TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE SURİYE ARAP CUMHURİYETİ
HÜKÜMETİ ARASINDA YASADIŞI GÖÇMENLERİN GERİ KABULÜNE
DAİR ANLAŞMANIN ONAYLANMASININ UYGUN
BULUNDUĞUNA İLİŞKİN KANUN
|
Kanun No. 4901 |
|
Kabul Tarihi : 17.6.2003 |
MADDE 1. - 10 Eylül 2001 tarihinde Şam'da imzalanan
"Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Suriye Arap Cumhuriyeti Hükümeti
Arasında Yasadışı Göçmenlerin Geri Kabulüne Dair Anlaşma"nın onaylanması
uygun bulunmuştur.
MADDE 2. - Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3. - Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ İLE
SURİYE ARAP CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ARASINDA
YASADIŞI GÖÇMENLERİN GERİ KABULÜNE DAİR ANLAŞMA
Bundan sonra "Âkit
Taraflar" olarak anılacak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Suriye Arap
Cumhuriyeti Hükümeti,
Ortak sınırlarının
güvenliğini koruma ve ülkeleri arasında, hukuka ve kamu düzenine zararlı
etkileri olan yasadışı göçmen geçişlerini durdurma konusundaki işbirliğini
ilerletmeye kararlı olarak,
İnsan ticareti ve insan
kaçakçılığının, yasadışı göçün iki gayrı insanî yönü olduğunun ve bunların
ikili işbirliği ve etkili hareket gerektiren bir tür örgütlü suç
oluşturduklarının bilincinde olarak,
Bunlara karşı mücadelede,
hiçbir amacın, etnik köken, dil, milliyet, renk, siyasî görüş, din, cinsiyet,
yaş ve sakatlık durumları ne olursa olsun insanların şeref ve haysiyetinden
vazgeçilmesini haklı gösteremeyeceğinin keza bilincinde olarak,
Aşağıdaki kural, koşul ve
usuller çerçevesinde kendi vatandaşlarını ve üçüncü Devlet vatandaşlarını geri
kabul etmeye, ayrıca, diğer üçüncü Devlet vatandaşlarının ülkelerinden transit
geçişlerini kolaylaştırmaya karar vermişlerdir :
MADDE 1
ÂKİT TARAF UYRUKLULARIN VATANDAŞLIKLARININ İSPATI
1. Geri kabul edilmesi talep
edilen kişilerin vatandaşlıkları aşağıdaki belgelerle ispatlanacaktır :
a) Millî hüviyet cüzdanı;
b) Herhangi bir tür pasaport
(umumî, diplomatik, hususî, hizmet vb.) ve pasaport yerine geçmek üzere resmî
makamlar tarafından düzenlenen resimli belgeler;
c) Konsolosluk makamlarınca
düzenlenen kimlik belgesi;
d) Hamilinin resmini taşıyan
askerî kimlik belgeleri veya askerî serbest geçiş kartları.
2. Yukarıda sayılan ve
vatandaşlığın gerçek ispatı olarak değerlendirilen belgeler, bu belgeleri
düzenleyen Âkit Tarafça aksi ispat edilmediği takdirde, Âkit Taraflar
bakımından başkaca bir araştırmaya gerek kalmaksızın bağlayıcı olacaktır.
MADDE 2
ÂKİT TARAF UYRUKLULARIN
VATANDAŞLIĞININ VARSAYILMASI
1. Geri kabul edilecek
kişilerin vatandaşlıkları özellikle aşağıdaki durumlarda varsayılacaktır :
a) 1 inci Maddede sayılan
belgelerden geçerliliği sona ermiş birine sahip olmak;
b) Talep edilen Tarafın
yetkili makamlarınca düzenlenmiş ve geri kabul edilmesi istenen kişinin
hüviyetini kanıtlayan belgeler (resmî görevli hizmet kartı, şirket kartı,
sürücü belgesi, nüfus idaresince düzenlenen nüfus kayıt örneği, gemi adamı
cüzdanı, seyrüsefer belgesi, kira sözleşmesi vb.)
c) Yukarıda anılan
belgelerin birinin onaylı örneği;
d) Sözkonusu kişinin, talep
eden Âkit Tarafça yasal olarak alınmış ifadesi;
e) Şahitlerin talep eden
Âkit Tarafça yasal olarak alınan ifadeleri;
f) İlgili kişinin dili;
g) Talep eden Âkit Tarafın
devlet makamlarınca sağlanan kesin bilgiler.
2. Vatandaşlığın
varsayılmasına ilişkin yukarıdaki deliller, talep edilen Âkit Tarafça aksi
ispatlanmadığı takdirde, Âkit Taraflarca bağlayıcı biçimde tanınacaktır.
3. Vatandaşlığa ilişkin bir
kuşku bulunmadığı takdirde, talep edilen Âkit Tarafın konsolosluk makamları
geri kabul edilecek kişiye, geri dönüşüne olanak veren bir belgeyi talep edilen
Âkit Tarafın ulusal mevzuatına uygun olarak verecektir.
4. Geri kabul edilecek
kişinin vatandaşlığına ilişkin kuşku bulunduğu takdirde, talep eden Âkit Taraf,
talep edilen Âkit Tarafın konsolosluk yetkililerinin, ilgili kişiyi mülakata
tâbi tutmalarını isteyebilir. Mülakat, talep eden Âkit tarafın önerdiği bir
yerde, konsolosluk makamlarının mutabakatı ile gerçekleştirilecektir. Âkit
Taraflar mülakatın mümkün olan en kısa zamanda yapılmasına çaba
göstereceklerdir.
5. Mülakattan sonra veya
araştırma sürecinde elde edilen delillerin doğrulanması sırasında, geri kabulü
istenen kişinin talep edilen Âkit Tarafın vatandaşı olduğu kanıtlanırsa,
sözkonusu Âkit Tarafın konsolosluk makamları o kişiye bu Maddenin 3 üncü
paragrafında sözü geçen belgeyi vereceklerdir.
MADDE 3
ÜÇÜNCÜ DEVLET UYRUKLULARIN
GİRİŞ VEYA İKAMETLERİNİN İSPATI
1. Üçüncü Devlet
uyrukluların Âkit Tarafların ülkelerine girişleri ve ikametleri aşağıdaki
belgeler esas alınarak ispatlanacaktır :
a) Muteberlik müddeti geçmiş
olsa dahi, yasal olarak ikameti bahşeden veya tanıyan ikamet tezkeresi veya
diğer herhangi bir belge;
b) Herhangi bir tür
pasaportta veya herhangi bir çeşit seyahat belgesinde bulunan bir giriş
damgası;
c) Seyahat programını ve
sınır geçişlerini dikkate almak kaydıyla, Âkit Taraflardan birine komşu bir
Devletin çıkış damgası;
d) Sahte ya da tahrif
edilmiş bir pasaport veya seyahat belgesinde bulunan bir giriş damgası;
e) Talep edilen Âkit Tarafın
ülkesinin sınırlarından girişi resmen saptayan seyahat belgeleri;
f) Sınırların geçişi
sırasında resmî makamlar tarafından alınmış olan parmak izleri.
2. Üçüncü Devlet
uyruklarının giriş veya ikametlerine dair yukarıdaki deliller, talep edilen
Âkit Tarafça aksi ispatlanmadığı takdirde, Âkit Taraflarca tanınacaktır.
MADDE 4
ÜÇÜNCÜ DEVLET UYRUKLULARIN GİRİŞ VE İKAMETLERİNİN VARSAYILMASI
1. Üçüncü Devlet
uyruklularının Âkit Tarafların ülkelerine girişleri ve ikametleri aşağıdaki
durumlarda varsayılacaktır :
a) Geçerliliği sona ermiş
olsa bile, yasal olarak ikamet etmeyi bahşeden veya tanıyan ikamet tezkeresi ya
da diğer her hangi bir belge;
b) Nakledilecek kişinin
ifadeleri;
c) Talep eden Âkit Tarafın
kamu kurumlarının görevlilerince sağlanan bilgiler;
d) Talep edilen Âkit Tarafın
ülkesinde alınan seyahat biletleri;
e) Talep edilen Âkit Tarafın
ülkesinde alınan özel hizmetlere ilişkin alındılar (oteller, hastaneler vs.)
f) Talep edilen Âkit Tarafın
ülkesinde kamuya ait ya da özel tesislere giriş imkânı veren kartlar;
g)
Talep edilen Âkit Tarafın ülkesinde alınmış doktorlara, dişçilere vs'lere
gidildiğini gösteren belgeler;
h) Nakledilecek kişinin,
talep edilen Âkit Taraf ülkesinde bir seyahat acentasının ya da yasa dışı
göçmenleri taşıyanların hizmetlerinden
yararlandığını gösteren bilgiler;
i) Talep edilen Âkit Tarafın
ülkesinde elde edilen uluslar arası kuruluşlar tarafından verilen belgeler,
alındılar ve kartlar.
2. Üçüncü Devlet
vatandaşlarının giriş ve ikametlerinin varsayılmasına dair yukarıdaki deliller,
talep edilen Âkit Tarafça aksi ispatlanmadığı takdirde, Âkit Taraflarca
tanınacaktır.
MADDE 5
GERİ KABUL USULÜ
1. Âkit Taraflar kendi
uyruklarını ve üçüncü Devlet uyrukluları aşağıdaki usuller çerçevesinde geri
kabul edeceklerdir :
A) Basit Usulle Geri Kabul.
Bir kişi sınır bölgesinde
yakalandığında, geri kabul aşağıdaki basit usulle gerçekleştirilecektir :
a) Geri kabul için gerekli
koşullar yerine gelmişse, talep eden Âkit Taraf, talep edilen Âkit Tarafın
sınır makamlarını sözlü olarak, telefonla veya faksla kişinin yakalandığından
haberdar edecek ve geri kabulünü isteyecektir.
b) Talep edilen Âkit Taraf,
yakalanmanın bildirilmesinden itibaren en geç 1 hafta içinde ilgili kişiyi geri
kabul etme mecburiyetindedir.
c) Kişinin geri kabulü Âkit
Tarafların sınır kapılarından sorumlu yetkili makamlarınca sınırda
gerçekleştirilecek ve bu belgenin 1 inci Eki uyarınca resmî bir rapor
düzenlenecektir.
B) Olağanüstü Usulle Geri Kabul.
Basit usulün uygulanması
için gerekli koşullar karşılanmadığında, aşağıdaki olağanüstü usul
uygulanacaktır :
a) Geri kabul koşulları
gerçekleştiği takdirde, talep eden Âkit Taraf, talep edilen Âkit Taraf yetkili
makamlarına kişinin geri alınması için talebini bu Anlaşmanın 2 nci Ekine uygun
olarak iletecektir.
b) Geri kabule ilişkin karar
en kısa zamanda fakat en geç 15 gün içinde verilecektir. Geri kabul, belirlenen
sınır kapılarında, havaalanlarında veya limanlarda gerçekleştirilecek ve bu
belgenin 4 üncü Ekine uygun olarak düzenlenecek bir resmî rapor ile teyit
edilecektir.
2.
Kişiler bu Maddenin 1 inci paragrafında tarif edilen usullere aykırı olarak
geri gönderilmeyecektir.
MADDE 6
GERİ KABULE İLİŞKİN KURALLAR VE KOŞULLAR
1. Her bir Âkit Taraf, zaman
sınırlaması olmaksızın, karşı Âkit Tarafın geri göndermeye karar verdiği ve
uyrukluğunun kendisine ait olduğu bu Anlaşma'nın1 inci Maddesi uyarınca
ispatlanan ya da 2 nci Madde uyarınca varsayılan kişileri geri kabul
edeceklerdir.
2. Her bir Âkit Taraf
doğrudan diğer Âkit Taraftan gelen ve geçerli bir pasaportu veya talep eden
ülke için giriş vizesi bulunmayan üçüncü Devlet vatandaşlarını, talep eden Âkit
Taraf ülkesine girişinden itibaren 6 ay içinde geri kabul edecektir.
3. Her bir Âkit Taraf, talep
edilen Âkit Tarafın resmî makamlarınca verilmiş geçerli bir vizeye veya ikamet
tezkeresine sahip üçüncü Devlet vatandaşlarını geri kabul etmeyi taahhüt
ederler. Bu kişiler her iki Âkit Tarafça verilmiş vize veya ikamet tezkeresi
hamili iseler, sorumluluk vize ya da ikamet tezkeresi daha geç sona eren
ülkenin olacaktır.
4. Bu maddenin 2 nci
paragrafının hükümlerinin uygulanmasında, talep eden Âkit Taraf ülkesindeki yasa
dışı ikameti üç aydan fazla bir süredir belirlenmiş olan üçüncü Devlet
uyrukluların geri kabulü için yapılan talepler, talep edilen Âkit Tarafça kabul
olunmayabilir.
5. Bu geri kabul usulünün
uygulanması sırasında Âkit Taraflar, özellikle çok sayıdaki kişinin aynı anda
geri gönderilmeyeceğini taahhüt ederler. Bu taahhüt, talep eden Âkit Tarafın
ülkesine aynı zamanda girmiş olan gruplar açısından geçerli değildir.
6. Geri kabul mecburiyeti,
talep eden Âkit Tarafın geçerli ya da sona ermiş vize ya da ikamet tezkeresine
sahip olan kişiler bakımından uygulanmayacaktır.
MADDE 7
GERİ KABUL AMACIYLA TRANSİT GEÇİŞ
1. Her bir Âkit Taraf, diğer
Âkit Tarafın talebi üzerine, talep eden Âkit Tarafın hedef ülkesine geri
gönderme kararı aldığı üçüncü ülke uyruklularına, ülkesine giriş ve ülkesinden
geçiş izni verecektir. Bu talep bu belgenin 3 üncü Ekine uygun olarak
sunulacaktır.
2. Bu tür transit geçişler
kara yoluyla, hava yoluyla veya deniz yoluyla olabilir ve talep edilen Âkit
Taraf, üçüncü Devlet uyruklularının nihaî hedefi olan ülkeye devam eden
seyahatine ilişkin malî bir sorumluluk üstlenmeyecektir. Geri gönderme işlemi
herhangi bir nedenle yerine getirilemezse, talep eden Âkit Taraf sözkonusu
kişiyi tekrar sorumluluğuna alacaktır.
3. Talep eden Âkit Taraf,
talep edilen Âkit Tarafa, transit geçişine izin verilen üçüncü Devlet
uyruklunun hedef ülkesi için seyahat belgesini haiz bulunduğunu garanti
edecektir. Üçüncü Devlet vatandaşı için refakat, talep edilen Âkit Taraf kendi
refakatini sağlamadığı takdirde, talep eden Âkit Tarafça temin edilecektir.
4. Transit geçişlerde, talep
edilen Âkit Tarafın yetkili makamları talep eden Âkit Tarafın ilgili
makamlarınca önceden haberdar edileceklerdir.
5. Talep edilen Âkit Taraf,
geri kabul amacıyla transit geçişe ulusal güvenlik, kamu düzeni ve kamu sağlığı
gerekçeleriyle izin vermeme hakkını saklı tutar.
MADDE 8
MASRAFLAR
1. Karşı Âkit Tarafça geri
kabul edilecek kişilerin masrafları talep edilen Âkit Tarafın sınırına kadar
talep eden Âkit Tarafça karşılanacaktır.
2. Üçüncü Devlet
uyrukluların transit geçiş masrafları talep eden Âkit Tarafça karşılanacaktır.
MADDE 9
YETKİLİ MAKAMLAR
Âkit Tarafların geri kabul
ve transit geçiş taleplerini sunmaya ve kabule yetkili makamları aşağıda
belirtilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti bakımından:
İçişleri Bakanlığı
Emniyet Genel Müdürlüğü
Yabancılar, Hudut, İltica
Dairesi
Ankara-Türkiye
Tel :00.90.312.412 32 10 -
412 33 05
Faks :00.90.312.466 90 11
e-mail
:illegalmig@egm.gov.tr
Suriye Arap Cumhuriyeti
bakımından :
İçişleri Bakanlığı
Göç ve Pasaportlar Dairesi
Araştırma Şubesi
Şam-Suriye
Tel : 00.96.311.222 74 48 -
222 77 11
Faks :00.90.311.224 12 68 -
333 67 63
MADDE 10
ANLAŞMANIN UYGULANMASI
Âkit Tarafların yetkili
makamlarının temsilcileri Anlaşmanın uygulanmasında çalışma dili olarak İngilizce'yi
kullanacaklardır.
İki Âkit Tarafın
uzmanlarının yer alacağı bir ortak komite oluşturularak, yıllık olarak ve
ayrıca, iki Âkit Tarafın onayı ile gerek görüldükçe, sırasıyla iki Âkit Tarafın
ülkesinde bu Anlaşmanın uygulanmasını izlemek, Anlaşmanın uygulanmasını
engelleyen çıkabilecek sorunları çözmek ve bu Anlaşmanın tadili için öneriler
sunmak üzere toplanacaktır.
MADDE 11
YÜRÜRLÜK
Bu Anlaşma ve bu Anlaşmaya
getirilebilecek değişiklikler ikinci onay belgesinin iletildiği gün yürürlüğe
girecektir. Her iki Âkit Taraf bu Anlaşmayı karşı Âkit Tarafa diplomatik
kanallardan, üç ay önceden bildirimde bulunarak sona erdirme hakkına sahiptir.
Bu Anlaşma, Şam'da,
10.9.2001 tarihinde Türkçe, Arapça ve İngilizce'nin her birinde eşit ölçüde
geçerli olarak ikişer asıl nüsha halinde yapılmış ve imzalanmıştır.
Yorum konusunda bir
anlaşmazlık çıktığında İngilizce metin geçerli olacaktır.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ ADINA SURİYE
ARAP CUMHURİYETİ ADINA
Rüştü Kâzım
YÜCELEN Dr.
Mohammed HARBA
İçişleri Bakanı İçişleri Bakanı