Değerli milletvekilleri, malumunuz olduğu üzere, bu yıl Millî Mücadele'nin ve millî iradenin tecelligâhı olan Meclisimizin açılışının 100'üncü yılını idrak ettik. Yüce Meclisimiz, dünya parlamentoları arasında "Gazi" unvanını taşıyan yegâne Parlamentodur. İstiklal Savaşı'nda tam bağımsızlık idealinin ve Millî Mücadele'nin karargâhı olan Türkiye Büyük Millet Meclisi, 15 Temmuz hain darbe girişimi sırasında da bombalar altında, milletvekillerimiz ve çalışma arkadaşlarımızla görevini kahramanca sürdürerek demokrasi mücadelemizin merkez üssü olduğunu göstermiştir. "Ya istiklal ya ölüm!" şiarı bir kez daha tecelli etmiş, Meclisimiz ikinci kez "Gazi Meclis" unvanını almıştır. Yüz yıldır var olan bu Meclis, milletin azmi ve millî mücadele ruhuyla vücut bulmuştur, yüzyıllar boyunca da aynı kararlılık ve azimle ayakta kalacaktır. İçinde bulunduğumuz bu mukaddes çatı altında yeni yasama döneminde de milletimize hizmet etme imkânına sahip olduğumuz için iftihar ediyoruz.

     Büyük bir onur ve heyecanla idrak ettiğimiz Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışının 100'üncü yılını manasına ve önemine yakışır şekilde kutlamak maksadıyla kapsamlı hazırlıklar yapmıştık ancak bütün dünyayla birlikte ülkemizi de tesiri altına alan Covid-19 virüs salgını sebebiyle resmî kabul ve anma programlarının bir kısmı ile ülke genelinde çocuklarımızın ve milyonlarca vatandaşımızın geniş katılımıyla yapmayı planladığımız kutlama faaliyetlerimizin çok büyük bir bölümünü ertelemek ya da iptal etmek zorunda kaldık. Bununla birlikte, Gazi Meclisimizi şanına yaraşır şekilde anmak kadar gelecek nesillere en doğru şekilde anlatmanın taşıdığı önemin de farkında olarak, 100'üncü yıl etkinlikleri kapsamında kalıcı eser niteliği taşıyan pek çok çalışmayı gerçekleştirdik ve bazı projeleri başlattık. Bu kapsamda yapılan faaliyetlere örnek olarak, Meclis Başkanlığımız tarafından 100'üncü yıla özel hatıra para ve pul bastırıldı, kamu spotları hazırlandı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin yüz yıllık hikâyesini anlatan belgeseller ve literatürde kaynak niteliği taşıyacak eserler hazırlandı, sempozyumlar düzenlendi, 100'üncü yıl coşkusu internet yayınları ve sosyal medya araçlarıyla kamuoyuyla paylaşıldı. Belirtmek isterim ki, bu gibi tarihe iz bırakacak kültürel, bilimsel, sanatsal faaliyet ve eserlerin icrasına ve kamuoyuyla paylaşılmasına 2020 yılının kalan kısmında ve 2021 yılında da devam edeceğiz. Meclisimizin 100'üncü yıl coşkusunu yansıtacak nitelikte mümkün olduğunca fazla eseri milletimizin istifadesine sunacağız.

     İçinde bulunduğumuz yılın, Türkiye Büyük Millet Meclisinin açılışını müteakip bir asırlık bir zaman diliminin tamamlandığı çok anlamlı bir dönüm noktasına denk gelmesi vesilesiyle, yüce Meclisin faaliyetlerini sürdürebilmesi için canla başla gayret gösteren bütün çalışma arkadaşlarıma tekrar teşekkür ediyorum. Meclisimizin nice yüz yıllara güç ve kudretle ulaşmasını, ilelebet var olmasını Cenab-ı Hak'tan niyaz ediyorum. Ayrıca, yüce Meclisimizin açılışından bugüne, bu mukaddes çatı altında görev yapan ilk Meclis Başkanımız Gazi Mustafa Kemal Atatürk başta olmak üzere, bütün milletvekillerimizi, siyasetçilerimizi, devlet adamlarımızı şükran ve minnetle anıyorum. Vefat edenlere Cenab-ı Hak'tan rahmet, hayatta olanlara sıhhat, afiyet ve hayırlı, uzun ömürler diliyorum.

     Değerli milletvekilleri, tarihin önemli kavşak noktalarından birinden geçtiğimiz müstesna bir döneme sadece millet olarak değil, bütün bir dünya olarak şahit oluyoruz. Bu dönem siyasi, ekonomik, sosyal, kültürel yapıların, kavramların, kuralların, kurumların, toplumların, devletlerin, coğrafyaların yeniden şekillenmeye başladığı, teknolojinin büyük dönüştürücü etkisinin âdeta kontrolü ele aldığı bir dönem. Bu gelişme, bize, sadece para ve ekonomik varlıkların küreselleşmediğini, aynı zamanda insan hareketlerinin, kültürlerin, sorunların, hatta hastalıkların da küreselleştiğini gösteriyor.

     Bildiğiniz gibi, geçtiğimiz yılın son günlerinde Çin'de başlayan bir virüs salgını bütün dünyayı etkisi altına alırken, içinde bulunduğumuz bu büyük değişim sürecine de bir anlamda katalizör etkisi yapmıştır. Bu salgın değişim sürecinin hızını sadece nicelik bakımından artırmakla kalmadı, mahiyetini de değiştirmeye başladı. Geldiğimiz noktada salgının psikolojik, sosyolojik, siyasi, ekonomik, ticari, kültürel ve diğer birçok alandaki etkilerini hep birlikte hissetmeye ve müşahede etmeye devam ediyoruz. Bu vesileyle belirtmek isterim ki, Covid-19 salgınının ortaya çıkardığı olumsuz etkiye rağmen, aldığımız tedbirlerle, Meclisimizin çalışmalarını aksatmadan, yoğun bir yasama dönemi geçiriyoruz. Milletvekillerinin Genel Kurul çalışmalarını, komisyon ve basın toplantılarını sağlıklı ortamlarda gerçekleştirebilmeleri için gerekli görülen tedbirleri derhâl, dikkatle ve titizlikle alıyoruz.

     Değerli milletvekilleri, Türkiye, tarihi boyunca bölgesinde ve dünyada barış ve istikrarı korumak için mücadele eden, uluslararası sorunların çözümünde yapıcı ve uzlaştırıcı rol üstlenen bir ülke olmuştur. Cumhuriyetin ve demokrasinin teminatı olan Meclisimiz ise gerek ülke içerisinde gerekse bölgesel ve küresel planda barış, huzur ve refahın korunması için üzerine düşen her türlü görevi bu zamana kadar dikkatle yerine getirmiştir ve bundan sonra da yerine getirmeye devam edecektir.

     Bildiğiniz gibi, Ermenistan ordusunun başlattığı geniş kapsamlı saldırılar ve Azerbaycan'daki sivil yerleşim birimlerini hedef alan provokasyonlarıyla başlayan çatışmalar, zaman zaman alınan ateşkes kararlarına rağmen kesintisiz olarak devam etmektedir. Son olarak geçen gün Amerika Birleşik Devletleri'nin girişimiyle alınan ikinci ateşkes kararı, başlangıcından dakikalar sonra Ermenistan'ın sivilleri hedef alan saldırılarıyla ihlal edilmiştir. Yine almakta olduğumuz acı haberler, dün itibarıyla Ermenistan'ın başta Terter şehri olmak üzere sivil hedeflere yönelik saldırılarına devam etmekte olduğunu göstermiştir. Daha önce çeşitli platformlarda, bu kapsamda Bakü'de, Azerbaycan Millî Meclisinde ve insanlık suçlarına şahitlik eden Gence'de de ifade ettiğim gibi, sivillere yönelik bu saldırıları şiddetle kınadığımızı bir kez daha huzurlarınızda da ifade etmek istiyorum. Bu saldırılarda şehit olan bütün kardeşlerimizi rahmetle anıyor, gazilere Cenab-ı Hak'tan acil şifalar niyaz ediyorum. Birleşmiş Milletler kararları başta olmak üzere, birçok uluslararası kuruluşun kararlarında kabul ve ilan edildiği üzere, Ermenistan işgali altındaki vatan topraklarını kurtarmak için kahramanca çarpışan Azerbaycan ordusuna muvaffakiyetler diliyorum.

     Türkiye ve Azerbaycan, dünyada başka 2 ülke arasında benzeri olmayan bir şekilde "tek millet, iki devlet" anlayışıyla yakın bir ilişkiye sahiptir. Buradan tekrar ifade etmek isterim ki: Türkiye, bugüne kadar olduğu gibi, bundan sonra da tarihî gerçeklere ve uluslararası hukuka göre haklı olan davasında ve vatan savunmasında Azerbaycan'ın yanında yer almaya devam edecektir.

     Değerli milletvekilleri, bizler bu coğrafyada her zaman kalıcı barıştan yana olduk. Adalete ve hukuka olan inancımızla Doğu Akdeniz'de ihdas edilen gerginliği diplomasinin bütün imkânlarıyla çözmekten yanayız. İçinde bulunduğumuz coğrafyanın kalıcı barışa kavuşması, kararlı duruşumuzu devam ettirmemizi zorunlu kılıyor.

     Türkiye Büyük Millet Meclisi olarak uluslararası sorunların ve meydan okumaların tamamında, yerinde ve zamanında tavır alarak etkili bir duruş sergiledik. Meclisimiz, milletimize, devletimize, demokrasimize ve bağımsızlığımıza yönelen her türlü saldırı karşısında ülkemizin sınırlarını ve milletimizin güvenliğini korumak, istiklalimize sahip çıkmak ve demokrasimizi yaşatmak için bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da görevini yapmaya kararlılıkla devam edecektir.

     Sayın Başkan, Komisyonumuzun değerli üyeleri; bilinmelidir ki bizler Gazi Meclisin şerefli mensupları olarak tali meselelerde ihtilafa düşsek dahi, millî meselelerde asla ihtilafa düşemeyiz.

     Yüce Meclisimizin açılışının 100'üncü yıl dönümünde milletimizin de bizden beklentisi, fikir ve telakki farklılıklarımıza rağmen bu yolda mutabakatla hareket etmemiz, millî çıkarlarımızın tahakkuku için el birliği yapmamızdır.

     Fikir ayrılıklarımız, ülkemiz ve milletimiz için en doğruya, en faydalıya ulaşmak için ortaya koyduğumuz çabaların bir göstergesidir. Siyasi rekabet ile ülkeye ve millete hizmet yarışı arasındaki çizginin en iyi korunduğu yer Meclisimizdir. Yeni yasama yılında da kritik konularda bir araya gelip ortak hareket edebilme şeklindeki hayati yaklaşımı sürdüreceğimize inanıyorum.

     Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; Türkiye Büyük Millet Meclisinin 2021-2023 dönemi bütçe teklifiyle ilgili değerlendirmelere geçmeden önce sizlere yasama ve denetim faaliyetlerimizle ilgili kısa bilgiler vermek istiyorum.

     Bu kapsamda 27'nci Dönemde Başkanlığımıza 3.147 kanun teklifi sunulmuştur. Genel Kurul gündemine giren 211 kanun teklifinden 106'sı kanunlaşmış, 1 adet de İç Tüzük değişikliği gerçekleştirilmiştir. Hâlihazırda 104 kanun teklifi Genel Kurul gündemindedir, 2.930 kanun teklifi ilgili komisyonlardadır. Ayrıca, değişik konularda 81 Türkiye Büyük Millet Meclisi kararı alınmıştır.

     Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçişle birlikte, kanun teklif etme yetkisinin münhasıran milletvekillerine tanınmış olması, milletvekillerinin kanun teklifi taslağı hazırlama taleplerinin karşılaması yönünde kurumsal kapasitemizin güçlendirilmesini zorunlu kılmıştır. Meclis Başkanlığımız bu bağlamda bir dizi çalışma yürüterek yasama süreçlerine destek sunan idari teşkilatın kapasitesini güçlendirmiş, Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı bünyesinde "Teklif Destek Bürosu" adıyla kurumsal bir mekanizma oluşturmuştur. Böylelikle 27'nci Dönemde milletvekillerinin talepleri doğrultusunda 200'ü uluslararası anlaşmalara yönelik olarak hazırlanan kanun teklifi taslağı ile 612'si kanun teklifi taslağı olmak üzere toplam 812 kanun teklifi taslağı burada hazırlanmıştır.

     Denetim faaliyetlerimiz kapsamında Başkanlığımıza verilip işleme alınan 34.713 soru önergesinden 22.460'ı muhataplarınca cevaplandırılmış; bu söz konusu 22.460 önergenin 4.299'u süresi içerisinde, 18.161'i ise süresi geçtikten sonra cevaplandırılmıştır. Bunlardan 5'i geri alınmış, 11.792'si cevaplandırılmamış olup 456'sı hâlen işlemdedir.

     27'nci Dönemde Başkanlığımıza 21 genel görüşme önergesi verilmiş olup bunlar Genel Kurul gündeminde yer almaktadır.

     Yine aynı dönemde Meclis Başkanlığımıza gelip işleme alınan 3.312 Meclis araştırması önergesinden 3.265 önerge Genel Kurul gündemindedir. 45 araştırma önergesi, konularına göre birleştirilerek Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülüp kabul edilmiş ve böylece, Down Sendromu ve Otizm Araştırma Komisyonu, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Araştırma Komisyonu, ALS, SMA ve Benzeri Hastalıkları Araştırma Komisyonu, Hayvan Haklarını Araştırma Komisyonu, Bilişim Teknolojileri Bağımlılığını Araştırma Komisyonu, Rabia Naz Vatan Başta Olmak Üzere Şüpheli Çocuk Ölümlerini Araştırma Komisyonu olmak üzere 6 Meclis araştırması komisyonu kurulmuştur. Komisyonlar birçok toplantı ve yerinde inceleme gerçekleştirmiş; araştırma konularıyla ilgili olarak kurum ve kuruluşlardan, akademisyenlerden, sivil toplum örgütlerinden bilgi almıştır.

     Bütün komisyonlar, raporlarını Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına sunmuş ve raporlar bastırılarak dağıtılmıştır. Bu komisyonlardan Hayvan Haklarını Araştırma Komisyonu raporu Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda da görüşülmüştür.

     Öte yandan KİT Komisyonu, denetim kapsamında bulunan kamu iktisadi teşebbüslerinin 2017 ve 2018 yıllarına ait Sayıştay denetim raporlarını alt komisyonlarda görüşmüştür. KİT alt komisyonları, şubat-haziran ayları arasında toplam yüz yedi saat süren 34 toplantı gerçekleştirmiştir. Ayrıca, söz konusu kuruluşlara ait alt komisyon raporları, kasım ayı içerisinde üst komisyonda görüşülmeye başlanacaktır.

     Diğer yandan, 2019 yılı dış denetim raporları kapsamında Sayıştay tarafından hazırlanarak Başkanlığımıza sunulan Genel Uygunluk Bildirimi, Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu, Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu, Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu ve 190 kamu idaresine ilişkin denetim raporu olmak üzere toplam 194 Sayıştay raporu Başkanlığımıza verilmiş, Plan ve Bütçe Komisyonuna havale edilmiş bulunmaktadır.

     Tutanak hizmetleri kapsamında yürütülen faaliyetlere bakacak olursak, bu dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda 172 birleşimde 738 oturum yapılmıştır. Birleşimlerde, bin yüz elli altı saat dört dakika çalışılmış ve toplam 49.428 sayfa tutanak tutulmuştur. İhtisas komisyonları ve Meclis araştırması komisyonlarında ise bin iki yüz on altı saat elli sekiz dakika çalışılmış ve toplam 25.775 sayfa tutanak tutulmuştur.

     Milletvekillerimizin Genel Kurul ve komisyon toplantılarında yaptıkları konuşmalar, elektronik posta adreslerine gönderilmekte, ayrıca, bu konuşmaların tamamı yasama yılı sonunda taşınabilir belleklerle milletvekillerimize sunulmaktadır.

     Sayın Başkan, Komisyonumuzun saygıdeğer üyeleri; şimdi de Meclisimizin dış ilişkiler faaliyetleri hakkında bazı bilgileri sizlerle paylaşmak istiyorum. Meclisimiz, 27'nci Dönemde dış ilişkiler faaliyetlerini devletimizin "girişimci ve insani dış politika" ilkesiyle uyumlu bir şekilde yürütmüş, geleneksel diplomasi araçlarına parlamenter seviyede elinden gelen katkıyı sunmuştur.

     Parlamenter diplomasinin, devletler arası ilişkilerde her geçen gün daha büyük bir rol oynaması hasebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi, ikili ve çok taraflı ilişkilerin güçlendirilmesine katkıda bulunmak gayesiyle ülke parlamentoları, uluslararası parlamenter asambleler ve uluslararası kuruluşlarla temaslarını salgın sürecine rağmen yoğun biçimde sürdürmeye gayret etmiştir.

     Ülkeler arası ikili ilişkileri geliştirme kapsamında 144 ülke ile kurulan dostluk gruplarının faaliyetleri bu dönemde de hem parlamenter diplomasi çalışmalarını zenginleştirmiş hem de Türkiye'nin etkinlik coğrafyasının genişlemesine katkı sağlamıştır.

     Son yirmi yıldır izlenmekte olan çok yönlü dış politika çalışmaları çerçevesinde, Türkiye'nin Latin Amerika ve Karayipler bölgesi ile ilişkilerini geliştirmek amacıyla Meclisimiz; Bolivya, Ekvator, Kolombiya, Peru ve Şili parlamentolarından oluşan And Parlamentosuna gözlemci üye olması yönündeki davete icabet etmiş ve And Parlamentosu Türk Grubu kurulmuştur.

     Bu dönemde, ayrıca, Türkiye-Azerbaycan-Almanya arasında oluşturulan Bakü Diyalog ve İş Birliği Platformunun kurumsallaşması ve genişlemesine yönelik çalışmalar Türkiye Büyük Millet Meclisinin öncülüğünde devam etmiştir.

     Diğer yandan, Birleşmiş Milletler Batı Grubunun 27 Şubat 2020 tarihli toplantısında Dışişleri Komisyonu Başkanı Sayın Volkan Bozkır'ın, Birleşmiş Milletlerin en üst düzey görevi olan 75'inci Genel Kurul Başkanlığına adaylığı oy birliğiyle onaylanmış ve Bozkır 17 Haziran 2020 tarihinde bu göreve seçilmiştir. Böylelikle, Birleşmiş Milletlerin en üst organı olan Genel Kurulun Başkanlığını ilk defa bir Türk vatandaşı üstlenmiştir.

     Covid salgını sürecinde de Türkiye Büyük Millet Meclisinin dış ilişkiler faaliyetleri kapsamında toplantı ve görüşmelerine ara verilmemiş, bunların videokonferans yoluyla gerçekleştirilmesi yoluna gidilmiştir. Bu kapsamda Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı olarak Güney Doğu Avrupa İş Birliği Süreci Parlamenter Asamblesi 7'nci Genel Kurul Toplantısı ile Parlamentolar Arası Birlik tarafından düzenlenen 5'inci Dünya Parlamento Başkanları Toplantısı'na videokonferans yoluyla katıldım.

     Ülkelerimiz arasında gelenek hâline geldiği üzere, 10-12 Eylül 2020 tarihleri arasında Azerbaycan Millî Meclisi Başkanı Sahibe Gafarova, ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye'ye düzenlemiştir. Ben de Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığına yeniden seçilmemden sonra ilk yurt dışı ziyaretimi, Türkiye Büyük Millet Meclisinde grubu bulunan 4 siyasi partiye mensup milletvekili arkadaşlarımızla birlikte 18-20 Ekim tarihleri arasında kardeş Azerbaycan'a yaptım. Ziyaretimizle bu geleneği devam ettirmenin yanında, Azerbaycan'ın işgal altındaki öz topraklarını kurtarmak için yürüttüğü operasyonlar devam ederken kardeşlerimize destek vermeyi de amaçlamış olduk. Her zaman ifade ettiğimiz üzere Azerbaycan'la "iki devlet, tek millet"iz ve aynı ulu çınarın iki dalıyız.

     Yine, bu dönemde uluslararası parlamenter asamble Türk grupları 30 toplantıya video konferans yoluyla iştirak etmiş, dostluk gruplarımız da muhataplarıyla pek çok video konferans toplantısı gerçekleştirmiştir.

     Ayrıca, uluslararası komisyonlarımızın başkanları, Türkiye'nin görüşlerini geniş çevrelere duyurabilmek amacıyla muhataplarına pek çok mektup kaleme almış, böylece bir yandan Türkiye Büyük Millet Meclisinin görünürlüğü artırılırken diğer yandan Türkiye'nin çıkarlarını savunma noktasında hassasiyetlerimizi dile getirmişlerdir.

     Değerli milletvekilleri, yasama faaliyetlerine bilgi desteği sağlamak ve milletvekillerimizden gelen bilgi taleplerini karşılamak üzere, araştırma hizmetleri kapsamında, bu dönemde rapor, bilgi notu, bilgi derleme ve doküman türünde 483 çalışma gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, Avrupa Parlamento Araştırma ve Dokümantasyon Merkezi aracılığıyla çeşitli ülke parlamentolarından gelen 147 adet bilgi talebi karşılanmıştır.

     İdari faaliyetlerimizle ilgili bazı kısa bilgileri de hızlıca geçmek istiyorum.

     Bu dönemde, yasama ve denetim faaliyetlerinin daha etkin yürütülebilmesine destek sağlamak amacıyla Ana Bina ve Halkla İlişkiler Binası ile komisyon toplantı salonları başta olmak üzere Türkiye Büyük Millet Meclisinin iç ve dış mekânlarında bakım, onarım ve iyileştirme çalışmaları yapılmıştır. Bu çalışmalar, zorunlu durumlar hariç, mümkün mertebe Meclisin tatilde olduğu dönemlerde gerçekleştirilmiştir.

     Milletvekillerimizden gelen yoğun talepler üzerine 2020 yılında külliye içerisinde yeni bir lokanta binası yapılmıştır. 100'üncü Yıl Bahçe Lokantası, milletvekili bölümü 2 katlı, personel bölümü tek katlı olacak şekilde 8 dönümlük arazinin 1.500 metrekarelik alanına oturmaktadır. 2019 yılı içerisinde ihalesi yapılan inşaat yüz seksen gün gün gibi kısa bir süre içerisinde tamamlanarak Türkiye Büyük Millet Meclisinin 100'üncü yılında milletvekillerimizin ve personelimizin hizmetine açılmıştır.

     Genel Kurul Salonu'nun tadilatı için Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığıyla 10 Mart 2020 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Bu kapsamda, 2020 yılı içerisinde Genel Kurul Salonu'nun hatip kürsüsü hidrolik iner-çıkar sisteme çevrilmiş, tavan ve duvar yüzeylerindeki akustik boyalar yenilenmiş, tüm koltukların bakımları yapılmıştır. Ayrıca, reji odasının arkasına sistem odası yapabilmek için gerekli tadilatlar ve hazırlıklar tamamlanmıştır.

     Türkiye Büyük Millet Meclisinin geç tatile girmesi ve salgın süreci şartlarının elvermemesi sebebiyle 2020 yılı içerisinde yapılması planlanan elektronik oylama, yoklama, görüntüleme ve seslendirme sistemlerinin yenilenmesi işleri ile milletvekili sıralarının revizyonu ve halıların yenilenmesi işleri ise ertelenerek 2021 yılı programına alınmıştır.

     Diğer yandan, Bina Deprem Yönetmeliği çerçevesinde, İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesince yapılan tetkikler neticesinde İstanbul'daki Yıldız Konukevi binamızın güçlendirilmesinin gerektiği tespit edilmiş olup tadilat ve onarım çalışmaları başlamıştır. Güçlendirme çalışmaları yürütülürken binanın içerisindeki tüm mahallerle birlikte elektrik ve mekanik tesisatları da yenilenecektir. Söz konusu işlere başlanmış olup yüz seksen gün içerisinde, muhtemelen mart ayı başına kadar tamamlanacaktır. Böylece hizmete mart ayı başında alacağız Yıldız Konukevi'ni inşallah.

     Ayrıca, Halkla İlişkiler Binası'nın 5'inci katında yer alan yaklaşık 800 metrekare büyüklüğündeki teras alan üstü otomatik açılır-kapanır tente sistemiyle, etrafı ise mevcut binanın görüntüsüyle uyumlu olacak şekilde otomatik giyotin pencere sistemiyle kapatılarak milletvekillerimizin ve çalışanlarımızın kullanımına sunulacaktır. Bu çalışma da başlamış olup doksan gün içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.

     Bildiğiniz gibi, mekân yetersizliği sebebiyle idari teşkilatımızın bazı birimleri Türkiye Büyük Millet Meclisi külliyesi dışında hizmet sunmaktadır. Önümüzdeki dönemde katlı personel otoparkı üzerine 7 bin metrekare kullanım alanına sahip ve 600 personelin görev yapabileceği yeni bir personel binası yapılarak dışarıdaki birimler bu binaya taşınacaktır. İşin projesi tamamlanmış olup 2021 yılı içerisinde yapım ihalesi gerçekleştirilecektir.

     Ayrıca, mevcut kreş binamız da Türkiye Büyük Millet Meclisi külliyesi dışındadır. Binanın fiziki kapasitesi yetersiz olduğundan hizmet taleplerinin tamamı karşılanamamaktadır. Bu sebeple, 400 öğrenci kapasiteli, 5.700 metrekare kullanım alanına sahip, Ana Bina'yla uyumlu yeni bir kreş binası külliye içerisinde yapılacaktır. Proje hazırlanmış olup yapımı ve ihale süreci başlamıştır.

     Yine, İstanbul'daki Florya Sosyal Tesislerinde Atatürk Köşkü, genel sekreterlik binası, yaverlik binası, belediye binası, otel binası, resepsiyon binası ve restoran binaları bulunmaktadır. Duyulan ihtiyaç doğrultusunda bunların tadilat ve onarımları için projelendirme süreci başlatılmıştır. Projelerin tamamlanmasını müteakip 2021 yılı içerisinde tadilat ve onarım ihalesi yapılacaktır.

     Değerli milletvekilleri, biraz vakit azaldığı için -Erhan Bey gitti ama- süremi aşmamak konusunda atlayarak geliyorum.

     BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Süreniz var efendim çünkü biz yirmi dakika açtık dolayısıyla ilave süremiz var.

     TBMM BAŞKANI MUSTAFA ŞENTOP - Peki.

     Arkadaşlar, o zaman hızlıca başlıklarla devam edeyim.

     GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Canlı yayın...

     TBMM BAŞKANI MUSTAFA ŞENTOP - Şimdi, ben, kendi süreme ayrıca müdahalelerle...

     BAŞKAN LÜTFİ ELVAN - Evet, buyurun siz.

     TBMM BAŞKANI MUSTAFA ŞENTOP - Sonunda konuşacağız, bugün uzun vaktimiz.

     Değerli arkadaşlar, kütüphane ve arşiv hizmetleri kapsamında 34.812 okuyucuya kütüphane hizmeti verilmiş, koleksiyona 2.845 yeni kitap eklenmiş, toplam kitap sayısı 324.350'ye ulaşmıştır. Toplam yayın sayısı, sürelilerle beraber 410.326'ya yükseltilmiştir. Dijitalleştirme faaliyetleri kapsamında 70 kitap dijital ortama aktarılmıştır. Ayrıca dijitalleştirilmiş yayınlarımız başta olmak üzere 2.713 elektronik yayın, Türkiye Büyük Millet Meclisi Açık Erişim Sistemi üzerinden araştırmacıların hizmetine sunulmuştur. Yıl içerisinde Açık Erişim Sistemi'nden faydalanan araştırmacı sayısı 331.976 olmuştur.

     Arşiv hizmetleri kapsamında yürüttüğümüz İstiklal Mahkemeleri arşiv belgeleri üzerinde çalışmalar devam etmektedir. Bugüne kadar; tanıtım cildi, İstanbul, El-Cezire, Eskişehir, Isparta, Şark ve 2'nci Dönem Ankara İstiklal Mahkemesi arşiv belgeleri kitap olarak yayımlanmıştır. Bu yayınlar ayrıca internet üzerinden araştırmacıların hizmetine sunulmaktadır. Kitaplaştırma çalışmaları devam eden 1'inci Dönem Ankara İstiklal Mahkemesi arşiv belgeleri de en kısa sürede yayımlanacaktır.

     Bu yıl içerisinde elektronik ortamda araştırmacıların istifadesine açılması planlanan bir diğer arşiv çalışması da istiklal madalyaları arşiv belgeleridir. Ayrıca çalışmaları devam etmekte olan Demokrat Parti Meclis Grubu müzakere zabıtlarının da en kısa sürede araştırmacıların erişimine sunulması planlanmaktadır.

     Türkiye Büyük Millet Meclisinin basın, yayın ve halkla ilişkiler hizmetlerine dair faaliyetleri hakkında da kısa bilgi vermek istiyorum. Bilindiği üzere Türkiye Büyük Millet Meclisi Televizyonu Genel Kurul toplantılarını 14.00-21.00 saatleri arasında canlı olarak yayınlamaktadır. Genel Kurulun 21.00'den sonra devam eden çalışmaları ise resmî internet sitemiz ve mobil uygulamamız üzerinden canlı olarak takip edilebilmektedir. Bu kapsamda 27'nci Dönemde; Türkiye Büyük Millet Meclisi Televizyonu tarafından Genel Kurulda 885 saat, Türkiye Büyük Millet Meclisi resmî internet sitesi üzerinden de 242 saat olmak üzere toplam 1.127 saat canlı Genel Kurul yayını, resmî internet sitesi üzerinden de 96 saat siyasi parti grup toplantıları canlı yayını yapılmıştır.

     Diğer taraftan Türkiye Büyük Millet Meclisi Televizyonunun hizmet kalitesinin artırılması amacıyla teknik altyapısının güçlendirilmesi projesi başlatılmıştır. TBMM TV, 1994 yılından bugüne kadar kurulduğu günün teknolojisiyle hizmet vermektedir. Bu amaçla, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı ile 31 Mart 2020 tarihinde bir protokol imzalanmıştır. Yine bu dönemde 448.449 kişiye ziyaretçi kabul ve rehberlik hizmeti verilmiştir.

     Türkiye Büyük Millet Meclisi Basımevinde de yasama denetim faaliyetleriyle ilgili 22 milyon 871 bin 930 sayfa, yasama belgeleri haricinde ise 19 milyon 163 bin 533 sayfa baskı işi gerçekleştirilmiştir.

     Diğer yandan Bilgi Edinme Kanunu çerçevesinde; 603 başvuruya işlem yapılmış, 426 başvuru cevaplanarak bilgi edinme hakkı kapsamında vatandaşlarımızın ilgili bilgi ve belgelere erişimi sağlanmıştır.

     Türkiye Büyük Millet Meclisi, bilişim sistemlerinin kesintisiz hizmet vermesi için gayretler sürdürülmüştür. Savunma Sanayii Başkanlığıyla 10 Mart 2020'de imzalanan protokolle Genel Kurul oylama, yoklama sistemlerinin yenilenmesi çalışmalarına başlanmıştır. Güvenlik Koordinasyon Kurulu kararlarına binaen kamera güvenlik sistemlerinin altyapısı da geliştirilmiş ve genişletilmiştir.

     Ayrıca, milletvekillerimizin kimlik kartlarının basım işlemleri, imzalanan protokol kapsamında Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılarak kimliklerin dağıtımına başlanmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyelerinin ve yasama organı eski üyelerinin Türkiye Cumhuriyeti kimlik kartı, sürücü belgesi, diplomatik pasaport, yivli ve yivsiz silah ruhsatı alma, yenileme başvurularıyla ilgili kurumlarca görevlendirilen personel tarafından Halkla İlişkiler Binası Zemin Kat'ta tahsis edilen bürolarda çalışmalar sürdürülmektedir.

     Türkiye Büyük Millet Meclisinde çeşitli unvan ve statülerde çalışan 4.003 idari teşkilat personeli, 1.866 milletvekili ve siyasi parti grubu personeli ile 918 koruma personeli yasama ve denetim faaliyetlerine destek vermektedir. 27'nci Dönemde çeşitli unvanlarda 110 personel sınavla göreve başlatılmıştır. Ayrıca, 298 kadro için açılan sınavın sözlü ve uygulama sınavları tamamlanarak personelin kasım ayı içinde göreve başlatılmaları planlanmaktadır. Bu dönemde personelimize yönelik 56 eğitim programı düzenlenmiş olup bu eğitimlere 6.985 çalışanımız katılmıştır.

     Sayın Başkan, Komisyonumuzun değerli üyeleri; 2021-2023 dönemine ait bütçe teklifimizle ilgili değerlendirmelere geçmeden önce, 2019 yılı kesin hesap sonuçları ve 2020 yılı bütçemize ilişkin bazı kısa bilgiler vermek istiyorum. 2019 yılı bütçemiz 1 milyar 816 milyon 197 bin TL olarak kanunlaşmış, yıl içinde yapılan aktarmalarla birlikte 1 milyar 816 milyon 358 bin 362 TL olmuştur. 2019 sonu itibarıyla bu rakamın 1 milyar 319 milyon 659 bin 892 lira 47 kuruşu harcanmıştır. Yıl sonu bütçe gerçekleşme oranı yüzde 72,7 olmuştur.

     2020 yılı bütçemiz ise 1 milyar 747 milyon 789 bin TL olarak kanunlaşmış, yıl içinde yapılan aktarmalar ve ödenek ilaveleriyle birlikte eylül ayı sonu itibarıyla toplam ödenek 1 milyar 747 milyon 916 bin 310 lira olmuştur. Bu ödeneğin eylül ayı sonu itibarıyla 1 milyar 68 milyon 438 bin 758 liralık kısmı, diğer ifadeyle yüzde 61,1'i harcanmıştır. Yıl sonunda bütçe gerçekleşmesinin yaklaşık yüzde 85 olması beklenmektedir.

     Değerli üyeler, değerli milletvekilleri; şimdi de 2021 yılı bütçe teklifimizle ilgili olarak kısa bilgileri arz etmek istiyorum. Bilindiği üzere, 2021 yılı bütçe teklifinin oluşturulmasında performans esaslı program bütçe sistemine geçilmiştir. Başkanlığımız tarafından da 2021 yılı bütçe teklifinin hazırlanmasında mevcut program sistemine uygun şekilde tasarruf tedbirlerine azami riayet edilmiş olup bir önceki yıla göre yüzde 8,4 oranında artışla bütçemiz 1 milyar 894 milyon 56 bin lira olmuştur. Performans esaslı program bütçe sistemine uygun şekilde hazırlanan 2021 yılı bütçemizde Türkiye Büyük Millet Meclisine özgü yasama programının yanı sıra, diğer kurumlarla ortak olan yönetim ve destek programı ile program dışı giderler yer almaktadır. Bu çerçevede, Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasama, denetim ve temsil faaliyetleriyle doğrudan ve/veya dolaylı olarak ilişkilendirilen giderleri yasama programında, yasama programıyla ilişkilendirilemeyen faaliyetler ile ortak yönetim giderleri yönetim ve destek programında, Türkiye Büyük Millet Meclisinin faaliyetleriyle doğrudan ilişkisi olmayan diğer giderler ise program dışı giderlerde bütçelendirilmiştir.

     Program bütçe sınıflandırması açısından 2021 yılı bütçe teklifimizin dağılımına bakarsak; yasama programı bütçenin yüzde 71,4'üne yani 1 milyar 351 milyon 463 bin liraya, yönetim ve destek programı bütçenin yüzde 23,1'ine yani 437 milyon 946 bin liraya, Kamu Denetçiliği Kurumu ile Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna yapılan hazine yardımlarından oluşan program dışı giderler ise bütçenin yüzde 5,5'ine yani 104 milyon 647 bin liraya tekabül etmektedir.

     Ekonomik sınıflandırma açısından 2021 yılı bütçe teklifimizin dağılımına bakarsak; personel giderleri yüzde 56,2, Sosyal Güvenlik Kurumu devlet primi giderleri yüzde 7,3, mal ve hizmet alımı giderleri yüzde 13,2, cari transferler yüzde 15,1, sermaye giderleri yüzde 8,1, sermaye transferleri ise binde 1 oranında ağırlığa sahiptir.

     Öte yandan, daha önceki yıllarda olduğu gibi bu yıl da Türkiye Büyük Millet Meclisi bütçesinde, 6328 sayılı Kanun gereğince, Türkiye Büyük Millet Meclisine bağlı olan Kamu Denetçiliği Kurumuna hazine yardımı olarak 39 milyon 647 bin lira pay ayrılmıştır. Bu tutar toplam bütçemizin yüzde 2,1'ini oluşturmaktadır. Ayrıca, 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun'un 41'inci maddesi gereğince, Radyo ve Televizyon Üst Kuruluna hazine yardımı olarak 65 milyon lira pay ayrılmıştır. Bu tutar toplam bütçemizin yüzde 3,4'ünü oluşturmaktadır.

     Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; milletvekillerimizin çalışmalarını kolaylaştırmak hiç kuşkusuz Başkanlığımızın birinci önceliğidir. Bu çerçevede, arkadaşlarımızla beraber, sayın milletvekillerimize her zaman daha iyi hizmet sunabilmenin gayreti içerisinde olmuşuzdur. Türkiye Büyük Millet Meclisinin teknolojik imkânlardan en iyi şekilde yararlanarak daha etkin, verimli, hızlı bir şekilde hizmet üretebilmesi için çalışmalarımızı aralıksız sürdürüyoruz. Bu kapsamda, 2021 yılı bütçe hedefimiz, yasama ve denetim yetkisini kullanan siz değerli milletvekillerimizin sağlığına azami hassasiyeti göstererek çalışma şartlarını iyileştirmek, yasama sürecini ve kalitesini geliştirmek olacaktır.

     Sonuç olarak, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı 2021-2023 dönemi bütçe teklifi; 2021 yılı için 1 milyar 894 milyon 56 bin TL, 2022 yılı için 2 milyar 164 milyon 534 bin TL, 2023 yılı için de 2 milyar 417 milyon 224 bin TL olarak öngörülmüştür.

     Türkiye Büyük Millet Meclisinin 2020 yılı bütçe uygulaması ve önümüzdeki üç yıllık döneme ilişkin bütçe teklifiyle ilgili açıklamalar çerçevesinde bazı proje, rakam ve bilgileri sizlerle paylaştım. Bu konularda detaylı bilgiler sizlere dağıtılan dokümanlarda ve flaş belleklerde yer almaktadır.

     Sayın Başkan, Komisyonumuzun saygıdeğer üyeleri; Türkiye Büyük Millet Meclisinin yasama, denetim faaliyetleri esnasında ihtiyaç duyduğu hizmetlerin yürütülmesi gayesiyle yaptığımız çalışmalarda sizlerin de gereken desteği sağlayacağınıza gönülden inanıyorum.

     Konuşmamı tamamlarken bu gece idrak edeceğimiz Peygamber'imizin doğumunun 149'uncu seneidevriyesini, milletimizin Mevlit Kandili'ni tebrik ediyorum.

     Malumunuz yarın 29 Ekim, cumhuriyetimizin ilanının 97'nci yıl dönümü. Milletimizin Cumhuriyet Bayramı'nı bugünden, şimdiden tebrik ediyorum.

     2021 yılı bütçemizin hayırlı olmasını diliyor, siz değerli milletvekillerimize saygılarımı, en iyi dileklerimi sunuyorum.

     Teşekkür ederim.