EV HAYVANLARININ KORUNMASINA DAİR AVRUPA
SÖZLEŞMESİNİN ONAYLANMASININ UYGUN
BULUNDUĞU HAKKINDA KANUN
|
Kanun No. 4934 |
|
Kabul Tarihi : 15.7.2003 |
MADDE 1. - Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti
adına 18 Kasım 1999 tarihinde Strazburg'da imzalanan "Ev Hayvanlarının
Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesi"nin onaylanması uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun
yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun
hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
EV
HAYVANLARININ KORUNMASINA DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİ
GİRİŞ
İşbu Sözleşmeyi imzalayan Avrupa Konseyi üyesi
devletler,
Avrupa Konseyi'nin amacının üyeleri arasında daha
sıkı bir birlik gerçekleştirmek olduğunu dikkate
alarak,
İnsanın yaşayan tüm canlılara ahlâkî bir
yükümlülüğünün olduğunu tanıyarak ve
insan ile ev hayvanları arasında mevcut özel ilişkileri hatırda tutarak,
Ev hayvanlarının yaşam kalitesine olan katkılarını ve
bunun sonucu olarak da toplum için taşıdığı önemi dikkate alarak,
İnsan tarafından bakılan hayvanların geniş
çeşitliliğinden kaynaklanan güçlükleri dikkate
alarak,
Hayvanların, aşırı nüfuslarına bağlı olarak, insan ve
diğer hayvanların hijyen, sağlık ve güvenlikleri açısından taşıdıkları riskleri
dikkate alarak,
Yabanî fauna örneklerinin ev hayvanı olarak muhafaza
edilmelerinin desteklenmemesi gerektiğini
dikkate alarak,
Ev hayvanlarının elde edilmesi, muhafaza edilmesi,
ticarî veya ticarî olmadan üretilmesi, başkasına devredilmesi ve ticaretini
etkileyen farklı şartların bilincinde
olarak,
Ev hayvanlarının muhafaza edilme koşullarının her
zaman sağlıklarını ve refahlarını geliştirmeye izin vermediğinin bilincinde olarak,
Bilgi veya bilinç noksanlığı nedeniyle, bazen, ev
hayvanlarına karşı davranışların önemli ölçüde değiştiğini kaydederek,
Ev hayvanları sahiplerinin sorumluluğu sonucunda
doğacak temel müşterek davranış ve uygulama standardının sadece arzu edilen
değil, aynı zamanda gerçekçi bir hedef olduğunu dikkate alarak,
Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır :
BÖLÜM I - GENEL HÜKÜMLER
Madde 1
Tanımlar
1. Ev hayvanı, insan tarafından
özellikle evde, özel zevk ve refakat amacıyla muhafaza edilen veya edilmesi
tasarlanan her türlü hayvanı ifade eder.
2. Ev hayvanlarının ticareti, kâr
amacıyla yapılan, ev hayvanlarının sahipliğinin değişmesine yol açan önemli
miktarlardaki tüm düzenli ticarî işlemleri ifade eder.
3. Ticarî üretme ve barındırma, kâr
amacıyla ve önemli miktarda yapılan üretme ve barındırmayı ifade eder.
4. Hayvan barınağı, çok sayıda ev
hayvanının muhafaza edilebileceği, kâr amacı gütmeyen bir tesisi ifade eder.
Ulusal mevzuat ve/veya idarî tedbirler izin verdiğinde, bu gibi tesisler
başıboş hayvanları da kabul edebilir.
5. Başıboş hayvan, evi olmayan veya
sahibinin veya bakıcısının evinin sınırları dışında bulunan ve herhangi bir
sahibin ya da bakıcının kontrolü veya doğrudan denetimi altında bulunmayan ev
hayvanını ifade eder.
6. Yetkili makam, üye ülke tarafından
tayin edilen makamı ifade eder.
Madde 2
Amaç ve Uygulama
1. Tarafların herbiri;
a) Bir kişi veya kurum tarafından evde ya da ticarî
üretme ve barındırma kuruluşlarında ve hayvan barınaklarında muhafaza edilen ev
hayvanları,
b) Uygun hallerde başıboş hayvanlar,
konularında işbu Sözleşmenin hükümlerine işlerlik
kazandırılması için gerekli tedbirleri almayı taahhüt eder.
2. Bu Sözleşmenin hiçbir hükmü hayvanların korunması
veya tehdit altındaki yabanî türlerin korunması konusundaki belgelerin
uygulanmasını etkilemez.
3. İşbu Sözleşmenin hiçbir hükmü, Tarafların ev
hayvanlarının korunmasına yönelik daha sıkı tedbirleri kabul etme hürriyetine
veya bu belgede yer alan hükümlerin işbu belgede özellikle belirtilmeyen hayvan
sınıflarına da uygulanması hakkını etkilemez.
BÖLÜM II - EV HAYVANLARININ MUHAFAZA EDİLMESİ İÇİN
KURALLAR
Madde 3
Hayvanların Refahı İçin Temel Kurallar
1. Hiç kimse bir ev hayvanının, gereksiz acı, sıkıntı
veya ızdırap çekmesine sebep olamaz.
2. Hiç kimse bir ev hayvanını terk edemez.
Madde 4
Muhafaza Etme
1. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya bakımını kabul
eden kişi, hayvanın sağlığı ve refahından sorumludur.
2. Bir ev hayvanını muhafaza eden veya onunla
ilgilenen kişi, hayvanın cinsi ve ırkına bağlı olarak davranış gereksinimlerini
dikkate alan barınak, dikkat ve ihtimamı sağlayacaktır. Özellikle;
a) Yeterli ve uygun gıda ve su verecek,
b) Hareketi için uygun imkânları sağlayacak,
c) Kaçışını önleyecek tüm makul tedbirleri alacaktır.
3. Bir hayvan;
a) Yukarıdaki 2 nci paragrafta belirtilen şartlar
yerine getirilmediği veya
b) Belirtilen şartlar yerine getirilmesine rağmen
hayvan esarete alışamazsa
ev hayvanı olarak muhafaza edilemez.
Madde 5
Üretim
Bir ev hayvanını üretmek için seçen bir kişi, o
hayvanın, dişinin veya yavruların sağlık ve refahını risk altına sokabilecek
anatomik, psikolojik ve davranış özelliklerini gözönünde bulundurmaktan sorumlu
olacaktır.
Madde 6
Ev Hayvanı Edinmede Yaş Sınırı
Hiçbir ev hayvanı ebeveynlerinin veya ebeveyn
sorumluluğu taşıyan diğer şahısların açık rızası olmaksızın 16 yaşın altındaki
kimselere satılamaz.
Madde 7
Eğitim
Hiçbir ev hayvanı, sağlığına ve refahına zarar verecek
şekilde, özellikle doğal gücünü ve kapasitesini aşacak biçimde ya da
yaralanmasına veya gereksiz ağrı, acı, sıkıntı veya ızdırap çekmesine yol
açacak suni yardımlar kullanarak eğitilemez.
Madde 8
Ticaret, Ticarî Üretim ve Barındırma, Hayvan Barınakları
1. Sözleşme yürürlüğe girdiği tarihte ev
hayvanlarının ticaretini, ticarî amaçla üretimini yapan veya barındıran veya
hayvan barınağı işleten her kişi, her Tarafça belirlenecek uygun süre
içerisinde bu faaliyetlerini yetkili makama bildirecektir.
Bu faaliyetlerden herhangi birinde hizmet yapmaya
niyetli her kişi, bu niyetlerini yetkili makama bildireceklerdir.
2. Bu bildirim,
a) Bu faaliyetlere dahil olan veya olacak ev hayvanı
türlerini,
b) Sorumlu kişi ve onun bilgi düzeyini,
c) Kullanılan veya kullanılacak mülkün ve ekipmanın
tanımını,
belirtmelidir.
3. Yukarıda belirtilen faaliyetler ancak;
a) Profesyonel eğitim veya ev hayvanları konusunda
yeterli deneyim sonucunda sorumlu kişinin faaliyette bulunmak için gerekli
bilgi ve kapasiteye sahip olması,
b) Faaliyet için kullanılacak mülk ve ekipmanın 4
üncü maddede belirtilen şartları yerine getirmesi,
durumunda gerçekleştirilebilir.
4. Yetkili makam, 1 inci paragrafta belirtilen
hükümler çerçevesinde yapılan bildirim temelinde, 3 üncü paragrafta belirtilen
şartların yerine getirilip getirilmediğini tespit eder. Şayet şartlar gerektiği
şekilde sağlanmamışsa, tedbirler tavsiye eder ve gerekirse, hayvanların refahı
için, faaliyetin başlatılmasını veya devam etmesini yasaklar.
5. Yetkili makam, ulusal mevzuat ile uyumlu olarak,
yukarıda belirtilen şartların yerine getirilip getirilmediğini denetler.
Madde 9
Reklam, Eğlence, Sergi, Yarışma ve Benzeri
Faaliyetler
1. Aşağıdaki şartlar sağlanmadıkça ev hayvanları
reklam, eğlence, sergi, yarışma ve benzeri faaliyetlerde kullanılamaz.
a) Organizatörün bu hayvanlara, 4 üncü maddenin 2 nci
fıkrasındaki koşullara uygun olarak davranılmasını sağlayacak gerekli şartları
oluşturması ve
b) Ev hayvanlarının sağlık ve refahının risk altına
sokulmaması.
2. a) Yarışma esnasında veya,
b) Hayvanın sağlık ve refahını risk altına
sokabilecek diğer zamanlarda,
ev hayvanının doğal performans düzeyini artırmak veya
azaltmak amacıyla ona hiçbir madde verilemez, tedavi uygulanamaz veya cihaz
tatbik edilemez.
Madde 10
Cerrahî Operasyonlar
1. Bir ev hayvanının dış görünüşünü değiştirmeye
yönelik veya diğer tedavi edici olmayan cerrahi müdahaleler yasaktır.
Özellikle;
a) Kuyruğun kesilmesi,
b) Kulakların kesilmesi,
c) Ses tellerinin alınması,
d) Tırnak ve dişlerin sökülmesi.
2. Bu yasaklamalara sadece aşağıdaki durumlarda
müsaade edilecektir;
a) Bir veteriner hekimin, veterinerlikle ilgili tıbbî
sebepler veya özel bir hayvanın yararı için gerektiğinde tedavi edici olmayan
müdahaleyi gerekli görmesi,
b) Üremenin önlenmesi.
3. a) Hayvanın şiddetli acı çekeceği veya çekmesi
muhtemel operasyonlar sadece anestezi uygulanarak ve bir veteriner hekim
tarafından veya onun gözetiminde gerçekleştirilecektir.
b) Anestezi gerektirmeyen operasyonlar, ulusal
mevzuata uygun olarak, yetkili bir kişi tarafından gerçekleştirilebilir.
Madde 11
Öldürme
1. Veteriner hekim veya diğer bir yetkilinin
yardımının hızlı bir şekilde temin edilemediği veya ulusal mevzuat kapsamında
bir hayvanın acısını ortadan kaldırmaya yönelik acil veya ulusal mevzuatla
öngörülen diğer tüm acil durumlar dışında, bir ev hayvanı ancak bir veteriner
hekim veya diğer bir yetkili tarafından öldürülebilir.Tüm öldürmeler şartların
gerektirdiği asgarî düzeyde fiziksel ve manevî acı verecek şekilde
gerçekleştirilecektir. Seçilen yöntem, acil durumlar dışında :
a) ani şuur kaybı ve ölümü gerçekleştirecek ya da
b) derin genel anestezi ile başlayacak, bunu kesin ve
mutlak ölümü sağlayacak işlem izleyecektir.
Öldürmeden sorumlu kişi, hayvanın cesedi yok
edilmeden önce o hayvanın öldüğünden emin olacaktır.
2. Aşağıda belirtilen öldürme yöntemleri yasaktır.
a) 1. b paragrafında kaydedilen etkilerin
gerçekleşmemesi durumunda, boğma veya nefessiz kalmasına neden olacak diğer
yöntemler,
b) 1 inci paragrafta belirtilen etkileri sağlayacak,
dozu ve uygulaması kontrol edilemeyen herhangi bir zehirli madde veya ilaç
kullanımı,
c) Ani şuur kaybı meydana getirmeden yapılan
elektrikle öldürme.
BÖLÜM III- BAŞIBOŞ HAYVANLAR İÇİN EK TEDBİRLER
Madde 12
Sayılarının Azaltılması
Taraflardan biri, başıboş hayvan sayısının sorun
yarattığını düşünürse, gereksiz ağrı, acı ve ızdırap çekmelerine sebep
vermeyecek şekilde sayılarını azaltmak için uygun yasal ve/veya idarî
tedbirleri alacaktır.
a) Bu tedbirler aşağıdaki şartları kapsayacaktır;
i. Bu hayvanlar yakalanacak ise, bunun hayvana
fiziksel ve manevi olarak en az seviyede acı verecek şekilde
gerçekleştirilmesi,
ii. Yakalanan hayvanların muhafaza edilmesi veya
öldürülmesi işlemlerinin bu Sözleşmede belirtilen prensiplere uygun olarak
gerçekleştirilmesi.
b) Taraflar,
i. Köpek ve kedilere damgalama gibi az acı veren ya
da hiç ağrı, acı ve ızdırap çektirmeyen uygun bir yöntemle aynı zamanda
sahiplerinin isim ve adresleri ile birlikte numaraları kayda geçirilerek daimi
kimlik sağlamayı,
ii. Kedi ve köpeklerin plansız üremelerini azaltmak
için bu hayvanların kısırlaştırılmalarını teşvik etmeyi,
iii. Başıboş kedileri ve köpekleri bulan kişilerin,
bu konuda yetkili makama bilgi vermelerini teşvik etmeyi,
değerlendirmeyi taahhüt ederler.
Madde 13
Yakalama, Muhafaza Etme ve Öldürme İçin İstisnalar
Başıboş hayvanların yakalanmaları, muhafaza
edilmeleri ve öldürülmeleri konularında bu Sözleşmede yer alan prensiplere
sadece hastalıkların kontrolüne yönelik Hükümet programları kapsamında
kaçınılmaz hallerde istisna getirilebilir.
BÖLÜM IV- BİLGİLENDİRME VE EĞİTİM
Madde 14
Bilgilendirme ve Eğitim Programları
Taraflar, ev hayvanlarının muhafaza edilmesi,
üretilmesi, eğitimi, ticareti ve barındırılmaları ile ilgili kurum ve bireyleri
bu Sözleşmenin hükümleri ve prensipleri hakkında bilinçlendirme ve
bilgilendirmenin yaygınlaştırılması amacıyla bilgilendirme ve eğitim
programları geliştirilmesini desteklemeyi taahhüt ederler. Bu programlarda
özellikle aşağıda belirtilen noktalara dikkat çekilmelidir:
a) Ev hayvanlarının, yarışma amacıyla uygun bilgi ve
beceriye sahip kişiler tarafından ticaret veya eğitilmelerinin gerekliliği,
b) Aşağıdaki hususların engellenmesi gerekliliği:
i. Ebeveynlerinin veya ebeveyn sorumluluğu taşıyan
diğer şahısların açık rızası olmadıkça 16 yaşından küçüklere ev hayvanlarının
hediye olarak verilmesi,
ii. Ev hayvanlarının ödül, hediye veya ikramiye
olarak verilmesi,
iii. Ev hayvanlarının plansız üretilmesi.
c) Yabani hayvanların ev hayvanı olarak alınması veya
kabul edilmesinin, bu hayvanların sağlık ve refahına olumsuz sonuçları
olabileceği,
d) Sorumsuz şekilde ev hayvanları edinmenin,
istenmeyen ve terk edilen hayvan sayısının artmasına yol açma riski getirdiği.
BÖLÜM V- ÇOKTARAFLI MÜZAKERELER
Madde 15
Çoktaraflı Müzakereler
1. Taraflar, Sözleşmenin yürürlüğe girmesinden
sonraki beş yıl içerisinde ve bundan sonraki her beş yılda bir ve Tarafların
ekseriyetinin talep ettiği her zaman Sözleşmenin uygulanmasını ve Sözleşmenin
gözden geçirilmesinin veya bazı hükümlerinin daha kapsamlı hale getirilmesinin
uygunluğunu incelemek üzere Avrupa Konseyi bünyesinde çok taraflı müzakereler
yapacaklardır. Bu müzakereler, Avrupa Konseyi Genel Sekreterinin daveti üzerine
gerçekleştirilecek toplantılarda yapılacaktır.
2. Tarafların her biri bu müzakerelere katılmak üzere
bir temsilci görevlendirme hakkına sahiptir. Sözleşme'ye taraf olmayan Avrupa
Konseyi üyesi herhangi bir ülke, toplantılarda bir gözlemci ile temsil edilme
hakkına sahiptir.
3. Taraflar her müzakereden sonra, müzakere ve
Sözleşme'nin işleyişi hakkında Avrupa Konseyi Bakanlar komitesine bir rapor
sunacaklar ve gerekli gördükleri takdirde, Sözleşme'nin 15 ilâ 23 üncü
maddelerine değişiklik teklif edebileceklerdir.
4. Taraflar, Sözleşme hükümlerine bağlı kalarak,
müzakerelerin işleyiş kurallarını belirleyeceklerdir.
BÖLÜM VI - DEĞİŞİKLİKLER
Madde 16
Değişiklikler
1. Taraf bir ülke veya Bakanlar Komitesi tarafından
Sözleşme'nin 1 ilâ 14 üncü maddelerine getirilecek değişiklik önerileri, Avrupa
Konseyi Genel Sekreterine bildirilecek ve bu öneriler Genel Sekreter tarafından
Avrupa Konseyine üye devletlere, her taraf ülkeye ve Sözleşme'nin 19 uncu
maddesi hükümleri gereği Sözleşme'ye katılmaya davet edilen her devlete
gönderilecektir.
2. Bir önceki paragraf hükümlerine göre yapılan her
değişiklik önerisi, Genel Sekretere gönderildiği tarihten itibaren iki aydan az
olmayan bir süre içerisinde, düzenlenecek çok taraflı müzakerede incelenecek ve
taraf ülkelerin üçte iki oy çokluğu ile kabul edilebilecektir. Kabul edilen
metin taraf ülkelere gönderilecektir.
3. Herhangi bir ülke itirazda bulunmadığı takdirde
her değişiklik, çok taraflı müzakerede kabul edilmesinden 12 ay sonra,
yürürlüğe girecektir.
BÖLÜM VII - SONUÇ HÜKÜMLERİ
Madde 17
İmza, Onay, Kabul, Uygun Bulma
Bu Sözleşme Avrupa Konseyine üye devletlerin imzasına
açıktır. Sözleşme onay kabul ve uygun bulma işlemlerine tâbidir. Onay, kabul
veya uygun bulma belgeleri Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdi edilecektir.
Madde 18
Yürürlüğe Girme
1. Sözleşme, Avrupa Konseyine üye dört devletin, 17
nci maddenin hükümlerine uygun olarak, Sözleşme ile bağlı olduklarını bildirme
tarihini takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın birinci günü
yürürlüğe girer.
2. Sözleşme ile bağlı olduklarını daha sonra
bildirecek her devlet için Sözleşme onay, kabul veya uygun bulma belgelerinin
tevdi edildiği tarihi takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın
birinci günü yürürlüğe girer.
Madde 19
Üye Olmayan Devletlerin Katılımı
1. Bu Sözleşme'nin yürürlüğe girmesinden sonra,
Avrupa Konseyi BakanlarKomitesi, Avrupa Konseyi Statüsünün 20/d maddesinde
belirtilen çoğunlukla ve taraf devletlerin Bakanlar Komitesinde bulunma hakkına
sahip temsilcilerinin oybirliği ile alınan karar ile Avrupa Konseyine üye olmayan
her devleti Sözleşme'ye katılmaya davet edebilir.
2. Sözleşme, katılan her devlet için katılım
belgesinin Avrupa Konseyi Genel Sekreterine tevdi edildiği tarihi takip eden
altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın birinci günü yürürlüğe girer.
Madde 20
Bölgesel Hüküm
1. Her devlet, imza sırasında veya onay, kabul, uygun
bulma veya katılma belgesini tevdi ederken Sözleşme'nin uygulanacağı ülke ve
ülkeleri belirleyebilir.
2. Her Taraf, daha sonraki bir tarihte Avrupa Konseyi
Genel Sekreterine göndereceği bir beyan ile Sözleşme'nin uygulama alanını,
bildirimde belirteceği başka ülkelere genişletebilir. Sözleşme, bu ülkeler
için, Genel Sekreter tarafından beyanın alınmasını takip eden altı ayın
bitiminden sonraki ayın birinci gününde yürürlüğe girer.
3. Önceki iki paragraf çerçevesinde belirlenen
bölgelere ilişkin yapılan her beyan Genel Sekretere yapılacak bir bildirim ile
geri çekilebilir. Geri çekme, bildirimin Genel Sekreter tarafından alınmasını
takip eden altı aylık sürenin bitiminden sonraki ayın birinci günü yürürlüğe
girer.
Madde 21
Çekinceler
1.Her devlet, Sözleşme'yi imzaladığı veya onay,
kabul, uygun görme veya katılma belgelerini teslim ettiği sırada, 6 ncı madde
ile 10 uncu maddenin 1 inci paragraf, 1(a) alt paragrafına bir veya daha fazla
çekince koyduğunu beyan edebilir. Bunun dışında başka bir çekince konulamaz.
2. Önceki paragrafa göre çekince koyan her Taraf,
Avrupa Konseyi Genel Sekreterine göndereceği bir bildirim ile bu çekinceyi
kısmen veya tamamen geri çekebilir. Geri çekme bildirimin Genel Sekreter
tarafından alındığı tarihten itibaren geçerlilik kazanır.
3. Sözleşme'nin bir hükmüne çekince koyan bir Taraf,
bu hükmün diğer bir Tarafça uygulanmasını talep edemez, ancak bu çekince şayet
kısmî veya şarta bağlı ise, hükmün, kendi kabul ettiği şekilde uygulanmasını
talep edebilir.
Madde 22
Fesih
1. Her Taraf, herhangi bir zaman, Avrupa Konseyi
Genel Sekreterine bir bildirimde bulunarak, bu Sözleşme'den ayrılabilir.
2. Fesih, buna ilişkin bildirimin Genel Sekreter
tarafından alındığı tarihten itibaren altı aylık sürenin bitiminden sonraki
ayın birinci günü geçerlik kazanır.
Madde 23
Bildirimler
Avrupa Konseyi Genel Sekreteri, Konsey üyesi
devletlere ve bu Sözleşme'ye katılan veya katılmaya davet edilen devlete;
a) her imza,
b) her onay, kabul, uygun bulma veya katılma
belgesinin tevdii,
c) Sözleşme'nin, 18 inci, 19 uncu ve 20 nci maddeler
uyarınca yürürlüğe girdiği tarih,
d) işbu Sözleşme ile ilgili diğer her karar, bildirim
veya bilgilendirme,
hakkında bildirimde bulunacaktır.
Aşağıda imzası bulunan yetkili temsilciler bu
Sözleşme'yi imzalamışlardır.
13 Kasım 1987 tarihinde Strazburg'da her iki metin
aynı şekilde geçerli olmak üzere, İngilizce ve Fransızca Avrupa Konseyi
Arşivine tevdi edilecek şekilde tek bir suret olarak düzenlenmiştir. Avrupa
Konseyi Genel Sekreteri, Avrupa Konseyi üyesi olan devletler ile Sözleşme'ye
katılmaya davet edilen her devlete aslına uygunluğu onaylanmış bir suretini
gönderecektir.