Komisyon Adı:Dilekçe Komisyonu
Konu:Obezite İle Mücadele Yöntemleri Ve Cerrahi Uygulamalardaki Malpraktis İddialarının Araştırılması Ve Alınabilecek Önlemlerin Belirlenmesi Alt Komisyonu Raporu'nun Görüşmeleri
Dönemi:27
Yasama Yılı:4
Tarih:09/06/2021


Obezite ile Mücadele Yöntemleri ve Cerrahi Uygulamalardaki Malpraktis İddialarının Araştırılması ve Alınabilecek Önlemlerin Belirlenmesi Alt Komisyonu Raporu'nun görüşmeleri BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Sayın Başkanım, sayın üyeler, kıymetli bürokratlar, değerli arkadaşlar; öncelikle Sayın Tamer tarafından alt komisyonun sunumunun yapıldığı bu raporla ilgili, Başkan, zatıalinize ve üyelere teşekkür ediyorum, hepinize saygılar sunuyorum.

     Şimdi, obezite, malumunuz Türkiye'de de toplumsal bir sorun hâline geldi. Bu geçmiş yıllarda yani bundan kırk sene, elli sene önce bu derece önem arz etmeyen bir husustu. Bir de Türkiye'nin demografik yapısı öyle bir hâle geldi ki zamanla bizim yaş ortalamamız bir hayli yükseldi. Tabii, Türkiye'de nüfus artış hızı da düştü ve toplumda refah düzeyi arttıkça tabii, beslenmede dengeli beslenme yerine dengesiz beslenme ve hareketsizlik doğal olarak obeziteye yol açtı. Dünyada obeziteye maruz kalan ve büyük sorun yaşayan ülkeler genellikle gelişmiş ülkelerdir. Bu konuda ben tarımla ilgili bir çalışma yaptım hatta kitap da yazdım bu konuda. "Toptan Pazarlar Hal Ekseninde Tarım" diye bir kitap yazdım geçen yıl, orada da dikkatimi çeken birçok veriyle karşılaştım.

     Şimdi, bu "malpraktis" konusu gerçekten önemli. Yani burada bizim çevremizden de hayatını kaybeden insanlar olmuştur, buna fevkalade üzüntü duyuyoruz. Bunun özellikle Sağlık Bakanlığı tarafından sıkı bir denetime tabi tutulması, Sayın Tamer'in "merdiven altı ameliyat" dediği hususların bütünüyle sonlandırılması, ruhsatlı hâle getirilen merkezler tarafından ancak bunun yapılabilmesi oldukça önem arz ediyor. Bu konu doğrudan Sağlık Bakanlığının görevleri arasında. Bugüne kadar eğer bu konuda bir önlem alınmamışsa veya bir çözüm bulunmamışsa, bu bir sorun olarak gündeme geliyorsa burada kabahat Sağlık Bakanlığına aittir. Onlar bu konuda icra erki elinde olan bir kurumdur, Bakanlıktır.

     Diğer taraftan, Türk Gıda Kodeksi ve FAO'yle iş birliği meselesi var. Türk Gıda Kodeksi zaten tek tek, isim isim bizim tükettiğimiz bütün gıdaları kayda alır ve onları işleyerek ona göre ruhsatlandırma da yapar gıda kodeksine uygunluğu yönünden. Şimdi, bizim Türk toplumu olarak karşılaştığımız husus, özellikle endüstriyel gıda, işlenmiş gıdadır. Bu et olur, başka gıda maddeleri olur, bisküvi ve bisküvi türevleri olur, çikolata türevleri olur. Aşırı yağ tüketimi, özellikle doymuş yağların aşırı kullanımı obezitenin en önemli nedenlerinden biridir.

     Diğer taraftan, nişasta bazlı şekerin Türkiye'de yaygınlaşması obezitenin en önemli etkenlerinden biridir. Bu konuya da değinmediniz. İşte, son, iktidar tuttu Cargill'in yüzde 2,5 olan kotasını yüzde 5'e çıkardı. Bu tam tersi obeziteye alan açmak gibi bir şey oldu, bunu yapmaması gerekirdi çünkü nişasta bazlı tüketim, şeker tüketimi en hafifiyle şişmanlığın en önemli nedenidir. Diğer taraftan, yeme içmede aşırıya kaçma, insanın ihtiyacından fazla beslenmesi de tabii ki ayrı bir konudur. Şimdi, nişasta bazlı şeker tüketimine değinmişken bizim şeker fabrikalarımız vardı, şeker fabrikalarımızın büyük çoğunluğu kapatıldı. Bugün şeker pancarı şekeri tüketen Türk halkı öyle bir konuma geldi ki Amerikan Cargill'e muhtaç hâle geldi Türkiye ve her alanda bunların çok ucuz olan şekeri kullanılıyor. Neredeyse pastanelerin büyük çoğunluğu Cargill veya başka NBŞ üreten firmaların şekerini kullanıyor ve şeker fabrikaları kapatıldı, özelleştirilerek kapatıldı. Yani, nasıl özelleştirildi? Aldılar, Niğde'de, Çorum'da, Yozgat'ta çalışıyor mu hepsi?

     ARİFE POLAT DÜZGÜN (Ankara) - Yanlış bilgi veriyorsunuz şu anda.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Sayın Valim, siz herhâlde sadece kendi ilinizi biliyorsunuz.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Hayır, benim kendi ilimde şeker fabrikası yok zaten.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Yok muydu? Tamam, peki.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - 10, 12 civarında, onların hepsini söyleyebilirim...

     FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Hepsi çalışıyor. Kapasite 2'ye katlandı.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Buyurun efendim, devam ederseniz...

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Enerji içecekleri var, aşırı şeker içeren.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Evet, onunla ilgili de rapor yazdık, raporda maddemiz var.

     İSMAİL TAMER (Kayseri) - Şimdi, ben aslında kısa geçtim. Şimdi, kapasite nedenlerini size ifade etmedim, hepsini tek tek sıralayabilirim, raporumuzda hepsi var.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Bakın, Sayın Başkanım, sayın milletvekillerime şunu ifade etmek istiyorum...

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Buyurun.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Ben burada konuşurken, başta kendimi tanıtırken İYİ Parti Milletvekili Behiç Çelik dedim ama ben burada İYİ Parti'yi savunarak konuşmuyorum size. Sonuçta bu milletin evladıyız, siz de öylesiniz ben de öyleyim. Yani, bu gerçekleri lütfen inceleyin, araştırın, bakın. Yani, pancar şekeri tüketimi, üretimi demiyorum bakın, tüketimi on yıl önce ne kadardı, bugün ne kadar, ona lütfen bakın. Bu insanların geleceği hepimizin geleceğidir. Onu söylüyorum ben size yani burada parti mülahazası gözetmiyorum.

     FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Sayın Valim, sizin samimiyetinize inanıyoruz ama inanmak için de...

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Efendim?

     FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Eğer sizin samimiyetinize inanmamızı murat ediyorsanız -ki öyle olduğu düşünüyorum- devlet adamlığı yaptınız, inanıyoruz ama o zaman şunu söylemek istiyorum; tüketimi destekleyelim deyin, üretim kapanarak da siyasi mesaj vermeyelim o zaman. Biz o zaman anlarız sizin tarafsız olduğunuzu.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Cargill'e hangi mantıkla kim yüzde 2,5 kotayı yüzde 5'e çıkardı?

     ARİFE POLAT DÜZGÜN (Ankara) - Sayın Başkanım, burada tutanaklara geçtiği için benim de konuya acil girmem lazım.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Şöyle yapalım, bir saniye Sayın Vekilim...

     FEHMİ KÜPÇÜ (Bolu) - Şeker fabrikalarının İç Anadolu vekilleri burada, özellikle Kırşehir. 2'ye katlanmasını da kayıtlara geçirirsek doğru olur.

     ARİFE POLAT DÜZGÜN (Ankara) - Sayın Başkanım, şu anda tamamen yanlış bilgi veriliyor, tutanaklara girecek bunlar.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Değerli vekillerim, bir müsaade ederseniz Hocam...

     ARİFE POLAT DÜZGÜN (Ankara) - Arkadaşlar, bunlar tutanaklara giriyor ve yanlış bilgi veriliyor Başkanım, acil bir onu söyleyeceğim.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Şöyle, bir müsaade ederseniz. Tamam.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Ben tamamlayayım efendim.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Sayın Milletvekilim, şimdi, raporumuzu incelediniz mi? Birinci sorum bu. Bu raporu gönderdik.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Efendim, İsmail Tamer Bey...

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Ama şimdi bakın, 288 sayfalık ve iki buçuk yıllık raporu...

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Onu lütfen gönderin, inceleyeceğim.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Gönderdik efendim.

     İSMAİL TAMER (Kayseri) - Başkanım bir şey ifade edebilir miyim?

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Bir saniye.

     Raporu gönderdik. Şimdi, geçen toplantıda da böyle bir şey oldu. Bu iki buçuk yıllık bir çalışma; bunun içinde CHP'li vekiller var, diğer vekiller var. Bütün bürokratlarımız iki buçuk yıldır hemen hemen iki ayda bir burada toplantı yapıyoruz. Bu söylediğiniz konular önemli ama bunların hepsi çalışıldı. Bugün Sayın Vekilimin sunduğu on dakika yani 288'in 20 sayfası bile değil, bunu bir söyleyeyim. İkincisi, sizin söylediğiniz konulara arkadaşlarınız, Anadolu Vekilleri yine itiraz ediyorlar, Değerli Hocam da itiraz ediyor. Bittiyse konuşmanız siz toparlayın, Hocama söz verelim.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Tamamlamadım henüz, tamamlayayım ondan sonra.

     İSMAİL TAMER (Kayseri) - Benim konuya açıklık getirmem lazım Başkanım.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Bir saniye, bitirsin Vekilimiz.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Bitireyim ondan sonra.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Bitiriniz lütfen.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Enerji içecekleri konusuna değindim, onu da dikkate alalım.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Raporumuzda var zaten, var zaten.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Ve yüksek glikoz içeren içeceklere özellikle dikkat edelim.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Efendim, o da var raporumuzda. Özellikle birtakım gazlı içeceklerde Türk tadı, Türk damak tadı diye...

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Efendim, müsaade ederseniz ben tamamlayayım sözümü.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Bir dakika... Şunu söylemek istiyorum: Sizin söylediklerinizi zaten biz çok uzun çalıştık, onu demek istiyorum.

     Buyurun.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Evet, şimdi, Tarım Bakanlığıyla ilgili Türk Gıda Kodeksinden bahsedildi. Bunu önemsiyorum, o konuya atıf yapılması fevkalade yerindedir. Onun yanında, Türkiye'de bu konu yani obezite konusu işlenirken 2 kurum üzerinde özellikle düşünülmesi gerekir en öncelikli olarak, diğer kurumlar da olabilir tabii. Birincisi, Sağlık Bakanlığı; ikincisi, Tarım ve Orman Bakanlığı yeni ismiyle.

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Çok katılamıyorum, Gençlik Bakanlığı, Millî Eğitim Bakanlığı hepsi bunun içinde.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Efendim, ben bitireyim de...

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Buyurun.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Mesela, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da katılabilir buraya, diğer bakanlıklar da katılabilir. Burada, Türkiye Belediyeler Birliği diyorsunuz, bunlar çok dolaylı, daha kenarda olan kurum ve kuruluşlar. Ben obezite bağlamında söylüyorum.

     Burada, Tarım Bakanlığının 2 tarım uygulaması var: Bir tanesi, iyi tarım uygulamalarıdır. Bu, özellikle 2006'dan sonra geliştirilen fevkalade önemli bir çalışmadır. Ondan birkaç yıl önce başlatılan -yanılmıyorsam 2002 ya da 2003'te başlatılan- organik tarım uygulaması var. Bunlar fevkalade iyi uygulamalardır. Bunları sürdürmek, geliştirmek obeziteyle mücadelede de fevkalade önemlidir ve insan sağlığı açısından bütün kitleleri ilgilendiren önemli tarım uygulamalarıdır. Bunları özellikle vurgulamak istiyorum. Üreticilerin bu anlamda da desteklenmesi oldukça önem arz ediyor.

     Diğer taraftan, toplum içerisinde bahsi geçen bisiklet yolları, çevre yolları ve parklar gibi konuları tabii ki obeziteyle mücadelede dolaylı yöntemler olarak değerlendiriyorum. Sözümü çok kestiniz yani ben tam hazırlanmışken...

     BAŞKAN MİHRİMAH BELMA SATIR - Yok.

     Peki, Sayın Vekilim, çok teşekkür ediyoruz.

     BEHİÇ ÇELİK (Mersin) - Ben katkı yapmak için söz aldım ama burada noktalıyorum.