KONUSUNDA İŞBİRLİĞİNE DAİR SÖZLEŞMENİN
ONAYLANMASININ UYGUN BULUNDUĞU
HAKKINDA KANUN
|
Kanun No. 5049 |
|
Kabul Tarihi : 14.1.2004 |
MADDE 1. - Türkiye
tarafından 5.12.2001 tarihinde Lahey’de imzalanan “Çocukların Korunması ve
Ülkelerarası Evlat Edinme Konusunda İşbirliğine Dair Sözleşme”nin onaylanması
uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
ÇOCUKLARIN KORUNMASI VE ÜLKELERARASI
EVLÂT EDİNME KONUSUNDA İŞBİRLİĞİNE DAİR
SÖZLEŞME
Bu Sözleşmeyi imzalayan Devletler,
Kişiliğinin uyumlu gelişmesi için, çocuğun bir aile ortamında, mutluluk,
sevgi ve anlayışla yetişmesi gereğini kabul ederek,
Her Devletin, çocuğun asıl ailesinde kalmasını sağlayacak uygun
tedbirleri öncelikle alması lüzumunu hatırlatarak,
Uygun bir ailenin menşe Devletinde bulunamadığı bir çocuğa ülkelerarası
evlât edinmenin devamlı bir aile sağlayabileceğinin yararı idrak edilerek,
Ülkelerarası evlât edinmelerin çocuğun yüksek yararları dahilinde yapılması
ve onun temel haklarını güvence altına alarak çocukların kaçırılmasının,
satımının veya ticaretinin önlenmesine dair koruyucu tedbirlerinin alınması
zaruretine inanmış olarak,
Bu amaca yönelik ortak kurallar oluşturmak amacıyla, özellikle Çocuk Haklarına
Dair 20 Kasım 1989 tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesi ve Çocukların Refahı
ve Korunması ile Ulusal Düzeyde Evlât Edinme ve Aile Nezdinde Yerleştirmeye
İlişkin Sosyal ve Yasal İlkeler Hakkında Birleşmiş Milletler Bildirisinde
öngörülen ilkeler başta olmak üzere uluslararası belgelerde öngörülen ilkeler
göz önünde tutularak, (Genel Kurulun 3 Aralık 1986 tarihli ve 41/85 sayılı
Kararı),
Aşağıdaki hükümlerde anlaşmışlardır.
BÖLÜM I
SÖZLEŞMENİN KAPSAMI
Madde 1
Sözleşmenin Amaçları:
a) Ülkelerarası evlât edinmelerin, çocuğun yüksek yararlarına ve
uluslararası hukukun ona tanıdığı temel haklara uyularak yapılması için
koruyucu tedbirleri tesis etmek;
b) Bu önlemlere uyulmasını sağlamak ve böylece çocukların kaçırılmasını,
satımını ve ticaretini önlemek için Âkit Devletler arasında bir işbirliği
sistemi kurmak;
c) Sözleşmeye uygun olarak gerçekleştirilen evlât edinmelerin Âkit
Devletlerce tanınmasını sağlamaktır.
Madde 2
(1) Sözleşme, mutat meskeni bir Âkit Devlette (“Menşe Devlet”) bulunan
bir çocuğun, mutat meskeni diğer bir Âkit Devlette (Kabul Eden Devlet) bulunan
bir kişi veya eşler tarafından, menşe Devlette evlât edinildikten sonra kabul
eden Devlete götürülmüş olması, götürülmekte olması veya götürülmek üzere
olması hallerinde uygulanır.
(2) Sözleşme ancak devamlı bir ana, baba-çocuk ilişkisi kuran evlât
edinmeler hakkında uygulanır.
Madde 3
17. Maddenin (c) bendinde sözü edilen anlaşmalar, çocuk 18 yaşına
girmeden önce yapılmamış ise Sözleşmenin uygulanması sona erer.
BÖLÜM II
ULUSLARARASI EVLÂT EDİNMELERİN ŞARTLARI
Madde 4
Sözleşmenin kapsamına giren bir evlât edinme, menşe Devleti yetkili
makamlarınca ancak aşağıdaki hallerde gerçekleştirilecektir:
a) Çocuğun evlât edinmeye uygun olduğunun tespiti;
b) Çocuğun menşe Devletinde yerleştirilme imkânları gerekli şekilde
incelendikten sonra, ülkelerarası bir evlât edinmenin, çocuğun yüksek
yararlarına uygun olduğunun tespiti;
c) Aşağıdaki hususların sağlanmış olması:
(1) Evlât edinme için muvafakati zorunlu olan kişi, kurum ve makamlarla
gerekli görülen hallerde istişarede bulunulmuş ve özellikle bir evlât edinmenin
çocuğun asıl ailesi ile olan hukukî ilişkisini sona erdirip erdirmediği ve
rızalarının sonuçları hakkında gereğince bilgi verilmiş olması;
(2) Söz konusu kişi, kurum ve makamların rızalarının serbestçe ve yasal
şekle uygun olarak beyan edilmiş ve açıkça veya yazılı olarak verilmiş olması;
(3) Bu muvafakatlerin para veya herhangi bedel mukabili elde edilmemiş
ve muvafakatlerden vazgeçilmemiş olması; ve
(4) Ananın rızası gerekmekte ise, ancak çocuğun doğumundan sonra
verilmiş olması;
d) Çocuğun yaşına ve olgunluğuna ilişkin şu hususların sağlanmış olması:
(1) Çocuğun evlât edinmenin sonuçları ve gerekli ise buna rızası
hakkında yeterince bilgilendirilmiş ve kendisiyle istişarede bulunulmuş olması;
(2) Çocuğun arzu ve görüşlerinin nazara alınmış olması;
(3) Çocuğun evlât edinmeye muvafakati gerekli ise bunun serbestçe ve
aranan yasal şekillere uygun olarak verilmiş bulunduğu ve muvafakatin açıkça
veya yazılı olarak verildiği hususunun tespit edilmiş olması; ve
(4) Bu muvafakatin para ya da herhangi bedel mukabili elde edilmemiş
olması.
Madde 5
Sözleşmenin öngördüğü evlât edinmeler, kabul eden Devletin yetkili
makamlarınca ancak aşağıdaki hallerde gerçekleştirilecektir;
a) Evlât edinecek olan ebeveynin, evlât edinme vasıflarına sahip ve
uygun olduğunun tespit edilmesi,
b) Gerekli görüldüğü takdirde evlât edinecek
ebeveyn ile istişarede bulunulmasının sağlanmış olması,
c) Çocuğun bu Devlete girmesine ve orada sürekli ikâmetine izin verilmiş
veya verilecek olmasının tespit edilmesi.
BÖLÜM III
MERKEZÎ MAKAMLAR VE YETKİLENDİRİLMİŞ
ORGANLAR
Madde 6
(1) Her Âkit Devlet, Sözleşmeyle kendilerine yüklenen görevleri yerine
getirmek üzere bir Merkezî Makam tayin edecektir.
(2) Federal Devletler veya birden çok hukuk sistemine veya özerk toprak
birimlerine sahip bulunan Devletler birden çok Merkezî Makam tayin etmek ve
bunların görev alanlarını bölge veya kişiler itibarî ile serbestçe belirlemek
hakkına sahiptir. Birden fazla Merkezî Makam tayin etmek durumunda olan bir
Devlet, söz konusu bu Devlet içinde uygun Merkezî Makama iletmek üzere her
türlü başvurunun yapılabileceği bir Merkezî Makam belirler.
Madde 7
(1) Merkezî Makamlar, çocukların korunmasını temin etmek ve Sözleşmenin
diğer hedeflerini gerçekleştirmek için kendi aralarında ve Devletlerinin
yetkili makamları arasında işbirliği yapacaktır.
(2) Merkezî Makamlar, aşağıdaki tüm uygun önlemleri doğrudan alacaktır:
a) Evlât edinmeye ilişkin kendi Devletlerinin kanunları ile istatistik
ve standart formlar gibi, diğer genel bilgileri sağlamak,
b) Sözleşmenin işlerlik kazanması hakkında karşılıklı bilgilendirmeyi
sürdürmek ve mümkün olduğu kadar bunun uygulanmasına yönelik engelleri bertaraf
etmek.
Madde 8
Merkezî Makamlar, kendiliğinden veya kamu makamlarının aracılığı ile bir
evlât edinmeden dolayı haksız maddî veya diğer kazancın önlenmesi ve
Sözleşmenin amaçlarına aykırı her türlü uygulamanın yasaklanması için tüm
gerekli tedbirleri alacaktır.
Madde 9
Merkezî Makamlar, kendiliğinden veya kamu makamları ya da kendi
Devletine yetkili kılınan kuruluşları aracılığıyla özellikle aşağıdaki
hususlarda tüm uygun tedbirleri alacaktır:
a) Evlât edinmenin gerçekleşmesi için zaruri görüldüğü takdirde çocuğun
ve evlât edinecek ebeveynin durumuna ilişkin bilgilerin toplanması, saklanması
ve değişimi;
b) Evlât edinmeye yönelik işlemlerin kolaylaştırılması, izlenmesi ve
hızlandırılması;
c) Kendi Devletinde evlât edinme danışmanlığı ve evlât edinme sonrası
hizmetlerinin geliştirilmesinin sağlanması;
d) Ülkelerarası evlât edinme konusundaki deneyimlerin
değerlendirilmesine yönelik genel raporların teati edilmesi;
e) Kendi Devletinin mevzuatı mümkün kıldığı ölçüde, diğer Merkezî
Makamların ya da kamu makamlarının evlât edinmenin özel bir durumu hakkında
bilgi istemine dair haklı taleplerine cevap verilmesi.
Madde 10
Yetkili kılınma hakkı, sadece kendilerine tevdi edilebilecek görevleri
lâyıkıyla yerine getirmeye ehil olduğunu kanıtlayan kuruluşlara verilecek ve
bunlar tarafından sürdürülecektir.
Madde 11
Yetkili kılınan kuruluş:
a) Kendisini yetkili kılan Devletin yetkili makamları tarafından tespit
edilen şartlar ve sınırlar dahilinde, münhasıran kazanç sağlamaya yönelik
olmayan amaçlar takip eder;
b) Ülkelerarası evlât edinme alanında faaliyette bulunmak için ahlâki
değerler ve eğitim ve tecrübeleriyle tanınmış kişilerce sevk ve idare edilir;
c) Bu kuruluşun kimlerden oluşacağı, işleyişi ve malî durumu, ilgili
Devletin yetkili makamlarının denetimine tâbidir.
Madde 12
Bir Âkit Devlette yetkili kılınan bir kuruluş, diğer bir Âkit Devlette,
her iki Devletin yetkili makamları tarafından, yetkili kılınması şartıyla
faaliyette bulunabilecektir.
Madde 13
Merkezî Makamların tayini ve gerektiğinde görevlerinin kapsamı, yetkili
kuruluşların ad ve adresleri de dahil olmak üzere, her Âkit Devlet tarafından
Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansının Daimi Bürosuna bildirilecektir.
BÖLÜM IV
ÜLKELERARASI EVLÂT EDİNMEDE USULÎ ŞARTLAR
Madde 14
Bir Âkit Devlette mutat meskeni bulunan kişiler diğer bir Âkit Devlette
mutat meskeni bulunan bir çocuğu evlât edinmeyi arzu ettiklerinde, kendi mutat
mesken Devletinin Merkezî Makamına başvuracaklardır.
Madde 15
(1) Kabul eden Devletin Merkezî Makamı, başvuruda bulunanların evlât
edinme ehliyetine sahip ve elverişli olduklarına kanaat getirirse, bu kişilerin
kimliği, ehliyeti, evlât edinmeye elverişliliği, geçmişi, ailesi ve sağlık
geçmişi, sosyal çevresi, evlât edinme sebepleri, bakımına hak kazanacağı
çocukların özelliği ile birlikte uluslararası bir evlât edinmeyi üstlenme
yeteneği hakkında bilgileri içeren bir rapor düzenleyecektir.
(2) Merkezî Makam, bu raporu menşe Devleti Merkezî Makamına iletecektir.
Madde 16
(1) Menşe Devleti Merkezî Makamı çocuğun evlât edinilmeye müsait
bulunduğuna kanaat getirirse;
a) Çocuğun kimliği, evlât edinilmeye uygunluğu, geçmişi, sosyal çevresi,
ailevî geçmişi, kendisinin ve ailesinin sağlık geçmişi ve çocuğun özel herhangi
bir ihtiyacı hakkında bilgileri içeren bir rapor düzenler,
b) Raporda, çocuğun yetişme koşulları ile etnik, dinî ve kültürel geçmişi
göz önünde bulundurulur,
c) 4. maddede öngörülen muvafakatların alınmasını sağlar, ve
d) Özellikle çocuk ve evlât edinecek olanlar hakkındaki raporlara
dayanarak, öngörülen yerleştirmenin çocuğun yüksek yararlarına uygun olup
olmadığını belirler.
(2) Merkezî Makam, menşe Devletinde ana babanın kimliğinin açıklanmaması
gerekiyorsa bu hususu da dikkate alarak çocuk hakkındaki gerekli muvafakatların
alındığının tevsiki ve çocuğun yerleştirilmesinin sebepleri hakkındaki
raporunu, kabul eden Devletin Merkezî makamına yollar.
Madde 17
Bir çocuğun menşe Devletinde evlât edinecek olan ebeveyne teslimine,
ancak aşağıdaki şartlarda karar verilebilecektir:
a) Söz konusu Devletin Merkezî Makamı evlât edinecek olan ebeveynin
muvafakatini almış ise,
b) Menşe Devleti Merkezî Makamı veya bu Devletin hukuku onaylamayı
zorunlu kılıyorsa, kabul eden Devletin Merkezî Makamı tarafından da bu karar
onaylanmış ise,
c) Her iki devletin Merkezî Makamları, evlât edinme işinin
yürütülebileceği konusunda anlaşmış ise, ve
d) Sözleşmenin 5. maddesine uygun olarak, evlât edinecek olan ebeveynin,
evlât edinme ehliyetine ve elverişliliğine sahip bulunduğu ve çocuğun kabul
eden Devlete girmesine ve orada sürekli ikametine izin verilmiş olduğu veya
verileceği hususları tespit edilmiş ise.
Madde 18
Her iki Devletin Merkezî Makamları, çocuğun menşe Devletinden çıkışı ve
kabul eden Devlete girişi ile orada sürekli ikamet izinlerini alması için
gerekli tüm tedbirleri alacaklardır.
Madde 19
(1) Çocuğun kabul eden Devlete nakli, ancak 17. maddede öngörülen
şartların yerine getirilmesi halinde gerçekleştirilebilecektir.
(2) Her iki Devletin Merkezî Makamları bu yer değiştirmenin güvenli ve
uygun şartlarda ve mümkünse evlât edinen veya edinecek olan ebeveynin
refakatinde gerçekleşmesini sağlayacaklardır.
(3) Bu yer değiştirme gerçekleşmezse, 15. ve 16. maddelerde öngörülen
raporlar, gönderen makamlara iade edilecektir.
Madde 20
Merkezî Makamlar, evlât edinme süreci ve onu sonuçlandırmaya yönelik
alınan tedbirler ile birlikte eğer bir deneme süresi gerekli kılınmakta ise yer
değiştirme konusunda kaydedilen gelişmeler hakkında birbirlerine bilgi vermeyi
sürdüreceklerdir.
Madde 21
(1) Evlât edinme çocuğun kabul eden devlete naklinden sonra yapılacaksa
ve bu Devletin Merkezî Makamı, çocuğun evlât edinecek olan ebeveynin yanında
kalmasının artık onun yüksek yararlarına uygun olmadığına kanaat getirirse,
çocuğun korunmasına yönelik olarak özellikle aşağıdaki tedbirleri alacaktır:
a) Çocuğun, evlât edinecek olan ebeveynden geri alınması ve geçici olarak
bakımının sağlanması,
b) Menşe Devleti Merkezî Makamı ile istişarede bulunarak, çocuğun evlât
edinilmesi amacı ile, gecikmeksizin yeniden yerleştirilmesinin sağlanması veya
bu uygun görülmezse, uzun süreli olarak alternatif bakımının sağlanması; bir evlât
edinme, menşe Devletin Merkezî Makamı yeni evlât edinecek olan ebeveyn hakkında
yeterli şekilde bilgilendirilmeden önce gerçekleşmeyecektir.
c) Son bir çare olarak, eğer çocuğun yararları gerektirmekte ise
dönmesinin kararlaştırılması.
(2) Bu madde uyarınca alınacak tedbirler hakkında, çocuğun özellikle
yaşı ve idrak gücü gözönünde tutularak, istişarede bulunulması ve gerekmekte
ise çocuğun rızasının alınması sağlanacaktır.
Madde 22
(1) İşbu Bölüm altında bir Merkezî Makama tanınan görevler, kendi Devletinin
kanunlarının cevaz verdiği ölçüde, III. Bölüm uyarınca yetkili kılınan kamu
makam veya kuruluşları tarafından yerine getirilebilir.
(2) Bir Âkit Devlet, Sözleşme Depozitörü nezdinde, 15 ilâ 21. maddelerde
Merkezî Makama tevdi edilen görevlerin, bu Devletteki kanunların cevaz verdiği
ölçüde ve söz konusu Devletin yetkili makamlarının denetimine tâbi olarak
aşağıdaki niteliklere sahip kişi veya kuruluşlarca yerine getirilebileceğini
beyan edebilir:
a) İşbu Devlette aranan, dürüstlük, meslekî yetenek, deneyim ve
sorumluluk koşullarına sahip iseler, ve
b) Ülkelerarası evlât edinme alanında faaliyette bulunmak için, ahlâki
standartlar, eğitim veya deneyimler açısından yeterli iseler.
(3) 2. fıkrada öngörülen beyanı yapan bir Âkit Devlet, bu kişi ve kuruluşların
ad ve adreslerini Lahey Uluslararası Özel Hukuk Konferansının Daimi Bürosuna
düzenli olarak bildirecektir.
(4) Bir Âkit Devlet, Sözleşme Depozitörü nezdinde, mutat meskeni kendi
ülkesinde bulunan çocukların evlât edinilmesinin ancak Merkezî Makamlara tevdi
edilen görevlerin 1. fıkraya uygun olarak yerine getirilmesi kaydı ile
gerçekleşebileceğini beyan edebilir.
(5) 2. fıkraya göre bir beyanın yapılmış olması halinde dahi, 15. ve 16.
maddelerde öngörülen raporlar, her durumda Merkezî Makam veya diğer makam ve
kuruluşların sorumlulukları altında, 1. fıkraya uygun olarak düzenlenecektir.
BÖLÜM V
EVLÂT EDİNMENİN TANINMASI VE SONUÇLARI
Madde 23
(1) Sözleşmeye uygunluğu, yapıldığı Devletin yetkili makamı tarafından
tevsik edilen bir evlât edinme, diğer Âkit Devletlerde kanunen tanınır. Tevsik
belgesi 17. maddenin (c) bendinde öngörülen onayların zamanını ve kimler
tarafından verilmiş olduğunu belirler.
(2) Her Âkit Devlet imza, tasdik, kabul, tasvip veya katılım sırasında,
Sözleşme Depozitörüne kendi Devletinde tevsik belgesi düzenlemeye yetkili olan
makam veya makamların kimliğini ve görevlerini bildirir. Söz konusu Âkit Devlet
ayrıca bu makamların tayinindeki herhangi değişikliği de Depozitöre
bildirecektir.
Madde 24
Bir Âkit Devlette, bir evlât edinmenin tanınması, çocuğun yüksek
yararları da dikkate alınarak, ancak kamu düzenine açıkça aykırı bulunmakta ise
reddedilebilir.
Madde 25
Her Âkit Devlet, Sözleşme Depozitörüne bu Sözleşmenin 39. maddesinin 2.
fıkrasının uygulanması ile ilgili olarak yapılan bir anlaşmaya göre
gerçekleştirilmiş olan evlât edinmeleri tanımak yükümlülüğünde olmayacağını
beyan edebilir.
Madde 26
(1) Bir evlât edinmenin tanınması şu hususları ihtiva eder:
a) Çocuk ile evlât edinen ebeveyn arasındaki yasal ana, baba-çocuk ilişkisini,
b) Evlât edinen ebeveynin çocuğa karşı velâyet sorumluluğunu,
c) Çocuk ile ana ve babası arasında evlât edinmeden önce mevcut olan
hukukî ilişkinin, evlât edinmenin gerçekleştiği Âkit Devlette de bu sonucu
doğurması halinde, sona ermesini.
(2) Bir evlât edinme hali, daha önce mevcut olan yasal ana, baba-çocuk
ilişkisinin sona ermesi sonucunu doğuruyorsa, çocuk, kabul eden Devlette ve
evlât edinmenin tanıdığı diğer bir Âkit Devlette, bu Âkit Devletlerin her
birinde sahip olduğu evlât edinmeden doğan haklardan aynen yararlanacaktır.
(3) Bir önceki fıkra hükümleri, evlât edinmeyi tanıyan Âkit Devlette
yürürlükte bulunan ve çocuğun daha lehine olan hükümlerin uygulanmasını
engellemez.
Madde 27
(1) Menşe Devlette gerçekleşen bir evlât edinme, daha önceki mevcut
yasal ana, baba-çocuk ilişkisinin sona ermesi sonucunu doğurmuyorsa, Sözleşmeye
uygun olarak evlât edinmeyi tanıyan, kabul eden Devlette de, aşağıdaki
şartlardan birinin varlığı halinde bu sonucu doğuran bir evlât edinmeye
dönüştürülebilir:
a) Eğer kabul eden Devletin kanunları buna cevaz vermekte ise,
b) Eğer 4. maddenin (c) ve (b) bentlerinde öngörülen muvafakatlar böyle
bir evlât edinme amacıyla verilmiş veya verilmekte ise.
(2) 23. madde, evlât edinmeye dönüştürme kararlarına uygulanır.
BÖLÜM VI
NİHAÎ HÜKÜMLER
Madde 28
İşbu Sözleşme, bir menşe Devletin, mutat meskeni bu Devlette bulunan bir
çocuğun evlât edinilmesinin söz konusu Devlette gerçekleşmesini şart koşan veya
onun evlât edinmeden önce kabul eden Devlette yerleştirilmesini veya o Devlete
gönderilmesini yasaklayan herhangi bir kanun hükmünü etkilemez.
Madde 29
Evlât edinmenin aynı aileye mensup kişiler arasında gerçekleşmesi veya
menşe Devletin yetkili makamı tarafından öngörülen şartlara riayet edilmiş
olması halleri dışında, evlât edinecek olan ebeveyn ile çocuğun anne ve babası
veya çocuğun bakımını üstlenmiş kişi arasında 4 üncü maddenin (a) ilâ (c)
bentleri ile 5. maddenin (a) bendindeki şartlar yerine getirilinceye kadar bir
ilişki kurulmayacaktır.
Madde 30
(1) Bir Âkit Devletin yetkili makamları çocuğun kökeni hakkında,
özellikle anne, babasının kimliği ile geçmişteki sağlığına ilişkin bilgiler de
dahil olmak üzere, elde ettikleri bilgilerin gizli tutulmasını
sağlayacaklardır.
(2) Yetkili makamlar, çocuğun veya temsilcisinin bu bilgilere, o
devletin kanunlarının müsaade ettiği ölçüde gereken rehberliği yaparak
erişmesini sağlayacaklardır.
Madde 31
30. madde hükümleri saklı kalmak üzere, özellikle 15. ve 16. maddelerde
belirtilenler de dahil, Sözleşmeye uygun olarak toplanmış veya gönderilmiş
kişisel bilgiler, ancak elde edilme veya gönderilme amaçları doğrultusunda
kullanılacaktır.
Madde 32
(1) Hiç kimse ülkelerarası bir evlât edinme ile ilgili bir faaliyetten
dolayı haksız maddî veya diğer kazanç elde edemez.
(2) Evlât edinmeye katılmış olan kişilerin sadece, makul meslekî
ücretlerini içeren masraf ve harcamaları talep edilebilir veya ödenebilir
(3) Bir evlât edinmeye katılmış olan kuruluşların yönetici, idareci ve
memurları verdikleri hizmete oranla makul olmayan ölçüde yüksek ücret
alamazlar.
Madde 33
Bir yetkili makam, Sözleşmenin herhangi bir hükmüne riayet edilmediğini
veya riayet edilmeyeceği konusunda ciddi bir risk bulunduğunu tespit ederse
kendi Devletinin Merkezî Makamını derhal haberdar eder. Bu Merkezî Makam, gerekli
tedbirlerin alınmasını sağlayacaktır.
Madde 34
Bir belgenin gönderildiği Devletin yetkili makamı talep ettiği takdirde,
aslının onaylı bir tercümesi gönderilecektir. Aksi kararlaştırılmadıkça tercüme
masrafları evlât edinecek olan ebeveyn tarafından karşılanacaktır.
Madde 35
Âkit Devletlerin yetkili makamları evlât edinme işlemlerini süratle
yürütecektir.
Madde 36
Evlât edinme hakkında farklı toprak birimlerinde iki veya daha ziyade
hukuk sisteminin uygulandığı bir Devlette;
a) Bu Devletteki mutat meskene yapılan herhangi bir atıf, bu Devletin
bir toprak birimindeki mutat meskene yapılan atıf olarak yorumlanacaktır.
b) Bu Devletin kanununa yapılan herhangi bir atıf, ilgili toprak
biriminde yürürlükte olan kanuna yapılan atıf olarak yorumlanacaktır.
c) Bu Devletin yetkili makamlarına veya kamu kuruluşlarına yapılan
herhangi bir atıf ilgili toprak biriminde yetkili kılınan makamlara yapılan
atıf olarak yorumlanacaktır.
d) Bu Devletin yetkili kılınan kuruluşlarına yapılan herhangi bir atıf,
ilgili toprak biriminde yetkili kılınan kuruluşlara yapılan atıf olarak
yorumlanacaktır.
Madde 37
Evlât edinmede farklı kategorideki kişilere, iki veya daha ziyade hukuk
sistemlerinin uygulandığı bir Devlet açısından, söz konusu Devlet hukukuna
yapılan herhangi bir atıf, bu Devlet hukukunun tayin ettiği hukuk sistemine
atıf olarak yorumlanacaktır.
Madde 38
Birleştirilmiş bir hukuk sistemine sahip bir Devletin, Sözleşmeyi
uygulamak zorunda olmadığı durumlarda, evlât edinme konusunda kendi hukuk
kuralları bulunan farklı toprak birimlerine sahip bir Devlet de, Sözleşmeyi
uygulamakla yükümlü değildir.
Madde 39
(1) Sözleşme, Âkit Devletlerin taraf oldukları ve bu Sözleşme ile
düzenlenen konulara ilişkin hükümleri içeren herhangi milletlerarası belgeyi,
bu belgeye taraf olan Devletlerin aksi yönde bir beyanı bulunmadıkça etkilemez.
(2) Her Âkit Devlet, bir veya birden çok diğer Âkit Devletlerle
karşılıklı ilişkilerinde Sözleşmenin uygulanmasını geliştirmek amacı ile
anlaşmalar yapabilir. Bu anlaşmalar ile, sadece 14 ilâ 16. ve 18 ilâ 21.
maddelerdeki hükümler bertaraf edilebilir. Böyle bir anlaşmayı yapan Devletler,
bir suretini Sözleşme Depozitörüne tevdi edecektir.
Madde 40
Bu Sözleşmeye herhangi bir çekince konulmayacaktır.
Madde 41
Sözleşme, kabul eden Devlet ile menşe Devletinde yürürlüğe girdikten
sonra, 14. madde uyarınca yapılan bir başvurunun alındığı her halde
uygulanacaktır.
Madde 42
Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansı Genel Sekreteri, Sözleşmenin
uygulamadaki işlerliğini gözden geçirmek amacı ile bir Özel Komisyonu düzenli
aralıklarla toplantıya davet edecektir.
BÖLÜM VII
NİHAÎ HÜKÜMLER
Madde 43
(1) Sözleşme, Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansının onyedinci
toplantısında temsil edilen ve bu toplantıya katılan diğer Devletlerin imzasına
açıktır.
(2) Sözleşme, onaylanacak, kabul veya tasvip edilecek ve onay, kabul
veya tasvip belgeleri Sözleşme Depozitörü olarak Hollanda Krallığı Dışişleri
Bakanlığına tevdi edilecektir.
Madde 44
(1) Sözleşmenin 46. maddesinin 1. fıkrasına uygun olarak yürürlüğe girmesinden
sonra her Devlet Sözleşmeye katılabilecektir.
(2) Katılma belgesi Depozitöre tevdi edilecektir.
(3) Söz konusu katılma, sadece katılan Devlet ile bu katılmaya 48.
maddenin (b) bendinde öngörülen bildiriyi aldıktan sonra altı ay içerisinde itiraz
etmeyen Âkit Devletler arasındaki ilişkiler bakımından hüküm ifade edecektir.
Bir katılımdan sonra, her Devlet tarafından Sözleşmenin onaylanması, kabulü
veya tasvibi sırasında ayrıca bu yönde bir itiraz yapılabilir. Bu itirazlar
Depozitöre bildirilecektir.
Madde 45
(1) Bu Sözleşme ile düzenlenen konular hakkında farklı hukuk
sistemlerinin uygulandığı iki veya daha çok toprak birimine sahip olan bir
Devlet imza, onay, kabul, tasvip veya katılma sırasında Sözleşmenin bu toprak
birimlerinin hepsinde veya bunlardan sadece birinde veya bir kaçında
uygulanacağını beyan edebilir ve her zaman yapacağı bir bildirimle bu beyanını
değiştirebilir.
(2) Böyle bir beyan Depozitöre bildirilecek ve Sözleşmenin uygulanacağı
toprak birimleri açıkça belirtilecektir.
(3) Eğer bir Devlet bu madde uyarınca bir beyanda bulunmazsa, Sözleşme
bu Devletin bütün toprak birimlerine teşmil edilecektir.
Madde 46
(1) Sözleşme 43. maddede öngörülen üçüncü onay, kabul veya tasvip
belgesinin tevdiinden itibaren üçüncü ayı takip eden ayın ilk gününde yürürlüğe
girecektir.
(2) Sözleşme diğer taraftan;
a) Sonradan onaylayan, kabul veya tasvip eden her Devlet yönünden onay,
kabul, tasvip veya katılım belgesinin tevdiinden itibaren üçüncü ayı takip eden
ayın ilk gününde,
b) Sözleşmenin 45. maddesi uyarınca teşmil edildiği bir toprak birimine
ilişkin olarak, bu maddede öngörülen bildirimin yapılmasını izleyen üç aylık
sürenin bitiminden sonraki ayın ilk gününde, yürürlüğe girecektir.
Madde 47
(1) Sözleşmeye taraf olan bir Devlet, Depozitöre yapacağı yazılı bir
bildirimle Sözleşmeden çekilebilir.
(2) Sözleşmenin feshi, Depozitör tarafından bildirimin alındığı tarihi
izleyen oniki aylık sürenin sona erdiği tarihi takip eden ayın ilk gününden
itibaren geçerlilik kazanacaktır. Bildirimde Sözleşmenin feshinin daha uzun bir
süre sonra sonuç doğurması ayrıca belirtilmişse, fesih bildiriminin Depozitör
tarafından alınmasından itibaren söz konusu sürenin bitiminde, geçerlilik
kazanacaktır.
Madde 48
Depozitör, Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansına üye olan
Devletlerle, Onyedinci Dönem Toplantısına katılan Devletlere, 44. madde
hükümlerine uygun olarak Sözleşmeye katılacak Devletler de dahil olmak üzere
aşağıdaki hususları tebliğ edecektir:
a) 43. maddede öngörülen imza, onay, kabul ve tasvipleri,
b) 44. maddede öngörülen katılımları ve bu katılmalara karşı itirazları,
c) 46. madde hükümlerine uygun olarak Sözleşmenin yürürlüğe gireceği
tarihi,
d) 22., 23., 25. ve 45. maddelerde belirtilen beyan ve atamaları,
e) 39. maddede öngörülen anlaşmaları,
f) 47. maddede yer alan fesihleri.
Bunu teyiden, usulüne uygun olarak yetkili kılınan aşağıdaki imza
sahipleri işbu Sözleşmeyi imzalamışlardır.
Fransızca ve İngilizce dillerinde her iki metin de eş değerde geçerli
olmak ve Hollanda Hükümeti arşivlerine tevdi edilmek suretiyle ve aslına uygun
onaylı bir örneği diplomatik kanaldan; Onyedinci Dönem Toplantısı sırasında
Lahey Milletlerarası Özel Hukuk Konferansına üye bulunan Devletlere ve bu
Toplantıya katılmış diğer Devletlere verilmek üzere tek bir nüsha halinde 29
Mayıs 1993 günü Lahey’de düzenlenmiştir.