VIII.İnönü Hükümeti Koalisyon Protokolü (CHP-AP)

C.H.P. ile A.P. günlerden beri bir hükümet kurma hususunda karşılaşılan güçlüklere çare bulmak üzere, bir karma hükümet kurmaya müştereken karar vermişlerdir.

15 ekim seçimleri sonuçlarına göre, Millet Meclisinde hiçbir siyâsi parti tek başına çoğunluk sağlıyamadığı için, birden çok partinin elbirliği ile hükümet teşkili normal parlamenter ve demokratik rejimin tabii ve kaçınılmaz bir icabıdır.

Memleketimizin bugün karşı karşıya bulunduğu iç ve dış şartların, hiç vakit kaybetmeden, istikrarlı ve güven verici bir hükümet kurulmasını zaruret haline getirdiği aşikârdır.

Vatandaşlar arasında iyi münâsebetlerin hakim olması ve siyâsi husumet fikrinin yerini, medeni bir siyâset anlayışına terketmesi suretiyle yurtta huzurun kurulması bakımından da, bir karma hükümet teşkilinde zaruret bulunduğu inancı, her iki partiye hakim olmuştur.

İktisâdi hayatımızın içinde bulunduğu durum, hükümetin bir an önce kurulmasını ve acil tedbirlerle vatandaş dert ve ıztıraplarına çare aranılmasını gerekli kılmaktadır.

Her iki siyâsi teşekkül, 15 ekim seçimlerinde milletten en fazla oy alan ve Millet Meclisinde en geniş şekilde temsil edilen partiler olduklarına göre, bu partilerin iktidar yetki ve sorumluluğunu paylaşmaları seçim sonuçlarına da uygun bir hal şeklidir.

Bu inançlardan ve vatanseverce duygulardan hareket edilerek teşkil edilen karma hükümetin programı, Adalet Partisi ile Cumhuriyet Halk Partisinin programlarında ve seçim beyannâmelerinde yer alan esasların muhasalası olacaktır.

T.B.M.M. ne dayanan, ondan kuvvet alan ve Meclise karşı sorumlu bulunan hükümet, normal demokratik rejimin bütün icapları ile işler halde bulunmasını başlıca vazife bilecektir.

Hükümetin kurulması ile fevkalâde tedbirleri lüzumsuz kılacak bir huzur devri başlıyacak ve Anayasanın hükümlerine uygun şekilde işliyen tarafsız bir idarenin nimetlerinden bütün vatandaşlarımız fark gözetilmeden faydalanacaklardır.

Mevzuatımızın yeni Anayasaya uygunluğunu sağlayıcı tadillerin en kısa zamanda yapılmasına çalışılacak ve Anayasa ile getirilen yeni müesseselerin gereği gibi kurulması ve işlemesi maksadiyle lüzumlu bütün kanunlar çıkarılacaktır.

Geçmiş siyâsi mücadelelerin vatandaşlarımız arasında yaratmış olduğu ayrılıkların ortadan kalkması, vatandaş arasında milli kader birliği şuurunun her türlü husumet fikrine galebe çalması ve yurtta tam bir huzurun yerleşmesi için gerekli bütün tedbirler alınacaktır. Yakın geçmişin bütün yaralarını insani duygular ve şefkat hisleriyle kapatmak yolunda her türlü gayret gösterilecektir.

Bugün iktisâdi hayatımızın içinde bulunduğu durgunluk, işsizlik ve sıkıntıların bir an evvel çareleri aranacak, iktisâdi durgunluğun ruhi ve iktisâdi sebeplerini ortadan kaldırmak üzere karma hükümete katılan her iki partinin üzerinde ittifak ettikleri ve halka vadettikleri ferahlatıcı tedbirler alınacaktır.

İnaniyoruz ki, iki büyük partinin istikrarlı, ömürlü ve güven verici bir hükümet kurmağı kararlaştırmaları dahi, iktisadi hayatımıza arız olan tereddüt ve durgunluğu gidermek hususunda tek başına faydalı bir tesir icra edecektir.

Memleketimizin hürriyet nizamı içinde hızla kalkınmasını sağlıyacak istikamette çalışmak hükümetin ana hedeflerinden biri olacaktır. Yerli ve yabancı iş muhitlerine güven verecek, yatırımların süratle artmasına imkân hazırlayacak iktisâdi ve mali tedbirler alınacaktır.

Bu cümleden olmak üzere, vergi mevzuatı ve tatbikatının, geçirilen tecrübelerin de ışığı altında, vatandaşa kolaylık sağlıyacak şekilde düzeltilmesi yoluna gidilecektir. Vergi adaletine ve hakkaniyetine aykırı mevzuat ve tatbikat esaslı bir reforma tabi tutulacaktır.

Zirâat arazisinden arazi vergisi kaldırılacaktır. Zirai gelir vergisi, bu verginin bünyesinden doğan ve tatbikatla sabit olan güçlükler gözönünde tutularak, esaslı surette ıslah olunacaktır.

İşçi davalarının halli yolunda alınacak ilk tedbirlerden biri olarak, işçi kazançlarından Tasarruf Bonosu kesilmesine son verilecektir. Diğer mükellefler için de, Tasarruf Bonoları usulünden doğan haksızlık ve aksaklıklar tedricen giderilecektir.

Dış politikamız, Türk milletinin Batılı anlamda demokratik rejimi kabul etmiş olmasının tabii sonucudur. Bu itibarla, Batı demokrasileriyle samimi ittifakımız, NATO ve CENTO’ya karşı taahhütlerimiz ve bütün komşularımızla iyi komşuluk prensibi dahilinde normal münâsebetleri devam ettirmek arzusu, dış politikamızın esasıdır.

Bağımsızlığımızın bekçisi olan şanlı ordumuz ile, kültürel ve milli kalkınmamızın öncüleri olan irfan ordusu mensuplarının maddi ve manevi ihtiyaçları ön planda düşünülecek, yurdun her köşesinde, her çeşit amme hizmeti gören personelin rahat ve huzur içinde çalışmaları sağlanacaktır.

İnsan hak ve hürriyetlerine dayanan demokratik ve layik cumhuriyet prensiplerine bağlı olan her iki parti, memleketimizi aşırı sol ve aşırı sağ cereyanlardan ve totaliterliğin her şeklinden korumak hususundaki müşterek azimlerini bir defa daha teyit ederler.

Netice itibariyle aziz milletimize şunu arzetmek isteriz ki, iç ve dış meseleler bakımından memleketimizin içinde bulunduğu nazik şartları gözönünde tutan partilerimiz, siyâsi hüviyetlerini müstakillen muhafaza etmekle beraber, memleket davalarını halletmek gayesiyle bir karma hükümet içinde samimiyetle el ele çalışmağa kararlı ve azimlidirler.

Karma hükümetin çalışmalarına hakim olacak diğer esaslar, hükümet programında teferruatlı olarak açıklanacaktır.