Bugün İç Tüzük değişikliğiyle ilgili, Meclis Başkanımız İzmir Milletvekilimiz Sayın Binali Yıldırım'ın vermiş olduğu bir teklif üzerinde görüşmek için toplandık. Ben çok kısa bu teklifin çerçevesi, içeriğiyle ilgili hususlara değineceğim.

     Öncelikle, malumunuz, Anayasa'da bir değişiklik yaptık. 27 Nisan 2017 tarihinde yürürlüğe giren değişiklik, birçok kanunda olduğu gibi, Meclis İçtüzüğü'nde de değişiklik yapılmasını zorunlu kılıyor. Meclisin yeni sisteme göre çalışmalarını yürütebilmesi için İç Tüzük'ünü Anayasa'ya uygun hâle getirmesi gerekiyor, aksi hâlde Meclis uygulamalarının ya İç Tüzük'e lafzi olarak uygun ama Anayasa'ya aykırı veya Anayasa'ya uygun ama İç Tüzük'ün lafzına aykırı bir hâlde yürümesi gerekecek. Bu bakımdan, bu uyumun, teknik uyumun başta olmak üzere, bu uyumun sağlanması gerekiyor. İşte bu teklif de esasen en asgari düzeyde bu uyumu sağlamak üzere hazırlanmış, düşünülmüş bir teklif.

     Bu teklifi, teklif içindeki maddeleri kabaca 4 grupta toplayabiliriz. Bunlardan birincisi ve esası, teklifin ağırlıklı kısmı, Anayasa değişikliğinin zorunlu kıldığı değişiklikler. Bunlar içerisinde büyük bir çoğunluğu lafız değişiklikleri, kavram değişiklikleri. Mesela, malumunuz, "kanun tasarısı" çıktı, "Hükûmet" kavramı çıktı, "Bakanlar Kurulu" kavramı yok artık eskisi gibi, "Başbakan" yok. Dolayısıyla, bu tür düzenlemeler başta olmak üzere, yine milletvekili sayısı 550'den 600'e çıktı, İç Tüzük'te hâlâ 550 olarak görünüyor. Bunun dışında, bu kelime, kavram değişikliklerinin dışında, uygulamayla ilgili hususlarda değişiklikler var. Daha önce de Cumhurbaşkanının veto yetkisi vardı, fakat yeni Anayasa değişikliğiyle bu veto yetkisi farklı bir mahiyet kazandı; zorlaştırıcı, güçleştirici veto yetkisine dönüştü. Bu bakımdan, kanun yapımı aşamasında Cumhurbaşkanının veto ettiği kanunların görüşülmesiyle ilgili usullerde değişiklikler yapılması gerekiyor. Yine "kanun hükmünde kararname" kalktı, dolayısıyla "kanun hükmünde kararname"nin geçmiş olduğu birçok İç Tüzük maddesi var, bunlarda düzenlemeler yapılması lazım. Ama bunun yerine şöyle bir farklılık var, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin doğrudan İç Tüzük'le alakası yok ama olağanüstü hâl döneminde Cumhurbaşkanının çıkarttığı kararnamelerin Meclise gönderilmesi ve Mecliste görüşülmesi gerekiyor, bununla ilgili süreler de var. Bu usulle ilgili yine düzenlemeler var.

     Denetim kısmında da malumunuz "güven oyu" ve "sözlü soru" kaldırıldı, yeni sistemin tabiatı icabı bunların bulunmaması gerekiyor ama İç Tüzük'te bunlara dair düzenlemeler var. Bunların da yine Anayasa'ya uyum bakımından düzenlenmesi gerekiyor.

     Genel olarak esas aldığımız hususlar, düzenlemenin ağırlığı, sayısal olarak da mahiyeti itibarıyla da Anayasa değişikliğine uyum bakımından yapılması gereken düzenlemeler.

     İkinci grup, belki yine bu da geniş anlamda Anayasa'ya uyum olarak düşünülebilir. Yeni sistemin işleyişinde, yeni sistem içerisinde yasama çalışmalarının yürütülmesinde katkı sağlayacak düzenlemeler. Bunlara bir örnek olarak uluslararası anlaşmaların uygun bulunmasına dair kanun sürecinin İç Tüzük'te düzenlenmesi.

     Üçüncü grup, tabii, çok az bu düzenlemeler. Üçüncü grupta olanlar ise, daha önce Anayasa veya başka mevzuatla kaldırılmış, fiilen de uygulanma imkânı bulunmayan bazı hususlar İç Tüzük'te düzenleme olarak mevcut. Mesela, idam cezasıyla ilgili düzenleme hâlâ var İç Tüzükte. Hâlbuki, malum, Anayasa'da kaldırıldı.

     Yine, Mecliste daha önce güvenlikle ilgili Muhafız Taburu bulunuyordu. Muhafız Taburu, daha önce ilgili bir düzenlemeyle kaldırıldı, Meclisten çıkartıldı fakat İç Tüzük'te var. Dolayısıyla, daha önce Anayasa dahil başka mevzuatla kaldırılmış olan bazı uygulamalar İç Tüzük'te mevcut, onları İç Tüzük'ten çıkartıyoruz.

     Son olarak da yine Meclisler, malum, İç Tüzük'le esas olarak çalışıyor ama tabii, teamülleler de Meclis çalışmaları bakımından çok önemli. Bu teamüllerin çok kuvvetli hâle gelenlerinin bir kısmını Meclisin işleyişini kolaylaştırmak bakımından İç Tüzük'e aktarma yönünde de bir düzenlememiz var. Özellikle elektronik yolla tebliğ, milletvekillerimize yasama evrakının elektronik yolla gönderilmesine dair hususlar var burada. Bu çalışma, bu teklif, Anayasa'ya uyum bakımından Meclisimizin çalışmalarını hem kolaylaştıracak hem de yeni sisteme uygun hâle getirecek bir teklif.

     Hayırlı olmasını diliyorum.

     Komisyonunuzun takdiriyle üzerinde müzakere edip daha da iyileştirecek adımlar atılacaktır.

     Teşekkür ederim.

     Heyetinizi saygıyla selamlıyorum.