet kaset basılmıştır.
Kasetler nerelere dağıtılmıştır?
Cevap : 1. Toplumun sağlığını iyileştirmek ve sağlık konusunda bilgi seviyesini yükseltmek, gerekir ise bu konularda halkın
bilinçlendirilmesini temin amacı ile çeşitli sağlık konularını içeren video kasetlerinin, ücretsiz olarak ve İl Sağlık Müdürlükeri
marifetiyle dağıtımı yapılarak, vatandaşların toplu olarak bulundukları (köy kahvehaneleri, köy odaları, kütüphaneler ve benzerî)
mekânlarda gösterilmek üzere, 1 000 000 adet eğitim kaseti alınmış ve bu kasetler için, KDV hariç 33 000 000 000 TL. ödenmiştir.
Eğitim amaçlı video kasetlerinden, illerin nüfusu baz alınarak değişik miktarlarda olmak ve belirlenen amaç ve hedefler
doğrultusunda kullanılmak üzere toplam 600 000 adedi 76 il Sağlık Müdürlüklerine dağıtılmış olup, kalanlar Ana Donatım ve
İkmal Müdürlüğü depolarında bekletilmekte ve dağıtılmaları veya başka maksatla kullanılmaları için çalışmalar sürdürülmektedir.
Soru : 2. “Kasetler hangi firmaya yaptırılmıştır? İhaleye kaç firma katılmıştır? Kasetlerdeki eğitim konuları kurul tarafından
mı hazırlanmıştır, neyi kapsamaktadır?”
Cevap : 2. RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş.’nin 4.8.1993 tarihli yazısı ile, Kanada Sağlık Bakanlınca bir proje
kapsamında millî film stüdyolarında sağlık sorunlarıyla ilgili eğitim kasetleri hazırlatılarak halkın eğitimi için ücretsiz dağıtıldığı
ve bu kaset programlarının ABD başta olmak üzere, gelişmekte olan 56 ülkeye de satılmış bulunduğu ve firmalarınca da aynı
kasetlerin satınalınmış olduğu belirtilerek, Bakanlıkça uygun görülmesi halinde, halk sağlığına katkıda bulunmak amacıyla
sözkonusu kasetlerin, özel kartonet, telif hakları, Türkçe dublaj ve ithal maliyetleri de alınmaksızın, fabrika çıkışı boş kaset
fiyatına yapılması yolunda teklif getirilmiştir.
Bunun üzerine, gelişmiş ülkelerde uygulanmakta olan ve insanların sağlık konusunda video kaset yöntemiyle eğitilmelerine
yönelik sağlık programlarını içeren filmlerin geniş kitlelere dağıtalarak daha fazla insanın aydınlatılmasının ve
bilgilendirilmesinin temini amacıyla, ücretsiz video kaset dağıtımının yapılmasında fayda mülahaza edilmiş ve Makamın
12.8.1993 tarihli Onay’ı ile, Kanada Sağlık Bakanlığınca, millî film stüdyolarında hazırlatılan programların, konu ile iştigal eden
firmalardan gerekli piyasa araştırması yapılarak, bilahara teşkil edilecek Teknik Şartname Hazırlama Komisyonunca hazırlanacak
Şartnameye ve yine bilahara teşkil edilecek Teknik Değerlendirme Komisyonunun görüşleri doğrultusunda satınalma işlemlerinin
başlatılması ve ödeneğinin 3418 sayılı Kanunun 39/b maddesi ile Bakanlığımıza sağlanan gelirlerden karşılanması
kararlaştırılmıştır.
Belirtilen amaçlarla video kaset alınması, Bakanlığımızın Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünün 24.8.1993 tarihli ve
5475 sayılı yazısı ile de uygun görülmüş ve sözkonusu Makam Onayı uyarınca, gerekli piyasa araştırması başlatılmış ve Sanayi
ve Ticaret Bakanlığı Sanayi Genel Müdürlüğünden, İstanbul, Ankara ve Ege Ticaret Odalarından, video kaset üreticileri ve boş
kaset fiyatları hakkında görüşler ve video kaseti işi ile iştigal eden 5 ayrı firmadan boş kaset fiyatları hakkında teklifler alınmıştır.
Yapılan araştırmalar sonunda, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Türk Standartları Enstitüsü ve sanayi odaları ile firmalar
tarafından tek kaset üretici firmanın RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş. olduğu bildirildiğinden, İdarî ve Teknik Şartname
hazırlanarak, eğitim amaçlı video kaseti alımı işi, Fonlar İhale Yönetmeliği hükümlerine göre davetiye usulü ile eksiltmeye
çıkarılmış ve konu ile ilgili mevzuat hükümlerine göre işlemler tamamlanarak video eğitim kasetleri hazırlatılması ihalesi, tek
üretici firma olarak katılan RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş.’ne verilmiştir. Anlaşılacağı üzere, ihaleye tek üretici firma
olarak RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş. katılmış ve konu ile ilgili mevzuat hükülerine göre işlemler tamamlanarak kasetler,
RAKS Elektronik Sanayii ve Ticaret A.Ş.’ne yaptırılmıştır.
Yukarıda belirtildiği gibi, eğitim kasetlerinin orijinalleri, Kanada Sağlık Bakanlığınca, sağlık sorunlarıyla ilgili bir çok konuyu
kapsayacak şekilde ve paket program olarak hazırlanmıştır.
Bu şekilde hazırlanmış olan programlardan, firmaca gereken tercüme ve benzerî işlemler yapılarak kullanıma hazır hale
getirilmek ve ülkemizde karşılaşılan sağlık sorunlarını kapsayan konulara öncelik verilmek üzere; “Diş Çürümesi, Şeker Hastalığı,
Çocuklarla İlgili Kazaların Önlenmesi, Beyin Tümörleri, Kolesterol, Göz Sağlığı, Beyin Felci, Yüksek Tansiyon, Astım, İdrar
Yolları Hastalıkları, Bağırsak Tümörleri, Bebek Bakımı, Lumbago Bel Ağrısı, Doğum Kontrol ve Rahim Kanseri, Kalp
Hastalıkları, Göğüs Kanseri Erken Teşhis, Ülser, Prostat, Guatr ve Romatizma” konulu eğitim kasetlerinin alınması cihetine
gidilmiştir.
Açıklandığı üzere, kasetlerin muhtevası Bakanlığımızca veya ülkemizdeki bir kurul tarafından hazırlanmamış, ancak, hazır
olan eğitim konularını muhtevi paket programlardan, konu itibariyle seçim ve tercihte bulunularak, eğitim konularını muhtevi dolu
kasetlerin, boş kaset fiyatına temin edilmesi sağlanmıştır.
2. – İstanbul Milletvekili Bülent Akarcalı’nın, Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım programında TBMM’nin de temsil
edilmesine ilişkin sorusu ve TBMM Başkanı Mustafa Kalemli’nin yazılı cevabı (7/581)
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına
Aşağıdaki sorularımın T.B.M.M. Başkanı Sayın Mustafa Kalemli tarafından yazılı olarak cevaplandırılmasını saygılarımla
arz ederim.
Bülent Akarcalı
İstanbul
Türkiyeyi tanıtmak üzere Belçika’da EUROPALİA adı altında bir festival düzenlenmektedir. Türkiye’de organizasyon
Dışişleri Bakanlığı tarafından bir iş adamına verilmiş olan bu festival hakkında T.B.M.M.’ye hiç bilgi verilmemiştir.
1. Bu konuda T.B.M.M.’yi aydınlatmayı düşünür müsünüz?
2. T.B.M.M.’nin böylesine önemli bir tanıtım programında yer almasını sağlamak gerekmez mi?
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı
Genel Sekreterliği
Kanunlar ve Kararlar Dairesi Başkanlığı
Sayı : A.01.0.GNS.0.10.00.02-7/581-1102/2851
Sayın Bülent Akarcalı
İstanbul Milletvekili
İlgi : 2.4.1996 tarihli yazılı soru önergeniz.
Türkiye Europalia Festivalinin tanıtım programında T.B.M.M.’nin de temsil edilmesine ilişkin ilgi önergenizde yer alan
sorularınız aşağıda cevaplandırılmıştır.
Bilgilerinizi rica ederim.
Saygılarımla.
Mustafa Kalemli
Türkiye Büyük Millet Meclisi
Başkanı
19 uncu Yasama Döneminde aynı konuda Başkanlığımıza yönelttiğiniz yazılı soru önergenizin cevabı, 6.6.1995 tarihli 119
uncu Birleşim Tutanağında yayımlanmıştır.
İçtüzüğün 98 inci maddesi kapsamına girmeyen önergenize verilecek başka bir cevap bulunmamaktadır.